Transcript JAKOŚĆ POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM na podstawie rocznych ocen wykonywanych przez WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W KATOWICACH Prezentacja przygotowana w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w.

JAKOŚĆ POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
na podstawie rocznych ocen wykonywanych przez
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA
W KATOWICACH
Prezentacja przygotowana w Wojewódzkim Inspektoracie
Ochrony Środowiska w Katowicach na konferencję Polskiej Izby Ekologii
„Czyste niebo nad Polską”,
Katowice28.03.2014
ZAKRES BADAŃ MONITORINGOWYCH POWIETRZA
Na terenie województwa śląskiego w 2013 roku znajdowało się 226 stanowisk
pomiarowych umożliwiających określenie jakości powietrza w zakresie:
 pyłu zawieszonego PM10,
 pyłu zawieszonego PM2,5,
 dwutlenku siarki,
 dwutlenku azotu,
 tlenków azotu,
 ozonu,
 tlenku węgla,
 benzenu,
 zawartych w pyle PM10: ołowiu, kadmu, niklu, arsenu i benzo(a)pirenu,
a także dodatkowo do oceny jakości powietrza w zakresie:
 5 wybranych WWA,
 kationów, anionów oraz węgla organicznego i elementarnego zawartego w
pyle PM2,5 (jedno z czterech województw w kraju wykonujących to badanie
na stacjach tła regionalnego w Złotym Potoku i Godowie),
 rtęci w stanie gazowym na stacji w Złotym Potoku (jedna z czterech stacji
mierzących zawartość rtęci w powietrzu w Polsce).
Regionalna stacja tłowa monitoringu powietrza w Złotym Potoku – pełny zakres
badań powietrza, a ponadto rtęć, jony oraz węgiel elementarny i organiczny w
pyle PM2,5
ZGODNOŚĆ Z DYREKTYWAMI UNIJNYMI
Program pomiarów jakości powietrza realizowany przez WIOŚ w
Katowicach jest zgodny z przepisami prawa polskiego i unijnego, w tym:
 w odniesieniu do wymogów co do liczby wymaganych stałych
stanowisk pomiarowych oraz określania krajowego wskaźnika
średniego narażenia dla pyłu PM2,5, zgodnie z dyrektywą Parlamentu
Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 roku
w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy,
 w zakresie wykonywania badań metali ciężkich, WWA w pyle oraz
rtęci, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady
2004/107/WE z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu,
niklu, rtęci i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w
otaczającym powietrzu.
ROZMIESZCZENIE I LICZBA
STANOWISK POMIAROWYCH
JAKOŚCI POWIETRZA W 2013
ROKU
Stanowiska pomiarowe w 2013
roku znajdowały się:
 w 18 stacjach automatycznych,
 na 26 stanowiskach
manualnych pyłu zawieszonego,
w tym PM10 (17) i PM2,5 (9),
 na 12 stanowiskach pomiarów
pasywnych (wyłącznie benzen).
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
ZA 2013 ROK
W oparciu o wyniki pomiarów uzyskanych
z przedstawionych stanowisk pomiarowych,
Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w Katowicach wykonuje
obecnie „Dwunastą roczną ocenę jakości
powietrza w województwie śląskim,
obejmującą 2013 rok”. Ocena wykonywana
jest dla pięciu stref,
w tym:
 dwie aglomeracje (górnośląska i
rybnicko-jastrzębska),
 dwa największe miasta poza
aglomeracjami (Bielsko Biała i
Częstochowa),
 strefa śląską stanowiącą pozostałą część
województwa.
Ocena za 2013 rok będzie wykonana
do 30 kwietnia 2014 roku.

OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2013 ROKU
WG KRYTERIUM OCHRONA ZDROWIA
TLENEK WĘGLA
BENZEN
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2013 ROKU
WG KRYTERIUM OCHRONA ZDROWIA
DWUTLENEK SIARKI
DWUTLENEK AZOTU
Klasa C:
Aglomeracja
górnośląska –
wpływ komunikacji
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2012 ROKU
DLA PYŁU ZAWIESZONEGO PM10
(za 2013 rok wydzielone zostaną obszary
przekroczeń – ze względu na poprawę
jakości powietrza)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Lubliniec ul. Piaskowa
Częstochowa ul. Baczyńskiego
Złoty Potok gm. Janów
Myszków ul. Miedziana 3
Zawiercie ul. M. SkłodowskiejCurie
Dąbrowa Górnicza ul.
