Transcript Ocena jakości powietrza w regionie w świetle unijnych wymagań
Slide 1
Ocena jakości powietrza w województwie śląskim
w świetle wymagań unijnych
Przygotowano w Wojewódzkim Inspektoracie
Ochrony Środowiska w Katowicach
Slide 2
ZAKRES BADAŃ MONITORINGOWYCH POWIETRZA
W 2012 ROKU
Na terenie województwa śląskiego w 2012 roku znajdowało się 230 stanowisk
pomiarowych umożliwiających określenie jakości powietrza w zakresie:
pyłu zawieszonego PM10,
pyłu zawieszonego PM2,5,
dwutlenku siarki,
dwutlenku azotu,
tlenków azotu,
ozonu,
tlenku węgla,
benzenu,
zawartych w pyle PM10: ołowiu, kadmu, niklu, arsenu i benzo(a)pirenu,
a także dodatkowo do oceny jakości powietrza w zakresie:
5 wybranych WWA,
kationów, anionów oraz węgla organicznego i elementarnego zawartego w pyle PM2,5
(jedno z czterech województw w kraju wykonujących to badanie na stacjach tła
regionalnego w Złotym Potoku i Godowie),
rtęci w stanie gazowym na stacji w Złotym Potoku (jedna z czterech stacji mierzących
zawartość rtęci w powietrzu w Polsce).
Slide 3
Zgodność z dyrektywami Unijnymi
Program pomiarów jakości powietrza realizowany przez WIOŚ w Katowicach
jest zgodny z przepisami prawa polskiego i unijnego, w tym:
w odniesieniu do wymogów co do liczby wymaganych stałych stanowisk
pomiarowych oraz określania krajowego wskaźnika średniego narażenia
dla pyłu PM2,5, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 roku w sprawie jakości powietrza
i czystszego powietrza dla Europy,
w zakresie wykonywania badań metali ciężkich, WWA w pyle oraz rtęci,
zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/107/WE
z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu, niklu, rtęci
i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym
powietrzu.
Slide 4
Stanowiska pomiarowe w 2012 roku
znajdowały się:
w 17 stacjach automatycznych,
na 25 stanowiskach manualnych pyłu
zawieszonego, w tym PM10 (17) i PM2,5
(8),
na 18 stanowisk pomiarów pasywnych
(wyłącznie benzen).
Automatyczna stacja
monitoringu powietrza
i stanowisko do pomiarów
manualnych w Katowicach
Slide 5
Rozmieszczenie i liczba
stanowisk pomiarowych
PM10 oraz PM2,5 w 2012 roku,
w odniesieniu do wymagań
Unijnych
* w tym jedno stanowisko komunikacyjne
Nazwa strefy
Minimalna liczba
stanowisk
PM2,5 i PM10
(wymagana zgodnie
z Dyrektywą
2008/50/WE)
Zanieczyszczenie
PM2,5
PM10
pomiary
pomiary
pomiary
automatyczne
pomiary
manualne
(bieżąca ocena manualne
automatyczne
(oceny
- poziomy (oceny roczne) (bieżąca ocena)
roczne)
alarmowe)
aglomeracja górnośląska
aglomeracja rybnicko-jastrzębska
miasto Bielsko-Biała
miasto Częstochowa
strefa śląska
7
3
2
2
7
4*
2
1
1
9
6
1
1
1*
5
3*
1
1
1
2
2
Ogółem woj. śląskie
21
17
14
8
2
Slide 6
Rozmieszczenie i liczba
stanowisk pomiarowych
dwutlenku siarki SO2, dwutlenku
azotu NO2, tlenku węgla CO oraz
ozonu O3, w odniesieniu do
wymagań unijnych
Objaśnienie do tabeli:
A - Minimalna liczba stanowisk wymagana zgodnie z
Dyrektywą 2008/50/WE
B - Liczba istniejących stałych stanowisk pomiarowych
Zanieczyszczenie
Nazwa strefy
SO2
NO2
CO
O3
aglomeracja górnośląska
aglomeracja rybnicko-jastrzębska
miasto Bielsko-Biała
miasto Częstochowa
A
5
2
1
1
B
7
2
1
2
A
5
2
1
1
B
7
2
1
2
A
2
1
1
1
B
4
1
1
2
A
3
1
0
0
B
3
1
1
1
strefa śląska
5
5
2
5
2
2
4
4
14
17
11
17
7
10
8
10
Ogółem woj. śląskie
Slide 7
Rozmieszczenie i liczba
stanowisk pomiarowych
benzenu C6H6 w odniesieniu
do wymagań unijnych
Objaśnienie do tabeli:
A - Minimalna liczba stanowisk wymagana zgodnie z
