Transcript TÜRKİYE İKLİMİ TÜRKİYENİN BÖLÜMLERİ AKDENİZ: EN FAZLA YAĞIŞ: KIŞ EN AZ YAĞIŞ: YAZ KARADENİZ: EN FAZLA YAĞIŞ: SONBAHAR EN AZ YAĞIŞ: İLKBAHAR STEP (İÇ ANADOLU): EN FAZLA.

TÜRKİYE İKLİMİ
TÜRKİYENİN BÖLÜMLERİ
AKDENİZ:
EN FAZLA YAĞIŞ: KIŞ
EN AZ YAĞIŞ: YAZ
KARADENİZ:
EN FAZLA YAĞIŞ: SONBAHAR
EN AZ YAĞIŞ: İLKBAHAR
STEP (İÇ ANADOLU):
EN FAZLA YAĞIŞ: İLKBAHAR
EN AZ YAĞIŞ: YAZ
KARASAL:
EN FAZLA YAĞIŞ: YAZ
EN AZ YAĞIŞ: KIŞ
Aşağıdaki bölümlerden hangisinin
yıl içindeki en az yağışı aldığı
mevsim diğerlerinden farklıdır?
A. Konya Bölümü
B. Antalya Bölümü
C. Doğu Karadeniz Bölümü
D. Orta Fırat Bölümü
E. Kıyı Ege Bölümü
Aşağıdaki bölümlerden hangisinin
yıl içindeki en az yağışı aldığı
mevsim diğerlerinden farklıdır?
A. Konya Bölümü
B. Antalya Bölümü
C. Doğu Karadeniz Bölümü
D. Orta Fırat Bölümü
E. Kıyı Ege Bölümü
PRATİK BİLGİ:
Türkiye’nin çoğunluğunda
Step ve Akdeniz İklimleri
hakimdir.
Bu durumda Türkiye’nin
çoğunluğunda Yaz Kuraklığı
hakimdir denilebilir.
OCAK AYI MAX SICAKLIKLARI
KURAK ve NEMLİ YERLER
TÜRKİYE’Yİ ETKİLEYEN BASINÇ
MERKEZLERİ
YÜKSEK BASINÇ MERKEZLERİ
• SİBİRYA (çok soğuk, sert, kuru bir KIŞ)
• ASOR (kurak bir YAZ)
• KUZEY AFRİKA (kurak bir YAZ)
ALÇAK BASINÇ MERKEZLERİ
• İZLANDA (ılık ve yağışlı bir KIŞ)
• BASRA
• KARADENİZ
Sıcaklıkla basınç ters orantılıdır. Sıcaklık
azaldıkça basınç artar.
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yukarıda
verilen bilgi ile çelişir?
A. Kışın Sibirya’nın YB alanı olması
B. Ekvator’un sürekli AB alanı olması
C. Kıyılarda meltemlerin oluşmasına neden
olan basınç değişimi
D. Yükseldikçe basıncın azalması
E. Yazın karalar üzerinde alçak basınç
alanlarının oluşması
Sıcaklıkla basınç ters orantılıdır. Sıcaklık
azaldıkça basınç artar.
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yukarıda
verilen bilgi ile çelişir?
A. Kışın Sibirya’nın YB alanı olması
B. Ekvator’un sürekli AB alanı olması
C. Kıyılarda meltemlerin oluşmasına neden
olan basınç değişimi
D.Yükseldikçe basıncın azalması(yoğunluk)
E. Yazın karalar üzerinde alçak basınç
alanlarının oluşması
Türkiye’nin Bölümleri:
AKDENİZ İKLİMİ
*** Yazlar sıcak ve kurak, kışlar
ılık ve yağışlıdır.
*** Kış mevsiminde don olayı
nadiren görülür.
*** Bitki örtüsü; her mevsim
yeşil kalabilen MAKİ dir.
YI L L I K YA ĞI Ş V E S I C A K L I K
160
30
140
25
120
80
15
60
10
40
5
20
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
AYLAR
YAĞIŞ
SICAKLIK
10
11
12
SICAKLIK (°C)
100
YAĞIŞ (mm)
AKDENİZ
İKLİMİ
20
A
N
T
A
L
Y
A
CEPHE YAĞIŞI
Akdeniz İklimi’nin aşağıdaki özelliklerinden
hangisi, Akdeniz’in sularının Marmara
Denizi’ne göre daha tuzlu olmasının bir
nedenidir?
