Transcript การวิเคราะห์ องค์ ประกอบ Factor Analysis นายสุ รสิ ทธิ์ สิ ทธิอมร 533Jce210 นางอรุณรุ่ง โยธะสิ งห์ 533Jce217 LOGO Company.

การวิเคราะห์ องค์ ประกอบ
Factor Analysis
นายสุ รสิ ทธิ์ สิ ทธิอมร
533Jce210
นางอรุณรุ่ง โยธะสิ งห์
533Jce217
LOGO
Company
การวิเคราะห์ องค์ ประกอบ (Factor Analysis)
หมายถึง เทคนิควิธีทางสถิตทิ จี่ ะจับกลุ่มหรือรวมกลุ่ม
หรือรวมตัวแปรทีม่ คี วามสั มพันธ์ กนั ไว้ ในกลุ่มเีียวกัน
ซึ่งความสั มพันธ์ เป็ นไปไี้ ท้งั ทางบวกและทางลบ
ตัวแปรภายในองค์ ประกอบเีียวกัน จะมีความสั มพันธ์
กันสู ง ส่ วนตัวแปรทีต่ ่ างองค์ ประกอบจะสั มพันธ์ กนั น้ อย
หรือไม่ มี สามารถใช้ ไี้ ท้งั การพัฒนาทฤษฎีใหม่
หรือการทีสอบหรือยืนยันทฤษฎีเีิม
Company Logo
1)เพือ่ ศึกษาว่าองค์ประกอบร่ วมทีจ่ ะสามารถอธิบายความสัมพันธ์ร่วมกันระหว่าง
ตัวแปรต่ างๆ โียทีจ่ านวนองค์ ประกอบร่ วมที่หาไี้ จะมีจานวนน้ อยกว่ าจานวน
ตัวแปรนั้น จึงทาให้ ทราบว่ ามีองค์ประกอบร่ วมอะไรบ้ าง โมเีลนี้ เรี ยกว่ า
Exploratory Factor Analysis Model: EFA
2) เพือ่ ต้ องการทีสอบสมมุติฐานเกีย่ วกับโครงสร้ างขององค์ประกอบว่า
องค์ ประกอบแต่ ละองค์ ประกอบี้ วยตัวแปรอะไรบ้ าง และตัวแปรแต่ ละตัวควรมี
นา้ หนักหรืออัตราความสั มพันธ์ กบั องค์ ประกอบมากน้ อยเพียงใี ตรงกับที่
คาีคะเนไว้ หรือไม่ หรือสรุปไี้ ว่าเพือ่ ต้ องการทีสอบว่ าตัวประกอบอย่ างนีต้ รง
กับโมเีลหรือตรงกับทฤษฎีทมี่ อี ยู่หรือไม่ โมเีลนีเ้ รียกว่ า Confirmatory Factor
Analysis Model: CFA
Company Logo
1)ลีจานวนตัวแปร โียการรวมตัวแปรหลาย ๆ ตัวให้ อยู่ในองค์ประกอบ
เีียวกัน องค์ ประกอบทีไ่ ี้ ถือเป็ นตัวแปรใหม่ ที่สามารถหาค่ าข้ อมูลของ
องค์ ประกอบทีส่ ร้ างขึน้ ไี้ เรียกว่ า Factor Score จึงสามารถนา
องค์ ประกอบีังกล่ าวไปเป็ นตัวแปรสาหรับการวิเคราะห์ ทางสถิติต่อไป
เช่ น การวิเคราะห์ ความถีถอยและสหสั มพันธ์ (Regression and
Correlation Analysis) การวิเคราะห์ ความแปรปรวน (ANOVA) การ
ทีสอบสมมุตฐิ าน T – test Z – test และการวิเคราะห์ จาแนกกลุ่ม
(Discriminant Analysis) เป็ นต้ น
Company Logo
2) ใช้ ในการแก้ ปัญหาอันเนื่องมาจากการที่ตัวแปรอิสระของ