Dyrektywą 2008/50/WE
B - Liczba istniejących stałych stanowisk pomiarowych
Zanieczyszczenie
Nazwa strefy
benzen
A
B
aglomeracja górnośląska
5
5
aglomeracja rybnicko-jastrzębska
2
2
miasto Bielsko-Biała
1
1
miasto Częstochowa
1
1
strefa śląska
5
7
14
16
Ogółem woj. śląskie
Slide 8
Rozmieszczenie i liczba
stanowisk pomiarowych
arsenu As, kadmu Cd, niklu
Ni, ołowiu Pb oraz
benzo(a)pirenu,
w odniesieniu do wymagań
unijnych
Objaśnienie do tabeli:
A - Minimalna liczba stanowisk wymagana zgodnie z
Dyrektywą 2008/50/WE
B - Liczba istniejących stałych stanowisk pomiarowych
Nazwa strefy
Zanieczyszczenie
Ni
Cd
As
Pb
benzo(a)piren
aglomeracja górnośląska
aglomeracja rybnicko-jastrzębska
miasto Bielsko-Biała
miasto Częstochowa
strefa śląska
A
2
1
1
1
2
B
2
1
1
1
5
A
1
1
1
1
2
B
1
1
1
1
5
A
1
1
1
1
1
B
1
1
1
1
5
A
1
1
1
1
1
B
1
1
1
1
5
A
2
1
1
1
2
B
3
2
1
1
7
Ogółem woj. śląskie
7
10
6
9
5
9
5
9
7
14
Slide 9
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
ZA 2012 ROK
W oparciu o wyniki pomiarów z uzyskanych z
przedstawionych stanowisk pomiarowych
i wyniki modelowania matematycznego,
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Katowicach wykonał:
„Jedenastą roczną ocenę jakości powietrza
w województwie śląskim, obejmującą 2012
rok”.
Ocena wykonywana została w pięciu
strefach, w tym:
dwie aglomeracje (górnośląska i rybnickojastrzębska),
dwa największe miasta poza
aglomeracjami (Bielsko Biała i
Częstochowa),
strefa śląską stanowiącą pozostałą część
województwa.
Slide 10
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU
WG KRYTERIUM OCHRONA ZDROWIA
TLENEK WĘGLA
BENZEN
Slide 11
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU
WG KRYTERIUM OCHRONA ZDROWIA
DWUTLENEK SIARKI
Obszary
przekroczeń:
Żywiec i Rybnik
DWUTLENEK AZOTU
Klasa C:
M. Częstochowa
i aglomeracja
górnośląska
Slide 12
Ocena jakości powietrza w 2012 roku wg kryterium ochrona zdrowia
DWUTLENEK SIARKI SO2
Przekroczenia dopuszczalnej częstości
stężeń 24 godzinnych wynoszących
125 µg/m3, powyżej 3 dni, wystąpiły
w Żywcu w strefie śląskiej oraz w Rybniku
w aglomeracji rybnicko-jastrzębskiej.
Rybnik
ul. Borki
Data przekroczenia
Stężenie 24-godzinne w mg/m3
28/01/2012
07/02/2012
Żywiec
ul. Słowackiego
164
134
08/02/2012
156
09/02/2012
155
12/02/2012
142
13/02/2012
133
08/12/2012
154
09/12/2012
144
11/02/2012
153
12/02/2012
189
13/02/2012
193
14/12/2012
143
130
Slide 13
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU
DLA PYŁU ZAWIESZONEGO PM10
1
Lubliniec ul. Piaskowa
2
Częstochowa ul. Baczyńskiego
3
Złoty Potok gm. Janów
4
Myszków ul. Miedziana 3
5
Zawiercie ul. M. Skłodowskiej-Curie
6
Dąbrowa Górnicza ul. Tysiąclecia
7
Sosnowiec ul. Lubelska
8
Katowice ul. Kossutha
9
Katowice Aleja Górnośląska
10
Tychy ul. Tołstoja
11
Pszczyna ul. ks. Abp. Bogedaina
12
Bielsko-Biała ul. Kossak-Szczuckiej
13
Żywiec ul. Słowackiego
14
Żywiec ul. Kopernika
15
Cieszyn ul. Mickiewicza
16
Godów ul. Gliniki. powiat wodzisławski
17
Wodzisław ul. Gałczyńskiego
18
Żory Os. Sikorskiego
19
Rybnik ul. Borki
20
Knurów ul. Jedności Narodowej
21
Gliwice ul. Mewy
22
Zabrze ul. M. Skłodowskiej
23
Tarnowskie Góry ul. Litewska
Slide 14
0
49
50
55
41
45
46
Tarnowskie Góry ul.
Litewska
51
Godów ul. Gliniki
42
Pszczyna ul. Bogedaina
42
Knurów, ul Jedności
Narodowej
36
Zywiec ul. Kopernika
43
Żywiec ul. Słowackiego
49
Cieszyn ul. Mickiewicza
30
Zawiercie ul.SkłodowskiejCurie
34
Myszków ul. Miedziana
2012
Lubliniec ul. Piaskowa
2011
Złoty Potok gm. Janów
43
Częstochowa ul.
