www.asoodeh153.blogfa.com www.asoodeh153.blogfa.com ایمنی ماشین آالت www.asoodeh153.blogfa.com  انسان به سه طریق میتواند از بروز حوادث جلوگیري نماید : از همه عاليتر  از طريق.

Download Report

Transcript www.asoodeh153.blogfa.com www.asoodeh153.blogfa.com ایمنی ماشین آالت www.asoodeh153.blogfa.com  انسان به سه طریق میتواند از بروز حوادث جلوگیري نماید : از همه عاليتر  از طريق.

www.asoodeh153.blogfa.com
www.asoodeh153.blogfa.com
‫ایمنی ماشین آالت‬
www.asoodeh153.blogfa.com
‫‪ ‬انسان به سه طریق میتواند از بروز حوادث جلوگیري نماید‬
‫‪:‬‬
‫از همه عاليتر‬
‫‪ ‬از طريق تفكر و تعقل‬
‫از همه سهل تر‬
‫‪ ‬ازطريق تقليد‬
‫از همه تلخ تر‬
‫‪ ‬از طريق تجربه‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫ماشينهاي سنگ سمباده ‪:‬‬
‫به ماشینهایي گفته میشود كه از آنها به‬
‫منظور تیزكردن افزارهاي یك لبه و یا برطرف كردن‬
‫ناهمواریهاي سطوح كار و یا سنگ زدن قطعات گرد‬
‫و تخت كه باید دقت اندازه داشته وسطوح آنها كاملا‬
‫صاف و تمیز باشد استفاده میشود ‪.‬این ماشین انواع‬
‫مختلفي دارد كه عبارتند از ‪:‬ماشین سنگ سمباده‬
‫دستي‪،‬رومیزي ‪ ،‬مخصوص توتراشي و …‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪ ‬تركیبات سنگ سمباده ‪:‬‬
‫سنگهاي سمباده از ذرات ریز سخت گوشه دار و تیز‬
‫‪‬‬
‫كه با چسب مخصوص بهم متصل شده اند ساخته میشوند‪.‬‬
‫‪ ‬براي سنگهاي مختلف باتوجه به نوع كار از چسب مناسب‬
‫با آن كار (میزان سرعت چرخش سنگ )استفاده میشود ‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بمنظور پیشگیري از حوادث هنگام كار با ماشین سنگ‬
‫سمباده اصول زیر را در نظر داشته باشید‬
‫* با سنگ سمباده اي كار كنید كه مشخصات زیر روي برچسبي‬
‫نوشته و بدان الصاق شده باشد ‪.‬‬
‫الف‪ :‬نام كارخانه سازنده‬
‫ب‪:‬تركیب شیمیایي سنگ‬
‫ج‪ :‬ا بعاد سنگ‬
‫د‪ :‬حداكثر مجاز تعداد چرخش قرص سنگ در دقیقه‬
‫سنگ سمباده اي كه در تركیب آن فلز بكار رفته است باید با یك‬
‫نوار سفید در امتداد قطر سنگ مشخص شده باشد‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫* سنگ سمباده را باید از هرگونه ضربه و تكاني محفوظ نگاهداشت ‪.‬‬
‫* سنگ سمباده را باید در محل خشك نگاهداري كرد ‪.‬‬
‫* سوار كردن سنگ را بدستگاه باید بعهده كارگر مطلع و با تجربه‬
‫واگذار نمود ‪ .‬قبل از سوار كردن سنگ به دستگاه باید سنگ را‬
‫آویزان كرد و با ضربه طنین صداي آنرا شنید ‪ .‬سنگهاي تركدار و‬
‫ناسالم را باید سریعا ا ازكار خارج كرد ‪.‬‬
‫* قطر سپرهاي جانبي باید حداقل یك سوم قطر سنگ باشد ‪.‬‬
‫* هنگام سواركردن سنگ و اتصال سپرهاي جانبي به آن ‪ ،‬قرار دادن‬
‫یك ورق الستیك ‪ ،‬مقوا ‪ ،‬نمد و یا چرم الزامي است ‪.‬‬
‫* سنگ سمباده را باید با یك پوشش حفاظتي مقاوم و قابل تنظیم پوشاند‬
‫‪ .‬سنگهاي كوچك كه قطرشان از ‪ 50‬میلي متر كمتر است احتیاج به‬
‫پوشش ندارد ‪.‬‬
‫‪ * ‬پس از سوار كردن سنگ باید آنرا بمدت ‪ 5‬دقیقه مورد آزمایش قرار داد و‬
‫هنگام آزمایش از نزدیك شدن افراد به دستگاه جلوگیري كرد ‪ .‬سنگهاي سنباده‬
‫كوچك كه قطرشان از ‪ 50‬میلیكتر كمتر است احتیاج به آزمایش ندارند ‪.‬‬
‫‪ * ‬از حداكثر سرعت محیطي سنگ سمباده كه قبلا تعیین شده است بعلت خطر‬
‫تركیدن سنگ نباید تجاوز كرد ‪.‬‬
‫‪ * ‬تكیه گاه ابزار باید هر قدر كه ممكن است به لبه محیطي سنگ نزدیك باشد‬
‫(حداكثر فاصله لبه محیطي سنگ از تكیه گاه ابزار نباید از ‪ 3‬میلیمتر بیشتر‬
‫باشد )‬
‫‪ * ‬هنگام سمباده زدن ‪ ،‬با وجود مجهز بودن دستگاه به حفاظ طلقي عینك‬
‫حفاظتي بكار‬
‫‪ ‬برید ‪.‬زیرا ‪ :‬یك لحظه غفلت برابر یك عمر نابینایي خواهد بود ‪.‬‬
‫‪ ‬در صورتیكه دستگاه سمباده دائم كار كند باید با كمك هواكش گرد حاصله را از‬
