Transcript بيوتكنيك تكثيروپرورش ماهيان دريايي جنوب ايران كليات :      ظرفيت و پتانسيل پرورش ماهيان دريايي درقفس در كل كشور معادل 100 هزار تن مي باشد . از اين.

‫بيوتكنيك تكثيروپرورش‬
‫ماهيان دريايي جنوب ايران‬
‫كليات‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ظرفيت و پتانسيل پرورش ماهيان دريايي درقفس در كل كشور‬
‫معادل ‪100‬هزار تن مي باشد‪.‬‬
‫از اين ميزان ‪90‬هزار تن به استان هرمزگان(‪50‬هزارتن متعلق به‬
‫قشم) اختصاص دارد‪.‬‬
‫اولين پايلوت پرورش ماهي درقفس(ظرفيت ‪ 180‬تن)در سال ‪85‬‬
‫با دوگونه شانك وصبيتي در قشم آغاز به كار نمود‬
‫اكنون توليد ماهيان دريايي در سطح جهان‪2/5‬ميليون تن مي باشد‪.‬‬
‫سرمايه گذاري احداث پايلوت پرورش در قفس‪11:‬ميليون لاير به‬
‫ازاي توليد هرتن ماهي مي باسد‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫به ازاي هر ‪10‬تن توليد ماهي در قفس ‪3‬نفراشتغال زايي‬
‫مستقيم خواهند داشت‬
‫طبق بررسي هاي موجود پرورش ماهي د رقفس تا ‪10‬‬
‫برابر ميزان توليد را افزايش مي دهد‬
‫كشور نروژ با توليد ‪350‬هزارتن ماهي در قفس در سال‬
‫ازپيشتازان اين صنعت مي باشد‬
‫كشورهاي ايسلند‪،‬دانمارك‪،‬انگليس وفرانسه نيز از‬
‫كشورهاي صاحب نام در اين زمينه مي باشند‬
‫گونه هاي ماهيان دريايي مناسب‬
‫جهت پرورش در ايران‬
‫‪ ‬ماهيان‪:‬شانك‪ ،‬صبيتي‪ ،‬هامور‪،‬حلواسفيد(زبيدي)‪،‬كفال‬
‫بيوتكنيك تكثيروپرورش‬
‫ماهيان دريايي عبارتند از‪:‬‬
‫‪ -1‬نگهداري مولدين در استخرهاي بزرگ‬
‫‪ -2‬تخمريزي(طبيعي)‬
‫‪ -3‬ذخيره سازي تخم ها در انكوباتور‬
‫‪ -4‬انكوباسيون تخم در مخازن پرورش الروها‬
‫‪ -5‬مراحل پرورش الرو‬
‫‪ -6‬مديريت پرورش الرو‬
‫‪ -7‬انتقال تخم ها از هچري به مخازن نوزادگاهي‬
‫‪ -8‬درجه بندي‬
‫‪ -1‬نگهداری مولدين در استخرهای بزرگ‬
‫ مولدين در استخرهای بزرگ نگهداری می شوند‬‫‪.‬‬
‫ اين استخرهاباهواده های پدلی‪،‬هوادهی ميشوند‪.‬‬‫‪ -‬پمپاژآب بطورمستقيم از دريا صورت ميگيرد‪.‬‬
‫ زمانيکه دمای آب دريا به مقدارمناسبی رسيد ‪،‬‬‫ماهی بطورطبيعی تخمريزی می کند‪.‬‬
‫‪ -‬عمليات جمع آوری تخم انجام می گيرد‪.‬‬
‫ آب ساير استخرهايی که در زيرسايه بان‬‫قرارگرفته اند با آب فيلتر شده تامين می شوند‬
‫‪.‬‬
‫‪ -2‬تخمریزی ‪ :‬تخمریزی طبیعی‬
‫جمع آوری تخم ها‬
‫ حمل تخم های جمع اوری شده بوسيله تور‬‫پالنکتونی با اندازه چشمه ‪ 100‬ميکرونی‬
‫انجام می شود‪ .‬وبرای محافظت از تخم ها در‬
‫تمام طول مدت جمع آوری‪ ،‬کسيه پالنکتونی‬
‫حاوی تخم ها در داخل آب غوطه ور می‬