Baczyńskiego
47
Bielsko Biała ul. KossakSzczuckiej
2010
Żory ul. Sikorskiego
2006
Rybnik ul. Borki
52
Katowice Autostrada A4
Górnośląska/Plebiscytowa
45
Sosnowiec ul. Lubelska
µg/m3
Zabrze ul. SkłodowskiejCurie
49
Tychy ul. Tołstoja
47
Katowice ul Kossutha
57
Gliwice ul. Mewy
Dąbrowa Górnicza ul.
1000-lecia
STĘŻENIA ŚREDNIE ROCZNE PYŁU ZAWIESZONEGO PM10
W LATACH 2006 - 2012
Wartość dopuszczalna
80
70
60
50
40
30
20
10
40
Slide 15
STĘŻENIA 24 GODZINNE PYŁU ZAWIESZONEGO PM10
PRZEKRACZAJĄCE PRÓG INFORMOWANIA W 2012 ROKU
Kat. stacja
komunik.
Katowice
Sosnowiec
Tychy
Zabrze
Rybnik
Żory
Bielsko-Biała
Częstochowa
Cieszyn
Godów
Knurów
Pszczyna
Tarnowskie
Góry
Myszków
Zawiercie
7
7
7
8
9
7
14
9
7
4
5
1
6
1
4
9
4
w tym przekroczenie
poziomu
alarmowego
2
2
3
4
2
2
2
1
Procentowy udział poszczególnych województw
w ilości zgłoszeń wystąpienia
poziomu alarmowego
pyłu zawieszonego PM10
1
2
4
4
Żywiec
Gliwice
Liczba przekroczeń
poziomu 200 μg/m3
Złoty Potok
Stanowisko
w miejscowości
Ogółem
1
19
129 przypadków przekroczeń
na 19 stacjach
5
11 dni, w których poziom
stężeń 24-godzinnych
przekroczył 300 μg/m3
(przez 21 dni przekroczony
był próg informowania)
40%
śląskie
małopolskie
dolnośląskie
opolskie
świętokrzyskie
wielkopolskie
37%
11%
2%
2%
2%
6%
łódzkie
Slide 16
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU
BENZO(A)PIREN
Przekroczenie poziomu
docelowego 1 ng/m3 na terenie
całego województwa śląskiego
(średnioroczne przekroczenia w
zakresie 3 – 15 ng/m3)
Slide 17
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU
DLA PYŁU ZAWIESZONEGO PM2,5
Częstochowa
53
45
21
16
37
30
zima zima lato lato 2011 2012
2011 2012 2011 2012 rok
rok
Złoty Potok
30
52
18
18
zima zima lato lato
2011 2012 2011 2012
34
34
2011 2012
rok
rok
14
11
zima zima lato lato
2011 2012 2011 2012
21
18
2011 2012
rok
rok
Katowice, ul. Kossutha
Gliwice
51
31
46
52
20
17
31
35
zima zima lato lato 2011 2012
2011 2012 2011 2012 rok
rok
Katowice, Autostrada A4
Żory
48
46
21
14
zima zima lato lato
2011 2012 2011 2012
33
33
2011 2012
rok
rok
59
57
58
21
22
42
40
zima zima lato lato 2011 2012
2011 2012 2011 2012 rok
rok
21
45
39
Bielsko - Biała
Godów
63
26
zima zima lato lato 2011 2012
2011 2012 2011 2012 rok
rok
53
50
17
14
34
34
zima zima lato lato 2011 2012
2011 2012 2011 2012 rok
rok
Slide 18
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU WG KRYTERIUM OCHRONA
ZDROWIA DLA OZONU
dopuszczalna częstość przekraczania 25 dni
poziom celu długoterminowego - maksymalna
średnia ośmiogodzinna w roku, powyżej 120 µg/m3
Slide 19
ARSEN
KADM
Metale zawarte
w pyle PM10
NIKIEL
OŁÓW
Slide 20
PRZYCZYNY PRZEKROCZEŃ i KONIECZNOŚĆ DZIAŁAŃ
NAPRAWCZYCH
Główną przyczyną wystąpienia przekroczeń pyłu zawieszonego PM10,
PM2.5, dwutlenku siarki i benzo(a)pirenu w okresie zimowym jest w
dalszym ciągu emisja z indywidualnego ogrzewania budynków. Emisja ta
występuje ze zróżnicowanym natężeniem zależnym od temperatury i
warunków meteorologicznych, związanych z bezwietrzną lub prawie
bezwietrzną pogodną (prędkością wiatru poniżej 1,5 m/s) i brakiem
opadów atmosferycznych.
Znacznie mniejszy negatywny wpływ na jakość powietrza ma emisja
przemysłowa i transport.
Slide 21
PRZYCZYNY PRZEKROCZEŃ i KONIECZNOŚĆ DZIAŁAŃ
NAPRAWCZYCH
Jak zaznaczono, w mniejszym stopniu, ale niestety nadmierna
emisja zanieczyszczeń powodowana jest również przez zakłady
przemysłowe, w tym eksploatujące instalacje ciepłownicze
dużych mocy.