‫محیط كار دور كرد تا استنشاق آن به ریه ها زیان نرساند‬
‫‪ * ‬سنگ سمباده كه گردي خود را ازدست داده است ‪ ،‬یعني محیطش از حالت‬
‫دایره اي‬
‫‪ ‬خارج شده است ‪ ،‬باید آنرا با ابزار مناسب مجدداا گرد كرد ‪.‬‬
‫‪ * ‬سنگ سمباده را نباید هیچگاه روي محور اره گرد سوار كرد ‪.‬‬
‫‪ * ‬هنگام روشن كردن ماشین سنگ سمباده از قرار دادن بدن در مقابل سنگ‬
‫خودداري نمایید ‪.‬بارها اتفاق افتاده كه در اثر سرعت دوران زیاد ‪،‬سنگ شكسته‬
‫و باطراف پراكنده شده است ‪.‬‬
‫‪ * ‬كار را آهسته و بااحتیاط به سنگ نزدیك كنید ‪.‬‬
‫‪ * ‬تا هنگامیكه ماشین روشن است از میزان كردن تكیه گاه خودداري نمایید ‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪ ‬هرگز از سنگي كه براي دورانهاي پایینتر و یا باالتر از‬
‫سرعت ماشین ساخته شده اند استفاده نكنید ‪.‬‬
‫‪ * ‬كار را محكم بگیرید تا از دستتان خارج نشود ‪.‬‬
‫‪ * ‬براي سنگ زدن قطعات كوچكتر از گیره هاي مخصوص‬
‫استفاده نمایید ‪.‬‬
‫‪ * ‬سنگ سمباده را قبل از اینگه قطرش به یك سوم قطر‬
‫اولیه كاهش یابد باید تعویض نمود ‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫ایمني ماشین هاي تراش‬
‫‪ ‬یكي از مهمترین و قدیميترین ماشین هاي ابزار‪ ،‬ماشین هاي تراش‬
‫است‪ ،‬كه امروزه در صنعت اهمیت بسزایي دارد‪.‬چون ماشین تراش‬
‫استفاده زیادي در ساخت قطعات مختلف دستگاه هاي صنعتي دارد‪،‬‬
‫در حقیقت ميتوان آن را پدر ماشین هاي ابزار نامید ‪ .‬وظیفه اصلي‬
‫ماشین تراش تغییر در اندازه قطعات ‪ ،‬فرم آنها ‪ ،‬پرداختكاري‬
‫قطعات با یك یا چند عمل برش ‪ ،‬با تنظیم رنده تراش است سوار‬
‫كردن وسایل و دستگاههاي یدكي روي ماشینهاي تراش دامنه فعالیت‬
‫آنها را بسیار گسترده كرده بطوریكه میتوان بوسیله آن عملیات‬
‫مختلفي مثل قلویززني ‪ ،‬سوراخكاري و برقوكاري و … انجام داد‬
‫‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫خطرات عمده دستگاههاي تراش ‪:‬‬
‫‪ ‬هنگام كار با ماشینهاي تراش و یا صفحه تراش‪ ،‬ممكن است اعمال‬
‫زیر سبب زخمي شدن و یا آسیب رساندن به متصدي و یا سایر‬
‫كارگران شوند كه عبارتند از‪:‬‬
‫‪ .1 ‬خارج شدن یا پرتاب شدن برادهها به طرف شخص‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ .2‬گرفته شدن دست و قسمتهاي دیگر بدن بین قطعه كار و دنده‪.‬‬
‫‪ .3‬برخورد قسمتهایي از بدن با بخشهاي متحرك ماشین‪.‬‬
‫‪ .4‬سقوط چهار نظام یا سه نظام روي پاي افراد هنگام سوار كردن‬
‫و پیاده كردن آن‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫نكات ایمني هنگام كار با ماشینهاي تراش ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ )1‬قبل از شروع عمل تراش باید دستگاه مرغك و رنده كاملا در محلهاي خود‬
‫محكم شده باشند ‪.‬‬
‫‪ )2‬هنگام سوار و یا پیاده كردن سه نظام و چهار نظام ‪ ،‬تنها از نیروي دست‬
‫استفاده شود ‪ ،‬استفاده از نیروي دوار ماشین مخاطره انگیز مي باشد ‪.‬‬
‫‪ )3‬پیش از سوار كردن و پیاده كردن سه نظام باید تخته چوبي مخصوص را‬
‫روي ریل ماشین قرار داد تا باعث صدمه دیدن ریلهاي ماشین نگردد ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ )4‬بلفاصله پس از محكم نمودن كارروي دستگاه باید آچار مخصوص سه نظام‬
‫را روي آن برداشت‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪ )5‬مبادرت به اندازهگیري ‪ ،‬كار یا میزان كردن رنده ‪ ،‬هنگامیكه كار در حال‬
‫گردش است ‪ ،‬خطاي محض است ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ )6‬برروي كارزیاد نباید خم شد چون همواره خطر پرش براده هاي ناشي از‬
‫تراش قطعه كار وجود دارد ‪.‬‬
‫‪ )7‬براي تراش كارههاي طویل مي باید از وسایل مخصوص ( تكیه كاه‬
‫مخصوص قطعه كار ) استفاده نمود ‪.‬‬
