Transcript MTAALA WA UICC WA HPV na SARATANI YA MLANGO WA KIZAZI UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum Chapter 5.

MTAALA WA UICC WA
HPV na
SARATANI YA
MLANGO WA
KIZAZI
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
01
Sura ya 5.
Matumizi ya chanjo za HPV
Prof. Suzanne Garland MD
Mkurugenzi wa Utafiti wa Mikrobiolijia
Mkurugenzi wa Mikrobiolojia ya Utibabu na Magonjwa ya
Kuambukiza
Hospitali ya Wanawake ya Royal
Melbourne, Australia
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
02
Uteuzi wa kundi la umri linalofaa
kupata chanjo
• Maambukizi ya HPV ya sehemu za uzazi ni maambukizi ya kawaida
ya zinaa
‒
‒
‒
Huambukizwa kwa urahisi: ndani ya miezi michache baada ya kuanza
kujamiiana
Hatari jumuishi ya maambukizi katika muda wa maisha ya mtu : asilimia 50-80
Hatari jumuishi ya kupata maambukizi ya HPV16 na/au HPV 18 ≈ asilimia 201
• Historia ya kimaumbilie ya HPV
‒
Maambukizi mengi zaidi ya HPV ni ya muda mfupi: wengi wa wanawake
wenye umri mdogo hupona kutoka kwa maambukizi ya HPV ndani ya miaka 1-2
2
• Utapakaaji wa aina za HPV
‒
‒
‒
Utapakaaji wa HPV miongoni mwa idadi tofauti za wanawake huanzia asilimia
2-44%, huku utapakaaji wa jumla ulimwenguni ukiwa asilimia 10.4
Umri-tegemezi
Maumbo mbali mbali katika nchi tofauti 3
1
Baseman J et al. Clin Virol 2005;32:16-24.
Sankaranarayanan R et al. Vaccine 2008; 26: Suppl 12:M43-52.
3 de Sanjosé S et al. Lancet Inf Dis 2007;7:7 453-459.
2
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
03
Uteuzi wa kundi la umri linalofaa kupata
chanjo
Miitikio ya zindiko katika makundi ya umri yanayojulikana
• Miitikio ya zindiko imetumika kama kama kuweza kibadala
(surrogate) ili kushika pengo la ufanisi dhidi ya ugonjwa wa
mlango wa kizazi na/ au wa uke katika:1-3
‒ Wanawake wenye umri mdogo
‒ Vijana ambao bado hawajabalehe
‒ Wanawake waliokomaa
• Msingi wa kuamua usajili 4
1
Munoz N et al. Lancet 2009;373:1949-57.
Block SL et al. Pediatrics 2006;118(5):2135-45.
3 Pedersen C et al. J Adolesc Health 2007;40(6):564-71.
4 Skinner SR et al. Med J Aust 2008;188(4):238-242.
2
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
04
Uteuzi wa kundi la umri linalofaa
kupata chanjo
• Ufanisi dhidi ya ugonjwa wa HPV inaohusiana na chanjo
unawiana na uwepo wa zindiko za seramu 1-4
• Wapokezi wanaonyesha ukuaji wa haraka wa ukolezi wa
kiwango cha juu (mara nyingi zaidi kuliko ilivyo katika
maambukizi ya kawaida)
• Kwa sasa hakuna uwiano wa ulinzi uliotambuliwa
• Miitikio ya kinga hutegemea umri
1
5,6
Harper et al Lancet 2006:1247-55.
Villa LL et al Brit J of Cancer 2006;95(11):1459-66.
3 Villa LL et al. Vaccine 2006;24:4931-39.
4 Harper D et al. Gynec Oncol 2008;109(1):158.
5 Block SL et al. Pediatrics 2006;118(5):2135-45.
6 Pedersen C et al. J Adolesc Health 2007;40(6):564-71
2
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
05
Uteuzi wa kundi la umri linalofaa
kupata chanjo
• Hutegemea umri wa kuanza kujamiiana (unaotegemea
tamaduni) : umri wa kuanza kujamiiana unazidi kupungua
muda unavyopita katika baadhi ya nchi, lakini mtindo huu
huonekana kwa kiwango cha chini na umeenea kwa
kiwango kidogo kuliko inavyodhaniwa wakati mwingine. 1
• Chanjo za HPV zuiaji zimepewa leseni ya kutumika kwa
walio na umri wa miaka 9 hadi 12 katika nchi nyingi
1
Wellings K et al. Lancet 2006; 368:1706-28
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
06
Uteuzi wa kundi la umri linalofaa
kupata chanjo
• Inafaa kuzingatia utendaji katika utoaji wa chanjo
‒ Taratibu zinazotekelezwa shuleni
‒ Taratibu zinazolenga afya ya vijana waliobalehe
‒ Taratibu zinazozingatia mtekelezaji
• Shirikiana na taratibu za chanjo ya watoto (EPI) zilizoko
tayari na zilizoenea
‒ Ongeza hadi upeo utekelezaji kwa kutumia
miundomsingi ya chanjo iliyowekwa tayari
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
07
Chanjo ya HPV kwa
wavulana?