Na skutek spalania tańszego węgla, posiadającego znacznie
gorsze parametry (szczególnie dotyczy to wysokiej zawartości
popiołu tj. 25 - 30%), odnotowaliśmy przypadek zakładu
emitującego ponadnormatywną emisję pyłu, wykazującą w latach
2009 - 2011 tendencję wzrostową. Kwoty kar pieniężnych
naliczone za przedmiotowe lata wyniosły odpowiednio:
99.298,14 zł,
202.383,78 zł
1.052.380,25 zł
a kara przewidywana za 2012 rok wyniesie ponad 2 mln zł.
Dopiero pierwsze miesiące 2013 roku wykazały tendencję spadkową
w zakresie wielkości emisji, w wyniku działań naprawczych, w
ramach odroczonej kary oraz zastosowanie węgla o lepszych
parametrach.
Slide 22
NISKA EMISJA !!!
- główna przyczyna
złej jakości powietrza
Emisja przemysłowa
Emisja z transportu
Slide 23
ŚLĄSKI MONITORING POWIETRZA
Slide 24
ŚLĄSKI MONITORING POWIETRZA
400
Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w Katowicach
Śląski Monitoring Powietrza
350
Stężenia pyłu PM10 w okresie październik 2012 - styczeń 2013
na stacji monitoringu powietrza w Gliwicach na tle zmian prędkości wiatru
(Temperatura -10,8 ÷ +17,2 0C)
5
4.5
4
poziom alarmowy 300 µg/m3
300
3.5
3
200
2.5
2
150
1.5
100
1
poziom dopuszczalny 50 µg/m3
50
0.5
0
0
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 2 5 8 11 14 17 20 23 26 29
Październik 2012
PM10 Gliwice
Listopad 2012
poziom dopuszczalny
Grudzień 2012
poziom alarmowy
Styczeń 2013
prędkość wiatru Gliwice
prędkość wiatru, m/s
stężenie pyłu PM10 ug/m3
250
Slide 25
Slide 26
Konieczność poprawy złej jakości powietrza na
terenie województwa śląskiego
Na podstawie rocznych ocen jakości powietrza wykonanych
przez WIOŚ w Katowicach, Sejmik Województwa Śląskiego
uchwalił dwa Programy Ochrony Powietrza.
Za realizację Programu odpowiedzialny jest Urząd
Marszałkowski Województwa Śląskiego i poszczególne
gminy województwa, które zobowiązane są do wdrożenia
zadań ujętych w Programie
Wykonana przez Inspektorat analiza zakresu prac
wykonanych przez gminy w ramach Programów Ochrony
Powietrza wskazuje na konieczność bardzo znaczącego
zintensyfikowania tych działań , w celu doporowadzenia do
wyraźnej poprawy jakości powietrza w województwie
śląskim !
Niezbędna jest również zmiana przepisów prawa w
kierunku określenia między innymi jakości paliw
stosowanych w gospodarstwach domowych, w sposób
eliminujący spalanie paliw o najgorszej jakości.
.
Slide 27
Muły węglowe – jedna z przyczyn złej jakości powietrza w
województwie śląskim
2500000
2054384.63
2000000
Brak
jednoznacznych
norm dla
sprzedawanych
paliw węglowych
- konieczność
zmiany
przepisów
prawa !
1714490.03
1500000
1156995.03
2011 rok
2012 rok
1000000
857192.23
491205.7 461022.1
500000
0
Ilość mułu węglowego
wytworzona [Mg]
Ilość mułu węglowego
sprzedana [Mg]
Ilość sprzedana w mieszaninie z
miałem [Mg]
Slide 28
Informacja o jakości powietrza na terenie
województwa śląskiego
• Informacja o jakości powietrza w sposób ciągły dostępna
jest na stronach internetowych WIOŚ w Katowicach:
www.katowice.pios.gov.pl/ Śląski Monitoring Powietrza
• Informacja o prognozowanej jakości powietrza
przygotowywana przez WIOŚ w Katowicach z IMGW
Oddział w Krakowie, Zakład Monitoringu i Modelowania
Zanieczyszczeń Powietrza w Katowicach dostępna jest
a)na stronach internetowych WIOŚ w Katowicach
www.katowice.pios.gov.pl/ System Prognozowania
Zanieczyszczeń Powietrza
b)W codziennym programie EKO POGODA, w TVP
Katowice, godz. 1915
Slide 29
Dziękuję za uwagę
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Katowicach
ul. Wita Stwosza 2
40-036 Katowice
Informacje dotyczące stanu środowiska
dostępne na stronie: www.katowice.pios.gov.pl
(zdjęcia z archiwum WIOŚ w Katowicach)
Badania prowadzone przez Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska w Katowicach
w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska
są dofinansowane ze środków
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Katowicach
Ocena jakości powietrza w województwie śląskim
w świetle wymagań unijnych
Przygotowano w Wojewódzkim Inspektoracie
Ochrony Środowiska w Katowicach
Slide 2
ZAKRES BADAŃ MONITORINGOWYCH POWIETRZA
W 2012 ROKU
Na terenie województwa śląskiego w 2012 roku znajdowało się 230 stanowisk
pomiarowych umożliwiających określenie jakości powietrza w zakresie:
pyłu zawieszonego PM10,
pyłu zawieszonego PM2,5,
dwutlenku siarki,
dwutlenku azotu,
tlenków azotu,
ozonu,
tlenku węgla,
benzenu,
zawartych w pyle PM10: ołowiu, kadmu, niklu, arsenu i benzo(a)pirenu,
a także dodatkowo do oceny jakości powietrza w zakresie:
5 wybranych WWA,
kationów, anionów oraz węgla organicznego i elementarnego zawartego w pyle PM2,5
(jedno z czterech województw w kraju wykonujących to badanie na stacjach tła
regionalnego w Złotym Potoku i Godowie),
rtęci w stanie gazowym na stacji w Złotym Potoku (jedna z czterech stacji mierzących
zawartość rtęci w powietrzu w Polsce).