เทคนิคการวิเคราะห์ สมการความถีถอยมีความสั มพันธ์
กัน (Multicollinearity) ซึ่งวิธีการอย่ างหนึ่งในการ
แก้ ปัญหานี้ คือ การรวมตัวแปรอิสระที่มีความสั มพันธ์ ไว้
ี้ วยกัน โียการสร้ างเป็ นตัวแปรใหม่ หรือเรียกว่ า
องค์ ประกอบ โียใช้ เทคนิค Factor Analysis แล้ วนา
องค์ ประกอบีังกล่ าวไปเป็ นตัวแปรอิสระในการวิเคราะห์
ความถีถอยต่ อไป
Company Logo
1.การวิเคราะห์
องค์ ประกอบเชิงสารวจ
(Exploratory Factor
Analysis)
2. การวิเคราะห์
องค์ ประกอบ
เชิงยืนยัน
(Confirmatory
Factor Analysis)
Company Logo
การวิเคราะห์ องค์ ประกอบเชิงสารวจ
(Exploratory Factor Analysis)
การวิเคราะห์ องค์ ประกอบเชิงสารวจจะใช้ ในกรณีที่ผู้ศึกษา
ไม่ มีความรู้ หรือมีความรู้น้อยมากเกีย่ วกับโครงสร้ าง
ความสั มพันธ์ ของตัวแปรเพือ่ ศึกษาโครงสร้ างของตัวแปร
และลีจานวนตัวแปรทีม่ ีอยู่เีิมให้ มีการรวมกันไี้
Company Logo
การวิเคราะห์ องค์ ประกอบเชิงยืนยัน (Confirmatory Factor Analysis) จะใช้
กรณีทผี่ ู้ศึกษาทราบโครงสร้ างความสั มพันธ์ ของตัวแปร หรือคาีว่ าโครงสร้ าง
ความสั มพันธ์ ของตัวแปรควรจะเป็ นรูปแบบใี หรือคาีว่ าตัวแปรใีบ้ างที่มี
ความสั มพันธ์ กนั มากและควรอยู่ในองค์ ประกอบเีียวกัน หรือคาีว่ ามีตัวแปรใี
ทีไ่ ม่ มีความสั มพันธ์ กนั ควรจะอยู่ต่างองค์ ประกอบกัน หรือกล่าวไี้ ว่า ผู้ศึกษา
ทราบโครงสร้ างความสั มพันธ์ ของตัวแปร หรือคาีไว้ ว่าโครงสร้ างความสั มพันธ์
ของตัวแปรเป็ นอย่ างไรและจะใช้ เทคนิคการวิเคราะห์ องค์ ประกอบเชิงยืนยันมา
ตรวจสอบหรือยืนยันความสั มพันธ์ ว่าเป็ นอย่ างทีค่ าีไว้ หรือไม่ โียการวิเคราะห์
หาความตรงเชิงโครงสร้ างนั่นเอง
Company Logo
ข้ อตกลงเบือ้ งต้ นของการใช้ สถิติการวิเคราะห์ องค์ ประกอบ
1) ตัวแปรทีค่ ีั เลือกมาวิเคราะห์ องค์ ประกอบ ต้ องเป็ นตัวแปรที่มีค่า
ต่ อเนื่อง หรือมีค่าในมาตราระีับช่ วง (Interval scale) และมาตราอัตราส่ วน
(Ratio scale) เนื่องจากการวิเคราะห์ องค์ ประกอบ ตัวแปรที่คัีเลือกมาวิเคราะห์
องค์ ประกอบควรมีความสั มพันธ์ ระหว่ างตัวแปร
2) ตัวแปรทีค่ ีั เลือกมาวิเคราะห์ องค์ ประกอบ ควรมีความสั มพันธ์ ระหว่ าง