Tysiąclecia
Sosnowiec ul. Lubelska
Katowice ul. Kossutha
Katowice Aleja Górnośląska
Tychy ul. Tołstoja
Pszczyna ul. ks. Abp. Bogedaina
Bielsko-Biała ul. KossakSzczuckiej
Żywiec ul. Słowackiego
Żywiec ul. Kopernika
Cieszyn ul. Mickiewicza
Godów ul. Gliniki. powiat
wodzisławski
Wodzisław ul. Gałczyńskiego
Żory Os. Sikorskiego
Rybnik ul. Borki
Knurów ul. Jedności Narodowej
Gliwice ul. Mewy
Zabrze ul. M. Skłodowskiej
Tarnowskie Góry ul. Litewska
0
47
47
48
58
51
Tarnowskie Góry ul.
Litewska
36
Godów ul. Gliniki
53
Pszczyna ul. Bogedaina
42
Knurów, ul Jedności
Narodowej
42
Zywiec ul. Kopernika
32
Żywiec ul. Słowackiego
28
Cieszyn ul. Mickiewicza
35
Wodzisław ul.
Gałczyńskiego
2013
Zawiercie ul.SkłodowskiejCurie
41
Myszków ul. Miedziana
45
2012
Lubliniec ul. Piaskowa
54
2011
Złoty Potok gm. Janów
48
2010
Częstochowa ul.
Baczyńskiego
36
2009
Bielsko Biała ul. KossakSzczuckiej
47
2008
Żory ul. Sikorskiego
34
2007
Rybnik ul. Borki
43
Katowice Autostrada A4
Górnośląska/Plebiscytowa
2006
Sosnowiec ul. Lubelska
52
Zabrze ul. SkłodowskiejCurie
µg/m 3
Tychy ul. Tołstoja
43
Katowice ul Kossutha
Gliwice ul. Mewy
Dąbrowa Górnicza ul.
1000-lecia
STĘŻENIA ŚREDNIE ROCZNE PYŁU ZAWIESZONEGO PM10
W LATACH 2006 – 2013
(w 2013 roku poprawa jakości powietrza na prawie całym obszarze
województwa śląskiego)
Wartość dopuszczalna
90
80
70
60
50
40
30
20
10
41
STĘŻENIA 24 GODZINNE PYŁU ZAWIESZONEGO PM10
PRZEKRACZAJĄCE PRÓG INFORMOWANIA
W LATACH 2012 - 2013
Knurów
Pszczyna
Tarnowskie
Góry
Myszków
Zawiercie
Złoty Potok
Żywiec
Godów
Cieszyn
Częstochowa
Bielsko-Biała
Żory
Rybnik
Zabrze
Tychy
Sosnowiec
Katowice
Kat. stacja
komunik.
Gliwice
Stanowisko
w miejscowości
Ogółem
6
1
4
9
4
1
19
129 przypadków
przekroczeń na 19
stacjach
2012 rok
Liczba przekroczeń
poziomu 200 μg/m3
7
w tym przekroczenie
poziomu
alarmowego
7
2
7
2
8
3
9
4
7
2
14
2
9
2
7
1
4
5
1
1
2
4
4
1
3
5
11 dni, w których poziom
stężeń 24-godzinnych
przekroczył 300 μg/m3
(przez 21 dni przekroczony
był próg informowania)
9
32 przypadki
przekroczeń na 14
stacjach
1
2 dni, w których poziom
stężeń 24-godzinnych
przekroczył 300 μg/m3
(przez 16 dni przekroczony
był próg informowania)
2013 rok
Liczba przekroczeń
poziomu 200 μg/m3
w tym przekroczenie
poziomu
alarmowego
1
1
1
0
0
1
5
1
1
0
1
2
1
4
1
0
0
!(

PL2402
11
3
!(
Przekroczenie poziomu docelowego 1 ng/m
na terenie całego województwa śląskiego
(średnioroczne przekroczenia
w zakresie 3 – 11 ng/m3)
Legenda
!(
12
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2013 ROKU
BENZO(A)PIREN
!