Slide 3
Zgodność z dyrektywami Unijnymi
Program pomiarów jakości powietrza realizowany przez WIOŚ w Katowicach
jest zgodny z przepisami prawa polskiego i unijnego, w tym:
w odniesieniu do wymogów co do liczby wymaganych stałych stanowisk
pomiarowych oraz określania krajowego wskaźnika średniego narażenia
dla pyłu PM2,5, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 roku w sprawie jakości powietrza
i czystszego powietrza dla Europy,
w zakresie wykonywania badań metali ciężkich, WWA w pyle oraz rtęci,
zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/107/WE
z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu, niklu, rtęci
i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym
powietrzu.
Slide 4
Stanowiska pomiarowe w 2012 roku
znajdowały się:
w 17 stacjach automatycznych,
na 25 stanowiskach manualnych pyłu
zawieszonego, w tym PM10 (17) i PM2,5
(8),
na 18 stanowisk pomiarów pasywnych
(wyłącznie benzen).
Automatyczna stacja
monitoringu powietrza
i stanowisko do pomiarów
manualnych w Katowicach
Slide 5
Rozmieszczenie i liczba
stanowisk pomiarowych
PM10 oraz PM2,5 w 2012 roku,
w odniesieniu do wymagań
Unijnych
* w tym jedno stanowisko komunikacyjne
Nazwa strefy
Minimalna liczba
stanowisk
PM2,5 i PM10
(wymagana zgodnie
z Dyrektywą
2008/50/WE)
Zanieczyszczenie
PM2,5
PM10
pomiary
pomiary
pomiary
automatyczne
pomiary
manualne
(bieżąca ocena manualne
automatyczne
(oceny
- poziomy (oceny roczne) (bieżąca ocena)
roczne)
alarmowe)
aglomeracja górnośląska
aglomeracja rybnicko-jastrzębska
miasto Bielsko-Biała
miasto Częstochowa
strefa śląska
7
3
2
2
7
4*
2
1
1
9
6
1
1
1*
5
3*
1
1
1
2
2
Ogółem woj. śląskie
21
17
14
8
2
Slide 6
Rozmieszczenie i liczba
stanowisk pomiarowych
dwutlenku siarki SO2, dwutlenku
azotu NO2, tlenku węgla CO oraz
ozonu O3, w odniesieniu do
wymagań unijnych
Objaśnienie do tabeli:
A - Minimalna liczba stanowisk wymagana zgodnie z
Dyrektywą 2008/50/WE
B - Liczba istniejących stałych stanowisk pomiarowych
Zanieczyszczenie
Nazwa strefy
SO2
NO2
CO
O3
aglomeracja górnośląska
aglomeracja rybnicko-jastrzębska
miasto Bielsko-Biała
miasto Częstochowa
A
5
2
1
1
B
7
2
1
2
A
5
2
1
1
B
7
2
1
2
A
2
1
1
1
B
4
1
1
2
A
3
1
0
0
B
3
1
1
1
strefa śląska
5
5
2
5
2
2
4
4
14
17
11
17
7
10
8
10
Ogółem woj. śląskie
Slide 7
Rozmieszczenie i liczba
stanowisk pomiarowych
benzenu C6H6 w odniesieniu
do wymagań unijnych
Objaśnienie do tabeli:
A - Minimalna liczba stanowisk wymagana zgodnie z
Dyrektywą 2008/50/WE
B - Liczba istniejących stałych stanowisk pomiarowych
Zanieczyszczenie
Nazwa strefy
benzen
A
B
aglomeracja górnośląska
5
5
aglomeracja rybnicko-jastrzębska
2
2
miasto Bielsko-Biała
1
1
miasto Częstochowa
1
1
strefa śląska
5
7
14
16
Ogółem woj. śląskie
Slide 8
Rozmieszczenie i liczba
stanowisk pomiarowych
arsenu As, kadmu Cd, niklu
Ni, ołowiu Pb oraz
benzo(a)pirenu,
w odniesieniu do wymagań
unijnych
Objaśnienie do tabeli:
A - Minimalna liczba stanowisk wymagana zgodnie z
Dyrektywą 2008/50/WE
