(AB-TÜRKİYE İŞBİRLİĞİ DERNEĞİ) AVRUPA BİRLİĞİ’NİN KURUMSAL YAPISI ve TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ THE COUNCIL OF EUROPE: “Avrupa Konseyi” AB KURUMLARI THE EUROPEAN COUNCIL: “Avrupa Birliği Konseyi” ya da.

Download Report

Transcript (AB-TÜRKİYE İŞBİRLİĞİ DERNEĞİ) AVRUPA BİRLİĞİ’NİN KURUMSAL YAPISI ve TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ THE COUNCIL OF EUROPE: “Avrupa Konseyi” AB KURUMLARI THE EUROPEAN COUNCIL: “Avrupa Birliği Konseyi” ya da.

(AB-TÜRKİYE İŞBİRLİĞİ DERNEĞİ)
AVRUPA BİRLİĞİ’NİN
KURUMSAL YAPISI
ve
TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ
THE COUNCIL OF EUROPE:
“Avrupa Konseyi”
AB KURUMLARI
THE EUROPEAN COUNCIL: “Avrupa Birliği
Konseyi” ya da “Avrupa Zirvesi”
COUNCIL OF MINISTERS: “Avrupa Birliği Bakanlar
Konseyi”
AVRUPA BİRLİĞİ
AVRUPA TOPLULUĞU
AVRUPA TOPLULUKLARI
GÜMRÜK BİRLİĞİ
ORTAK PAZAR
Serbest Ticaret Bölgesi
Gümrük Birliği
Ortak Pazar/Tek Pazar
Ekonomik Topluluk
AVRUPA BİRLİĞİ TARİHÇESİ
Avrupalı düşünürlerin fikirleri:
 Bağımsız devletlerden oluşan bir Avrupa Birliği- Meclis “Common
Assembly” önerisi
- William Penn (1693)Öneriye göre, 90 sandalyeli Meclis’te
Almanya
12
Fransa
İspanya
10
İtalya
İngiltere
6
Türkiye
sandalyeye sahip olabilecek.
10
8
10
 Kont Richard Coudenhove-Kalergi “Pan-Europe” fikri :
“Avrupa bir federasyon kurmaya çalışmalıdır. İsterse
Türkiye, bu federasyona üye olabilir. İngiltere Birleşik
Krallığı bu federasyon dışındadır.”
 1930 Fransa Dışişleri Bakanı Aristide Briand, “Avrupa Milletler
Cemiyeti kurulması” önerisinde Türkiye’yi de davet etmeyi önerir.
İspanya ve Yunanistan destekler.
AVRUPA BİRLİĞİ FİKRİNE DOĞRU
Savaşlar sonrası barışı nasıl sağlarız?
 Winston Churchill “Birleşik Avrupa” benzeri yapılanma fikri
 Jean Monnet ve Robert Schuman “Demir-Çelik üretiminde Üst
Kurul Denetimi” önerisi (9 Mayıs 1950)
 18 Nisan 1951
Paris Anlaşması
(Almanya, Belçika, Fransa, İtalya, Hollanda, Lüksemburg)
AB’nin Kuruluş Öyküsü



AB’nin temelleri, 1951 yılında Almanya, Fransa,
İtalya, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg
tarafından imzalanan Paris anlaşmasına
dayanmaktadır.
Bu anlaşma ile, Avrupa Kömür ve Çelik
Topluluğu kurulmuştur.
Ana fikir, “uluslar üstü kurumlar” türü bir
yönetim yapılanması oluşturmaktı.
Güçbirliği Boyutlanıyor...

Aynı 6 ülke tarafından 1957’de yapılan Roma Anlaşması
ile:
a) Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)
b) Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu
(EURATOM)
hayata geçirilmiştir.
“Avrupa Birliği” Kavramına
Doğru Adım Adım




1986 yılındaki Lüksemburg Zirvesi’nde, Avrupa Birliği
için anlaşma taslağı “Tek Senet” adıyla kabul edilmiştir.
1992’de imzalanan Maastricht Anlaşması (Avrupa Birliği
Anlaşması), köklü değişiklikler getirmiştir.
1993 Kopenhag Zirvesi, “Kopenhag Kriterleri”ni kabul
etmiştir.
1999 tarihinde yürürlüğe giren Amsterdam Anlaşması,
üye ve aday ülkelerin birliğe uyum çalışmalarını zorunlu
kılmıştır.
AVRUPA BİRLİĞİ
AVRUPA
TOPLULUKLARI
ODGP
1) DIŞ POLİTİKA
AD.VE İÇŞL. İŞB.
•İşbirliği, ortak tavır
ve önlemler
•Medeni hukuk ve
ceza hukukunda
işbirliği
• Gümrük Birliği ve
Ortak/Tek Pazar
•Barışın korunması
• Polis işbirliği
•İnsan hakları
• Ortak Tarım
Politikası
•Demokrasi
• Irkçılık ve yabancı
düşmanlığı ile
mücadelede işbirliği
•Üye olmayan
ülkelere yardımlar
• Organize suçlarla
işbirliği
•Eğitim, kültür, sosyal
politika, çevre vs.
2) GÜVENLİK
POLİTİKASI
2) AKÇT
• AB’nin güvenliği
•Çocuklara karşı
işlenen suçlar ve
insan ticareti ile
mücadelede işbirliği
1) AVRUPA
TOPLULUĞU
(AT) / (AET)
• Ortak Ticaret
Politikası
3) EURATOM
• Silahsızlanma
Genişleme Sürecinin Kilometre
Taşları