‫‪ )8‬براي تنظیم ارتفاع تیغه ها در قلم گیر ‪ ،‬باید از الیه هاي مخصوص استفاده‬
‫نمود و رنده باید حداقل با دو پیچ در قلمگیر محكم شود ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ )9‬برآمدگي گیره هاي سه نظام را با كلهك حفاظتي باید پوشاند ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ )10‬هنگام تراش و كار با سنگ سمباده باید از عینك حفاظتي و ماسك تنفسي‬
‫استفاده شود‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪ )1‬هنگام پاك كردن و گریس كاري دستگاه تراش باید آن را از كار انداخت ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ )12‬براي جمع آوري براده ها از چنگك با جاروب دستي استفاده شود ‪.‬‬
‫‪ )13‬هنگام كار با این ماشینها ‪ ،‬كفش ایمني استفاده شود ‪.‬‬
‫‪ )14‬در ماشینهاي تراش دروازهاي نصب ‪ ،‬حفاظ نردهاي در قسمت عقب‬
‫ماشین ضروري است ‪.‬‬
‫‪ )15‬در ماشینهاي صفحه تراش دروازه اي ‪ ،‬دهانه هاي بازمیز ثابت ‪ ،‬ماشین‬
‫باید بوسیله صفحات فلزي یا حفاظهاي مناسب دیگر پوشانده شود ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ )16‬در ماشین صفحه تراش دروازهاي كه احتمال برخورد میز متحرك یا‬
‫قطعه كار به قسمتهاي آزاد اطراف ماشین وجود دارد حتما ا باید از حفاظ مناسب‬
‫استفاده كرد ‪.‬‬
‫‪ )17‬استفاده از لباس كار بلند و گشاد ‪ ،‬شال گردن وموهاي بلند و ساعت مچي‬
‫آزاد ممنوع است ‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪19‬بهتر است ماشین تراش به دستگاه تراشه شكن مجهز باشد ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ )23‬موارد ایمني مورد لزوم روي تابلو جنب ماشین نوشته و نصب شود ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ )24‬فضاي كافي جهت ماشین آالت و قطعات كار در كارگاه در نظر گرفته شود در این مورد‬
‫باید حداكثر طول قطعات كاركه ممكن است در ماشین بكار رود مدنظر باشد ‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪ )25 ‬قسمت الكتریكي ماشین و شبكه برق خارجي آن باید طبق‬
‫استانداردها قابل قبول بوده و شبكه برق ماشین و شبكه خارجي‬
‫مربوط به آن مي بایست داراي كشش كافي براي برق مورد لزوم‬
‫دستگاه باشد و شبكه مي بایست داراي فیوز قطع جلوگیري از بار‬
‫اضافي و كلید اصلي براي ساعات تعطیل كار ماشین و كلید فرعي‬
‫جهت به كار انداختن ماشین باشد شبكه برق مي بایستي مجهز به‬
‫سیم اتصال زمین باشد ‪.‬رعایت دستورالعملهاي فوق جهت جلوگیري‬
‫ازحوادث ناشي از كار با ماشینهاي تراش ضروري است ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫اره كردن‬
www.asoodeh153.blogfa.com
‫‪ ‬اره عمودبر چكشي ‪:‬‬
‫‪ ‬جهت كار با این اره ابتدا از سالم بودن و همچنین تیز بودن‬
‫تیغه و محكم بودن آن در محل مخصوص تیغه مطمئن شوید‬
‫‪،‬سپس بسته به نوع ماده مورد برش ‪ ،‬تیغه را نیز انتخاب‬
‫كنید‪ .‬بوسیله این اره هم از لبه هاي قطعه كار و هم در‬
‫وسط قطعه كار مي توانید عمل برش را انجام دهید‪ .‬جهت‬
‫فرمها و قطعاتي كه باید به صورت فرم دار بریده شوند ‪،‬‬
‫مراحل زیر را انجام دهید ‪:‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪ ‬ـ همه تنظیم ها را قبل از راه اندازي ماشین بازرسي نمائید‪.‬‬
‫‪2 ‬ـ راهنما را طوري تنظیم كنید كه بر روي سطح كار قرار‬
‫گیرد‪.‬‬
‫‪3 ‬ـ از دو دست خود در حین كار استفاده كنید‪.‬‬
‫‪4 ‬ـ دست هاي خود را در فاصله امني از تیغه نگهدارید‪.‬‬
‫‪5 ‬ـ قبل از ترك ماشین صبر كنید تا كاملا متوقف شود‪.‬‬
‫‪6 ‬ـ كشش صحیح را بر روي تیغه حفظ كرده و همه قطعات‬
‫متحرك را بتناوب روغن كاري كنید‪.‬‬
‫‪ ‬دريل برقي ‪:‬‬
‫‪ ‬دریل برقي دستي را میتوان یكي از اولین ماشینهاي دستي‬
‫دانست كه در درودگري مورد استفاده واقع شد‪ .‬وظیفه‬
‫اصلي این ماشین انجام سوراخكاري در چوب ‪ ،‬فلز ‪ ،‬یا‬