A. Yüzölçümünün daha büyük olması
B. Derinliğinin daha fazla olması
C. Atlas Okyanusu’na bağlanması
D. Buharlaşmanın fazla olması
E. Dökülen akarsu sayısının daha fazla
olması
(2000-DMS)
Akdeniz İklimi’nin aşağıdaki özelliklerinden
hangisi, Akdeniz’in sularının Marmara
Denizi’ne göre daha tuzlu olmasının bir
nedenidir?
A. Yüzölçümünün daha büyük olması
B. Derinliğinin daha fazla olması
C. Atlas Okyanusu’na bağlanması
D. Buharlaşmanın fazla olması
E. Dökülen akarsu sayısının daha fazla
olması
(2000-DMS)
Seracılık faaliyetleri neden Akdeniz
ve Ege bölgelerinde daha çok
yapılmaktadır?
A. Sıcaklık ortalamaları daha az olduğu için
B. Bulutlu gün sayısı daha az ve sıcaklık
ortalaması daha fazla olduğu için
C. Ulaşım daha rahat olduğu için
D. Sanayi gelişmiş olduğu için
E. İşçi gücü daha fazla olduğu için
(2002-KPSS)
Seracılık faaliyetleri neden Akdeniz
ve Ege bölgelerinde daha çok
yapılmaktadır?
A. Sıcaklık ortalamaları daha az olduğu için
B. Bulutlu gün sayısı daha az ve sıcaklık
ortalaması daha fazla olduğu için
C. Ulaşım daha rahat olduğu için
D. Sanayi gelişmiş olduğu için
E. İşçi gücü daha fazla olduğu için
(2002-KPSS)
PRATİK KURAL:
Seracılık;
• Güneşli gün sayısı fazla,
• Bulutlu gün sayısı az olan
bölgelerde yapılır. Bitkinin güneşe
ve sıcaklığa ihtiyacı vardır.
Buna göre Seracılık;
* Karadeniz’de yapılamaz.
Aşağıdaki ovalardan hangisi yıl
içinde birden fazla ürün almaya
diğerlerinden daha elverişlidir?
A. Erzincan
B. Bafra
C. Çukurova
D. Ergene
E. Konya
(2005-KPSS)
Aşağıdaki ovalardan hangisi yıl
içinde birden fazla ürün almaya
diğerlerinden daha elverişlidir?
A. Erzincan
B. Bafra
C. Çukurova
D. Ergene
E. Konya
(2005-KPSS)
PRATİK KURAL:
Yıl içinde birden fazla ürün
alabilmek için;
• İklim sıcak olmalı,
• Yazlar uzun olmalı.
Türkiye’de yazları en uzun olan
bölgelerimiz;
• Akdeniz ve Ege’dir.
KARADENİZ İKLİMİ
*** Dört mevsim yağışlıdır.
***Türkiye’de düzenli yağışın
olduğu ve akarsu rejiminin
düzenli olduğu tek iklim tipidir.
*** Heyelan tehlikesi vardır.
*** Kış mevsiminde don olayı
görülmez.
***Bitki örtüsü ORMAN’dır.
YI L L I K YA ĞI Ş V E S I C A K L I K
180
30
160
25
140
20
100
15
80
60
10
40
5
20
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
AYLAR
YAĞIŞ
SICAKLIK
10
11
12
SICAKLIK (°C)
İKLİMİ
YAĞIŞ (mm)
KARADENİZ
120
R
İ
Z
E
YAMAÇ YAĞIŞI
(OROGRAFİK)
KAÇKARLAR
OROGRAFİK
(YAMAÇ)
YAĞIŞI
DENİZ KIYISI
Aşağıdaki bölümlerden hangisinde,
sisli ve bulutlu ortamlarda yetişen
ladin, şimşir, fındık gibi bitkiler
yaygın olarak yetişir?
A. Doğu Karadeniz
B. İç Batı Anadolu
C. Güney Marmara
D. Orta Fırat
E. Yukarı Sakarya
(2000-DMS)
Aşağıdaki bölümlerden hangisinde,
sisli ve bulutlu ortamlarda yetişen
ladin, şimşir, fındık gibi bitkiler
yaygın olarak yetişir?
A. Doğu Karadeniz
B. İç Batı Anadolu
C. Güney Marmara
D. Orta Fırat
E. Yukarı Sakarya
(2000-DMS)
Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye’nin kıyı
bölgelerinin tümünde görülen bir özelliktir?
