Transcript  Mikoloji?  Doğada kaç çeşit mantar bulunur?  50.000  Hepsi hastalık yapar mı?  300 kadarı  Hatta sadece bir düzine kadarı mantar.

 Mikoloji?
 Doğada kaç çeşit mantar bulunur?
 50.000
 Hepsi hastalık yapar mı?
 300 kadarı
 Hatta sadece bir düzine kadarı mantar hastalıklarının
%90’nından sorumludur.
 Toprak
 Su
 Organik atıklar
 Bakterilerle birlikte kompleks bileşikleri basit
bileşiklere dönüştürürler
 Yararları






Ekmek
Peynir
Steroit
Antibiyotik
Alkollü içecekler
Organik asitler
 Zararları
 Hastalık yaparlar
 Elektronik aletleri bozar
 Elektrik kablolarını bozar
 Mobilyaları bozar
 1835 Bassi ve Balsami (ipek böceklerinde)
 1839 Schoenlein kellik etkenini
 Langenbeck pamukçuk etkeni
 Saoraud mantar besiyerini yaptı ve mantarı üretti
 1969’da canlı sınıflaması değişti
Hayvan-bitki-fungus-prokaryotlar-protistalar
 Nonfotosentetik protistalardır
 Ökaryot bakterilerden ayrılırlar
 Klorofilleri yoktur
 Fotosentez yapmazlar bitkilerden ayrılırlar
 Emici tipte beslenirler
 Hayvanlardan ayrılırlar
 Zorunlu veya fakültatif aeroblardır
 En az bir çekirdekleri bulunur
 Nükleer membranları
 Mitokondrileri
 Endoplazmik retikulumları
 Nükleolusları
 Hücre duvarları vardır.
Hücre yapısı
Ökaryotik
Hücre duvarı
Çok katlı (kitin, mannan, glukan),
bazen kapsül
Sitoplazma zarı
Sterol
Sitoplazma içi yapılar
Mitokondri,ER, Golgi
Çekirdek
Zar ile çevrili (gerçek)
Boyut
5-10 µm
Morfoloji
Maya(yuvarlak), küf (fiamentöz)
Spor
Eşeyli/eşeysiz
Üreme
Eşeyli/eşeysiz
Boyanma
Gr (+), ARB (-), PAS,
gümüşleme
 0-60ºC ısıda
 2-11 pH’da
 Nemli
 Karanlık veya loş ortamlarda ürerler
 Ultraviyole üremelerini inhibe eder.
 Makroform mantarlar
 Yenebilen çok hücreli mantarlar
 Mikroform mantarlar (tek hücreli)
 Maya
 Küf
 DİMORFİK ???
 4-5µm boyutunda (en büyük 24 µm )
 Sferik veya yuvarlak
 Besiyerinde opak,yumuşak,beyaz renkli koloniler
yapar
 Tomurcuklanmayla ürer
Tomurcuk hücreden ayrılmaz ve zincirleme sürerse
Psödohif oluşur
Germ tüp (ana hücreden apikal uzantıdır)
 Hif:
Küf mantarlarının en ilkel şeklidir çok
hücrelidir
2-10µm çapında silindirik tüplerdir
Septalı ve septasız olmak üzere iki çeşittir
Vegetatif hifler
Aerial hifler
Çoğalma hifleri
 Miçel:
hiflerin birleşmesi ile meydana gelen yapılardır
 Bazı maya ve küfler hücre duvarlarında pigment
taşıyabilirler (melanin vb.)
 Farklı ortam koşullarında