‫مواد گوناگون دیگر است ‪ ،‬ولي با وسائل كمكي دیگري كه‬
‫به آن بسته مي شود مي توان آنرا به اره ‪ ،‬سمباده زن ‪،‬‬
‫جلدهنده و غیره تبدیل نمود‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫ايمني ‪:‬‬
‫‪1 ‬ـ دقت كنید كه ماشین به سیم زمین مجهز باشد‪.‬‬
‫‪2 ‬ـ قبل از نصب یا باز كردن مته ‪ ،‬دو شاخه آنرا از پریز‬
‫بكشید‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪3 ‬ـ اگر كار كوچك باشد بهتر است براي سوراخ كاري آنرا‬
‫به گیره ببندید‪.‬‬
‫‪4 ‬ـ در حین كاردریل را محكم و ثابت در دست نگهدارید‬
www.asoodeh153.blogfa.com
www.asoodeh153.blogfa.com
www.asoodeh153.blogfa.com
‫رنده كاري‬
‫‪ ‬مفهوم رنده كردن ‪:‬‬
‫‪ ‬پس از بریدن باید چوبها را رنده كرد یعني ناهمواریهاي‬
‫سطح آن را صاف نمود ‪ .‬براي این كار رنده هاي مختلف‬
‫به كار مي رود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬رعايت نكات ايمني و حفاظتي در رنده كاري ‪:‬‬
‫‪1 ‬ـ از لباس كار مناسب استفاده كنید‪.‬‬
‫‪2 ‬ـ چوب را روي میز كار محكم كنید‪.‬‬
‫‪3 ‬ـ كف كارگاه باید عاري از هر نوع مواد لغزنده از قبیل‬
‫روغن ‪ ،‬گریس و غیره باشد‪.‬‬
‫‪4 ‬ـ در هنگام كار با ماشینهاي سنگ سنباده ( سنگ تیز كن‬
‫) باید از عینك هاي حفاظتي استفاده شود‪.‬‬
‫‪5 ‬ـ در هنگام رندیدن تیغ رنده باید كاملا تیز باشد‪.‬‬
‫‪ ‬ـ قبل از رنده كردن میخهاي چوب را با سنبه در چوب فرو‬
‫برده در غیر این صورت هنگام كار لبه تیغ به میخ برخورد‬
‫كره و مي شكند‪.‬‬
‫‪7 ‬ـ كف رنده را روغن بمالید تا رنده براحتي روي چوب‬
‫حركت كند‪.‬‬
‫‪8 ‬ـ در هنگام رندیدن سرچوب عمل رندیدن از دو طرف‬
‫انجام شود ‪ ( .‬از الشه شدن چوب جلوگیري شود)‬
‫‪9 ‬ـ رنده را بعد از استفاده بكف روي دستگاه (میزكار) قرار‬
‫ندهید بلكه به پهلو خوابانیده تا تیغ آن كند نشود‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪10 ‬ـ هنگام رندیدن رنده را موقع عقب كشیدن به چوب زیاد‬
‫فشار ندهید تا تیغ زود كند نشود‪.‬‬
‫‪11 ‬ـ قبل از رندیدن چوبهاي كهنه و مستعمل كثافات آنرا‬
‫پاك كنید و میخهاي آن را بكشید‪.‬‬
‫‪ 12 ‬هنگام رندیدن رنده را طوري در دست بگیرید تا در‬
‫موقع رندیدن باعث برخورد دست با میز كار یا قطعه كار‬
‫نگردد‪.‬‬
‫‪13 ‬هیچ گاه حفاظ سنگ سنباده ( سنگ تیغ تیزكن ) را نباید‬
‫از محل خود خارج كرد‬
‫حفاظت در صنعت درودگري‬
‫در كارگاههاي درودگري بايد نظم و ترتيب و نظافت محيط كار به طور كامل‬
‫رعايت شود‬
‫بايد همه روزه كف كارگاه و به خصوص زير پاي كارگراني كه با‬
‫اره پاك شود‪.‬‬
‫ماشينآالت كار ميكنند از خرده چوب و خاك ّ‬
‫چون ديده شده كه به علت پاكيزه نبودن كف و ريخت و پاش قطعات چوب‬
‫و خاك اره در محيط كارگاه‪ ،‬پاي كارگري لغزيده‪ ،‬براي جلوگيري از افتادن‬
‫بدون اراده دست خود را روي قطعات گردان و خطرناك ماشينآالت قرار‬
‫داده كه به سختي آسيب ديده است‪ .‬از طرف ديگر در چنين شرايطي كارگاه‬
‫هميشه در معرض خطر آتشسوزي قرار دارد از اينرو بايد قسمتهاي‬
‫مختلف ماشينآالت داراي حفاظ مناسب بوده‪ ،‬نظم‪ ،‬نظافت و رعايت اصول‬
‫را در كارگاه درودگري با نهايت دقت مراعات كرد و به پيشگيري از‬
‫آتشسوزي در اين كارگاهها توجه خاصي مبذول داشت‪.‬‬
‫تأسيسات و ماشينهاي اره چوببري‪:‬‬
‫‪:‬اره تسمهاي‬
‫اره تسمهاي عبارت است از يك نوو ماشوين چووببري‬
‫كووه داراي يووك يووا چنوود تسوومه فوووالدي بيانتهووا (دو سوور‬
‫تسمه بهوم پيوسوت) بووده‪ ،‬روي يوك يوا هور دو بعود آنهوا‬
‫يك رشته دندانه وجود دارد‪ .‬اين تسمه فوالدي روي دو‬
‫فلكه سوار شده محور اين فلكهها در يك صفحه افقي يا‬
‫در يك صفحه قائم و در دو طورف ميوز كوار قورار گرفتوه‬
‫است‪ .‬انوا ارههاي تسومهاي عبارتنود از‪ :‬اره تسومهاي‬