‫ماند‪.‬‬
‫جمع آوری تخم ها‬
‫ به منظور شستشو و آزمايش توانايی ‪،‬‬‫زيستی تخمها تخمهای جمع آوری شده به‬
‫آرامی از کيسه پالنکتونی خارج می‬
‫شود‬
‫‪ -3‬ذخيره سازی تخم ها در انکوباتورها‬
‫يا حوضچه های پرورش الرو‬
‫که دارای ‪ 3‬مرحله مهم می باشد‬
‫‪:‬‬
‫ تعيين وزن‬‫ تعيين مقدار‬‫ ضدعفونی‬‫ضدعفونی تخم ها راه موثری برای مقابله با انتقال بيماری های ماهی می باشد ‪:‬‬
‫اغلب داروهای ضدعفونی کننده مورداستفاده عبارتند از‪:‬‬
‫‪Penicillin G, Streptomycin sulphate active iodine‬‬
‫اگرکليه مراحل باال به درستی انجام شوند ‪:‬‬
‫ ارزيابی وتخمين مناسبی از نرخ بازماندگی نهايی مورد انتظار بدست می آيد‪.‬‬‫ توليد مطلوب عادی شده وبين بخش های مرتبط (غذای زنده ونوزادگاهی)هماهنگی‬‫مناسب بوجود می آئيد ‪.‬‬
‫‪ -4‬انکوباسيون تخم در مخازن پرورش الروها‬
‫ذخيره سازی مستقيم تخم ها در مخازن پرورشی می بايد دارای شرايط ذيل‬
‫باشد ‪:‬‬
‫ تراکم نبايد بيش از ‪ 200‬تخم در ليتر باشد ‪.‬‬‫ پس از تفريخ برای جلوگيری از آلودگی باکتريايی ‪ ،‬کف مخزن بايد از‬‫طريق سيفون کردن فضوالت ناشی از عمليات تفريخ با دقت تميز شود‬
‫‪.‬‬
‫ تخم ها در داخل ظروف شناور که دارای صفحات غربالی بوده و درون‬‫مخازن پرورش قرار گرفته اند ذخيره می شوند ‪:‬‬
‫* اين امر موجب می شود کنترل بهتری بر مراحل انکوباسيون صورت گيرد ‪.‬‬
‫* شمارش الروهای با کيسه زرده براحتی انجام شده و می توان انها را به‬
‫آرامی از طريق واژگون نمودن ظروف شناور به داخل همان مخازن‬
‫پرورش رها کرد ‪.‬‬
‫‪ -5‬مراحل پرورش الرو‬
‫آغاز تغذيه خارجی‬
‫ تفاوت های مرفولوژيکی و اساسی مجرای گوارشی و‬‫چشم الروها بيانگر مراحل جذب کيسه زرده و قطره چربی‬
‫می باشد ‪.‬‬
‫‪ 3‬روز بعد از تفريخ ‪ ،‬ذرات غذايی وجذب کيسه زرده‬
‫بطور کامل با چشم قابل مشاهده است‪.‬‬
‫‪R. Sarba larvae scale bar 1mm‬‬
‫‪ -6‬مدیریت پرورش الرو‬
‫شستشوی کف‬
‫ پس از تفريخ ‪ ،‬الروها جمع آوری شده و‬‫به آرامی درحوضچه های پرورش‬
‫رهاسازی می شوند ‪.‬‬
‫ حوضچه های پرورشی به جريان آب‬‫ماليم و هوادهی و سيستم تصفيه آب مجهز‬
‫هستند ‪.‬‬
‫ دريچه ورودی آب دارای فيلتر با چشمه‬‫‪ 100‬ميکرونی است ‪.‬‬
‫ شستشوی سطح و کف به دقت و بطور‬‫مرتب هر چند وقت يکبار انجام شود ‪.‬‬
‫صید بچه ماهی ‪ 40‬روزه‬
‫تمیز کردن سطح آب‬
‫نور مصنوعی‬
‫ سيستم روشنايی برای همپوشانی سيکل طبيعی روز و شب طراحی شده است ‪.‬‬‫غنی سازی روتيفر با چربی ها باعث ايجاد يک اليه روغنی در سطح آب می شود‬
‫لذا مشکالتی ايجاد می کند از جمله ‪:‬‬