1973
İngiltere, Danimarka ve İrlanda (İlk genişleme)
1981
Yunanistan
1986
İspanya ve Portekiz
1995
Avusturya, İsveç ve Finlandiya
2004
10 yeni katılım : Çek Cumhuriyeti, Estonya,
Kıbrıs (Güney Kıbrıs Rum Yönetimi), Letonya, Litvanya,
Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya.
Son Genişleme Sonrası AB





Üye sayısı: 25 ülke
Toplam nüfüs: 455.000.000
Kişi başına yıllık gelir : 21.000 EURO
Erkeklerde beklenen yaşam süresi: 75 yıl
Kadınlarda beklenen yaşam süresi: 81 yıl
Bugün Gelinen Nokta

Bulgaristan ve Romanya ile 2002’de başlamış
olan üyelik müzakereleri devam etmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti ve Hırvatistan’a müzakere
tarihi verilmiş bulunmaktadır.
KOPENHAG KRİTERLERİ

Siyasi Kriterler
Ülkede demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan haklarına ve azınlık haklarına
saygıyı teminat altına alan istikrarlı kurumların varlığı.

Ekonomik Kriterler
İstikrarlı piyasa ekonomisinin mevcudiyeti;
Başta AB olmak üzere dış dünya rekabetine dayanma kapasitesi.

Uyum Kriterleri
Siyasi Birlik ile Ekonomik ve Parasal Birlik de dahil olmak üzere, AB’nin
müktesebatına uyum kapasitesi.
AVRUPA ZİRVESİ
BAKANLAR
KONSEYİ
AVRUPA
KOMİSYONU
AVRUPA
PARLAMENTOSU
BİRİNCİ DERECE MAHKEMESİ
AVRUPA TOPLULUKLARI ADALET DİVANI

