MTAALA WA UICC WA HPV na SARATANI YA MLANGO WA KIZAZI UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum Chapter 8.a.

Download Report

Transcript MTAALA WA UICC WA HPV na SARATANI YA MLANGO WA KIZAZI UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum Chapter 8.a.

MTAALA WA UICC WA
HPV na
SARATANI YA
MLANGO WA
KIZAZI
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
01
Sura ya 8.a.
Mpango wa mawasiliano ya kiafya
kwa mabadiliko
Joe B. Harford, PhD
Taasisi ya Kitaifa ya Saratani
Bethesda, Marekani
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
02
Mawasiliano ya kiafya (1)
• Ufafanuzi: utafiti na matumizi ya mikakati
ya mawasiliano kufahamisha na kuathiri
uamuzi wa kibinafsi na wa kijamii ambao
unaimarisha afya
• Hadhira lengwa: umma wa kawaida,
wafanyakazi wa huduma za afya, au
wabuni sera au makundi yoyote madogo
miongoni mwa haya
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
03
Mawasiliano ya kiafya (2)
• Dhamira: ustawishaji wa ujumla wa afya ambao shirika
au wakala hulenga kuunda
• Malengo: matokeo maalum ya mawasiliano yanayolenga
kusaidia dhamira ya jumla
- Yanayofikika (yaani, yenye uhalisi)
- Yanayopimika
- Yaliyo na umaalum wa muda
• Mkakati: mitazamo ya jumla ambayo inatokana na, na
kuchangia katika kufikia dhamira na malengo
yaliyobainishwa
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
04
Mawasiliano ya kiafya (3)
• Hadhira: lengo lililonuiwa la mawasiliano
• Kitengwa: seti ndogo ya hadhira iliyonuiwa ambayo
inatofautiana kwa njia ambazo zinaathiri mtazamo
unaochukuliwa ili kuwasiliana
• Ujumbe: funzo la kuchukua nyumbani linalolenga
mabadiliko yanayosababisha afya iliyostawishwa
• Mazingira: machaguo ya mahali na muda wa kufikia
hadhira nuiwa kwa ujumbe
• Njia: Vifaa vya kufikisha ujumbe huo
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
05
Mpango wa mawasiliano
Itifaki katika kuunda mpango:
Dhamira
Malengo
1. Weka dhamira
2. Fafanua malengo
3. Buni mikakati & mbinu
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Mikakati &
Mbinu
Slaidi
06
Kile ambacho mawasiliano ya kiafya
yanaweza kufanya (1)
• Kuongeza maarifa na ufahamu wa swala, tatizo
au suluhisho la kiafya
• Kuathiri utambuzi, imani na mitazamo ambayo
inaweza kubadilisha kaida za kijamii
• Kuchochea hatua
• Kudhihirisha au kueleza ujuzi wa kiafya kwa
mifano
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
07
Kile ambacho mawasiliano ya kiafya
yanaweza kufanya (2)
• Kuimarisha maarifa, mitazamo, au
mienendo
• Kuonyesha manufaa ya mabadiliko ya
mwenendo
• Kutetea kauli katika swala au sera ya afya
• Kuongeza utashi au msaada wa huduma za
afya
• Kuondoa uwongo na na kuelewa visivyo
• Kutia nguvu uhusiano wa kimashirika
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
08
Athari ya mawasiliano ya kiafya
• Kwa watu binafsi: kubadilisha ufahamu,
mitazamo, ujuzi na ahadi kuwa mabadiliko ya
mwenendo
• Kwa makundi: athari muhimu katika afya ya
watu binafsi kwenye kundi
• Katika mashirika: kueneza ujumbe miongoni
mwa wale walio kwenye mashirika hayo
• Katika jamii: kubadilisha afya ya watu binafsi
kupitia katika mabadiliko kwenye kaida za
kijamii
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
09
