Transcript OvJ-Rechtvaardig - Omny de Vries | Advocaten

WOLVEGA –"Rechtvaardig" een twee wekelijkse rubriek verzorgd door Dietiker & de Vries
Advocaten, waarin onderwerpen van juridische aard op toegankelijke wijze zullen worden
behandeld.
Van Magistraat tot Crime Fighter van Tunnelvisie
De afgelopen week is veel te doen geweest over de rol van het Openbaar Ministerie (het
OM) in de zaak Nienke. Duidelijker werd dat de behandelend officier van justitie (werkzaam
binnen het OM) belangrijke gegevens niet bekend heeft gemaakt aan de rechter en de
verdediging. Op o.a. het "moordwapen" (een schoenveter) waren DNA-sporen aangetroffen
die niet afkomstig waren van de verdachte Cees B. . Dat DNA was vermoedelijk afkomstig
van de werkelijke dader. Toch werd Cees B. veroordeeld tot 18 jaar gevangenisstraf en tbs.
Hij heeft vier jaar vast gezeten voordat zijn onschuld officieel kwam vast te staan en de
werkelijke dader veroordeeld werd.
Hoe kon dit gebeuren. De voor het OM meest milde verklaring is die van de zogenaamde
tunnelvisie. Omdat de officier van justitie meende de antwoorden op alle vragen gevonden te
hebben, Cees B. moest wel de dader zijn, bestond er geen behoefte meer om alternatieve
scenario's serieus te onderzoeken. Niet meer opzij kijken, aan het eind van de tunnel gloort
de veroordeling van Cees B.. Weer een zaak opgelost.
Een verklaring die meer zorgen baart kan gevonden worden in de ontwikkeling van de rol
van de officier van justitie in het strafproces en meer nog, in de media.
De officier van justitie was altijd een magistraat met een positie bijna gelijk aan die van de
rechter. Aan een oud studieboek van mij ontleen ik de volgende passage:
"De vertegenwoordiger van het OM (=de officier van justitie) mag –anders dan de verdachteniet alleen denken in termen van winnen of verliezen. Hij moet bij de ontwikkeling van zijn
opsporings- en vervolgingsbeleid steeds het algemeen belang en het belang van het individu
tegen elkaar afwegen." Daarom juist ook komt het voor dat de officier van justitie na de
behandeling ter zitting toch tot het oordeel komt dat de verdachte moet worden
vrijgesproken. In zijn/haar eis of requisitoir bepleit die officier van justitie dan ook vrijspraak.
Zelf heb ik dat meer dan eens meegemaakt in mijn praktijk.
Zeker in de spraakmakende zaken met veel mediabelangstelling is het vrijwel ondenkbaar
geworden dat de officier van justitie aan het eind van de behandeling, vrijspraak bepleit.
Vooral de officieren die door de media of door zichzelf tot crime fighters zijn benoemd
denken, de (bij) naam zegt het al, wel degelijk in termen van winnen en verliezen.
Niet alleen hun eigen naam staat op het spel, zo lijkt het, maar ook het aanzien van "hun
OM". Juist omdat deze ontwikkeling niet te keren lijkt, ook onze strafrechtpleging wordt
steeds Amerikaanser, ontstaat de noodzaak het strafproces te hervormen.
Als het strafproces inderdaad steeds meer een wedstrijd is geworden tussen graag scorende
officieren en de verdediging, mag de officier niet de dubbelrol bekleden van
speler/grensrechter, door zelf te bepalen hoe groot het speelveld voor de verdediging mag
zijn. Nu kan de officier dus nog bewijsinformatie "achterhouden" en oproepen voor het
verhoor van getuigen en deskundigen weigeren. Door de macht van de officier te beperken
en te herverdelen tussen de rechter, de verdediging en de officier wordt ook een halt toe
geroepen aan de corrumperende werking die nu eenmaal uitgaat van ongecontroleerde
macht.
Mocht u na het lezen van deze rubriek vragen hebben dan kunt u zich wenden tot Dietiker &
de Vries Advocaten, Steewijkerweg 20 te Wolvega
0561-613933, e-mail [email protected]