Transcript L-Ambjent Ewropew — Stat u dehra 2005 — Deskrizzjoni qasira X’inhu l-Ambjent Ewropew – Rapport 2005 dwar l-istat u ddehra 2005 ? It-tielet rapport.

L-Ambjent Ewropew
— Stat u dehra 2005
— Deskrizzjoni qasira
1
X’inhu l-Ambjent Ewropew
– Rapport 2005 dwar l-istat u ddehra 2005 ?
It-tielet rapport ta’ l-EEA dwar l-istat u
d-dehra
Ir-rapport ta’ qabel inħareġ
fl-1999
Jgħin lill-UE fl-ippjanar u
l-evalwazzjoni tal-poltika ambjentali
Aspetti ġodda fl-edizzjoni ta’ l-2005
2
Struttura tar-rapport
Ir-rapport ta’ l-2005 jinkludi:
Stima integrata ta’ l-ambjent ta’ lEwropa
Għadd ta’ indikaturi prinċipali
Analiżi pajjiż pajjiż
Bibljografija
3
Titjib Ewropej, għażliet lokali,
impatti globali
Il-leġiżlazzjoni ta’ l-UE fuq l-ambjent tiffunzjona meta
tkun implimentata kif xieraq
L-akbar suċċess inkiseb għal dawk is-sorsi ta’ tniġġiż li
jistgħu jiġu ġestiti faċilment
Sorsi mferrxin ta’ tniġġiż minn setturi ekonomiċi huma
bħalissa l-ikbar sfida
L-użu ta’ l-art, l-konsum u x-xejriet tal-kummerċ huma
fost l-aktar li jheddu l-progress ambjentali
‘It-traċċi’, li qed iħallu warajhom il-konsum u lkummerċ huma iktar mid-doppju tal-kapaċità
bioloġika tagħna
4
Żieda fl-urbanizmu, labbandunar ta’ l-art
L-urbanizmu fl-UE25 żdied għal żona 3 darbiet ikbar
id-daqs tal-Lussmeburgu bejn l-1990 u s-sena 2000.
Il-fondi ta’ koeżjoni ta’ l-UE kellhom rwol f’dan kollu —
lezzjonijiet x’jintgħallmu għall-2007–2013?
L-iżvilupp bla rażan ta’ l-ibliet qed jżid b’mod esaġerat
il-pressjoni fuq l-ekosistemi (eż artijiet mistagħra) fiżżoni tal-madwar.
L-iżvilupp tat-turiżmu qed jitfa’ dejjem iktar pressjoni
fuq iż-żoni ta’ mal-kosta li diġà jinsabu affetwati.
Il-prezzijiet baxxi ta’ l-art agrikola ma jħajjarx għalliżvilupp mill-ġdid ta’ art diġà żviluppata
In-nuqqas ta’ aċċess għal servizzi fiż-żoni rurali u
bdiewa li qed jixjieħu jikkontribwixxi għall-abbandunar
ta’ art rurali
5
Il-bidla fil-klima tinsab magħna
It-temperaturi fl-Ewropa jistgħu jitilgħu bejn 2–6 °C dan isseklu (pparagunat ma’ 0.95 °C is-seklu li għadda, u medja
globali ta’ 0.7 °C).
L-impatti mistennija jinkludu nuqqas ta’ ilma,
kundizzjonijiet tat-temp iktar estremi, migrazzjonijiet ta’
speċji marini u telf ekonomiku.
Il-mira ta’ Kyoto fuq żmien qasir tista’ tintlaħaq — dik fuq
perjodu ta’ żmien itwal sa l-2020 u lil hinn se tkunu iktar
diffiċli sabiex tintlaħaq
Is-settur tat-trasport huwa fattur prinċipali. Id-domanda
qawwija għat-trasport qed tnaqqas l-impatt benefiku
miksub permezz ta’ iktar effiċjenza fil-qasam tal-karburanti.
