زراعت عمومی بر اساس کتاب زراعت عمومی مولف : کمال سادات اسمعیالن انتشارات دانشگاه پیام نور www.PnuNews.com
Download
Report
Transcript زراعت عمومی بر اساس کتاب زراعت عمومی مولف : کمال سادات اسمعیالن انتشارات دانشگاه پیام نور www.PnuNews.com
زراعت عمومی
بر اساس کتاب زراعت عمومی
مولف :کمال سادات اسمعیالن
انتشارات دانشگاه پیام نور
www.PnuNews.com
زراعت عمومی
جایگاه درس
• درس زراعتتتتت ع تتتتر ش بتتتته ارز 3راحتتتتد دتتتتز دررس
اصلش رشته اقصاد کشاررزی در قطع کارشناسش یباشد.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
هدف کلی درس
• هتتتتدفهای ارایتتتته ایتتتتش درس بتتتته دانشتتتتدریاش رشتتتتته اقتصتتتتاد
کشاررزی عبارتند از:
.1شتتنا ت ر طبقتته بنتتدی گیاهتتاش زراعتتش از ن،تتر فص ت رشتتد
طر ع ر هدف ترلید ر ...
.2تتتاریر عرا تتت حیطتتش در رشتتتد ر ن تتتر ر ترلیتتد رتتت گیاهتتتاش
زراعش.
.3شتتنا ت راحت ر گیتترنیش س تتادس ستتازی بستتتر بت ر ع لیتتات
کاشت داشت ر برداشت حصرالت زراعش.
برگشت به فهرست درس
فهرست درس
زراعت عمومی
فصل اول :كلیات و تعاریف
فصل دوم :گروهبندی گیاهان زراعی
فصل سوم :اندامهای گیاه (شكل ،ساختمان ،وظایف)
فصل چهار :عوامل محیطی مؤثر بر رشد و نمو گیاهان
فصل پنجم :آماده سازی بستر بذر
فصل ششم :بذر در زراعت
فصل هفتم :عملیات كاشت
فصل هشتم :عملیات داشت
فصل نهم :عملیات برداشت محصول
فصل دهم :آیش و تناوب زراعی
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فصل اول
كلیات و تعاریف
برگشت به فهرست درس
فص ار :لیات ر ت اریف
زراعت عمومی
مقدمه
• ترلیتتتتد تتتت ا سرشتتتتاا ر ستتتتر ت ه تتتترارس در طتتتتر تتتتتاری
ه تتتتریش ستتتاله تتتررد تردتتته درا تتتع انستتتانش بتتتردس استتتت.
ترلیتتتتدات گیتتتتاهش استتتتاس تتتتتا یش تتتت ا را تشتتتت ی شدهنتتتتد
بطرری ه دیرس ایش بسیاری از ردم تقریبا بر صترف
ستتتتقیم فرسرردسهتتتای گیتتتاهش ت تتتش استتتت .حتتتتش گرشتتتت ر
فرسرردسهتتای دا تتش نیتتز تته گتتاهش بتته دیتترس ت ایش افتتزردس
ششرند از ترلیدات گیاهش نشا شگیرند .ترلید الیتاف نیتز
ستتتتتقی ا ر یتتتتا بتتتته طتتتترر یر ستتتتتقیم بتتتته گیاهتتتتاش زراعتتتتش
رابستتتهاند .در بستتیاری از شتتررهای فقیتتر ر ترس ت ه نیافتتته
برای صارف س ت ر سز ر ترلید گر ا ع تدتا از گیاهتاش بته
عنراش سر ت استفادس ششرد.
برگشت به فهرست درس
فص ار :لیات ر ت اریف
زراعت عمومی
زراعت عبارت است از:
• علم و فن كشت و كار و بهرهبرداری از آب و خاك و گیاه.
• سشتتنایش بتتا ت نیاهتتای صتتحی ر عل تتش زراعتتت بتته تتا تتا
ش ند تا از نابع سب ر اا شرر در دهت تا یش ترلیتدات
گیاهش ررد نیاز دا ه به نحتر طلترب بهرسبترداری نتیم.
در یر ایش صررت اع تا فشتار در ز ینته ترلیتدات گیتاهش
ر ترس شدش به ررشهای ناصحی ر بهرسبترداری بتی از
حتتد از نتتابع طبی تتش نتته تنهتتا تتش بتته تترد ات تتایش شترر
ن ش نتتد بل تته ستتارتهای دبراشناستت یری بتتر حیطزیستتت
رارد شسررد.
برگشت به فهرست درس
فص ار :لیات ر ت اریف
زراعت عمومی
روند رشد جمعیت
• ی تتش از شتتا یهای هتتم بتترای شتتنا ت ررنتتد افتتزای د یتتت
ارزیابش ز اش در برابر شدش سش است .در حدرد در هتزار ستا
قب 250یلیرش نفتر رری ترس ز تیش زنتدگش ش ردنتد .تقریبتا
1650سا طر شید تا ایتش د یتت در برابتر شتد .در تیش در
برابتتر شتتدش د یتتت تتتر از 200ستتا بتته طتتر اندا یتتد بتته
طرری ه در سا 1830یالدی د یت ستا ش بتر ترس ز تیش
از تترز یتتا یلیتتارد نفتتر گ شتتت .از سش ستتس ز تتاش در برابتتر
شدش د یت دای ا رتاس ر رتاهتر شتد تتا این ته ستس از گ شتت
100ستتا (در ستتا ) 1930د یتتت دهتتاش بتته 2یلیتتارد نفتتر
رسید ر 45سا ب تد (ستا )1975از ترز 4یلیتارد نفتر هتم
گ شتتتت .هتتتم ا نتتترش د یتتتت انستتتانهای تتترس ز تتتیش در حتتتدرد 6
یلیارد نفر است.
برگشت به فهرست درس
فص ار :لیات ر ت اریف
• ررنتتتتتد افتتتتتزای د یتتتتتت در
سالهای سیندس گیرنه است؟
• سی بینشهای تلفش در ایتش
تتررد اندتتام شتتدس تته هتتر یتتا
دررن تتتتای اصتتتتش را بتتتترای
سینتتتدس د یتتتت دهتتتاش ترستتتیم
تتردس انتتد ا تتا ه تته سنهتتا بتتر
افتتتتزای گشتتتت ییر د یتتتتت
تا ید ن ردس اند.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص ار :لیات ر ت اریف
زراعت عمومی
تئوری مالتوس
• در ستتتتا 1798تتتتیالدی تتتتالترس در قالتتتته ای بتتتتا عنتتتتراش
«ارزیابش د یت» ا،هار داشت:
رشد جمعیت از ظرفیتهای تولید مواد غذایی تجاوز میكند.
• ار بر ایش بارر برد ه د یت انساش به طترر تصتاعد هندستش
ر رستتای تی یتته ر تتا ار بتته طتترر تصتتاعد حستتابش افتتزای
ش یابد .از اینرر بررز فقر ر قحطش دهانش را قریب الرقتر
ش دانست .با ایش ه ه با گ شت دریست ر گند ستا از ابتراز
عقیدس الترس قحطش عال ییر سی نیا دس است.
برگشت به فهرست درس
فص ار :لیات ر ت اریف
دالی
.1
.2
.3
زراعت عمومی
عدم به رقر سیرستش تیرری الترس عبارتند از:
کاهش رشد جمعیت
استفاده از ارقام پر محصول اصالح شده
بکااار گیااری روشااهای نااوین کاشاات ،داشاات و برداشاات و
نگهداری محصوالت کشاورزی
برگشت به فهرست درس
فص ار :لیات ر ت اریف
زراعت عمومی
• افتتزای گش ت ییر ع ل تترد گنتتدم ر بتترنك در ارتتر ب تتارگیری
رهن ردهای انقالب سبز در طش دهه هتای 1960ر 1970
ردب شد تا ایش بیشتر بترای د یتتش بیشتتر ر بته قی تت
ارزاش تر فراهم گردد.علش ر م شت الت ر نتابرابری هتایش
تتته در ترزیتتتع عادالنتتته تتت ا در دنیتتتا ردتتترد دارد ،رفیتتتت
دسترسش به سررتییش ر الری به ریتهس در شتررهای رر بته
ترس ه افزای یافته است.
برگشت به فهرست درس
فص ار :لیات ر ت اریف
• ن تتتای ررنتتتد افتتتزای
ترلید دهانش الت
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص ار :لیات ر ت اریف
زراعت عمومی
• ستتتس از گ شتتتت تقریبتتتا گهتتت ستتتا از س تتتاز ررنتتتد افتتتزای
حصتتترالت تتت ایش در دهتتتاش ایتتتش ستتتیر صتتت ردی انتتتد ش
نفصتتاش یافتتته استتت .بتتیش ستتا های 1950ر 1984ترلیتتد
دهتتانش تتالت 6/2برابتتر شتتدس استتت هتتر گنتتد ایتتش ررنتتد در
سالهای ا یر تتدارم نیافتته استت .ستس از ایتش دررس ته رشتد
ستاالنه ترلیتتد تتالت %3بتترد بته تتتدریك تتتا ستتا 1993بتته
سط %1اه یافت .در نتیده ترلید سرانه الت در ایش
دررس %12اه داشته است.
برگشت به فهرست درس
فص ار :لیات ر ت اریف
گیرنیش تیییرات یزاش ترلید سرانه گندم در سالهای
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
تلف به ازای هر فرد
فص ار :لیات ر ت اریف
زراعت عمومی
نیازمندی به سوخت و الیاف
• افزای د یت ر ارتقای سط زندگش بته طترر ستتقیم بتر
افتتزای تقا تتا بتترای ستتر ت ر الیتتاف گیتتاهش نقتت داشتتته
یتتتت ر یفیتتتت
تتترررت افتتتزای
استتتت .بتتته طتتترر رتتتا
نستتردات بتترای د یتتت ا تتافش عا ت ع تتدس ای استتت تته
تقا ا برای الیتاف گیتاهش را افتزای دادس استت .عتالرس بتر
ایش فشار د یت ردب شدس ستط بهترس بترداری انستاش از
دنی ها ر راتع به ن،رر تا یش فرارردس های گربش ن،یتر
ا برای گاپ ررزنا ه الرار ر هیزم افزای یابد.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص ار :لیات ر ت اریف
• برای ت یش ا نیت ایش در قرش سیندس حداق سته استتراتهی
تلف قرار گیرد:
اساسش زیر ش بایست ررد ترده ل
-1تال دهانش در دهت به ار گیری سیستتم هتای تار س تد در
تحقیقتتات ر ستتر ایه گتت اری
ترلیتتد تت ا از طریتتش س تترز
افش.
-2طرح ر سیییری برنا ه های اه نرخ زاد ر رلتد بتریهس در
شتتررهای در حتتا ترس ت ه تتتا حتتدی تته بتته ستتط دتتاییزینش
د یت بیندا د.
-3دیریت اصرلش نابع ترلید ر استفادس ارس د از سنها.
برگشت به فهرست درس
فص ار :لیات ر ت اریف
زراعت عمومی
كلیات زراعت
• شتتاررزی در فهتترم رستتیع ل تته بتته شتتت ر تتار ر ترلیتتد
حصرالت زراعش ر دا ش اطالش ششرد.
• علم زراعت ف الیتهایش از انساش را در بر ش گیرد ته بته
ن،تترر تتتا یش نیاز نتتدیهای ب تتش از گیاهتتاش ر در نتید ته
بهرس گیری از حدا رر قدرت ترلیدی سنها اندام ش شرد .ایش
ف الیتها عالرس بر اشت ر برداشت حصر ر حفا،ت سش
در قابت سفتتات ا تتراف ر علفهتتای هتترز انطبتتاش عرا ت
حیطش با ع لیات زراعش را نیز در بر ش گیرد.
برگشت به فهرست درس
فص ار :لیات ر ت اریف
زراعت عمومی
حصتر سته راه تار قابت
• در حا حا تر بترای افتزای
تصرر است:
.1افزایش سطح زمینهای زیر كشت
.2افزایش میزان محصول در واحد سطح (افزایش عملكرد)
.3افزایش تولید در واحد زمان
برگشت به فهرست درس
فص ار :لیات ر ت اریف
زراعت عمومی
• یا ت صی زراعت باید تال ن اید تتا بتا در ن،تر گترفتش
ؤرر در ترلید ه به در دسته عرا ت طبی تش ( نترر
عرا
د تتا رطربتتت بتتاد ر ش ستتالش ) ر عرا ت یتتر طبی تتش (
دنگ ح ر نق قی ت انقالب ر بازار) تقسیم ش شرند
شتترایط بهتترس بتترداری بهینتته از عرا ت ستتاعد ر بتتارزس بتتا
عرا نا ساعد را فراهم سررد ر بتا ستب سگتاهش از س تریش
سیشتترفتهای علتتم ر فتتش زراعتتت تازسهتتای ایتتش علتتم را بتتیش
شاررزاش ترریك ن اید.
برگشت به فهرست درس
فص ار :لیات ر ت اریف
زراعت عمومی
عملیات اصولی زراعت عبارتند از :
• تهیه ر نیهداری ب ر گیاس ررد ن،ر
• از بیش بردش علفهای هرز ر گیاهاش ردرد رری ز یش
• زیر ر رر ردش اا دهت تهیه بستر ب ر
• اشت ب ر ر گیاس ررد ن،ر در فص ر شرایط ناسب رشد هر گیاس
• تا یش نیاز ندیهای گیاس از لحا ،سب ر راد ایش
• حف ،گیاس در قاب دش ناش طبی ش ر رقابت علفهای هرز
• برداشت حصر ر نیهداری سش در شرایط ناسب تا ز اش صرف
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فصل دوم
گروه بندی گیاهان زراعی
برگشت به فهرست درس
فص درم :گررسبندی گیاهاش زراعش
زراعت عمومی
گروه بندی گیاهان زراعی
• با ترده به این ه گیاهاش زراعتش صرصتیات تلفتش دارنتد
ر برنا ه ترلید گاهش ش است گند هتدفش باشتد از ایتشرر
ایش گررس بندیها طلش نیستند ر ایش احت تا ردترد دارد ته
بر ش حصرالت زراعش در در یا گند گررس تلف دتای
گیرند.
برگشت به فهرست درس
فص درم :گررسبندی گیاهاش زراعش
زراعت عمومی
انواع طبقهبندی گیاهان زراعی
• همتریش انرا طبقه بندی گیاهاش زراعش به شرح زیر است:
-1طبقه بندی علمی گیاهان
-2بر اساس طول عمر
-3بر اساس وسعت و دامنه
كشت
-4بر اساس هدف تولید
-5بر اساس راهكارهای
مدیریتی
برگشت به فهرست درس
-6بر اساس عملیات زراعی مشترك
-7بر اساس عكس العمل به طول
روز
-8بر اساس طول فصل رشد
-9بر اساس دمای مطلوب رشد
-10سایر تقسیم بندی های گیاهان
زراعی
فص درم :گررسبندی گیاهاش زراعش
زراعت عمومی
طبقه بندی علمی گیاهان
• ارلرس لینه ( )1853با ابتدا رر هتای نا یت اری دراست ش
طبقه بندی عل ش گیاهاش را سایه ریزی ن ردس است .درایتش رر
گیاهاش بر استاس صرصتیات ری تت شناستش ت ا ت ر هنتی تش
در هفت طبقه قرار ش گیرند .ترتیب طبقات عبارتند از :
•
•
•
•
•
•
•
سلسله ( )kingdom
بخش )(Division
طبقه -رده ))Class
راسته ( ) order
خانواده -تیره ()Family
جنس () Genus
گونه ()Species
برگشت به فهرست درس
فص درم :گررسبندی گیاهاش زراعش
زراعت عمومی
گروه بندی بر اساس طول عمر
• بنتتای ایتتش تقستتیم بنتتدی طتتر دررس رشتتد حصتتر بتتر حستتب ستتا
زراعش است .در ایش گررس بندی گیاهاش به 3گررس تقسیم یشرند.
-1گیاهااان یكساااله :طتتر دررس رشتتد ایتتش گیاهتتاش تتتر از یتتا ستتا
زراعش است .انند :گندم
-2گیاهان دو ساله :ایش گررس در ستا ار ررشتد رریشتش ر در ستا
درم رشد زایشش دراند .انند :اهر ر گیندر قند
-3گیاهان چند ساله :ایش گیاهاش بی از در سا ر البا گنتد ستا بته
رشد رد ادا ه ش دهند .زعفراش ر یرندته ن رنته ای از ایتش گتررس
هستند.
برگشت به فهرست درس
فص درم :گررسبندی گیاهاش زراعش
زراعت عمومی
گروه بندی بر اساس وسعت و دامنه كشت
-1گیاهان بااغی یكسااله :گیاهتانش هستتند ته در ستط رگتا
شت ش شرند .انند :سیاز بادنداش لم.
-2گیاهان باغی چند ساله :گیاهتانش دای تش ر گنتد ستاله هستتند
ه در ارا ش بزرگ با ات ر نهالستاش سررر ش یابنتد.
انند :گای قهرس ر.
-3گیاهان زراعی :ایش گررس ه ش است یا ساله در ستاله
ر گنتتتد ستتتاله باشتتتند در رستتت ت بستتتیار زیتتتاد ر در ارا تتتش
زررعش شت ش شرند .انند :گندم
برگشت به فهرست درس
فص درم :گررسبندی گیاهاش زراعش
زراعت عمومی
طبقه بندی گیاهان زراعی بر اساس هدف تولید
• گنانگه نر حصر ر نحترس صترف سش تررد تردته باشتد
ش تراش گیاهاش زراعش را به شرح زیر طبقه بندی رد:
-1غااالت :اننتتد :گنتتدم دتتر رت بتترنك ستتررگرم یتترالف
گاردار ارزش
-2حبوبات :انند :لربیا ن رد ا عدس ر باقال
-3نباتات روغنی :انند :سنبه سریا سفتابیرداش تتاش بتادام
ز ینش گلرنگ رت ندد رگا ر لزا
-4گیاهااان علوفااهای :اننتتد :رت علرفتته ای شتتبدر یرندتته
اسسرس ر انرا علفهای گ نش
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص درم :گررسبندی گیاهاش زراعش
-5گیاهااان ریشااهای :اننتتد :شتتلیم گینتتدر قنتتد ستتیب ز ین تش
شیریش
-6گیاهان قندی :انند :گیندر قند ر نیش ر
-7گیاهان لیفی :انند :تاش ر نف
-8گیاهان غدهای :انند :سیب ز ینش
-9گیاهان دارویی و تادخینی :اننتد :اننتد :ترتترش شت ا
گای قهرس رد .
ی تا زندبیت
-10گیاهان ادویهای :انند :زردگربته هت
زعفراش رانی ر زیرس
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص درم :گررسبندی گیاهاش زراعش
طبقه بندی گیاهان زراعی بر اساس راهكارهای مدیریتی
• گتتتتاهش ارقتتتتات بتتتته ن،تتتترر افتتتتزای بهتتتترس رری در سیستتتتتمهای
شاررزی ر حفا،ت سب ر اا ر استتفادس از حصتر زراعتش در
یا ررد صرف ای گیاهاش زراعش را به شتیرس ای تای ر
در ز تتتانش تتتای شتتتت ر یتتتا در رحلتتته اصتتتش از رشتتتد گیتتتاس
برداشت ش نند.
• به ایش ترتیب گیاهاش زراعش را تش تتراش در گنتد گتررس بته شترح
زیر طبقه بندی ن رد:
-3گیاهان همراه
-1گیاهان پوششی
-4گیاهان سیلوئی
-2گیاهان جانشین
-5گیاهان قصیلی
برگشت به فهرست درس
فص درم :گررسبندی گیاهاش زراعش
زراعت عمومی
تقسیم بندی بر اساس عملیات زراعی مشترك
• ایش تقسیم بندی بر بنای ا اش اندام ع لیات ردیش ( نتر
انی ش علفهای هرز) در بیش ردیف های اشتت صتررت
ش س یرد.
-1گیاهان وجینی :انند :سیب ز ینش سنبه رت سفتتابیرداش
گیندر ر … دزر گیاهاش ردینش هستند.
-2گیاهاان غیار وجینای :اننتد :گنتدم دتر یرندته ر شتبدر در
ایش گررس قرار ش گیرند.
برگشت به فهرست درس
فص درم :گررسبندی گیاهاش زراعش
زراعت عمومی
گروه بندی بر اساس عكس العمل به طول روز
• از ن،ر حساسیت فرسیند گ دهش گیاهاش به طتر ررز سنهتا را
به سه گررس زیر تقسیم بندی ش نند.
-1گیاهاااان روز بلناااد -در ایتتتش گیاهتتتاش انتقتتتا از رحلتتته رشتتتد
رریشتتش بتته زایشتتش بتتا افتتزای طتتر ررز تستتریع تتش شتترد.
انند :گندم در گیندر قند ن رد ر گلرنگ
-2گیاهااان روز كوتاااه -در ایتتش دستتته از گیاهتتاش ررزهتتای بلنتتد
گلتتتدهش را بتتته ت ریتتتش راهتتتد انتتتدا ت .اننتتتد :رت ستتتریا
سررگرم سفتابیرداش سنبه ر برنك
-3گیاهااان باای تفاااوت -ایتتش دستتته از گیاهتتاش ع تتس ال لتتش ب ته
طر ررز نشاش ن شدهند
برگشت به فهرست درس
فص درم :گررسبندی گیاهاش زراعش
زراعت عمومی
گروه بندی بر اساس فصل رشد
• ارقام تلف یا گرنه گیاس زراعتش بتر استاس ت تداد ررز از
ستتبز شتتدش تتتا رستتیدگش بتته گررسهتتای زردرس یتتاش رس ر
دیررس تقسیم بندی ششرد .ایش تقسیمبندی صرفا قایستهای
بتتیش ارقتتام تتررد ن،تتر استتت .البتتته گتتاهش تتش استتت ایتتش
قایسه بیش گرنههای ی ستاله اندتام شترد .بته طترر رتا سنبته
در قایسه با رت یا لربیا دررس رشد طرالنش تری دارد.
برگشت به فهرست درس
فص درم :گررسبندی گیاهاش زراعش
زراعت عمومی
گروهبندی بر اساس دمای مطلوب رشد
-1گیاهان سرما دوسات -بهتتریش رشتد ایتش گیاهتاش در هترای
نتتتا ( 15تتتتا 25دردتتته ستتتانتییراد ) اندتتتام تتتش شتتترد.
گیاهانش گرش گندم در سیب ز ینش باقال ن ترد گینتدر
لزا ر یرنده در گررس گیاهاش سر ا درست قرار شگیرند.