‫– توقف عمل ورود هوا به داخل کيسه های شنا ؟‬
‫ آلودگی ها‬‫‪ -‬بنابراين ‪..‬جمع آوری کف اليه سطحی‪.‬آب به سختی انجام می شود ‪.‬‬
‫‪ -7‬انتقال تخم ها از هچری به مخازن نوزادگاهی‬
‫بعد از ‪ 40‬روز از تفریخ‬
‫مخازن نوزاد گاهی (قفس های توری )‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫مخازن بتونی (پرورش نرسری )‬
‫ ازحوضچه بتونی استفاده می شود ‪.‬‬‫حوضچه ها با ماده اپوکسی ( مورد ‪-‬‬
‫مصرف دراستخر شنا ) رنگ آميزی‬
‫می شود تا از آلودگی ديواره حوضچه به ‪-‬‬
‫بعضی از مواد جلوگيری شود ‪.‬‬
‫ هوادهی در حوضچه ها بطور يکنواخت‬‫انجام می شود ‪.‬‬
‫ ايجاد دو خط سفيد رنگ در کف حوضچه‬‫باعث ديد آسان بچه ماهيان شده و نيز‬
‫انعکاس خوبی از کف ايجاد می کند ‪.‬‬
‫نرسری (استخرها )‬
‫– الروها ‪ 3،‬روز پس از تفريخ ذخيره می شوند ‪.‬‬
‫ پمپاژ آب بطور مستقيم از دريا به استخر انجام می شود ‪.‬‬‫ الروها به غذای طبيعی وابسته هستند ولی بعد با غذای مصنوعی تقويت می‬‫شوند‬
‫– آب توسط فيلتر با چشمه ‪ 300-500‬ميکرونی تصفيه شده و فقط فيتوپالنکتونها‬
‫و زئوپالنکتونها وارد استخرهای پرورش می شوند ‪.‬‬
‫– عمل فيلتراسيون همچنين موجب حذف تخم های ناخواسته بعضی موجودات‬
‫‪ -8‬درجه بندی‬
‫بچه ماهيان به داليل ذيل درجه بندی‬
‫می شوند‪:‬‬
‫‪ -‬تغذيه بهتر‬
‫رهاسازی بچه ماهی در دستگاه درجه بندی‬
‫ رشد بهتر‬‫– وکاهش حمالت پرخاشگرانه‬
‫(هم جنس خواری)‬
‫تکان دادن دستگاه درجه بندی‬
‫بيوتكنيك تكثير وپرورش‬
‫هامور ماهيان‬
‫هامور ماهيان‬
‫رده بندي‬
‫‪‬هامور ماهيان از خانواده ‪ Serranidae‬و داراي دو رده ‪ Serranides‬و‬
‫‪ Labrides‬هستند‪.‬‬
‫‪‬از گونه هاي غالب منطقه خليج فارس مي توان به‪:‬‬
‫هامور خال نارنجي‬
‫رده‪Actinopterygii :‬‬
‫راسته‪perciformes :‬‬
‫خانواده ‪serranidae :‬‬
‫زيرخانواده‪Epinephelinae :‬‬
‫نام عمومي‪Gold blotch grouper :‬‬
‫هامور منقوط قهوه اي‬
‫هامور معمولي‬
‫هامور نواري‬
‫هامور خط شكسته‬
‫هامور خاكي‬
‫هامور ماالباري‬
‫هامور لكه زيتوني منقوط‬
‫هامور سمن آجري‬
‫هامور سياه‬
‫زيست شناس ي و مكانهاي زسيت‬
‫پراكنش ‪ :‬درياي مديترانه و اسپانيا در شمال غرب اروپا تا نيجريه در غرب آفريقا و دماغه‬
‫جزاير وردا در غرب سنگال‬
‫عمق زيست‪:‬در عمق ‪ 5‬تا ‪ 70‬متري و باالتر تا ‪ 300‬متر‬
‫زيستگاه معمول‪ :‬زيستگاه هاي صخره اي و آبهاي عميق مربوط به آبهاي باز‬
‫‪ ‬هامور ماهيان داراي رشد سريع‪ ،‬مقاوم در برابر بيماري ها و يوري هالين هستند‪.‬‬
‫‪‬اين خانواده به طور گسترده در آبهاي گرمسيري و نيمه گرمسيري اقيانوسهاي جهان‬
