Transcript Speelterrein en speeltoestellen

GEMEENSCHAPPELIJKE PREVENTIEDIENST
WORKSHOP SPEELTOESTELLEN
Website preventiedienst
www.g-o.be/ Preventie
via google: gemeenschappelijke preventiedienst g-o
preventieregister- inventarisatie- B7- deze bijlage bevat 13 documenten
bestelbon: via preventieregister- documenten- bestelbon- bijlage veiligheidseisenspeeltoestellen
melding ongeval naar min. Econ. Zaken fax ( 02 277.54.38)
Wetgeving en bedoeling
Dodelijke en blijvende letsels tot 0 herleiden. Builen en blauwe plekken mag tot max. een
breuk. Kinderen mogen grenzen aftasten. Voorzien gebruik mag. (omhoog klateren in
glijgoot, rechtstaan op schommel, over balustrade klauteren…)
Toestellen zijn verdwenen. Wegens: niet meer veilig te krijgen: vliegende Hollander,
draaimolens, metalen symmetrische hoge klimrekken in kubusvorm
Verhogen veiligheidsniveau door hulp van uitbaters: door verplichte meldingen van elk
ernstig ongeval of incident, ook ernstige wonden (indien het bijna dagelijks dezelfde zijn
(stappaaltjes). Economische commissie buigt zich over deze meldingen en stuurt EN 1176 bij.
Economische zaken en enkele organisaties verzorgen het handboek : VEILIGHEID VAN
SPEELTERREINEN. Wordt periodiek aangepast en is ook hulpmiddel voor
zelfbouwers,fabrikanten en opmaak van risicoanalyse en controles.
De 3° editie is van toepassing..
Inspectie controleerde ook de mezzanine tijdens de laatste rondes.
Laatste nieuwe aanpassingen zijn : valbodems bij schommeltuigen (dallering verboden), 150
cm rondom. Gezond verstand primeert voor de oudere toestellen- ongevallen evalueren.
Doormeter handvatjes en voetsteunen: doormeter groter dan 44mm met uitsteek van max.
22mm. Nieuw testlichaam E in plaats van A en B
Opstap van 40 naar 60 cm voor toegankelijkheid (overbrugging hoogteverschil)
Bij klimmen max. hoogste handgreep op 400cm, voetsteun nog steeds max. 300cm Voor
opstap < 60cm is max. hoogte 2m voetsteun
Voor openingen beklemming hoofd wordt 9-23 ipv 11-23
Zware bewegende balken (vanaf25 kg) min afstand tot grond 40cm
Geheel omsloten speeltoestellen (ballenbad)
Netstructuren- vrije valhoogte = vanaf hoogste voetsteun
Logboek
Zie blz 7 - 12
1
Speelterreinen
Risicoanalyse voor plaatsing, valruimte, doorheenlopende speelruimte
Afsluitingen, meubilair,bomen, planten, EHBO koffer, informatie, toezicht, bijkomende
gevaren van materialen, gebouwen, glas, opengaande deuren, ramen, water, riolering,
elektriciteit, parking …
Speeltoestellen
Speeltoestel is geen speelgoed ( enkel ce), maar bedoeld voor collectief gebruik. Budget
voorzien voor onderhoud.
Zelfbouw is nog steeds toegelaten
Verklaring fabrikant EN 1176
Risicoanalyse = toetsen aan EN1176 (gevaren, risico’s- bepaling door ernst,
waarschijnlijkheid, blootstelling- waarde –
1= aanvaardbaar, 2 = risicovol EHBO aandacht of verbetering vereist, 3 = risicovol- kans op
blijvend letsel maatregelen, 4 = onaanvaardbaar of grote kans op blijvend letsel of dodelijk
ongeval- onmiddellijk stopzetten of onmiddellijk maatregelen nemen
Voor valbodem in rubbertegels een attest vragen voor EN1177
Ouders op de hoogte van aanwezige speeltoestellen (kledij, schoenen, brildragers)
Bij aankoop afwegen speelwaarde, (levensduur, fantasie, sociaal, actie, creatief) speelhuisjes,
zandbak,
Inplanting
Rekening houden met verkeer, buren, evacuatie door hulpdiensten, aanwezigheid van
vijvers…
Omheiningen Afschermingen
Min 100cm hoog (ook poorten) maar liefst 150cm (ouders of anderen mogen geen kinderen
over de draad kunnen nemen of plaatsen.