6
miasto Bielsko-Biała
!(
PL2403
14
(
© WIOŚ KATOWICE 2014
!(
Aglomeracja Górnośląska
1. Zabrze ul.pomiarowe
M.Skłodowskiej-Curie
2. Katowice ul Kossutha
stanowisko
benzo(a)pirenu
3. Dąbrowa Górnicza ul. 1000-lecia
C - klasa strefy
7
!(
poziom docelowy
2121
miasto Częstochowa
20
13
PL2404
9
!(
1
1
zima
średnia lato
stężenieśrednia
w 2011
roku
średnia rok
średnia zima
!(
!(
3
1
1
8
Aglomeracja Rybnicko- Jastrzębska
8
strefa śląska
PL2405
!(
.
1 1 1 1
7 8
141512
5
1
1
średnia lato
średnia rok
3
6. Bielsko Biała
ul. Kossak-Szczuckiej
stężenie w 2013 roku
!(
11
9
Miasto Bielsko - Biała
stężenie w5.2012
roku
Żory ul. Sikorskiego
4. Rybnik ul. Borki
2
13 Aglomeracja Górnośląska
PL2401
9
1
średnia zima
1 1 1 1
8 7 6
5
średnia lato
średnia rok
1
1
Miasto Częstochowa
7. Częstochowa
ul. Baczyńskiego
!(
!(
4
2931
26
!(
5
19
Aglomeracja Rybnicko-Jastrzębska
!(
!(
stężenie w 20102 roku
2 2 3
1
10
20
1315
111211
PL2402
11
!(
171615
11
12
1
średnia zima
6
4 3 2 4
16 16
12
10
1
1
1
średnia lato
średnia rok
średnia zima
2 1 1 2
1
średnia lato
miasto Bielsko-Biała
!(
9
1
141214
6
średnia rok
8
1
średnia zima
1 1 1 1
8 7 8
4
7 7 9 5
1 1 1 1
4 4 5 3
średnia lato
średnia rok
średnia zima
średnia lato
średnia rok
1
1
1
1
1
Strefa śląska
PL2403
14
© WIOŚ KATOWICE 2014
6 6
!(
8. Zawiercie ul. M.Skłodowskiej-Curie
18
1111 9
1
średnia zima
1 1 1 1
1
średnia lato
9
5 6 5
9. Lubliniec ul. Piaskowa
16
11 9 10
1
1
średnia rok
średnia zima
10. Tarnowskie Góry ul. Litewska
11. Godów ul. Gliniki
2526
2018
131112
9
2 2 1 2
8 5
3 5
1
1
średnia lato
średnia rok
średnia zima
1
1 1 1 1
7 6 6 5
1
1
średnia lato
średnia rok
średnia zima
1
1414
1111
3 3 2 3
1
1
średnia lato
średnia rok
Legenda
!(
stanowisko pomiarowe benzo(a)pirenu
12. Pszczyna ul. Bogedaina
13. Knurów ul. Jedności Narodowej
14. Żywiec ul. Kopernika
C - klasa strefy
poziom docelowy
stężenie w 2010 roku
stężenie w 2011 roku
stężenie w 2012 roku
stężenie w 2013 roku
3
23
20
17
13
1
średnia zima
1112
2 2 1 2
2523
202118
14
8 8
1
1
1
średnia lato
średnia rok
średnia zima
2 2 1 2
111110
8
1513
1
1
1
średnia lato
średnia rok
średnia zima
1211
2 2 1 3
7 8
1
1
średnia lato
średnia rok
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W 2013 ROKU
DLA PYŁU ZAWIESZONEGO PM2,5
Aglomeracja Górnośląska
±
2. Katowice Al. Górnośląska
1. Katowice ul. Kossutha
3. Gliwice ul. Mewy
6
miasto Częstochowa
!(
C - klasa strefy
7
PL2404
!(
!(
stanowisko pomiarowe PM 2,5
stężenie w 2011 roku
strefa śląska
9
PL2405
!(
3
!(
Aglomeracja Górnośląska
stężenie w 2013 roku
12
!( !(
poziom dopuszczalny powiększony o margines tolernacji
PL2401
Aglomeracja Rybnicko-Jastrzębska
8
stężenie w 2012 roku
4
46 52 43
20 17 23
31 35 33
59 57 48
26 21 25