‫پراكنده اند‪.‬‬
‫‪ ‬گونه هاي مختلف در مكانهايي مثل صخره هاي مرجاني يا سنگي‪ ،‬بسترهاي شني و‬
‫آبهاي سطحي تا عميق زندگي مي كنند‪.‬‬
‫‪ ‬در طبيعت هامور ماهيان دور از ساحل تخم ريزي مي كنند ‪.‬‬
‫‪Business Name‬‬
‫شرايط زيست‬
‫‪ ‬زيستگاه معمول‪ :‬زيستگاه هاي صخره اي و آبهاي عميق مربوط به آبهاي باز‬
‫‪ ‬دما‪ 18 :‬تا ‪ 22‬درجه سانتيگراد‬
‫‪ ‬غذا‪ :‬اكتاپوس و سخت پوستان (خرچنگ) و بالغين عموما ماهي خوارند‪.‬‬
‫‪ ‬تخم ها شناور و الروها در دريا رشد مي كنند و طي چند هفته به جنگلهاي حرا و سايرنواحي‬
‫ساحلي مهاجرت مي كنند تا به صورت ماهيان جوان در آيند‪.‬‬
‫‪ ‬اين ماهي كفزي است و در آبهاي نزديك به ساحل و در سراسر آبهاي خليج فارس و درياي‬
‫عمان زندگي مي كند‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ساختار ظاهري ماهي هامور‬
‫‪‬داراي بدني نسبتا كشيده و كمي فشرده است‬
‫‪‬باله پشتي پيوسته و غشاي بين باله اي در باله پشتي تا حدودي شكافدار است‪.‬‬
‫‪‬حاشيه عقبي باله هاي پشتي‪ ،‬دمي‪ ،‬مخرجي و سينه اي گرد است‬
‫‪‬آرواره تا لبه عمودي يا پشتي چشم ها امتداد دارد و‬
‫‪ ‬داراي ‪ 2‬تا ‪ 3‬رديف دندان است‪.‬‬
‫‪‬سه خار پهن در نزديكي گوشه بااليي پشتي سرپوش آبشش ي قرار دارد‪.‬‬
‫‪‬باله مخروجي داراي ‪ 3‬خار سخت است‪.‬‬
‫هامور ماالباري‬
‫هامور خط شكسته‬
‫هامور معمولي‬
‫هامور ماالباري‬
‫هامور معمولي‬
‫هامور پنج نواري‬
‫معرفي گونـه‬
GROUPERS
Cromileptes
Leopard
grouper
BREED
CANDIDATE
aerolatus
tiger
microdon
coioides
malabar
AFTM
‫بلوغ‬
‫‪ ‬اين ماهي هرمافروديت پروتوژنوس است يعني ابتدا ماده و پس از چند سال با افزايش‬
‫سن و وزن به نر تبديل مي شوند‪.‬‬
‫‪ ‬سن بلوغ ماده ها ‪ 2‬تا ‪ 3‬سالگي و اندازه ماهي در هنگام تغيير جنسيت بين ‪ 55‬تا‬
‫‪ 75‬سانتيمتر است‪.‬‬
‫‪‬تخم ريزي در مناطق صخره اي و بستر هاي مرجاني صورت مي گيرد‪.‬‬
‫‪ ‬ماهيان نابالغ‪ ،‬ساكن مناطق ساحلي هستند اما ماهيان بالغ در مناطق ساحلي تا مناطق‬
‫غير ساحلي با عمق ‪ 38‬متر ديده شده اند‪.‬‬
‫‪ ‬تخم ها و الروها پالژيك ( شناور) هستند و در دماي ‪ 30‬درجه سانتيگراد و‬
‫شوري ‪ 30‬درصد ماندگاري دارند‪.‬‬
‫اندازه ماهي به طور معمول ‪ 30‬تا ‪ 50‬سانتيمتر‬
‫( حداكثر ‪ 100‬سانتيمتر ) مي باشد‬
‫و از ماهيان ‪ ،‬سخت پوستان و سرپايان‬
‫تغذيه مي كند‪.‬‬
‫همه هامور ماهيان گوشتخوار هستند و از دامنه‬
‫وسيعي از مواد غذايي تغذيه مي كنند‬
‫تكثير و پرورش الرو‬