-2گیاهان گرما دوست -اگتر گته ایتش گیاهتاش در هترای نستبتا
گتترم ( 20تتتا 30دردتته ستتانتییراد) بهتتتریش رشتتد تترد را
اندام ش دهند ا ا د ای بی از 35درده گردس افشتانش ر
لقاح ایش گیاهاش را ت ش سازد .لربیا گشم بلبلتش ستریا
سنبتتته رت تتتا ر ستتتررگرم ه یتتتش دتتتزر گیاهتتتاش گر تتتا
درست به حساب ش سیند.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فصل سوم
اندامهای گیاه
(شكل ،ساختمان ،وظایف)
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
چرخه زندگی گیاهان
• گر تته زنتتدگش بستتیاری از گیاهتتاش زراعتتش بتتا درانتته زنتتش
ب ری ه در اا شت شدس است س از تش شترد .بتا رریت
ر سبز شدش گیاهگه دراش بر سط اا رشد رریشتش گیتاس
ادا ه یافته ر بسته به نر گیاس ر شرایط حیطش حا م بتر سش
سس از دتش گیاس رارد رحله رشد زایشش ش شرد .در ایتش
رحلتته ستتس از رقتتر گلتتدهش ر اندتتام ع ت گتتردس افشتتانش ر
لقاح ب ر ر یرس بردرد ش سید.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
• ن تتای گر تته کا ت
زندگش یک گیاس
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
اندامهای تشكیل دهنده پیكره گیاه
حرری است ته در یتا انتهتا ریشته ر
• سی رس گیاس اساسا ً شا
در انتهتتای دییتتر بتته صتتررت ستتاقه دتتراش در شسیتتد .ریشتته ر
ستتاقه دتتراش هتتر یتتا بتتا نق ت هتتای ا تصاصتتش در گیتتاس یتتا
د رعتته ا ت را تش ت ی تتش دهنتتد .بتتر رری ستتاقه یاشتتا ه
گرسهایش ردرد دارند ه یا یا گند برگ بته سش تصتلند .ستش
تریش برگها در قاعدس ساقه ر دراش تریش سنها نزدیتا بته نترا
ستتاقه قتترار دارنتتد .درانتته هتتا تترالً در قاعتتدس برگهتتا ر در
زاریه بیش بترگ ر ستاقه ایدتاد شتدس ر تش استت بته صتررت
انش اباتش در س دس ر ساقه های فرعش را به ردرد سررند.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
• ن تتتتتتتتتتای قستتتتتتتتتت تهای
تلف یک گیاس
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
ریشه
• ریشتته ی تتش از ادتتزای اصتتلش گیتتاس استتت ر ع ر تا ً در تتاا
قتترار دارد .نق ت اصتتلش ریشتته در حیتتات گیتتاس د ت ب سب ر
تتراد تتانش ر نیهتتداری گیتتاس در تتاا استتت .عتتالرس بتتر ایتتش
ریشتته لیتته گیاهتتاش تترال قتتداری تتراد ت ایش را حتتداق
برای ز انش رتاس یرس ش نند .ریشه گیاهانش انند هتریك
ر گیندر قند ع ر ریهس یرس راد ایش است.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
انواع سیستم ریشهای
• اصرالً در نتر ریشته بته نا هتای ریشته افشتاش ر ریشته راستت
در گیاهاش شاهدس ش شرد .
• در سیستم ریشه ای افشاش ت دادی ریشه تقریبتا ً یتا انتدازس دیتدس
ششرد ته هتر تدام ت تدادی ریشته ترگ تر فرعتش دارنتد .بته
طتترر لتتش در سیستتتم ریشتتهای افشتتاش لیتته ریشتته هتتای اص تلش
باریتتا ر بلندنتتد ر هیگیتتا شت ی تتتر از بقیتته نیستتتند .ا تتا در
گیاهتتانش تته ریشتته راستتت دارنتتد یتتا انش ت اب اصتتلش ر تتا الً
ت تتایز دیتتدس تتش شتترد بتته نتتام ریشتته اصتتلش یتتا راستتت تته در
اطراف سش انش اباتش رگ تر ر باری تر ردرد دارد.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
ن ای
ریشههای راست ر افشاش
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
ساقه
ه تریش نق ر ر،ایف ساقه در گیاهاش عبارت است از:
.1نیهداری ر استح ام ب شیدش به گیاس
.2هدایت شیرس ام ر سررردس در گیاس
.3ترلید بافتهای ددید
.4اندر تش راد
.5فترسنتز
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
انواع ساقه
• ساقهها از ن،ر حیط زندگش بر سه نر اند:
.1ساقههای آبی
.2ساقههای هوایی
.3ساقههای زمینی
ش صه ،اهری ستاقهردرد گترس هتایش استت ته ستاقه را
•
به ب هایش تقستیم تش ن ایتد .فاصتله در گترس را یتانیرس
گریند .برگها ر ساقههای دانبش در حت گرسهتا بته ستاقه
اصلش تص ششرند.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
• ساقه های هرایش ر زیر ز ینش بر اساس طر ع ر نر گیاس ر
نیاز به حفا،ت در برابر تیییرات اقلی ش حیط ر نحرس رشتد بتر
گند دسته اند:
-1ستتاقه بازدانیتتاش ر در لستته ای هتتای گتتربش اننتتد تتا بلتترط
گردر ر سیب ر …
-2ساقه گیاهاش در لسه ای علفتش اننتد لربیتا ن ترد سفتتابیرداش ر
ش دانش ر …
-3ساقه گیاهاش تا لسه انند رت در گندم ارگربه ر ن
-4ساقه های تیییر ش یافته انند ساقه زیرز ینش سیتاز ر ستیب
ز ینش ساقه زندس زنبش ر ترت فرنیش ر …
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
برگ
• قس ت تهای اصتتلش بتترگ عبارتنتتد از :سهنتتا ر د بتترگ .گتتاهش
ارقتتات در قاعتتدس د بتترگ انتتدام رگتتا بتترگ اننتتدی بتته نتتام
گرشرارا یافت ش شرد .دررش صفحه سهنا رگبرگهتا قترار
دارند .رگبرگها ه از ن،ر سناتر ی ش د ر بافتت گتربش ر
سب شش هستند .
• سرای رگبرگها در تشت یی در زیتر ردس گیاهتاش گلتدار ( تتا
لسه ایها ر در لسهایها) ب ار ش ررنتد .در تتا لسته هتا ( اننتد
گندم در رت سرسش زنبش ر ا ر )...رگبرگها درشتت
ر تقریب تا ً رازینتتد .ا تتا در در لستته ایهتتا ( سنبتته سفتتتابیرداش
لربیتتا ستتیب بلتترط ش ت دانش ر … ).رگبرگهتتا بتته صتتررت
نش ب قرار گرفتهاند.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
• ن تتتتتتای قستتتتتت تهای
تلف برگ
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
انواع برگ
• اصتتترال برگهتتتا از ن،تتتر شتتت ،تتتاهری در نر انتتتد :ستتتادس ر
ر ب .برگ سادس دارای سهن تش استت ته فقتط از یتا قط ته
تش ی شدس است .در برگ ر ب سهنتا از گنتد قط ته بترگ
رگا رسرم به برگگه تش ی شدس است.
• بتتترگ تتتش استتتت بتتته صتتتررت ر تتتب شتتتانهای ر ر تتتب
سندهای باشد .در حالت ار برگگهها رری حرر اصلش ته
بتته نزلتته رگبتترگ یتتانش استتت بتته صتتررت قاب ت هتتم قتترار
گرفتهاند ایش حالت در برگهای ن رد عدس اقاقیتا ر گتردر
دیدس ششرد .ا ا در بترگ ر تب سندتهای برگگتهها ه ته از
یا نقطه نش ب شدساند.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
• ن ای
انرا
تلف برگ
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
آرایش برگ روی ساقه
• سرایتتت بتتترگ گیاهتتتاش گلتتتدار رری ستتتاقه دارای ن،تتتم تتتیش
است .در ت دادی از گرنهها در برگ رربرر در طترفیش هتر
گتترس دیتتدس تتش شتترند ایتتش نتتر سرایت برگهتتا رری ستتاقه را
تقابت شگرینتتد .در ت تتدادی دییتتر از گرنتته هتتا بتتی از در
برگ در ح هتر گترس دیتدس تش شترد ایتش حالتت را فتراهم
ش گرینتد .درت تدادی از گرنتهها فقتط یتا بترگ در هتر گترس
یافت ش شرد .ایش نر سرای را تنارب ش نا ند.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
• ن تتای سرای ت
برری ساقه
برگشت به فهرست درس
تلتتف برگهتتا
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
وظیفه برگ
• فترستتنتز تته بتته فرسینتتد دریافتتت انتترهی نتتررانش ر تبتتدی سش بتته
انتترهی شتتی یایش اطتتالش تتش شتترد ع تتدتا ً در بتترگ هتتا اندتتام تتش
شتترد .تتادس ستتبزینه ای رستترم بتته لررفی ت عا ت د ت ب ننتتدس
انتتترهی نتتتررانش استتتت ر بتتته بتتترگ ترانتتتایش اندتتتام فترستتتنتز را
شدهد.
• سبش ه ترسط ریشه د ب گیاس ش شرد بی از قداری است ه
گیاس برای اندام را نشهای ترد بته سش نیتاز دارد بته ایتش ترتیتب
قداری از سب د ب شدس صرف سر ت ر ساز گیاس تش شترد ر
بقیه از برگ به صررت ب ار سب تار ششترد ایتش ع ت ته
ت رش نام دارد در یش نق هم برگ به حساب ش سید.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
گل
• با سیدای گ بتر رری ستاقه رحلته رشتد زایشتش گیتاس س تاز تش
شتترد .گیتترنیش تیییتتر دررس رریشتتش بتته زایشتتش ر ز تتاش سیتدای
گ بر رری ساقه در دنسهتا ر گرنتههای گیتاهش تفتارت استت.
بتته ن،تتر تتش رستتد درانتته انتهتتایش ستتاقه بتته تتتدریك ترانتتایش رش تد
طرلش رد را از دست تش دهتد ر تشت ی درانته هتای گت س تاز
ش شرد .گ ب شش از اندام ترلیتد رت دنستش در گیاهتاش استت.
به ایش ترتیب ترلید یا ته های دنسش نر ر ادس گتردس افشتانش ر
لقتتتاح تتته استتتاس ترلیتتتد یتتترس ر دانتتته هستتتتند را بایتتتد بتتته عنتتتراش
همتریش نق گ در گیاهاش برش رد.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
ساختمان گل
اصلش تش ی شدس کته ایتش گهتار
• گ ع ر ا ً از گهار ب
عبارتند از:
ب
.1كاسه گل (كاسبرگ ها)
.2جام گل (گلبرگ ها)
.3نافه گل (پرچم ها)
.4مادگی گل (برچه ها)
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
• ن تتای
یک گ
قس ت تهای
برگشت به فهرست درس
تلتتف
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
• بیشتر گلها درارای اسه دام ادگش ر نافه ش باشند .اگتر
گلش هر گهار ب ت نتام بتردس را داشتته باشتد سنترا گت ا ت
تتش گرینتتد .در صتتررتش تته گ ت فاقتتد یتتا یتتا گنتتد ب ت از
ب شهای فترش الت ر باشتد سنترا گت نتاقی تش نا نتد .گلهتای
ناقی ش است:
• فاقد گلسر ( اسه ر دام ) باشند.
• دارای اسه رلش فاقد دام باشند.
• دارای برگه رلش فاقد سرگم باشند.
• دارای سرگم رلش فاقد برگه باشند.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
• در گلتتتش تتته ستتترگم هتتتا ر تتتادگش ردتتترد باشتتتند ر در لقتتتاح
شتتر ت ننتتد سش را دو جنساای ر گنانگتته ستترگم هتتا یتتا تتادگش
ردرد نباشند یا یر ف ا باشند سش گ را تك جنسی گرینتد.
گ های تا دنسش یا نر ( فاقد ادگش) ر یتا تادس(فاقتد سترگم)
هستند .هتر در نتر گلهتای تتا دنستش تش استت رری یتا
گیتاس باشتند اننتد رت ر گتردر تته سنهتا را گیاهاان یاك پایااه
ش گریند ر یا ش است گلهتای نتر ر تادس رری در گیتاس
دداگانه ت لتش بته یتا گرنته دیتدس شترند .اننتد ر تا بیتد ر
تبریتتزی ر سستتته .ایتتش گرنتته گیاهتتاش را اصتتطالحا ً گیاهااان دو
پایه ش نا ند.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
گیاهتتاش را بتتر استتاس نحتترس گتتردس افشتتانش ر لقتتاح بتته ستته دستتته
تقسیم ش نند:
• گیاهاش رد گشش :در ایش گیاهاش دانه گردس یا گت تادگش
ه تتاش گ ت را بتته طتترر طبی تتش ر بتتدرش تتا ستتایر عرا ت
باررر ش سازد .گندم سریا ترترش ر سیب ز ینش
• گیاهاش دگرگشش :در ایش گررس از گیاهاش برای لقاح یا گت
به دانه گردس گت دییتر نیتاز استت .رت گتاردار یرندته ر
شبدر ن رنه هایش از گیاهاش دگرگشش هستند.
• گیاهتتانش تته طبی تتتا ً ردگشتتش هستتتند ا تتا صرصتتیات گتت
ا تتاش اندتتام دگرگشتتنش را نیتتز فتتراهم تتش سررد .سنبتته رت
رشه ای ( سررگرم) ارزش.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
میوه و دانه
• در اصطالح گیاس شناستش ت تداش رستیدس یترس حقیقتش نا یتدس
ششرد .گاهش ب ت دییتری از گت ه تراس بتا ت تداش رشتد
تتش نتتد ر دزیتتش از یتترس را تشت ی تتش دهتتد .تشت ی یتترس
ع ر تا ً ستتس از گتتردس افشتتانش ر لقتتاح س تتاز تتش شتترد ا تتا در
ب ش شرایط یرس بدرش گردس افشانش ر لقتاح بته ردترد تش
سید ه در ایش صررت یرس فاقد دانه راهد برد.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
• ن ای
قس تهای
برگشت به فهرست درس
تلف یرس
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
انواع میوه :
• یتتترس هتتتا بتتته طتتترر لتتتش بتتته در گتتتررس ستتتادس ر ر تتتب تقستتتیم
یشرند.
• میوه های ساده ه از رشد یتا ت تداش حاصت تش شترند بتر
اساس ر ع فرابر به در گررس یترس هتای شتا( نیتام برگته
رردیش گند ه فندقته بالتدار در فندقته ای) ر سبتدار
سسر
( شفت ر سته) تقسیم ش شرند.
• میوههااای مركااب از برگتتههای فرارانتتش تته ه تته بتتر رری یتتا
گ قرار دارند یا از گند گ بردرد س دس اند تش ی ش شرند.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
دانه یا بذر
• فرایند ترلید ر گیاهاش گلدار با ،هرر گت شترر ششترد ر بتا
تشتت ی دانتته یتتا بتت ر سایتتاش تتش ستت یرد .دانتته رستتیله ت ریتتر یتتر
رریشتتش یتتا دنستتش گیاهتتاش استتت .دانتته ( )grainدر ارتتر لقتتاح ر
تر یب دانه گردس ر ت ا بردرد تش سیتد ر از قست تهای دنتیش
بافت یرسای (سندرسسرم یا لسه) ر سرستته تشت ی شتدس استت.در
زراعتتتت بتتت ر( ) Seedنتتتای رستتتیعتری دارد ر عتتتالرس بتتتر
فهرم گیاس شناسش دانه به هر قس تش از گیاس ته دهتت شتت ر
ت ریر ررد استفادس قرار ش گیرد نیتز اطتالش تش شترد .بته ایتش
ترتیتتب تتدس زیتتر ز ینتتش (ستتیب ز ینتتش) سیتتاز(سیتتاز تتررا ش)
ساقه (نیش ر) ر ریشه (گیندر قند) نیز ب ر به حساب ش سیند.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
به طرر لش ب ر از قس تهای زیر تش ی شدس است.
• پوسااته بااذر :سرستتته ب ت ر حفا،تتت دنتتیش ر بافتتت یتترس ای
نتتتر تبتتاد تتراد بتتیش دنتتیش ر حتتیط تتار ر در بر تتش
رارد نتر درانه زنش را به عهدس دارد.
• بافت ذخیره ای بذر :در گیاهاش تتا لسته ای سندرستسرم ر در
گیاهتتاش در لستته ای لستته هتتا بافتتت یتترس ای بت رها را تشت ی
ش دهند.
• جنااین :دنتتیش (رریتتاش) گیتتاس بستتیار تترگ ش استتت تته در ارتتر
رشد به گیاس بالغ تبدی ششرد.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
• ش زیر ادتزای تشت ی دهنتدس بت ر در گیاهتاش تتا لستهای ر
در لسهای را نشاش شدهد.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
زراعت عمومی
نحوه رشد محور جنینی
• نحتترس رشتتد حتترر دنینتتش در رریت گیاهگتته از تتاا (ستتبز
اشتت یفیتت بستتر بت ر
شدش) ر در انت اب ع تش ر رر
ر قار ت گیاهگه در برابر ا راف نق ه ش دارد.
برگشت به فهرست درس
فص سرم :اندا های گیاس
در گیاهتتتاش تتتتا لستتته اننتتتد
رت ستتبز شتتدش بتتا رشتتد
یتتتانیرس تتتالف ستتتاقهگه
اندتتام شگیتترد .در نتیدتته
سرستتتته بتتت ر سندرستتتسرم ر
سسرگه در زیر تاا بتاقش
ش اننتتد ر نیرریتتش بتترای
تتتتتتترر سنهتتتتتتتا از تتتتتتتاا
صتتترف ن ششتتترد ر ستتتبز
شتتتتدش بتتتته ستتتتهرلت اندتتتتام
ششرد.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
در ب تتتتش از گیاهتتتتاش درلستتتته
اننتتتد لربیتتتا ستتتبز شتتتدش بتتته
صتتترررت اسشدیتتت یتتتا بتتتررش
ز ینتتش اندتتام ششتترد .در ایتتش
حالتتت تترر درانتته بتتا رشتتد
حرر زیر لسه ه راس است .به
نحتتتتتری تتتتته ستتتتتس از تتتتترر
ریشتتهگه از دانتته حتترر زیتتر
لستتتتته رشتتتتتد طتتتتترلش ر انحنتتتتتا
حاص ش ند.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سرم :اندا های گیاس
در ب تتتش از گیاهتتتاش درلستتته
انند ن ترد ر عتدس ر بتاقال ر
ن ردفرنیش رر درانه از
تتتاا بتتته علتتتت رشتتتد حتتترر
باالی لسه است ر لستهها ه تراس
بتتا سرش ت دانتته در زیتتر تتاا
باقش ش انند.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
زراعت عمومی
فصل چهارم
عوامل محیطی مؤثر بر
رشد و نمو گیاهان
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
مقدمه
• رشد ر ن ر گیاس زراعش تابع فراهم بردش شرایط ناسب حیطش
استتت .ارتبتتاط تنیتتاتنیش تته بتتیش رشتتد گیتتاس ر حتتیط ردتترد دارد
باعث ششرد ه رشد گیاهاش زراعش از ناحیه ای بته ناحیته ای
دییر تفارت باشد .اه یت ایتش ر تر بته حتدی استت ته تش
حیطش ت ییش نندس رفقیتت یتا ش ستت ترلیتد
تراش گفت عرا
یا حصر زراعش شباشند.
حیطش ؤرر بر رشد شا :
عرا
• در ایش ب
خاك ،هوا ،آب ،نور و حرارت ررد بررسش قرار ش گیرند.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
خاك
• ر،یفه اا تأ یش هرا (بترای تتنفس ریشته) ر تراد ت ایش
تتررد نیتتاز گیتتاس یتترس رطربتتت ر ح ایتتت تتانی ش گی تاس
است.
ت ایز دیدس ش شرد:
در یا قطع افقش اا در ب
.1سنگ بستر یا مواد مادری
.2رگولیت (خاك سطح االرضی و خاك تحت االرضی)
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
زراعت عمومی
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
الیه های تلف اک در قطع ع ردی
راد ارگانیک (سلش)
اا سط االر ش
اا تحت االر ش
راد ادری
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
فص گهارم :عرا
• الیتته فرقتتانش بیشتتتر در تترف فرستتای سبتتش ر تتا ش قتترار
ش گیرد ریشه گیاهاش ر ردردات زندس تاا در ایتش قشتر
ف الیت ش نند ر ع تش تار ا رتر ادرات شتاررزی بته ایتش
الیه حدرد ش شرد .ایش قشر از اا اصطالحا ً خاك سطح
االرض ( )Top Soilنا یدس ش شرد.
• الیتته هتتای ع یتتش تتتر تتاا بتته علتتت تتش تتراد سلتتش رنتتگ
ررشش تری دارنتد ر حت انباشتت ترادی استت ته از تاا
زراعش شسته ش شرند .ایتش قشتر از تاا اصتطالحا ً خااك
تحت االرض ) (Sub Soilنا یدس ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
اجزای تشكیل دهندة خاك
• تتتتراد تتتتدنش تتتتراد سلتتتتش سب ردتتتتردات زنتتتتدس ر هتتتترا
همتتتریش ادتتزای تش ت ی دهنتتدت تتاا هستتتند .ایتتش ادتتزا بتته
طرر تنیاتنیش با ی دییر ارتباط دارند .به طرر لتش %50
حدم اا را نافت یتا لت ر فتر تشت ی شدهنتد ر %50
دییر به رسیله راد دا د ( لرطش از تراد تدنش ر سلتش)
اشیا شدس است .بدیهش است نسبت حد تش ادتزای تاا در
الیه های سط االرف ر تحت االرف تفارت است.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
مواد معدنی خاك
• ادزای دنش تاا از راتتش بتا قطتری تتر از ( 2mmیلتش
تتتر) تشتت ی شتتدساند تته سنهتتا را بتتر استتاس انتتدازس بتته 3ب تت
رس ) ،(Clayساایلت ) (Siltو شاان ) (Sandتقستتیم بنتتدی
شن ایند.
• راتتتش از تتاا تته اب تتاد سنهتتا تتتر از 002/0یلی تتتر استتت
رس نا یدس ش شرند.
• راتتتش از تتاا تته قطتتر سنهتتا بتتیش 002/0تتتا 02/0یلتتش تتتر
باشد سیلت نا یدس ش شرند.
• راتتتش از تتاا را شتتش تتش گرینتتد تته اب تتاد سش بتتیش 02/0تتتا 2
یلش تر باشد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
• سه ررد از صرصیات فیزی ش هتم ااهتا ته بته نتر ر
ش ر قدار ادزای دنش ر سلش اا بستیش دارد شا :
بافت خاك ساختمان خاك ر وزن مخصاو خااك تش باشتد
ه انت اب ح ر تاری اندام ع لیات شاررزی بترای هتر
حصر به ایش صرصیات بستیش دارد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
بافت خاك
• درصتتد نستتبش رس ستتیلت ر شتتش را بافتتت تتاا تتش گرین تد.
بافت اا ن ردی از ترای تاا استت .ب تش از گیاهتاش
زراعش بافتت هتای اصتش از تاا را تتردی شدهنتد ا تا
بستتتیاری از حصتتترالت در تتتاا هتتتایش تتته درصتتتد نستتتبتا ً
ساری رس سیلت ر شش دارند رشد ربش راهند داشت.
• برای ت ییش الس بافتش اا با دانستش نسبت رزنش هتر یتا
از رات در یتتا تتتش تتاا از دیتتتاگرام اصتتش رستترم بتتته
رلث بافت اا استفادس ش نند.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
• رلث ت ییش بافت اک
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
ساختمان خاك
• رابطه تد ش رات اا (شتش ستیلت ر رس) را ستا ت اش
اا شگریند .ا دانه ) (Pedراحد ستا ت انش تاا استت
ه ادت اعش از رات اا ش باشد ر به صررت الیه هایش
به هم سیرستته ر دارای ربتات دیتدس تش شترد ته فترم ترد را
در برابر شا ر تر شدش ترالش حف ،ش ند.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
وزن مخصو خاك
• رزش حدم ش صش از اا رزش صتری نا یتدس تش شترد.