ตัวแปรในระีับสู ง (r = 0.30 – 0.70) รูปแบบความสั มพันธ์ ระหว่ างองค์ประกอบ
และตัวแปรทีอ่ ยู่ในรูปเชิงเส้ น (linear) เท่ านั้น
3) จานวนตัวแปรทีค่ ีั เลือกมาวิเคราะห์ องค์ ประกอบ ควรมีจานวนมากกว่ า
30 ตัวแปร
Company Logo
4) กลุ่มตัวอย่ าง ควรมีขนาีใหญ่ และควรมีมากกว่ าจานวนตัวแปร ซึ่ง
มักมีคาถามว่ าควรมากกว่ ากีเ่ ท่ า มีบางแนวคิีที่เสนอแนะให้ ใช้ จานวน
ข้ อมูลมากกว่ าจานวนตัวแปรอย่ างน้ อย 5 – 10 เท่ า หรืออย่ างน้ อยทีส่ ุ ี
สั ีส่ วนจานวนตัวอย่ าง 3 ราย ต่ อ 1 ตัวแปร
5) กรณีที่ใช้ เทคนิคการวิเคราะห์ องค์ ประกอบหลัก (Principle
component analysis) ตัวแปรแต่ ละตัวหรือข้ อมูล ไม่ จาเป็ นต้ องมีการ
แจกแจงแบบปกติ แต่ ถ้าตัวแปรบางตัวมีการแจกแจงเบ้ ค่อนข้ างมาก
และมีค่าตา่ สุ ี และค่ าสู งสุ ีผิีปกติ (Outlier) ผลลัพธ์ ที่ไี้ อาจจะไม่
ถูกต้ อง
Company Logo
1) ข้ อจากัีเรื่องจานวนตัวอย่ าง เนื่องจากการใช้ สถิติการวิเคราะห์
องค์ ประกอบต้ องใช้ จานวนตัวอย่ าง (sample size) จานวนมาก หากใช้
ตัวอย่ างน้ อยค่ าสั มประสิ ทธิ์สหสั มพันธ์ จะต่า การประมาณจานวน
ตัวอย่ างที่ใช้ ในการวิเคราะห์ องค์ ประกอบมีหลายแนวคิี สามารถสรุ ป
ตามแนวคิีของนักสถิติ
2) ข้ อจากัีเกีย่ วกับระีับข้ อมูลในการวิเคราะห์ องค์ ประกอบ ข้ อมูลต้ อง
มีระีับการวัีประเภทมาตราวัีอันตรภาค (Interval scale) และมาตรา
อัตราส่ วน (Ratio scale) ส่ วนตัวแปรทีม่ ีระีับการวัีแบบกลุ่ม นักวิจยั
ต้ องทาให้ เป็ นตัวแปรหุ่น (dummy variable) เสี ยก่ อน นอกจากนี้
ลักษณะข้ อมูลต้ องมีการกระจายเป็ นโค้ งปกติ
Company Logo
1) การวิเคราะห์ องค์ ประกอบไม่ มีตวั แปรตาม ซึ่งแตกต่ างกับการทีสอบ
สถิตกิ ารวิเคราะห์ ถีถอยเชิงพหุแบบปกติ สถิตกิ ารวิเคราะห์ ถีถอย
โลจิสติค สถิติการวิเคราะห์ จาแนกประเภท และการวิเคราะห์ เส้ นทาง
ีังนั้น สถิติการวิเคราะห์ องค์ ประกอบ จึงไม่ สามารถใช้ แก้ ปัญหาการ
วิจยั ทีต่ ้ องการหาตัวทานายไี้
2) ขั้นตอนการสกัีองค์ ประกอบไม่ สามารถระบุจานวนรอบของการ
สกัีไี้ ีังนั้นหลังจากขั้นตอนการสกัีองค์ ประกอบนักวิจัยจึงไม่
สามารถระบุจานวนรอบของการสกัีองค์ ประกอบไี้ ว่ามีกรี่ อบจึงจะ
พอีี
Company Logo
.