Upungufu wa mawasiliano ya kiafya
• Hayawezi kufidia huduma za afya au mfiko wa
huduma za afya usiotosha
• Hayazalishi mabadiliko endelevu katika
mienendo changamani ya kiafya bila utaratibu
mkubwa zaidi wa mabadiliko (k.m.,
kushughulikia mfiko, kanuni na sera)
• Hayana ufanisi sawa wa kushughulikia
maswala changamani au yale yanayoleta
mabishano
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
10
Mawasiliano ya kiafya pamoja na
mikakati mingine
• Yanaweza kusababisha mabadiliko endelevu
ambapo mtu binafsi huchukua na kudumisha
mwenendo mpya wa kiafya au shirika au jamii
huchukua na kudumisha mwelekeo mpya wa
sera
• Yanaweza kushinda vizuizi/matatizo ya
kimfumo kama vile mfiko usiotosha kwa
huduma za kiafya
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
11
Mitazamo unganishi
• Mawasiliano kwa umma wa kawaida,
wagonjwa, watoa huduma za afya, wabuni sera
(yeyote anayehitajika kufanya au kurahisisha
mabadiliko)
• Mabadiliko ya sera (k.m., sheria mpya, kanuni,
taratibu za utendaji)
• Mabadiliko ya kiteknolojia (k.m., bidhaa mpya
au iliyosanifishwa upya, dawa, huduma, au
matibabu au mabadiliko katika uwasilishaji wa
bidhaa zilizoko, dawa, huduma, au matibabu)
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
12
Jitihada za mawasiliano: maswali
• Je, shirika letu linao (au linaweza kupata)
utaalamu na rasilimali zinazohitajika?
• Je, shirika letu linayo mamlaka au udhamini
unaohitajika?
• Je, jitihada zetu zitakuwa zinarudufu zile za
wengine?
• Je, shirika letu linao muda na rasilimali za
kiwango kipi kushughulikia swala hili?
• Je ni nini, kama kunacho kitu, kinachoweza
kufanikishwa kwa uhalisi ikizingatiwa vikwazo
vyetu vya muda na rasilimali?
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
13
Uwongo kuhusu mpango wa
mawasiliano
• Utaratibu wetu hauwezi kumudu utafiti wa hadhira
• Utafiti wa soko hauhusiki katika utaratibu wa afya
• Hatuna muda wa kupanga - tunahitaji kuanza utaratibu
sasa
• Ni bora zaidi kutumia njia ambazo tumezizoea na
tumezitumia awali
• Ikiwa tutatumia njia moja tu, tunafaa kutumia vyombo vya
habari
• Kutumia vyombo vya mawasiliano vya tarakimu ongezi
kunahitaji uwezo mkubwa wa kiufundi ambao tutapata
ugumu kuuhimili
• Kutokuwa na vyombo vya mawasiliano vya tarakimu
ongezi katika utaratibu kutaonyesha kwamba tumepitwa
na wakati na hatuna ujuzi wa kiteknolojia
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
14
Muhtasari wa jumla wa mchakato wa
mawasiliano
1
4
Kufanya
mpango &
ukuzaji wa
mkakati
Kukadiria
ufanisi &
kufanya
marekebisho
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Kukuza &
kufanya
majaribu ya
awali kwa
dhana, ujumbe
& nyenzo
2
Kutekeleza
utaratibu
3
Slaidi
15
Sifa bainifu za kampeni zilizo na
ufanisi (1)
• Dhamira ya kampeni imefafanuliwa kwa ufanisi
• Hadhira iliyonuiwa imebainishwa vyema
• Ujumbe umebuniwa kwa ufanisi
• Nyenzo zimejaribiwa awali na kusahihishwa
kwa ufanisi
• Kampeni imetekelezwa kwa ufanisi
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
16
Sifa bainifu za kampeni zilizo na
ufanisi (2)
• Dhamira ya kampeni imefafanuliwa kwa ufanisi
- Tambua dhamira kubwa zaidi
- Bainisha ni kiungo kipi (viungo vipi) cha
dhamira kinaweza kuathiriwa na kampeni