A. Hidroelektrik potansiyelinin yüksek
olması
B. Deniz etkisinin iç kesimlere kadar
sokulabilmesi
C. Dağların kıyıya paralel uzanması
D. Yaz ve kış sıcaklıklarındaki farkın iç
bölgelere göre az olması
E. Mevsimlik yağış farklarının iç bölgelere
göre daha az olması
(2005-KPSS)
Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye’nin kıyı
bölgelerinin tümünde görülen bir özelliktir?
A. Hidroelektrik potansiyelinin yüksek
olması
B. Deniz etkisinin iç kesimlere kadar
sokulabilmesi
C. Dağların kıyıya paralel uzanması
D. Yaz ve kış sıcaklıklarındaki farkın iç
bölgelere göre az olması
E. Mevsimlik yağış farklarının iç bölgelere
göre daha az olması
(2005-KPSS)
STEP İKLİMİ (İÇ ANADOLU)
*** İlkbahar yağışlıdır
(Kırkikindi yağmurlarıKonveksiyonel).
***Karasallık belirgindir.
*** Bitki örtüsü BOZKIR’dır.
***Bitki örtüsü cılız ot
toplulukları olduğu için
Erozyon görülür.
YI L L I K YA ĞI Ş V E S I C A K L I K
40
20
35
15
30
YAĞIŞ (mm)
STEP
İKLİMİ
25
5
20
0
15
-5
10
-10
5
0
-15
1
2
3
4
5
6
7
8
9
AYLAR
YAĞIŞ
SICAKLIK
10
11
12
SICAKLIK (°C)
10
K
O
N
Y
A
KONVEKSİYONEL
(YÜKSELİM-SİKLONİK)
Aşağıdakilerden hangisi İç Anadolu’nun
iklim özelliklerinden birisidir?
A. Nem oranının yıl boyunca yüksek
olması
B. Gece-gündüz sıcaklıklarının yakın olması
C. Yaz ve kış arasındaki sıcaklık
farkının fazla olması
D. En çok yağışın sonbaharda olması
E. 6 ay süre ile sıcaklığın 0ºnin altında
olması
(2002-KPSS)
Aşağıdakilerden hangisi İç Anadolu’nun
iklim özelliklerinden birisidir?
A. Nem oranının yıl boyunca yüksek
olması
B. Gece-gündüz sıcaklıklarının yakın olması
C. Yaz ve kış arasındaki sıcaklık
farkının fazla olması (Nemsiz-Karasal)
D. En çok yağışın sonbaharda olması
E. 6 ay süre ile sıcaklığın 0ºnin altında
olması
(2002-KPSS)
KARASAL (DOĞU ANADOLU)
**Yazları serindir. Yaz yağışları
konveksiyonel (yükselim)
oluşumludur.
*** En fazla yağışını yaz
mevsiminde alır. Bundan dolayı
otlaklar yaz mevsiminde geniş
yer kaplar ve bu sayede Büyük
Baş hayvancılık gelişir.
KARASAL (DOĞU ANADOLU)
*** Hava şartlarının
karasallaşması yani
soğuması sonucu İğne
Yapraklı Ormanlar (Çam)
görülür.
YI L L I K YA ĞI Ş V E S I C A K L I K
20
20
18
15
16
14
12
0
10
-5
8
-10
6
-15
4
2
-20
0
-25
1
2
3
4
5
6
7
8
9
AYLAR
YAĞIŞ
SICAKLIK
10
11
12
SICAKLIK (°C)
5
YAĞIŞ (mm)
KARASAL
İKLİM
10
Türkiye’de heyelanların %65’inin
ilkbaharda olmasında aşağıdakilerden
hangisinin etkili olduğu söylenebilir?
A. Eğimin
B. Depremlerin
C. Jeolojik yapının
D. Orman varlığının
E. Kar erimeleri ve yağışın
(2000-DMS)
Türkiye’de heyelanların %65’inin
ilkbaharda olmasında aşağıdakilerden
hangisinin etkili olduğu söylenebilir?
A. Eğimin
B. Depremlerin
C. Jeolojik yapının
D. Orman varlığının
E. Kar erimeleri ve yağışın
(2000-DMS)
NOT:
İlkbaharda havaların
ısınması ile karlar erir,
toprak suya doyar ve
kayganlaşır. Bu durum,
eğiminde yardımı ile
heyelana sebep olur.
