Transcript ruda sląska moje miasto
Slide 1
„Ruda Śląska – moje miasto w
Europie
Slide 2
Położenie Rudy Śląskiej
Location of
Ruda Śląska
Ruda Śląska położona jest w
Centrum przemysłowej części
Górnego Śląska. Graniczy z
Bytomiem, Świętochłowicami,
Chorzowem,
Katowicami,
Mikołowem i Zabrzem.
Ruda Śląska is situated in
the center of the industrial
part of Upper Silesia. It
borders
on
Bytom,
Świętochłowice,
Chorzów,
Katowice,
Mikołów
and
Zabrze.
Slide 3
Dzielnice Rudy Śląskiej
Miasto tworzy 10 dzielnic :
Ruda, Godula, Orzegów,
Bykowina, Halemba,
Kochłowice, Chebzie , Nowy
Bytom, Wirek, Bielszowice
Do 1951 roku dzielnice te były
odrębnymi miejscowościami.
Do chwili obecnej zachowały
swe dawne układy
urbanistyczne. Każda posiada
własne centrum i tereny
peryferyjne. W świadomości
mieszkańców, zwłaszcza
starszego pokolenia,
przynależność do jednego,
scalonego miasta
współistnieje i więzi lokalnych.
Districts of Ruda Śląska
The city consits of 10 districts:
Ruda, Godula, Orzegów,
Bykowina, Halemba,
Kochłowice, Chebzie, Nowy
Bytom, Wirek and Bielszowice.
By 1951, these districts had
been separates towns. They
have preserved their former
town planning structure until
now. Each of them possesses its
own centre and suburban
areas. Belonging to one,
integrated city coexists in the
consciousness of its inhabitants
– especially those of the older
generation – with the
awareness of former autonomy
and local bonds.
Podczas sesji Rady Miejskiej 12 stycznia 2006 roku radni podjęli
uchwałę w sprawie utworzenia dzielnicy Czarny Las,
wyodrębniając ją z terenów dzielnic: Wirek, Nowy Bytom,
Bielszowice.
Slide 4
Historia powstania
Rudy Śląskiej…
Tereny dzisiejszej Rudy Śląskiej
od zarania swych dziejów związane
były z ziemią bytomską. Dzieliły jej losy
polityczne, gdy w ciągu wieków w wyniku
układów
dynastycznych,
przetargów,
zobowiązań finansowych czy działań
wojennych – kilkakrotnie zmieniała ona
przynależność państwową. Do końca XIII
wieku władali tu śląscy Piastowie, w XIV
wieku ziemia bytomska przeszła pod
panowanie czeskie, w XVI w. zagarnęła ją
monarchia Habsburgów zaś w połowie XVIII
w. stała się częścią państwa pruskiego.
Zerwanie dawnych więzi z
ziemią bytomską nastąpiło w wyniku
politycznych zmian po I wojnie światowej,
powstań śląskich i plebiscytu. Do Państw
polskiego przyłączone zostały wszystkie
miejscowości, tworząc obecną Rudę Śląską.
History uprising of
Rudy Śląskiej…
The territory of contemporary
Ruda Śląska was connected with the Bytom
Land from the dawn of its history. They
shared their politicial history when – as
effects of dynastic agreements, tenders,
finacial obligations and finally warfare –
they changed the national membership
several times. Until the end of the 13th
century, the house of Piasts had governed
these areas; in the 14th century, the Bytom
Land went under the Czech reign; in the
16th century, the Habsburg Monarchy
seized it, whereas in the middle of the 18th
century, it became a part of the Prussian
country.
Breaking off the former bonds
with the Bytom Land was caused by the
political changes after the plebiscite. All the
towns constituting contemporary Ruda
Śląska were incorporated into the Polish
country.
Slide 5
Były Dom Kultury
KWK WAWEL
Slide 6
Namiastka historii
powstania Rudy
Stary herb
Rudy Śląskiej
Pierwsza wzmianka o Rudzie pochodzi z
1295 roku. Jest wtedy wymieniana w Rejestrze
ujazdowskim, czyli spisie dóbr biskupstwa
wrocławskiego. Właścicielami wsi byli między innymi:
Rudzcy, Gierałtowscy, baron von Stechow, hrabia von
Ballestrem. W 1497 roku wzmiankowany jest tu zamek,
później przekształcony w rezydencję pałacową.