‫قووووائم‪ -‬اره تسوووومهاي افقووووي‪ -‬اره تسوووومهاي دولبووووه‪ -‬اره‬
‫تسمهاي قابل حمل‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪:‬ارههاي گرد‪ -‬ماشين اره گرد‬
‫ماشين ارده گرد عبارت از يك يا چند صفحه نازك فوالدي گرد كه محيط آنها به صورت دندانههاي‬
‫اره در آمده است‪ .‬اين صفحات روي محورهاي افقي يا عمومي نصب شده كه با گردش محور عمل‬
‫برش چوب انجام ميگيرد‪ .‬طرز قرار گرفتن اين محورها ميتواند به ترتيب زير باشد‪:‬‬
‫‪ -1‬محور زير ميزكار قرار گيرد و صفحات اره از شيارهايي در سطح ميز و در مقابل‬
‫آنها تعبيه شده بيرون آمده باشند‪.‬‬
‫‪ -2‬محور باالي ميز كار قرار گرفته باشد (در هر حال فاصله بين اين صفحه اره و ميز‬
‫كار قابل تنظيم است)‪.‬‬
‫‪ -3‬محور اره كه حركت دوراني خود را از محور ناقل نيرو اخذ ميكند روي بازويي كه داراي حركت نوساني‬
‫است قرار گرفته عمل برش چوب به وسيله نوسان اين بازو انجام ميشود‪ .‬ارههاي گرد داراي انوا مختلفي‬
‫است‬
‫(در حدود ‪ 30‬نو ) كه از ذكر آنها خودداري ميشود‪.‬‬
‫‪ :‬نكات ايمني زير را بايد در كار‬
‫با ارهها رعايت كرد‪:‬‬
‫‪ -1 .‬فقووط افوورادي كووه توسووط اپراتورهوواي موواهر بووه انوودازه كووافي آموووزش ديدهانوود مجوواز بووه‬
‫استفاده از آن باشند‪.‬‬
‫‪ -2‬استفاده و نگهداري حفاظها بايد بخشوي از دسوتورات الينفوك كوار و دسوتورالعملهاي‬
‫تهيه شده باشند‪.‬‬
‫‪ -3‬مسئول يك ماشين الواربري بايد عالوه بر اينكه فوردي مواهر در كوار خوود اسوت از‬
‫مسووئوليت خووود مطل و بوووده قووادر بووه اداره كووردن كووار باشوود‪ .‬بايوود او نووه تنهووا قووادر بووه‬
‫راهاندازي و كار با دستگاه باشد بلكه بايستي بتواند مقررات سخت و كنترل شدهاي را‬
‫بووه زيردسووتان خووود اعمووال كنوود‪ .‬كمتوورين كوتوواهي و عوودم توجووه او بووه زيردسووتانش‬
‫ميتواند منجر به حوادث مرگبار شوود مراحول كوار و دسوتورات بايود روشون‪ ،‬آشوكار و‬
‫ساده باشند‪.‬‬
‫(‪:‬تيغه (تسمه‬
‫تيغههره باهد اههوه هرههيك ه بتههرهاههعهو ه باره ههي ه ه ههيكه اههوه ه ته‬
‫‪1‬‬
‫آنه‬
‫قطرهرلكرهآنهديشتره ه اوه ه‪ 5/0 mm‬همهك ترهد و‪.‬‬
‫‪1000‬‬
‫‪ 0/ 001d‬‬
‫‪0/ 5mm  d‬‬
‫پهنه ه غهتيغ ههرهده ه هتيت ههرهد ههره ه ه نهده ه نه‪ 5‬ته ه ه‪ 250 mm‬بي ه ههوهد ههي ‪ .‬پهنه ه غهتيغه هرره ه به بارهه ه غه ههي ه‪ aN 5-250 mm‬ه‬
‫ورعتهتيغره بهحو ه‪ 20‬ت ه‪ 25‬ترهدرهث يره به باره غه ي ه هت ه‪ 50 m/s‬به باره غه لي ببرغه خصيصهبي هوهدي ‪.‬‬
‫به باره غه ي ه‪ 7N 20-25‬ه به باره غه لي ببرغه خصيصه‪ 50 m/sec‬بي هوهدي ‪.‬‬
‫قطرهض فهتيغره باها هتس رهبستنه ه حكمهكر نهآنه وت‪.‬‬
‫انه رهد اوهدو نه عهط قه وايب تهك بب رهو واهصيبتهگ ر ‪.‬‬
‫ب ههوه هبسههتنه هوههي بهكههر نهتيه ه باهد اههوهق ه ه هكه بهدهه هآنهب هآ ههي ‪ .‬و ههرهتيه ه باهد اههوه ن وه هده ه ههي هكه به ه ه ريبه ههيب ه‬
‫درشه اخ به ي ‪.‬‬
‫ه و ه هرره غه س ههاقيمه هكي ههعهد ههر غهدر ههونه يبرهه ه غهبه ه تچهبش ههعه ه ه و ه هرره غه ب ه هتردرهد ههر غه يبرهه ه غه ههر ه ه‬
‫رطيبه واف اه ر ي هت هدرشهدرهوهيلته ج ه واهتيغرهنشكنو‪.‬‬
‫و رره غهتي ه باه يكهاك ه به يه نهدهره ه ه هب وهتهبهمه ر هي وه وهاك بغه ه حا ه كه رب يهونهكليهره و هرره هدهرهاهعه‬
‫و تهك به ت ه هدي اه ه كنه وته نجرهدره كستنهتي ه باه ي ‪.‬‬
‫‪:‬تنظيم تيغه‬
‫تنظيم تيغ اره در پيشگيري از پريدن تيغه از فلكه‪ ،‬شكسوتن و سواييده شوده سوري آن‬
‫مؤثر است‪.‬‬
‫در تنظيم تيغ اره بايد به نكات زير توجه داشت‪:‬‬
‫‪ -1‬كشش صحيح تيغ اره و اطمينان از سختي و بيرون بودن آن از لبه فلكه‪.‬‬
‫‪ -2‬عمل تنظيم با تغيير فاصله چرخهوا صوورت ميگيورد يعنوي‬
‫با حركت قسمت مركزي فلكه برگشتي‬
‫‪ -3‬ميزان كشش تيغ اره به پهناي آن بسوتگي دارد بوراي تيوغ ارههواي معموولي‬