• Majaribio ya utibabu kwa Wavulana
‒ Uwezo wa kusisimua kinga (immunogenicity)
umeonyeshwa kwenye chanjo zote mbili
‒ Matokeo ya mwanzoni yanapatikana na yanaonyesha
ulinzi dhidi ya maambukizi na sugu za sehemu ya nje
ya viungo vya uzazi kwa chanjo ya antijeni nne15
• Unafuu wa gharama yake?
• Huenda ukaruhusu kutofanyiwa unyanyapaa kwa
wanawake
• Kinga ya kikundi: athari kwa wanawake waliotumia
kiwango cha chini cha chanjo
13
Reisinger KS et al. Pediatr Infect Dis J. 2007 Mar;26(3):201-9.
Petäjä T et al. J Adolesc Health. 2009 Jan;44(1):33-40.
15 Palefsky J. Eurogin February 2010.
14
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
08
Je chanjo zuiaji ya HPV inaweza
kuchukua nafasi ya uchunguzi wa
mlango wa kizazi?
• Ufanisi kufuatia vipimo vitatu vya chanjo kwa wale ambao
ni wanyofu kwa HPV zinazohusiana na chanjo ni karibu
asilimia 100 16-18
• Karibu asilimia 30 ya saratani zinasababishwa na HPV
ambazo hazina uhusiano na chanjo
- Kinga kwa kiasi kikubuwa huwa maalum kwa aina
• Ulinzi wa kiasi fulani unaoingiliana kwa aina za HPV
zinazohusiana katika ugeuzi wa kimaumbile
(phylogenetically related) na HPV 16 na HPV 18
16
Garland SM et al. NEJM 2007;356:1928-1943.
FUTURE II SG. NEJM 2007;356:1915-1927.
18 Paavonen J et al. Lancet 2007;369:2161-2170.
17
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
09
Je chanjo zuiaji ya HPV inaweza
kuchukua nafasi ya uchunguzi wa
mlango wa kizazi?
• Uchunguzi wa aina fulani bado inaohitajika
• Changamoto na utaratibu wa kutekelezwa wa chanjo: 19
‒ Kiwango cha hisi cha chunguzi na thamani chanya
ya utabiri kwa majeraha ya kiwango cha juu
itaweza kupunguzwa kwa chanjo
‒ Mzigo wa siku za usoni wa kupata saratani
utapunguzwa kwa uzuiaji wa kimsingi, taratibu za
uchunguzi wa mlango wa kizazi zitakuwa na
uchache wa unafuu wa gharama
‒ Huenda chanjo sizieleweke kuhusu mahitaji ya
kufanya uchunguzi wa Pap
19
Cuzick et al. Vaccine 26S; 2008: K29-41.
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
10
Utoaji wa chanjo kwa wanawake
wanaofanya ngono: je, upimaji wa
awali wa DNA ya HPV ni wa lazima?
• Kutoka kwenye mtazamo wa afya ya umma, hali hii
haipendekezwi
- Kipimo kinachoonyesha kuwa hakuna maambukizi
hakikuambii ikiwa mwanamke amewahi kupata
maambukizi hapo awali
- Kipimo kinachoonyesha kuwa kuna maambukizi
huenda kikaashiria maambukizi yaliyopatikana upya au
maambukizi ya kudumu
- Kipimo kinachoonyesha kuwa hakuna maambukizi
sana sana hupatikana wakati kuna maambukizi ya
mpito
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
11
Utoaji wa chanjo kwa wanawake
wanaofanya ngono: inafaa kupima
zindiko kabla ya kutoa chanjo?
• Zindiko za HPV
‒ Kiashirio duni cha maambukizi ya awali au ya sasa,
asilimia ~ 60 ya wale ambao wanaonyesha uwepo wa
DNA ya HPV wana mwitikio wa kiserolojia unaoweza
kupimika 20
‒ Miitikio ya kiserelogia ni ya pole pole (huchukua hadi
miezi 12 – 18 baada ya maambukizi)
‒ Hakuna uchambuzi wa vijenzi wa kubainisha wa
unaotegemeka
‒ Chambuzi za vijenzi zinafaa kusanifishwa21
20
21
Carter JJ et al J Infect Dis 2000, 181,1911-1919.