Wybudowano tu największą hutę cynku w
Europie Wschodniej. Nosiła nazwę "Carlshütte" (Huta Karol),
a działała w latach 1816-1908. Obok huty w 1855 r. powstała
huta żelaza "Bertha"
W 1770 roku utworzono kopalnie
"Brandeburg" (później "Wawel"), była to jedna z pierwszych
kopalni węgla kamiennego na Górnym Śląsku. W 1841 r.
uruchomiono wydobycie w kopalni "Wolfgang" (później
"Walenty"). Obydwie kopalnie połączyły się w jedną w roku
1931. W 1913 roku powstała kolejna kopalnia – "Graf Franz".
W 1916 roku powstała koksownia "Wolfgang" (później
"Walenty"). Natomiast rok później powstała elektrownia
"Nikolaus" (później "Mikołaj").
The old coat of
arms of Ruda
Slaska
A brief history of the
creation of Rudy
The first mention of Ruda comes from
1295 years. It is then replaced in the Registry
Ujazdowski, a list of goods bishop of Wroclaw. The
owners of the village were among others: Rudzcy,
Gierałtowscy, Baron von Stechow, Count von
Ballestrem. In 1497 is mentioned a castle, later
converted into a palatial residence.
Was built the largest zinc smelter in
Eastern Europe. Was called "Carlshütte" (Ironworks
Charles), and acted in the years 1816-1908. In addition
to steel mills in 1855 was a steel mill "Bertha"
In 1770, established mines, "Brandenburg"(later
"Wawel"), it was one of the first coal mine in Upper
Silesia. In 1841 mining started in the mine
"Wolfgang"(later "Valentine"). Both mines merged
into one in 1931. In 1913, he founded another mine "Franz Graf. " In 1916 he was coking "Wolfgang"(later
"Valentine"). One year later founded the power plant,
"Nikolaus"(later "Nicholas").
Slide 7
Co warto zobaczyć…
Kościół pod wezwaniem Matki Boskiej
Różańcowej
Church Matki Boskiej Różańcowej
Kościół św. Piusa X
St. Pius X Church
What's worth seeing ...
Kościół św. Józefa
St. Joseph Church
kamienice przy
ul. Wolności
Wolności Street
zespół zabudowań szybu "Franciszek"
team building shaft "Francis"
Slide 8
Stara Godula
Slide 9
Początki Goduli…
Tereny dzisiejszej Goduli należały
dawniej do majątku Orzegów. Karol
Godula planował wybudowanie huty
cynku "Godullahütte", jednak nie
zdążył jej zbudować przed swoją
śmiercią, budowę zakończył opiekun
majątku Joanny Gryzik (głównej
spadkobierczyni Goduli) – Scheffler.
Huta została zbudowana w latach
1854-55, a zlikwidowano ją w roku
1919. Została rozebrana, a na jej
miejsce w roku 1928 wybudowano
fabrykę gwoździ, którą zamknięto w
roku 1934. Obok huty powstała osada,
której nazwę przejęła i osadę zaczęto
nazywać Godulą. W latach 1858-61
powstało 21 pierwszych budynków,
które
zbudowano
wokół
placu
targowego
(dzisiejszy
Plac
Niepodległości).
Dom
Karola
Goduli
Beginnings Godula…
Karol
Godula
The area of today's Godula formerly
belonged to the estate Orzegów.
Charles planned to build a smelter
Godula Zinc Godullahütte ", but it did
not have time to build before his
death, completed the construction of a
guardian of Joanna Gryzik assets (the
main successor to Godula) - Scheffler.
Huta was built between 1854-1855, and
it was liquidated in 1919. It was
demolished and in its place was built in
1928, nails factory, which closed in
1934. Next to the smelter was a
settlement whose name was taken over
and the village has been called Godula.
In the years 1858-1961 was 21 the first
buildings that were built around the
market square (Independence Square
today.)
Slide 10
Widok ogólny
Slide 11
Namiastka historii
powstania Orzegowa…
Pierwszą wzmianką o Orzegowie jest dokument z
1305 roku, w którym niejaki Marcin z Orzegowa
występuje w roli świadka. Nazwa Orzegów
pochodzi od tego, iż miejscowi rolnicy gdy orali
ziemie, znajdowali ludzkie czaszki. Czaszki te
najprawdopodobniej pozostały po najazdach
tatarskich. Początkowo wieś rozrastała się wzdłuż
obecnej
ul. Bytomskiej. Dopiero w XX wieku powstała część
rozbudowana wokół kościoła, był to tzw. „Nowy
Orzegów”. Herbem gminy jest herb rodowy rodziny
von Schaffgotsch. Orzegów był określany jako
dobra rycerskie. Istniał tu dwór. Właścicielami byli
między innymi: Gierałtowscy, baron von Voglar. W
1826 roku cały Orzegów wykupił Karol Godula.