- Eleza malengo maalum yaliyo chini ya
dhamira
- Fungamanisha malengo haya kwenye
mpango wa kampeni
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
17
Sifa bainifu za kampeni zilizo na
ufanisi (3)
• Hadhira iliyonuiwa imebainishwa vyema
- Tambulisha kundi ambalo linalengwa na
kampeni
- Dhukuru kutambulisha makundi madogo kwa
ujumbe uliorekebishwa kuyafaa
- Jifunze mambo mengi zaidi iwezekanavyo
kuhusu hadhira iliyonuiwa/zilizonuiwa
- Ongezea taarifa kuhusu imani, vitendo vya
sasa, na mazingira ya kimaumbile kwa taarifa
ya kidemografia
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
18
Sifa bainifu za kampeni zilizo na
ufanisi (4)
• Ujumbe uliobuniwa kwa ufanisi
- Changia mawazo ili kubuni ujumbe ambao
unaweza kuingiliana vyema na dhamira ya
kampeni na hadhira iliyonuiwa/zilizonuiwa
- Tambua njia na asili zinazofikiriwa kuwa za
kusadikika na za kushawishi na hadhira
iliyonuiwa/zilizonuiwa
- Dhukuru muda na mahali bora zaidi pa kufikia
hadhira na tayarisha ujumbe vilivyo
- Teua baadhi ya ujumbe unaowezekana na
panga kuufanyia majaribio ya awali
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
19
Sifa bainifu za kampeni zilizo na
ufanisi (5)
• Nyenzo zilizojaribiwa awali na kusahihishwa
kwa ufanisi
- Teua mbinu za kufanya majaribio ya awali
(k.m., makundi lengwa, mahojiano ya kina,
n.k.)
- Fanya majribio ya awali kwa ujumbe na
nyenzo na wale wanaoshiriki sifa za hadhira
nuiwa
- Chukua muda katika kusahihisha ujumbe na
nyenzo kulingana na matokeo yaliyopatikana
kutoka kwa majaribio ya awali
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
20
Sifa bainifu za kampeni zilizo na
ufanisi (6)
• Kampeni zimetekelezwa kwa ufanisi
- Kufuata mipango iliyokuzwa kwa kampeni
- Wasiliana na watekelezaji na washirika
inavyohitajika ili kudumisha utekelezaji
mwororo
- Anza kutathmini mpango na michakato ya
kampeni kuanzia siku ya kwanza kundelea
mbele
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
21
Muhtasari wa jumla wa mchakato wa
mawasiliano
Unahitajika kwa mawasiliano yanayolenga idadi ya watu wa
kawaida, wafanyakazi wa huduma za afya na wabuni sera
1
4
Kufanya
mpango &
ukuzaji wa
mkakati
Kukadiria
ufanisi &
kufanya
marekebisho
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Kukuza &
kufanya
majaribio ya
awali kwa
dhana, ujumbe
& nyenzo
2
Kutekeleza
utaratibu
3
Slaidi
22
Kwa nini kupanga ni muhimu (1)
• Kupanga husaidia:
- Kuelewa swala unalolishughulikia
- Kubainisha wajibu unaofaa kwa kampeni
- Kutambua mitazamo ya kusababisha na
kuunga mkono mabadiliko yanayotamanika
- Kuanzisha mchakato wa utaratibu ulio na
mantiki
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
23
Ni kwa nini kupanga ni muhimu (2)
• Kupanga husaidia:
- Kuunda utaratibu unaounga mkono malengo
yaliyofafanuliwa
- Kuweka aula ili kutumia rasilimali hadi upeo
- Kugawa majukumu
- Kukadiria maendeleo
- Kuzuia majanga
Kigezo cha msingi: kushindwa kupanga ni
kupanga kushindwa
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
24
Ni kwa nini kupanga ni muhimu (3)
• Kupanga kunahitaji muda na rasilimali lakini
kunawakilisha uwekezaji ambao hulipa gawio
baadaye
• “Ikiwa huna muda* wa kufanya kwa usahihi,
ni lini utakuwa na muda* wa kufanya upya?”
