Transcript ERİTROSİTLER, GELİŞMELERİ, SAYIMI Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD1 Eritrositler Eritrositler, ileri derecede özelleşmiş, içerdikleri hemoglobine O2 bağlayarak taşıyan kırmızı renkli kan hücreleridirler.

ERİTROSİTLER,
GELİŞMELERİ, SAYIMI
Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK
ADÜTF Biyokimya AD
2007
1
Eritrositler
Eritrositler, ileri derecede özelleşmiş, içerdikleri
hemoglobine O2 bağlayarak taşıyan kırmızı renkli
kan hücreleridirler.
2
Eritrositler erişkinlerin kemik iliğinde yapılırlar.
Toplam vücut ağırlığının %3-6 kadarını oluşturan
kemik iliğinin yaklaşık yarısı eritrosit yapımında
görev yapan eritropoietik hücrelerdir.
3
Eritropoietik hücreler ve dolaşımda bulunan
eritrositlerin tümüne eritron adı verilir.
4
Kemik iliğinde meydana gelen eritroid serinin ana
hücresi pronormoblasttır. Pronormoblasttın çapı
14-18 µ kadardır, çekirdeği oldukça büyüktür ince
kromatin yapısına sahip ve kırmızı-mor renktedir,
sitoplazma koyu bazofilik boyanır ve çekirdeğin
etrafını darca saran bir band gibidir.
5
Pronormoblasttan oluşan bazofilik normoblast
(bazofilik eritroblast), daha küçük çaplıdır (10-15
µ), kromatin yapısı kabalaşmaya başlamıştır,
çekirdekçik yoktur.
6
Bazofilik normoblasttan oluşan polikromatik
normoblast, 8-14 µ çapındadır. Hücrede
hemoglobin yapımı başlamıştır. Buna bağlı olarak
sitoplazmanın rengi mavi-griden pembe-gri
tonlara değişir. Çekirdek küçülmüştür, kromatin
yapısı kaba ve kümelidir.
7
Polikromatik normoblasttan oluşan ortokromatik
normoblast, 7-10 µ çapındadır, rengi
pembeleşmiştir. Sitoplazma oranı artmıştır.
Çekirdek homojen koyu mavi kromatin kitlesi
halinde görülür.
8
Ortokromatik normoblasttan oluşan retikülosit,
genellikle olgun eritrositten daha büyüktür,
pembe-gri renge boyanır, çekirdeği yoktur. Ancak
retikülosit boyaları ile hücre içinde ince bazofilik
boyanan RNA artıklarına rastlanır.
9
Son olarak retikülositten oluşan normosit
(eritrosit), ortalama 6,5-7,5 µ çapındadır,
sitoplazması pembe renktedir, çekirdeği yoktur,
yuvarlak bikonkav bir hücredir. Boyandığında
çökük olan orta kısmı çevreye göre daha açık
renktedir ki bu, merkezi solukluk olarak ifade
edilir.
10
Kana geçen retikülositler olgun eritrositlere
dönüşür. Normal kanda yalnız olgun eritrositler
bulunur.
Olgun eritrositlerin periferik kanda yaşama süresi
120±20 gündür.
11
Eritrosit sayımı
Eritrosit sayımı, bir milimetreküp periferik
kandaki eritrositlerin sayısının bulunmasıdır.
Anemi durumlarında aneminin tipinin tayin
edilmesi ve eritrosit indekslerinin
hesaplanmasında yararlıdır.
Günümüzde kan sayım cihazları ile eritrosit
sayımı yapılmaktadır.
12
Manuel olarak eritrosit sayımı için ışık
mikroskobu, sayma kamarası (Thoma lamı veya
Bright-Line lamı), eritrosit pipeti, dilüe edici
çözelti (Hayem çözeltisi: 2,5 g sodyum sülfat, 0,5
g sodyum klorür, 0.25 g cıva klorür, distile su ile
100 ml’ye tamamlanarak çözülür; üç hafta
dayanır) gerekir.
13
Manuel olarak eritrosit sayımı:
-Venöz kan veya parmak ucundan alınan kan
eritrosit pipetinin 0,5 işaretine kadar çekilir.
Pipetin dışındaki kan temizlenir.
-Pipetin 101 işaretine kadar Hayem çözeltisi
çekilir.
-Pipet, baş parmak ve işaret parmağı arasına
alınarak yarım dakika kadar sallanır. Bu sırada
pipetin haznesindeki boncuk serbestçe hareket
etmelidir.
14
-Sayma kamarasının lameli üzerine kapatılır.
-Kan örneği bulunan pipetin ucundan ilk damlalar
atılır. Bundan sonra sayma kamarasının sayma
odacıklarına dikkatle fazla dökülmemesine dikkat
ederek kan doldurulur.
-Birkaç dakika beklenerek kanın sayma
kamarasında dağılımı sağlanır.
15
-Küçük büyültme ile ortadaki kare mikroskop
altına getirilir ve büyük büyültme ile içlerinde
16’şar küçük kare bulunan 5 karedeki eritrositler
sayılır. Karenin içindeki, sol ve üst kenardaki
eritrositler sayıma dahil edilir.
Bright-Line
Thoma
16
-80 küçük karedeki hacim 0.02 mm3 tür. Bir mm3
için sayı 50 ile ve sonra kan 200 defa dilüe
edildiğinden 200 ile de çarpılır.
1 mm3 kandaki eritrosit sayısı = Sayılan eritrosit sayısıx50x200
1 mm3 kandaki eritrosit sayısı = Sayılan eritrosit sayısıx10000
Eritrosit sayısı, çeşitli tip anemilerde azalır;
polisitemi, konjenital kalp hastalıklarında ve
yüksek yerlerde yaşayanlarda artar.
17