Türkiye’de akarsuların genellikle en fazla
suyu ilkbaharda taşımalarının temel
nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A. Barajlardaki fazla suların boşaltılması
B. Taban suyu seviyelerinin yükselmesi
C. Buharlaşmanın azalması
D. Akarsularının taşıdığı madde
miktarının artması
E. Kar erimeleri ile yağışların birleşmesi
(2002-KPSS)
Türkiye’de akarsuların genellikle en fazla
suyu ilkbaharda taşımalarının temel
nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A. Barajlardaki fazla suların boşaltılması
B. Taban suyu seviyelerinin yükselmesi
C. Buharlaşmanın azalması
D. Akarsularının taşıdığı madde
miktarının artması
E. Kar erimeleri ile yağışların birleşmesi
(2002-KPSS)
TÜRKİYE’DE EN YAĞIŞLI ve
EN KURAK YERLER
MAVİ: Doğu ve Batı Karadeniz, Toroslar,
Muğla, Hatay (Nur dağı), Hakkari.
KIRMIZI: Ergene, Konya, Tuz Gölü, G.Doğu, Iğdır.
**Türkiye’de yıllık ve günlük sıcaklık farkının
fazla olduğu yerler nemi az olan
(karasal-kurak) yerlerdir.
*** Bu yüzden Step ve Karasal iklimde
sıcaklık farkı en fazladır.
*** Türkiye’de sıcaklık farkının en fazla
olduğu yer Doğu Anadolu’dur.
SEBEBİ:
• Karasallık,
• Enlem,
• Yükselti
NOT: Bitki örtüsü iklim
ve sıcaklığın bir
sonucudur. Kesinlikle
iklimi veya sıcaklığı
değiştirmez.
Not-1: Türkiye’de dört mevsim
görülebilmesinin sebebi, orta
kuşakta olmasıdır. Yani
matematik konumudur.
Not-2: Türkiye’de aynı anda farklı
mevsim özelliklerinin
görülebilmesinin sebebi, yüzey
şekillerinin çok çeşitli olmasıdır.
TÜRKİYEDE RÜZGARLAR
YILDIZ
poyraz
karayel
GÜNDOĞUSU
GÜNBATISI
samyeli
(keşişleme)
lodos
KIBLE
KARAYEL
YILDIZ
POYRAZ
Etezyen
SAMYELİ KEŞİŞLEME
LODOS
KIBLE
Aşağıdaki bölgelerimizden
hangisinde yaz aylarında coğrafi
konum dikkate alındığında
buharlaşma en fazla olur?
A. Güneydoğu Anadolu
B. Ege
C. Doğu Anadolu
D. Karadeniz
E. Marmara
(2001-KMS)
Aşağıdaki bölgelerimizden
hangisinde yaz aylarında coğrafi
konum dikkate alındığında
buharlaşma en fazla olur?
A. Güneydoğu Anadolu
B. Ege
C. Doğu Anadolu
D. Karadeniz
E. Marmara
(2001-KMS)
NOT:
Güneydoğu Anadolu bölgesinin
buharlaşma şiddetini arttıran
etmenler;
• Enlem
• Karasallık (Nem azlığı)
• Samyeli rüzgarı
Gediz Ovası’nın iklim ve toprak
koşullarında yetişebilen bir
tarım ürününün, aşağıdaki
ovalardan hangisinde
yetişebilmesi mümkündür?
A. Çarşamba B. Ergene C. Çukurova
D. Elazığ
E. Malatya
(2001-KMS)
Gediz Ovası’nın iklim ve toprak
koşullarında yetişebilen bir
tarım ürününün, aşağıdaki
ovalardan hangisinde
yetişebilmesi mümkündür?
A. Çarşamba B. Ergene C. Çukurova
D. Elazığ
E. Malatya
(2001-KMS)
PRATİK KURAL:
Ovalar ile ilgili sorularda ortak iklim
özelliği yada ortak tarım ürünleri
sorulursa, bilmemiz gereken şey
kıyı ovası ve iç ova ayrımını
yapabilmektir.
KIYI OVALARIMIZ:
Çukurova, Silifke, Büyük ve
Küçük Menderes, Gediz,
Bakırçay, Bafra, Çarşamba.
Coğrafi konumları göz önüne
alındığında, aşağıdaki bölümlerin
hangisinde en sıcak ay ile en soğuk
ay arasındaki farkın en fazla olması
beklenir?
A. Orta Karadeniz
B. Kıyı Ege
C. Güney Marmara
D. Antalya
E. Yukarı Murat-Van
(2004-KPSS)
Coğrafi konumları göz önüne
alındığında, aşağıdaki bölümlerin
hangisinde en sıcak ay ile en soğuk
ay arasındaki farkın en fazla olması
beklenir?
A. Orta Karadeniz
B. Kıyı Ege
C. Güney Marmara
D. Antalya
E. Yukarı Murat-Van
(2004-KPSS)