Transcript Presentatie Liesbeth Louwerse

Behandeling
Ziekte van Parkinson
Is team werk
Dr. E.S. Louwerse, neuroloog
Jeroen Bosch Ziekenhuis
‘s-Hertogenbosch
Wie is de belangrijkste in
het behandelteam ?
De patiënt
Zijn of haar partner en naasten
Wat kunt U zelf doen ?
- Bewegen
- Iedere dag een half uur lopen
- Fietsen is goed voor de
conditie, maar lopen is goed
voor de Parkinson
Wat kunt U zelf doen ?
- U zelf meer tijd gunnen
- Voldoende rust nemen
- Ontspanning
Wat kunt U zelf doen ?
- Niet alle symptomen van de
ziekte zijn weg met medicatie
- Acceptatie en aanpassen
- “ Als het niet kan zoals het
moet, dan moet het zoals het
kan”
Wat kunt U zelf doen ?
- Gezond eten, maar niet te veel
eiwitten
- Vezelrijk eten
- Voldoende drinken
- Medicatie discipline in het begin
van de ziekte is belangrijk voor
later
Wat kunt U zelf doen ?
- Opletten wanneer U goed
bent en wanneer niet
- Relatie met inname medicatie
- Opletten hoe lang medicatie
werkt
Wat kan de partner doen?
- Partner is belangrijk voor de
kwaliteit van leven van de patiënt
- Geduld hebben
- De patient zijn tijd gunnen
- Accepteren zoals het is
- Er samen toch iets moois van
maken
Behandeling ziekte van
Parkinson
 Niet alleen pillen
 Begeleiding en voorlichting
 Symptomatische behandeling
Wanneer starten met
medicatie ?
Indien de patiënt hinder
ondervindt van de ziekte
In het dagelijks leven
Bij werken
Bij hobby’s
Wat doe je met medicatie bij de
ziekte van Parkinson ?
 Je vult het tekort aan van
dopamine (=boodschapper in de
hersenen)
 Dopamine therapie bestaat sinds
1967
Gouden regels bij
behandeling
 Zo laag mogelijke doseren
 Wel zorgen voor een goede
kwaliteit van leven
 Zo lang mogelijk streven naar
monotherapie; d.w.z. 1 soort
medicijn
Twee soorten medicijnen
 Dopamine-agonisten
 Dopamine
Wat is een dopamine-agonist ?
- Medicijn dat lijkt op dopamine,
maar het niet is
- Voordeel: je spaart dopamine
uit voor later
- Je kan 1 keer daags doseren
- Je hoeft geen rekening te
houden met het eten
Dopamine-agonist
- Nadeel: werkt minder goed dan
dopamine
- Bijwerkingen: controlestoornissen, veel kopen, hard
rijden, eetbuien, sexuele
ontremming, slaperigheid
Dopamine-agonisten
 Requip (ropinirol)
Modutab
 Sifrol (pramipraxol) MVA
 Neupro (rotigotine)
pleister
Dopamine
- Werkt het beste
- Inname half uur voor de maaltijd
(staat fout op bijsluiter)
- Inname tenminste 3 x per dag
- Bijwerkingen: misselijkheid, lage
bloeddruk
Dopamine
 Madopar
 Sinemet
 Stalevo
Problemen bij langdurige
dopamine behandeling
 Je moet steeds hoger
doseren
 Je moet steeds vaker
medicijnen gaan innemen
 Sneller bijwerkingen
Wat als dopamine niet
meer voldoende helpt ?
 Dopamine vaker en lager
doseren
 Combinatie-therapie met
dopamine-agonist
Behandeling beginstadium
< 40 jaar
 Start dopamine-agonist
Behandeling beginstadium
40-65 jaar
 Start dopamine-agonist of
dopamine i.o.m. patiënt
Behandeling beginstadium
>65 jaar
 Start dopamine
Waar komt leeftijdsgrens
vandaan ?
Kans op overbewegelijkheid na 5
jaar dopamine gebruik:
- 40-60 jr: 40-50%
- 60-69 jr: 26 %
- 70-79 jr: 18 %
Azilect, Eldepryl
 Remmen de afbraak van
dopamine in de hersenen
 Effect gering
 Alleen beginstadium
 Bijwerkingen: hoofdpijn,
griepachtige verschijnselen
Behandeling van andere klachten
die soms voorkomen
 Somberheid
 Slaapstoornissen
 Geheugenstoornissen
 Spraak- en slikproblemen
 Kwijlen
 Verstopping, plasproblemen
 Hallucinaties
Conclusies
 Ziekte van Parkinson is een
behandelbare ziekte
 Normale levensverwachting
 Dopamine en dopamineagonisten zijn de
belangrijkste medicijnen