45 39 37
51 52 47
18 18 22
34 34 35
zima
lato
rok
zima
lato
rok
zima
lato
rok
!(
PL2402
!(
© WIOŚ KATOWICE 2014
miasto Bielsko-Biała
5
!(
PL2403
Aglomeracja RybnickoJastrzębska
Miasto Bielsko – Biała
Miasto Częstochowa
4. Żory ul. Sternicza
5. Bielsko Biała ul. Sternicza
6. Częstochowa ul. Zana
Aglomeracja Górnośląska
1. Katowice ul. Kossutha
C - klasa20strefy
17 23
46 52 43
!(
zima
2. Katowice Al. Górnośląska
48 46 41
31 35 33
lato
rok
stanowisko pomiarowe PM 2,5
stężenie
w 2011 roku
Aglomeracja
RybnickoJastrzębska
stężenie w 2012 roku
4. Żory ul. Sternicza
59 57 48
zima zima
21 14 21
26 21 25
33 33 31
45 39 37
lato
lato
3. Gliwice ul. Mewy
rok
Miasto Bielsko – Biała
53 50 48
51 52 47
18 18 22
zima
lato
rok
rok
34 34 34
53 45 37
21 16 20
37 30 29
lato
rok
zima
lato
rok
Strefa śląska
Miasto Częstochowa
7. Złoty Potok gm. Janów
5. Bielsko Biała ul. Sternicza
17 14 19
34 34 35
zima
8. Godów, ul. Glinki
6. Częstochowa ul. Zana
9. Tarnowskie Góry ul. Litewska
stężenie w 2013 roku
poziom dopuszczalny powiększony o margines tolernacji
48 46 41
21 14 21
33 33 31
53 50 48
17 14 19
34 34 34
53 45 37
21 16 20
37 30 29
zima
lato
rok
zima
lato
rok
zima
lato
rok
30 31 29
14 11 16
zimaStrefa śląskalato
7. Złoty Potok gm. Janów
8. Godów, ul. Glinki
21 18 23
rok
63 58 58
21 22 22
42 40 38
zima
lato
rok
9. Tarnowskie Góry ul. Litewska
43
zima
lato
rok
ŚLĄSKI MONITORING POWIETRZA
ŚLĄSKI MONITORING POWIETRZA
ŚLĄSKI MONITORING POWIETRZA
Zmiany stężenia pyłu PM10 na stacji tła miejskiego w Rybniku w sezonach grzewczych:
2012/2013 oraz 2013/2014
PRZYCZYNY PRZEKROCZEŃ
i KONIECZNOŚĆ DZIAŁAŃ NAPRAWCZYCH

Główną
przyczyną
wystąpienia
przekroczeń
pyłu
zawieszonego PM10, PM2.5 i benzo(a)pirenu w okresie
zimowym jest w dalszym ciągu emisja z indywidualnego
ogrzewania budynków. Emisja ta występuje ze zróżnicowanym
natężeniem zależnym od temperatury i warunków
meteorologicznych, związanych z bezwietrzną lub prawie
bezwietrzną pogodną (prędkością wiatru poniżej 1,5 m/s) i
brakiem opadów atmosferycznych.

Mniejszy negatywny wpływ na jakość powietrza ma emisja
przemysłowa i transport.
SZKODLIWOŚĆ PYŁÓW
•
negatywny wpływ na układ
oddechowy (podrażnienie,
zapalenie, infekcja),
• choroby układu krążenia,
• podrażnienie oczu.
Najdrobniejsze cząstki pyłu wnikają
głęboko w płuca i dostają się do
krwioobiegu.
Źródło EAŚ
PRZYNYNY POPRAWY JAKOŚCI POWIETRZA NA TERENIE
WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W 2013 ROKU
 Zauważalna poprawa złej jakości powietrza na terenie
województwa śląskiego w zakresie pyłu zawieszonego PM10
i PM2,5 w 2013 roku, w porównaniu z latami poprzednimi,
związana jest przede wszystkim z warunkami
meteorologicznym występującymi w 2013 roku.