A brief history of the
creation of Orzegów…
The first mention of Orzegowie is a document of
1305 the year in which a man called Martin of
Orzegowa acts as a witness. Orzegów name
comes from the fact that local farmers plowed the
land, they were human skulls. Skull is likely to
remain after the Tartar invasions. Initially, the
village grew up along the street today Bytom.
Only in the twentieth century was part of the
expanded around the church, it was called. „New
Orzegów”. The coat of arms of the municipality is
the family coat of arms von Schaffgotsch.
Orzegów was known as a good knight. There was
a mansion here. Owners were, inter alia:
Gierałtowscy, Baron von Voglar. In 1826 Charles
bought out the entire Orzegów Godula
Slide 12
What's worth seeing ...
Co warto zobaczyć…
Kościół św. Michała Archanioła
Zabytkowy szpital
Historic hospital
Church of St.Michała Archanioła
Zabytkowy cmentarz przy
ul. Orzegowskiej
The historic cemetery
Slide 13
Widok na osiedle
Halemba II
Slide 14
Halemba swój rozwój zaczęła na terenie Kochłowic
niedaleko kuźnicy obok mostu na Kłodnicy. Obszar ten
był zwany Kuźnicą. Nie była to jedyna wieś, z której
składa się dzisiejsza Halemba, tymi wsiami były także
Stara Kuźnica i Kłodnica.
Pierwsza wzmianka o Kuźnicy pochodzi z 1451 r., kiedy
to wójt bytomski dostał w zastaw od księcia te tereny.
Od tego czasu właścicielem tej osady był pan bytomski,
który wyznaczał fachowców, którzy tu pracowali.
W 1478 r. jest wzmiankowany kuźnik zwany Halemba,
od którego wzięła się nazwa dzisiejsza. W 1394 roku
kuźnik Henryk otrzymał lasy gdzie miał zbudować
kuźnice. Wieś, która rozwinęła się przy kuźnicy zwana
jest Starą Kuźnicą.
Pierwszą wzmianka o Kłodnicy mówi o niejakim Piotrze
z
Kłodnicy.
Wieś
Kłodnica
rozwijała
się
najprawdopodobniej równolegle z Starą Kuźnicą.
Halemba na starych pocztówkach
Namiastka historii
powstania Halemby…
A brief history of the
creation of Halemba…
Halemba its development began in the nearby
ironworks Kochłowice next to the bridge on Klodnica.
This area was called the Forge. This was not the only
village, which today consists of Halemba, these
villages were also Old Forge and Kłodnica.
The first mention of the Forge from 1451, when the
mayor got in Bytom pledge from Duke this area.
Since then, the owner of this settlement was
Mr. Bytom, which marked the professionals who
worked there. In 1478 is mentioned Kuźnik called
Halemba, which gave the name today. Kuźnik in 1394
Henry received the woods where he was to build
ironworks. Village, which developed the ironworks is
called
the
Old
Forge.
The first mention of Klodnica speaks with a certain
Peter Klodnica. Countryside Kłodnica probably
evolved in parallel with the Old Forge.
Slide 15
What's worth seeing ...
Co warto zobaczyć…
Kościół pw. Matki Boskiej
Różańcowej
Kaplica św. Józefa
Chapel św. Józefa
Church Matki Boskiej
Różańcowej
Zabytkowy pałacyk
Slide 16
Jeseniki
Slide 17
Namiastka historii
powstania Kochłowic…
Udokumentowane początki osadnictwa sięgają XIV w.
Już z XIII w. pochodzą najstarsze ślady osadnictwa na
terenie Kochłowic (oficjalnie). W widłach rzeki
Kochłówki i płynącego z Bykowiny cieku istniał od XIII
do XV w. gród obronny, tzw. grodzisko kochłowickie.
W XVI i XVII wieku istniała tu warzelnia soli
(Salzhütte) - jedyny taki obiekt w Bytomskim Wolnym
Państwie Stanowym. Znajdował się tu też
kamieniołom, w którym wytwarzano kamienie
młyńskie.