(Kocha Maarufu wa UCLA wa Mpira wa Vikapu,
John Wooden)
* au rasilimali
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
25
Hatua za kupanga (1)
• Kadiria swala la afya na bainisha viungo vyote vya
mabadiliko yanayowezekana (yaani, mawasiliano na
mabadiliko ya huduma, sera n.k.)
• Fafanua malengo ya mawasiliano
• Fafanua na jifunze kuhusu hadhira
inayonuiwa/zinazonuiwa
• Chunguza mazingira, njia na shughuli zinazofaa zaidi kwa
kufikia hadhira iliyonuiwa/zilizonuiwa
• Tambua washirika wanaoweza kuwepo na panga ushirika
nao
• Kuza mkakati wa mawasiliano na fanya rasimu ya
mpango
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
26
Hatua za kupanga (2)
• Kigezo kikuu cha kupanga ni kufafanua
dhamira na malengo kwa ufupi na uwazi
• “Ikiwa hujui unakoenda, barabara yoyote
itakufikisha huko”
(Lewis Carroll – Alice in Wonderland)
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
27
Kuhakiki taarifa iliyoko
• Tatizo au swala
• Tukio na/au utapakaaji wa tatizo la kiafya
• Nani ameathirika (hadhira iliyonuiwa inayowezekana)
ikiwa ni pamoja na umri, jinsia, ukabila, hali ya kiuchumi,
elimu au kiwango cha kusoma, mienendo sababishi au
banifu (zaidi ya vipengele vya kidemografia)
• Athari za tatizo kwa watu binafsi na jamii
• Asili au hatua za uzuiaji zinazowezekana
• Suluhu, matibabu au tiba zinazowezekana
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
28
Je, mashirika mengine yamefanya nini ?
• Kujumuisha mitazamo mingine kama vile
utetezi wa mabadiliko ya sera au ya kiteknolojia
• Wasiliana na makundi haya ili kugundua:
- Ni nini ambacho wengine wamejifunza?
- Ni taarifa gani ambayo wengine huenda
wakachangia katika mpango wako?
- Ni nini kingine kinachohitajika?
- Ni fursa zipi zilizoko kwa kushirikiana na
nguvu za ushirikiano?
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
29
Kufafanua malengo ya mawasiliano
• Husaidia kuweka aula miongoni mwa shughuli
za mawasiliano zinazowezekana na kutambua
ujumbe utakaotumiwa kwa kila moja
• Hutumiwa kama mkataba au mapatano kuhusu
kusudi la jitihada na husaidia katika kubainisha
matokeo ambayo yanafaa kupimwa
• Jitihada nyingi za mawasiliano hukosa kufaulu
tu kwa sababu malengo asili hayakuwa na
busara
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
30
Malengo (1)
• Yanayounga mkono dhamira
• Yanatia hamasa (yaani, yana matamanio)
• Ni ya busara na uhalisi (yaani, yanaweza kufikika)
• Yaliyo maalum kwa mabadiliko yanayotamanika, idadi
lengwa ya watu, na kipindi cha muda ambacho mabadiliko
yanafaa kuchukua
• Yanayoweza kupimwa, ili kukuruhusu kufuatilia
maendeleo hadi kwenye matokeo yanayotamanika
• Yana uratibu wa aula, ili kuelekeza kugawa kwa muda na
rasilimali
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
31
Malengo (2)
• Malengo hueleza matokeo yanayotamanika wala si
hatua zinazohusika katika kuyafikia
• Jitihada za mawasiliano pekee haziwezi kufikia
malengo yote lakini zinaweza:
- Kuunda mazingira yenye kuunga mkono mabadiliko
ya mtu binafsi, ya shirika, na ya kijamii kwa kuathiri
mitazamo, imani au sera
- Kuchangia katika ari ya mabadiliko ya mwenendo
yaliyo na upana zaidi kwa kutoa ujumbe unaotia
hamasa, kushawishi, na kuwezesha mabadiliko ya
mwenendo katika hadhira maalum iliyonuiwa
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
32
Malengo ya uhalisi kwa rasilimali
zilizoko
• Ni nini kinahitajika ili kufikia malengo ikilinganishwa na kile
kilichoko?