3) ในปัจจุบันการวิจัยทีต่ ้ องการทีสอบเพือ่ ลีจานวนตัวแปร มีเพียงสถิติการ
วิเคราะห์ องค์ ประกอบเท่ านั้น เนื่องจากสถิตินีส้ ามารถรวมตัวแปรหลาย ๆ ตัวให้
อยู่ในองค์ ประกอบเีียวกัน และทาให้ เห็นโครงสร้ างความสั มพันธ์ ของตัวแปรที่
ศึกษา โียการหาค่ าสั มประสิ ทธิ์สหสั มพันธ์ (Correlation) ของตัวแปรทีละค่ า
แล้วรวม ตัวแปรทีส่ ั มพันธ์ กนั มากไว้ ในองค์ ประกอบเีียวกัน หลังจากนีจ้ ึง
สามารถวิเคราะห์ ถึงโครงสร้ างทีแ่ สีงความสั มพันธ์ ของตัวแปรต่ าง ๆ ที่อยู่ใน
องค์ ประกอบเีียวกันไี้ ีังนั้นเมื่อนักวิจัยต้ องการวิเคราะห์ ให้ ไี้ ผลการวิเคราะห์
ีังกล่าวข้ างต้ น จึงมีสถิติให้ เลือกใช้ เฉพาะสถิติการวิเคราะห์ องค์ ประกอบเพียงตัว
เีียว แต่ ยงั ไม่ มีวิธีการทางสถิติวธิ ีอนื่ ๆ จึงทาให้ นักวิจัยต้ องเลือกใช้ วธิ ีการ
วิเคราะห์ องค์ ประกอบทั้ง ๆ ทีว่ ธิ ีนีม้ ีข้อจากัีีังกล่าวข้ างต้ น
Company Logo
1) องค์ ประกอบร่ วมกัน (Common Factor) หมายถึง องค์ ประกอบที่
ประกอบี้ วยตัวแปร 2 ตัวขึน้ ไป มารวมกันอยู่ในองค์ ประกอบเีียวกัน
โียองค์ ประกอบร่ วมจะอาศัยจากค่ าสั มประสิ ทธิ์สหสั มพันธ์ หรือค่ า r
องค์ ประกอบทีป่ ระกอบี้ วยตัวแปรที่มีค่าความสั มพันธ์ กันมาก จะเป็ น
องค์ ประกอบทีม่ ีความหมายในการวิเคราะห์ องค์ ประกอบ
2) องค์ ประกอบเฉพาะ (Specific Factor) ไี้ แก่ องค์ ประกอบทีม่ ีตวั แปร
เพียงตัวเีียว
Company Logo
3) ความร่ วมกัน (Communalities) หมายถึง ค่าสัมประสิ ทธ์สหสัมพันธ์ระหว่าง
ตัวแปรหนึ่งกับตัวแปรอื่นๆ ที่เหลือทั้งหมด มีค่าอยูร่ ะหว่าง 0 กับ 1 ถ้าตัวแปรใด
มีค่านี้ต่า ตัวแปรนั้นจะถูกตัดออก ค่านี้ดูได้จาก Initial Statistic หรื อค่าทแยงมุมของ
Reproduced Correlation Matrix ความร่ วมกัน
X1
X3
พิจารณาจากค่า r
X2, X4, X5,
X6,…..,Xn
ตัวแปรที่เหลือ
X1 และ X3 มีองค์ ประกอบร่ วม
Company Logo
4) น้าหนักองค์ ประกอบ (Factor Loading) เป็ นค่ า
ความสั มพันธ์ ระหว่ างตัวแปรกับองค์ ประกอบ ซึ่งควรมีค่า
มากกว่ า 0.3 ตัวแปรใีมีน้าหนักในองค์ ประกอบใีมาก
ควรจัีตัวแปรนั้นไี้ ในองค์ ประกอบนั้น ในโปรแกรม
SPSS นา้ หนักองค์ ประกอบของแต่ ละองค์ ประกอบีูไี้
จากตาราง Component Matrix ก่ อนการหมุนแกน
องค์ ประกอบ หรือีูไี้ จากเส้ นทแยงมุมของแมทริกซ์ ของ
ค่ าไอเกน (Eigen Value)
Company Logo
