Człowiek jako odbiorca powołania chrześcijańskiego Filozoficzna refleksja nad pytaniem o to, kim jest człowiek: Wymiar cielesny Wymiar duchowy Wymiar osobowy Biblijne podstawy antropologii Zależność człowieka od Boga Stworzenie na.
Download ReportTranscript Człowiek jako odbiorca powołania chrześcijańskiego Filozoficzna refleksja nad pytaniem o to, kim jest człowiek: Wymiar cielesny Wymiar duchowy Wymiar osobowy Biblijne podstawy antropologii Zależność człowieka od Boga Stworzenie na.
Człowiek jako odbiorca powołania chrześcijańskiego Filozoficzna refleksja nad pytaniem o to, kim jest człowiek: Wymiar cielesny Wymiar duchowy Wymiar osobowy Biblijne podstawy antropologii Zależność człowieka od Boga Stworzenie na obraz i podobieństwo Istnienie w relacji do drugiego człowieka i świata Grzech zerwaniem dialogu z Bogiem Odnowienie w Chrystusie Duchowo-cielesna natura człowieka. Myśl starożytna Człowiek jako animal rationale Cielesny związek ze światem przyrody Wymiar duchowy, jako możność upodabniania się do bóstwa Arystoteles: teoria hylemorfizmu (gr. hyle- materia; morfe-forma). Ciało jest w tej teorii materią pojmowaną, jako tworzywo. Jest w swojej postaci przypadkowe, zaś duch jest formą, która nadaje materii treść, czyli jest jej aktem. Jak ujawnia się wymiar materialny? Egzystencja cielesnej struktury bytu ludzkiego: elementy biogenne, związki organiczne i strukturalne. podmiotowe „ja” i to, co z niego wynika, czyli „moje”. Jak ujawnia się wymiar duchowy? Myślenie jako aktywność duchowa; Wolność człowieka: Decyzyjna Aksjologiczna Istnienie ludzkiej duszy. Dusza i ciało w koncepcji św. Tomasza z Akwinu. Człowiek jest duszą i ciałem; • • Samoistność i substancjalność ludzkiej duszy; Przypadłościowa natura ciała Substancja kompletna – samodzielna i należąca do jakiegoś gatunku (człowiek); S. niekompletna – samodzielna, lecz nie realizuje odrębności gatunkowej (dusza). Osoba, jako zasada integrująca Znaczenie pojęcia „osoba” Maska – teatr grecki Postać ze swym charakterem – Cyceron Samoistny podmiot cielesno-duchowy Człowiek – istota żyjąca w relacjach Osoba jako czynnik integrujący duszę i ciało Integruje wewnętrznie. Dla Emmanuela Mouniera († 1950): „jest panowaniem nad sobą, wyborem, kształtowaniem, zdobywaniem samej siebie (...)” Integruje ze światem zewnętrznym. Mouniera - osobowy wymiar człowieka nawiązuje do obrazu Trójcy św., jaki człowiek nosi w sobie. „Powołanie, wcielenie, wspólnota – to trzy wymiary osoby”; Wyraża podmiotowość człowieka. Systematyzacja kategorii osoba Osobowość psychiczna. W niej uwyraźnia się podmiotowe „ja”: a) jako spełniacz aktów świadomości; b) jaźń człowieka, w której ogniskują się wszystkie dynamizmy, dążenia, inklinacje; c) całe jestestwo człowieka (z uwzględnieniem kontekstu historycznego, doświadczeń, zamierzeń, wychowania). Osobowość etyczna. Chodzi tu o człowieka w sferze jego obowiązków i moralności. Osobowość ta może mieć dwa wymiary: Osobowość etyczna idealna – jest to wzór osobowy, jaki się afirmuje Osobowość etyczna realna – jest to poziom życia moralnego, jaki się prezentuje zachowaniem i w sferze wyborów Osobowość społeczna, Godność osoby stanowi normę zasadniczą zobowiązań moralnych człowieka wobec człowieka. * Godność wynika z: A - podmiotowości człowieka (świadomość i wolność; B – Zdolności do miłości (relacja do innego); C – Religijności (relacja do Boga). Biblijne podstawy antropologii Zależność ontologiczna: Basar (por. Kpł 15, 1; 19, 28) Nefes (por. Ps 16, 10; 1 Sm 25, 29) Ruah (por. Hi 34, 1415) Moralny wymiar