Transcript TÜRK TARİHİNDE YOLCULUK ÖZGÜR GÜVERCİN 7.Sınıf SOSYAL BİLGİLER • • • • Çin Devleti, Türk saldırılarından korunmak için Çin Seddi’ni yapmıştır. Orta Asya Türklerinde hükümdar ünvanları: Han, Hakan, Kağan, Şanyü, İdikut. Türkler.

TÜRK TARİHİNDE
YOLCULUK
ÖZGÜR GÜVERCİN
7.Sınıf SOSYAL BİLGİLER
•
•
•
•
Çin Devleti, Türk saldırılarından
korunmak için Çin Seddi’ni yapmıştır.
Orta Asya Türklerinde hükümdar
ünvanları: Han, Hakan, Kağan, Şanyü,
İdikut.
Türkler göçebe oldukları için mimari
eser yapmamış ve tarımla
ilgilenmemişlerdir.
Türkler ticaret, demircilik ve
hayvancılık yapmışlardır.
ÇİN SEDDİ
Anadolu’ya gelen ilk Türkler
Avrupa Hunlarıdır. İkinci kez gelen
Türkler ise Sibirlerdir. Fakat bunlar
Anadolu’ya yerleşmek amacıyla
değil keşif amacıyla sefer
düzenlemişlerdir. Anadolu’ya
yerleşme amaçlı ilk akınları
Selçuklular (Oğuzlar) yapmışladır.
Anadolu’ya yapılan akınların
sebepleri:
-
-
-
Horasandaki diğer kavimlerle olan
mücadeleler,
Nüfus artışı,
Anadolu’nun yerleşmeye çok
müsait olması,
Anadolu’da güçlü bir devletin
bulunmaması.
BÜYÜK SELÇUKLU
TÜRKİYE TARİHİ
 1.
İlk Beylikler Dönemi
(Malazgirt’ten sonra kurulan beylikler)
 2. Anadolu Selçuklu Devleti
 3. İkinci Beylikler Dönemi
(Kösedağ Savaşı’ndan sonra
kurulanlar)
 4. Osmanlı Devleti
 5. Türkiye Cumhuriyeti
Danişmentliler (EN GÜÇLÜ)
- Sivas ve Kayseri çevresinde kuruldu.
- Bir dönem Anadolu’da siyasi üstünlüğü ellerinde
tutmuşlardır.
- Haçlılar ile mücadele etmişlerdir.
Saltuklular (İLK)
- Erzurum çevresinde kuruldu. (Anadolu’da
kurulmuş olan ilk Türk beyliğidir)
Mengücekler
- Erzincan, Kemah çevresinde kuruldu.
Artuklular
- Diyarbakır, Mardin, Harput çevresinde kuruldu.
Çakabeyliği
- Çaka Bey tarafından İzmir ve çevresinde
kurulmuştur.
- İlk Türk Denizcisidir.
- Bizans’ın oyunu ile I.Kılıçarslan tarafından
ortadan kaldırılmıştır.
Diğer Beylikler
- Ahlatşahlar, Sökmenoğulları,
Dilmaçoğulları, Tanrıvermişoğulları,
İnançoğulları.
ANADOLU (TÜRKİYE)
SELÇUKLULARI
(1075-1308)
 1075-1157
Büyük Selçuklu
Devletine bağlı
 1157-1243 Bağımsız
 1243-1308 Moğollara (İlhanlılar)
bağlı
NOT:
Anadolu Siyasal (Türk)
birliğini ilk defa sağlayan
devlet Anadolu Selçuklu
Devleti’dir.
Miryokefalon Savaşı (1176):
-
II.Haçlı Seferinin başarısız olması ile
Bizans, Türkleri haçlılar vasıtası ile
Anadolu’dan atamayacağını anlamış
ve iş başa düşmüştür. (Malazgirt’ten
sonraki en büyük ordusunu toplayan
Bizans için tarih tekerrür edecektir)
ASD X BİZANS
-
-
-
-
SONUÇLARI:
Türklerin Anadolu’dan atılamayacağı
anlaşıldı (Anadolu kesin olarak Türk
yurdu oldu)
Bizans’ın son saldırısı, Türklerin son
savunmasıdır.
Türk-İslam dünyası üzerinde Bizans
baskısı sona erdi.