- Wafanyakazi, watu wa kujitolea, washauri.
- Rasilimali za matumizi
- Huduma zinazopatikana kutoka kwa asili nyingine zo
(k.m., nyenzo zilizoko)
- Taarifa kuhusu swala, hadhira iliyonuiwa, jamii, miundo
ya vyombo vya mawasiliano , n.k. (Tunahitaji kuufanya
utafiti huu?)
- Bajeti iliyoko kufadhili jitihada hizi
- Muda ulioko kwa kukamilisha utaratibu huu
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
33
Hadhira na vitengwa vya hadhira
• Fafanua kwa kutumia sifa bainifu za
- Kimwenendo: shughuli zinazohusiana na afya au
machaguo
- Kitamaduni: ufasaha wa lugha, dini, ukabila, muundo wa
kifamilia, hali za maisha, n.k.
- Kidemografia: shughuli za kazi, mapato, hadhi ya
kielimu, mahali pa kuishi
- Kimwili: jinsia, umri, kiwango cha kuwa wazi kwa hatari
za kiafya, hali ya kimatibabu
- Kisaikografia: mitazamo, msimamo wa maisha na afya,
maoni, imani, maadili, n.k.
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
34
Uwekaji vitengwa kwenye
hadhira
• Kiini cha ufanisi ni kuweka idadi nuiwa ya watu katika
vitengwa kwa kurejelea sifa bainifu zinazohusika kwenye
mwenendo wa kiafya wa kubadilishwa
• Mahali penye mantiki pa kuanzia ni mwenendo wenyewe:
linganisha wale wanaoshiriki katika mwenendo
unaotamanika na wale ambao hawashiriki na kisha
tambua viamuzi vya mwenendo wao.
• Watu wawili binafsi huenda wakawa sawa kidemografia,
kimaumbile, na kitamaduni, lakini mmoja wao anaweza
kuwa tayari anashiriki katika mwenendo unaotamanika na
mwingine asishiriki: mmoja yuko kwa hadhira lengwa na
yule mwingine hayuko
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
35
Kuweka aula kwa hadhira
• Huenda kukawa na zaidi ya hadhira nuiwa
moja:
- Weka aula
- Gawa rasilimali kwa kila mojawapo
• Hadhira za pili au za “kufikia” ni zile zilizo na
athari kwa hadhira nuiwa ya msingi au zile
ambazo ni lazima zifanye kitu ili kusababisha
mabadiliko katika hadhira nuiwa ya msingi
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
36
Maarifa kuhusu hadhira (1)
• Je, hadhira nuiwa inajuwa nini tayari kuhusu swala ikiwa
ni pamoja na kuelewa visivyo?
• Je, mitazamo, imani, na utambuzi wao ni upi au vizuizi
vyao dhidi ya mabadiliko ni vipi?
• Je, hadhira nuiwa iko tayari kwa mabadiliko kwa kiwango
kipi?
• Ni manufaa yapi ambayo hadhira tayari inahusisha na
kufanya mabadiliko yanayotamanika ya kimwenendo?
• Je, ni vipengele vipi vya kijamii, kitamaduni, na kiuchumi
vilivyo na uwezo wa kuathiri ukuzaji na utekelezaji wa
utaratibu?
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
37
Maarifa kuhusu hadhira (2)
• Ni lini na wapi (nyakati, mahali, hali ya akili, n.k.) ambapo
hadhira nuiwa inaweza kufikiwa?
• Je, ni njia ipi ya mawasiliano (k.m., vyombo vya habari,
simu, mikutano, mawasiliano ya kielektroni, wavuti, n.k.)
hufikia hadhira nuiwa?