حدتتم ف تتای بتتیش رات دا تتد تتاا تتتاب ش از بافتتت ر ستتا ت اش
تتاا تتش باشتتد .بتتا ایتتش تته رزش صتتری حقیقتتش تتاا حتتدرداً
رابتتتت ( 65/2گتتترم بتتتر ستتتانتش تتتتر تتتب) استتتت ا تتتا رزش
صتتری ،تتاهری تتاا هتتا بتته بافتتت ر ستتا ت اش تتاا بستتتیش
دارد .هتتر گتته بافتتت تتاا ریزتتتر ر درصتتد رس سش بیشتتتر باشتتد
رزش صری ،تاهری سش تتر راهتد بترد .ر هرگته درصتد
راد سلش اا بیشتر ر دانه بندی اا بیشتتر ترست ه یافتته باشتد
رزش صری ،اهری اا تر راهد برد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
مواد آلی خاك
• راد سلش اا شتا بقایتای حیترانش ر گیتاهش دستت ن ترردس
یتتا نی تته تدزیتته شتتدس ای استتت تته تحتتت تتتأریر ردتتردات رس
بینش تدزیه شدس ر ادس هالتینش قهترس ای یتا ستیاس رنیتش بنتام
هر تتترس بردتتتای تتتش گ ارنتتتد .تتتراد سلتتتش بتتته صتتتری
هر تتتترس نبتتتتع بستتتتیاری از عناصتتتتر تتتت ایش هتتتتم اننتتتتد
نیتررهش فسفر ر گرگرد استت ر نبتع اصتلش انترهی بترای
ردردات رس بینش اا حسرب ششرند.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
اررات فید ادت سلش اا عبارتند از:
-1اصالح ساختمان خاك
-2بهباااود تهویاااه و نفوذپاااذیری خااااك در برابااار هاااوا ،آب و
ریشه گیاهان
-3تأمین مواد غذایی موردنیاز گیاه و میكروارگانیسم ها
-4افزایش ظرفیت تبادل كاتیونی خاك
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
رطوبت خاك
• در اا در نر ناف ردرد دارد .ناف درشتت ته هترا در سنهتا
دای دارد ر ناف ریز ه ح نیهداری سب در اا استت .سب
ر اا ه راس با راد حلتر در سش « حلتر تاا» را تشت ی
ش دهد .رل ر هتای سب در دا ت تاا بتا نیرریتش نیته داشتته
ش شرند .قدار سبش ه سس از اشبا شدش ز یش در ارر نیترری
دا به از الیه اا زراعتش تار تش شترد سب رقلتش نتام دارد
سس از سش قداری سب در لرلههای رییش اا به صررت دت ب
شدس ترسط رات اا باقش ش اند ته در ایتش حالتت تش گرینتد
اا در حد ،رفیت زرعه ) (FCقرار دارد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
طبقه بندی بیولوژیكی آب خاك
• تتالا تقستتیم بنتتدی در ایتتش تتررد ستته الرصتتر بتتردش سب بتترای
گیاهتتاش استتت .از ایتتش دیتتدگاس سب تتاا بتته ستته گتتررس تقستتیم تتش
شرد:
• آب زائد :قدار سبش ه بی از ،رفیت زراعش ر برای گیاهتاش
زیاش سرر باشد.
• آب قابااال اساااتفاده :ب شتتتش از رطربتتتت تتتاا تتته بتتتیش ،رفیتتتت
زراعش ر ریب سه ردگش قرار دارد.
• آب غیاار قاباال اسااتفاده :ایتتش ب ت از رطربتتت تتاا شتتا سب
هی ررس رسیا ر سش قس ت از سب اسیالری استت ته بتا سترعت
افش د ب گیاهاش ن ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
عوامل مؤثر در مقدار و مصرف آب قابل استفاده:
الف -عوامل جوی :انند د ا درصد رطربت هرا ر بتاد ایتش
عرا از طریش تأریر بر فرسیند تب یتر ر ت ترش بتر قتدار ر
صرف سب قاب استفادس تأریر ش گ ارند.
ب -عوامل گیاهی :صرصیات ریشه گیاهاش دردته قار تت
در برابر ش ش رحله رشد ر سرعت رشد گیاهاش.
ج -عوامل خاكی :بافت ر سا ت اش اا ه یش نندت نر ر
یتتزاش ناف ت تتاا هستتتند بتتر قتتدار سب قاب ت استتتفادس تتتأریر
شگ ارند.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
• بر اساس نسبت نزرالت سس انش به قدار ت تب یتر ر ت ترش در
نر اا تش یی دادس ش شرد:
-1خاك های نواحی مرطوب :در نتراحش رطترب یتزاش نتزرالت
سس انش از تب یر ر ت رش بیشتر است ر اا دای تا ً شستته شتدس ر
تاا استیدی استت.
یزاش ا الح قلیایش تاا تم استت ر را تن
ایش اا ها را اصطالحا ً سدالفر ش نا ند.
-2خاك های نواحی خشك :ه اصطالحا ً به ستدر ا رستر ند در
ناطقش قترار دارنتد ته یتزاش نتزرالت سست انش تتر از یتزاش
تب یر ر ت رش تش باشتد .یتزاش ا تالح در تاا ر سب تحتت
تتاا در ایتتش گتتررس
االر تتش ایتتش نتتراحش زیتتاد استتت .را تتن
رالً ت ای به قلیایش تا نرش است.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
هوای خاك
• ناف ردترد بتیش رات تاا یتا برستیله سب ر یتا از هترا ستر
ششرند .در شرایط رابتش از بافت سا ت اش ر تترا م تاا
حدتتم هتترای تتاا بتتا قتتدار رطربتتت سش نستتبت ع تتس دارد.
حداق هترای تاا بترای رشتد گیاهتاش زراعتش حتدرد 10تتا
اا است.
25درصد حدم
• ادزای اصلش هرای اا ات ستفر نیتتررهش ا ستیهش ر دی
ا سید ربش شباشند.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
موجودات زنده خاك
• تتاا حتتیط ناستتبش بتترای رشتتد ر ن تتر ردتتردات تلتتف
است .نر ر ت داد ی ررارگانیسم های اا با شرایط سب ر
هتترای ناحیتته بافتتت ر ستتا ت اش تتاا یفیتتت ر یتتزاش تتراد
سلتتش تتاا ارتبتتاط دارد .البتتته ردتتردات زنتتدس تتاا تنهتتا بتته
ی ررارگانیسم ها (با تری ها قارچ ها ر دلبا هتا) حتدرد
تلفش از حشرات ر رمها را نیز در بر
ن ش شرد ر انرا
ش گیرد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
رنگ خاك
• رنگ اا شتا ی تربش از تر یتب تاا استت .ردترد تراد
سلش زیاد رنگ اا را تیترس تتر تش نتد .رنتگ ا ستتری ر
ا ستتتری ت ای ت بتته سبتتش حتتا ش از شتترایط عتتدم تهریتته سب
ایستادگش ر احیای سهش در اا است .ایش اا ها البا ً دارای
سهش به فرم فرر ) (FeOهستند .ا های قر ز رنگ شتا ی
ردتترد هساتیتتت ) (Fe2O3ر ا هتتای قهتترس ای ای ت بتته زرد
دارای لی رنیتتت یتتا ا ستتید سهتتش سبتتدار )(Fe2O3 . xH2O
هستند.
• در صررتش ه اا دارای قتدار زیتادی ربنتات باشتد تاا
به رنگ سفید در ش سید.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
دمای خاك
ررشتتید بتتر ستتط ز تتیش
• نبتتع اصتتلش حتترارت تتاا تتتاب
است .با ایش حا تدزیه سریع راد سلش ردرد در اا نیتز
قداری گر ا ترلید ش نتد .سنگته ستردا تش بته ایتش ر تر
را با اه یتت دلترس تش دهتد تتأریر ست یری درانته زنتش بت ر
رشد ریشه ر ف الیت ی ررارگانیزم ها از د ای اا است.
• گر تتای ریتتهس ر ،رفیتتت هتتدایت حرارتتتش تتاا بتتا افتتزای
درصتتد رطربتتت بتتاال رفتتته ر در تتاا هتتای اشتتبا بتته گنتتد
برابر اا های شا ش رسند.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
مواد غذایی خاك
• گیاس ردردی است ه انند ت ام ردردات زندس اع ا حیتاتش
اندام ش دهد اندام ایش اع ا احتیا به انرهی دارد ه گیتاس
ایتتش انتترهی را از راس دت ب تتراد ت ایش تتتأ یش تتش نتتد .گیتتاس
تتراد تت ایش تتررد نیتتاز تترد را بتته صتتررت ا تتالح تتدنش
حلر در سب ر ترسط تارهای شندت ریشه د ب ش ند.
• در بتتتیش عناصتتتری تتته در ستتتا ت اش ستتتلرلش ر ف الیتتتت هتتتای
فیزیرلتتترهی ش ر تتتتابرلی ش گیتتتاس نقتتت دارنتتتد بر تتتش اننتتتد
ا ستتیهش تتربش ر هیتتدررهش از طریتتش سب یتتا هتترا تتتأ یش تتش
شرند ر بر ش دییر ع دتا ً برسیله اا فراهم ش شرند.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
• عناصری ه از اا د ب ش شرند بر اساس شدت نیاز گیتاس بته
سنها به در دستة عناصر پرمصرف ر عناصر كم مصرف تقسیم تش
شرند .عناصر ستر صترف یتا تا رر بته قتدار زیتادی تررد نیتاز
گیاس هستتند ر 6عنصتر نیتتررهش ) (Nفستفر ) (Pستاستیم )(K
ش شرد.
لسیم ) (Caنیزیم ) (Mgر گرگرد ) (Sرا شا
• عناصر م صرف ه به سنها ریز ی ی ها نیز گفته ش شرد به
قتتتدار بستتتیار تتتم تتتررد نیتتتار گیتتتاس هستتتتند ا تتتا نقتتت ر اه یتتتت
فیزیرلرهی ش باالیش دارند ر 7عنصر سهش ) (Feنینتز )(Mn
رلیبدش ) (Moبر ) (Bس ) (Cuرری ) (Znر لر ) (Clرا
ششرند.
شا
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
واكنش خاك
تتاا ) (PHتته تتتا حتتد زیتتادی بتتازگر ننتتدت ر ت یت
• را تتن
تش استت استیدی قلیتایش یتا نرتش باشتد.
شی یایش تاا استت
اسیدی بتردش تاا بته علتت ل،تت نستبتا ً زیتاد یترش هیتدرهش در
حلر اا است .در صررتش ه ت داد یرش هتای H+ر OH-
تتاا نرتتش استتت ر
در حلتتر تتاا ستتاری باشتتد را تتن
گنانگه یرش های OH-بی از یرش های H+در تاا ردترد
تتتتاا قلیتتتتایش استتتتت .ایتتتتش ریهگتتتتش در ترلیتتتتد
باشتتتتند را تتتتن
حصتتترالت زراعتتتش ر ع لیتتتات تتتدیریت حتتتایز اه یتتتت زیتتتادی
تاا در بیشتتر ارا تش شتاررزی
است .دا نه تیییرات را ن
تاا در نتاطش رطترب ر ستر بتاراش در
بیش 5-9است .را ن
حدرد 5-7ر در ناطش شا دهاش بیش 7-9ش باشد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
خاك های اسیدی
• گنان تته ستتی از ایتتش هتتم گفتتته شتتد بارنتتدگش زیتتاد در نتتراحش
رطتترب باعتتث شستشتتری تتاا ر تترر لستتیم نیتتزیم
ستتتدیم ر ستاستتتیم از تتتاا گشتتتته ر بتتتا دتتتاییزینش یتتترش هتتتای
هیدررهش ر سلر ینیرم بر رری لریید های اا PHخااك
كاهش یافته ر اا اسیدی ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
خاك های هالومورفیك
• زه شش ناقی ر تب یر زیاد در نتاطش شتا ر نی ته شتا
باعث تد ع ن تا بته قتدار زیتاد در الیته هتای ستطحش تاا
ش گردد .ایش نر اا ها ه اصطالحا ً هالر ررفیا نا یتدس
ش شرند که به 3گررس زیر تقسیم ش شرند.
• شور
• قلیایی
• شور و قلیایی
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
هوا
• هتترا یتتا ات ستتفری تته اطتتراف تترس ز تتیش را در بتتر گرفتتته
استتت از طتترش تلتتف بتتر رشتتد ر ن تتر ر ستترا ن گیاهتتاش
تأریر ش گ ارد .هترا گازهتای تررد نیتاز گیتاس اننتد O2ر
CO2را تأ یش ش ند.
• ر یت حرارتش گیاس تا اندازت زیتادی تتابع د تای هراستت.
تفتتارت رطربتتت هتترا ر ر تتع رطتتربتش گیتتاس نیتترری الزم
برای اندام ع ت رش در گیاهاش را فراهم ش نتد ر نهایتتا ً
باد ه از تفارت فشار هترا یتا حترات در در نقطته ایدتاد تش
شرد ردب تیییرات رسی ش در حیط رشد گیاس ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
گازهای اتمسفری
• در حتتتدرد 78درصتتتد حدتتتم هتتترا را گتتتاز نیتتتتررهش ( ) N2
تشتت ی تتش دهتتد .نبتتع اصتتلش نیتتتررهش تتاا گتتاز نیتتتررهش
ردرد در هراست ه ترسط با تری های تربیتت ننتدت ازت ر
یتتا از طریتتش تبتتدی بتته تترد هتتای شتتی یایش اننتتد اررس بتته شت
قاب استفادت گیاس در شسید.
• ا سیهش ( )O2ر دی ا سید ربش ( )CO2نیز از گازهای هم
هرا هستند ه در فرسیند تنفس ر فتر سنتز گیاهاش نقت اساستش
دارند .ا سیهش در حتدرد 21درصتد حدتم هترا را تشت ی تش
دهتتد .ل،تتت دی ا ستتید تتربش در هتترا حتتدرد 034/0درصتتد
( 340ستتتش ستتتش ام) استتتت .فترستتتنتز گیاهتتتاش رابستتتته بتتته CO2
ات سفر است.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
رطوبت هوا
• ب ار سب یا به عبارتش گتاز H2Oنیتز ی تش از تر یبتات ردترد در
هراست ه در فرسیند تب یر از سط اا ر ت رش از سرش گیتاهش
نق ه ش دارد.
• به طرر لتش سست اش نتاطش تریری ر بیابتانش فاقتد ابتر ر ب تار سب
استتتت .در قابتتت هتتتر دتتتا تتته سرشتتت گیتتتاهش ردتتترد داشتتتته باشتتتد
رطربتتت هتترا بیشتتتر راهتتد بتترد .هتتر گتته د تتای هتترا بتتاالتر باشتتد
گندای نیهداری رطربت بیشتری راهد داشت .در نتیده هنیتا ش
ه د ای هترای رطترب بته سترعت تاه یابتد ،رفیتت نیهتداری
رطربتتت هتترا نقصتتاش یافتتته ر تتازاد رطربتتت هتترا بتته صتتررت تته یتتا
شتتبنم در تتش سیتتد .هتتر گتتاس رطربتتت هتترا بتته حتتدس رر ،رفیتتت رستتیدس
باشد گفته ش شرد هرا از ب ار سب اشبا شدس است.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
دمای هوا
• در نبتتتع حرارتتتتش بتتترای گتتترم شتتتدش هتتترا تتتش تتتتراش در ن،تتتر
گرفتتتت .ی تتتش حرارتهتتتای ناشتتتش از احتتتتراش تتتراد نفتتتتش ر
تابرلیستتم تتراد سلتتش ر دییتتری نتترر ررشتتید تته نبتتع اص تلش
حرارت هرا حسرب ش شرد.
• ستترعت ف الیتتتت هتتای بیرلتتترهی ش تتتتابع حتترارت استتتت ر ایتتتش
ف الیتتتت هتتتا تتترالً در حتتتدردت د تتتای صتتتفر تتتتا 50دردتتته
ستتتانتییراد اندتتتام ششتتترد .تح تتت گیاهتتتاش تلتتتف بتتته طیتتتف
حتترارت هتتای فتترش ی ستتاش نیستتت .عتتالرس بتتر ایتتش حساستتیت
تلتف رشتد (درانته زنتش
گیاهاش به د ای حتیط در راحت
ساقه رفتش گ دهش ر رسیدگش) تفارت است.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
باد
تتری در حتتیط ر رشتتد ر
• بتتاد دارای ارتترات تلتتف فیتتد ر
ن ر گیاهاش ش باشتد .بتاد عا ت هتم انتقتا ا تتالط ر تستریع
ترزیع گازهای ا تسفری است .بتدرش ردترد بتاد تترا م گازهتا
ر ب ار سب در یا نقطه از ف ا بته حتدی تش رستید ته حیتات
یر ش تش گشتت .ه گنتیش حر تت هترای تترا م شتدس در
اطتراف برگهتای ستایینش گیتاس ته CO2اطتراف سش صترف
شدس است ردب انتشار بیشتر CO2به طرف ایتش بترگ هتا
ر ز ینه ساز فترسنتز بیشتر گیاس است.
• عالرس بر ایش باد عا گردس افشانش ر باررری در بسیاری از
گیاهاش حسرب ش شرد.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
فص گهارم :عرا
• بر ش از اررات ستقیم بتاد در حتیط زیستت ر رشتد ر ن تر
گیاهاش به شرح زیر است:
.1بادهتتای شتتدید ردتتب ش ستتته شتتدش شتتا ه در تتتاش ر گتتاهش
ریشه ش شدش برته ها ش شرند.
.2بادهای دای ش ه در یا دهت ای ش رزند ردب تیییر
فرم ر دهت گیری در تاش در سیر باد ش شرند.
.3باد باعتث افتتادگش (ررس) ر ش ستتش ستاقة تالت ر ریتز
دانه در ز اش رسیدگش ش شرد.
.4سارس شدش برگ های سهش بر ش گیاهاش اننتد ترتترش ر ترز
از ارسیش فترسنتزی سنها ش اهد.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
فص گهارم :عرا
-5باد ردب انتقا سفتات ر بی تاری هتا ر انتشتار بت ر علفهتای
هرز در نطقه ش گردد.
ش ند ر از یا
-6باد رات ریز گرد ر اا را با رد ح
اا (فرسای بتادی) حسترب تش شترد
سر عا فرسای
ر از سری دییر با ایداد را ر ساییدگش رری برگ های
گیاهاش صد ات انی ش رارد ش سازد.
ش انتقا رات ستم ر قطترات ریتز سب ع لیتات ستم
-7باد
ساشش ر سبیاری بارانش را ت ش سازد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
ر ر ستقیم باد ترس به سه راه ار
• برای اه اررات
ش باشد.
دیریتش قاب تأ
-1استفادس از ارقام قارم گیاهاش در ناطش باد یز
-2استقرار صحی ردیف های اشتت گیاهتاش نستبت بته دهتت
رز بادهای دای ش
-3احداث بادش ش.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
آب
• همتریش نق ر ر،ایف سب در رابطته بتا رشتد ر ن تر گیتاس بته
شرح زیر است:
.1تتا بتته فرسینتتد د ت ب عناصتتر تتدنش تتاا از طریتتش تش ت ی
حلر اا.
.2ایدتتاد حتتیط ناستتب بتترای اندتتام ف ت ر انف تتاالت بیرشتتی یایش
دررش گیاس.
.3تتتأ یش فشتتار هیدررستتتاتی ش الزم بتترای تقستتیم ستتلرلش رشتتد ر
ترس ة اندام های گیاهش رف الیت ررزنه ها.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
-4تن،یم حرارت گیاس از طریش تب یر ر ت رش.
-5انتقتتا تتراد ت ایش ردتترد در تتاا بتته گیتتاس ر دررش انتتدام
های گیاهش (حر ت شیرس ام).
-6سب ی تتتش از ادتتتزای اصتتتلش در فرسینتتتد تتتادس ستتتازی گیتتتاس
(فترسنتز) است.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
انواع گیاهان از نظر نیاز به آب
-1گیاهااان آبدوساات (هیاادروفیت) :ایتتش گیاهتتاش فقتتط در تتاا هتتای
اشتتبا از سب قتتادر بتته ادا تته حیتتات هستتتند .بتترنك تنهتتا حصتتر
هم زراعش از ایش گررس است.
-2گیاهااان خشااكی پسااند (زروفیاات هااا) :ایتتش گیاهتتاش بتترای رشتتد ر
ادا تته حیتتات تترد بتته قتتدار تتش سب احتیتتا دارنتتد ر شتترایط
ش نند.
حیطش دشرار ه راس با م سبش انند ریرها را تح
-3گیاهان مزوفیت :انراعش از گیاهاش هستند ه در حتد فاصت در
گتتررس دییتتر قتترار شگیرنتتد ر بتته قتتدار ترستتطش از سب نیتتاز
دارند .بسیاری از گیاهاش زراعش در ایش گررس دای ش گیرند.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
كارآیی مصرف آب
• نسبت ع ل رد حصر به قدار سبش ه رارد زرعه شدس استت
راند اش صرف سب نا یدس ش شرد .سبتش ته در دریتاش سبیتاری
رارد زرعتته تتش شتترد تتش استتت از طریتتش تب یتتر از ستتط
اا یا ت رش از سرش گیاهش به صرف برسد .ع ل رد گیاس ر
تب یتتر ر ت تترش تتتاب ش از شتترایط حیطتتش ر تتدیریت زراعتتش
هستتتند .هتتر عتتا لش تته شتترایط رشتتد را ستتاعد تتتر ستتازد ( تترد
تهریه ناسب اا ر … ).ع ل رد را باال ش برد ا ا صترف
سب به ه اش نسبت زیاد ن ششرد در نتیدته تارسیش صترف سب
زیاد ش شرد .در بیش گیاهاش زراعش رت سررگرم ر گینتدر
علرفه ای ارسیش صرف سب باالیش دارند .در یرالف گندم ر
لربیتتا در گتتررس ترستتط دتتای تتش گیرنتتد ر رانتتد اش صتترف سب
یرنده ساییش است.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
تنش آب
• برد سب اررات نا طلربش بر رشد ر ن ر گیاس ش گ ارد ر بته
طرش تلف باعث اه ع ل رد ر عدم دستتیابش بته حتدا رر
تراش ترلیتدی گیتاس تش شترد .عتالرس بتر بترد سب ته بته تتن
ش ش یتا تم سبتش 1رسترم استت زیتادی سب نیتز نترعش تتن
حسرب ش شرد ر اررات نا طلربش بر رشد گیتاس دارد ته از
رقتتابش
رقتتابش یتتاد ششتترد .در تتتن
سش تحتتت عنتتراش تتتن
اا ه حیط اصلش رشد ریشه هتای گیتاس استت بترای تدتش
برد ا ستیهش
طرالنش اشبا ش اند ر در ایش حالت به دلی
ردرد در اا گیاس از سای در ش سید.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
اثرات فیزیولوژیك تنش خشكی
م سبش در گیاس تش ترانتد در ارتر زیتادی ت ترش بترد
• تن
د ب سب یا هر در باشد .بر اساسش شتدت ر تدت تتن سب
تتش استتت سه ردگتتش رقتتت یتتا دای تتش در گیتتاس ایدتتاد شتترد.
گنانگته گیتتاس ستس از تتتأ یش دتتدد سب شتادابش تترد را بدستتت
سررد سه ردگتتش از نتتر رقتتت بتتردس ا تتا اگتتر ستتس از تتتأ یش
دتتدد سب نترانتتد شتتادابش تترد را بتتاز یابتتد سه ردگتتش گی تاس
دای ش است.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
مكانیسم های مقاومت به خشكی
به طرر لش در گیاهاش قارم به ش ش:
-1برگ ها م عرف ر رگا هستند.
ت یم بتا ترا
-2بافت شبش دارند ر بترگ هتا بتا رتی تر
های زیادی سرشیدس شدس است.
یم است.
-3دیرارس سلرلش سلر های برگ
-4عصارس سلرلش لی ،تری دارند .
-5سیستم ریشه ای ترس ه یافته ای دارند.
-6دررس رشتتتد رتتتتاهش دارنتتتد ر از دررس هتتتای شتتتدید شتتت ش
فرار ش نند.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
كیفیت آب
• عالرس بر یت سب ر نقت تتن تم سبتش بتر رشتد ر ن تر گیاهتاش
یفیتتت سب سبیتتاری نیتتز بستتیار حتتایز اه یتتت استتت .یفیتتت سب بتته
قدار راد لتش در سش ته ع تدتا ً ا تالح تش باشتند بستتیش دارد.
ل،ت ا الح در سب از طریش اندازس گیتری هتدایت ال تری تش سب
ستتندیدس تتش شتترد .ل،تتت زیتتاد لتتررر ستتدیم ر ستتایر ن تتا هتتا در
سبیاری ارترات نتا طلربش بتر رشتد ر ن تر گیاهتاش اع تا تش ننتد.
بدیهش است ایش اررات با عراقب شرری اا در یا راستا استت .