Pagliusi SR, Garland SM. Molecular Markers 2007;9(32):1-14.
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
12
Fursa za chanjo ya HPV katika nchi
zilizo na kiwango cha chini cha rasilimali
• Taratibu za chanjo kwa watoto zinazopewa ruzuku na GAVI
katika nchi 72 (mwisho wa 2008 / mwanzo wa 2009)
• Mahitaji ya chanjo za HPV zinazofanana na zile
zilizoidhinishwa na GAVI
• Bei zilizopunguzwa za chanjo za HPV kwa nchi maskini zaidi
- Mipango Anzilishi na Maendeleo ya Kasi (ADIP)
- Taratibu kama vile Ahadi ya Soko Pevu (AMC)
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
13
Je, sindano tatu ni za lazima kwa
ulinzi wa kutosha?
• Takwimu chache sana kuhusu uzuiaji wa maambukizi au
ugonjwa na ratiba ya vipimo viwili
‒ Ukubalifu wa hali ya juu washiriki wa utafiti kwa
ratiba ya vipimo vitatu
• Kulingana na asili ya chanjo, kuna uwezekano mkubwa
kuwa vipimo vitatu vitahitajika kama vile ilivyo na HBV
• Utafiti wa kutathmini mabadiliko kwa mipango ya chanjo
ya sasa bado unaendelea
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
14
Ufanisi wa chanjo: haja ya ufuatiliaji
wa kuendelea
• Kuainisha jenomu za HPV
- Utapakaaji: sitolojia ya kawaida, kubadilika kwa seli za
mlango wa kizazi, saratani
- Mabadiliko ya utapakaaji yanayohusiana na chanjo?
- Ulinzi dhidi ya aina zisizokuwa za chanjo zinazohusiana
katika ugeuzi wa kimaumbile?
- Kubadilisha aina za chanjo za HPV?
- Kutofanya ufuatiliaji wowote wa HPV
• Ufuatiliaji wa sugu za viungo vya uzazi (wake na waume)
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
15
Kujumuisha mambo yote: Utaratibu
wa chanjo ya HPV nchini Australia
• Australia ilikuwa nchi ya kwanza kutekeleza utaratibu wa
kitaifa wa chanjo iliyofadhiliwa na serikali
• Chanjo hili ilikua kwa wasichana na hata wavulana
• Ilijumuisha utaratibu wa kufikia wanawake
• Utaratibu wa uchunguzi wa saratani tayari unaendelea
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
16
Utaratibu wa Kitaifa wa Australia wa
Chanjo ya HPV (1)
• Novemba 2006
- Waziri wa Afya wa Jumuiya ya Madola alitangaza
kufadhiliwa kwa chanjo ya HPV (Gardasil®)
• Aprili 1 2007
- Ukaongezwa kwenye Utaratibu wa Chanjo wa Kitaifa
katika mpango wa kuendelea kwa wasichana walio na
umri wa miaka 12– 13 kupitia shule
• Julai 2007 – Disemba 2009
- Utaratibu fuatilizi wa kufikia wake walio na umri wa
miaka 12-26
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
17
Utaratibu wa Kitaifa wa Australia wa
Chanjo ya HPV (2)
Viungo vitatu :
• Utaratibu unaoendelea unaotekelezewa shuleni
1. Wasichana walio na umri wa miaka 12 -13 (walio katik
mwaka wa kwanza wa shule ya upili ya juu)
• Utaratibu fuatilizi wa miaka 2 hadi 2009
2. Wasichana/vijana wa kike waliobalege walio na umri
wa miaka 12 -18
‒ Utaratibu wa kutekelezewa shuleni +/- jamii wa “kufagia”
3. Wanawake walio na umri wa miaka 18-26
‒ Madaktari wa kawaida na huduma nyinginezo
zinazotekelezewa kwenye jamii
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
18
Utaratibu wa Kitaifa wa Australia wa
Chanjo ya HPV (3)
• Utoaji wa chanjo (kufikia mwisho wa Mei 2009)
‒ Vipimo milioni 5 vya chanjo vilisambazwa (asilimia ~80)
kikundi cha mwaka wa kwanza
‒ Ufikiaji wa asilimia ~60% ya idadi iliyostahili katika
kundi fuatilizi la wanawake wenye umri mdogo
‒ Maeneo ya vijijini: asilimia 70 ya makundi lengwa
yalipata kipimo cha kwanza
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