‫‪ 10‬كيلوگرم بر هر ميليمتر پهناي تيغه‪.‬‬
‫در عمل تيغه ارههاي معمولي را بايد آنقدر محكم كرد تا صدا نكند‪.‬‬
‫‪:‬نگهداري تيغه‬
‫ايمني ارهها به طور قابل مالحظهاي به وضعيت تيغ اره بستگي دارد‪.‬‬
‫جهت تشخيص هرگونه اثري كه منجر به شكستن تيغ اره ميشود الزم است كه تيغ ارهها به طور نوبتي‬
‫در زمانهاي معين و بسيار دقيق مورد بازرسي قرار گيرند‪.‬‬
‫بنابراين بايد به عالئمي مانند دفورمه شدن‪ ،‬وجود تركها و كجي غيرمعمول دندانهها توجه داشت‪.‬‬
‫در صورت وجود هرگونه آثار ذكر شده اگرچه كم اهميت بايد فوراً آن را كنار گذاشت و ديگر استفاده‬
‫نكرد ‪.‬‬
‫‪ .‬تيز كردن تيغ اره نيز بايد بوه طوور دقيوق‪ ،‬كامول و مونظم صوورت گيورد توا از عمول بورش سواده و بودون فشوار بور تيوغ اره‬
‫مطمئن شد‪ .‬اين كار در كاهش تنش وارد بر تيغه مؤثر است‪.‬‬
‫حفووووواظ تيوووووغ اره بايووووود داراي شووووورايط‬
‫زيرباشد‪:‬‬
‫در آئيننامههاي داخلي اعالم شده كه حفاظ فلكهها و شاخه باالرونده اره تسمهاي در فاصله‬
‫دو فلكه بايد به وسيله محفظه لولهداري از آهن ورق بوه ضوخامت يوك ميليمتور يوا مصوالحي‬
‫با مقاومت مشابه آن حفاظگذاري شوند‪.‬‬
‫حفاظ فلكه بااليي حداقل ‪ 10‬سانتيمتر از طوقه فلكه فاصله داشته باشد‪ ،‬حفاظ فلكه پائيني تا سطح زمين ادامه‬
‫يابد و در صورت لزوم به عنوان محفظه مكنده خاك اره از آن استفاده شود‪.‬‬
‫الف‪ -‬حفاظ بايد ستبر و تنومند‬
‫باشد ‪.‬‬
‫ب‪ -‬تيغ اره را بايد تا جايي كوه ندانوههاي آن بوا چووب تمواا پيودا ميكنود پوشواند و سوپا‬
‫سريعا ً به عقب كشيد‪.‬‬
‫ج‪ -‬بايد حفاظ متحرك بوده پا از عبور چوب و برش آن مجدداً تيغوه را‬
‫پوشاند‪.‬‬
‫د‪ -‬حفاظ نبايد مان حركت نقاله شود ‪.‬‬
‫ماشينهاي تراش‬
‫چوب ‪:‬‬
‫ماشوووووووينهاي توووووووراش چووووووووب عبارتنووووووود از‪ :‬كنووووووودگي‪،‬‬
‫فرزنجاري‪ ،‬كف رنده‪ ،‬كام و زبانه درآر و خراطي‪.‬‬
‫‪:‬ماشين كندگي‬
‫ماشينكندگي ماشيني است كه براي صاف كردن و پرداخت سطوح و لبههاي قطعات چوب‬
‫بكار ميرود‪.‬‬
‫در اين ماشين قطعه كار روي يك ميز افقي حركت كرده پا از عبور از مقابل تيغه رندهها‬
‫به عرض و ضخامت مورد نظر شكل ميگيرد‪.‬‬
‫اين تيغه رندهها در شيار روي استوانه يا محور گرداني كه در قابكشويي قابل تنظيم نصب‬
‫گرديده محكم شده است‪.‬‬
‫نوعي از ماشينهاي كف رنده تراشهاي قابهاي در‪ ،‬منبتكاري و زبانه درآري جزء اين‬
‫دسته ماشينها محسوب ميشوند‪.‬‬
‫ماشين فرز نجاري ‪:‬‬
‫ماشين فرز نجاري ماشيني است كه براي برش و شكل دادن به قطعوات چووب بكوار مويرود‪.‬‬
‫در اين ماشين قطعه كار با فشار از مقابل تيغه فرز عبور ميكند‪.‬‬
‫ماشين كف رنده ‪:‬‬
‫ماشين كف رنده ماشيني است شبيه به ماشين كندگي‪ ،‬با اين تفاوت كه فقط داراي يك محور‬
‫حامل تيغه رنده در روي ميزكار ميباشد‪.‬‬
‫ماشين كام و‬
‫زبانهدرآر ‪:‬‬
‫ماشين كام و زبانه درآر ماشيني است كه معموالً در آن ابزار مخصوص كام يا‬
‫زبانهدرآري روي يك محور قائم يا افقي در باالي ميز كار سوار شده قطعه كار‬
‫را كه به ميز متحركي بسته است از دم ابزار عبور ميدهند‪.‬‬
‫در بعضي موارد عمل كام يا زبانهدرآري را با بستن قلمهاي مخصوص بر‬
‫روي ماشين فرز و عمل كام درآري را با ابزار زنجيري انجام ميدهند‪.‬‬
‫ماشين چند كاره ‪:‬‬
‫ماشين چند كاره ماشيني است كه با آن ميتوان عمل اره‪ ،‬سوراخ‪ ،‬فرز و رنده كردن همچنين‬
‫كام و زبانه درآوردن را انجام ‪.‬داد‬
‫‪:‬ماشين خراطي‬
‫ماشين خراطي چوب تقريبا ً شبيه يك ماشين تراش فلزات است كوه كارهواي‬
‫سووادهاي از قبيوول تراشهوواي گوورد‪ ،‬اسووتوانهاي و شووكلدار و دايووره همچنووين‬
‫سووووراخ كوووردن و تهيوووه پييهووواي چووووبي را انجوووام ميدهووود‪ .‬مسوووائل ايمنوووي‬
‫ماشينهاي تراش فلزات را بايد در مورد ماشينهاي خراطي مراعات كرد‪.‬‬