زیتترا تتتأریر یفیتتت سب سبیتتاری از طریتتش تتتأریر بتتر صرصتتیات
فیزی ش شی یایش ر حاصل یزی اا اع ا ششرد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
نور
• نتترر ی تتش از عرا تت هتتم رشتتد ر ن تتر گیاهتتاش استتت .نتترر
عالرس بر سن ه در تابرلیسم گیاس ؤرر است همتریش عا ت
ترلید راد سررتیینش ر گلرسید (قند) در گیاهاش سبز به ش ار
تتش ررد ر بتته طتترر ستتتقیم ر یتتر ستتتقیم در ستتایر اع تتا
زیستتتش ر صرصتا ً رحلتتة زایشتتش گیتتاس نقت دارد .یفیتتت
یت ر طر دررس نترری (فترسریترد) سته صرصتیت هتم
نرر هستتند ته در بررستش تتأریر نترر بتر فرسینتدهای رشتد ر
ن ر گیاهاش ش بایست ررد ترده قرار گیرند.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
كیفیت نور )(Light spectral quality
• یفیتتت نتترر ستتهم ه تتش در رشتتد گیتتاس دارد .بتته طتترری تته
فترستتنتز در طتتر ر هتتای 400تتتا 700نتتانر تر اندتتام تتش
شتترد .در یتتاش نتترر هتتای طیتتف ریتتش ( )400-700طتتر
ر های 435ر 675نانر تر (به ترتیب نرر سبتش ر قر تز)
بی از سایر نررها در فترسنتز تأریر دارند .نررهتای قر تز ر
ادرش قر ز در شرر گلدهش ر راب گیاس ر در درانته زنتش
بر ش ب ر ها ؤررند .به ایش ترتیب یفیت نرری ه بته دا ت
دا ه گیاهش رارد تش شترد ت یتیش ننتدت یتزاش ر نحترت رشتد
گیاس راهد برد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
طر
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
ردهای
برگشت به فهرست درس
تلف طیف الکترر یناطیسش
زراعت عمومی
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
شدت نور )(Light intensity
گیاهتتاش از ن،تتر نیاز نتتدی بتته شتتدت نتترر بتته در گتتررس تقستتیم تش
شرند:
الااف -گیاهااان سااایه طلااب اننتتد لتتم ر ن تترد فرنیتتش تته دارای
برگهتتای سهتتش ر لطیفتتش هستتتند ر بتتا شتتدت نتترر تتتر نیتتز تتش
ترانند به زندگش ر ترلید رد ادا ه دهند.
ب -گیاهان آفتاب دوست ایش گیاهاش دارای برگ هتای رگتا ر
باریتتا ر ت یم هستتتند ر بتته شتتدت نتترر زیتتاد احتیتتا دارن تد
انند گندم در برنك ر یرالف.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
مدت تابش نور
• به دلیت ردترد فترسریردیستم در گیاهتاش زراعتش طتر ررز
حیطش ه ش حسرب ش شترد ر فرسینتد گت دهتش ر
عا
رشد زایشش گیاهاش ه شرط اصلش ترلیتد ر ع ل ترد گیاهتاش
دانه ای است را تحت تأریر قرار ش دهد.
• اه یتتتت طتتتر تتتدت نتتترر در زراعتتتت بستتتیار هتتتم استتتت ر
ب صری در ت ییش ز اش اشت نق ت یتیش ننتدس دارد .در
صررتش ه گیاهاش ررز بلند در نطقه ناسب شتت نشترند
ر در ز اش گلتدهش بتا ررزهتای رتتاس رادته شترند تنهتا بته
رشد علفش رد ادا ه ش دهند ر بار دهش ن راهند داشت.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
درجه حرارت
• نبع اصلش گر ای ترس ز تیش ررشتید استت .تحقتش هتر یتا از
راح ت رشتتد ر ن تتر گیاهتتاش بتته فتتراهم شتتدش حتتدردس اصتتش از
درده حرارت بستیش دارد .ایش حساسیت به قدری حایز اه یتت
است ه انت اب ارقام بترای شتت در هتر نطقته را تحتت تتأریر
قرار شدهد .زیترا طتر درراش اشتت تتا شترر گلتدهش ر نیتز
طتتر دررس گ ت دهتتش تتتا رستتیدش حصتتر تتتابع دردتته حتترارت
استت عتالرس بتتر ایتش تتاری اشتتت هتر گیتاهش تتتابع فتراهم شتتدش
د تتای ناستتب بتترای درانتته زنتتش استتت ر ه گنتتیش ت ی ت گر تته
حیتتاتش هتتر رقتتم بتته تد تتع قتتدار ینتتش حتترارت نیتتاز دارد .از
اینتتترر در انت تتتاب گرنتتته گیتتتاهش ر رقتتتم تتتش بایستتتت بتتته انطبتتتاش
نیازهتتای حرارتتتش رقتتم تتررد اشتتت بتتا ررنتتد تیییتترات حتترارت
طش سا ترده ن رد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
صفر فیزیولوژیك
• درده حرارتش ه درانته زنتش هتر گرنته گیتاهش س تاز تش شترد ر
در د تتایش ستتایینتر از سش درانتته زنتتش یتتر تتش استتت اصتتطالحا ً
صاافر فیزیولوژیااك یتتا دمااای پایااه سش گرنتته نا یتتدس تتش شتترد .بطترر
را د ای سایه برای گندم رت ر سنبه به ترتیب صتفر 9ر 14
درده سانتییراد است بته ایتش ترتیتب گنتدم را در ستاییز تش تتراش
اشتتت ا تتا شتتت رت در اراستتط ر سنبتته در ارا تتر بهتتار ا تتاش
س یر راهد برد .گنانگه ب ر یا گیاس ز تانش شتت شترد ته صتفر
گیتاس تتتأ یش نشتدس باشتتد درانتته زنتش رری ن تتش دهتد ر تتش استتت
ب ر فاسد شدس یا ط ه حشرات ر دانرراش ا زی شرد.
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
دماهای اصلی
• لیتته ف الیتتت هتتای زیستتتش گیاهتتاش در حتتدردس ای از دردتته
حتترارت اندتتام تتش شتترد .گنانگتته حتترارت حتتیط از یتتا حتتد
ینش اه یابد یتا از حتدا رر ش صتش تدتارز نتد رشتد
گیاس ند یا ترقف راهد شد .د اهای اصلش عبارت از:
• درجه حرارت كمینه یا حداقل
• دمای مطلوب یا بهینه
• دمای بیشینه یا حداكثر
برگشت به فهرست درس
فص گهارم :عرا
ررر بر رشد ر ن ر گیاهاش
زراعت عمومی
نیاز حرارتی گیاهان
• هر گیاهش برای ت ی هر یا از راح ن ر ترد بته د تر
درده حرارتش نیتاز دارد ته سش را تریب حرارتتش گیتاس تش
نا ند .سگاهش از ریب حرارتش گیاس بسیار حایز اه یت است
زیرا ش تراش دریافت ته گیتاس انت تاب شتدس سیتا قتادر استت در
تترد را بتته
شتترایط حیطتتش نطقتته تتررد ن،تتر دررت رری ت
سایاش برساند .بر ایش اساس بستیاری از شتر ت هتا ترلیتد ننتدس
ب رر تداری تریب حرارتتش بت ر ترلیتدی ترد را بته عنتراش
ی ش از اطالعات ررری رری بر گسب ح رلته ترد در
ش نند.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فصل پنجم
آماده سازی بستر بذر
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
مقدمه
• اا زراعتش ب ت ه تش از سیستتم ترلیتدات شتاررزی را
تش ت ی تتش دهتتد .تتاا عتتالرس بتتر سن تته ح ت استتتقرار گیتتاس
استتتت تتتتأ یش ننتتتدس احتیادتتتات تتت ایش گیتتتاس از قبیتتت سب
عناصتتتتتتر تتتتتتدنش ر هتتتتتترا نیتتتتتتز تتتتتتش باشتتتتتتد .در تتتتتت ش
ی ررارگانیسمهای ت ددی از گررس با تریهتا ر قارگهتا نیتز
در اا ردرد دارنتد ته از لحتا ،شتاررزی بترای شتت ر
ار گیاهاش اه یت فرارانتش دارنتد .از ایتش رر قبت از شتت
ب ر ش بایست بستر سش را س ادس ن رد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
• در س ادس سازی بستر ب ر به 3دنبه باید ترده ن رد:
الف -آماده سازی مكانیكی یا فیزیكی خاك
ب -آماده سازی شیمیایی خاك
ج -آماده سازی بیولوژیكی خاك
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
• همتتتریش اهتتداف ع لیتتات س تتادس ستتازی ز تتیش بتته شتترح زیتتر
است:
.1از بیش بردش بقایای گیاهش حصر قبلش ر علفهای هرز
.2بهبرد ر حف ،سا ت اش اا
.3حفا،ت اا در قاب عرا فرسایندس
یرس رطربتش ر اه تلفات سب
.4افزای
.5تأ یش شرایط ناسب برای سبز شدش ب ر ر استقرار گیاهگه
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-6نتر حشرات سفت از طریش دفش ع یش سنها در اا
-7نتر بی اری های گیاهش
-8بهبتتترد تهریتتته تتتاا ر تستتتریع تدزیتتته تتتراد سلتتتش ر تشتتت ی
هر رس
-9افزای نفر س یری اا در برابر سب رهرا
-10تأ یش حیط ناسبش برای رشد ر گستر ریشه
-11هیتتا ستتا تش ز تتیش بتترای اندتتام ع لیتتات اشتتت داشتتت ر
برداشت حصر
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
تهیه فیزیكی بستر بذر
• ع لیتتات تهیتته فیزی تتش ز تتیش ( تتاا ررزی) تتش استتت ستتی از
اشت حصر یا دت ها قب از اشتت اندتام شترد ته شتت
بر ع لیات اا ررزی زیر ش باشند:
الف -عملیات شخم اولیه
و -خاك ورزی با اهداف ویژه
ب -عملیات شخم ثانویه
-1زیر شكنی
ج -خاك ورزی در مرحله داشت -2شخم در خطوط تراز
-3شخم كاهشی یا شخم صفر
د -خاك ورزی پس از برداشت
ه -خاك ورزی در فصل آیش
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
الف -شخم اولیه
ندش ر زیرر رر ردش تاا استت
• ع لیات ش م ارلیه شا
ه در ز یش ش م ن رردس به ادرا در ش سید .ایش نر تاا
ررزی بته تا انتترا گااو آهان هااای برگاردان دار بته ع تتش
10الش 30سانتش تر یا بیشتر صررت ش گیرد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
ب -شخم ثانویه
• ستتس از اندتتام ع لیتتات ارلیتته تهیتته ز تتیش یتتا ستتری اقتتدا ات
دهت رد ردش لر ه هتا نترم تردش تاا تستطی ز تیش
لرط ردش ردهای سلتش ر
ریشه ش ن ردش علفهای هرز
تتدنش ستتله شتت نش تهیتته دتتری ر سشتتته (فتتارر) ر نهرهتتای
سبیاری ر زه شش اندام ش س یرد ه به سش ع لیتات ت یلتش یتا
تتاا ررزی رانریتته تتش گرینتتد .بتترای اندتتام ایتتش ع لیتتات از
اداراتتتتتش اننتتتتد گتتتتارسهش هتتتتای بشتتتتقابش (دیستتتتا) هتتتترس یتتتتا
دندانه لتا اله رلتیراترر شیار نش نهر ش ترز بنتد
ر … استفادس ششرد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
ج -عملیات خاك ورزی در مرحله داشت
• ب تتد از اشتتت حصتتر بتتا تردتته بتته نتتر گیتتاس زراعتتش ر
تتترا م علفهتتای هتترز اقتتدا اتش اننتتد تتاا دادش ستتای برتتته
ردتتتتیش تتتتردش احتتتتداث دتتتتری ر سشتتتتته ر رلتیراتتتتترر زدش
رررت سیدا ش نند.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
د -خاك ورزی پس از برداشت (شخم كلشی)
• در ایش حالت سس از برداشتت حصتر بالفاصتله شت م نستبتا ً
ع یقتتش زدس تتش شتترد ر از ایتتش ع لیتتات گنتتد هتتدف دنبتتا تتش
شرد .از د له این ه بقایای گیاهش ( اس ر ل ) حصر ترلیتد
شدس زیر اا ش شرند قس ت سطحش اا نترم تش شترد تتا
نزرالت دری را بهتر د ب نتد ر ت نا ً شترایطش فتراهم تش
شتترد تتتا ب ت ر علفهتتای هتترز ر ب ت رر گیتتاس زراعتتش تته در حتتیش
برداشت بر ز یش ری ته اند تحریا به درانه زنتش شترند .ستس
در ش ت م لشتتش س تتادس ستتازی ز تتیش بتترای شتتت فتترری هتتدف
ن ش باشد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
هـ خاك ورزی در فصل آیش
• گنانگتته یتتا قط تته ز تتیش بتتدرش اشتتت حصتتر بتترای یتتا یتتا گنتتد
فصت زراعتتش رهتتا شتترد گفتتته تتش شتترد سش قط تته ز تتیش در سیت
قرار دارد.
• همتتتتریش اهتتتداف سیتتت گ اشتتتتش ز تتتیش عبارتنتتتد از :نتتتابرد تتتردش
علفهتتای هتترز از بتتیش بتتردش سفتتات ر عرا ت بی تتاری زا افتتزای
یرس رطربتش اا ر بهبرد شرایط فیزی ش ر حاصل یزی اا.
• بتترای رستتیدش بتته ایتتش اهتتداف الزم استتت یتتا ستتری ع لیتتات تتاا
ررزی شا ش م ع یش ر ایداد لر ه های بزرگ در ز یش سی
ادرا گردد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
و -خاك ورزی با اهداف ویژه
-1زیاار شااكنی .گتتاهش ارقتتات در بر تتش ارا تتش در الیتته هتتای
زیریش اا طبقتات یتر قابت نفتر ی ) (hard panتشت ی
ش شرد ه نفر سب هترا ر گستتر ریشته بته اع تاش تاا
راده ش ند .در ایش گرنه رارد با استفادس از
را با ش
ادراتتش رسترم بته زیتر شت ش ) (Sub soilerیتا گتار سهتش
های اس نه ای بدرش سن ه اا برگرداندس شرد از ست تش ر
ترا م الیههای زیریش استه ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-2شخم در خطوط هم تراز .در ز یش های شیب دار ( الیم تا
ترسط) بهتریش شیرس اا ررزی ادترای شت م بته صتررت
طتترط ی نرا تتت ر هتتم تتتراز بتتا شتتیب ز تتیش استتت .در ایتتش
حالتتت احت تتا فرستتای بتتادی ر سبتتش بتته حتتداق تتش رستتد.
ادرای ایش گرنه اا ررزی در ارا ش بتا شتیب بتاالی 15
درده به ا ترا ترر ا اش س یر ن ش باشد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-3شخم كاهشی یا شخم صفر .ا ررزس داییزینش سیستم شت م
حداق یا زراعت بتدرش شت م بتا ع لیتات تاا ررزی رایتك
ی تتتتش از حررهتتتتای تحقیقتتتتات در ا شناستتتتش ر ا رلتتتترهی
تتاه
گیاهتتاش زراعتتش استتت .هتتدف اساستتش در ایتتش رر
تاا
ع لیات اا ررزی در راستای دلرگیری از فرستای
ر نیز حف ،ر یرس رطربت بیشتر در اا است.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
ادوات و تجهیزات آماده سازی زمین
• گاااااو آهاااان ه تتتتتریش رستتتتیله ای استتتتت کتتتته بتتتترای بریتتتتدش
برگردانیدش ر رد تردش ا ت یتا نتاقی الیته ای از تاا ر
تترالً ارلتتیش رستتیله ای استتت تته در تهیتته بستتتر بتته تتار تتش
ررد .از ن،تتر ستتا ت اش ر ادتتزای تش ت ی دهنتتدس 4نتتر گتتار
سهش قاب تش یی ش باشد:
الف -گاو آهن های سوكی یا برگردان دار )(moldboard plough
ب -گاو آهن های بشقابی )(disk plough
ج -گاو آهن های اسكنه ای )(chisel plough
د -گاو آهن ایرانی
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
یک گارسهش برگرداش دار حا کار
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر یک گارسهش بشقابش
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر یک گارسهش گیز
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر یک گار سهش ایرانش
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر یک گارسهش زیرشکش
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
شخم
• در بسیاری رارد تهیه ز یش بتا شت م زدش س تاز تش شترد.
ن،رر از ش م زدش زیرر رر ردش اا بتا گتار سهتش هتای
برگتتتترداش دار ر بشتتتتقابش استتتتت .نتیدتتتته تتتتار گارسهشهتتتتای
قل ش ایداد نی ه ش م ش باشد .اگر گه بر تش انترا دیستا
هتا نیتز تتا انتدازس ای تتاا ر بقایتای گیتاهش را بتا هتم لتترط
ش سازند ا ا ع لیات یتربط را اصتطالحا ً دیستا زدش تش
گریند .در صررتش ته شت م در ز تاش ر ع تش ناستب ر بته
رر طلتتترب صتتتررت نستتت یرد شتتترایط نا ستتتاعدی بتتترای
درانه زنش ب ر ر رری گیاهگه فراهم ش سررد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
روشهای شخم
• شت م ارا تتش شبایستتت بتته نحتتری اندتتام شتترد تته هتتی قط تته
ش م ن رردس باقش ن اند ترا م تاا بته حتداق برستد تستطی
ز یش بته هتم ن تررد ر در رقتت بته انتدازس تافش صترفه دتریش
شتترد .در ارا تتش بتتزرگ بتتا تردتته بتته ش ت هندستتش قط تتات
ش است ی ش از رر های زیر بکار ررد:
الف -شخم كناری (ازهم)
ب -شخم میانی (برهم)
ج -شخم پیرامونی
د -شخم یك طرفه
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
عمق شخم
• ع ش ا ش ا گار سهش زیر ر رر ش نتد از ن،تر زراعتتش
بسیار هم است ر بسته به دنس ز یش قطر اا زراعتش ر
نیاز حصر در ی ش از گهار گررس زیر قرار شگیرد:
• شخم سطحی ( 15تا 20سانتیمتر)
• متوسط ( 20تا 25سانتیمتر)
• عمیق ( 25تا 30سانتیمتر)
• خیلی عمیق (بیشتر از 30سانتیمتر)
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
• ادوات ماااورد اساااتفاده در عملیاااات تكمیلااای تهیاااه فیزیكااای
زمین عبارتند از:
.1دیسك
.2دندانه
.3ماله
.4غلتك
.5شیار ساز
.6نهركن
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
دیسك )(Disk harrow
• دیسا بهتریش رسیله بترای تستطی ز تیش شت م ترردس ر ترد ر
نرم ردش لر ه ها شباشد .دیسا از ت تدادی صتفحات بشتقابش
بتته قطتتر حتتدرد 45تتتا 60ستتانتی تر تشت ی شتتدس تته در فراصت
تتیش رری حتترری نصتتب شتتدس ر ه یتتش حتتر حتترر ر تتزی
شگر نتتتد .در ب تتتش انتتترا دیستتتا هتتتا لبتتته بشتتتقاب هتتتا دارای
نیرس شباشد .ت داد بشقاب رری هر حرر بتیش 3تتا 13عتدد
ر برحسب انرا دیسا تییر ش باشد .ع ش ع دیسا ها بتیش
رلش (یا ر یا
10تا 15سانتی تر است .دیسا ها به در نر
در حرری) ر دیسا قیگش (سفست) تقسیم بندی ش شرند.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر یک دیسا بشقابش
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
دندانه (هرس) Tooth harrow
• دندانه ابتزاری استت بته شت گهتار گترب فلتزی ته برستیله
یله های سهنتش در طتر ر عترف بته هتم تصت شتدس ر در
نقاط تالقش یله ها قط ات فلتزی تی اننتدی بته طتر 8تتا
20سانتی تر ع رد بر سط شاسش نصب شدس استت .دندانته
به در صررت دندانه ی ش ر دندانه فنتری ستا ته تش شترد.
نر دندانه فنری دارای ساشنه های فنری استت ته رری سته
نقطتته اتصتتا ترا تتترر ستترار تتش شتترد در حتتالش تته نتتر
ی ش رری ز یش شیدس ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر هرس دندانه فنری در حا کار
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر یک هرس دندانه ی ش
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
غلتك )(Roller
• لتا زراعش د رعه ای از صفحات فلزی ت یم ر دایترس
ای ش لش است ه در نار ی تدییر قترار گرفتته ر حتر یتا
حتترر ر تتزی تتش گر نتتد .راحتتد هتتای یتتا لتتتا رری هتتم
استرانه ای را بردترد تش سررنتد ته شتیار دار یتا دندانته دار
است .از لتا برای رد ردش لر ه هتا ر تترا م ستازی
اا سطحش استفادس ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر یک لطک
در حا کار
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
كولتیواتور یا وجین كن
• ردتتیش تتش علتتش ر تتم نتتا ش تته دارد ر بتتیش تتاربرد سش بتترای
ردیش علفهای هرز ش باشد رسیله ای استت ته بترای ت یت
ش م ساییزس ر نرم ردش ز یش در شت بهارس به ار شررد.
• رلتیراترر از یا شاستش ر ت تدای تییته هتای فترالدی بته شت
ها ر اندازس های تلتف (فنتری سندته تازی ر درار) ستا ته
شدس ر تییهها قاب ت ریف ش باشند .به طرر لش ایش دستیاس
بتتترای نتتترم تتتردش تتتاا ر تتترا دادش ز تتتیش ر د تتتع سرری
علفهتتای هتترز ستتله ش ت نش ر ر تتت دریهتتای شتتت ردیفتتش
اننتتد گینتتدر سنبتته ر رت ر تتاا دادش ستتای برتتته هتتا تتررد
استفادس قرار ش گیرد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر یک کرلتیراترر
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
شیار ساز ( Listerیا )Furrower
• هر راحد دستیاس شیار ساز شا در صفحه برگرداش است ته
در طرفیش یا سایه ر تزی قترار دارنتد .از ایتش دستتیاس بترای
ایداد دری ر سشته ب صری در زراعت گیندر قند رت ر
سنبه اری استفاس ش شرد .رالً شیار ساز به عنراش س تریش
رحله تهیه بستر در رر اشت دری ر سشته ای استفادس ش
شتترد .ل ت ا بر تتش از زارعتتیش بتترای صتترفه دتتریش در ز تتاش
شیار ساز ها ر راحد های ردیف ار را رری یا شاسش سرار
ردس ر با هم به ار ش گیرند.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر یک ی
برگشت به فهرست درس
دری کش
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
نهركن )(Ditchers
• رسیله ای است دهت احداث دری ر نهر های اصلش سبیاری
در زرعه ه از یا شاسش یتا زیتر تش بتزرگ ر در بالته
در طرفیش سش سا ته شدس ه هنیام ندش تاا سش را بته در
س ت ش ریزد ر در رسط ایداد دری ش ن ایتد .ع تش تار
نهتتر تتش برستتیله نیتترری هیتتدررلیا ترا تتترر یتتا اهتترم هتتای
تن،تیم ع تش ر عترف تار (دهانته نهتر) برستیله بتاز ر بستته
ردش باله ها قاب نتر ش باشد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر یک نهر کش در حا کار
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
مرزبند )(Ridger
از د لته ادراتتش استت ته بستته بته نتر
• رز بند یا رز
ش است قب یا ب د از شت ررد استتفادس قترار
حصر
گیرد .ایش رسیله ع دتا ً برای قط ه بنتدی ر تحدیتد ارا تش ر
سا تش رت در شت رقابش به ار ش ررد.