19
Utaratibu unaotekelezwa kwenye
jamii: walio na umri wa miaka 18-26
• Kundi la umri lililo gumu kuhakikisha kukamilishwa kwa
ratiba ya chanjo ya vipimo 3
• Mkakati wa utekelezaji :
‒ Kuhamasisha na kuwapa uwezo wanawake wenye
umrimdogo ili kulinda nafsi zao
‒ Kufadhili kliniki za madaktari wa kawaida ili
kuendeleza kampeni za chanjo kwa umakini
‒ Kampeni ya matangazo ya kiwango cha juu pamoja
na mahusiano ya umma
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
20
Rajisi ya Kitaifa ya Chanjo ya HPV
• Rajisi ya Kitaifa ya Chanjo ya HPV ilizinduliwa na Serikali ya Australia
(VCCR)
‒ Kukusanya taarifa kuhusuutaratibu wa chanjo
‒ Kutathmini athari ya chanjo kwa vima vya hali isiyo kawaida ya
mlango wa kizazi na saratani kwa kulinganisha na rajisi za
vipimo vya Pap
•
Nyaraka za vipimo vya chanjo ya HPV na tarehe ya kutolewa
‒ Kadiri ufikiaji ulio maalum kwa umri uliotekelezwa
‒ Wasiliana ikiwa vipimo vya kuongeza vinahitajika
‒ Unganisha na rajisi vile za Kaguzi za Pap
‒ Tathmini athari za chanjo kwa saratani ya mlango wa kizazi
•
Watoaji ni lazima watoe ripoti ya chanjo katika kundi la umri wa miaka
ya 12-18
‒ Mabaraza ya Victoria yanayotumia Mfumo wa Utoaji Chanjo (ImPS)
ukusanye takwimu
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
21
Mafunzo yaliyopatikana, maelekezo
ya siku za usoni na changamoto
• Fursa za kuuanganisha Rajisi ya Kitaifa ya chanjo ya
HPV na:
‒ Rajisi ya uchunguzi wa sitolojia ya mlango wa kizazi
‒ Ufuatiliaji wa utapakaaji wa jenotipu ya HPV kabla na
baada ya chanjo.
‒ Hatimaye rajisi za saratani kwa ufuatiliaji unaoendelea
• Mawasiliano, maoni, ukarimu n.k.
• Ufanisi wa chanjo
• Utathmini wa shughuli za uchunguzi wa mlango wa
kizazi
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
22
Mafunzo yaliyopatikana, maelekezo
ya siku za usoni na changamoto
• Mitazamo ya utekelezaji wa taratibu za chanjo ya HPV ni
tofauti baina ya nchi
• Australia, Uingereza, Kanada: Taratibu za chanjo zilizo na
ufanisi ambazo kimsingi zinatekelezewa shuleni, na kwa
kiasi kikubwa zifadhiliwa na fedha za sekta ya umma kwa
wasichana waliobalehe wa makundi yote ya umri
yanayostahili 1-3
• Matokeo yake ni vima vya juu kwa kiasi fulani vya ufikiaji
wa chanjo ya HPV: k.m. Nchini Australia ufikiaji wa hadi
asilimia 80 2,3
1
Shefer et al. Vaccine 2008;26(Suppl 10):K68-75
Brotherton JM et al. Commun Dis Intell 2008;32:457-61
3 Garland SM et al. Vaccine 2008;26(Suppl 12):M80-8
2
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
23
Changamoto na maelekezi ya siku za usoni
• Kikundi cha wanawake wa Australia ambao kwa kiwango kikubwa
walipata chanjo
• Rejelea na kuelekeza upya Utaratibu wa Kitaifa wa Uchunguzi wa
Mlango wa Kizazi (NCSP) ulioanzishwa mnamo 1991
• NCSP kwa sasa inapendekeza uchunguzi wa sitolojia ya mlango
wa kizazi kwa wanawake wote ambao wamewahi kufanya ngono
‒ Anzia miaka 18-20 au miaka 1-2 baada ya kuanza kufanya
ngono, lile litakalokuja baadaye
‒ Rudia ukaguzi wa Pap kila baada ya miaka 2
‒ Ukaguzi unaisha katika umri wa miaka 70 ikiwa mwanamke
amekuwa na kaguzi 2 za Pap zilizo kawaida ndani ya miaka 5
iliyopita.
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD
Slide
24
Asante
Wasilisho hili linaweza kupakuliwa katika
tovuti ya UICC:
www.uicc.org/curriculum
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 5. Application of HPV vaccines
Prof. Suzanne Garland MD