Transcript Sağlık Hizmetlerinin Koordinasyonu Sınıf 2, 20.09.2011 Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Zekeriya Aktürk, Prof. Dr. [email protected] http://aile.atauni.edu.tr 1 / 26

Sağlık Hizmetlerinin
Koordinasyonu
Sınıf 2, 20.09.2011
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi
Zekeriya Aktürk, Prof. Dr.
[email protected] http://aile.atauni.edu.tr
1 / 26
• Karın ağrısı olan bir hastanın
–
–
–
–
Bir cerraha
Bir psikiyatriste
Bir gastroenteroloğa veya
Bir eczacıya ihtiyacı olabilir
• Hastamızı uygun kaynağı kendisinin
bulması uygun değildir ve bu lüksümüz de
yoktur!
2 / 26
McWhinney I
Amaç – Hedefler
• Bu ders sonunda katılımcıların aile hekimliğinin
sağlık hizmeti sunum prensiplerinden sağlık
hizmetlerinin koordinasyonu hakkında bilgi
sahibi olmaları amaçlanmıştır.
• Hedefler
– Aile hekimliği uygulamasında hekimin koordinasyon
rolünü düzenleyen yönetmelik maddesini
açıklayabilmeli
– Türk sağlık sisteminde hizmetlerin koordinasyonuyla
ilgili düzenlemeyi açıklayabilmeli
– Sağlık hizmetlerinde koordinasyonun faydalarını
3 / 26
açıklayabilmeli
Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği
MADDE 4 – (3) Aile hekimi, Bakanlıkça
belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde;
…
ğ) Aile sağlığı merkezi şartlarında tanı veya
tedavisi yapılamayan hastaları sevk eder, sevk
edilen hastaların geri bildirimi yapılan muayene,
tetkik, tanı, tedavi ve yatış bilgilerini
değerlendirir, ikinci ve üçüncü basamak tedavi ve
rehabilitasyon hizmetleri ile evde bakım
hizmetlerinin koordinasyonunu sağlar,
25 Mayıs 2010 SALI Resmî Gazete Sayı : 27591
4 / 26
http://www.saglik.gov.tr/TR/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFF88F742D0D711251E61725D0FA5CC3A2
Aile sağlığı elemanının görev, yetki
ve sorumlulukları
MADDE 5 –
…
d) Poliklinik hizmetlerine yardımcı olur, tıbbi
sekreter bulunmadığı hallerde sevk edilen
hastaların sevk edildiği kurumla
koordinasyonunu sağlar
5 / 26
6 / 26
7 / 26
http://www.saglik.gov.tr/TR/Dosyalar/teskilat/tasra.htm
Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı
VALİ
SAĞLIK MÜDÜRÜ
SAĞLIK MÜD.YARDIMCILARI
Yataklı Ted.Hiz.Ş.M.
İlaç ve Ecz.Ş.M.
Gıda ve Çevre Kontrol Ş.M
Sağlık Ocakları Ş.M.
AÇSAP Ş.M.
Bulaşıcı Hastalıklar Ş.M.
Ruh Sağlığı Ş.M.
Eğitim Ş.M.
Personel Ş.M.
İdari ve Mali İşler Ş.M.
Bilgi İşlem ve Sağ.İst.Ş.M.
Ağız ve Diş Sağlığı Ş.M.
Acil Sağlık Hiz. Ş.M.
Tıp Mes. Ve Özel Tanı-Ted.Hiz.Ş.M.
/ 26
http://www.bsm.gov.tr/sunu/docs/Egitim_aday_tasra_teskilati.ppt
8
Hasta Sevk Kağıdı (Form 019)
• Ocak hekimliği tarafından, tedavi kurumlarına
ve dispanserlere hasta sevk işlemlerinde
kullanılan bu form 3 parçadan oluşur (A, B, C).
A kısmı sağlık ocağında saklanır.
• B ve C sevkedilen sağlık kurumuna gönderilir.
B sağlık kurumunda saklanır. C kısmı ise
sağlık ocağına geri gönderilir. Bu formun
dolduruluşu sırasında A ve B kısımlar; arasına
karbon kağıdı konur.
9 / 26
• Sağlık ocağındaki bulgular ve tanı yazıldıktan
sonra sevk kağıdının B kopyası hastaya verilerek
bölge hastanesine ya da tedavi kurumuna sevk
edilir. Tedavi kurumu ya da hastanenin bulgu ve
tanısı formun B kısmının en alt bölümüne yazılır.
Bu kopya ilgili tedavi kurumunda kalır. Formun
C kısmı tedavi kurumu tarafından doldurularak
sağlık ocağına iade edilir.
• Formun C kısmındaki bilgiler sağlık ocağı
hekimi tarafından «Kişisel Sağlık Fişi (Form
004)»ne işlenir.
SÜMBÜLOĞLU V, AKYÜZ K, SÜMBÜLOĞLU K. SAĞLIK KAYITLARI VE VERİ TOPLAMA FORMLARI
10 / 26
DOLDURMA VE DENETLEME KILAVUZU. Sağlık Bakanlığı, Ankara 1996.
http://www.tusak.saglik.gov.tr/pdf/kitaplar/saglikkayitlari.pdf
Koordinasyonun Faydaları
•
•
•
•
•
Hastayla ilişkili
Hastane hekimi ile ilişkili
Aile hekimiyle ilişkili
Ödeme sistemi ile ilişkili
Sağlık yönetimi ile ilişkili
11 / 26
Koordinasyonun Ölçülmesi
• Boyutlar:
–
–
–
–
–
–
Kabul edilebilirlik
Alınan hizmet
Hastanın kavraması
Hastanın kapasitesi
Doktor
Hizmet sunucu
/ 26
McGuiness C, Sibhthorpe B. Development and initial validation of a measure of coordination of a measure of12
coordination
of
health care. International Journal for Quality in Health Care 2003;15(4):309-318.