SAYIŞTAY
AVRUPA ZİRVESİ
•Devlet ve hükümet başkanlarının düzenli
toplantıları.
•Yılda en az iki kez toplanıyor ve Parlamento’ya bir
rapor sunuyor.
•Toplantılar gayrıresmi bir ortamda ve kişisel
temaslar şeklinde cereyan ediyor. Sonuçta bir
Deklarasyon yayınlanıyor.
•Görevleri/Yetkileri:
1) Birliğin genel politik yönelimini belirlemek
2) Bakanlar Konseyi düzeyinde çözülemeyen
sorunları çözmeye çalışmak
BAKANLAR KONSEYİ
•Birliğin ana karar alma organıdır. Karar alma
prosedüründe önemli yeri vardır.
•Dışişleri Bakanları, Tarım Bakanları ve Ekonomi ve
Maliye Bakanları Konseyleri her ay, diğerleri daha
seyrek toplanırlar. Bazen karma toplantılar yapılır.
•Konsey başkanlığını her Üye Ülke sıra ile ve altı aylık
bir süre ile yapar. ‘Troika’ kuralı uygulanır. 1996’dan
beri her Troika’da bir büyük Üye Devlet’in yer alması
uygulaması getirilmiştir.
•Kararlar şu oylama
yöntemleriyle alınır:
1) Basit çoğunluk
2) Ağırlıklı çoğunluk
3) Oybirliği (“kendi kaynakları”, kişilerin
serbest dolaşımı, yeni üye kabulü)
KONSEY’DE OYLARIN DAĞILIMI
ÜLKE
Almanya
İngiltere
Fransa
İtalya
İspanya
Polonya
Romanya
Hollanda
Yunanistan
Çek Cumhuriyeti
Belçika
Macaristan
Portekiz
İsveç
Bulgaristan
Avusturya
Slovakya
Danimarka
Finlandiya
İrlanda
Litvanya
Letonya
Slovenya
Estonya
Güney Kıbrıs
Lüksemburg
Malta
TOPLAM
KONSEY’DEKİ OY SAYISI
Genişlemeden Önce
Genişlemeden Sonra
10
10
10
10
8
5
5
5
5
4
4
3
3
3
2
87 (62 oy gerekli)
29
29
29
29
27
27
14
13
12
12
12
12
12
10
10
10
7
7
7
7
7
4
4
4
4
4
3
345
NÜFUSU (x 1000 kişi)
82.038
59.631
59.367
57.610
39.394
38.667
22.489
15.760
10.533
10.290
10.213
10.043
9.980
8.854
8.800
8.082
5.393
5.313
5.160
3.744
3.701
2.439
1.978
1.446
855
429
379
447.788
AVRUPA KOMİSYONU
• Bir anlamda Birliğin ‘mutfağı’ olarak bilinir.
• Her biri, ‘çevre’, ‘eğitim’, ‘rekabet politikası’ gibi
birer konudan sorumlu 20 Komiserlik (DG) vardır.
• 25 komiser, ‘çevre’, ’rekabet politikası’ gibi 23 Genel
Direktörlüğün sorumluluğunu kendi aralarında
anlaşarak paylaşırlar.
• Komiserler ehil olmaları esas alınarak kendi ülkeleri
tarafından seçilir, Adalet Divanı önünde tarafsızlık
yemini eder ve başka bir meslekle uğraşamazlar.
• Komisyon Başkanı, Üye Ülkelerin tamamının üzerinde
anlaşmaya vardığı bir kişi olur. Burada Parlamento’nun
da onayı alınır.
• Genişleme sonrasında, komiser sayısı 25 oldu. Ancak
hantallaşma olmaması için Anayasa’da Komiserlik
sayısını 20’de tutma ve fakat dönüşüm usulünde bir
değişiklik yapma kararı alındı.
• Parlamento güvensizlik oyu vererek Komisyon’un bir
bütün halinde yeniden atanmasını talep edebilir.
•Komisyonun görev ve yetkileri:
1) Yasa tasarıları hazırlayıp Konsey
ve Parlamento’nun onayına
sunmak,
2) Topluluk yasaları, bütçesi ve
programlarını uygulamak,
3) Topluluk hukukunun
gerektiği gibi uygulanıp
uygulanmadığını denetlemek,
4) Birliği uluslararası alanda,
özellikle de ticari ve
ekonomik konularda temsil
etmek.
AVRUPA PARLAMENTOSU
• Merkezi Strazburg’ta bulunan, komiteleri Brüksel’de
toplanan, Sekreterliği ise Brüksel ve Lüksemburg’a
bölüştürülmüştür.
• 5 yıl için seçilen 732 parlamenterden (MEP) oluşur.
• Parlamenterler partilere göre oturur.
• Parlamenterler 1979’dan beri Avrupa çapında ve
doğrudan seçimle belirlenirler.
• Parlamento’nun üç temel görevi vardır:
1) Yasama sürecinde yer alır.
2) Komisyon’un hazırladığı bütçeyi Konsey ile
birlikte kabul eder.
3) Komisyon Üyelerinin atamalarını onaylar. Bir
bütün olarak Komisyon’a ilişkin güvenoylaması
gerçekleştirip, Komisyon’u lağvedebilir.
PARLAMENTO’DA SANDALYELERİN DAĞILIMI
ÜLKE ADI
Almanya
Avusturya
Belçika
Bulgaristan
Çek Cumh.
Danimarka
Estonya
Finlandiya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İrlanda
İspanya
İsveç
İtalya
Kıbrıs
Letonya
Litvanya
Lüksemburg
Macaristan
Malta
Polonya
Portekiz
Slovakya
Slovenya
Romanya
Yunanistan
Toplam:
1995 ÖNCESİ
PRLMNTR S.
81
24
16
81
25
81
15
60
81
6
24
24
518
1995 SONRASI
PRLMNTR. S.
99
21
25
16
16
87
31
87
15
64
22
87
6
25
25
626
YENİ GENŞ. GELECEK
PRLMNTR. S.
99
17
22
17
20
13
6
13
72
25
72
12
50
18
72
6
8
12
6
20
5
50
22
13
7
33
22
732
AVRUPA TOPLULUKLARI
ADALET DİVANI
• Üye Ülkelerden 6 yıllığına atanan 25 yargıçtan oluşur.
• Yargıçların her birine 8 kanun sözcüsü eşlik eder.
• Mahkemenin yargı yetkisi şu alanlarda geçerlidir:
1) Bir Üye Ülkenin Antlaşma’dan kaynaklanan yükümlülüğünü yerine
getirmemesi
2) Bir kanuni metnin hukukiliğini denetleme
3) Konsey, Komisyon veya Parlamento’nun Ülkenin Antlaşma’dan
kaynaklanan yükümlülüğünü yerine getirmemesi
4) Bir ulusal mahkemeden mütalaa istenmesi.
Bölgeler Komitesi:
• Bölgesel kalkınmayı sağlamak, bölgeler arası
farklılıkları azaltmak
Ekonomik ve Sosyal Komite:
• Ekonomik ve sosyal alanda refahı sağlamak, istihdamla
ilgili konular. Çiftçiler, işçiler, işverenler, küçük esnaf,
KOBİ’ler, taşımacılar, serbest meslek sahipleri, çevreciler
gibi ekonomik ve sosyal hayatın çeşitli kesimlerin
temsilcileri yer alır.
Avrupa Merkez Bankası:
• Ulusal Merkez Bankalarından oluşan bir sistemi
yürüterek, üye ülkelerin rezervlerini korur ve işletir,
para hacmini yönlendirir ve ödemeler sistemlerinin
aksamadan çalışmasını sağlar.
Avrupa Yatırım Bankası:
•Topluluğun dengeli büyümesine katkıda bulunacak
yatırım projelerini finanse eder.
Avrupa Ombudsmanı:
• Uzlaştırıcı. Vatandaşların şikayetlerini inceleyip
değerlendirir.
Dilekçe Hakkı:
Tüm Avrupa Birliği vatandaşları ile üye ülkelerden
birisinde ikamet eden tüm gerçek ve tüzel kişilerin AB
nezdinde dilekçe verme hakkı vardır. Dilekçe hakkı,
vatandaşları doğrudan ilgilendiren ve AB yetkisi
dahilindeki konularda, Avrupa Parlamentosu’na istek
ya da şikayetlerin bildirilmesi için verilen bir haktır.
BİRLİĞİN ORTAK POLİTİKALARI
• Malların Serbest Dolaşımı
• Ortak Ticaret Politikası
• Ekonomi ve Para Politikası
• Rekabet Politikası
• Tüketicinin Korunması Politikası
• Sanayi Politikası
• Ortak Tarım Politikası
• Çevre Politikası
• Trans-Avrupa Ağları
• Enerji Politikası
• Ortak Dış ve Güvenlik Politikası
• Adalet ve İçişlerinde İşbirliği
• Sosyal Politika ve İstihdam
• Eğitim, Mesleki Eğitim ve Gençlik Politikaları
• Kültür Politikası
• Görsel-İşitsel Politika
• Kamu Sağlığı Politikası
• Bölgesel Politika
• Araştırma-Geliştirme Politikası
• Bilgi Teknolojilerini Geliştirme Politikası
AB Müktesebatı

