Transcript Dengue antilichamen

Dengue antilichamen
Samenvatting:
•
Opsporen van IgM en IgG antilichamen tegen Dengue, de frequentste tropische arbovirose.
Klinische achtergrond
1
Transmissie
•
•
Dengue is de frequentste tropische arbovirose (arbovirosen=
virale infectieziekten overgebracht door geleedpotigen o.a.
insecten, zoals ook chkungunya en gele koorts) en wordt
overgebracht door de Aedes-mug.
Transmissie grijpt via het speeksel plaats tijdens het bloedmaal.
De overbrengende Aedes-mug steekt vooral in de voormiddag en
de namiddag tot voor zonsondergang. De incubatie bij de mens
bedraagt meestal 5 tot 8 dagen.
Kliniek
•
•
•
•
Na een incubatieperiode van 2-8 dagen na een infectieuze
muggenbeet ontstaan klachten bij ong. 10% van de
geïnfecteerden. In zijn typisch klassiek verloop wordt de infectie
gekenmerkt door een brutaal begin met koorts, hoofd- en
gewrichtspijn (knokkelkoorts), en belangrijke spierpijn (o.a.
lendenpijn en pijn rondom de oogbollen), die de stijfheid bij de
ziekte verklaren. Soms is er een droge hoest, en is de hartslag
vrij traag in verhouding tot de koorts (relatieve bradycardie).
Klassiek (maar niet steeds!) verloopt de ziekte volgens een
bifasisch patroon: na 3-4 dagen koorts treedt een voorbijgaande
verbetering op, rond de 5de-6de dag stijgt de koorts opnieuw. Op
dat ogenblik kan er een rode vlekkerige huiduitslag (maculair
exantheem) verschijnen. Na enkele dagen verdwijnt de koorts
dan wel weer, maar er kan een wekenlange periode van
moeizaam herstel volgen, gekenmerkt door asthenie, spierpijnen
en neuralgieën.
Zeldzaam kunnen er zich ernstige levensbedreigende vormen
voordoen: rond de 3de à 4de dag, op het ogenblik dat de koorts
daalt en de ziekte schijnbaar iets beter is, gaat de toestand snel
achteruit, met het optreden van hevig braken en buikpijn,
trombopenie en petechiën. Er kunnen levensbedreigende
bloedingen (positieve tourniquet-test) optreden of er kan een
shocktoestand ontstaan, die echter mits goede verzorging (snel
toediening van vocht via infuus) bijna steeds een gunstige afloop
kent. De incidentie van deze dengue hemorrhagische koorts
(DHF) en dengue shock syndroom (DSS) is duidelijk toegenomen
de laatste 20 jaar.
Voornamelijk herhaalde blootstelling aan verschillende serotypes
(1-4) verhogen het risico op ontwikkelen van DHF en DSS. De
lokale bevolking loopt hierbij het grootste risico2. Gedurende de
eerste 3 maanden na een infectie is men wellicht nog beschermd
voor andere serotypes via geïnduceerde kruisreactieve
antistoffen. Maar nadien loopt men, vermoedelijk levenslang, enig
risico voor de hemorragische vorm of shock. Deze verwikkelde
vormen zijn gelukkig uiterst zeldzaam bij reizigers. Mits correcte
behandeling in een goed uitgerust ziekenhuis is de sterfte van
deze ernstige vormen lager dan 1%. Vooral jonge kinderen van
de autochtone bevolking in het Verre Oosten worden erdoor
getroffen.
Epidemiologie en prevalentie
•
In de 2de helft van de 20ste eeuw is het verspreidingsgebied van
dengue sterk uitgebreid. Dengue komt voor in meer dan 100
landen in Zuidoost-Azië, de Caraïben, Midden-Amerika, de
noordelijke helft van Zuid-Amerika en sporadisch ook in Afrika
•
•
(bijlage 1). De ziekte is momenteel in volle expansie in vele
tropische gebieden. In tegenstelling tot malaria komt de ziekte
vooral voor in verstedelijkte gebieden. (zie onderstaande kaart)
Ongeveer 100 miljoen patiënten met dengue koorts worden per
jaar gezien volgens CDC (Center for Disease Control and
Prevention, USA).
Huisartsen krijgen in toenemende mate te maken met dengue,
vanwege de sterke toename van reizen naar gebieden waar het
denguevirus endemische is. De kans om dengue op te lopen in
endemische gebieden in Azië is te vergelijken met de kans om
malaria op te lopen in Subsaharisch Afrika of hepatitis in India.
Indicaties voor aanvragen
•
•
Koortsaanvallen bij persoon afkomstig uit hoogrisicogebied (zie
hierboven).
Op klinische gronden alleen is de diagnose meestal niet mogelijk,
tenzij in geval van een epidemie. Niet te interpreteren
koortsaanvallen op het terrein worden vaak geïnterpreteerd als
malaria. De differentiële diagnose dient o.a. rekening te houden
met recurrente koorts, leptospirose, vlektyfus, ernstige malaria
met thrombocytopenie en leukopenie, rickettsiae, influenza,
enterovirus infecties.
Interpretatie
Normaalwaarden
Ig M
< 1.0
Ig G
< 1.0
Wat moet je weten?
•
•
•
•
IgM antistoffen komen sneller op dan IgG antistoffen en zullen
ook sneller verdwijnen. Meestal zijn enkel IgM antistoffen
aanwezig bij een recente infectie (bij infectie van minder dan 5
dagen oud kan zelfs een negatief resultaat voor IgM gezien
worden)
IgG antistoffen komen trager op en zullen later positief worden
dan IgM antistoffen. IgG antistoffen zullen langer positief blijven.
Positiviteit van IgG zonder IgM wijst meestal op een
doorgemaakte infectie.
Bij klinisch vermoeden van acute infectie (IgM positief) dient de
antistoftiter steeds opgevolgd te worden.
o
Men dient steeds een opvolgstaal af te nemen 2
weken na initiële bloedafname.
o
Een viervoudige toename van de antistoftiter tussen
het acute stadium (3 tot 7 dagen na het begin van de
symptomen) en de herstelfase (8-28 dagen na het
begin van de symptomen) bevestigt een acute
infectie.
Afwezigheid van antistoffen, geen titerstijging of afwezigheid van
IgM antistoffen in de herstelfase sluiten een acute infectie uit.
Methodologie
•
ELISA
©2011 Labo Maenhout - Roger Vansteenbruggestraat 64/1 - 8790 Waregem - T 056/60.02.66 F 056/60.96.92 - [email protected]
Gerelateerde testen
•
Chikungunya antilichamen (een andere arbovirose)
2.
3.
M. Jager, et al. Dengue, een toenemend probleem voor de volksgezondheid.
Tijdscrhift voor infectieziekten. 2011(3);90-95.
Bijsluiter ELISA
Referenties
1.
Prins Leopold instituut voor Tropische Geneeskunde: http://www.itg.be/
Bijlagen
•
Bijlage 1
Aanrekening
•
551250 – 551261 B500 Opsporen van antilichamen tegen tropische virussen (gele koorts, Dengue, West-Nile, Chikungunya, hemorrhagische
koortsvirussen) (Maximum 5)(Cumulregel 328)
©2011 Labo Maenhout - Roger Vansteenbruggestraat 64/1 - 8790 Waregem - T 056/60.02.66 F 056/60.96.92 - [email protected]