Transcript Het dorp Reduzum is dol op zijn molen

van oud-milieuminister Pieter Winsemius toetste 34 plannen op draagvlak
bij omwonenden, landschappelijke
inpassing en effecten op natuurgebieden en weidevogels. Deze maand presenteerde hij de uitkomsten in Leeuwarden. Zeven plannen voldeden aan
alle criteria, waaronder dat voor een
nieuwe molen in Reduzum.
Uit een enquête van de commissie
bleek liefst 62 procent van de inwoners de bouw van een nieuwe, grotere molen te steunen: veruit het hoogste percentage van alle windplannen
in Friesland. De dorpsmolen is op zijn
eind, stelt Vellinga. Het onderhoud
kost inmiddels 10.000 euro per jaar.
Toch is onduidelijk of de nieuwe
molen er komt. „We zijn afhankelijk
van de provinciale politiek”, verklaart
Vellinga. „De Fryske Nasjonale Partij
in Gedeputeerde Staten is tegen vervanging van solitaire molens.”
De beoogde turbine voor Reduzum
heeft een capaciteit van 0,9 megawatt, ruim tweemaal zoveel als nu, en
kost 9,5 ton. Vanuit het dorp is daarvan al een ton toegezegd. De nieuwe
molen wordt 45 tot 55 meter hoog (de
Door onze correspondent
Karin de Mik
REDUZUM. Op deze stormachtige dag
zwiept de dorpsmolen van het Friese
Reduzum zijn wieken rond. Twintig
jaar precies staat hij er, in het weiland
een kilometer van het dorp. Van de
energievoorziening van Reduzum
(1.100 inwoners) neemt hij 40 procent
voor zijn rekening.
De in eigen beheer opgerichte
d oarp s m û n e bracht saamhorigheid en
maakte de dorpelingen milieubewuster, vertelt voorzitter Henk Vellinga
van Stichting Doarpsmûne.
Op veel plaatsen mogen windturbines omstreden zijn; in het oude Friese
arbeidersdorp is iedereen er blij mee,
verzekert hij. Vooral omdat de nettoopbrengst terugvloeit naar het dorp.
Ook Reduzum kreeg begin jaren negentig te maken met leegloop. Jonge
gezinnen verhuisden, winkels sloten
hun deuren. Dorpelingen staken de
koppen bij elkaar. Hoe kon de leefbaarheid op peil blijven? Daar borrelde het idee van een eigen dorpsmolen
op. De turbine kostte in 1994 ruim een
half miljoen gulden. Door uitgifte van
zo’n 250 rentecertificaten (van 100 tot
10.000 gulden) brachten de dorpelingen zelf twee ton bijeen. De plaatselijke bank gaf een ‘groene’ lening en
met wat overheidssubsidie kon de
bouw in eigen beheer beginnen.
De molen verdiende zichzelf in acht
jaar terug. In de twaalf erna leverde
hij zelfs netto 61.000 euro op. Dat
geld ging naar zonnepanelen voor de
nieuwe basisschool, en het werd gebruikt werd voor medefinanciering
van verbouwingen van dorpshuizen,
de isolatie van de sportkantine, de
aanschaf van een schoolbus en prullenbakken bij de speeltuin. Als eerste
in Nederland kreeg een nieuwe woonwijk in Reduzum in 2006 ledverlichting op straat, ook uit de ‘molenpot’.
In 2004 konden zestig huishoudens
met flinke ‘molensubsidie’ zonnepanelen aanschaffen. Een van hen was
Henk Korf, oud-directeur van de
plaatselijke basisschool. „Mijn vrouw
en ik kochten indertijd een molencertificaat uit idealisme”, vertelt hij. „Ik
ben tegen kernenergie en dan is windenergie een goed alternatief.”
Het dorp
Reduzum
is dol op
zijn molen
Reportage
Dorpsmolen
Windenergie omstreden? In Reduzum
niet. De eigen molen levert duurzame
energie en gaat bevolkingskrimp tegen.
De nieuwe molen levert
Reduzum naar schatting
30 tot 50 mille per jaar op
oude is 36 meter) en zal rustiger
draaien. Er moet een sensor op komen die meet wanneer de slagschaduw van de wieken hinderlijk is, en
de molen dan automatisch stillegt. De
energieproductie zal het dorp per saldo 30.000 tot 50.000 euro per jaar
opleveren, schat Vellinga. Samen met
de duizend zonnepanelen op de woningen, kan de nieuwe molen Reduzum en buurdorpen Friens en Idaerd
geheel van energie voorzien.
Redding voor krimpdorp
In Friesland woedt nu een felle discussie over de bouw van nieuwe
windmolens. Bezitters van molens of
molenplannen, omwonenden – vertegenwoordigd door Hou Fryslân Mooi
– en de Friese Milieu Federatie zochten een compromis in het Platform
Duurzaam Fryslân. Ze inventariseerden plannen en stelden criteria op.
Een adviescommissie onder leiding
FOTO K EES VAN DE VEEN
Winsemius adviseert
De twintig jaar oude windmolen van Reduzum, neergezet op voormalige kerkgrond. Het dorp wil een grotere bouwen.
En zo’n molen kan een krimpdorp
redding brengen, onderstreept Vellinga. Met de Koninklijke Nederlandsche
Heidemaatschappij schrijft de molengroep nu een draaiboek voor dorpen
die ook een molen willen. Dat zijn er
in Friesland al gauw tien, zegt hij.
Want met een dorpsmolen wek je
niet alleen duurzame energie op, zegt
Vellinga, hij versterkt ook de gemeenschapszin; mensen gaan minder snel
weg. „De acceptatiegraad van een eigen molen, op zichtafstand, is hoog.
Bewoners zien hem draaien en denken: dat is ónze molen. Dat werkt beter dan een serie turbines voor je
raam van een projectontwikkelaar
die de winst in eigen zak steekt.”