A brief history of the
creation of Kochłowice…
Documented the beginnings of colonization dates
back to early fourteenth century to the thirteenth
century came the oldest traces of settlement in
Kochłowice (officially). The confluence of rivers
flowing from Kochłówka and Bykowiny watercourse
existed from the thirteenth to the fifteenth century
fortified town, called. kochłowickie settlement.
In the sixteenth and seventeenth century there was a
salt works here (Salzhütte) - the only such facility in
the Free State Bytomskie state. Also there was a
quarry,
which
produced
millstones.
W 1623 roku powstał tu folwark zwany
"Niedźwiedziniec". Folwark i okoliczne lasy należały
do Radoszowa, który jest wzmiankowany w roku
1629. W 1906 Radoszów (Radoschowy) przyłączono
do Kochłowic.
In 1623 there was a farm called "Niedźwiedziniec.
Farm and surrounding forests belonged to
Radoszowa, which is mentioned in 1629. In 1906
Radoszów (Radoschowy) attached to Kochłowice.
Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1360 "Kochlowa
Ląka" następnie w 1369 "Kochelwicz"
The first mention comes from the year 1360
"Kochlowa meadow"and then in 1369 "Kochelwicz"
Slide 18
Co warto zobaczyć…
What's worth seeing ...
Kościół pw. Świętej Trójcy
Sanktuarium Matki Boskiej z
Lourdes
Church Holy Trinity
Shrine of Our Lady of
Lourdes
Grodzisko średniowieczne
(XIII-XV w)
Medieval settlement
(XIII-XV)
Dworzec kolejowy
Railway station
Slide 19
Widok ogólny
Slide 20
Namiastka historii powstania
Nowego Bytomia…
Tereny Nowego Bytomia były prawie w
całości porośnięte lasem. Z tego okresu
pochodzi pierwsza nazwa dzielnicy
Beuthener Schwarzwald – Bytomski
Czarny Las. W 1891 roku tereny Nowego
Bytomia stały się jedną z dzielnic
Bytomia. Pozostałością tej nazwy jest
nazwa ulicy Czarnoleśna. Następnie, po
uruchomieniu huty, miejscowość nazwana
została Friedenshütte. W roku 2005 od
Nowego Bytomia została odłączona część
ulicy "Czarnoleśnej" tworząc nową
dzielnicę Rudy Śląskiej - Czarny Las.
A brief history of the creation
of Nowy Bytom…
Nowy Bytom areas were almost entirely
covered by forest. From this period comes
the first name of the district Beuthener
Schwarzwald - Black Forest Bytom. In
1891, Nowy Bytom area became one of
the districts in Bytom. Remnant of this
name is the name of the street
Czarnoleśna. Then, when you run the mill,
the town was named Friedenshütte. In
2005, the New Bytom has been
disconnected part of the street
"Czarnoleśnej" creating a new district of
Ruda Slaska - Black Forest.
Slide 21
What's worth seeing ...
Co warto zobaczyć…
Osiedle robotnicze przy
ul. Wojska Polskiego
Kościół Św. Pawła
Zegar słoneczny
Church Holy Paul
Sundial
Wieża wodna
Water towers
Kamienica przy ulicy Niedurnego
Slide 22
Obiekty kultury w
Rudzie Śląskiej
Muzeum Miejskie
im. Maksymiliana Chroboka
Museum Maksymiliana Chroboka
Cultural objects in
Ruda Śląska
Muzeum PRL-u
Museum PRL-u
Dom Kultury w
Bielszowicach
House of Culture in
Bielszowicach
Dom kultury im. Henryka Bisty
House of Culture
Kino „Patria”
Cinema "Patria"
Slide 23
Obiekty sportowe w
Rudzie Śląskiej
KS „ZGODA” Bielszowice
Sports facilities in
Ruda Śląska
T.P „Jastrząb” Bielszowice
Hala sportowa MOSiR
Nowy Bytom
Sports hall
in Nowy Bytom
Basen w Rudzie
Swimming Pool in Ruda
Basen w Kochłowicach
Swimming Pool in
Kochłowice
Slide 24
Wędrówka po ciekawych miejscach
Rudy Śląskiej dobiegła końca
Dziękuje za uwagę
Autor prezentacji:
Martyna Jabłońska
Gimnazjum nr 14 im. prof. Jana
Karskiego w Rudzie Śląskiej
„Ruda Śląska – moje miasto w
Europie
Slide 2
Położenie Rudy Śląskiej
Location of
Ruda Śląska
Ruda Śląska położona jest w
Centrum przemysłowej części
Górnego Śląska. Graniczy z
Bytomiem, Świętochłowicami,
Chorzowem,
Katowicami,
Mikołowem i Zabrzem.
