Transcript 4.15 Hersenscans bij dementie - nut en noodzaak

27-11-14
brain scans*
Hersenscans bij dementie:
nut en noodzaak
Dr. Niels Prins
Moderne Dementiezorg,
NBC Nieuwegein 24 november 2014
!
De rol van beeldvorming bij
dementie is veranderd
Beeldvorming kan behandelbare
oorzaken van dementie aantonen
Van: uitsluiten behandelbare oorzaken
•  Tumor, hydrocephalus, subduraal hematoom
•  “Opbrengst” <1% to <5%?
Naar: een positieve diagnose stellen
(van “dementie” naar een specifieke diagnose)
•  Patiënten en familie willen de diagnose weten
•  Prognostische waarde
•  Geeft richting aan behandeling en research
Alzheimer pathologie bestaat uit
neurofibrillaire tangles en neuritische plaques
Menigeoom
Hippocampus atrofie is zichtbaar
op coronale MRI
0
Neurofibrillary tangle (tau)
1
Neuritic plaque (amyloid β)
2
3
4
1
27-11-14
Hippocampus atrofie is ook zichtbaar
op multislice CT
MTA score?
64 slices, 0.6 mm slice collimation, 5 sec acquisition time
3
Wattjes M, et al Radiology 2009
Mediale Temporale Atrofie kan
gemeten worden met volumetrie
Voxel based morphometry (VBM)
toont de vingerafdruk van AD
Visual inspection
Entorhinal cortex
Hippocampus Gyrus parahippocampalis
VBM (25AD, 25 HC)
Karas GB, Neuroimage 2003
FLUID – non-linear registration toont
structurele hersenveranderingen over de tijd
Sluimer et al. Eur Radiology 2009
Sluimer et al. Eur Radiology 2009
2
27-11-14
7T MRI visualiseert hippocampus CA1 atrofie
Stratum radiatum/ lacunosum molecuare (SRLM)
CA1
Kerchner et al, Neurology 2010
Amyloid PET toont
Amyloid-β in de hersenen
FDG-PET toont verminderd
metabolisme in de hersenen
14000.0
12000.0
10000.0
Alzheimer
[Bq/cc]
8000.0
6000.0
4000.0
2000.0
0.0
14000.0
12000.0
[Bq/cc]
10000.0
Normaal
8000.0
6000.0
Normaal
Ziekte van Alzheimer
4000.0
2000.0
0.0
(NIFD)
18 mos
er PI)
) in
Tau Imaging:
Soon to a
Tau PET:Coming
binnenkort
PET verkrijgbaar!
Scanner Near You
DAT spect onderscheidt de ziekte van Alzheimer
van dementie met Lewy Bodies
18F-T807
Healthy
Mild MCI
Mild AD
Severe ADI
ß-Amyloid+
MMSE=26
ß-Amyloid+
MMSE=20-21
MMSE=7
Alzheimer disease
Dementia with Lewy Bodies
McKeith, Lancet Neur 2007
Slide courtesy of Hartmuth Kolb, Avid
Final Thoughts
• 3 syndromes, 3 genes, 3 pathologies
• Powerful model to study emotion, social
cognition and language in the brain
• Neuroimaging plays a critical role in
3
27-11-14
Lacunair infarct op MRI
Witte stof afwijkingen zijn zichtbaar
op T2 of FLAIR MRI
Gradient echo T2-gewogen beelden
maken microbloedingen zichtbaar
FTD
Chan et al. Brain 2009
4
27-11-14
CJD: sporadische vorm en nieuwe variant
Sporadisch
Corticobasale degeneratie
Nieuwe variant
PSP
PSP: kenmerken op MRI
Atrofie:
• Mesencephalon
(“Mickey Mouse”/”Hummingbird”)
• Superior Cerebellar Peduncle
(Derde ventrikel verwijd t.o.v. laterale ventrikels)
• Frontale atrofie
PSP - humming bird sign
5
27-11-14
Post Vaccinatie Meningoencephalitis bij 6%
van actieve immunisaties
Vasogeen oedeem op MRI in de fase 2
studie met bapineuzumab
Pre-dose
7 Weeks
13 Weeks
19 Weeks
Cohort: 1.0 mg/kg; ApoE4 carrier (asymptomatic)
Nicoll JAR, et al. Nature Medicine 2003
Samenvatting
Vragen?
•  Beeldvorming kan behandelbare oorzaken
van dementie uitsluiten
•  Beeldvorming kan specifieke afwijkingen bij de ziekte
van Alzheimer en andere vormen van dementie
aantonen
•  Beeldvorming is belangrijk voor het monitoren van
(ongewenste) therapie effecten bij de ziekte van
Alzheimer
6