• رز بند از در بشقاب گرد سا ته شدس ر بر رری یتا شاستش
ش حر تت ترا تترر از یتا
رربرری هم سرار شدس اند ر
طرف اا به دا بشتقاب هتا رارد شتدس ر از طترف دییتر
به س ت رسط ری ته ر به صررت سشته یا رز در ش سید.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر یک اشیش رز بند در حا کار
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
ماله و ادوات تسطیح كننده زمین
• در ارتتتر اندتتتام ع لیتتتات س تتتادس ستتتازی بستتتتر بتتت ر احتتتداث
دریهتتای سبیتتاری ر حر تتت اشتتیش سالت شتتاررزی ز تتیش
زراعش سس از گند سا از حالت سط ر تتراز تار تش
شتترد .از ایتتش رر الزم استتت هتتر گنتتد ستتا ی بتتار نستتبت بتته
تسطی ر بازسازی ز تیش اقتدام گتردد .بترای ایتش ن،ترر از
اله ) (Levelerاستفادس ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
تصریر یک اله
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
• آماده سازی زمین از نظر شیمیایی
• ی تتتش از ب تتت هتتتای هتتتم در تتتدیریت ارا تتتش زراعتتتش س تتتادس
سازی ز یش از ن،ر شی یایش ر حف ،حاصل یزی اا است .بر
استتاس قتتدار نیتتاز گیتتاس بتته عناصتتر ت ایش سنهتتا را در در گتتررس
عناصر سر صرف ر م صترف (ریتز یت ی هتا) تقستیم بنتدی
ردساند.
• برد هر یا از عناصر ایش ت ش تتأریر ستر بتر سیشترری
ف الیت های رشتد ر ن تر گیتاس باعتث تاه ع ل ترد در گیاهتاش
زراعش شگردند .در بتیش عناصتر ت ایش تلتف تتأریر بترد
بر تتتش اننتتتد نیتتتتررهش ) (Nستاستتتیم ) (kفستتتفر ) (Pر
لسیم ) (Caبسیار شهرد است.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
نیتروژن )(N
• نیتتتتتررهش یتتتتا ازت در ستتتتا ت اش ستتتتلر گیتتتتاهش بتتتته صتتتتررت
تر یبتتاتش اننتتد ستتررتییش لررفی ت ر استتیدهای نر لییتتا شتتر ت
دارد ر ب شتتتش از ستتتا ت اش رل تتترلش سنزیمهتتتا ر ریتا یشهتتتا را
تش ی شدهد.
• بتترد نیتتتررهش ردتتب تتاه رشتتد ستتبزینه ای ر شتتادابش گی تاس
شتتدس ر بتتا بتتر هتتم زدش رشتتد ر ترس ت ه ت تتاد گیتتاس نهایت تا ً باعتتث
اه ترلید یرس ر دانه تش گتردد .البتته زیتادی نیتتررهش تاا
بریهس در ارا ر دررت رشد گیاس ردب تشدید رشد ستبزینه ای ر
به تتأ یر افتتادش رشتد انتدام هتای ترلیتد رلتش در گیتاس تش گتردد.
تحریتتا ف الیتتت شتتته هتتا حستتاس شتتدش گیتتاس بتته ستتر ا شت ش ر
رابیتتدگش ستتاقه (ررس) ر تتتأ یر در رستتیدگش حصتتر نیتتز از
عراقب زیادی نیتررهش در اا حسرب ش شرند.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
فسفر)(P
• بتتته طتتترر لتتتش فستتتفر باعتتتث تستتتریع در رشتتتد ر رستتتیدگش
حصتتر (زردرستتش) شتتدس ر در گیاهتتاش علرفتته ای یفیتتت
تش دهتد .عتالرس
صرفش بافتت هتای ستبزینه ای را افتزای
بر ایش فسفر در رشد ر ت ا سیستم ریشه ای گیاس سایداری
در قاب رابیدش ساقه (ررس در الت) تلقی گ تش ی
یرس ر دانه ر قار ت گیاس در قاب عرا بی اری زا نقت
بسزایش دارد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
پتاسیم )(K
• ستاستتیم در ستتا ت ر انتقتتا ربرهیتتدرات هتتا تشت ی دیتترارس ستتلرلش
د ب ر نیهداری سب ر ا الح در بافت های گیاهش نق دارد .عالرس
بر ایش گنانگه گیاس از ن،ر تی یه ستاستیم در ر ت یت طلتربش باشتد
قار ت گیاس به شرایط نا ساعد حیطش انند سر ا م سبش سفتات ر
شیابتد .در در تتاش یترس ستاستیم در رنتگ ر ط تم
بی اریها افتزای
یرس ر نیز در دلرگیری از ریز سنها نق دارد .ستاسیم در گیتاس بته
سهرلت حر ت ش ند ر ترالً قتدار زیتادی از سش در بافتت هتای
دراش ر در حا رشد دیدس ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
كلسیم )(Ca
• ه تتتریش نق ت لستتیم در گیتتاس شتتر ت در ستتا ت اش دیتترارس
ستتلرلش ر حفتت ،استتتح ام گیتتاس استتت .بتتا ایتتش حتتا لستتیم در
فترستنتز انتقتتا ربرهیتدراتها ر دت ب نیتتررهش نیتز نقت
دارد ر تأریرات سر س ر یت ستاسیم ر سدیم را در گیتاس از
بتتیش تتش بتترد .بر تتش از گیاهتتاش اننتتد گینتتدر قنتتد ر دتتر ب ته
لستتیم بیشتتتری احتیتتا دارنتتد ر بتته سنهتتا گیاهتتاش سهتتا درستت
ش گریند .در قاب گیاهانش انند سنبه ر سیب ز ینش را ته
تتر استتت گیاهتتاش سهتتا گریتتز
زیتتادی لستتیم بتترای سنهتتا
شنا ند.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
• عناصر غذایی كم مصرف (ریزمغذیها)
• بر تتش از عناصتتر ی تترر اننتتد تتس ) (Cu+سهتتش (Fe3+,
) Fe2+ر نینز ) (Mn2+به عنتراش ناقت ال تتررش در ف الیتت
هتتتای سنزی تتتش گیاهتتتاش د التتتت دارنتتتد .فرسینتتتد تربیتتتت بیرلتتترهی ش
نیتررهش در ه زیستش بقترالت ر بتا تری هتای دتنس رایزربیترم
بتدرش ح ترر قتادیر ناستب رلیبتدش ) (MoO42-ر نینتز
ت ی ن ششترد .عنصتر بترر ) (BoO33-در سترعت ر یتزاش
د ب سب ر انتقا راد قنتدی در گیتاس نقت دارد .سهتش دزیتش از
سا ت اش رل ر لررفی است ر رری ) (Zn2+نیز در تش ی
بر تتش تتراد تن،تتیم ننتتدت رشتتد گیتتاهش (هرر تترش هتتای گیتتاهش)
د التتتت دارد .بتتته ایتتتش ترتیتتتب نقتتت عناصتتتر تتتم صتتترف در
تابرلسم گیاهاش بسیار سیگیدس ر تأ یش قادیر ررد نیتاز سنهتا در
اا بسیار حایز اه یت است.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
علل كاهش عناصر غذایی در خاك
الف) برداشت رر حصر از ز یش
ب) رشتتد ر ن تتر علفهتتای هتترز تته ب ت قاب ت الح،تته ای از
عناصر ایش اا را به رد ا تصای ش دهند.
اا ر رراناب (شستشری افقش اا)
) فرسای
د) رررد عناصر ایش به طبقات ساییش اا در زراعتت هتای
سبش ر ناطش سرباراش (شستشری ع ردی اا)
هـ) تیییر ش عناصر به حالت گاز ر تصاعد شدش به در
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
انواع كودها:
• ردها به طرر لش از ن،ر نشا بته در دستته كودهاای آلای
(طبیعاای) ر كودهااای معااادنی (مصاانوعی) تقستتتیم بنتتدی تتتش
شرند.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
كودهای آلی:
• هر ادس سلش ه برسیله ی ررارگانیسم های اا قاب تدزیه
باشد به عنراش رد سلش حسرب ش شرد.
انرا کردهای سلش عبارتند از:
-1كود حیوانی
-2كمپوست
-3كود سبز
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-1كود حیوانی:
• ن،رر از رد حیرانش د رعته ای از تراد بستتری ادرار
ر دفر گار گرسفند رغ یا هتر حیتراش دییتری استت ته
از ح نیهداری سنها بدست ش سید.
• به طرر ترسط با صرف 10تش ترد دا تش در یتا ه تتار
به ترتیب قدار 50ر 25ر 50یلرگرم نیتتررهش فستفر ر
ستاستتیم بتته تتاا ا تتافه تتش شتترد .از سندتتا تته تترد دا تتش بتته
تتتدریك طتتش 3التتش 4ستتا در ا تیتتار گیتتاس قتترار تتش گیتترد
بسته به نر تنارب زراعش هر گند سا ی بار قتدار 30تتا
40تش رد دا ش در ه تار ررد استفادس قرار ش گیرد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-2كمپوست
• لرطش از زباله های انیش فا البهای ع ر ش اس ر
بقایای گیاهش ر حیرانش را سس از ت یر ش تراش به عنتراش
سرستتت بتترای تقریتتت ر حاصتتل یزی ز تتیش تتررد استتتفادس
قرار داد .سرست در زارعش ه به رد حیرانش دسترسش
ندارند از د له در ناطش شاررزی حاشتیه شتهر هتا ر در
تقریت حاصل یزی باغ ها گ نزارها سبزی اری ف ای
سبز ر … اه یت دارد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-3كود سبز
• ستتتر یش نتتتر از انتتترا ردهتتتای سلتتتش تتترد ستتتبز استتتت .ایتتتش
اصطالح به زیتر تاا ن تردش تراد گیتاهش سرستیدس نشتدس اطتالش
ش شترد .بترای ایتش ن،ترر گیاهتاش علفتش ر ستریع الرشتدی ته
داری شاخ ر برگ زیاد هستند را در زرعه شت ن ردس ر ستس
از این ه به حد قابت تتردهش از رشتد رستیدند سش را برستیله گتار
سهش برگرداش دار زیتر تاا تش ننتد .ایتش ع ت باعتث سرستیدش
گیتتتاس در تتتاا شتتتدس ترلیتتتد هر تتترس تتتش نتتتد ر تتت ش بهبتتترد
اصیت فیزی ش اا ردب بازگشت راد دنش د ب شدس بته
اا ش گردد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
كودهای معدنی
• رادی ه دارای یتا یتا گنتد عنصتر الزم بترای رشتد ر ن تر
گیاهاش باشند ر در ار اندات صنایع ستررشی ش سا ته تش
شتترند ردهتتای تتدنش یتتا شتتی یایش نا یتتدس تتش شتترند .ایتتش
ردها ا رتراً شتا تر یبتاتش از عناصتر سته گانته K , P ,
Nهستند ه دهتت افتزای ترلیتد حصتر بته تاا ا تافه
ششرند.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
انواع كودهای شیمیائی
-1ردهای نیتررهنش
-2ردهای فسفری
-3ردهای ستاسی ش
-4ردهای لرط
-5ردهای ی رر (ریز ی ی ها)
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-1كودهای نیتروژنی
• نیتررهش ی ش از عناصر سر صرف است ه اندام بسیاری
از فرسینتتدهای فیزیرلرهیتتا ر ستتا ت اش بستتیاری از تر یبتتات
گیتتتتاهش بتتتته ح تتتترر سش رابستتتتته استتتتت .نیتتتتتررهش بتتتته فتتتترم
نیتتترات ) (NO3-یتترش س رنیتترم ) (NH4+ر اررس CO
(NH2)2قاب ت د ت ب گیتتاس استتت .بتتر ایتتش استتاس ردهتتای
نیتررهنش به سه گررس نیتراتتش س رنیتر ش ر س یتدی )(NH2
تلفتتش در
تقستتیم بنتتدی تتش شتترند تته از هتتر گتتررس انتترا
بتتتازار ردتتترد دارد تتته البتتتته درصتتتد نیتتتتررهش تتتالی سنهتتتا
تفارت است.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
الف -كودهای نیتراتی
• ایش ردها به عنراش رد اصلش (قب از اشت ر ه ز اش بتا
اشتتت) ر تترد ستترا (ب تتد از اشتتت ر شتترر رشتتد ف تتا
گیاس) در بیشتر ااها قاب استفادس هستند .از ایتش گتررس تش
تراش نیترات ستدیم ( حتتری 16درصتد نیتتررهش تالی)
نیتتتتترات لستتتتیم ( )%5/15ر نیتتتتترات ستاستتتتیم ( )%13را
برش رد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
ج) كودهای آمیدی NH2
• اررس ه رایك تریش رد نیتررهنتش در شتاررزی ایتراش استت ر
به علت شباهت ،اهری سش به دانه های ش ر رد ش ری نا یدس
ش شرد از د له تر یبات سلش است ه بته سستانش در سب حت ر
در اا تدزیه ش شرد .از حلر اررس در حلر ساشتش بترگ
گیاهاش نیز استتفادس تش شترد .درصتد نیتتررهش ترد اررس %46
است ر به سسانش از اا شسته ن ش شترد .اررس بترای ت تام تاا
ها ناسب است .ترد اررس بته عنتراش ترد اصتلش قبت از اشتت
تتررد استتتفادس قتترار تتش گیتترد .ا تتا بتته دلی ت ستتهرلت د ت ب بتته
صتتررت ستترا (ستتس از اشتتت) ر حلتتر ساشتتش رری شتتاخ ر
برگ نیز به ار ش ررد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-2كودهای فسفری
• یتتتزاش فستتتفر ردهتتتای فستتتفر دار بتتتر استتتاس انیتتتدریا فستتتفریا
) (P2O5سندیدس ششرد .ردهای فسفرس بر استاس حاللیتت بته
2گررس به شرح زیر تقسیم ش شرند:
ردهتتتای فستتفات س رنیتتترم
الااف -محلااول در آب :ایتتتش گتتررس شتتا
( حتتتری )P2O5 %46ستترسر فستتفات تترلش ( )%16ر
سرسر فسفات تریس ( )%48ش باشتد .فستفات س رنیترم از رایتك
تتریش ردهتتای فستتفری در زراعتتت استتت ته بتته شت دانتته هتتای
نسبتا ً درشت به رنگ ا ستری ررشش یا تیترس (بته استم عا یانته
رد ساگ ه ای ررشش) به بازار عر ه ششرد.
ب -نامحلول :از ایش گررس ش تراش سنگ فسفات تام (%20-40
P2O5ر سردر است راش ( )%20-25را نام برد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-3كودهای پتاسیمی
• ت تتام تر یبتتات ستاستتیم دار حلتتر در سب هستتتند ر بتته فرریتتت
برای گیاس قاب د ب هستند.
• سه فرم اصتلش ردهتای ستاستی ش عبارتنتد از :لتررر ستاستیم (
60-62درصتتد ( نیتتترات ستاستتیم ( )%44ر ستترلفات ستاستتیم
(.)%48 -50
• ستتترلفات ستاستتتیم تتتر تتتتریش تتترد ستاستتتی ش استتتت تتته در
شتتاررزی ایتتراش تتررد استتتفادس قتترار شگیتترد .ایتتش تترد بتته
صررت سردر سفید تا رم رنگ به بتازار عر ته تش شترد ر
تتترالً قبتتت از اشتتتت بتتته عنتتتراش تتترد اصتتتلش ر ه تتتراس بتتتا
ردهای فسفری صرف ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-4كودهای مخلوط
• بر تتتش از ار انتتته هتتتای تهیتتته ردهتتتای شتتتی یایش عناصتتتر
نیتتتررهش فستتفر ر ستاستتیم تته بتتی از ستتایر عناصتتر تتررد
نیاز گیاهاش هستند را به صررت لرط تهیه ر عر ه تش
ننتتتد .تر یتتتب ایتتتش ردهتتتا بتتته ترتیتتتب بتتتر حستتتب درصتتتد
نیتررهش ا سید فسفر ر ا سید ستاسیم ر ش شرد .به طرر
رتتتتتتتا تتتتتتترد لتتتتتتترط 20-10-10دارای 20درصتتتتتتتد
نیتررهش 10درصد P2O5ر 10درصد K2Oش باشد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-5كودهای میكرو (ریز مغذی ها)
• از یتتاش عناصتتر تتم صتترف بتترد سهتتش تتس نینتتز ر
رری بیشتتتتر در ااهتتتای نتتتراحش شتتتا ر بتتترد لتتتر ر
رلیبدش بیشتر در نراحش رطرب حت است .گنان ه قتبالً
گفته شد دیریت صرف عناصر م صرف بستیار دشترار
است زیرا رز بتیش یتزاش تررد نیتاز ر حتد ست رم ننتدت
گیتتاس بستتیار باریتتا استتت لتت ا تتاربرد ایتتش تترد هتتا ز تتانش
ترصیه ش شرد ه بترد سنهتا بطترر دقیتش در تاا حترز
شدس باشد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
انتخاب نوع و میزان كود
• گنانگه رد تر از قدار الزم در یا زرعه به تار بتردس
شرد باعتث ششترد تتا از ستایر عرا ت ر نهتادس هتا حتدا رر
استفادس ر بهرس رری به ع نیایتد .از طرفتش صترف زیتاد
ر بش رریه ردهای شتی یایش هتم از ن،تر اقتصتادی ر هتم از
ن،تتر زیستتت حیطتتش بتته صتتالح نیستتت .از ایتتشرر شایستتته
استتت بتتا در ن،تتر گتترفتش عتترا لش اننتتد سب ر هتترای نطقتته
نتتتر گیتتتاس صرصتتتیات تتتاا رر تتترد دهتتتش ر ستتتای
اقتصادی ر دیریتش قدار ر نر ناسب رد برای گیاهتاش
زراعش هر نطقه را ت ییش ن رد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
زمان كود دهی:
برای افزای تأریر ردهتای صترف شتدس از یتا ستر ر تاه
اررات سر زیست حیطش ر اقتصادی از سری دییر بهتتر
سش است ه رد را ز انش به ار بترد ته ارالً قست ت اع،تم
سش بتته صتتررت قاب ت د ت ب گیتتاس در تتاا بتتاقش ب انتتد ر رانی تا ً
تلفتتات تترد بتته صتتررت شستشتتر تربیتتت ر تدزیتته در حتتداق
ش باشتد .بته طترر لتش ردهتای شتی یایش را شتتراش در
در هنیام به شرح زیر ررد استفادس قرار داد.
-1قبل از كاشت -2بعد از كاشت
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-1قبل از كاشت
• در صتتررتش تته تترد در تتاا حر تتت ن نتتد ر نتتتراش سش را بتته
نحری در سب ح ر بته تاا ا تافه ترد تش بایستت سش ترد
را حت تا ً قبت از اشتتت بتته تتاا داد .ردهتتای فستتفرس ر ستاستتیم
بدتتز تترارد استتترنایش ه یشتته قبت از اشتتت در ز تتیش س ت ر
برسیله ش م یا با دیسا ر هرس با اا لرط ش شرند .ارتر
ب شتتش ب تتش ردهتتای شتتی یایش نیتتز ستتتلزم اندتتام تیییراتتتش
است ه نیاز نتد ز تاش استت .بطترر رتا گترگرد تش بایستتش
حتتداق 4-6هفتتته قب ت از اشتتت بتته تتاا ا تتافه شتترد تتتا بتته
صررت قاب د ب ی نش یرش سرلفات ) (SO42-در سید.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
-2بعد از كاشت
• ردهتتایش را تتش تتتراش ب تتد از اشتتت بتته تتاا داد تته در سب
حلتتر باشتتند عنصتتر ردتترد در سنهتتا ستتتقی ا ً ر بتتدرش تیییتتر
قاب دت ب گیتاس باشتد در تاا بته ستهرلت حر تت نتد فترار
نباشد ر به سرعت در اا تربیت نیردد .در ایش رارد تش
است رد شی یایش در حیش اشتت بطترر نتراری در در طترف
ط اشت ب ر ر یا در زیر سش به ار بردس شرد.
• حالت دییتر از ترد دهتش ب تد از اشتت ترد سترا استت ته
ستتس از اشتتت ر رشتتد ر ن تتر گیتتاس در رقتتع لتتزرم رری تتاا
ساشیدس ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
روش های كود دهی
• انت اب رر ناسب ترزیع ترد نیتز اننتد ز تاش ترد دهتش
تتش ترانتتد بتتر ارتتر ب شتتش ردهتتای شتتی یایش تتؤرر باشتتد .در
د ر باید ررشش را برای رد دهش برگزید ه رد را در
طتتر تتدتش تته تتررد نیتتاز گیتتاس استتت بتته حتتدا رر قتتدار در
ا تیار گیاس قرار دهد.
برگشت به فهرست درس
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
انرا
.1
.2
.3
.4
.5
.6
های رد دهش عبارتند از:
رر
تزریقی
پراكندن
نواری
كناری
همراه با آبیاری
محلول پاشی یا تغذیه برگی
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص سندم :س ادس سازی بستر ب ر
زراعت عمومی
تهیه بیولوژیكی زمین
• ن،رر از س ادس سازی ز یش از لحا ،بیرلرهی ش از بیش بتردش
تتتر تتتاا ر افتتتزای ردتتتردات فیتتتد استتتت .از
ردتتتردات
ایتتشرر بتتر حستتب شتترایط تتش استتت در نتتار س تتادس ستتازی
فیزی ش ر شی یایش ز یش اربرد انرا حشترس ت هتا قتارچ
ها نیز رررت یابد .تلقی ب ر
ها ن اتد ها ر علف
لیتترم هتتا بتتا گرنتته هتتای ناستتب بتتا تری رایزربیتترم ر یتتا فتتراهم
سا تش شرایط بترای استتقرار ه زیستتش ی ترریزایش در تاا
نیتتز ب شتتش از س تتادس ستتازی بیرلتترهی ش ز تتیش حستترب تتش
شرند.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فصل ششم
بذر در زراعت
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
تعریف بذر در زراعت
• هتتر قس ت تش از گیتتاس اعتتم از انتتدامهای رریشتتش یتتا انتتدام ت ریتتر
دنسش (دانه) ه برای شتت ر ترلیتد گیتاس ددیتد تررد استتفادس
قتتترار گیتتترد در زراعتتتت اصتتتطالحا ً بتتت ر ) (Seedنا یتتتدس
ششرد .ا رر گیاهاش زراعش برسیله دانه ت ریتر تش یابنتد ا تا
بتترای ت ریتتر بر تتش گیاهتتاش از انتتدام هتتای رریشتتش اننتتد سیتاز
دس ر ساقه استفادس ش شرد .بته طترر رتا در زراعتت ستیب
ز ینش زعفراش سیتاز تررا ش ر نیشت ر بته ترتیتب تدس بنته
(سرخ) سیاز ر قل ههای ساقه ایش گیاهاش شت ش شرند.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
سالمت بذر
• ب ت ر ر تترب ب ت ری استتت تته ستتالم ( ا ت ) باشتتد .گنانگتته
دنتتتیش سندرستتتسرم ر یتتتا سرستتتته بتتت ر طتتتش ع لیتتتات برداشتتتت
حصر سسیب دیدس باشند از درصد سبز شدش سش بته شتدت
استتته تتش شتترد ر گیاهگتته هتتای ت یفش ترلیتتد راهنتتد شتد.
عتتالرس بتتر ایتتش بت ر هتتایش تته گیاهگتته ای ت یف ترلیتتد تتش
نند در راح ب دی رشد نسبت بته ا تراف ر نا الی تات
حیطش حساس تر راهند برد ر ایش ا ر ردب عتدم ترفیتش
ر هدر رفتش هزینه ها ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
بلوغ بذر
• ب ت ر ر تترب ب ت ری استتت تته بتتالغ (رستتیدس) باشتتد .ب ت رهای
نتتارس تته بلتترغ دنتتیش سنهتتا ا ت نیستتت درصتتد درانتته زنتتش
سایینش دارند .ه گنیش اگر دنینش بالغ شتدس باشتد ا تا بت ر قبت
از بلتتتترغ فیزیرلرهیتتتتا 1برداشتتتتت شتتتتدس باشتتتتد گیاهگتتتته ای
یف ترلید ش ند .ی نش ب ر باید رحله ت ی رشتد دانته
را رری گیتتاس تتادری ستتسری نتتد تتتا رزش شتتا سش افتتزردس
گردد.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
اندازة بذر
رالً بیش اندازس ب ر با اندازس دنیش ر راد اندر ته ای ب ر
•
رابطتتتته ای ستتتتتقیم ردتتتترد دارد .بتتتته ایتتتتش ترتیتتتتب بتتتت رهای
رگتتاتر از تتر قتتدرت ستتبز شتتدش تتتری نستتبت بتته
ب رهای درشت تتر دارنتد .عتالرس بتر ایتش بت رهای بزرگتتر
تتتته گیاهگتتتته هتتتتای قتتتتریتری ترلیتتتتد تتتتش ننتتتتد در قابتتتت
نا الی تتات حیطتتش در طتتش درراش ستتبز شتتدش نیتتز قار تتت
بیشتری از رد نشاش ش دهنتد .گنانگته بت ر تررد ن،تر از
2/1اندازس ترلش ه تاش رقتم ترگ تر باشتد بترای اشتت
ناسب نیست.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
عمر (سن) بذر
• دت ز انش ه یا ب ر قرس نا یه یا قدرت درانه زنتش ترد
را حف ،ش ند اصطالحا ً طر ع ر بت ر نا یتدس تش شترد.