Farklı üreme şekilleri gösteren mantar
Isıya bağlı 37ºC-25ºC (en sık)
Dokuya
Besiyerine
pH’ ya bağlı
 Hücre duvarı, sitoplazmik membran, mitokondri,
vakuol, ER, nükleus, nükleolus ve bazen de kapsül
bulunur.
 Kapsül: Antijenik- Antifagositik
Polisakkarit yapıda
(Crytococcus neoformans (glukuranoksilo-mannan
polimeri))
 Hücre Duvarı:
%10’u protein ve glikoproteinlerden mg
Güçlü antijenik yapıdadır
İnsan dokusunda mantar hücre duvarı
polisakkaritlerini parçalayacak enzim yoktur
 Grama olumlu boyanırlar
 Mantarlar sporları aracılığıyla ürerler.
 1. Eşeyli (seksüel) üreme --Eşeyli sporlar
 2. Eşeysiz (aseksüel) üreme--Eşeysiz sporlar
 3. Paraseksüel üreme--Genetik alışveriş
 Seksüel üreme Mayoz bölünme ile olur(4-8)
 Zygomycotina
 Zigospor
 Ascomycotina
 Askospor
 Basidiomycotina
 Basidiospor
 Deuteromycotina
Eşeyli üreme
Zigospor
Askospor
Basidiospor
Zygomycetes
B.Dermatidis
H.Capsulatum
Aspergillus
C.neoformans
Scanning electron micrograph of a zygospore of Rhizopus homothallicus showing two
suspensor cells either side of a rough-walled zygospore.
Zygospores of Rhizopus sexualis. Sexual reproduction in the Zygomycetes is
isogamous, i.e. reproduction usually involves two gametes of similar size (see the
two suspensor cells either side of the black, rough-walled zygospores).
Scanning electron micrograph showing ascospore discharge through the apical ostiole
of a perithecium of Gelasinospora.
A linear, cylindrical, eight-spored ascus of Sordaria fimicola. Note ascosporogenesis
(sexual reproduction in the Ascomycotina) involves the formation of ascospores,
typically eight, by "free cell formation" within an ascus.
Transmission electron micrographs of sections through "simple" septal pores of an
Ascomycete showing characteristic Woronin bodies which can plug the pore in the
event of injury to the hyphal segment.
 Aseksüel üreme mitoz bölünme ile olur çok sayıda
spor oluşur
 Sporanjiosporlar
 Konidyalar
 Mikrokonidya
 Makrokonidya
 Artrokonidya
 Klamidokonidya
 Blastokonidya
 1. Artrospor
 2. Blastospor
 3. Klamidospor
 4. Makrokonidyum
 5. Mikrokonidyum
 6. Sporanjiyospor
Mature sporangium of Rhizopus microsporus showing a globose columella
supporting a mass of sporangiospores. Asexual reproduction in the Zygomycetes is
by the production of non-motile sporangiospores in a sporangium.
Collapsed "umbrella shaped" columella of Rhizopus stolonifer following
sporangiospore dispersal.
 Açık havada
 105/m3
 Kapalı ortamda
 109/m3 fungal spor
 Alerjik hastalıklar
 Çiftçi akciğeri
 Konağın immun yanıtı
 Partikül büyüklüğü
 Antijenitesi
 İnokulum miktarı
 En sık rastlanan allerjenler
 Penicillium
 Aspergillus
 Alternaria
 Micropolyspora
 Metabolitleri ve Toksinleri ile
 Miçetizm: Mantarların vücuda yerleşmeden
oluşturdukları hastalık tablosudur.
 Besin zehirlenmesi
 Tahıl ürünlerini enfekte etmesi
 Alfa adrenerjik blokaja bağlı semptomlar oluşur
 Mikotoksikoz
 Toksinli gıdanın yenmesiyle ortaya çıkar
 Aflatoksin ve benzeri karsinojenler
 Toksin oluşumunu etkileyen faktörler
 Besin maddeleri
 B Vit fazlalığı, protein azlığı
 Nem
 Isı (13-40ºC)
 Işık
 pH (3-4.5)
 Depolama süresi (ilk 4 ayında mikotoksin yapımı artar)
 Vücuda direkt yerleşerek(yerleştiği yere göre
isimlendirilir)
 Yüzeyel mikozlar
 Subkütan mikozlar
 Derin mikozlar
 Sistemik mikozlar
 Fırsatçı mikozlar
 Doğrudan mikroskopi
 KOH(potasyum hidroksit)%10-30
 Dermatofitler
 Gram boyama
 Tüm mayalar
 Çini mürekkebi
 C.neoformans
 PAS(periyodik asit-Schiff)
 B.dermatidis
 Wright
 H.capsulatum
 Kültür yöntemleri
 SDA(3 haftaya kadar)
 Sikloheksimitli
 25ºC-37ºC
 Kanlı
 BOS kültürleri mutlaka anbiyotiksiz ve
sikloheksimitsiz besiyerlerine ekilir
 Otomatik cihazlarla tanı(4 günde)
 Serolojik yöntemler
 İmmun floresan antikor
 Kompleman birleşme reaksiyonu
 Aglütinasyon
 Presipitasyon
 Latex aglütinasyon
 ELİSA
 Polimeraz zincir reaksiyonu
 Aşırı duyarlılık reaksiyonları
 Trikofitin
 Histoplazmin
Transmission electron micrograph of a section through hyphae showing typical
septa and septal pores of an ascomycetous fungus (Chaetomium globosum).
The Chrysosporium anamorph of Aphanoascus flavescens. Note the typical pyriform
to clavate shaped conidia with truncated bases which are formed either intercalary,
laterally or terminally.