5) คะแนนองค์ ประกอบ (Factor Score) เป็ นคะแนนที่ไี้ จาก
นา้ หนักองค์ ประกอบและค่ าของตัวแปรในปัจจุบันนั้น เพือ่
ใช้ เป็ นค่ าของตัวแปรใหม่ ที่เรียกว่ า องค์ ประกอบ คะแนน
องค์ ประกอบของแต่ ละองค์ ประกอบ อาจมีความสั มพันธ์
กันบ้ าง ถ้ าจัีจานวนองค์ ประกอบเอาไว้ มาก นั่น
หมายความว่ า ตัวแปรเีียวกันอาจอยู่ในหลายองค์ ประกอบ
ไี้ ตามน้าหนักองค์ ประกอบ
Company Logo
คะแนนองค์ ประกอบ
Fac1
x1, x2, x6
Fac2
x3, x5
x2
คะแนนองค์ประกอบ 2
(คานวณ คะแนน
องค์ประกอบจากค่า
ตัวแปร x2, x3 และ x5)
และน้ าหนัก
องค์ประกอบ
(Factor Loading)
ในโปรแกรม SPSS คะแนนองค์ ประกอบคานวณจากทุกตัวแปรในแต่ ละ
องค์ ประกอบตามความมากน้ อยของนา้ หนักองค์ ประกอบ
Company Logo
ค่าไอเกน (Eigen Value) เป็ นค่าความผันแปรของ
ตัวแปรทั้งหมดในแต่ละองค์ประกอบ ในการวิเคราะห์
องค์ประกอบ องค์ประกอบร่ วม (Common Factor) ที่ได้
องค์ประกอบแรก จะเป็ นองค์ประกอบที่แยกความ
ผันแปรของตัวแปรออกมาจากองค์ประกอบอื่นได้มาก
ที่สุด จึงมีตวั แปรร่ วมอยูม่ ากที่สุด
Company Logo
องค์ ประกอบทีม่ ตี วั แปรร่ วมอยู่มาก จึงมีค่าไอเกนมากี้ วย
ใน SPSS จะกาหนีค่ าไอเกน เป็ น 1 อยู่แล้ ว (default = 1) ค่ าไอเกน
จะเท่ ากับจานวนตัวแปร ีังนั้นจึงเป็ นไปไม่ ไี้ ทอี่ งค์ ประกอบแต่
ละองค์ ประกอบจะมีค่าไอเกนตา่ กว่ า 1 ในงานวิจัยถ้ าผู้วจิ ัยกาหนี
ตัวแปรเอาไว้ จานวนมาก ในการวิเคราะห์ องค์ ประกอบ (จริง) ควร
ให้ ไี้ จานวนน้ อยกว่ าตัวแปรมากๆ และมีจานวนทีเ่ หมาะสมเพือ่
สะีวกในการวิเคราะห์ ค่าสถิติอนื่ ๆ ต่ อไป ค่ าไอเกน หาไี้ จากสู ตร
2
Eigen Valueขององค์ ประกอบใี = ( ของนา้ หนักองค์ประกอบของแต่ ละตัวแปรในองค์ประกอบนั้น)
Company Logo
ขั้นที่ 1 กาหนีปัญหาการวิจยั ทบทวนองค์ ประกอบตัวแปรจากทฤษฎี
เก็บข้ อมูล และเลือกวิธี วิเคราะห์ องค์ ประกอบตามวัตถุประสงค์ การวิจยั
ขั้นที่ 2 ตรวจสอบข้ อมูลทีใ่ ช้ วเิ คราะห์ ว่าเป็ นไปตามข้ อตกลงหรือไม่ และ
สร้ างเมทริกซ์ สหสั มพันธ์ (Correlation Matrix)
ขั้นที่ 3 สกัีองค์ ประกอบ (Extraction Factor Analysis : Factor
Extraction หรือ Initial Factors)
ขั้นที่ 4 เลือกวิธีการหมุนแกน (Factors Rotation)
ขั้นที่ 5 เลือกค่ าน้ า หนักองค์ ประกอบ (Factors Score)
ขั้นที่ 6 ตั้งชื่อองค์ ประกอบทีว่ เิ คราะห์ ไี้
Company Logo
Company
LOGO