• Je, watu fulani binafsi (au mabawabu) wanaoyo athari
kwa hadhira nuiwa au wanadhibiti mfiko wake?
• Mapendeleo ya hadhira nuiwa ni yapi kwa mujibu wa
mitindo ya kujifunza, mivuto, lugha, na toni?
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
38
Mazingira, njia, na shughuli (1)
• Si mazingira, njia, na shughuli zote huundwa sawa kwa
mujibu wa ufanisi wa kufikia hadhira nuiwa
• Mahali: je, hadhira nuiwa inaweza kufikiwa kwa ufanisi
mkubwa zaidi nyumbani, kazini, wakati wa usafiri, baina
ya nyumbani na kazini, n.k.? Je, wana uwezo wa
kuchukua hatua katika mazingira hayo?
• Wakati: je, ni lini hadhira nuiwa humakinika na kufunguka
zaidi kwa ujumbe?
• Hadhira inafaa kufikiwa pale ambapo na wakati ule
ambapo ni wasikivu na wanaweza kuchukua hatua kwa
ujumbe unaotolewa
• Je, mazingira fulani huchangia katika kusadikika kwa
ujumbe?
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
39
Mazingira, njia, na shughuli (2)
• Njia za utoaji wa ujumbe zinazochunguzwa hutofautiana
miongoni mwa mandhari mbalimbali na zinabadilika upesi:
- Baina ya watu binafsi
- Kundi
- Kishirika na kijamii
- Vyombo vya habari
- Vyombo vya habari vya tarakimu ongezi (barua pepe na
mtandao)
• Njia zinafaa kudhukuriwa kulingana na uwezo wao wa
kuweka ufahamu, kuchangamsha hadhira nuiwa kutafuta
taarifa/huduma, kuongeza maarifa, kubadilisha mitazamo,
na kubadilisha mwenendo
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
40
Chaguo la njia
• Je, njia fulani itaweza kufikia hadhira nuiwa, na
inaaminika na hadhira nuiwa?
• Je, njia fulani inafaa kwa ujumbe?
• Je ni idadi ipi ya watu binafsi inayofikiwa kupitia kwa
kila njia?
• Je ni gharama zipi zinazohusiana na kutumia njia
fulani?
• Je njia fulani itaweza kuimarisha ujumbe unaotolewa
kupitia kwa njia nyinginezo?
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
41
Manufaa ya kuunda ushirika
• Kufanya kazi na washirika kunaweza kuzidisha ufikiaji na
ufanisi wa ujumbe
- Mfiko uliozidishwa kwa hadhira nuiwa
- Kusadikika kwa ujumbe kulikozidishwa
- Ongezeko katika idadi ya ujumbe ambao unaweza
kutolewa
- Rasilimali za ziada (zinazoshikika na zisizoshikika)
- Ongezeko la utalaamu na tajriba
- Msaada ulipanuka wa shughuli za aula
- Ufadhili wenza wa matukio na shughuli
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
42
Gharama za kuunda ushirika
• Kufanya kazi na washirika kunaweza:
- Kuchukua muda mwingi (kutambulishwa na
kushirikishwa kwa washirika)
- Kuhitaji kubadilisha utaratibu (vitu tofauti vitakuwa na
aula tofauti na makubaliano kupitia katika mwafaka
huenda yakahitajika
- Kusababisha kupoteza kwa “umiliki” (muamana una
uwezekano mkubwa wa kugawanywa)
• Amua ni unyumbulikaji wa kiasi kipi ambao unao wa
kuingiza mshirika bila kukiuka uadilifu wa utaratibu.