I.Haçlı Seferi ile Bizans’ın eline geçen Batı
Anadolu’daki üstünlük Selçukluların eline
geçmiştir.
NOT:
-
-
II.Kılıçarslan, Türk Devlet geleneklerine
göre ülkeyi 11 oğlu arasında
paylaştırmıştır. (Bu durum, daha hayatta
iken oğulları arasında taht kavgalarının
başlamasına sebep olmuştur)
Antalya fethedildi. (Anadolu ticareti
Akdeniz’e açılmış, Kıbrıs ve Mısır ile ticari
ilişkilere girilmiştir)
NOT:
I.Alaeddin Keykubat döneminde;
-
İlk deniz aşırı sefer, Kırım’ın Suğdak
limanı alınarak yapılmış oldu.
(Karadeniz’de üstünlük sağlandı ve
İpek yolu ele geçirilmiştir)
Moğol Tehlikesine karşı alınan tedbirler;
-
-
-
-
-
Doğudaki şehirlerin surları tamir edildi.
Halife ile ilişkiler yoğunlaşmıştır. (Askeri
birlik göndermiştir)
Harzemşahlar’ın Doğu Anadolu ve
Azerbaycan’a yerleşmelerine müsaade
edilmiştir. (Tampon bölge)
ASD, Harzemşah, Eyyubi ittifakı
kurulmaya çalışıldı.
Moğol hanı Ögeday ile dostluk kurulmaya
çalışıldı.
Yassıçemen Savaşı (1230)
- Harzemşahlar’ın Ahlat’ı alması ile
ilişkiler bozuldu.
ASD X HARZEMŞAH
- Harzemşahlar yıkıldı.
Not: Bu savaş ile Anadolu Selçuklu
devleti gücünü göstermiş ve
Moğolların Anadolu’yu istilası
gecikmiş, fakat tampon bölge kalktığı
için Moğollar daha rahat ilerleme
imkanı bulacaktır.
II.Gıyaseddin Keyhüsrev;
- 1240’ta Baba İshak (Babailer) isyanı
çıkmış ve uzun süre bastırılamamıştır.
(Bu durum ASD’nin zayıflığını belli
etmiş ve Moğol istilası hızlanmıştır)
- Kösedağ Savaşı (1243)
ASD X MOĞOL (İlhanlı)
Kösedağ Savaşı’nın Sonuçları;
- Anadolu, Moğol istilasına girdi,
- ASD sultanları, Moğollar’ın kuklası
haline geldi, sık sık taht değişikliği
oldu,
- Anadolu Türk birliği bozuldu, çeşitli
beylikler kuruldu (Karamanoğulları,
Candaroğulları, Osmanoğulları vs.)
- ASD yıkılma sürecine girdi,
- ASD ağır vergiler ile ezildi.
-
-
-
ASD’nin yıkılma sebepleri;
Moğol baskısı ve Kösedağ Savaşı,
Baba İshak ayaklanması,
Taht kavgaları ve merkezi otoritenin
bozulması,
Beyliklerin bağımsızlıklarını ilan
etmeleri,
Haçlı Seferlerinin etkisi.
HAÇLI SEFERLERİNİN
SEBEPLERİ
-
-
-
Hıristiyanların, kutsal yerleri (Kudüs)
Müslümanlardan geri almak istemeleri.
Papa’nın nüfuzunu ve otoritesini arttırmak
için savaşa katılacak olanlara cennet
vaadinde bulunması.
Hıristiyanlığı yayma düşüncesi.
Türklerin Anadolu’ya ve Ege kıyılarına
kadar gelmesinden dolayı Bizans’ın
Papa’dan yardım istemesi.
HAÇLI SEFERLERİNİN
SEBEPLERİ
 Avrupa halkının büyük bölümü
yoksulluk içindeydi, Doğu ise
zenginlik ve bolluk içindeydi.
Avrupalılar bu ülkeleri ele geçirmek
istemişlerdir.
 Doğu ticaret yolları ve merkezlerini
ele geçirme düşüncesi.
HAÇLI SEFERLERİNİN SONUÇLARI






Kiliseye ve din adamlarına duyulan güven
azalmıştır.
Derebeylik rejimi sarsılmıştır (güçsüzleşmiştir)
Skolastik düşünce zayıflamaya başlamıştır.