Ruda Śląska is situated in
the center of the industrial
part of Upper Silesia. It
borders
on
Bytom,
Świętochłowice,
Chorzów,
Katowice,
Mikołów
and
Zabrze.
Slide 3
Dzielnice Rudy Śląskiej
Miasto tworzy 10 dzielnic :
Ruda, Godula, Orzegów,
Bykowina, Halemba,
Kochłowice, Chebzie , Nowy
Bytom, Wirek, Bielszowice
Do 1951 roku dzielnice te były
odrębnymi miejscowościami.
Do chwili obecnej zachowały
swe dawne układy
urbanistyczne. Każda posiada
własne centrum i tereny
peryferyjne. W świadomości
mieszkańców, zwłaszcza
starszego pokolenia,
przynależność do jednego,
scalonego miasta
współistnieje i więzi lokalnych.
Districts of Ruda Śląska
The city consits of 10 districts:
Ruda, Godula, Orzegów,
Bykowina, Halemba,
Kochłowice, Chebzie, Nowy
Bytom, Wirek and Bielszowice.
By 1951, these districts had
been separates towns. They
have preserved their former
town planning structure until
now. Each of them possesses its
own centre and suburban
areas. Belonging to one,
integrated city coexists in the
consciousness of its inhabitants
– especially those of the older
generation – with the
awareness of former autonomy
and local bonds.
Podczas sesji Rady Miejskiej 12 stycznia 2006 roku radni podjęli
uchwałę w sprawie utworzenia dzielnicy Czarny Las,
wyodrębniając ją z terenów dzielnic: Wirek, Nowy Bytom,
Bielszowice.
Slide 4
Historia powstania
Rudy Śląskiej…
Tereny dzisiejszej Rudy Śląskiej
od zarania swych dziejów związane
były z ziemią bytomską. Dzieliły jej losy
polityczne, gdy w ciągu wieków w wyniku
układów
dynastycznych,
przetargów,
zobowiązań finansowych czy działań
wojennych – kilkakrotnie zmieniała ona
przynależność państwową. Do końca XIII
wieku władali tu śląscy Piastowie, w XIV
wieku ziemia bytomska przeszła pod
panowanie czeskie, w XVI w. zagarnęła ją
monarchia Habsburgów zaś w połowie XVIII
w. stała się częścią państwa pruskiego.
Zerwanie dawnych więzi z
ziemią bytomską nastąpiło w wyniku
politycznych zmian po I wojnie światowej,
powstań śląskich i plebiscytu. Do Państw
polskiego przyłączone zostały wszystkie
miejscowości, tworząc obecną Rudę Śląską.
History uprising of
Rudy Śląskiej…
The territory of contemporary
Ruda Śląska was connected with the Bytom
Land from the dawn of its history. They
shared their politicial history when – as
effects of dynastic agreements, tenders,
finacial obligations and finally warfare –
they changed the national membership
several times. Until the end of the 13th
century, the house of Piasts had governed
these areas; in the 14th century, the Bytom
Land went under the Czech reign; in the
16th century, the Habsburg Monarchy
seized it, whereas in the middle of the 18th
century, it became a part of the Prussian
country.
Breaking off the former bonds
with the Bytom Land was caused by the
political changes after the plebiscite. All the
towns constituting contemporary Ruda
Śląska were incorporated into the Polish
country.
Slide 5
Były Dom Kultury
KWK WAWEL
Slide 6
Namiastka historii
powstania Rudy
Stary herb
Rudy Śląskiej
Pierwsza wzmianka o Rudzie pochodzi z
1295 roku. Jest wtedy wymieniana w Rejestrze
ujazdowskim, czyli spisie dóbr biskupstwa
wrocławskiego. Właścicielami wsi byli między innymi:
Rudzcy, Gierałtowscy, baron von Stechow, hrabia von
Ballestrem. W 1497 roku wzmiankowany jest tu zamek,
później przekształcony w rezydencję pałacową.