Üye ülkeleri AB’ye bağlayan hukuk çerçevesi
“Müktesebat” (Acquis Communitaires) adıyla anılır.

Müktesebat, sürekli gelişen karakterdedir.
Bugün için 31 başlıktan ve yaklaşık 100.000
sayfadan oluşmaktadır.
AB’nin Temel Değerleri
ve İlkeleri










İnsanlık Onuru
Demokrasi
Hukukun Üstünlüğü
Adalet
Eşitlik
Temel Özgürlükler
Ulusal Kimliğe Saygı
Azınlık Haklarının Gözetilmesi
Barış
Dayanışma
Avrupa Konvansiyonu ve ANAYASA

Konvansiyon’un amacı:
AB’nin işlevselliğini arttırmak
Yönetimdeki eksiklikleri gidermek
Avrupa halklarını yakınlaştırmak,bütünleştirmek
Fransa eski Cumhurbaşkanı Valery Giscard D’Estaing
başkanlığında kurulan ve 108 üyeden oluşan Konvansiyonda
Türkiye de diğer adaylarla birlikte temsil edildi.

 Avrupa
Konvansiyonu hazırladığı Anayasa taslağını 2003’te
AB’ye sundu.
Büyük tartışmalar sonunda 29 Ekim 2004 tarihinde Avrupa
liderleri AB Anayasası’nı imzaladı.

AB Anayasası’nın yürürlüğe girebilmesi için :
- Üye 25 ülkenin tamamının ulusal parlamentolarında Anayasa’yı
onaylamaları gerekli.
-AB ülkelerinin yarısı konuyu referanduma götürme eğiliminde.
Referandumların birinde “hayır” çıkarsa, Anayasa yürürlüğe
giremez.
-- Tüm üyelerin onayından sonra Anayasa 1 Kasım 2006’da
yürürlüğe girecek. Ancak bazı alanlardaki kararlar 2009’da
yürürlüğe girecek.
Anayasa’nın Temel Özellikleri