Gevaar beklemming (bvb. Bij begrensde openingen)
Openingen >23 cm (kinderen kunnen er door)
Zonering (afgetekende zones met afschermingen)
Tussen soorten speelplaats of speeltoestel (geen 2 balspelen door mekaar- skate terrein,
kleuters en lager)
Groenvoorziening
Giftige en stekelige planten, struiken, bomen
Meubilair
Banken, afboordingen, muurtjes (valhoogte), putdeksels, vuilnisbakken, gebouwen, (worden
niet aanzien als speeltoestellen) water, elektriciteit, gas…
Informatie
Gegevens uitbater (schoolnaam + eventueel tel)
Binnen (EHBO koffer + opgeleid persoon, Tel hulpdiensten, dokter, ziekenhuis)
Elk toestel genummerd
Specifiek voor skate-park: verplicht dragen van PBM (persoonlijke beschermingsmiddelen)
2
Toezicht
Sluitende afspraken over echt toezicht
Opdracht dagelijkse visuele controle
Indien de toestellen in orde zijn is in principe enkel toezicht nodig voor ongewoon spelgedrag.
Onderhoud
Opvolging van logboek (dagelijks en periodieke controles)
Materialen
Hout: balken, planken, platen
Gevaren: splinters, houtrot- deel in aanraking met grond !, nagels komen dikwijls los door
trillingen, bouten in RvS, schroeven in RvS)
Metaal: staal (afdekken tegen roest verflaag), aluminium (geeft zwart vuil af, - anodiseren),
RvS, inox, gegalvaniseerd staal- aluminium met staal geeft corrosie?
Scharnieren en lagers: best droge stofvrije (geen smeermiddel ofwel teflonspray) ophanging
aan krulhaak best vervangen door droge scharnier
Kunststof: pvc wordt broos door zonlicht (niet te repareren), polyester: glasvezels komen
bloot met mogelijke scherpe uiteinden ?? nieuwe coating aanbrengen (doorzichtig en moeilijk
te verwijderen- verzweren, mogelijk gevaarlijke stof bloedsomloop. Is nog een ?
Beton
Giftige stoffen (verven, impregneermiddelen, teerproducten, carbolineum..;
Structurele integriteit
Belasting aantal kinderen, stabiliteit, vervorming (werken in driehoek constructie)
Toegankelijkheid
Toegankelijk voor volwassenen in noodsituaties
Tunnels: vanaf 2m lengte een doormeter van 75 cm ipv 50cm
Opstap minder dan 60cm = beklimbaar of toegankelijk (dak, platform,….)
Valbescherming balustrade
Leuning: meestal op trappen- plaatsing vanaf 60cm moeten kunnen vastgegrepen worden (16450mm)
Reling: meestal op platformen, op beweegbare loopbrug- vanaf 60 tot 85 cm van loopvlak
Balustrade min 70cm hoog dicht of < 9 of > 23 cm , niet opklimbaar, verticale stijlen,
steeds vanaf 2m valhoogte en bij toestellen voor -3jarigen vanaf 60 cm
men mag er over klimmen, valhoogte blijft het platform.
Een balustrade is niet overklimbaar vanaf 150cm hoog (geen valbodem nodig)
Oppervlakteafwerking
Splinters, uitstekende scherpe delen (spijker, schroeven)
Bouten- max. 8mm en afgerond
3
Bewegende delen
Schuur en verbrijzelinggevaar (schommel, molens, wip- ontoegankelijk maken scharnieren)
Stootbelasting dempen (wip)
Min 40 cm tussen grond en bewegende delen (molens) of max. 11cm
Beknelling
(proefstukken)
C: romp 9 x 15 D:hoofd Ø 23 E:geheel begrensde opening Ø 13cm
V: begrensde openingen
koord-knoop-teststuk
vinger klein:8mm vinger groot: 25mm bij gedwongen bewegingen
Hoofd en nek (Voeten en romp eerst: balustrade trap) C en D
V-vormige openingen: bovenplanken afsluiting, bewegende delen: te lange touwen, kabels
Beknelling kledij, haren: scharnieren, v- openingen, uitstekende delen: bouten
Koord- knoop –test bij gedwongen bewegingen (start glijbaan, glijpaal, schommeltuigen,
draaimolens, schommels..)