13 / 26
14 / 26
Sağlığın koordinasyonu için ana
stratejiler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Hizmet sunucuları arasında iletişim
Koordinasyonu sağlamak için sistemler kullanma
Klinik aktivitelerin koordinasyonu
Hizmet sunucuların desteklenmesi
Hastaların desteklenmesi
Hizmet sunucular arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi
Ortak planlama, kaynak bulma, yönetme
Kurumlar arası anlaşmalar
Sağlık sisteminin organizasyonu
Davies GP, Harris M, Perkins D, Roland M, Williams A, Larsen K, McDonald J. COORDINATION OF CARE WITHIN
PRIMARY HEALTH CARE AND WITH OTHER SECTORS: A SYSTEMATIC REVIEW
15 / 26
http://www.anu.edu.au/aphcri/Domain/MultidisciplinaryTeams/Final_25_Powell_Davies.pdf
• ABD’de sağlık hizmetlerinin koordinasyonu
“zayıf” olarak tanımlanmaktadır. Sonuçta
hastalar ve hizmet sunucular için
olumsuzluklar ortaya çıkmaktadır.
O'Malley AS, Tynan A, Cohen GR, Kemper NM, Davis MM. Coordination of Care by Primary Care Practices: Strategies,
16 / 26
Lessons and Implications. Health System Change. Research Brief No. 12 April 2009
http://www.hschange.com/CONTENT/1058/
Koordinasyonu engelleyen faktörler
• Hastayla ilgili
– Bazı hastaların kendi kendilerine çeşitli
uzmanlara başvurma eğilimi
– Ekonomik ve sosyal ihtiyaç gibi ihtiyacı fazla
olan topluluklar
– Tıbbi olarak karmaşık hastalar
– Hasta uyumsuzluğu, riskli davranışlar ve hekim
önerilerinin anlaşılmaması
17 / 26
• Hekimle ilgili
– Hekimin iletişim ve koordinasyon konusundaki
kültürü
– Ödeme sisteminde koordinasyonun
desteklenmemesi
– Muayeneye sıkça gelmeyen hastaların
koordinasyon sorumluluğunu almayı istememe
– Tavsiyelere uymayan hastaların koordinasyon
sorumluluğunu almayı istememe
– Konsültan hekimin geribildirim verme kalitesi
– Tıp eğitiminde sağlığın koordinasyonuna önem
verilmemesi
18 / 26
• Sistemle ilgili
– Ödeme sisteminde teşvik olmaması
– Ne kadar hasta bakarsan o kadar para
kazanırsın. Koordinasyon hizmeti için kimse
para vermiyor
– Koordinasyon faaliyetleri uzun vadede sağlık
sisteminin masraflarını azaltmakla birlikte ilk
etapta hekime yük oluşturacaktır
19 / 26
• Sağlık politikalarındaki sık yapılan
değişklikler
• İlaç politikaları ve içeriklerinde ani
değişimler
• Sevk almak için yönetsel bürokratik
zorluklar
20 / 26
21 / 26
Koordinasyonu nasıl artırabiliriz?
• Sağlık hizmetinin sürekliliğine önem
vererek
– Birden fazla hekime görünme koordinasyon
için bir risktir
– Hastanın ekip üyelerini tanımasını sağlayın
• Hizmet sunucuları konuyla ilgili eğitin
• Bir yöntem herkese uygun olmayabilir.
Esnek olun.
• Hekim liderliğine ve kurumsal kültüre önem
verin
22 / 26
• Hizmet ve ortam standardizasyonu için sistem
desteği sağlayın
• Küçük ofislerde bürokrasi daha az
• Aile hekimleri ve branş uzmanları arasındaki
ilişkileri düzenleyin
• Randevuyla çalışma ve hasta ulaşımını
sağlama arasındaki dengeyi iyi sağlayın
• Eelktronik sağlık kayıtları kullanın
• Takip çizelgeleri hazırlayın
• Aile ve arkadaşları dahil edin
• Aile hekimlerini ekonomik olarak teşvik edin
23 / 26
• OECD ülkelerinin çoğu daha etkin ve etkili
bir sağlık hizmeti sunumu için
koordinasyonu vazgeçilmez bir politika
olarak benimsemiştir.
Hofmarcher MM, Oxley H, Rusticelli E. IMPROVED HEALTH SYSTEM PERFORMANCE THROUGH BETTER CARE
COORDINATION. OECD Health Working Papers 2007. http://www.oecd.org/dataoecd/22/9/39791610.pdf
24 / 26
Özet
• Aile hekimliği uygulama yönetmeliği
koordinasyon açısından hekime nasıl bir
sorumluluk yüklemektedir?
• Türkiye’de sağlık hizmetleri koordinasyonu
nasıl sağlanmaktadır?
• Sağlık hizmetlerinde koordinasyonun
faydaları nelerdir?
25 / 26
26 / 26