Akdeniz limanları ve Akdeniz ticareti önem
kazanmıştır.
Venedik ve Ceneviz gibi İtalyan şehir devletleri
Akdeniz ticareti sayesinde zenginleşmiştir.
İslam dünyasındaki (Doğu) teknik buluşlar
Avrupa’ya taşınmıştır.(Kağıt, matbaa, pusula,
barut, dokuma, cam, deri işleme)
HAÇLI SEFERLERİNİN SONUÇLARI
Bazı Müslüman alimlerin (İbn-i Sina,
Farabi) eserleri Avrupa’ya taşındı.
 Anadolu, Suriye, Filistin, İstanbul gibi
bölgeler harap olmuştur.
 Türklerin İslam dünyası içindeki değeri
artmıştır.
 Türklerin Batıya ilerleyişi duraklamıştır.
 Avrupalılar İslam medeniyetini yakından
tanımışlardır.
 Burjuvalar ve Krallar güçlendi.

KÜLTÜR ve MEDENİYET
Vezir: Hükümdarın yardımcısı.
Naib: Hükümdara vekalet eden kişi
(Niyabet-i Saltanat)
Müstevfi: Ekonomiden sorumlu kişi.
Emir-i Dad: Adaletten sorumlu kişi.
Pervaneci: Dirliklerin dağıtılmasında,
atamaların yapılmasında etkili kişi.
Tuğrai: Sultanın mührünü ve tuğrasını
çeken kişi.
Türk İslam devletlerinde görülen
kurumlardan hangisi sadece
siyasi işlerle uğraşmıştır?
A. Vakıf
B. Medrese
C. Lonca
D. Divan
Türk İslam devletlerinde görülen
kurumlardan hangisi sadece
siyasi işlerle uğraşmıştır?
A. Vakıf
B. Medrese
C. Lonca
D. Divan
Emir-i Sevahil: Sahillerin güvenliğini
sağlayan kişi.
Kadı-i Leşker: Askeri davalara bakan kişi.
Dizdar: Kale komutanı.
Ahilik Teşkilatı: Esnaf ve zanaat grupları
arasında dayanışmayı sağlayan, fiyatları
belirleyen, kalite kontrolünü
gerçekleştiren, haksız rekabeti önleyen bir
tarikat ve bir kurumdur. Osmanlı Yükseliş
devrine doğru manevi yönü azalmış ve
Lonca olarak adlandırılmıştır.
AHİLİK
kültürel dinsel
ekonomik
savaşçı
..::::AHİLER::::..
Şehirlerde zanaatkarlık ile
uğraşan ahiler şehir
ekonomisini yönlendirirler.
Buradan aldıkları güç ile
siyasi alanda da söz sahibi
olmuşlardır.
.::AHİLER::.
*En güçlü oldukları kent
KIRŞEHİR ve ANKARA’dır.
*Mesleki eğitim verilir.
*Kalite kontrolü yapılır.
*Dergah denilen yapılarda bir
araya gelirler.
*Sendika örgütlenmesine benzer.
Anadolu Selçuklu
İlk para (sikke)
:I.MESUT
İlk gümüş ve altın para:II.KILIÇARSLAN
Gümüş para: DİRHEM
Altın para
: DİNAR
Anadolu Selçuklu Devleti’nin
En önemli özellikleri
TİCARET,
EĞİTİM
KERVANSARAY
Hem TİCARET
Hem Haberleşme (İletişim)
İçin yararlı olmuştur.
Ticaretin arttığı ülkelerde;
-Yollar ve kervansaraylar gelişir,
-Küçük kasabalar büyür,
-İmar (şehirleşme) faaliyetleri artar,
-Ekonomik refah artar,
-Bilim ve sanata önem verilir.
Anadolu Selçuklu Devleti’nde
şehirlerin ekonomik hayatında
en etkili grup aşağıdakilerden
hangisidir?
A. Ayan
B. Ahiler
C. Bilginler
D. Devlet memurları
E. Gulam
Anadolu Selçuklu Devleti’nde
şehirlerin ekonomik hayatında
en etkili grup aşağıdakilerden
hangisidir?