B - Liczba istniejących stałych stanowisk pomiarowych
Nazwa strefy
Zanieczyszczenie
Ni
Cd
As
Pb
benzo(a)piren
aglomeracja górnośląska
aglomeracja rybnicko-jastrzębska
miasto Bielsko-Biała
miasto Częstochowa
strefa śląska
A
2
1
1
1
2
B
2
1
1
1
5
A
1
1
1
1
2
B
1
1
1
1
5
A
1
1
1
1
1
B
1
1
1
1
5
A
1
1
1
1
1
B
1
1
1
1
5
A
2
1
1
1
2
B
3
2
1
1
7
Ogółem woj. śląskie
7
10
6
9
5
9
5
9
7
14
Slide 9
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
ZA 2012 ROK
W oparciu o wyniki pomiarów z uzyskanych z
przedstawionych stanowisk pomiarowych
i wyniki modelowania matematycznego,
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Katowicach wykonał:
„Jedenastą roczną ocenę jakości powietrza
w województwie śląskim, obejmującą 2012
rok”.
Ocena wykonywana została w pięciu
strefach, w tym:
dwie aglomeracje (górnośląska i rybnickojastrzębska),
dwa największe miasta poza
aglomeracjami (Bielsko Biała i
Częstochowa),
strefa śląską stanowiącą pozostałą część
województwa.
Slide 10
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU
WG KRYTERIUM OCHRONA ZDROWIA
TLENEK WĘGLA
BENZEN
Slide 11
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU
WG KRYTERIUM OCHRONA ZDROWIA
DWUTLENEK SIARKI
Obszary
przekroczeń:
Żywiec i Rybnik
DWUTLENEK AZOTU
Klasa C:
M. Częstochowa
i aglomeracja
górnośląska
Slide 12
Ocena jakości powietrza w 2012 roku wg kryterium ochrona zdrowia
DWUTLENEK SIARKI SO2
Przekroczenia dopuszczalnej częstości
stężeń 24 godzinnych wynoszących
125 µg/m3, powyżej 3 dni, wystąpiły
w Żywcu w strefie śląskiej oraz w Rybniku
w aglomeracji rybnicko-jastrzębskiej.
Rybnik
ul. Borki
Data przekroczenia
Stężenie 24-godzinne w mg/m3
28/01/2012
07/02/2012
Żywiec
ul. Słowackiego
164
134
08/02/2012
156
09/02/2012
155
12/02/2012
142
13/02/2012
133
08/12/2012
154
09/12/2012
144
11/02/2012
153
12/02/2012
189
13/02/2012
193
14/12/2012
143
130
Slide 13
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU
DLA PYŁU ZAWIESZONEGO PM10
1
Lubliniec ul. Piaskowa
2
Częstochowa ul. Baczyńskiego
3
Złoty Potok gm. Janów
4
Myszków ul. Miedziana 3
5
Zawiercie ul. M. Skłodowskiej-Curie
6
Dąbrowa Górnicza ul. Tysiąclecia
7
Sosnowiec ul. Lubelska
8
Katowice ul. Kossutha
9
Katowice Aleja Górnośląska
10
Tychy ul. Tołstoja
11
Pszczyna ul. ks. Abp. Bogedaina
12
Bielsko-Biała ul. Kossak-Szczuckiej
13
Żywiec ul. Słowackiego
14
Żywiec ul. Kopernika
15
Cieszyn ul. Mickiewicza
16
Godów ul. Gliniki. powiat wodzisławski
17
Wodzisław ul. Gałczyńskiego
18
Żory Os. Sikorskiego
19
Rybnik ul. Borki
20
Knurów ul. Jedności Narodowej
21
Gliwice ul. Mewy
22
Zabrze ul. M. Skłodowskiej
23
Tarnowskie Góry ul. Litewska
Slide 14
0
49
50
55
41
45
46
Tarnowskie Góry ul.
Litewska
51
Godów ul. Gliniki
42
Pszczyna ul. Bogedaina
42
Knurów, ul Jedności
Narodowej
36
Zywiec ul. Kopernika
43
Żywiec ul. Słowackiego
49
Cieszyn ul. Mickiewicza
30
Zawiercie ul.SkłodowskiejCurie
34
Myszków ul. Miedziana
2012
Lubliniec ul. Piaskowa
2011
Złoty Potok gm. Janów
43
Częstochowa ul.