godności człowieka – wolność Zależność moralna Człowiek i Bóg jako strony przymierza (por. Rdz 1, 26 nn); Wolność dialogiczna Wolność monologiczna (Por. Syr 15, 15-17) Moralny wymiar godności człowieka - wolność Współczynniki wolności: - Ujawnia się wobec wartości (godność osoby ludzkiej, jako źródło w.) (por. FR 80); - Zależność od prawdy (por. J 8,32); - Wymiary negatywny: „wolność od”, wymiar pozytywny: „wolność do” (Bezinteresowny dar z samego siebie jest drogą realizowania wolności por. KDK 24). Moralny wymiar godności człowieka – odpowiedzialność moralna 1. Strukturalny aspekt odpowiedzialności: Wolność – świadomość – konsekwencje działania Arystoteles; Św. Tomasz z Akwinu; I. Kant Hume i J.S. Mill William James 2. Osobowy aspekt odpowiedzialności - kształtowanie postawy moralnej; - Odpowiedzialność integralna; - Odpowiedzialność jako odpowiedź na powołanie Boże. Moralny wymiar godności człowieka – podobieństwo do Osób Boskich Człowiek obrazem Boga: Ojca (obdarzanie życiem; gotowość do ofiarowania siebie; umiejętność przebaczania) Syna (umiejętność przyjmowania darów w duchu odpowiedzialności) Ducha Świętego (jednoczenie, budowanie więzi ponad podziałami). Człowiek w relacji do drugiego człowieka Wymiar stwórczy – uwidoczniony w stworzeniu Adama i Ewy; Wymiar zbawczy – Bóg zbawia człowieka we wspólnocie. Człowiek w relacji do świata Współpraca człowieka z Bogiem: opus creationis; opus distinctionis; opus ornatus. Cel: 1. wezwanie, by „współdziałać w doskonaleniu rzeczy stworzonych przez Boga” (KDK 67). 2. doskonalenie samego człowieka (por. KDK 53). Grzech - zerwaniem dialogu Bogiem Teonomia versus autonomia; Nieposłuszeństwo’ jako wymiar pierworodny grzechu człowieka. Oznacza odepchnięcie tego źródła, aby samemu stać się autonomicznym i wyłącznym źródłem stanowienia o tym, co jest dobre i złe (DV 35). Konsekwencje grzechu: wewnętrzna dezintegracja – intelekt-wola i ciałoduch; Zerwanie stanu bliskości i ufnej zażyłości z Bogiem; skłonność do zawłaszczania świata. Odnowienie w Chrystusie Przywrócenie stanu synostwa w odniesieniu do Boga („Tak więc my wszyscy z odsłoniętą twarzą wpatrujemy się w jasność Pańską jakby w zwierciadle, przemieniając się w Jego wyobrażenie z jasności w jasność, jakby przez Pana jako Duch” (2 Kor 3, 18). Uzdrowienie wewnętrznej integracji 1. Ciało Chrystusa zostało podporządkowane mocy Ducha i staje się ciałem chwalebnym (por. Flp 3, 21), „ciałem duchowym” (1 Kor 15, 44). 2. Podobnie też uzdrowiony i przekształcony został umysł (Rz 12, 2; Ef 4, 23); „potrafi wydawać sądy (Rz 14, 5) w świetle Ducha Świętego, wyrażając rozumnie odczucie Jego obecności w sobie: czyż w rzeczywistości nie jest to duch samego Chrystusa (1 Kor 2, 16)”. Odnowienie w Chrystusie Założony przez Chrystusa Kościół jest w zamyśle wspólnotą przywróconej jedności (Ef 2, 15-18). Jedność ta dokonuje się przez sakramentalno-moralne kształtowanie życia chrześcijanina. Stąd możemy mówić o sakramentalno-eklezjalnym charakterze moralności chrześcijańskiej. Uzdrowione zostało nastawienie człowieka wobec świata, w którym znika obcość wobec człowieka, a zostaje odkryty jego wymiar zbawczy. Człowiek jest w nim powołany do szukania zbawienia całego stworzenia, by został on poddany Chrystusowi (1Kor 15, 26-28). Człowiek jako odbiorca powołania chrześcijańskiego Wymiar ontologiczny – żyć według godności duchowo-cielesnej; Wymiar moralny – realizować w duchu wolności podobieństwo do Boga; Ludzka natura naznaczona grzechem; Dzieło zbawienia, jako nowe stworzenie człowieka w Chrystusie.