A. Ayan
B. Ahiler
C. Bilginler
D. Devlet memurları
E. Gulam
ASD ORDUSU
Kara
1.Hassa Ordusu
(Guleman-ı Saray)
2.İkta Askerleri
3.Uç Askerleri
(Yardımcı Kuvvetler)
Subaşı (Ordu Komutanı)
Deniz
Reis-ül Bahr
(Melik-üs Sevahil)
(Donanma Komutanı)
II. Beylikler Dönemi
Karamanoğulları: Konya, Karaman.
- En büyük ve güçlü beyliktir.
- Türkçe resmi dil (milliyetçi)
- Osmanlıyı en çok uğraştıran beyliktir.
- II.Bayezid zamanında kesin olarak sona erdi.
Germiyanoğulları: Kütahya, Simav, Tavşanlı.
- Tavşanlı, Simav çevresini Osmanlı’ya çeyiz
olarak vermişlerdir (I.Murat dönemi)
- II.Murat zamanında miras yolu ile
Osmanlıya katılmıştır.
Aydınoğulları: Selçuk, Tire, Aydın.
- Denizcilikte en gelişmiş beyliktir.
- II.Murat Osmanlıya dahil etti.
Karesioğulları: Balıkesir, Çanakkale.
- Denizci bir beyliktir.
- Osmanlıya katılan ilk beyliktir.(Orhan-1345)
Osmanlıya katılması ile;
- Osmanlı, denizcilik faaliyetlerine başladı,
- Donanma ve komutanlar Osmanlının oldu,
- Rumeli’ye geçiş kolaylaştı (en önemlisi)
Not: Karesi ve Kadı Burhaneddin beyliği Ankara
Savaşından sonra tekrar kurulmamıştır.
Saruhanoğulları: Manisa.
- Denizci bir beyliktir.
- Ankara Savaşından sonra Osmanlıya
katılan ilk beyliktir.
Menteşeoğulları: Muğla, Milas.
- Denizci bir beyliktir.
- Bir ara Rodos’u ele geçirmişlerdir.
- II.Murat son verdi.
Hamitoğulları: Antalya, Göller yöresi.
- Denizcidirler. Osmanlıya para karşılığı
toprak satmıştır.
Candaroğulları (İsfendiyaroğulları):
- Kastamonu, Sinop. Denizcidirler.
Eretna Beyliği (Kadı Burhaneddin Devleti):
- Kayseri, Sivas. Ankara Savaşından önce
I.Bayezid son vermiştir.
Dulkadiroğulları: Maraş, Elbistan.
- Osmanlı-Memlük ve Osmanlı-İran ilişkilerinin
bozulmasında etkili olmuştur.
- 1515 Turnadağ Savaşı ile Yavuz son verdi.
Ramazanoğulları: Çukurova. Mekke ve Medine’nin
vakıf topraklarıdır.
Osmanoğulları: Söğüt, Domaniç’te kuruldu.
NOT:
II.Beylikler Dönemi
Osmanlı Devleti’ne
geçiş dönemidir.
yorumlar
-
-
Kervansaray yapımı,
Ulaşım ağını düzenleme (hem ticaret hem
merkezi otoriteyi iyileştirmek için)
Gümrük vergilerini düşürme,
Gümrük gelirlerinin artması (sonuçtur)
Ticarette devlet güvencesi (Sigortacılık)
Deniz kıyısı (liman) kentlerinin ele geçirilmesi,
Yabancı tüccarlara ayrıcalık verilmesi,
Türk tüccarların ticaret merkezlerine
gönderilmesi TİCARETİ GELİŞTİRMEK için
yapılır.
SEBEP-SONUÇ
I.
II.
Beylik ele geçirme
Anadolu Siyasi Birliği
Para Bastırmak
Bağımsızlık, Ekonomik refah
Düşük Gümrük Verg. Ticarette ve gelirde artış
Taht Kavgası
Merkezi otoritenin bozulması
Özerk Yetki verilmemesi
Ülke bütünlüğünü
koruma
Uluslararası ticaretin
Gümrük gelirlerinin
gelişmesi
artması
SEBEP - SONUÇ
I.
Moğolların Anadolu’ya
girmesi.
Haçlı seferlerinin Anadolu
üzerinden yapılması.
Ülkenin hanedanın ortak
malı olması.
Sigorta uygulaması.
II.
Anadolu’da siyasal
Birliğin bozulması.