Baczyńskiego
47
Bielsko Biała ul. KossakSzczuckiej
2010
Żory ul. Sikorskiego
2006
Rybnik ul. Borki
52
Katowice Autostrada A4
Górnośląska/Plebiscytowa
45
Sosnowiec ul. Lubelska
µg/m3
Zabrze ul. SkłodowskiejCurie
49
Tychy ul. Tołstoja
47
Katowice ul Kossutha
57
Gliwice ul. Mewy
Dąbrowa Górnicza ul.
1000-lecia
STĘŻENIA ŚREDNIE ROCZNE PYŁU ZAWIESZONEGO PM10
W LATACH 2006 - 2012
Wartość dopuszczalna
80
70
60
50
40
30
20
10
40
Slide 15
STĘŻENIA 24 GODZINNE PYŁU ZAWIESZONEGO PM10
PRZEKRACZAJĄCE PRÓG INFORMOWANIA W 2012 ROKU
Kat. stacja
komunik.
Katowice
Sosnowiec
Tychy
Zabrze
Rybnik
Żory
Bielsko-Biała
Częstochowa
Cieszyn
Godów
Knurów
Pszczyna
Tarnowskie
Góry
Myszków
Zawiercie
7
7
7
8
9
7
14
9
7
4
5
1
6
1
4
9
4
w tym przekroczenie
poziomu
alarmowego
2
2
3
4
2
2
2
1
Procentowy udział poszczególnych województw
w ilości zgłoszeń wystąpienia
poziomu alarmowego
pyłu zawieszonego PM10
1
2
4
4
Żywiec
Gliwice
Liczba przekroczeń
poziomu 200 μg/m3
Złoty Potok
Stanowisko
w miejscowości
Ogółem
1
19
129 przypadków przekroczeń
na 19 stacjach
5
11 dni, w których poziom
stężeń 24-godzinnych
przekroczył 300 μg/m3
(przez 21 dni przekroczony
był próg informowania)
40%
śląskie
małopolskie
dolnośląskie
opolskie
świętokrzyskie
wielkopolskie
37%
11%
2%
2%
2%
6%
łódzkie
Slide 16
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU
BENZO(A)PIREN
Przekroczenie poziomu
docelowego 1 ng/m3 na terenie
całego województwa śląskiego
(średnioroczne przekroczenia w
zakresie 3 – 15 ng/m3)
Slide 17
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU
DLA PYŁU ZAWIESZONEGO PM2,5
Częstochowa
53
45
21
16
37
30
zima zima lato lato 2011 2012
2011 2012 2011 2012 rok
rok
Złoty Potok
30
52
18
18
zima zima lato lato
2011 2012 2011 2012
34
34
2011 2012
rok
rok
14
11
zima zima lato lato
2011 2012 2011 2012
21
18
2011 2012
rok
rok
Katowice, ul. Kossutha
Gliwice
51
31
46
52
20
17
31
35
zima zima lato lato 2011 2012
2011 2012 2011 2012 rok
rok
Katowice, Autostrada A4
Żory
48
46
21
14
zima zima lato lato
2011 2012 2011 2012
33
33
2011 2012
rok
rok
59
57
58
21
22
42
40
zima zima lato lato 2011 2012
2011 2012 2011 2012 rok
rok
21
45
39
Bielsko - Biała
Godów
63
26
zima zima lato lato 2011 2012
2011 2012 2011 2012 rok
rok
53
50
17
14
34
34
zima zima lato lato 2011 2012
2011 2012 2011 2012 rok
rok
Slide 18
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU WG KRYTERIUM OCHRONA
ZDROWIA DLA OZONU
dopuszczalna częstość przekraczania 25 dni
poziom celu długoterminowego - maksymalna
średnia ośmiogodzinna w roku, powyżej 120 µg/m3
Slide 19
ARSEN
KADM
Metale zawarte
w pyle PM10
NIKIEL
OŁÓW
Slide 20
PRZYCZYNY PRZEKROCZEŃ i KONIECZNOŚĆ DZIAŁAŃ
NAPRAWCZYCH
Główną przyczyną wystąpienia przekroczeń pyłu zawieszonego PM10,
PM2.5, dwutlenku siarki i benzo(a)pirenu w okresie zimowym jest w
dalszym ciągu emisja z indywidualnego ogrzewania budynków. Emisja ta
występuje ze zróżnicowanym natężeniem zależnym od temperatury i
warunków meteorologicznych, związanych z bezwietrzną lub prawie
bezwietrzną pogodną (prędkością wiatru poniżej 1,5 m/s) i brakiem
opadów atmosferycznych.
Znacznie mniejszy negatywny wpływ na jakość powietrza ma emisja
przemysłowa i transport.
Slide 21
PRZYCZYNY PRZEKROCZEŃ i KONIECZNOŚĆ DZIAŁAŃ
NAPRAWCZYCH
Jak zaznaczono, w mniejszym stopniu, ale niestety nadmierna
emisja zanieczyszczeń powodowana jest również przez zakłady
przemysłowe, w tym eksploatujące instalacje ciepłownicze
dużych mocy.