حدا رر ع تر بت ر گیاهتاش زراعتش حتتش در بهتتریش شترایط
نیهتتتتداری در حتتتتدرد 25ستتتتا استتتتت .اصتتتترالً بتتتت رهای
حصتترالت رر نتتش ر سنهتتا تتته حتتاری تتراد ا ستتید شتتترندس
هستند سس از گند سا قرس نا یه رد را از دست تش دهنتد.
در حالی ه ب ر گندم در ر یرالف طتر ع تر طترالنش تتری
دارند .با افزای سش ب ر قدرت درانه زنش ر سبز شدش ب ر
ر ه گنیش قدرت رشد گیاهگه سش استه ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
خلو ژنتیكی بذر
• گنانگتته ح رلتته ب ت ری تتررد استتتفادس بتترای اشتتت از ن،تتر
هنتی تتش نا تتالی ر لتترطش از گرنتته هتتای تلتتف یتتا ارقتتام
تلف یا گیاس زراعش باشد:
• ارالً فتتترم رشتتتد زرعتتته ی نرا تتتت ن راهتتتد بتتترد .زیتتترا ارقتتتام
تلتتف ع تتس ال هتتای تفتتارتش بتته عرا ت رشتتد نشتتاش تتش
دهند.
• رانی تا ً حصتترلش تته از سش زرعتته ترلیتتد تتش شتترد ی دستتت ر
ی نرا ت ن راهتد بترد ر بته تتدریك لتری هنتی تش رقتم تررد
اشت از دست ش ررد.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
خلو بذر فیزیكی
• لرط بردش ب ر سالم با ب ر های ش سته تاس ر لت گتردر
تتاا ت تتم حشتترات بت ر علفهتتای هتترز ر ستتنیریزس ردتتب
عدم لری فیزی ش ب ر شدس ر از ارز سش ش اهد.
• بنتتابرایش شایستتته استتت بتته تتا اشتتیش هتتای ت یتتز ننتتدس ب ت ر
(دستیاس برداری) ایتش نا الصتش هتا را دتدا ر بت ر را ت یتز ر
ساا ن رد .بر حسب ررد اندتام تی ارهتایش رری بت ر (قبت از
اشت) رررت ش یابد .رایك تریش ایتش اقتدا ات شتا ضاد
عفونی كرك گیری ر پیش جوانه زنی ب رها شباشد.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
ضد عفونی بذر
• بتترای تی تتار ب ت رها علیتته حشتترات تتا زی از ستتم لینتتدیش بتته
یتتتزاش 30-50گتتترم ستتتم تتتالی بتتترای 100یلتتترگرم بتتت ر
الت ر از سم دیازینرش بته یتزاش 5/0در هتزار ستم تالی
برای حبربتات استتفادس تش شترد .بترای تد عفترنش بت ر علیته
قارچ ها نیز تش تتراش از ست رم قتارچ ت استتاش (بته یتزاش
1-3در هتتتزار ستتتم تتتالی) بنر یتتت ر تیتتترام ( 1در هتتتزار)
استفادس ن رد .ایش ست رم بته صتررت ستردر قابت حت در سب بتا
50درصتتد تتادس تتؤررس بتته بتتازار عر تته تتش شتترند بتته ایتتش
ترتیتتب اگتتر صتترف 2در هتتزار ستتم تتالی تتررد ن،تتر تتش
باشتتد بایستتتش 400گتترم ستتم تدتتارتش 50درصتتد را بتتا 100
یلرگرم ب ر س شته ن رد.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
كرك زدایی
• بر ش از ب رر گیاهتاش زراعتش اننتد سنبته دارای ترا هتای
،ریفش ) (Linterدر اطراف رد ش باشند .بترای ستهرلت
اشت ایش بت رها بتا اشتیش ر دت ب بهتتر رطربتت ر تستریع
درانتته زنتتش بهتتتر استتت ع ت تترا گیتتری اندتتام شتترد .ب ت ر
تترا گیتتری شتتدس را اصتتطالحا ً بت ر دلینتتته تتش گرینتتد .ترا
انی ش (ستای ر عبترر ستریع از رری
زدایش به در رر
شتتتتت له) ر شتتتتتی یایش ( تتتتتاربرد استتتتتید ستتتتترلفرریا ر استتتتتید
لریدریا) اندام ش دهند.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
پیش جوانه زنی بذر قبل از كشت
• ستترعت درانتته زنتتش بتت ر بر تتش از گیاهتتاش یلتتش تتم استتت.
اقا ت طرالنش ب ر در اا به سال ت ب ر لط ه ش زند.
• بتترای تستتریع درانتته زنتتش اینیرنتته ب ت رها تتش تتتراش از طریتتش
یس ن ردش بت ر قبت از اشتت سنهتا را رادار بته ستی درانته
زنش رد .رالً ب رری انند برنك رت لربیا گیندر قند
بتتاقال ر ب ت ر گیاهتتاش دتتالیزی (هندرانتته ربتتزس یتتار ر تتدر
ر…) را قب از اشت یس تش ننتد .ه گنتیش رریانتدش تدس
های سیب ز ینش در سایه ر د ای 10تا 15درده سانتییراد
نیز اقدا ش در ه یش راستا حسرب ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
عوامل محیطی مؤثر بر جوانه زنی بذر
• ه انطرر ه سی از ایش گفتته شتد بت ر بتالغ ر ستالم س تادگش
درانتته زنتتش را دارد بتته شتترط سن تته عرا ت حیطتتش در حتتد
ناسب برای هر گرنه فراهم باشد.
• رطربتتتت ا ستتتیهش د تتتتا ر گتتتاهش نتتتترر همتتتتریش عرا تتتت
حیطتتش هستتتند تته درانتته زنتتش ب ت ر گیاهتتاش را تحتتت تتتأریر
قرار ش دهند.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
خفتگی بذر
• هر گاس ب ر در شرایطش شت شرد ته ت تام عرا ت حیطتش تؤرر
بر درانه زنش در حد طلرب فراهم باشد ا تا بت ر ه گنتاش درانته
نزنتتد گفتتته تتش شتترد بت ر در حالتتت تتراب یتتا فتیتتش قتترار دارد.
گتتاهش ارقتتات علتتت فتیتتش ب ت ر نتتارس بتتردش ب ت ر نتتاقی بتتردش
دنتتیش ردتترد سرستتته ستت ت ر یتتا بتترهم تترردش تتترازش تر یبتتات
شتتتی یایش ر تتتراد تن،تتتیم ننتتتدس رشتتتد استتتت تتته در ایتتتش تتترارد از
خفتگی ذاتی یتا خاواب اولیاه نتام بتردس تش شترد .ا تا اگتر بته علتت
قتترار گتترفتش بت ر در شتترایط نا ستتاعد بتته تتدت طتترالنش تتراب در
ب ر ایداد شرد سش را خفتگی القایی یا خواب ثانویه ش نا ند.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
قوه نامیه بذر
• ترانتتتایش بتتت ر بتتترای تتترر درانتتته از دنتتتیش بتتت ر ر تشتتت ی
گیاهگتته ستتالم ر قتتری (تحتتت شتترایط ستتاعد) اصتتطالحا ً قتترس
نا یتته نا یتتتدس تتتش شتترد .بتتترای ت یتتتیش قتترس نا یتتته یتتتا درصتتتد
درانهزنش ب ر قب از اشت رر های تلفش ردرد دارد.
برگشت به فهرست درس
فص ششم :ب ر در زراعت
زراعت عمومی
عرا ت تتؤرر در قتترس نا یتته بتت ر را تتش تتتراش بتته شتترح زیتتر
الصه رد:
الف) صرصیات هنتی ش ب ر
ب) شرایط حیطش زرعه به هنیام تش ی ر رسیدش ب ر
)ع ربر
د) شرایط انبار ر نیهدری ب ر
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فصل هفتم
عملیات كاشت
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
مقدمه
• ع لیتتات اشتتت شتتا زیتتر تتاا تتردش ب ت ر یتتا انتتدام هتتای
رری ت ریر شرندس گیاس به ن،ترر درانته زدش ر رشتد تش
باشتتتد .از ن،تتتر فنتتتش زیتتتر تتتاا تتتردش دانتتته ر بتتت ر حقیقتتتش
اصتتطالحا ً ب ت ر تتاری ) (Sowingر شتتت گیاهگتته نهتتا
قل ه ریزرم سیاز دس ر نشا اشتش ) (Plantingنا یدس
ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
فصل بذر كاری
• با ترده به نتر گیتاس ر احتیادتات حیطتش رشتد سش از ن،تر
فص ب ر تاری گیاهتاش را تش تتراش بته گهتار گتررس تقستیم
بندی رد.
-1گیاهان پائیزه :انند:گاردار ر گندم ر در ساییزس
-2گیاهان بهاره :انند :گندم در ر باقالی بهارس
-3گیاهان دو فصله :انند :ن رد فرنیش یرنده
-4گیاهان تابستانه :انند :رت ر سررگرم سنبه
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
تاریخ كاشت
• بهتریش تاری شت هر رقم ز انش است ه بتا شتت در سش ز تاش
ارالً عرا تتت حیطتتتش ناستتتب بتتترای درانتتته زنتتتش ستتتبز شتتتدش ر
استتتقرار گیتتاس فتتراهم استتت .رانی تا ً احت تتا رقتتر شتترایط نا س تاعد
حیطش انند سر ا گر ا ر ش ش حداق باشد .در نتیده در ایتش
حالت ع ل رد باالتری نستبت بته ستایر تتاری هتای اشتت حاصت
شگردد.
عوامل مؤثر بر انتخاب تاریخ كاشت
الف -عرا اقلی ش (د تا بارنتدگش شتدت ر ز تاش رز بتاد طتر
ررز)
یتر اقلی تش (سفتات ا تراف علفهتای هترز سرنتدگاش
ب -عرا
اقتصاد ترلید)
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
روش های كاشت
• از سندتتتا تتته شتتترایط حیطتتتش ر فتتترم طلتتترب ز تتتیش بتتترای
حصرالت تلف شتابه نیستت بته ه تیش دلیت رر اشتت
حصرالت نیز با ی دییر تفارت دارد .به طترر لتش ر ت یت
سب ر هتتترا تتتاا رر ر نتتتر تدهیتتتزات سبیتتتاری ر اشتتتیش
اشتت یتا گیتاس را ت یتیش تش
سالت ردرد در زرعته رر
نند.
به طرر لش رر های اشت عبارتند از:
• دست پاشی (كرتی) ،خطی (ردیفی) ،كپه ای و خزانه كاری.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
بذر كاری به طریق دست پاش
• در ایتتتش رر بتتت ر بتتته طتتترر نستتتبتا ً ی نرا تتتت در ستتتط تتتاا
سرا ندس شدس ر به ا اله یا هرس به زیر اا بردس تش شترد.
البتتته تتش استتت فراصت بت ر بهتتم تترردس ر بر تتش در ستتط ر
بر ش در ع ش اا قرار گیرند.
• رر دست سا برای گیاهانش ه احتیا به ردیش ر تنا تردش
دارنتتد طلتترب نیستتت ر سرهزینتته راهتتد بتترد .در عتترف بتترای
شت الت دانه ریز گیاهاش علرفه ای ر شت درهم ش تتراش
از ایش رر بهرس دست.
• در ایتتش رر سبیتتاری بتته صتتررت رتتتش ( رقتتابش) اندتتام تتش
شرد.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
بذر كاری ردیفی
• در ایتتتش رر بتتت رها بتتتا فاصتتتله ی نرا تتتت از ی تتتدییر رری
طرط ترازی اشتته تش شترند .ن،تم ر ترتیبتش ته در بت ر
تتتاری بتتته ایتتتش رر ردتتترد دارد قتتتدار بتتت ر صتتترفش را
اه دادس ر با فراهم سا تش سبیاری به رر نشتتش ردتب
صرفه دریش در سب هم ش شرد .عالرس بر ایش ا اش اندتام
ع لیات داشت انند ستله شت نش تاا دادش ستای برتته هتا ر
ردیش علفهای هرز به ا ادرات تانیزس نیتز فتراهم تش
شرد.
• ب ر اری ردیفش تش استت بته صتررت ستط یتا دتری ر
سشته ای (بر رری سشتته دا ت دتری رری سشتته عتریف)
اندام شرد.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
بذر كاری كپه ای
• ایش شیرس ع دتا ً برای شت صیفش دتات گیاهتاش دتالیزی ر
ردینش ه برای رشد ناسب به ف تای نستبتا ً زیتادی احتیتا
دارند به ار ش ررد.
• در ایتتش رر ب ت رها در نتتار یتتا رری سشتتته هتتا بتته فراص ت
تتیش حفتترس هتتای تترگ ش ایدتتاد ر در هتتر تتدام ت تتدادی بت ر
ری ته ش شرد .ایش ار ا لب به تا دستت (بیلگته) اندتام
ش شرد.
• سس از رری گیاهگه ها حت ا ً باید تنا شرند.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
نشاء كاری )(Transplanting
• بر تتش از گیاهتتاش اننتتد گردتته فرنیتتش فلفتت ر تتاهر بتت رهای
بسیار ریزی دارنتد ر شتت ستتقیم بت ر سنهتا در زرعته دشترار
است .در ایش رارد در قط ته ز ینتش رگتا رسترم بته زانته
ب ت ر تتاری اندتتام تتش شتترد .ر گتترش ستتاحت رگتتا استتت بتته
راحتتتش تتش تتتراش ت تتام احتیادتتات گیاهگتته از لحتتا ،س تتادس ستتازی
فیزی تتش ر شتتی یایش ز تتیش تتتأ یش نتترر ر حتترارت ر … را در
ن،ر گرفت .سس از این ه گیاهگه ها قدری رشد ردند در ز تاش
ناسب ر بدرش سن ه بته ریشته گیاهگته هتا صتد ه رارد شترد سنهتا
را از تتاا بیتتررش سرردس ر در ز تتیش اصتتلش تته قتتبالً س تتادس شتتدس
است نشا ش نند.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
عوامل مؤثر بر تعیین تراكم مطلوب بوته
• اصتترالً تتترا م طلتترب اشتتت بتترای هتتر رقتتم یتتا راریتتته از
گیاهتتاش زراعتتش در هتتر نطقتته ترستتط حققتتیش ر از طریتتش
سز ای های زرعه ای ت ییش ش شرد .درهر صررت تش
بایست حدرد ر یزاش ترا م تقریبش بترای هتر گیتاس را بتدانیم
تا نسبت به ت ییش دقیش سش اقدام نیم.
ؤرر بر ت ییش ترا م برته به سته دستته
• به طرر لش عرا
صرصیات گیاهش شرایط حیطش ر هدف ترلید تقسیم تش
شرند.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
صرصیات گیاهش ررر بر ت ییش تراکم برتهها عبارتند از:
.1اندازه نهایی گیاه
.2طول دوره رشد
.3قدرت ترمیم فضا
.4نیاز به نور
.5رقابت علفهای هرز
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
شرایط حیطش ررر بر ت ییش تراکم برتهها عبارتند از:
.1خصوصیات خاك
.2امكان تأمین رطوبت
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
میزان بذر در هكتار
• گنان تتته تتتش دانیتتتد بتتترای تشتتت ی ت تتتداد برتتتته تتتررد نیتتتاز در
زرعتتتته رریتتتت بتتتت ر ر استتتتتقرار گیاهگتتتته تتتترررت دارد.
بنابرایش برای حصر ترا م طلرب برتته بایتد بته عترا لش ته
در سبز شدش ب ر راستقرار گیاهگه تأریر دارند ترده ن اییم.
یف تر نا الی تر ر دارای قترس
• به طرر لش هر گه ب ر
نا یتته تتتری باشتتد تتش بایستتت یتتزاش ب ت ر در راحتتد ستتط
بیشتر در ن،ر گرفته شرد.
• برای برسررد قدار دقیش ب ر برای شت یا ه تار سگتاهش از
( )1رزش هزار دانه ( )2قترس نا یته بت ر ( )3درصتد لتری
فیزی ش ب ر الزا ش است.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
آرایش كاشت
تش استت
• رقتش ترا م طلرب ر یزاش بت ر شت ی شتد
سش را بتتا الیرهتتای تفتتارتش در زرعتته شتتت ن تترد .البتتا ً
ب ت رها را رری ردیتتف هتتا یتتا طتترط تتش ارنتتد .فاصتتله در
ردیتتف دتتارر تترالً گنتتدیش برابتتر فاصتتله در برتتته تترالش
در رری یتتا ردیتتف استتت .هتتدف از فاصتتله گ ت اری ناستتب
یاش برته ها سش است ه تر یبش ناستب از عرا ت حیطتش
(سب هرا نرر ر اا) برای حصر حدا رر ع ل رد ش
بتتا یفیتتت طلتترب تتتأ یش شتترد .بتتا در ن،تتر گتترفتش فاصتتله
ردیف هتا ر فاصتله بت رها رری ردیتف ت تداد برتته در راحتد
سط ش ی ش گردد.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
عمق كاشت
• اصرالً هنیام ب ر اری بایستش س ش شرد ته رری بت ر بتا قتداری
اا سرشیدس شرد تا بت ر در ت تاس تافش بتا رات تاا باشتد .شتت
بستتیار ع یتتش یتتا بستتیار ستتطحش طلتترب نیستتت .در شتتت یلتتش تتم
ع ش ب رها در رف گر ای ررشید ح الت سرندگاش حشرات
ر شت ش قتترار تتش گیرنتتد ر گنانگتته بت ر یلتتش ع یتتش اشتتته شترد
راده شرد.
ش است درانه زنش ب ر ر رر گیاهگه با ش
• در دستتته عرا ت تتا ش ر گیتتاهش بتتر ت یتتیش ع تتش اشتتت تتتأریر تش
گ ارند.
• عامل خاك( :بافت اا -سرعت شا شدش اا – حرارت اا)
• عامل گیاهی( :عادت درانه زنش ر رری – اندازس ب ر)
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
تاد سته
• به طرر لش رسرم است ه ع ش شتت بت ر را
تا گهار برابر قطر سش در ن،ر ش گیرند.
• ددر زیرع ش شت ب ر برای بر ش از گیاهاش زراعش را
نشاش شدهد.
ع ش ب ر اری (سانتی تر)
گیاس زراعش
1-5/1
ب رر بسیار ریز انند یرنده ر شبدر
2- 4
تاش ندد گیندر قند ر سریا
3-5
گندم در سررگرم عدس ر لربیا
4-6
رت سفتابیرداش ر سنبه
10-12
دس سیب ز ینش
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
وسایل كاشت
• شاررزاش برای شت ب رر گیاهاش زراعش بستته بته رر
اشتتت نتتر حصتتر صرصتتیات تتاا زرعتته ر اب تتاد
زرعتتته (ستتتط زیتتتر شتتتت) از رستتتای ر ادرات تلفتتتش
استفادس ش نند.
• به طرر لش اشیش های ب ر ار را ش تراش در ستنك گتررس
شا ردیف ار الت دانه ریز ردیف تار گیاهتاش علرفته
ای ردیتتف تتار گیاهتتاش ردینتتش تتدس تتار ستتیب ز ینتتش ر
اشیش نشا ار ررد طال ه قرار داد.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
ردیف كار غالت دانه ریز
زش بزرگش است ه در ف سش سرراخ
• ایش دستیاس شا
هایش برای رر ب ر ت بیته شتدس استت .فاصتلة بتیش طترط
اشتتت بتته طتترر تتر 15تتتا 25ستتانتی تر استتت .از ایتتش
دستیاس برای اشت الت دانه ریز انند گنتدم دتر ارزش
ستتررگرم (دهتتت علرفتته) ر ستتریا ر لربیتتا گشتتم بلبلتتش (دهتتت
رد سبز) در رری ز یش سط استفادس ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
ردیف كار گیاهان علوفه ای
• ایتتش دستتتیاس از ن،تتر ستتا ت اش تتزش ر قس ت تهای تن،تتیم
یزاش ب ر شباهت زیادی به ردیتف تار تالت دارد دتز
سن تته فاقتتد لرلتته ریتتز ر ساشتتنه بتتاز ننتتدس شتتیار تتش باشتتد.
تن،تتیم فاصتتله ردیتتف هتتای اشتتت در ایتتش دستتتیاس بتتا بستتتش
سرراخ های ریز بطترر تنتارب ( اننتد ردیتف ارهتای
الت دانه ریز) اندام ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
تصویر یک ماشین
ردیف کار
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
زراعت عمومی
فص هفتم :ع لیات کاشت
ردیف كار گیاهان وجینی
• ایش ردیف ارهتا بته صتررت دستتیاس 4ردیفته 6ردیفته یتا بزرگتتر
ستتا ته ششتترند ر هتتر راحتتد ارنتتدس دارای یتتا تتزش ب ت ر ستتتق
شباشد .بته ایتش ترتیتب تفتارت اصتلش در ستا ت اش هتر راحتد ردیتف
ار گیاهاش ردینش با راحد ردیف ار الت دانته ریتز تنهتا در نحترس
دریافت ب ر از زش است.
ینتتش رری یتتا تتط
• در اشتتت گیاهتتاش ردینتتش ب ت رها بتتا فراص ت
اشته ش شرند .ع ت انتقتا بت ر برستیله صتفحه ای گترداش (صتفحه
رز ) ه رری سش سرراخ هتایش ت بیته شتدس استت اندتام تش گیترد.
ایش دستیاس ها از ن،ر طرز ار به در صتررت تانی ش ر سنر اتیتا
سا ته ششرند.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
تصویر یک ماشین
ردیف کار
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
غده كار سیب زمینی
• ایتتش دستتتیاس نیتتز نتترعش ردیتتف تتار حستترب تتش شتترد.
صرصیات سا ت انش ردیف ارهای سیب ز ینتش بستیار
تنتتر استتت .ا تتا بتته طتترر لتتش دارای یتتا تتزش تتدس بتتا
ستترراخهایش بتترای تترر تتدس استتت .تتدس هتتا از تتزش
ار شدس ر برسیله یا گرخ یتا تست ه حدترس دار دریافتت
شدس ر به لرله سقرط ش رسند ر از سندتا رری تاا قترار
ش سرشاندش دس هتا بتا
شگیرند .یا دفت دیسا تقاب
اا رری سنها سشتههای رگ ش ایداد ش ند.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
تصریر یک اشیش سیب ز ینش کار ردکار
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
اشیش سیب ز ینش کار نی ه ردکار
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص هفتم :ع لیات کاشت
زراعت عمومی
ماشین نشاء كار
• ایش دستیاس از یا شیار باز ش سیستم انتقا برتته درگترخ فشتار
دهندس ر لرله برای سبساشش تش ی شتدس استت .ایتش گرنته اشتیش هتا
برای شت نشاهای ترترش گرده فرنیش فلف باد داش ر بترنك
ررد استفادس قرار ش گیرند .در فرم های سادس تتر نشتا ترستط
تتارگر از تتزش برداشتتت شتتدس ر یتتا بتته یتتا بتته قس ت ت ارنتتدس
هدایت تش شترد .ا تا در فترم هتای سیشترفته تر یتر از نفتری ته
اشتتیش یتتا ترا تتترر را هتتدایت تتش نتتد نیتترری تتارگری ا تتافش
الزم نیست .بر ش از نشتا ارهتا دهتز بته تزش سب هستتند ته
سس از فرر ردش نشا در اا از زش سب برای سبیتاری نشتا
یا قل ه اشته شدس استفادس ش نند.