ASD’nin başkentinin
Konya’ya taşınması.
Taht kavgalarının
olması.
Ticaretin gelişmesi.
NOTLAR:
-
-
-
İkta sistemi, toprak sistemidir. Ticaret ile
direkt bir ilgisi yoktur. Asker yetiştirmek,
düzenli üretim yapmak, düzenli vergi
toplamak, asayişi sağlamak gibi yararları
vardır.
Türk devletlerinde genelde toprağın sahibi
devlettir. Halk kiracıdır ve ürün vergisi
verir. Özel mülkiyet pek gelişmemiştir.
Gaza ve Cihat, İslamiyeti yaymak için
yapılır. Müslüman bir devlete karşı gazacihat yapılamaz.
İsyanlar ve çatışmalar bastırılırsa;
-
-
Siyasi istikrar sağlanır,
Merkezi otorite güçlenir,
Devlet, fetih hareketlerine
yönelebilir.
MİMARİ (BAYINDIRLIK) YAPILAR
Külliye: Cami (merkezde), Medrese,
Şifahane, Hamam, Aşevi (İmaret).
Kervansaray: Konaklama yeri.Ticari.
Vakıf:Sosyal yardımlaşma,dayanışma
Darüş-şifa: Hastahane.
Medrese: Üniversite, yüksek okul.
İMARET (SAMSUN-HAVZA)
Kervansaray
Su Kemeri
YORUM YAPALIM:
1. Su kemeri, şehirlerin su ihtiyacının karşılanması için
yapılmıştır.
2. Kervansaray, ticareti geliştirmek ve tüccarlara
destek olabilmek amacıyla yapılmıştır. Bunların
Masrafları vakıflar tarafından karşılanır.
3. Cami ile halkın ibadet etmesi için gerekli ortam
hazırlanmıştır.
4. Bu sayede Anadolu bayındır hale gelmiş, imar
edilmiş yani yaşanılır bir hale gelmiştir.
Cami
KERVANSARAY
-
-
Taş duvarlarla çevrili, korunaklı yerlerdir.
İpek, altın, gümüş gibi ürünler de taşındığı için
güvenlik önemlidir.
Tüccarların üç gün konaklaması ücretsizdir.
Bu ücretsiz yapılan hizmet hem ticareti
desteklemek için yapılır, hem de sosyal devlet
olmanın bir gereğidir.
Dini Mimari
- Cami
- Mescit
- Medrese
- Külliye
- Kümbet
- Türbe
- Tekke,Zaviye
Sivil Mimari
- Saray, Köşk
- Kervansaray
- Hamam,Han
- Köprü
- Liman
- Tersane
- Darüşşifa
HAN
..::KÜMBET::..
•
•
•
•
•
Silindirik gövdeli
Konik çatılı mezar anıtlardır
Çadırdan esinlenerek yapılmıştır
Anadolu Selçuklu da Anıt mezardır
Osmanlı’da ise dört duvar üzerine
kubbeli olacak ve TÜRBE adını
alacaktır
K
Ü
M
B
E
T
.::UYARI::.
*Anadolu Selçuklu ve Anadolu beylikler
dönemi mimari eserleri hiçbir zaman
Güney Marmara ve Kuzeyine
çıkamamıştır. Yani; Bursa, Edirne,
İstanbul, Çanakkale civarında, bu
dönemden kalma mimari eser
bulunması olanaksızdır.
*Bu bölgelerdeki mimari eserler
OSMANLI döneminden kalmadır.
Türk mimarisinde
I. Külliye
II. Medrese
III. Kümbet
Yapılardan hangisi anıt
mezar niteliğindedir?
A. Yalnız I
C. Yalnız III
B. Yalnız II
D. I ve III
Türk mimarisinde
I. Külliye
II. Medrese
III. Kümbet
Yapılardan hangisi anıt
mezar niteliğindedir?
A. Yalnız I
C. Yalnız III
B. Yalnız II
D. I ve III
Hangisi, Selçuklu Devleti
dönemine aittir?
A. Bursa Yeşil Camii
B. Konya Alaeddin Camii
C. Edirne Selimiye Camii
D. Bursa Ulu Camii
Hangisi, Selçuklu Devleti
dönemine aittir?