Wybudowano tu największą hutę cynku w
Europie Wschodniej. Nosiła nazwę "Carlshütte" (Huta Karol),
a działała w latach 1816-1908. Obok huty w 1855 r. powstała
huta żelaza "Bertha"
W 1770 roku utworzono kopalnie
"Brandeburg" (później "Wawel"), była to jedna z pierwszych
kopalni węgla kamiennego na Górnym Śląsku. W 1841 r.
uruchomiono wydobycie w kopalni "Wolfgang" (później
"Walenty"). Obydwie kopalnie połączyły się w jedną w roku
1931. W 1913 roku powstała kolejna kopalnia – "Graf Franz".
W 1916 roku powstała koksownia "Wolfgang" (później
"Walenty"). Natomiast rok później powstała elektrownia
"Nikolaus" (później "Mikołaj").
The old coat of
arms of Ruda
Slaska
A brief history of the
creation of Rudy
The first mention of Ruda comes from
1295 years. It is then replaced in the Registry
Ujazdowski, a list of goods bishop of Wroclaw. The
owners of the village were among others: Rudzcy,
Gierałtowscy, Baron von Stechow, Count von
Ballestrem. In 1497 is mentioned a castle, later
converted into a palatial residence.
Was built the largest zinc smelter in
Eastern Europe. Was called "Carlshütte" (Ironworks
Charles), and acted in the years 1816-1908. In addition
to steel mills in 1855 was a steel mill "Bertha"
In 1770, established mines, "Brandenburg"(later
"Wawel"), it was one of the first coal mine in Upper
Silesia. In 1841 mining started in the mine
"Wolfgang"(later "Valentine"). Both mines merged
into one in 1931. In 1913, he founded another mine "Franz Graf. " In 1916 he was coking "Wolfgang"(later
"Valentine"). One year later founded the power plant,
"Nikolaus"(later "Nicholas").
Slide 7
Co warto zobaczyć…
Kościół pod wezwaniem Matki Boskiej
Różańcowej
Church Matki Boskiej Różańcowej
Kościół św. Piusa X
St. Pius X Church
What's worth seeing ...
Kościół św. Józefa
St. Joseph Church
kamienice przy
ul. Wolności
Wolności Street
zespół zabudowań szybu "Franciszek"
team building shaft "Francis"
Slide 8
Stara Godula
Slide 9
Początki Goduli…
Tereny dzisiejszej Goduli należały
dawniej do majątku Orzegów. Karol
Godula planował wybudowanie huty
cynku "Godullahütte", jednak nie
zdążył jej zbudować przed swoją
śmiercią, budowę zakończył opiekun
majątku Joanny Gryzik (głównej
spadkobierczyni Goduli) – Scheffler.
Huta została zbudowana w latach
1854-55, a zlikwidowano ją w roku
1919. Została rozebrana, a na jej
miejsce w roku 1928 wybudowano
fabrykę gwoździ, którą zamknięto w
roku 1934. Obok huty powstała osada,
której nazwę przejęła i osadę zaczęto
nazywać Godulą. W latach 1858-61
powstało 21 pierwszych budynków,
które
zbudowano
wokół
placu
targowego
(dzisiejszy
Plac
Niepodległości).
Dom
Karola
Goduli
Beginnings Godula…
Karol
Godula
The area of today's Godula formerly
belonged to the estate Orzegów.
Charles planned to build a smelter
Godula Zinc Godullahütte ", but it did
not have time to build before his
death, completed the construction of a
guardian of Joanna Gryzik assets (the
main successor to Godula) - Scheffler.
Huta was built between 1854-1855, and
it was liquidated in 1919. It was
demolished and in its place was built in
1928, nails factory, which closed in
1934. Next to the smelter was a
settlement whose name was taken over
and the village has been called Godula.
In the years 1858-1961 was 21 the first
buildings that were built around the
market square (Independence Square
today.)
Slide 10
Widok ogólny
Slide 11
Namiastka historii
powstania Orzegowa…
Pierwszą wzmianką o Orzegowie jest dokument z
1305 roku, w którym niejaki Marcin z Orzegowa
występuje w roli świadka. Nazwa Orzegów
pochodzi od tego, iż miejscowi rolnicy gdy orali
ziemie, znajdowali ludzkie czaszki. Czaszki te
najprawdopodobniej pozostały po najazdach
tatarskich. Początkowo wieś rozrastała się wzdłuż
obecnej
ul. Bytomskiej. Dopiero w XX wieku powstała część
rozbudowana wokół kościoła, był to tzw. „Nowy
Orzegów”. Herbem gminy jest herb rodowy rodziny
von Schaffgotsch. Orzegów był określany jako
dobra rycerskie. Istniał tu dwór. Właścicielami byli
między innymi: Gierałtowscy, baron von Voglar. W
1826 roku cały Orzegów wykupił Karol Godula.