L-emissjonijiet mill-avjazzjoni mistennija jirduppjaw sa
l-2030
6
Progress bil-mod fuq ilġestjoni tad-domanda ta’ l-enerġija
Id-domanda għall-enerġija għada qed tiżdied, għalkemm iktar
bil-mod mit-tkabbir tal-GDP (Prodott Gross Domestiku). Issuċċessi ta’ l-eko-effiċjenza fis-settur ta’ l-industrija; l-ikbar
sfidi fis-setturi tas-servizzi u fid-djar
Jista’ jkollna futur b’inqas emissjonijiet jekk ikun hemm inqas
użu ta’ enerġija, iktar enerġija li tiġġedded u aktar effiċjenza
fil-qasam ta’ l-enerġija. Imma dan jeħtieġ li jkun hemm
azzjonijiet koerenti u fuq żmien twil
Ħafna opportunitajiet għal aktar effiċjenza mhumiex użati
biżżejjed speċjalment fid-djar u s-settur tas-servizzi
Investiment għal futur b’emissjonijiet baxxi jista’ jagħti iktar
benefiċċji (stmat għal 45 Euro għal kull persuna kull sena,
paragunat ma’ l-ispejjeż soċjo-ekonomiċi stmati meta ma jsir
xejn f’dan il-qasam li jammontaw għal 300–1 500 Euro għal
kull persuna fis-sena)
7
Aħna iktar b’saħħitna, iżda xorta
nibqgħu esposti għal sustanzi ta’
tniġġiż
L-Ewropa irnexxielha tnaqqas l-ismogg u x-xita aċiduża
Madanakollu, t-tniġġiż ta’ l-arja fl-ibliet xorta għadha
tikkawża problemi ta’ saħħa f’ħafna ibliet (partikuli u
ożon)
Teknoloġija tat-trasport iktar nadifa u ppjanar aħjar ta’
l-ibliet jistgħu jġibu magħhom iktar titjib
L-użu ta’ strumenti bbażati fuq is-suq bħal ħlas għallkonġestjoni li jġib tibdila fl-imġieba jistgħu jkunu effettivi
wkoll
L-espożizzjoni għall-kimiċi taffetwa lin-nies fl-Ewropa u lil
hinn minnha. Instabu livelli ta’ PCB (Polychlorinated
Biphenyls) fil-kampjuni tad-demm ta’ nies mill-Arktiku li
huma kkawżati mit-tniġġiż Ewropew li jilħaq il-bogħod.
Din hija parti mit-traċċa li tħalli l-Ewropa
8
Tnaqqis fir-riżorsi naturali
Ħafna popolazzjonijiet ta’ ħut Ewropej huma wżati ż-żejjed, u
dan qed jaffetwa l-ispeċji li jinsabu iktar il-fuq fil-katina ta’
l-ikel. Dan il-fatt ikkumbinat mal-bidla fil-klima jħalli
l-ekosistemi marini taħt theddida
Il-Biodiversità: Minkejja li sar xi progress, ħafna speċji —
għasafar, mammiferi, insetti — jinsabu mhedda minħabba
l-fragmentazzjoni ta’ l-abitat. Huma l-pajiżi ta’ l-UE10 li l-aktar
li għandhom x’jitilfu
Il-ħamrija ta’ l-Ewropa tinsab mhedda mill-erożjoni, is-‘siġillar’
minħabba li titgħatta minn bini/tarmak eċċ, kontaminazzjoni u
tmelliħ — 2 miljun sit huma potenzjalment kontaminati u
100 000 għandhom bżonn li jiġu restorati u mnaddfa
Ilma: Qed tiżdied il-pressjoni fin-Nofsinhar ta’ l-Ewropa u hija
mistennija li tibqa’ sseħħ minħabba żieda fit-turiżmu,
irrigazzjoni u bidla fil-klima
9
Il-prevenzjoni tat-tniġġiż, ta’ min
issir
Sar ħafna xogħol sabiex jitnaddaf l-ilma tad-drenaġġ —
50 % ta’ l-infiq ambjentali — imma għad baqa’ ħafna
x’isir
L-aħjar metodi jikkombinaw investimenti fit-trattament
ta’ l-ilma tad-drenaġġ ma’ strumenti ekonomiċi li
jnaqqsu l-ilma tad-drenaġġ mis-sors tiegħu
It-tniġġiż ta’ l-ilma mill-agrikoltura tibqa’ problema flIstati Membri l-ġodda ta’ l-UE — l-użu tad-demel jiżdied
L-ilma ta’ taħt l-art jieħu għexieren ta’ snin sabiex
jitnaddaf
Il-prevenzjoni tiswa inqas flus milli meta jkun hemm
bżonn li jsir tindif wara — it-tibdil fil-mod ta’ mġieba eż
attivitajiet relatati ma’ l-agrikoltura li jużaw inċentivi taħt
il-PAK jistgħu jkunu ta’ għajnuna
10
X’nistgħu nagħmlu?