A. Bursa Yeşil Camii
B. Konya Alaeddin Camii
C. Edirne Selimiye Camii
D. Bursa Ulu Camii
Külliyeler genellikle aşağıdaki
yapılardan hangisinin
çevresinde inşa edilirdi?
A. Bimarhane
B. Medrese
C. Mektep
D. Cami
Külliyeler genellikle aşağıdaki
yapılardan hangisinin
çevresinde inşa edilirdi?
A. Bimarhane
B. Medrese
C. Mektep
D. Cami
HAÇLI
SEFERLERİ
Kilise
Derebeyi’nin
Şatosu
şövalye
HIRİSTİYAN
AVRUPA
MÜSLÜMAN
TÜRKLER
Avrupalıların, Müslümanların
elinde bulunan Kudüs ve diğer
kutsal yerleri geri alabilmek için
11.yüzyıldan başlayarak Türk
İslam devletlerine yaptıkları
seferlere “Haçlı Seferleri” denir.
Haçlı Seferleri’nin
DİNİ, EKONOMİK, SİYASİ
nedenleri vardır.
DÖRT BÜYÜK HAÇLI SEFERİ VARDIR
SONUÇLARI:
1. Haçlıların tek başarısı 1.Haçlı seferidir.
2. Kiliseye olan güven azalmıştır.
3. Akdeniz limanları önem kazanmıştır.
4. Buluşlar Avrupa’ya geçmiş ve ilerlemeler olmuş.
Ortaçağ Avrupa’sında bilim, teknik
ve özgür düşüncenin duraklaması
aşağıdakilerden hangisi ile
olmuştur?
A. Ekonomik durumun bozuk olması
B. İmparatorlukların güçlü olması
C. Skolastik düşüncenin egemen
olması
D. Mezhep savaşlarının yaşanması
Ortaçağ Avrupa’sında bilim, teknik
ve özgür düşüncenin duraklaması
aşağıdakilerden hangisi ile
olmuştur?
A. Ekonomik durumun bozuk olması
B. İmparatorlukların güçlü olması
C. Skolastik düşüncenin egemen
olması
D. Mezhep savaşlarının yaşanması
Aşağıdakilerden hangisi,
Haçlı Seferlerinin “siyasi
sonucu” olarak
görülebilir?
A. Derebeylerin güçlerini yitirmesi
B. Skolastik düşüncenin zayıflaması
C. Halkın sınıflara ayrılması
D. Akdeniz ticaretinin canlanması
Aşağıdakilerden hangisi,
Haçlı Seferlerinin “siyasi
sonucu” olarak
görülebilir?
A. Derebeylerin güçlerini yitirmesi
B. Skolastik düşüncenin zayıflaması
C. Halkın sınıflara ayrılması
D. Akdeniz ticaretinin canlanması
PUSULA
DENİZCİLİĞİN GELİŞMESİNE
COĞRAFİ KEŞİFLERİN
YAPILMASINA SEBEP
OLMUŞTUR
 İpek
COĞRAFİ KEŞİFLER’in
NEDENLERİ
ve baharat yolunun
Müslümanların elinde bulunması.
 Avrupa’da coğrafi bilgilerde gelişme
sağlanması.
 Avrupa’nın, doğunun zenginliklerini ele
geçirmek istemesi.
 Avrupa’da cesur gemicilerin yetişmesi
ve gemicilik sanatının ilerlemiş olması.
asya
avrupa
osmanlı
mısır
afrika
ÇİN
hindistan
COĞRAFİ KEŞİFLER
AMERİKA’nın KEŞFİ
(Kristof Kolomb, Ameriko Vespuçi)
ÜMİT BURNU’nun KEŞFİ
(Bartelmi Diyaz, Vasko Dö Gama)
DÜNYANIN DOLAŞILMASI
(Macellan, Del Kano)
Coğrafi Keşiflerin Sonuçları
Avrupalılar, sömürge imparatorlukları
kurdular.
 Akdeniz limanları, İpek ve Baharat yolları
eski önemini kaybetti. Bunun yerine Atlas
Okyanusu limanları önem kazandı.
 Avrupalılar yeni bitki ve ürünleri tanıdılar.
(domates, patates, tütün)
 Hıristiyanlık yayıldı. Buna karşılık dünyanın
düz olduğunu söyleyen kilise ve din
adamlarına güven azaldı.