برگشت به فهرست درس
فص هفتم :ع لیات کاشت
سا ت اش یک اشیش نشا کار ه راس با
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
زش سب
زراعت عمومی
فص هفتم :ع لیات کاشت
فصل هشتم
عملیات داشت
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص هشتم :ع لیات داشت
• به لیه ع لیات ر راقبت هایش ه از ز اش درانه زنش بت ر
تتتا برداشتتت حصتتر در زرعتته اندتتام تتش شتترد ع لیتتات
داشت تش گرینتد .در ایتش فصت اطالعتات لتش ر تررری
در ررد راقبت های زراعش به شرح زیر ارایه ش گردد:
• آبیاری
• تنك كردن
• كود دادن
• مبارزه با آفات
• واكاری
• كنترل بیماری های گیاهی
• وجین و سله شكنی
• كنترل علفهای هرز
• خاك دادن پای بوته
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
آبیاری
• برای این ه گیتاس زراعتش بتا تتن رطتربتش ر تاه ع ل ترد
راده نیردد الزم است ب شش یا ت تا ش سب تررد نیتاز سش
را به اا ا افه نیم .ایش ع ی نش تتأ یش رطربتت تررد
نیتتتتاز گیتتتتاس در طتتتتر دررس رریتتتت را اصتتتتطالحا ً سبیتتتتاری
) (Irrigationشگریند.
• سب سبیتتاری از نتتاب ش اننتتد گاسهتتای ع یتتش ر نی تته ع یتتش
گش ه ررد انه یا قنات تأ یش ش گردد.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
زمان آبیاری
• ارلتتیش نربتتت سبیتتاری بالفاصتتله ستتس از اشتتت اندتتام تتش شترد.
ایش سبیاری ه بتیش شتاررزاش بته ا تاب تررف استت بهتتر
استتت یتتا سبیتتاری ستتنییش باشتتد .در صتتررتش تته قب ت از س تبز
شتتدش گیاهگتته هتتا تتاا ستتطحش شتتا شتتدس یتتا ستتله ببنتتدد تتش
بایست اقدام به سبیاری سبا ن ترد .سبیتاری هتای ب تدی تناستب
با سب ر هرا نیتاز گیتاس ر ع تش ترست ه ریشته اندتام شست یرد.
بتته طتترر لتتش بستتیاری از گیاهتتاش زراعتتش را هنیتتا ش سبیتتاری
تتش ننتتد تته حتتدرد 50تتتا 75درصتتد از ت رطربتتت قاب ت
استفادس اا صرف شدس باشد.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
ررر بر ت ییش ز اش سبیاری عبارتند از:
• همتریش عرا
-1چگونگی رشد و نمو گیاه
-2بافت خاك
-3شوری آب و خاك
-4شرایط آب و هوایی
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
مقدار آب در هر نوبت آبیاری
• در هر نربت سبیاری ش بایست سنقدر سب به زرعته دادس شترد
تتتا تتاا زرعتته در ع تتش تتررد ن،تتر بتته حتتد ،رفیتتت زراعتتش
برسد .قدار سبش ه بر سط اا ا افه ش شرد ترالً بتر
حسب حدم سب بر سط ( تر ب در ه تار) یتا ارتفتا سب
رری اا ( یلی تر یا سانتی تر) بیاش ش نند.
• بتته طتترر رتتا 5ستتانتی تر سب در هتتر نربتتت سبیتتاری تتاد
تلفتش از د لته
500تر ب سب در ه تار است .عرا
ع ش ترس ه ریشه ع ش اا زراعتش بافتت ر شترری تاا
یفیت (شرری) سب ر راند اش سبیاری بر ت ییش یتزاش سبیتاری
تأریر دارند.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
• در ارلتتیش سبیتتاری (خاااك آب) تته قبت یتتا ب تتد از اشتتت اندتام
تتش شتترد بتته دلی ت نفتتر س ت یری زیتتاد تتاا حدتتم زیتتادی سب
صرف تش شترد .در در تتا سته سبیتاری ب تدی (پای آب) ته
عتتالرس بتتر تتتأ یش رطربتتت در الیتته ستتطحش تتاا اندتتام تتش
شرد سله ش نش ر تسهی سبز ردش حصر را نیتز تررد
تردتتته قتتترار تتتش دهتتتد .در حصتتترالت دانتتته ای سبیتتتاری در
بر ش از راح رشد گیاس از د له در رحله گ دهتش (گال
آب) ر دانتتتته بنتتتتدی ر ستتتتر شتتتتدش دانتتتته (دان آب) از اه یتتتتت
بیشتری بر رردار است.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
روش های آبیاری
• انت اب رر سبیاری به بافت اا سستش ر بلندی ز تیش یتت
ر یفیتتتت سب تتتررد استتتتفادس رر اشتتتت شتتترایط حیطتتتش ر
سر ایه گ اری ارلیه برای انتقا سب به زرعه بستیش دارد.
• رر های سبیاری رسرم برای گیاهاش زراعش ر با ات در سه
گررس اصلش به شرح زیر تقسیم بندی شدس اند:
-1آبیاری سطحی
-2آبیاری تحت فشار
-3آبیاری زیر زمینی
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
آبیاری سطحی
• در ایش رر سب ستقی ا ً رری سط ز تیش دریتاش یافتته
ر به سای گیاس ر اطراف ریشهها ش رسد.
• سبیتتاری ستتطحش بتته ستته رر نشتتتش شتتیاری ر رقتتابش
اندام ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
آبیاری غرقابی
• در ایتتش رر ت تتا ش ستتط ز تتیش زرعتته بتتا الیتته ای از سب
سرشتتتیدس تتتش شتتترد ر سب تتت ش دتتتاری شتتتدش بتتتر ستتتط تتتاا
بتدری نفر ش ند .در رر سبیاری رقابش طرقتة گیتاس نیتز
یس تش شترد ر لت ا احت تا بی تاری سرستیدگش طرقته افتزای
شیابتتد .عتتالرس بتتر ایتتش در تتاا هتتای ستتنییش (رستتش) در ارتتر
سبیاری رقابش ش تهریه نا ناسب تاا ر ستله بستتش ستی
ش سید .ایش رر بسته بته دردته نترلتش ته بتر رررد سب بته
زرعه اع ا ش شرد به سه رر ستیالبش نتراری ر رتتش
قاب اندام است.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
آبیاری نشتی (جوی و پشته ای)
• در ایش رر ز یش را به صررت دری ر سشته درسرردس گیاس
را رری سشته ها ش ارند ر سب ه در دریگه هتا بته حر تت
در تش سیتد بته تتدریك بته ست ت ستاییش تاا ر سشتته هتا نشتتت ر
نفر ش ند .در سبیاری نشتش سب سای برتته هتا را ن تش گیترد
بنابرایش برای سبیاری گیاهانش ه نسبت بته تیس شتدش طرقته
سله بندی ر تهریه اا حساس هستند ناسبت بیشتری دارد.
• برای انتقا سب از انا اصلش به دریگه های بیش سشته هتا یتا
از سیفرش استفادس ششرد
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
ن ای
سبیاری دری سشتهای
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
آبیاری شیاری
• ایتتش رر در سبیتتاری تتزار گنتتدم ر دتتر تته بتتا ردیتتف تتار
طش شت شدس اند اربرد دارد .تفارت سش با سبیاری دتری ر
سشته ای تنها در اندازت دریگهها ر ارتفا سشتته هاستت .گتاهش
ش است گیاس به طرر ی نرا تت در ت تام ستط ز تیش شتت
شتتدس باشتتد ر شتتیار هتتا صتترفا ً بتترای تستتهی حر تتت سب احتتداث
شتتدس باشتتند .بنتتابرایش شتتیرس سبیتتاری شتتیاری حتتد فاص ت سبیتتاری
نشتش ر رقابش استت .ی نتش تش استت ارتفتا سب در دا ت
دریگتتهها (شتتیارها) بتته ناحیتته استتتقرار ب ت ر یتتا حتتتش بتته بتتاالی
شیار نیز برسد.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
آبیاری تحت فشار
• ش ستتالش هتتای سیتتاسش در ستتالیاش ا یتتر ر تترررت تتتأ یش سب
بتترای گیاهتتاش زراعتتش در نتتاطش شتتا ر نی تته شتتا دهتتاش
رری تترد بتته رر سبیتتاری تحتتت فشتتار را بیشتتتر تتردس اس تت.
هتتدف اصتتلش در ایتتش رر دلتترگیری از تلفتتات سب در طتتر
سیر انتقا از نبع تا زرعه صرفه دتریش در صترف سب
ر افتزای رانتد اش سبیتاری استت .ایتش رر نیاز نتد تأسیستات
اصتتتش از قبیتتت حر تتتگه س تتتپ سب لرلتتتههای انتقتتتا ر سب
فشتتاش هتتا شباشتتد .ر بتته در رر سبیتتاری بتتارانش ر قطتترسای
اندام ششرد.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
آبیاری بارانی
• در ایتش رر بتته تتا تدهیزاتتتش تته تتر شتتد سب بتته صتتررت
باراش از باال رری حصر ساشیدس ش شرد.
• سیستم لرله شش سبیاری بتارانش بترای حصترالت ستر ارز
گند ساله یا برای ستاحت هتای رگتا از نتر رابتت ر دای تش
رد به سه دسته تقسیم بندی یشرد:
است .ایش رر
• افقی متحرك
• دایرهای متحرك
• ثابت
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
تصریر یک اشیش بارانش افقش تحرک
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص هشتم :ع لیات داشت
تصریر یک اشیش بارانش دایرسای تحرک
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
زراعت عمومی
فص هشتم :ع لیات داشت
تصریر یک زرعه در حا سبیاری بارانش با افشانکهای رابت
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
آبیاری قطرهای
• در ایتتش رر سب از طریتتش رتتترر س تتپ بتته دا ت لرلتته هتتای
سرراخ دار ه در زیر یا رری ز یش نصتب شتدس انتد حر تت
تتردس ر در ناحیتته ریشتته گیاهتتاش برستتیله قطتترس گ تتاش هتتایش بته
صتتتررت قطتتترس قطتتترس ر ی نرا تتتت بتتته سهستتتتیش تتتش ریتتتزد.
راند اش سبیاری در ایش شیرس حدرد 95درصتد استت زیترا از
نفر سب به اع اش اا ر تب یر سطحش سش به شدت استه ش
ش تراش بته ا تاش نتتر از
شرد .از دییر زایای ایش رر
راس درر سبیاری در ت ام ساعات شبانه ررز ر رد ار ردش
سیستم اشارس ن رد.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
ن ای
سا ت اش یک سیستم سبیاری قطرهای
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص هشتم :ع لیات داشت
ن ای
یک زرعه با سیستم سبیاری قطرسای
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
آبیاری زیر زمینی
• در ایتتش رر شتتیارهایش بتته ع تتش 75تتتا 100ستتانتی تر در
دهت شیب ز یش حفر ش شرد ر لرله هتایش ستفالش یتا فلتزی
شبا در دا ت سش نصتب تش ننتد .بتا هتدایت سب بته دررش
ایتتش لرلتته هتتای زیتتر ز ینتتش سب در زیتتر تتاا ستتطحش ر در
نطقتته نفتتر ریشتته تتتأ یش شگتتردد .بتترای افتتزای رانتتد اش
سبیتتاری در ایتتش رر تتش بایستتت تتاا تحتتت االر تتش یتتر
قابتتت نفتتتر ر تتتاا ستتتط االر تتتش از نفتتتر ستتت یری تتتربش
بر رردار باشد .ایش رر بیشتر در گل انته هتا استتفادس تش
شرد ر در زراعت گنداش ر ن ش باشد.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
تنك كردن
• در بستتتتیاری از تتتترارد تتتتترا م گیاهگتتتته هتتتتای ستتتتبز شتتتتدس
در زرعتته بستتیار زیتتاد استتت .تتترا م بتتی از حتتد طلتترب
نیست زیترا بترای ت یت دررس رشتد ر ترلیتد ع ل تردی قابت
قبر بته ف تا نترر هترا ر تراد ت ایش تافش احتیتا دارد.
در شتتت تتترا م بتتیش برتتته هتتای ه دتترار بتترای دستتتیابش بتته
نتتابع رشتتد رقابتتت ستتی تتش سیتتد ر گیاهگتته هتتا تت یف ر
رگا راهند اند ر ع ل رد طلربش بدست ن ش سیتد .ع ت
حتتتتت ف برتتتتتتههای ا تتتتتافش ستتتتتس از ستتتتتبز شتتتتتدش را تنتتتتتا
ردش ) (Thinningشگریند.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
زمان تنك كردن
• برای شرر تنتا تردش بایتد از برطترف شتدش طتر از بتیش
رفتتتش برتتته هتتا اط ینتتاش حاص ت تترد .تترالً تنتتا تتردش در
رحله در تا گهار برگش گیتاس اندتام تش شترد .در در لسته ایهتا
قطتتع قست ت هتترایش از زیتتر گتترس لستته یتتا از ستتط تتاا فایتتت
ش ند .در حالی ه برای تنتا تردش تتا لسته ایهتا اننتد رت ر
ستتررگرم تتش بایستتت برتتته ا تتافش را از تتاا بیتتررش شتتید
زیرا اگر فقط برگ های گیاهگه قطع شرند برته دربارس رشتد
ش ند .بهتر است تنا ن ردش در در رحله اندام شرد.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
ابزار تنك كردن
• تنتتا ن تتردش برتتته هتتای ا تتافش ترستتط تتارگر یتتا بتته رستتیله
اشیش صری اندام ش شرد .ارگراش برای تنا ن ردش
زرعه با ترده به نر گیاهگته از دستت گتاقر بیلگته ر یتا
داس رتاس استفادس ش نند.
• اشتتیش سالتتتش تته بتترای تنتتا تتردش تتررد استتتفادس قتترار تتش
گیرند در نرعند :تصادفش ر هرش ند.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
تصریر یک اشیش تنک کش در حا کار
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
واكاری
• ه تتاش طتترر تته تتترا م بتتی از حتتد طلتترب نیستتت ر بتتا تشتتدید
رقابت ردب تاه ع ل ترد در راحتد ستط تش گتردد تترا م
تر از حد طلرب نیز سسندیدس نیست زیرا باعتث تش شترد از
سب نتترر ر تتاا بتته طتترر ا تت استتتفادس نشتترد .در ایتتش گرنتته
رارد باید هر گه سریعتر نسبت به را اری ی نش دربارس اشتش
در قستتت تهایش از ز تتتیش تتته تتتالش انتتتدس اقتتتدام ن تتترد .بتتترای
را اری در گیاهتانش ته اصتیت دابدتایش دارنتد از برتته هتای
ا تتافش نتتدس شتتدس تتش تتتراش استتتفادس ر سنهتتا را در داهتتای تتالش
شتتت تترد .ا تتا در تتررد گیاهتتانش تته دابدتتایش سنهتتا ا اشس ت یر
نیست ر به ریشه سنها صتد ه رارد تش شترد بایتد بالفاصتله بت ر
اری ن رد.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
وجین و سله شكنی
• گتتتاهش ارقتتتات بتتت ر علفهتتتای هتتترز از ستتتا قبتتت در زرعتتته
ری ته شدس ر یا به صررت نا الصش ه تراس بت ر گیتاس زراعتش
شتتتت تتتش شتتترند .رریتتت علفهتتتای هتتترز در زرعتتته ردتتتب
اه ع ل رد ر گاهش افت یفش حصتر تش گتردد .از ایتش
رر بتترای ایدتتاد شتترایط ناستتب بتترای رشتتد ر ن تتر گیتتاس اصتتلش
باید سنها را از بیش برد .از بتیش بتردش علفهتای هترز بتا استتفادس
انی ش را ردیش ) (Hoeingشگریند .سله الیته
از رسای
س ت ر ترا ش است ه در سط اا های نی ه سنییش تتا
سنییش ر تحت فشار سب تش ی ش شرد .سله انع رشد ریشته
هتتتا ر تتترر درانتتته هتتتا تتتش شتتترد ر از ستتتبز شتتتدش بتتت رها
دلتتترگیری تتتش نتتتد .از ایتتتشرر ستتتله شتتت نش ی تتتش از اقتتتدا ات
اساسش در ع لیات داشت است.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
خاك دادن پای بوته
• ی ش از ع لیات زراعش در زراعت هتای ردیفتش تاا دادش ستای
برته است .ایش ار ی نش هدایت اا ردرد بتیش طترط اشتت
به در طرف ر ری تش سش در سای برتته هتا بته گنتد ن،ترر اندتام
ش شرد:
افتتزای قار تتت گیتتاس نستتبت بتته ررس (در گیاهتتاش سابلنتتد اننتتدرت سررگرم ر سفتابیرداش)
افزای ترلید سنده های ددید در الت (سررگرم ر نیش ر) حفا،تت ر تحریتتا رشتتد بیشتتتر ریتتزرم هتتا استتترلش هتتا یتتا تتدس هتا(سیب ز ینش ر … )
بهبتتترد رنتتتگ ستتتفید در انتتتدام هتتتای تتتررا ش گیتتتاس (ستتتاقه هتتتایارگربه ر رفس).
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
كنترل آفات
• به لیه دانررانش ه دارای قط ات دهانش گزندس ندس ر یا
درنتتدس هستتتند ر بتته قس ت تهای تلتتف گیاهتتاش ر حصتترالت
شاررزی در زرعه ر انبار ح له تش ننتد سفتت )(Pest
گفتتتته تتتش شتتترد .از اینتتترر نیهتتتداری ر حاف،تتتت گیاهتتتاش ر
حصرالت شاررزی از رحله اشتت تتا برداشتت ی تش از
ه تریش ع لیات داشت به حساب ش سید.
• سفات نباتش به گررس هتای تلفتش از حشترات )(Insects
نتتهها نتترم تنتتاش درنتتدگاش ر سرنتتدگاش ر سستتتانداراش ت لتتش
دارند.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
مهمترین اقدامات پیشگیری از آفات عبارتند از:
• از بیش بردش ح ز ستاش گ رانش ر ت مگ اری حشرات اننتد
بقایای گیاهش ر علفهای هرز.
• تن،یم ز اش اشت ر یا برداشت حصر به نحری ته رحلتة
حساس رشد گیاس با رحله سارت زای سفت همز اش نباشد.
• نتر سفت قب از سن ه به رحله سسیب رسانش برسد .به طترر
را اگر حشترس ای در رحلته الرری ستارت تش زنتد بایتد
سش را در رحلتته ای تته بتته صتتررت حشتترس بتتالغ استتت نتتتر
ن رد ر بال س حشترس ای را ته در رحلته بتالغ ستارت تش
زند باید در رحله الرری نتر ن رد.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
• روش های مبارزه با آفات عبارتند از:
-1مبارزه زراعی
-2كنترل مكانیكی
-3كنترل فیزیكی
-4كنترل بیولوژیكی
-5كنترل شیمیایی
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
از ن،ر نحرت ارر عبارتند از:
انرا س رم سفت
الف -سموم گوارشی :ایش س رم ه ع دتا ً برای بارزس بتا سفتات
درندس به ار شررند ترسط سفت رردس ش شرند.
ب -سموم تماسی :ایش س رم از طریش سرستت ر دتاری تنفستش
رش حشرس ش شرند.
رارد دستیاس گرد
ج – سااموم سیسااتمیك :ایتتش ست رم بتترای بتتارزس بتتا سفتتاتش تته از
بافتتت هتتای دا لتتش گیتتاس ر شتتیرس نبتتاتش تی یتته تتش ننتتد تتررد
استفادس قرار ش گیرند.
د -سااموم تنفساای (تاادخینی) :ایتتش ست رم بتترای تتد عفتترنش تاا
سطحش ر ف ای سدرد انبار ر گل انه استفادس ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
از ن،ر تر یب شی یایش عبارتند از:
انرا س رم سفت
الف -آفت كش های گیاهی
ب -آفت كش های روغنی
ج -آفت كش های معدنی
د -حشره كش های آلی
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
بیماری های گیاهی
• گرنه های اصش از ی رر ارگانیسم هتا از گتررس قارگهتا
بتتا تری هتتا ریتتررس هتتا ر ن اتتتد هتتا تته بتته سنهتتا ستتاترهش یتتا
تلتتف رشتتد گیتتاس
عا ت بی تتاری زا تتش گتترییم در راح ت
زراعش از طریش تیییر سنتاتر ش ررفرلترهی ر تابرلیستم
گیاس یزباش باعث اه حصر افت یفتش ر حتتش ترگ
گیاس ش شرند .
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص هشتم :ع لیات داشت
• بی اری های گیاهش با ایداد یا یا گند ررد از حاالت زیر به
گیاس یزباش سارت ش زنند:
-1از بتتتیش بتتتردش بافتتتت بتتترگ تتته ردتتتب ا تتتتال در سیستتتتم
فترسنتزی ر ترلید گیاس شگردد.
-2از بتتیش بتتردش بافتتت سرنتتدی تته در نتیدتته انتقتتا سب ر تتراد
ایش در گیاس ت ششرد.
-3سلتتردگش سیستتتم ریشتته ای گیتتاس تته بتته ردتتب سش د ت ب سب ر
عناصر ایش از اا با ش ددی راده ش گردد.
-4از بتتیش بتتردش انتتدام زایشتتش تته در نتیدتته ترلیتتد ب ت ر در گیتتاس
ت شدس ر یا از طریش ترلید ب رهای سلردس به عا ت بی تاری
زا ا اش انتشار سلردگش به سایر زار فراهم شگردد.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
بی اریهای گیاهش بر اساسش نر عا
-1بیماری های قارچی
-2بیماری های باكتریایی
-3بیماری های ویروسی
-4بیماری های نماتدی
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
بی اری زا عبارتند از:
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
• جهاااات پیشااااگیری از بیماااااری هااااای گیاااااهی اقاااادامات زیاااار
ضروری است:
الف -اقدامات بهداشتی
ب -اقدامات قانونی
ج -روش های زراعی
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
كنترل بیماری های گیاهی
ش بایست
• در صررت بررز ر گستر بی اری در زار
نسبت بته نتتر بی تاری ر بتارزس بتا عرا ت بی تاری زا بته
ی ش از رر های زیر اقدام رد.
• -1كنترل فیزیكی بیماری های گیاهی
• -2روش های بیولوژیكی
• -3كنترل شیمیایی بیماری های گیاهی
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
سم پاشها
• ستتم ستتا ی تتش از ابزارهتتای هتتم در شتتارررزی استتت تته
بتترای تتاربرد س ت رم سفتتت ت علف ت ر تر یبتتات نت تر
نندت بی اری گیتاهش تررد استتفادس قترار تش گیترد .هتر ستم
سا گه سادس ر گته سیشترفته از گهتار قست ت اصتلش شتا :
تتزش س تتپ لرلتته هتتای انتقتتا ر نتتاز تش ت ی شتتدس استتت.
برحسب رس ت نطقه ررد ع ر شرایط ردرد شتتراش
از انرا سم سا های سشتتش (ستادس یتا رتترری) گر تدار
ترا ترری ر هراسی ای سم سا استفادس ن رد .
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
علفهای هرز
• علفهای هرز ) (Weedsانند هر گیاس دییر ب شش از سرشت
تاا
گیاهش هر نطقه حسرب شدس ر با دلرگیری از فرسای
افزردش به راد سلش اا ر تأ یش نابع ایش بر ش دانرراش ر
ی رر ارگانیسم ها در ربات ر سایداری ا رسیستم ها نقت دارنتد.