A brief history of the
creation of Orzegów…
The first mention of Orzegowie is a document of
1305 the year in which a man called Martin of
Orzegowa acts as a witness. Orzegów name
comes from the fact that local farmers plowed the
land, they were human skulls. Skull is likely to
remain after the Tartar invasions. Initially, the
village grew up along the street today Bytom.
Only in the twentieth century was part of the
expanded around the church, it was called. „New
Orzegów”. The coat of arms of the municipality is
the family coat of arms von Schaffgotsch.
Orzegów was known as a good knight. There was
a mansion here. Owners were, inter alia:
Gierałtowscy, Baron von Voglar. In 1826 Charles
bought out the entire Orzegów Godula
Slide 12
What's worth seeing ...
Co warto zobaczyć…
Kościół św. Michała Archanioła
Zabytkowy szpital
Historic hospital
Church of St.Michała Archanioła
Zabytkowy cmentarz przy
ul. Orzegowskiej
The historic cemetery
Slide 13
Widok na osiedle
Halemba II
Slide 14
Halemba swój rozwój zaczęła na terenie Kochłowic
niedaleko kuźnicy obok mostu na Kłodnicy. Obszar ten
był zwany Kuźnicą. Nie była to jedyna wieś, z której
składa się dzisiejsza Halemba, tymi wsiami były także
Stara Kuźnica i Kłodnica.
Pierwsza wzmianka o Kuźnicy pochodzi z 1451 r., kiedy
to wójt bytomski dostał w zastaw od księcia te tereny.
Od tego czasu właścicielem tej osady był pan bytomski,
który wyznaczał fachowców, którzy tu pracowali.
W 1478 r. jest wzmiankowany kuźnik zwany Halemba,
od którego wzięła się nazwa dzisiejsza. W 1394 roku
kuźnik Henryk otrzymał lasy gdzie miał zbudować
kuźnice. Wieś, która rozwinęła się przy kuźnicy zwana
jest Starą Kuźnicą.
Pierwszą wzmianka o Kłodnicy mówi o niejakim Piotrze
z
Kłodnicy.
Wieś
Kłodnica
rozwijała
się
najprawdopodobniej równolegle z Starą Kuźnicą.
Halemba na starych pocztówkach
Namiastka historii
powstania Halemby…
A brief history of the
creation of Halemba…
Halemba its development began in the nearby
ironworks Kochłowice next to the bridge on Klodnica.
This area was called the Forge. This was not the only
village, which today consists of Halemba, these
villages were also Old Forge and Kłodnica.
The first mention of the Forge from 1451, when the
mayor got in Bytom pledge from Duke this area.
Since then, the owner of this settlement was
Mr. Bytom, which marked the professionals who
worked there. In 1478 is mentioned Kuźnik called
Halemba, which gave the name today. Kuźnik in 1394
Henry received the woods where he was to build
ironworks. Village, which developed the ironworks is
called
the
Old
Forge.
The first mention of Klodnica speaks with a certain
Peter Klodnica. Countryside Kłodnica probably
evolved in parallel with the Old Forge.
Slide 15
What's worth seeing ...
Co warto zobaczyć…
Kościół pw. Matki Boskiej
Różańcowej
Kaplica św. Józefa
Chapel św. Józefa
Church Matki Boskiej
Różańcowej
Zabytkowy pałacyk
Slide 16
Jeseniki
Slide 17
Namiastka historii
powstania Kochłowic…
Udokumentowane początki osadnictwa sięgają XIV w.
Już z XIII w. pochodzą najstarsze ślady osadnictwa na
terenie Kochłowic (oficjalnie). W widłach rzeki
Kochłówki i płynącego z Bykowiny cieku istniał od XIII
do XV w. gród obronny, tzw. grodzisko kochłowickie.
W XVI i XVII wieku istniała tu warzelnia soli
(Salzhütte) - jedyny taki obiekt w Bytomskim Wolnym
Państwie Stanowym. Znajdował się tu też
kamieniołom, w którym wytwarzano kamienie
młyńskie.