 Zgodnie z informacjami uzyskanymi przez WIOŚ w Katowicach
z IMGW PIB Oddział w Krakowie, Zakład Monitoringu
i Modelowania Zanieczyszczeń Powietrza w Katowicach, rok
2013 był rokiem nietypowym, m.in. cieplejszym od wielolecia
i z mniejszą ilością cisz, decydujących o jakości powietrza.
 Całkowicie aktualne pozostaje więc prowadzenie działań w
kierunku ograniczenia złej jakości powietrza, a zwłaszcza
niskiej emisji, powodowanej przez indywidualne gospodarstwa
domowe oraz małe firmy usługowo-produkcyjne, nie
podlegające rygorom posiadania pozwoleń na emisje
zanieczyszczeń do powietrza !
.
KONIECZNOŚĆ POPRAWY ZŁEJ JAKOŚCI POWIETRZA NA TERENIE
WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
 Na podstawie rocznych ocen jakości powietrza wykonanych
przez WIOŚ w Katowicach, Sejmik Województwa Śląskiego
uchwalił trzy Programy Ochrony Powietrza obejmujące 10
starych stref; w realizacji jest czwarty program weryfikujący
dotychczasowe i obejmujący województwo w układzie 5 stref
 Za realizację Programu odpowiedzialny jest Urząd
Marszałkowski Województwa Śląskiego i poszczególne gminy
województwa, które zobowiązane są do wdrożenia zadań
ujętych w Programie
 Wykonana przez Inspektorat analiza zakresu prac wykonanych
przez gminy w ramach Programów Ochrony Powietrza wskazuje
na konieczność bardzo znaczącego zintensyfikowania tych
działań, w celu doporowadzenia do wyraźnej poprawy jakości
powietrza w województwie śląskim !
 Niezbędna jest również zmiana przepisów prawa w kierunku
określenia między innymi norm jakości dla paliw stosowanych
w gospodarstwach domowych, w sposób eliminujący spalanie
paliw o najgorszych parametrach.
.
MUŁY WĘGLOWE
– jedna z przyczyn złej jakości powietrza w województwie śląskim
2500000
2054384.63
2000000
1714490.03
1500000
1156995.03
2011 rok
2012 rok
1000000
857192.23
491205.7 461022.1
500000
0
Ilość mułu węglowego
wytworzona [Mg]
Ilość mułu węglowego
sprzedana [Mg]
Ilość sprzedana w mieszaninie z
miałem [Mg]
Brak jednoznacznych norm dla sprzedawanych paliw węglowych
Konieczność zmiany przepisów prawa !
ARSEN
KADM
Metale zawarte
w pyle PM10
NIKIEL
OŁÓW
Emisja zanieczyszczeń pyłowych z zakładów szczególnie uciążliwych
w latach 2004-2012 w województwie śląskim (źródło: GUS)
tys. Mg/rok
ogółem
ze spalania paliw
2004
26,5
19,2
2005
22,4
16,9
2006
20,1
14,1
2007
21,8
14,4
2008
14,12
8,80
2009
11,696
7,823
2010
13,371
8,326
2011
12,7
7,7
2012
10,6
6,7
INFORMACJA O JAKOŚCI POWIETRZA
NA TERENIE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
 Informacja o jakości powietrza w sposób ciągły dostępna
jest na stronach internetowych WIOŚ w Katowicach:
www.katowice.pios.gov.pl/ Śląski Monitoring Powietrza
 Informacja o prognozowanej jakości powietrza
przygotowywana przez WIOŚ w Katowicach z IMGW
Oddział w Krakowie, Zakład Monitoringu i Modelowania
Zanieczyszczeń Powietrza w Katowicach dostępna jest
a)na stronach internetowych WIOŚ w Katowicach
www.katowice.pios.gov.pl/ System Prognozowania
Zanieczyszczeń Powietrza
b)W codziennym programie EKO POGODA, w TVP
Katowice, godz. 1915
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Badania prowadzone przez
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska Katowicach
w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska
są dofinansowane ze środków
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Katowicach
Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w Katowicach
ul. Wita Stwosza 2
40-036 Katowice
www.katowice.pios.gov.pl