Anayasa, Avrupa’yı barış alanı olarak, barışın güvencesini de
“farklılıkların birlik içinde var olabilmesi”ni kabul eder
Anayasa ile egemenlik paylaşımı artar, ama ulusal
parlamentoların denetimi sürer
Avrupa vatandaşlığı, ulusal vatandaşlığa ek olan bir hak olarak
tanımlanır
Güvenlik politikasını sağlamlaştırır, bir üye devletin saldırı ile
karşılaşması halinde diğer üye devletlerin yardım etmesini,
terör karşısında da dayanışma sağlamalarını öngörür
AB kurumlarında değişiklikler getirir
Anayasa’nın Getirdiği Değişiklik-Yenilikler
•
AB Komisyonu’ndaki üye sayısında değişiklik :
2014’e kadar her üye ülkenin Komisyon’da bir temsilcisi olacak; 2014’ten
sonra bu sayı, üye ülke sayısının üçte ikisi kadar olacaktır.
Komisyon üyeleri
rotasyon ile göreve gelecektir.
•
Avrupa Parlamentosu’ndaki parlamenter sayısı üye ülke sayısı
arttıkça artmayarak; 750’de sabitlenmektedir. Nüfusa göre sandalye
dağılımı yapılacak Parlamento’da, bir üyenin en az 6, en çok 96
sandalyesi olabilecektir.
•
AB’yi dünyada temsil edecek bir “AB Başkan”ı olacaktır.
Görev süresi 2.5 yıl olacak, AB Konseyi tarafından nitelikli oyçokluğu
ile seçilecek. 6 ayda bir değişen dönem başkanlığı sistemi kalkacak.
•
“AB Dışişleri Bakanı” makamı gelecek.
Komisyon’un başkan yardımcılığını yapıp ortak dış politika-güvenlik ve
dış ilişkilerden sorumlu olacak.
•
Oybirliği yerine oyçokluğu ile karara bağlanacak konuların kapsamı
da genişlemekte, Avrupa Parlamentosu’nun yetkileri genişlemektedir.
•
AB Konseyi’nde karar alma mekanizması olarak “çifte çoğunluk
sistemi” devreye girmektedir.
Bir kararın alınması için iki koşulun gerçekleşmesi gerekmektedir:
1) Karar için 15 üye ülkenin onayı alınmalı
2) Bu 15 ülkenin nüfusu AB toplam nüfusunun yüzde 65’ini temsil
etmeli.
•
İsteyen ülke ayrılabilecek; ayrılan ülke dönme imkanına sahip olacak
TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ
Türkiye’nin Avrupa organizasyonları ile bağı 17.yy kadar gider.
Avrupalı düşünürlerin fikirlerine bakarsak:
 Bağımsız devletlerden oluşan bir Avrupa Birliği- Meclis “Common
Assembly” önerisi
- William Penn (1693)-
Öneriye göre, 90 sandalyeli Meclis’te
Almanya
12
Fransa
İspanya
10
İtalya
İngiltere
6
Türkiye
sandalyeye sahip olabilecek.
10
8
10
 Türkiye’nin İlk Avrupalılık belgesi : 1856 Paris Anlaşması
“Avusturya İmparatoru, Fransız İmparatoru, Büyük Britanya ve
İrlanda Birleşik Kraliçesi, Prusya Kralı, Sardunya Kralı ve Rusya
İmparatoru, Osmanlı Hükümeti’nin Avrupa Devleti sayılmasını,
Avrupa Devletlerinin bütün haklarından ve Avrupa Devletleri
Konseyi’nden faydalanmasını kabul ettiklerini duyururlar. Bu
hükümdarlardan her biri, Osmanlı Devleti’nin egemenliğine ve
toprak bütünlüğüne saygı göstermeyi kabul ederlerken bu saygının
devamı konusunda birbirlerine kefil olurlar. Bu kurala aykırı olan
her hareket, kendileri tarafından genel çıkarlarla ilgili bir mesele
şeklinde görülecektir.” (Paris Anlaşması- Madde 7)
Böylece, Türkiye Sultan Abdülmecid döneminde “Avrupa
Devletleri Konseyi”ne girmiş olur. (Anlaşma savaşlardan
dolayı uygulanamaz.)
İLİŞKİLERİN KRONOLOJİSİ







1959: AET’ye ortaklık başvurusu.
Prof. Hallstein (“Bu anlaşma ile Türkiye kaderini ve
geleceğini Avrupa Topluluğu’na bağladı”
1963: Ankara Antlaşması
1970: Katma Protokol
1982: Türkiye ile İlişkiler donduruldu.
1986: İlişkiler canlandırıldı.
1987: Tam üyelik başvurusu
1989: Başvurunun kabul edilmemesi
İLİŞKİLERİN KRONOLOJİSİ







1995: 1/95 sayılı Gümrük Birliği Kararı
1996: Gümrük Birliğinin yürürlüğe girmesi
1997: Lüksemburg Zirvesi- Türkiye aday ülkeler
arasında sayılmadı.
1999: Helsinki Zirvesi – Adaylığın tanınması
2001: Katılım Ortaklığı Belgesi
2001: Ulusal program
2004: Brüksel Zirvesi- Türkiye’ye müzakere tarihi
verilmesi- 3 Ekim 2005
ÜYELiK YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ ÜSTLENEBİLME YETENEĞİ
1.Malların Serbest Dolaşımı
21. Bölgesel Politika
2. Kişilerin Serbest Dolaşımı
22. Çevre
3. Hizmetlerin Serbest Dolaşımı
23. Tüketicilerin ve Sağlığın Korunması
4. Sermayenin Serbest Dolaşımı
24. Adalet ve İçişleri
5. Şirketler Hukuku
25. Gümrük Birliği
6. Rekabet Politikası
26. Dış İlişkiler
7. Tarım
27. Ortak Dış ve Güvenlik Politikası
8. Balıkçılık
28. Mali Kontrol
9. Ulaştırma
29. Mali ve Bütçe ile ilgili Konular
10. Vergi Politikası
30. Kurumlar
11. Ekonomik ve Parasal Birlik
31. Diğer
12. İstatistiki Bilgiler
13. Sosyal Politika ve İstihdam
14. Enerji
15. Sanayi Politikası
16. KOBİler
17. Bilim ve Araştırma
18. Eğitim ve Öğretim
19. Telekomünikasyon ve Bilgi Toplumu
20. Kültür ve Görsel-işitsel Politika
AB’DE EĞİTİM POLİTİKALARI VE
PROGRAMLARI
AB’DE EĞİTİM HEDEFLERİ