‫عمليات تكثير شامل توسعه مولدين نر و بهبود كيفيت ماده ها است‪.‬‬
‫ماهيان مولد از دو روش تامين مي شوند ‪:‬‬
‫‪.1‬صيد به وسيله ترال‪ ،‬گرگور و قالب (النگ الين) در ايران‬
‫‪ .2‬پرورش د ر محيط هاي محصور‬
‫بررراي تغذيرره مولرردين برره مير ان ‪ 1‬تررا ‪ 2‬درصررد وزن برردن مرراهي مولررد از سرراردين‪ ،‬ماهيرران مركررب و‬
‫ماهي آنچوي استفاده مي شود‪.‬‬
‫ماهيان مولد صيد شده يا پرورش ي عموما ماده هستند و بايد برخي از ماهيان مولد مراده بره نرر‬
‫تبديل شوند‪.‬‬
‫تغييررر جن ر ي از مرراده برره نررر عمومررا زمرراني ان ررام مرري شررود كرره مرراده هررا برره وزن ‪ 5‬تررا ‪ 6‬كيلرروگرم‬
‫رسيده باشند‬
‫موانعي كه تكثير هامور ماهيان را دچار مشكل مي كند‪:‬‬
‫‪ (1‬مرگ و مير الرو ها‬
‫‪ (2‬كاهش بازماندگي آنها (حداكثر ‪ 45‬روز اول زندگي)‬
‫‪ (3‬عدم مديريت صحيح در تغذيه مولدين و الروها‬
‫‪Day 28‬‬
‫‪Day 0‬‬
‫مراحل الروي ماهي هامور‬
‫‪Day 19‬‬
‫‪Day 3‬‬
‫‪Day 10‬‬
‫آماده كردن هورمون‬
‫‪LHRH-a‬‬
‫‪17-alpha‬‬
‫‪MTPUBEROGEN‬‬
‫‪HCG, dll‬‬
‫كشيدن هورمون در سرنگ‬
‫مخصوص ( ايمپلنت)‬
‫و تزريق آن‬
‫تخليه اسپرم و جمع آوري آن‬
‫‪AFTM‬‬
‫رژيم غذادهي در سنين مختلف الرو ماهي هامور‬
‫نوع غذا‬
‫سن الرو‬
Chorella
Rotifer
Copepod
Artemia
Artificial diet
Oyster eggs
AFTM
2
3
8
15
20
25
30
35
40
45
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------- -- -- -- -- ------------------
50
SEXUAL PERFORMANCE for
VARIOUS GROUPERS
Total length, weight, gonad development, sex reversal in other grouper
Immature
Spesies
Cromileptis
altivelis
Epinephelus
fuscoguttatus
Epinephelus
coioides
Epinephelus
microdon
Epinephelus
ongus
Female
Male
Sex revers
TL
(cm)
W
(kg)
TL
(cm)
W
(kg)
TL
(cm)
W
(kg)
TL
(cm)
W
(kg)
< 35
< 0.9
30-58
1-3
> 48
> 2.5
45-50
2-3
< 50
< 2.5
51-65
3-8
> 60
> 7.0
60-65
7-8
< 55
< 3.5
55-74
4-11
> 72
> 10
70-75
10-12
< 38
< 1.1
38-44
1.1-1.9
> 42
> 2.0
42-48
1.5-2.0
< 25
< 0.3
26-40
0.3-1.1
> 35
> 0.8
35-45
0.8-1.5
‫طول كل و وزن الزم براي توسعه گنادها‬
‫ها‬Grouper ‫و تغييرات جنس ي در‬
AFTM
‫هامور معمولي از گونه هاي تحت فشار منطقه خليج فارس گزارش شده است‪.‬‬
‫هامور ماهيان به دليل ارزش غذايي و طعم خوب‪ ،‬هميشه مورد توجه بوده اند‪.‬‬
‫متاسفانه با توجه به محدوديت يا كاهش ذخاير وحش ي (به دليل صيد بي رويه)‬
‫و در برخي موارد ذخاير در حال انقراض اين خانواده‪ ،‬نياز روزافزون به بازسازي‬