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
43
Uundaji wa mpango wa ushirika (1)
• Kurasimisha (k.m.f., mkataba ulioandikwa) hutoa
kujitolea na uwazi wa kiasi kikubwa zaidi
• Wajibu na majukumu ya kila mshirika pamoja na
wafanyakazi wake yanafaa kufafanuliwa kwa uwazi
• Muundo (uchaguzi wa mwenyekiti, ajenda
zilizoandikwa kwa mikutano, ripoti za mara kwa mara)
• Uwajibikaji unahitajika na vigezo kukubaliwa kwa ajili
ya kuamua ikiwa washirika wanaheshimu kujitolea
kwao
• Unyumbukaji na mwafaka unahitajika ili kuepuka
kupoteza washirika ambao wanaweza kuharibu
jitihada
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
44
Uundaji wa mpango wa ushirika (2)
• Mafunzo huenda yakahitajika ili kufikisha mchango wa
washirika kwenye upeo na kuwafanya kuwa wafanyakazi
walio na ufanisi zaidi na /au watetezi wa utaratibu
• “Umiliki” ni muhimu: kila mshirika anafaa kuhisi kuwa
anacho kiguzo katika muungano na anao wajibu tendaji
katika ushirika
• Rasilimali za nje zinaweza kutafutwa kutoka nje ya
muungano
• Vipimo na ratiba zinawezesha upimaji wa maendeleo ya
ushirika
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
45
Uundaji wa mkakati ya mawasiliano
• Unaolingana na maarifa kuhusu matakwa, mahitaji,
maadili, na mfiko wa hadhira iliyonuiwa
• Unaoongozwa na utafiti wa kawaida wa mawasiliano na
kanuni zilizowekwa za mawasiliano na mwenendo
• Unaotulizwa na uhalisi wa vizuizi katika rasilimali na muda
wa mwisho wa utekelezaji uliowekwa
• Unaowapatia washiriki na washirika wote mwelekeo wa
kuendeleza ujumbe na nyenzo thabiti
• Vipengele vyote vya utaratibu vinafaa kutangamana na
mkakati
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
46
Mpango wa mawasiliano (1)
• Vipengele vyote vya matokeo ya mchakato wa upangaji
vinafaa kurekodiwa katika mpango wa mawasiliano ulio
na upana ambao unachukuliwa kuwa ‘mpango makini’
ambao:
- Unaelezea mipango ndani ya shirika (na ndani ya
ushirika wowote)
- Unaunga mkono na kuthibitisha uhalali wa maombi ya
msaada wa kifedha
- Unatoa rekodi ya wapi ambapo utaratibu ulianzia
- Unaonyesha mageuko/mabadiliko ya utaratibu jinsi
muda unavyopita
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
47
Mpango wa mawasiliano (2)
• Muhtasari wa kauli ya dhamira kuu, malengo, mikakati na
mbinu
• Muhtasari wa maarifa ya hadhira iliyonuiwa
• Mipango ya kukuza na kujaribu ujumbe na nyenzo
• Mipango ya utekelezaji (ugavi, ukuzaji , na utathmini wa
mchakato)
• Mpango wa utathmini wa matokeo
• Kazi pamoja na vipimo vya muda kwa utekelezaji na
utathmini
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
48
Sasa hiki hapa ni kiumbe kilichopevuka. Utaona
kuwa ukuaji wa kiini na sitoplazimu, pamoja na
kile kinachoonekana kuwa rasimu ya kwanza ya
mpango wa mkakati.
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
49
Marejeo na shukrani
• Wasilisho hili litokana kwa kiasi kikubwa na chapisho
“Making Health Communication programmes Work”
lililochapishwa katika hali ya kusahihishwa mnamo
mwaka wa 2002 na Taasisi ya Kitaifa ya Saratani ya
Taasisi za Kitaifa za Afya katika Idara ya Afya na
Huduma za Kibinadamu ya Marekani (Chapisho la
NIH Nambari. 02-5145)
• Chapisho lote linaweza kupatikana kutoka kwa NCI
kupitia kwa tovuti www.cancer.gov
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD
Slaidi
50
Asante
Wasilisho hili linapatikana katika:
www.uicc.org/curriculum
UICC HPV and Cervical Cancer Curriculum
Chapter 8.a. Planning health communications for
change
Joe B. Harford, PhD