Voeten en benen: openingen platformen: max. 3cm
Vingers: buisopeningen, spleten, v openingen, kettingen (vanaf valhoogte 120cm)
Zones
Toestelruimte: toestel zelf
Vrije ruimte: (speelruimte van toestel: alle bewegingen en gedwongen bewegingen
(Ø 1m) cilinder 180 cm hoog schommels Ø 140 cm cilindervorm 150 cm hoog
Valruimte met valbodem grootte = 2/3 van hoogte + 50 cm en vanaf 60cm valhoogte min.
1,5m (niet voor schommels)
(vrije ruimte mag niet overlappen, vrij zijn van obstakels)
Toegangsmiddelen
Ladder: tussen 60 en 90° (sporten vast, zelfde afstand, ingewerkt of bouten dwars doorheen,
min 9cm achter sport vrij voor voeten, Ø kleiner dan 6 cm,
Trappen: tussen 15 en 60°, zelfde maten per trede, min 14cm aantrede, vanaf 2m
tussenplatform, vanaf 45° twee leuningen, geen openingen vertikaal
Hellingbanen: max35°
4
Verbindingen
Vaste verbindingen (stabiel)
Scharnieren schommels, kettingen, kabels,…mogen enkel met specifiek gereedschap kunnen
verwijderd worden
Slijtage
Bewegende delen tijdig vervangen (scharnieren….)
Touwen en kabels
Slingertouw is vrij hangend: min 60cm of 90 cm, indien langer dan 2m 100cm van ander
toestel , Ø 25- 45mm
Klautertouw aan beide zijden vast, mogen geen lussen gevormd worden,Ø 18-45mm
Staalkabels:torsievrij
Kettingen:
max openingen 8,6mm bevestigingsogen: tussen 12 en 8,6mm
Slijtage bovenste en onderste oog (indien 1/10 materiaal is afgesleten = vervangen)
Verankeringen funderingen
Betonsokkels: 20 cm onder bodem (aanduiden grondlijn op toestel
Aanduidingen op toestel
Alle gegevens door fabrikant (type, EN1176,naam, adres, bouwjaar,) + attest voor register
Alfanumerieke identificatie
Grondlijn (hoogte valbodem)
Bodemafwerking
Rubbertegels: attest leverancier/ fabrikant van specifieke valhoogte (HIC waarde: head injury
criterium dient minder te zijn dan 1000 voor desbetreffende hoogte)
Gras/ aarde: max tot 100cm (gemeten gras kan tot 150cm)
Zand (0,2-2mm: tot 3m valhoogte (min 30cm)
Ronde fijne kiezel/grind: mengeling (2-8mm) tot 3m (min 30cm) opletten ronde korrels die
inzakken, gereinigd geeft anders gele kleur af op kledij
Boomschors (20-80mm) opletten splinters afhankelijk leverancier
Houtsnippers (5-30mm) opletten kleurstof gaat soms af op kledij
Zandbakken
Fijnmazig waterdoorlatend net, ofwel geheel omsloten met toegangspoortje (afgeschermd
tegen katten)
Om de 3 jaar alle zand vervangen (beste = duinzand: geeft geen gele kleur af)
Min 50cm dik
Fundering met drainage ofwel worteldoek
Verplaatsbare doelen
Zware doelen hoger dan 80 cm steeds verankeren zodat ze bij elke horizontale kracht van 110
kg niet verschuiven of omvallen
Schommels
Min 35 cm onder zitje, 40cm bij bandenzitjes,
5
afstand vaste delen= 20% ketting + 20cm, 0,63 + ½ breedte zitje (ifv valbodem)
tussen 2 zitjes = 20% ketting + 30cm, 125cm (ifv valbodem)
ophanging boven min 5% breder dan onder (zitje)
zitjes peuters omsloten
max. 2 per stelsel
valhoogte = ½ kettinglengte + hoogte zitje
grootte in lengterichting valbodem vanaf midden naar weerszijden = (0,867 x kettinglengte) +
1,75 (vaste ondergrond) en + 225 losse ondergrond
breedte valbodem = 125 + breedte zitje
enkel zitjes van schokdempend materiaal
best afschermen met in en uitgangen in hoeken
kettingen ipv touwen
Glijbanen
Ook onderaan vastmaken/ verankeren (breken bovenste hechtingspunten tegengaan)
Tunnelglijbanen hoger dan 3m zijn geheel omsloten met min Ø 75 cm
Steeds een horizontale uitloop
Horizontale stang op 70-90cm hoogte
Helling max. 60°
Valbodem afhankelijk hoogte en bij uitloop min 1m breed aan beide zijden en 2m lang.