A brief history of the
creation of Kochłowice…
Documented the beginnings of colonization dates
back to early fourteenth century to the thirteenth
century came the oldest traces of settlement in
Kochłowice (officially). The confluence of rivers
flowing from Kochłówka and Bykowiny watercourse
existed from the thirteenth to the fifteenth century
fortified town, called. kochłowickie settlement.
In the sixteenth and seventeenth century there was a
salt works here (Salzhütte) - the only such facility in
the Free State Bytomskie state. Also there was a
quarry,
which
produced
millstones.
W 1623 roku powstał tu folwark zwany
"Niedźwiedziniec". Folwark i okoliczne lasy należały
do Radoszowa, który jest wzmiankowany w roku
1629. W 1906 Radoszów (Radoschowy) przyłączono
do Kochłowic.
In 1623 there was a farm called "Niedźwiedziniec.
Farm and surrounding forests belonged to
Radoszowa, which is mentioned in 1629. In 1906
Radoszów (Radoschowy) attached to Kochłowice.
Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1360 "Kochlowa
Ląka" następnie w 1369 "Kochelwicz"
The first mention comes from the year 1360
"Kochlowa meadow"and then in 1369 "Kochelwicz"
Slide 18
Co warto zobaczyć…
What's worth seeing ...
Kościół pw. Świętej Trójcy
Sanktuarium Matki Boskiej z
Lourdes
Church Holy Trinity
Shrine of Our Lady of
Lourdes
Grodzisko średniowieczne
(XIII-XV w)
Medieval settlement
(XIII-XV)
Dworzec kolejowy
Railway station
Slide 19
Widok ogólny
Slide 20
Namiastka historii powstania
Nowego Bytomia…
Tereny Nowego Bytomia były prawie w
całości porośnięte lasem. Z tego okresu
pochodzi pierwsza nazwa dzielnicy
Beuthener Schwarzwald – Bytomski
Czarny Las. W 1891 roku tereny Nowego
Bytomia stały się jedną z dzielnic
Bytomia. Pozostałością tej nazwy jest
nazwa ulicy Czarnoleśna. Następnie, po
uruchomieniu huty, miejscowość nazwana
została Friedenshütte. W roku 2005 od
Nowego Bytomia została odłączona część
ulicy "Czarnoleśnej" tworząc nową
dzielnicę Rudy Śląskiej - Czarny Las.
A brief history of the creation
of Nowy Bytom…
Nowy Bytom areas were almost entirely
covered by forest. From this period comes
the first name of the district Beuthener
Schwarzwald - Black Forest Bytom. In
1891, Nowy Bytom area became one of
the districts in Bytom. Remnant of this
name is the name of the street
Czarnoleśna. Then, when you run the mill,
the town was named Friedenshütte. In
2005, the New Bytom has been
disconnected part of the street
"Czarnoleśnej" creating a new district of
Ruda Slaska - Black Forest.
Slide 21
What's worth seeing ...
Co warto zobaczyć…
Osiedle robotnicze przy
ul. Wojska Polskiego
Kościół Św. Pawła
Zegar słoneczny
Church Holy Paul
Sundial
Wieża wodna
Water towers
Kamienica przy ulicy Niedurnego
Slide 22
Obiekty kultury w
Rudzie Śląskiej
Muzeum Miejskie
im. Maksymiliana Chroboka
Museum Maksymiliana Chroboka
Cultural objects in
Ruda Śląska
Muzeum PRL-u
Museum PRL-u
Dom Kultury w
Bielszowicach
House of Culture in
Bielszowicach
Dom kultury im. Henryka Bisty
House of Culture
Kino „Patria”
Cinema "Patria"
Slide 23
Obiekty sportowe w
Rudzie Śląskiej
KS „ZGODA” Bielszowice
Sports facilities in
Ruda Śląska
T.P „Jastrząb” Bielszowice
Hala sportowa MOSiR
Nowy Bytom
Sports hall
in Nowy Bytom
Basen w Rudzie
Swimming Pool in Ruda
Basen w Kochłowicach
Swimming Pool in
Kochłowice
Slide 24
Wędrówka po ciekawych miejscach
Rudy Śląskiej dobiegła końca
Dziękuje za uwagę
Autor prezentacji:
Martyna Jabłońska
Gimnazjum nr 14 im. prof. Jana
Karskiego w Rudzie Śląskiej