Eğitimin özellikle üye ülkelerin dillerinin öğretimi yoluyla geliştirilmesi
Ülkeler arasında öğrenciler ve öğretmenlerin hareketliliğinin ve diplomaların
tanınmasının sağlanması
Öğretim kurumları arasında işbirliğinin geliştirilmesi
Üye ülkelerin öğretim sistemlerinin ortak sorunları üstüne bilgi ve
deneyimlerin aktarılması
Gençler ve eğitmenlerin ülkeler arasında değişiminin desteklenmesi
Açık öğretim ve uzaktan öğretimin geliştirilmesi
Uluslararası kurumlar ile eğitim konusunda işbirliğinin geliştirilmesi
Teknolojik gelişmelere uyum sağlanması, sürekli mesleki eğitimin
iyileştirilmesi, mesleki eğitime erişim olanaklarının arttırılması
Eğitim kurumlarıyla işyerleri arasında işbirliğinin geliştirilmesi
Hedefleri gerçekleştirebilmek için hazırlanan programlar devamlı olarak
iyileştirilmekte ve geliştirilmektedir. (örnek: Socrates Programı, Leonardo
da Vinci Programı, Avrupa Gençliği Programı, Merkez ve Doğu Avrupa
ülkeleri ile eski Sovyetler Birliği’ne mensup ülkeler için özel olarak
düzenlenen Tempus Programı)
AB EĞİTİM ve GENÇLİK PROGRAMLARI

SOCRATES :
 Comenius
 Erasmus
 Grundtvig
 Lingua
 Minerva
 Arion
 Ortak Faaliyetler (Joint Action)
 Naric
 Eurydice
 Destek Faaliyetleri (Accompanying Measures)

LEONARDO de VINCI
 A Tipi Projeler
 Pilot Projeler (B & C Tipi)

GENÇLİK :





Eylem 1 – Gençlik Değişimleri
Eylem 2- Avrupa Gönüllüleri Hizmeti
Eylem 3- Gençlik Girişimleri
Eylem 4- Ortak Eylemler
Eylem 5- Destek Faaliyetleri









İş Geliştirme
Fizibilite Gezileri
İrtibat Seminerleri
Çalışma Gezileri
Seminerler
Eğitim Kursları
Gençlik Enformasyonu
Uluslar arası Ortaklıklar ve Ağlar
Nitelik ve Yaratıcılık için Destek
SOCRATES
Comenius :
1- Okullar arası ortaklıklar

Okul Projeleri- Socrates programına katılan ülkeler arasında en az üç okul
ortak ilgi alanında birlikte çalışma yapar.

Dil Projeleri- Yabancı dil öğrenimi amacı ile üye ülkelerden iki okul ile
öğrenci değişimini de (asgari 14 yaş) kapsayan çalışmalar.

Okul Gelişim Projeleri - En az üç ülkeden en az üç kurumla yürütülen
çalışmalardır.
2- Eğitim personelinin ve öğretmenlerin eğitimi

Çok Yönlü İşbirliği Projeleri – Eğitim personelinin eğitimi ve sınıfta
kullanılmak için programlar, kurslar, stratejiler ve öğretim materyalleri
hazırlayan ve özellikle öğretmen yetiştiren kurumlar arasında işbirliğini
amaçlar.

Bireysel Yurtdışı Eğitim Destekleri –Aday öğretmenleri, aday öğretmenler
için asistanlık uygulamasını, müdürleri, müfettişleri, rehber öğretmenleri
Avrupa Ülkelerindeki okul ve şirketlerdeki kurslara katmak için gerekli
maddi desteği sağlamak.
Erasmus:



Yükseköğretim kurumları arasında Avrupa boyutunun teşviki amaçlı ortak
projeler ve programlar
Üniversite öğrencileri ve öğretim elemanları için mübadele bursları
Akademik Uzmanlık Ağları
Grundtvig- Yetişkin Eğitimi:




Ülkeler üstü işbirliği projeleri
Hayat boyu öğrenmeyi sağlamak için yetişkin eğitimi
Öğrenme amaçlı işbirliği v ortaklıklar
Yaygın eğitim personelinin kısa süreli eğitim imkanları, örgün eğitim
personeline eğitim imkanı
Lingua- Avrupa Dilleri Eğitimi:


Birlik içerisindeki dil çeşitliliğini teşvik etmek ve desteklemek için faaliyetler
(bilgilendirme kampanyaları, yarışmalar, ödüller, inceleme, dil eğitim
kurumları arasında işbirliği projeleri vs.)
Dil öğretimi ve yabancı dil becerilerinin değerlendirilmesi araçlarının
geliştirilmesi ( dil eğitim müfredatında yenilikler projesi, yeni eğitim
materyalleri geliştirme vs.)
Minerva- Açık-Uzaktan Eğitim ve Eğitimde Bilgi ve
İletişim Teknolojileri:




Eğitimde yenilikleri, yeni fikirleri anlamak ve desteklemek için projeler
Eğitimde yenilikçi ortamları geliştirmek için yeni eğitim yöntemlerini ve
kaynaklarını tasarlamak amacıyla hazırlanan projeler
Projelerin sonuçlarına erişim sağlamaya ve bu konuda karşılıklı bilgi akışı
temin etmeye yönelik faaliyetler
Eğitimde Bilgi-İletişim Teknolojilerinin kullanımı ile Açık-Uzaktan Eğitime
ilişkin tecrübe ve fikirlerin paylaşımını destekleme ve bu konuda ağlar
oluşturma amaçlı projeler
Eğitim Sistemleri ve Politikalarında Gözlem ve Yenilikler :





Bilgi ve deneyim paylaşımı iyi uygulama tanımı, eğitim sistemlerinin ve
politikalarının karşılaştırmalı analizi, ortak eğitim ilgi alanlarındaki konuların
tartışılması ile ilgili projeler sayesinde eğitim sistemlerinin kalitesini ve
şeffaflığını geliştirmeye ve Avrupa ’daki eğitim yeniliğinin ilerletilmesine
katkıda bulunmak
Diplomaların, mesleki niteliklerin eğitim sürelerinin karşılıklı incelenmesi,
bilgi alışverişi
Eurydice: Avrupa Eğitim Sistemleri ve Politikaları Bilgi ağı faaliyetleri;
Naric: Ulusal Akademik Tanıma ve Bilgi Merkezleri ağı faaliyetleri
Arion: Eğitimde karar alıcılar, yöneticiler ve uzmanların karşılıklı araştırma
ziyaretleri
Ortak Faaliyetler:

Genel Eğitim (Sokrates) programının diğer topluluk programları olan
Mesleki Eğitim ( Leonardo da Vinci) ve/veya Gençlik (Youth) programları
ile birlikte yürüttükleri faaliyetlerdir.
Destek Faaliyetleri :

Socrates hakkında bilgilendirme ve bilinçlendirici tanıtım faaliyetleri, yayım
ve eğitim faaliyetleri ile kamu kuruluşları veya vakıflar gibi sivil toplum
kuruluşları tarafından gerçekleştirilecek etkinlikler vasıtasıyla, programın
genel amaçlarına ulaşmasında katkı sağlayan her tür faaliyeti destekler.
Socrates İçin Başvuru Tarihleri :
Comenius:
1 Kasım 2004, 1 Şubat 2005, 1 Mart 2005
Grundtvig:
1 Kasım 2004, 1 Şubat 2005
Lingua:
1 Kasım 2004
Minerva:
1 Kasım 2004
Destek Faaliyetleri: 1 Nisan 2005, 1 Ekim 2005
LEONARDO da VINCI
Hareketlilik Projeleri- A Tipi Projeler:
Mesleki eğitim alan kişiler ve mesleki eğitimden sorumlu olanlar için
ülkeler arası hareketlilik projelerini destekleyen bu eylemde, 3 seçenek söz
konusudur.




Ülkeler arası yerleştirme projeleri
Ülkeler arası karşılıklı değişim projeleri
Çalışma ziyaretleri
Pilot Projeler- B & C Tipi Projeler:

Meslek eğitiminde kalite ve yeniliklerin transferine yönelik ülkeler arası pilot projeleri
destekleyen eylemler. Mesleki eğitimde iletişim ve bilgi teknolojilerinin kullanımıyla ilgili
faaliyetler.
 Dil Yeterlilikleri – Ülkeler arası pilot projeler ve karşılıklı değişim projeleri yoluyla
mesleki eğitim alanında dil becerilerinin ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi projeleri
 Ülkeler Arası Ağlar – Avrupa deneyiminin yaygınlaştırılması ve Avrupa
uzmanlığında yenilikçi yaklaşımların toplanması, biriktirilmesi ve inşasını amaçlayan
projeler
 Başvuru Kaynakları – Avrupa İstatistik Ofisi ve Avrupa Mesleki Eğitim Geliştirme
Merkezi ile işbirliği içinde verilerin, etütlerin ve analizlerin karşılaştırılması, iyi
uygulamaların gözlemlenmesi ve yaygınlaştırılmasına yönelik projeleri
NOT: B Tipi Projelerde ön teklif Ulusal Ajans’a yapılırken C Tipi Projelerde ön teklif
AB Komisyonu’na yapılır. Ön ve tam proje teklif kopyaları Ulusal Ajans’a yollanır.
LdV programındaki koşullar:




Önerilen proje, ülkeler arası işbirliğini gözetmelidir.
Hareketlilik ve Dil Yeterlilikleri grubuna dahil projeler için -birisi
AB üyesi ülke olmak üzere- en az iki farklı ülkeden oluşan
ortaklıklar içermesi gerekmektedir. Diğer grup projeler için ise,
yine birisi AB üyesi ülke olmak şartıyla, en az üç farklı ülkeden
oluşan ortaklık içermesi gerekmektedir.
Projenin, LdV program hedeflerinden birini veya birden fazlasını
içermesi ve yürütülen eylemlere uygun formatta olması
gerekmektedir.
Proje, önceden belirlenmiş zaman çizelgesine göre zamanında
sunulmuş ve önceden ilan edilmiş proje teklif çağrısında
belirtilen önceliklerden birisi ile ilgili olmalıdır.
GENÇLİK PROGRAMLARI
Eylem 1- Gençlik Değişimleri :


Değişik konularda (sanat, müzik, çevre, bilgi teknolojileri, yerel miras,
kadın, çocuk gibi) gençlik değişim projelerini içerir.
İki ya da daha çok ülkeden gelen gençlerin bir araya gelmesi. 15-25 yaş arası
gençler katılabilir. En az 1 AB üye devleti içermelidir. Değişim etkinliği
seyahat süresi hariç 6-21 gün arası olmalı.
Eylem 2- Avrupa Gönüllü Hizmeti:



Çevre, kültür, sanat, çocuklar, gençler veya yaşlılarla ilgili etkinlikler,
kültürel miras, spor gibi alanlarda gönüllü hizmetleri kapsar. 6 ile 12 ay
arasında değişen sürelerde başka ülkede gönüllü olma.
Gönderen ve ev sahibi kuruluşlar ortaklık ruhu ile hizmetleri planlamalı,
uygulamalı.
İki ülkeyi içerir.
Eylem 3- Gençlik Girişimleri (Grup girişimi, Ağ Kurma,
Geleceğin Sermayesi Projesi):



Kültür, sanat, çevre, kültürel mirası koruma, kır/kent kalkınması, eşitçilik,
ırkçılık ve yabancı düşmanlığıyla mücadele, uyuşturucu ile mücadele, sosyal
dışlanmayı önleme, sağlık, yaygın eğitim, gençlik politikaları, boş zamanları
değerlendirme, aktif vatandaşlık bilinci, Avrupalılık bilinci oluşturmak
konularında araştırma ve çalışma yapma, proje haline getirme, projenin
etkinliklerini geliştirerek projeye uluslararası bir boyut kazandırma gibi
çalışmaları amaçlar.
Proje süresi 3 ay ile bir yıl arasında
Grup en az dört kişiden oluşur.
Eylem 4- Ortak Eylemler:

Bilgi Avrupasının oluşumunu desteklemek, Socrates, Leonardo ve Gençlik
programı ile ilgili Avrupa düzeyinde projeler üretilmesini içerir. Birden çok
alana dahil sorunların analizi edilmesi, çözülmesine ilişkin yaratıcı yaklaşımlar
geliştirmek için ulus ötesi ağ kurma, iletişim.
Eylem 5- Destek Faaliyetleri:

Gençlik ile ilgili konularda proje ve girişimler hazırlayanlara işbaşı eğitimi,
fizibilite gezileri, irtibat seminerleri, çalışma gezileri ve seminerler
düzenlenmesini amaçlar.
Proje Hazırlama Yol Haritası
I.
İlk adım, internet üzerinden “Ulusal Ajans - Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik
Programları Merkezi Başkanlığı” adresine ulaşmaktır: www.ua.gov.tr
Bu adreste, Socrates, Leonardo da Vinci ve Gençlik (Youth) ana sayfaları yer
almaktadır.
II. İkinci adım, başvurulacak program sayfasının seçilmesi ve ayrıntılı biçimde
incelenmesidir.
III. Her program için söz konusu olan “Ana Menü” kapsamında yer alan başlıklar:
Programın Tanıtımı;
Başvurulabilecek Proje Tipleri
Konu Alanları
Sık Sorulan Sorular
Faydalı Dokümanlar; İlgili Siteler /Faydalı Linkler, Sunular; Ortak Arayanlar; Haberler.
IV. Bir fikir edinmek için, ‘Örnek Projeler’in incelenmeli
Proje Hazırlama Yol Haritası
V. Gereken bilgi ve belgeler (örneğin, Proje Başvuru Formu), “Faydalı Dokümanlar”
bölümünde yer almaktadır.
VI. Projeye AB ve EFTA ülkelerinden ortak bulabilmek konusunda yardımcı olacak bilgiler
için “Ortak Arayanlar” bölümüne bakılması uygun olacaktır.
VII. Ortak bulabilmek için, “Sunular” bölümünde bulunan ‘Ortak Bulma Seminerleri’ de
yardımcı olacaktır.
VIII.Bundan sonraki aşama, Başvuru Formu’nun eksiksiz biçimde doldurulması ve yıl içine
yayılmış kesin tarihler çerçevesinde gerekli başvurunun yapılmasıdır.
TURKAB (AB-Türkiye İşbirliği Derneği)
İletişim Bilgileri




Adres:
Barbaros Bulvarı Meneşe Apt. 24/10
Balmumcu Beşiktaş İstanbul
Tel:
0 212-275 46 74; 275 46 94
E-posta: [email protected]
İnternet sitesi: www.turk-ab.org