Knoopjestest bij gedwongen beweging start glijgoot
Beginsectie gaat over op platform bij gecombineerde toestellen, bij aparte glijbanen min
horizontaal vertrek van 35cm
Springkasteel
Elektrische installatie en kabels (EN60529) niet toegankelijk
Conformiteitattest toestel
Nederlandstalige handleiding met technische specificaties (luchtdruk,leeftijd en aantal
gebruikers)
Permanent toezicht voor gebruikers en installatie, veilige toegang gebruikers, verbod
personen buiten de doelgroep, gebruikers beperken (handleiding toestel),
Geen schoenen en harde voorwerpen zoals brillen
Geen eten en drinken
Geen salto’s en ruw spel
Valruimte met bodem voorzien bij elke open zijde
Handboek blz:123
Skaten (blz:126)
Spel zonder vaste regels
Skateplanken, inline-skate, rolschaatsen, BMX fietsen…
Nog geen geharmoniseerde EN. Wel een nationale in Duitsland en Frankrijk
Niet aan te bevelen als schooldirectie (kostelijke installaties)
groot oppervlak, veiligheidszone rond elk toestel, elk toestel verankerd, extra omheiningen, ,
valbodems zijn fijn beton en fijn asfalt met voegen van max. 8mm, enkel toegelaten met PBM
helm, kledij, elleboog, kniebescherming, veiligheidszones/landing steeds vrij, vele ongevallen
extra toezicht….)
risicoanalyse is moeilijk te maken en hangt grotendeels af van ieder persoonlijk gebruiker
6
Aandachtspunten mezzanine
Balustrade min 70 cm hoog + hoogte opstap stoeltjes of zitbank komt dan op 95 a 100 cm.
Verplaatsbare tafeltjes vastmaken aan de bodem en niet tegen de balustrade plaatsen
(opstapmogelijkheid)
Opletten voor opstapbaar speelgoed of materiaal.
Verticale spijlen van balustrade max. 9cm openingen ofwel volledig dicht (geen opstapbare
horizontale balustrade)
Geen te steile helling trap (optrede ongeveer 15 cm en aantrede 17 a 18cm
Bij open trap mogen vanaf 60cm hoog de openingen max. 9 cm zijn.
Stabiele constructie en draagvloer (bvb. watervaste osb. platen van 18mm met tand groef)
Geen uitstekende bouten van de constructie (max. 8mm en afgerond) Best voorzien van
afgeronde dopmoeren.
Best een afsluitpoortje bovenaan voorzien met veersluiting.
Kinderhandjes moeten rond de trapleuning kunnen grijpen (liefst rond met Ø tussen 1,6 en
max 4,5cm)
Opletten bereikbare lichtarmaturen verplaatsen, en stopcontacten enkel van kindveilige type.
7
Logboek
Dagelijks of wekelijks
Periodiek per 4, 6 of 12 maand (controleblad per speelterrein en per toestel)
Wat de wetgeving vraagt is een aantoonbare dagelijkse controle, en een uitgebreide
onderhoudsinspectie om de 6 maand of minstens jaarlijks afhankelijk van de
onderdelen, materialen en gebruik van het toestel en valbodem.
Voorstel voor de dagelijkse controle.
Personeelslid dat het eerste uur toezicht heeft, ofwel een aangeduid persoon doet best deze
vluchtige controle. Indien er geen onregelmatigheden zijn dient hij of zij niets te doen. Indien
wel iets wordt vastgesteld dient onmiddellijk de contactpersoon of de directie verwittigd te
worden zodat direct maatregelen kunnen getroffen worden. Dit kan eventueel zijn:
onmiddellijk actie ofwel het toestel of speelterrein buiten gebruik stellen.
Wat is deze dagelijkse controle.