ا ا از سندا ه زیاش ر سارت سنهتا بتر شتاررزی بتی از سترد
سنها ش باشتد باعتث شتدس تتا البتا ً بته دیتد نفتش بته سنهتا نیریستته
شرد تتا دتایش ته ایتش نیتر نفتش حتتش در استم گت اری (علتف
هرز) سنها نیز ن س شدس است.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
ا رر گیاهانش ه به عنراش علتف هترز طبقته بنتدی شتدس انتد از ن،تر
رشد ر ن ر بسیاری از صرصیات زیر را دارا ش باشند:
ترلید ب ر فراراش (ستانسی ترلید د یت های بزرگ) ا اش رری ر رشد ر ن ر در شرایط نا ساعد اا ر سب ر هرا تربیت سریع د یت در نطقه تحت اشیا حف ،قرس نا یه ب رهای دفش شدس در اا برای دتش طرالنش سازگاری ر سرا ن در سط رسیع بر تتررداری از انتتدام هتتای رریشتتش ت ریتتر شتترندس اننتتد ریتتزرماسترلرش دس سیاز بنه ر …
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
انواع علف هرز از نظر مورفولوژی
• به طرر لش علفهای هرز به در گررس پهن برگ هاا (در لسته
ای) ر باریك برگ ها (تا لسه ای) تقستیم تش شترند .علفهتای
هتتترز سهتتتش بتتترگ بتتته انرادسهتتتای گیتتتاهش تلفتتتش از د لتتته
بقتتترالت گلیساییتتتاش
بادندانیتتتاش
تتتانرادت ر بتتتاش
استتفنادیاش سنیتتر یتتاش ر سیگ یتتاش ت لتتش دارنتتد .ا تتا ا ر تر
علفهتتای هتترز باریتتا بتترگ از در تتانرادت گنتتد یاش ر شتتبه
گند یاش یا دیش ها نشا گرفته اند.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
انواع علف هرز از نظر نوع زندگی
• در ایتتش تقستتیم بنتتدی ترانتتایش علتتف هتترز در اندتتام فترستتنتز ر
ات تتای سش بتته یزبتتاش بتته عنتتراش تتالا طبقتته بنتتدی در ن،تتر
گرفته شتدس استت .از ایتش دیتدگاس علفته هتای هترز در 3گتررس
دای ش گیرند:
.1علفهای هرز كامل:
.2علفهای هرز انگل :انند سس ر گ دالیز
.3علفهای هرز نیمه انگل :انند داررا از انرادت ار یدس ها
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
انواع علف هرز از نظر چرخه زندگی
که عبارتند از:
• عفهای هرز یكساله ،دو ساله و چند ساله
• به طرر عفهای هرز ی ستاله در ستاله ر گنتد ستاله ستادس
ترسط ب ر ت ریر ش شرند .ا ا گند ستاله هتای زنتدس عتالرس
بر ب ر از طریش ریتزرم استترلش تدس سیتازی بنته ر ریشته
های درانه زا نیز ت ریر ش یابند.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
روش های كنترل علفهای هرز
• هدف از نتر علفهای هرز اه ترا م ر رشد سنها تا حد
سستتتانه بیرلتترهی ش استتت ی نتتش تتتا دتتایش تته ردتتب تتاه
اقتصادی در ع ل رد گیاس زراعش ن ش شرد.
• رر های تدار در نتر علفهای هرز عبارتند از:
.1روش مكانیكی
.2روش زراعی
.3روش بیولوژیكی
.4روش شیمیایی
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
انواع علفكش ها
• از دنبتته هتتای تلفتتش تتش تتتراش علف ت
گررس بندی رد.
الف -از نظر طیف تأثیر
ب -از نظر نحوة ورود به بافت گیاهی
ج -از نظر زمان مصرف
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
هتتای شتتی یایش را
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
الف -از نظر طیف تأثیر
• علفكش های عمومی :هر نر گیاس ر رستنش اعتم از باریتا
برگ سهش برگ علف هرز یتا گیتاس زراعتش را از بتیش تش
برد .انند گرا ا سرش ر راندسپ.
• علفكش های انتخابی :ایش دستته از علف ت هتا را تش تتراش
با ل،ت ترصیه شدس در حصر قارم علیه علفهای هرز
حساس به ار بترد .بته طترر رتا ترفترردی یتا سهتش بترگ
انت ابش در زار الت (گندم ر در) است .
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
ب -از نظر نحوة ورود به بافت گیاهی
• تماسی :علف های ت اسش فقط قس تهایش از علف هترز را
ه به سم س شته شدس است شا تش ننتد اننتد گرا ا سترش
ر دینرسب.
• نفاوذی یااا سیسااتمیك :ایتش علف ت هتتا از طریتش سرنتتد هتتا در
گیتتاس انتقتتا یافتتته ر بتتا رستتیدش بتته بافتتت هتتای حستتاس ب ته سش
سسیب ش رسانند.
برگشت به فهرست درس
فص هشتم :ع لیات داشت
زراعت عمومی
ج -از نظر زمان مصرف
-1علفكش های دوران آیش
-2علفكش های قبل از كاشت )(Preplant
-3علفكش های پیش رویشی )(Pre-emergence
-4علفكش های پس رویشی )(Post-emergence
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص هشتم :ع لیات داشت
نحوه كاربرد علفكش ها
ها به فرم های گرد ر گرانر ا رلسیرش ر سردر قابت ت لیتش
• علف
در سب به بازار عر ه ش شرند .البته یر از ادس رررس درصدی
از رزش ح رلة سم را راد یس نندس گستبانندس تراد ت یتز ننتدس
ستتطرح تتراد حفا،تتت ننتتدس از ا ستتید شتتدش ر احیتتا شتتدش علف ت
تش ی ش دهند ه برای افزای ارر ب شش علف ها به سنها افزردس
ش شرند.
• بسته به سن ه فرم فیزی ش حاصت از ا تتالط تایع یتا دا تد باشتد تش
را به صررت گرد ساشش یا با استتفادس از ستم ستا هتای
تراش علف
تلف ررد استفادس قرار داد .
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فصل نهم
عملیات برداشت محصول
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
زراعت عمومی
زمان برداشت
• برداشتتت حصتتر در ز تتاش ناستتب اه یتتت بستتیار زیتتادی
دارد گنانگه زردتتر از رعتد اندتام شترد حتدا رر ع ل ترد
حاص ن ش گتردد ر در صتررت تتأ یر در برداشتت نیتز بته
تلفتتش از قبی ت ریتتز دانتته یتتا شتتبش شتتدش علرفتته
دالی ت
یزاش ع ل رد ر یفیت سش نیتز افتت تش نتد .بته طترر لتش
ز تتاش برداشتتت در هتتر حصتتر تترق ش فتترا تتش رستتد تته
تتتش ر یفتتتش بدستتتت س تتتدس باشتتتد .در ت یتتتیش
حتتتدا رر ارز
ز اش طلرب برای برداشت هتر گیتاس زراعتش بایتد بته هتدف
زراعت ترده داشت.
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
زراعت عمومی
زمان برداشت غالت
• رسیدگش فیزیرلرهیا در الت دانه ریز (گندم در یترالف
ر گاردار) زرد شدش ساییش سنبله ر تیییر رنگ ستاقه ر زرد
شتتدش برگهاستتت .رطربتتت دانتته در ایتتش رحلتته %40ر در
رحلتته یتتری س ت ت تتش باشتتد .در ستتایر تتالت ( رت ر
ستتررگرم) قهتترس ای شتتدش حت اتصتتا دانتته بتتا حتترر ستتنبله
نشانه رسیدش فیزیرلرهی ش است.
• بتته طتترر لتتش ز تتانش تته رطربتتت دانتته بتته 14-15درصتتد
برسد برای برداشت ناسب است.
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
زراعت عمومی
زمان برداشت گیاهان علوفه ای
• گیاهتتانش اننتتد شتتبدر ر یرندتته را تته بافتتت ستتبزینه ای سنهتتا
هدف زراعت است از ارای تا ارا ر دررس گلدهش برداشت
ش نند .در ایش گیاهاش ه گند گتیش حصتر شدهنتد بایتد
علرفه را از ارتفتا حتدرد 10ستانتی تری تاا بتر زد تتا
قتتداری تتراد اندر تتته ای بتترای تتتأ یش رشتتد دتتدد گیتتاس ر
برداشت علرفه در گیش های ب دی بر دای ب اند.
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
زراعت عمومی
• زمان برداشت حبوبات
• به طرر لش ز انش ته بیشتتر تالف هتا (بتی از )%60بته
حتتد رستتیدش نزدیتتا شتتدس باشتتند سبیتتاری قطتتع تتش گتتردد تتتا از
تش ی گلهای ددیتد دلترگیری شترد .بته ایتش ترتیتب ز تانش ته
قس ت اع،م الفها زرد شدس باشند ا ا سرار ریتز دانته در
ساییش تریش الفها سش ار نشدس باشد ع برداشتت اندتام تش
گیرد .
• در حالتش ه برای برداشتت از بتایش استتفادس شترد تش تتراش
ع تتت برداشتتتت را تتتتا زرد شتتتدش ت تتتا ش تتتالف هتتتا ر تتتاه
رطربت دانه به %20به ت ریش اندا ت.
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
زراعت عمومی
• زمان برداشت در گیاهان غده ای
• دس های سیب ز ینتش تتا هنیتا ش ته %50بترگ هتا زرد شتدس
باشند ه گناش به رشد رد ادا ه ش دهنتد .ترالً قطتع سبیتاری
در ارا ر دررس رشد سیب ز ینش ردب تحریا ر ترس ه گترب
سنبهای شدش سرست سیب ز ینش ششرد.
• ی ش دییر از اقدا ات زراعش در برداشت حصر سیب ز ینش
شت اندش برگهتتا ر انتتدام هتترایش قبت از برداشتتت استتت .بتتا اندتام
ایتتش تتار تته تترالً بتتا استتتفادس از تر یبتتات شتتی یایش علف تت
رستترم بتته ) (Defoliantیتتا بتترگ ریتتز اننتتد گرا ا ستترش یتتا
ستتارا رات صتتررت تتش گیتترد ع ت در سرردش تتدس هتتا از زیتتر
اا با سهرلت بیشتری اندام ش گیرد.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
• در برداشت گیندر قند تردته بته بتاال بتردش درصتد قنتد تدس
ها اه یت زیادی دارد ..بهتریش ناطش برای زراعت گیندر
قند نراحش است ه در ارا ر فص رشد هترای نستبتا ً ن تش
داشته باشند تتا ت ش نتد شتدش رشتد رریشتش گینتدر قنتد از
اتالف قند به دلی گر ای زیاد شبانه دلرگیری شرد .رالً
گیندر قند را ز انش برداشت ش نند ته بترگ هتای نتاری
سش قهتترس ای ر بتترگ هتتای رستتطش زرد رنتتگ شتتدس باشتتد .در
برداشت گیندر قند از سندا ه حصر اقتصادی دس هتای
گیاس است شتراش قب از برداشتت تدس هتا بترگ هتای گیتاس
را برداشت ن ردس یا به صرف گرای دام رسانید.
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
زراعت عمومی
روش ها و وسایل برداشت
• ه تتانطرر تته ز تتاش برداشتتت در حصتترالت تلتتف تفتتارت
استتتتت رر ر ادرات صتتتتری برداشتتتتت نیتتتتز بتتتترای هتتتتر
حصتتر تفتتارت تتش باشتتد .بتته طتترر لتتش در تتزار رگتتا
ع برداشت به صررت دستش ر به ا ابزار سادس ای انند
داس (بترای تالت ر علرفتته) ر بیت هتا (بتترای ستیب ز ینتتش ر
گیندر قند) اندام ش شترد ر حصترالت دتالیزی ر بتا ش نیتز
دست گیش ش شرند .ا ا در تزار رستیع بته ن،ترر ستهرلت
اندتتتتتام تتتتتار ر تستتتتتریع در ا تتتتتر برداشتتتتتت از اشتتتتتیش سالت
صرصش استفادس ش شرد.
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
زراعت عمومی
برداشت غالت دانه ریز
• در زار الت دانه ریتز اننتد گنتدم بترنك دتر یترالف
ارزش ر گتتتتاردار برداشتتتتت ستتتتنتش شتتتتا 3رحلتتتته درر
تتر ش تتربش ر بتتاد دادش (دتتدا تتردش دانتته از تتاس ر ل ت )
شباشد.
• ا ت تریش اشتتیش برداشتتت تتالت دستتتیاهش استتت تته ع ت
تر ش تربش ر ت یتز تردش را بته صتررت
گیدش حصر
بایش نا یدس شدس است.
ترسم اندام ش دهد ر به ه یش دلی
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
زراعت عمومی
بایش شابه است .به ایتش ترتیتب بتا اندتام
• اساس ار انرا
تیییراتش ای در قس تهای قیگش ربندس ر ربتا هتا تش
تراش از سنها در برداشت حصرالتش انند دانه های رر نتش
( تتتاش ستتریا سفتتتابیرداش ر گلرنتتگ) رت دانتته ای ر ب ت ر
گیاهتتاش علرفتته ای ( اننتتد یرندتته شتتبدر ر علفهتتای تتانرادت
الت) استفادس ن رد.
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
تصریر یک ک بایش الت
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
زراعت عمومی
برداشت گیاهان علوفهای
• در زراعت سنتش ر سطرح رگا علرفه تزار بتا دستت ر
به ا داس برداشت ش شرد0.
• ستتتس از بتتتر علرفتتته را د تتتع سرری ر بتتته حتتت صتتترف
نتقتتت تتتش ننتتتد .در صتتتررتش تتته ب راهنتتتد علرفتتته را بتتته
صتتتتررت شتتتتا صتتتترف یتتتتا نیهتتتتداری ننتتتتد حصتتتتر
برداشت شدس را دتش در زرعه زیر سفتاب قترار تش دهنتد
ر سسس به صتررت بستته هتای قابت ح ت از زرعته تار
ش نند.
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
زراعت عمومی
• در تتتزار بتتتزرگ یرندتتته ر شتتتبدر بتتترای تستتتریع ا تتتر
برداشت در سه رحله کلش زیر اندام ششرد:
.1درو کاااردن کتتته ترستتتط اشتتتینهای دررگتتتر اندتتتام یشتتترد.
)(mower
.2خشاااک و ردیاااف کاااردن کتتته ترستتتط اشتتتینهای داررکننتتتدس
اندام ششرد(Rake) .
.3بسته بندی که ترسط اشینهای بستته بنتدی اندتام ششترد.
)(Baler
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
یک اشیش دررگر در حا کار
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
تصریر یک اشیش داررکش ررشیدی درحا کار
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
تصریر در نر
زراعت عمومی
اشیش بسته بندی ک بش ر استرانهای
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
زراعت عمومی
برداشت گیاهان علوفهای سیلویی
• ب ش از حصرالت علرفه ای انند سررگرم ر رت ع دتا ً بته
ن،تتتترر تهیتتتته ستتتتیلر شتتتتت تتتتش شتتتترند .هنیتتتتام برداشتتتتت ایتتتتش
حصتترالت الزم استتت علرفتته بتته صتتررت قط تتات تترگ ش بتته
طر گند سانتی تر رد شرد .برای ایش ن،رر از دستتیاس گتاسر
) (Chopperیتتا تترد ننتتدس استتتفادس تتش شتترد .گتتاسر رت از
گند راحد قیگش نندس ساقه تش ی شدس ته بته انیشتتشهای بلنتدی
دهز استت .ایتش انیشتتشها ستاقه هتای رت را بته ست ت قیگتش
هدایت ش نند .ساقه ها سس از رد شدش به قط ات ریزی بتیش
3-5ستتتانتی تر تبتتتدی شتتتدس راز نتتتارداش سشتتتت دستتتتیاس بتتته دررش
تریلش ه سشت ترا ترر شیدس ش شرد ری ته ش شرند.
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
تصریر یک اشیش گاسر در حا کار
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
زراعت عمومی
برداشت گیاهان غده ای
برای برداشت گیاهاش دس ای انند سیب ز ینش ر گینتدر قنتد •
ه حصر اقتصادی گیتاس در زیتر تاا قترار دارد تش تتراش
رد.
به رر دستش نی ه انیزس ر انیزس ع
• در زراعت سنتش ارگراش دس های ستیب ز ینتش را بته تا
بی از ز یش ار تش ننتد .ا تا در زراعتت هتای بتزرگ از
دستتتیاهش استتتفادس تتش شتترد تته بتته تتا بی ت عری تتش ستتیب
ز ینتتتش هتتتا را از تتتاا در سرردس ر رری یتتتا نقالتتته ربتتتالش
هدایت ردس ر سس از گرفتش اا سنهتا را بته دررش تریلتش یتا
رری ز یش ش ریزد.
برگشت به فهرست درس
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
تصریر یک اشیش سیب ز ینش کش
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
زراعت عمومی
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
تصریر یک ک بایش سیب ز ینش در حا کار
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فص نهم :ع لیات برداشت حصر
• برای برداشتت گینتدر در زراعتت هتای رگتا از بی هتای
صرصتتش تته تییتته هتتای بلنتتد ر تتم عتترف دارنتتد استتتفادس
ردس ر سس از ار سا تش دس ها از اا قست ت هترایش
برته ی نش طرقه ر برگ را با ساطرر قطع ش نند.
• در زارعت ردیفش گیندر ش تراش برداشت را بته صتررت
نی تته تتانیزس ر در 3رحلتته ستترزنش در سرردش تتدس هتتا ر
بارگیری اندام داد.
• بایش صری گیندر قند دستیاس تا لش استت ته هتر 3
ع ت ستترزنش در سرردش تتدس هتتا ر بتتارگیری را بتته طتترر
ترام اندام ش دهد .
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
فصل دهم
آیش و تناوب زراعی
برگشت به فهرست درس
فص دهم :سی
ر تنارب زراعش
زراعت عمومی
مقدمه
• گیاهتتاش زارعتتش در طتتر دررس رشتتد ر ن تتر تترد از نهتتادس
های نرر سب ر عناصر ایش اا بهرس برداری ش ننتد.
گنانگه یا قط ه ز یش هر ساله به زیر شت ررد بستته بته
یتتتزاش ترلیتتتد سش از عناصتتتر تتت ایش تتتاا استتتته شتتتدس ر
صرصتتیات فیزی تتش ر شتتی یایش تتاا تحتتت تتتأریر قترار تتش
گیرد .از سری دییر بر ش از ش الت انند سفات بی تاری
های گیاهش ر علفهای هرز حصر ر زراعتت شتاررز
را تهدید ش نند.
برگشت به فهرست درس
فص دهم :سی
ر تنارب زراعش
زراعت عمومی
تعریف آیش
• ز ینش را ه یا یا گند فص زراعتش شتت نشترد سیت تش
گریند.
• سیتتت گ اشتتتتش ز تتتیش ی تتتش از رر هتتتای تتتتدار در ت تتتام
ناطش شا ر نی ه شا دهتاش بترای تقریتت ز تیش ر رفتع
ستیش سش ش باشد.
برگشت به فهرست درس
فص دهم :سی
ر تنارب زراعش
زراعت عمومی
تناوب زراعی
• عبارت است از ترالش ز اش اشتت حصترالت تلتف در
یا قط ه ز یش با ن،م ر ترتیبش یش.
• به ایش ترتیب سی نیز ش تراند دزیش از یتا برنا ته تنتارب
شتاررز را از شتت
زراعش باشتد .بته عبتارت دییتر سیت
دارم ز یش زراعتش بتر حت ر تش دارد ر تنتارب زراعتش ار
را بتتته تب یتتتت از یتتتا برنا تتته تتتن،م در شتتتت حصتتترالت
تلف در ز یش زراعش تشریش ش ند.
برگشت به فهرست درس
فص دهم :سی
ر تنارب زراعش
زراعت عمومی
انتخاب نوع محصول در كشاورزی یك منطقه
• شتتتاررزاش بتتتا تدربتتته ستتتس از طال تتته دقیتتتش عرا تتت طبی تتتش
اقتصادی ر ادت تاعش گیاهتانش را ته بایتد شتت شترند انت تاب
ن ردس ر ت ام رس ت زرعه رد را قس ت بندی ش ننتد ر هتر
قس ت ت را بتته شتتت ی تتش از گیاهتتاش تتررد ن،تتر ا تصتتای تتش
دهنتتد .بتته طتترر رتتا قس ت تش از زرعتته را بتترای شتتت تتالت
ساییزس (گندم ر در) یتا ستایر گیاهتاش شتتری اننتد لتزا ر یرندته
در ن،تتر تتش گیرنتتد ر قس ت ت دییتتر را بتته شتتت گیاهتتاش صتتیفش
اننتتد گینتتدر قنتتد ر سنبتته در بهتتار ا تصتتای تتش دهنتتد ر تتش
استتت ب شتتش از ز تتیش را بتتدرش شتتت ر بتته صتتررت سی ت رهتتا
نند.
برگشت به فهرست درس
فص دهم :سی
عرا
.1
.2
.3
.4
.5
.6
ر تنارب زراعش
زراعت عمومی
ؤرر بر انت اب تنارب زراعش عبارتند از:
اقتصاد آب آبیاری
میزان بهره وری از زمین
كنترل فرسایش خاك
كنترل علفهای هرز ،آفات و بیماری های گیاهی
توزیع نیروی انسانی و ماشین آالت
عوامل اقتصادی
برگشت به فهرست درس
فص دهم :سی
ر تنارب زراعش
زراعت عمومی
اصول توالی محصوالت در تناوب زراعی
-1گیاهاش زراعش با ریشه های ع تردی ر ع یتش بایستتش بته دنبتا
گیاهانش قرار گیرند ه سیستم ریشهای افشاش دارند.
-2گیاهاش انرادت بقرالت (لیرم ها) ه قادر بته تربیتت بیرلترهی ش
نیتررهش هستند ب د از گیاهاش یر لیرم قرار ش گیرند.
-3در زراعت دیم یا ناطقش ه سب تافش ردترد نتدارد انت تاب ر
تتترالش گیاهتتاش بتتر استتاس قار تتت سنهتتا بتته ش ت ش اندتتام تتش
گیرد.
-4گیاهانش ه سس از برداشت بقایای گیتاهش زیتادی بتر دتای تش
گ ارند رالً در س از تنارب قرار دادس ش شرند.
برگشت به فهرست درس
فص دهم :سی
ر تنارب زراعش
زراعت عمومی
تترالً ستتس از گیاهتتاش
-5تتالت دانتته ریتتز اننتتد گنتتدم ر دتتر
ردینش قرار ش گیرند .
-6سس از حصرالتش انند سنبه ر گینتدر قنتد ته درراش رشتد
طتتترالنش دارنتتتد شتتتت یتتتا حصتتتر بهتتتارس سر ادرستتتت ر
زردرس انند گلرنگ لتزا ن ترد یتا عتدس ر یتا شتت یتا
حصتتر گر ادرستتت زردرس اننتتد لربیتتا تتا ارزش یتتا
سریا در برنا ه تنارب قرار ش گیرد ر سس از سش تش تتراش
نسبت به شت گندم یا در ساییزس اقدام رد.
برگشت به فهرست درس
فص دهم :سی
ر تنارب زراعش
زراعت عمومی
نمونه هایی از تناوب های رایج در كشور
یرندتته (4تتتا 5ستتا ) – ستتیب ز ینتتش -رت -لربیتتا -گنتتدم -دتتر-سی .
شبدر (یا ساله) – گیندر قند – رت – سریا – گندم. رت – گلرنگ – (در – ا ) – گندم – سی . گیندر قند – رت – سنبه – ا – گندم – سریا ( رد سبز).• در نتتتاطقش تتته سب تتتافش ر نتتتزرالت دتتتری قابتتت تردتتته ردتتترد
دارند سی گ اشتتش ز تیش ترررتش نتدارد .اگتر دا ستررری در
نطقتته ررنتتش داشتتته ر علرفتته تتررد نیتتاز باشتتد تتش تتتراش ستتط
بیشتتتتری را بتتته شتتتت گیاهتتتاش علرفتتته ای ا تصتتتای دادس ر در
قاب سط زیر شت گیاهاش ردینش ر الت را اه داد.
برگشت به فهرست درس
زراعت عمومی
سایاش
برگشت به فهرست درس