‫دریل و ‪ 8‬نکته‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫دریل ابزاري است که در بسیاري از تعمیرات خانگي مورد استفاده قرار‬
‫ميگیرد و در استفاده از آن باید نکات ایمني را رعایت کرد؛ مثل هنگام کار با‬
‫دریل نباید لباسهایي با آستین بلند و گشاد پوشید؛ چون گیر کردن قسمتهاي‬
‫شل و آویزان لباس در قسمت چرخان دریل ميتواند حادثه جدي ایجاد کند‪.‬‬
‫حتما بررسي کنید که در محل مته سیم برق عبور نکرده باشد‪.‬‬
‫مساله بعدي شكستن نوك مته است كه گاهي بر اثر مهارت نداشتن و استفاده‬
‫ناصحیح رخ ميدهد‪ .‬بهتر است پیش از استفاده از هرگونه ابزار برقي‪ ،‬از‬
‫مجهز بودن آن به سیم اتصال به زمین (تخلیه الكتریكي) اطمینان حاصل کنید‪.‬‬
‫وجود نداشتن چنین اتصالي ميتواند سبب شوك الكتریكي شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫هنگام استفاده از دريل از عينك ايمني استفاده کنيد‪.‬‬
‫قبل از دريلكاري‪ ،‬از محكم بسته شدن قطعه كار به گيره يا هر وسيله ديگر‬
‫اطمينان حاصل کنيد‪.‬‬
‫متهاي را اننتخااب کنيد که با کارتان مناسب باشد‪.‬‬
‫با استفاده از يك ابزار نوكتيز مانند درفش محلي كه بايد سوراخ شود را‬
‫مشخص کنيد‪ .‬اين كار از سر خوردن يا لغزيدن مته در هنگام دريل كاري‬
‫جلوگيري خواهد کرد‪.‬‬
‫سيم دريل را به برق وصل کنيد‪ .‬مته را روي خراش ايجادشده قرار داده و‬
‫دستگاه را روشن کنيد‪ .‬در ابتدا با فشار ثابت و يكنواخت کار کنيد تا مته عمل‬
‫برش را به خوبي انجام دهد‪ .‬به تناوب براي تميز كردن برادهها و خنك شدن‬
‫مته را خارج کنيد‪ .‬زماني كه مته به طرف ديگر سطح كار نزديك شد‪ ،‬فشار‬
‫روي دريل را كم كنيد و بعد از تكميل کار‪ ،‬براي جلوگيري از خم شدن يا‬
‫شكستن مته‪ ،‬دريل در حال چرخش را خارج كرده و سوييي راهانداز را قط‬
‫كنيد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ماشين پرا ‪:‬‬
‫پرسها ‪ ،‬ماشینهایي هستند كه بروي قطعه كار با فشار ‪،‬‬
‫بدون ضربه كار مي كنند ‪.‬‬
‫آنها براي شكل دادن به فلزات مختلف ‪ ،‬نظیر خمكاري ‪ ،‬مستقیم‬
‫كردن ‪ ،‬تزریق و كشش صفحات فلزي و همچنین به منظور جوش‬
‫دادن قطعات در فشار زیاد بكار برده مي شوند ‪.‬‬
‫كلیه پرسسها داراي میز كار هستند كه ممكن است ثابت یا متحرك‬
‫باشند ‪.‬تعدادي از مقررات عمومي حفاظتي پرسها به قرار زیر است‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪-1‬پرسها باید مجهز به وسایلي به شرح زیر باشند كه بتوانند قوه‬
‫محركه و گردش فلكه مربوط را متوقف كند ‪.‬‬
‫الف ـ مكانیسم متوقف كننده یا وسایلي كه كلیدهاي قطع كننده را در‬
‫حال توقف ماشین و یا كلیدهاي راه اندازي را كه روي موتور‬
‫انفرادي دستگاه سوار شده است ‪ ،‬چفت كند ‪.‬‬
‫ب ـ فلكه هاي ثابت و فلكه هاي داراي چنگك هاي رد كننده تسمه‬
‫بوده و به قسمتي تعبیه شده باشد كه بتوان در حال توقف دستگاه ‪،‬‬
‫آن را چفت كرد ‪.‬‬
‫‪-2‬كلیه پرسها به استثناء هیدرولیك باید مجهز به ترمزهاي موثر و‬
‫مطمئن باشند ‪.‬‬
‫‪- ‬پرسهاي بزرگ باید داراي وسیله اي باشند كه بتواند ماشین را در‬
‫هر نقطه ازمسیر فوراا متوقف كند ‪.‬‬
‫‪-4 ‬كلیه وسایلي كه در بغل ماشینهاي پرس نصب شده و داراي‬
‫حركت دوراني یا حركت رفت و آمد مي باشد چنانچه در ارتفاعي‬
‫كمتر از ‪ 60/2‬متراز كف كارگاه یا سكوي كار ‪ ،‬واقع شده یا در‬
‫بدنه ماشین بطور ذخیره قرار نگرفته باشد باید با حفاظ مناسب‬
‫پوشانده شود ‪.‬‬
‫‪-5 ‬اطراف سنبه در پرسهاي مكانیكي باید بوسیله حفاظتي از ورق‬
‫آهن محكم و مقاوم ‪ ،‬ورق مشبك میله هاي فلزي ‪ ،‬نرده هاي محكم‬
‫فنري ‪ ،‬شیشه شكن یا مواد پلستیكي شفاف پوشیده شده وبه قسمي‬
‫ساخته شده باشد كه باعث خستگي چشم كارگر نشود ‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪- ‬پرسهاي میكانیكي كه بوسیله دست تغذیه مي شود باید‬