Na skutek spalania tańszego węgla, posiadającego znacznie
gorsze parametry (szczególnie dotyczy to wysokiej zawartości
popiołu tj. 25 - 30%), odnotowaliśmy przypadek zakładu
emitującego ponadnormatywną emisję pyłu, wykazującą w latach
2009 - 2011 tendencję wzrostową. Kwoty kar pieniężnych
naliczone za przedmiotowe lata wyniosły odpowiednio:
99.298,14 zł,
202.383,78 zł
1.052.380,25 zł
a kara przewidywana za 2012 rok wyniesie ponad 2 mln zł.
Dopiero pierwsze miesiące 2013 roku wykazały tendencję spadkową
w zakresie wielkości emisji, w wyniku działań naprawczych, w
ramach odroczonej kary oraz zastosowanie węgla o lepszych
parametrach.
Slide 22
NISKA EMISJA !!!
- główna przyczyna
złej jakości powietrza
Emisja przemysłowa
Emisja z transportu
Slide 23
ŚLĄSKI MONITORING POWIETRZA
Slide 24
ŚLĄSKI MONITORING POWIETRZA
400
Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w Katowicach
Śląski Monitoring Powietrza
350
Stężenia pyłu PM10 w okresie październik 2012 - styczeń 2013
na stacji monitoringu powietrza w Gliwicach na tle zmian prędkości wiatru
(Temperatura -10,8 ÷ +17,2 0C)
5
4.5
4
poziom alarmowy 300 µg/m3
300
3.5
3
200
2.5
2
150
1.5
100
1
poziom dopuszczalny 50 µg/m3
50
0.5
0
0
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 2 5 8 11 14 17 20 23 26 29
Październik 2012
PM10 Gliwice
Listopad 2012
poziom dopuszczalny
Grudzień 2012
poziom alarmowy
Styczeń 2013
prędkość wiatru Gliwice
prędkość wiatru, m/s
stężenie pyłu PM10 ug/m3
250
Slide 25
Slide 26
Konieczność poprawy złej jakości powietrza na
terenie województwa śląskiego
Na podstawie rocznych ocen jakości powietrza wykonanych
przez WIOŚ w Katowicach, Sejmik Województwa Śląskiego
uchwalił dwa Programy Ochrony Powietrza.
Za realizację Programu odpowiedzialny jest Urząd
Marszałkowski Województwa Śląskiego i poszczególne
gminy województwa, które zobowiązane są do wdrożenia
zadań ujętych w Programie
Wykonana przez Inspektorat analiza zakresu prac
wykonanych przez gminy w ramach Programów Ochrony
Powietrza wskazuje na konieczność bardzo znaczącego
zintensyfikowania tych działań , w celu doporowadzenia do
wyraźnej poprawy jakości powietrza w województwie
śląskim !
Niezbędna jest również zmiana przepisów prawa w
kierunku określenia między innymi jakości paliw
stosowanych w gospodarstwach domowych, w sposób
eliminujący spalanie paliw o najgorszej jakości.
.
Slide 27
Muły węglowe – jedna z przyczyn złej jakości powietrza w
województwie śląskim
2500000
2054384.63
2000000
Brak
jednoznacznych
norm dla
sprzedawanych
paliw węglowych
- konieczność
zmiany
przepisów
prawa !
1714490.03
1500000
1156995.03
2011 rok
2012 rok
1000000
857192.23
491205.7 461022.1
500000
0
Ilość mułu węglowego
wytworzona [Mg]
Ilość mułu węglowego
sprzedana [Mg]
Ilość sprzedana w mieszaninie z
miałem [Mg]
Slide 28
Informacja o jakości powietrza na terenie
województwa śląskiego
• Informacja o jakości powietrza w sposób ciągły dostępna
jest na stronach internetowych WIOŚ w Katowicach:
www.katowice.pios.gov.pl/ Śląski Monitoring Powietrza
• Informacja o prognozowanej jakości powietrza
przygotowywana przez WIOŚ w Katowicach z IMGW
Oddział w Krakowie, Zakład Monitoringu i Modelowania
Zanieczyszczeń Powietrza w Katowicach dostępna jest
a)na stronach internetowych WIOŚ w Katowicach
www.katowice.pios.gov.pl/ System Prognozowania
Zanieczyszczeń Powietrza
b)W codziennym programie EKO POGODA, w TVP
Katowice, godz. 1915
Slide 29
Dziękuję za uwagę
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Katowicach
ul. Wita Stwosza 2
40-036 Katowice
Informacje dotyczące stanu środowiska
dostępne na stronie: www.katowice.pios.gov.pl
(zdjęcia z archiwum WIOŚ w Katowicach)
Badania prowadzone przez Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska w Katowicach
w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska
są dofinansowane ze środków
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Katowicach