‫ذخاير و تكثير و پرورش اين ماهيان احساس مي شود‪.‬‬
‫‪ -3‬بلوغ و توليد مثل و تكثير‪:‬‬
‫بلوغ در ‪ 5‬تا ‪ 7‬سالگي صورت مي گيرد ‪ ,‬تخم ريزي هر سال يك بار يا يك سال‬
‫در ميان و در عمق ‪ 25‬متر دورتر از ساحل انجام مي گيرد ولي برخي از آنها‬
‫ممكن است در آب هاي كم عمق ساحلي تخم ريزي نمايند‪.‬‬
‫نر و ماده را از روي برخي صفات ثانوي جنسي مي توان تشخيص داد ‪ .‬ماده ها‬
‫در مخرج تناسلي داراي ‪ 3‬سوراخ و نر ها داراي دو سوراخ هستند‪ .‬امكان تكثير‬
‫مصنوعي آن وجود دارد ‪ .‬مركز تحقيقات شيالتي درياي عمان و خليج فارس در‬
‫بندر عباس موفق به اين كار شده است و در سال ‪ 1374‬اقدام به اين كار نموده‬
‫است‪.‬‬
‫نرها معموال" نياز به تزريق هورمون ندارند ولي در صورت لزوم مي توان‬
‫هورمون آندروژن و يا محلول تهيه شده هيپوفيز ماهي آزاد استفاده نمود‪.‬‬
‫) ميزان تخم در هر ماده از ‪ 1/5‬تا ‪ 7‬ميليون عدد به طور ‪(Pilly 1990‬‬
‫ميانگين ‪ 2‬مليون به ازاء هر كيلو وزن بدن است‪ .‬قطر تخم هاي لقاح يافته ‪1/1‬‬
‫تا ‪ 25/1‬ميليمتر است‪ .‬امكان انكوباسيون آنها در شوري ‪ 30‬تا ‪ 40‬قسمت در‬
‫هزار وجود دارد‬
‫مناسب ترين حرارت انكوباسيون ‪ 25‬تا ‪ 5/28‬درجه است‪ .‬تا كنوون توليود انبووه‬
‫بچووووه موووواهي هووووا كوچووووك محوووودود بوووووده اسووووت و ميووووزان بازمانوووودگي در شوووورايط‬
‫آزمايشگاهي در طول ‪ 21‬روز حدود ‪9‬تا ‪ %47‬بوده است‪.‬‬
‫تخووم ريووزي نيمووه كنتوورل شووده در قفووس هوواي نگهووداري شووده در خلوويج هووا و يووا‬
‫سواحل محصور شده انجوام موي گيورد ‪ .‬بوراي ايون منظوور از قفوس هواي نسوبتا"‬
‫كوچك پشه بندي كه در آسياي جنوب شرقي بوه نوام هاپوا موسووم اسوت اسوتفاده‬
‫مي شود‪ .‬تخم ها بعدا" با تور هاي دستي مخروطوي جموع آوري و بوه انكوبواتور‬
‫منتقل مي شوند‪.‬‬
‫‪ -4‬تغذيه نوزادها و بچه ماهي ها‪:‬‬
‫نوزاد ها در ابتدا از باكتري ها و فيتوپالنكتون هوا و سوپس از آغازيوان كوچوك (‬
‫پرتوزوآها ) تغذيه مي كنند‪ .‬معموال" تا رسيدن بوه طوول ‪ 15‬سوانتي متور از ايون‬
‫رژيم غذايي اسوتفاده موي كننود‪ .‬بعودها عموده غوذاي آنهوا را جلبوك هواي رشوته اي‬
‫تشكيل مي دهند‪.‬‬
‫در شرايط پرورشي ابتدا به نوزادان فيتو پالنكتون ‪ ,‬سپس انواع زئو پالنكتون هواي‬
‫پرورشي ريز مانند روتيفر ها ‪ ,‬بعد به ترتيب نوزاد آرتميا ‪ ,‬پاروپايان ‪ ,‬آردآرتميا و‬
‫سپس غذاي تهيه شده در كارگاه داده مي شود‪.‬‬
‫با تغذيه خوب در عرض ‪ 20‬روز نوزاد ها به ‪ 12‬تا ‪ 15‬ميلي گرم و بزرگتر ها در‬
‫عرض يك سال به ‪ 800‬گرم مي رسند‪.‬‬