Meestal door overbelasting, vandalisme of weersomstandigheden
1
verdwenen onderdelen
2
zichtbare breuken
3
zichtbare vervormingen door overbelasting
4
zwerfvuil zoals glas, papier, afgevallen takken
5
zichtbare gevaarlijke loshangende takken
6
opvallende splinters of uitstekende nagels
7
grote putten in de valbodem (min. dikte zand en kiezel = 30cm)
8
harde aangedempte valbodem (bevroren valbodems)
9
overvolle vuilbakken (insecten, hygiëne)
Hoe en wat registreren?
Ofwel op een speciaal opgemaakt blad onderverdeeld per maand en per week ofwel in een
afzonderlijk, gewoon schoolagenda. Dit wordt bijgehouden en aangevuld door een
aangeduid persoon, contactpersoon of directie.
Eens per week of maand is genoeg dat er één paraaf gezet wordt en zo aantoont dat de
controle gebeurd is. De gemelde onregelmatigheden worden echter wel direct opgetekend
(datum, gebeurtenis, maatregelen, datum uitvoering en door wie).
Indien er zich dus niets voordoet komt er in het weekvakje één paraafje.
Ook gebeurde ongevallen, bijna ongevallen (incidenten) en klachten kunnen hier
eventueel opgetekend worden.
8
DAGELIJKSE CONTRÔLE SPEELTOESTELLEN + SPEELTERREIN
September (per week)
1
2
3
4
5
Oktober (per week)
1
2
3
4
5
November (per week)
1
2
3
4
5
December (per week)
1
2
3
4
5
Januari (per week)
1
2
3
4
5
Opmerkingen + datum
DAGELIJKSE CONTRÔLE SPEELTOESTELLEN + SPEELTERREIN
februari (per week)
1
2
3
4
5
maart (per week)
1
2
3
4
5
Opmerkingen + datum
jaar :
Naam + paraf
jaar :
Naam + paraf
9
april (per week)
1
2
3
4
5
mei (per week)
1
2
3
4
5
juni (per week)
1
2
3
4
5
Voorstel uitgebreide onderhoudsinspectie (per 4, of 6 maand of
minstens jaarlijks)
Dit behoort samen met de vorige dagelijkse controle tot het logboek.
Per speelterrein en per speeltoestel dient een controleblad opgemaakt.
De eerste maal is het aangeraden om dit samen met de preventieadviseur in te vullen.
Achteraf kan dit door een bevoegd aangeduide persoon of personen.
Dit blad bevat alle inlichtingen over het toestel. Onderdelen, opbouw, gebruikte
materialen, valbodem, conformiteit met EN1176 en de toestand ervan.
Wanneer niet ok, dienen de vaststellingen en de herstelling ingevuld met achteraf de naam
van de uitvoerder en de datum van uitvoering.
10
Controleblad / onderhoud per speelterrein
School :
Straat :
Stad/ Gemeente:
Identificatie speelterrein :
Datum:
Naam uitvoerder:
Uitgevoerd
controlepunt
ok
nok
vaststelling
Onderhoud, herstelling,
vervanging
Merk,
fabrikant,
product
Planning
uitvoering
sdatum
Door +
datum
Afsluiting
EHBO- koffer
Afschermzones
Beplanting
Vuilbakken
Zitbanken
Hoge bomen
Nr toestellen
Giftige stoffen
Gevaarlijke
materialen
11
Controleblad / onderhoud per speeltoestel
School/ straat/ gemeente/ stad :
Identificatie speelterrein :
Datum + naam uitvoerder
Toestel nummer of identificatie
Uitgevoerd
controlepunt
ok
nok vaststelling
Onderhoud,
herstelling, vervanging
Merk,
fabrikant,
product
Planning Door +
uitvoeri datum
ngsdatu
m
EN 1176 Correcte
werking
Stabiliteit
Slijtage oppervlakte
splinters
nagels
Bouten/ moeren
schroeven
Slijtage scharnieren
Smering
Touwen
Kabels
Kettingen
Valbodem
Verf-/impregn. hout
Verflaag metaal
Verflaag kunststof
houtrot
Voor elk toestel wordt een specifieke controlelijst gemaakt, afhankelijk van de samenstelling van onderdelen en soort materiaal.
12
BELANGRIJK
LOGBOEK + ATTESTEN OF RISICOANALYSE
VALBODEMS (losse valbodem volgens EN1177 en vaste valbodems met attesten fabrikant)
13