Transcript Leren lusten met ASS Annemiek van Maanen is - GGZ-VS

Leren lusten met ASS
Annemiek van Maanen is verpleegkundig specialist ggz in opleiding. Samen met Frieda Boudesteijn heeft ze
het stappenplan ´Stap voor stap, hap voor hap´ ontwikkeld, een behandeling voor eetproblemen bij kinderen
met een autisme spectrum stoornis (ASS).
Wanhopige ouders
Veel kinderen met ASS kampen met eetproblemen. Ze hebben een sterke voorkeur of afkeur van bepaald
voedsel, eten selectief en weigeren voedsel met een bepaalde structuur of kleur. Ouders zijn wanhopig
vanwege de weigerende eter aan tafel en weten er geen raad mee. Eetklinieken en diëtisten wagen zich niet
aan de behandeling vanwege de complexiteit met ASS. In de behandelende autismeteams is er vaak nog te
weinig kennis over deze eetproblematiek. ‘De materie is complex, er komen veel aspecten bij kijken’, vertelt
Annemiek.
De eerste fase van het stappenplan begint met het afnemen van een vragenlijst en een voedingsanamnese. Zijn
er somatische problemen? Hoe is de motoriek, slikreflex, kauwfuncties en het gebit? De volgende stap is de
omgevingsfactoren in kaart brengen. Hoe lang duurt het eten? Waar wordt gegeten? Hoe betrek je het kind bij
het eten? Vooral door het teveel aan sensorische prikkels is een kind niet in staat om nieuwe smaken te
ervaren. Door de omgevingsfactoren aan te passen en door gewenning met extreem kleine stappen kan het
kind leren ‘nieuwe’ voedingsproducten te eten.
Pannenkoeken leren eten
Annemiek licht toe: ‘Neem Tim. Hij wilde graag pannenkoeken leren eten. Tim is gestart met een filtertje
pannenkoek in zijn buurt te leggen zonder te kokhalzen. Telkens hebben we een kleine stap gemaakt: het
filtertje pannenkoek in zijn handen nemen, tegen de lippen houden, in de mond doen, kauwen en doorslikken.
Tim oefende dagelijks. Dit hele proces heeft zeven weken geduurd. Tim verraste iedereen door opeens
pannenkoeken lekker te vinden en één hele pannenkoek op
te eten. ’
De betrokkenheid van de ouders is cruciaal voor de
behandeling. Annemiek: ‘Ouders en kind gaan thuis aan de
slag. De behandeling vergt veel doorzettingsvermogen van
alle betrokkenen. Ouders mogen geen dwang gebruiken.
Leren eten vraagt om rust en veiligheid. Voedingsproducten
niet lekker vinden is niet belangrijk, je moet leren lusten.’
Acht cliënten zijn behandeld met ‘Stap voor stap, hap voor
hap’. De behandeling wordt momenteel geëvalueerd, in
samenwerking met Yulius Autisme en de Yulius Academie.
Het doel is om het stappenplan te implementeren binnen
het behandelaanbod van de divisie Autisme en een cursus
autisme & eetproblemen te ontwikkelen voor professionals.