L-ekonomija ta’ l-Ewropa tista’ ssir iktar effiċjenti f’dak li
għandu x’jaqsam mal-materjali u l-enerġija — l-UE10
għandhom l-iskop li jtejbu l-effiċjenza b’fattur 4 għal-livelli ta’
l-EU ta’ 15
It-trasferiment tat-teknoloġija, sussidji għall-innovazzjoni u
taxxi u flus mitluba għat-tniġġiż jistgħu jikkontribwixxu għallprogress
Aktar integrazzjoni ambjentali meħtieġa fis-setturi li l-aktar
jikkontribwixxu għall-pressjonijiet ambjentali — agrikoltura,
enerġija, trasport, industrija, djar
It-trasport juri l-benefiċċji ta’ metodi integrati. Dan
jikkontribwixxi għat-tniġġiż ta’ l-arja, bidla fil-klima, storbju,
‘siġillar’ tal-ħamrija, fragmentazzjoni ta’ l-abitat u tniġġiż ta’
l-ilma minn livelli globali għal dawk lokali
11
X’nistgħu nagħmlu?
Tfassil ta’ politika fuq żmien twil u koerenti li tuża ssinjali mogħtija mis-suq sabiex toħloq produzzjoni u
konsum iktar sostenibbli
Ngħaddu għal strumenti tas-suq usa’ u iktar integrati
sabiex dawn jikkombinaw flimkien, fis-setturi kollha, lobjettivi għas-sostenibbilità — taxxa ekoloġika u riforma
fis-sussidji
Għandu jkun hemm tisħiħ ta’ l-ispejjeż tas-settur
pubbliku u dak privat fir-riċerka u l-iżvilupp fil-qasam ta’
l-ambjent sabiex ngħinu lill-Ewropa tikkompeti
globalment
Titjib tal-mod kif jaħdmu l-istituzzjonijiet sabiex ikunu
jistgħu jiġu implimentati u mfassla metodi integrati. Ilmod kif jaħdmu l-istituzzjonijiet jistgħu jkunu importanti
daqs il-linji politiċi nfushom
12
Part Ċ — L-Istruttura u xi punti
importanti
Analiżi pajjiż pajjiż
Ibbażata fuq disa’ indikaturi
prinċipali
“Karta tal-punti tal-pajjiż”
L-EEA għażlet liema indikaturi
prinċipali għandha tuża għal
din l-analiżi
13
Emmissjonijiet tal-gassijiet b’effett serra
Emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett
serra per kapita, 2002
Emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett
serra per GDP, 2002
Distanza mill-mira ta’ Kyoto, distanza lineari tal-mira, 2002
14
Klassifikar għar Malta
15
L-Ambjent Ewropew — Rapport ta’ l2005 fuq il-web dwar l-istat u d-dehra
Rapport sħiħ — fajl pdf wieħed għal kull
kapitlu
Sommarju eżekuttiv f’25 lingwa
Stqarrija għall-istampa f’25 linwga
Diskorsi
(Vidjo)Konferenza għall-istampa
Animazzjoni flash
Preżentazzjoni powerpoint
www.eea.europa.eu
16