‫داراي وسائل زیر باشد ‪:‬‬
‫‪ ‬الف ـ حفاظت ثابت براي سنبه یا وسیله محدود كننده كورس‬
‫سنبه ‪.‬‬
‫‪ ‬ب ـ حفاظ دریچه اي یا چفت ‪ ،‬كه جلوي سنبه و ماتریس را‬
‫كاملا ببندد و مجهز به دریچه اي با شرایط زیر باشد ‪:‬‬
‫‪1 ‬ـ فقط در موقعي كه سنبه در حال توقف است ‪ ،‬امكان باز‬
‫شدن براي دسترسي به سنبه باشد‬
‫‪2 ‬ـ قبل از شروع به كار سنبه بسته شود ‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪3 ‬ـ عمل چفت شدن آن با عمل خاركلچ یا مانع خاركلچ توام باشد ‪.‬‬
‫‪4 ‬ـ مجهز به دستگاه مكمل جداگانه اي باشد تا در موقعي كه سنبه در حال‬
‫حركت است دریچه فوق الذكر را بسته نگهدارد ‪.‬‬
‫‪5 ‬ـ دریچه طوري تعبیه شده باشد كه حتي المقدور بتواند از ضربه زدن نابهنگام‬
‫سنبه در موقعي كه فرمان در وضعیت حركت نیست جلوگیري كند ‪.‬‬
‫‪ 6 ‬ـ پرس هایي با كورس بیشتر از ‪ 125‬سانتي متر ‪ ،‬باید داراي حفاظ خودكار‬
‫باشد بطوري كه با حركت كردن به جلو ‪ ،‬دست را از محل سنبه و ماتریس‬
‫دور كند و در تمام طول حركت عادي و اتفاقي سنبه به طوري موثر تحمل‬
‫نماید ‪.‬‬
‫‪7 ‬ـ پرسهاي میكانیكي كه با پدال فرمان داده مي شود مجهز به حفاظهاي محكم‬
‫در روي پدال باشد این حفاظ باید طوري ساخته شود كه پاي كارگر در فواصل‬
‫ضربات پرس وضع اتكایي راحتي داشته باشد ‪.‬‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫به طور كلي براي تامین حفاظت در انواع پرسها ‪ ،‬با كارهاي مختلف باید این‬
‫اقدامات انجام شود‬
‫‪1‬ـ پرسها باید هر روز قبل از شروع بكار ‪ ،‬مورد بازدید و آزمایش قرار گیرند‬
‫‪.‬‬
‫‪2‬ـ كلیه وسایل انتقال نیرو ‪ ،‬از قبیل چرخ دنده ها ‪ ،‬فلكه ها و تسمه ها باید‬
‫حفاظ گذاري شوند‬
‫‪3‬ـ پرسها باید مجهز به وسایلي باشند كه از به راه افتادن بي موقع دستگاه‬
‫جلوگیري كند همچنین باید داراي وسیله تك ضربه اي نیز باشند ‪.‬‬
‫وسائل تك ضربه اي براي تامین حفاظت كارگران نقش اساسي دارند و‬
‫دستگاههاي ضد ضربه براي جلوگیري از خرابي خود ماشین پرس مورد‬
‫استفاده مي باشند ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫دستگاه فرز يکی از ماشينهای ابزار است و در ماشينکاری بکار میرود‪.‬‬
‫اين دستگاه ظاهری شبيه درلهای ميزی دارد با اين تفاوت که داری حد اقل سه محور حرکتی‬
‫ميز میباشد (‪)x y z‬‬
‫ابزار برنده اين دستگاه را تيغ فرز نامند‪ .‬برخی کارهايی را که ميتوان روی اين دستگاه انجام‬
‫داد ‪.‬‬
‫صفحه تراش‬
‫شيار در آوردن‬
‫برش‬
‫کنار تراشی‬
‫چرخدنده تراشی‬
‫چرخ دنده مارپيي تراشی‬
‫‪‬‬
‫فرم تراشی بهوسيله تيغ فرز فرم‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬فرزکاری پردازش بر روی مواد به وسیله حمایت از یک‬
‫قطعه کار و چرخش دندانه های ابزار فرزکاری آن می‬
‫باشد ‪ .‬برخورد دندا نه های زیاد اطراف تیغه فرز یک‬
‫روش سریع ماشین کاری را فراهم می کند ‪ .‬سطح ماشین‬
‫کاری شده می تواند بسیار صاف‪ -‬زاویه دار ‪ -‬انحنا دار و‬
‫همچنین به صورت هر ترکیبی از اشکال مختلف باشد‪.‬‬
‫‪ ‬ماشینی که برای نگه داشتن قطعه کار – چرخش ابزار فرز‬
‫و حمایت مورد استفاده قرار می گیرد به ماشین فرز‬
‫(‪ ) milling machine‬معروف است‬
‫انوا ماشينهای فرز”‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ماشینهای فرز از جمله قابل تغییرترین و مفیدترین ابزارها می‬
‫باشند‪ .‬چون به وسیله آنها می توان انواع عملیاتها را انجام داد‪.‬‬
‫بطور کلی می توان آنها را بصورت زیر طبقه بندی نمود‪:‬‬
‫ماشینهای فرز افقی‬
‫ماشینهای فرز عمودی‬
‫ماشینهای فرز یونیورسال‬
‫ماشینهای فرز دروازه ای‬
‫ماشینهای فرز دارای کنترل نقشکشی ( کپی تراش)ه‬
‫‪www.asoodeh153.blogfa.com‬‬
‫تهیه کنندگان‪:‬‬
‫ابوالفضل اسوده‬
‫نرگس جمشید زاده‬