Transcript Podstawa programowa w teorii i praktyce.
Slide 1
Warsztaty metodyczne dla nauczycieli geografii III i IV
etapu edukacyjnego
Prowadząca: Jolanta Piotrowska
doradca metodyczny
[email protected]
Slide 2
Informacje ogólne
Gimnazjum
Szkoła ponadgimnazjalna
130 h (4 h)
30 h (1 h)
(zakres podstawowy)
Szkoła ponadgimnazjalna
(zakres rozszerzony)
240 h (8 h)
Slide 3
Podstawa programowa
Program nauczania
Podręcznik
Planowanie pracy dydaktycznej
Slide 4
Program nauczania
Nauczyciel może:
zaproponować program opracowany
samodzielnie lub we współpracy z innymi
nauczycielami.
zaproponować program opracowany przez
innego autora (autorów)
zaproponować program opracowany przez
innego autora (autorów) wraz z dokonanymi
zmianami.
Slide 5
Podręcznik a podstawa
programowa
Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy
o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw
Podręczniki
Nauczyciel może zdecydować o realizacji
programu nauczania:
1) z zastosowaniem podręcznika, materiału
edukacyjnego lub materiału ćwiczeniowego lub
2) bez zastosowania podręcznika lub materiałów,
o których mowa w pkt 1.
Slide 6
Wymagania ogólne akcentują czynności
dydaktyczne nauczyciela, które stwarzają
uczniom możliwość uzyskania pewnej
właściwości, ale nie opisują tej właściwości
z dostateczną precyzją.
Wymagania szczegółowe nie niosą
żadnych ukrytych treści i należy je
interpretować dosłownie, a nie jako hasła
odnoszące się do obszerniejszych
zagadnień.
Slide 7
l.p
III etap edukacyjny
IV etap edukacyjny, z.podstawowy IV etap edukacyjny, z.rozszerzony
1.
Korzystanie z
Wykorzystywanie różnorodnych
różnorodnych źródeł
źródeł informacji do analizy i
informacji geograficznej[I] prezentowania współczesnych
problemów przyrodniczych,
gospodarczych, społecznych,
kulturowych i politycznych[I]
Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
różnych źródeł informacji geograficznej, w
tym również technologii
informacyjno-komunikacyjnych oraz
GIS[IV]
2.
Identyfikowanie związków Rozumienie relacji człowiek–
i zależności
przyroda społeczeństwo w skali
oraz wyjaśnianie zjawisk i globalnej i regionalnej[III]
procesów.[II]
Dostrzeganie prawidłowości dotyczących
środowiska przyrodniczego, życia i
gospodarki człowieka oraz
wzajemnych powiązań i zależności w
systemie człowiek – przyroda –
gospodarka[I]
3.
Stosowanie wiedzy i
umiejętności
geograficznych w
praktyce[III]
Kształtowanie postaw[IV]
Analiza i wyjaśnianie problemów
demograficznych społeczeństw[II]
4.
5.
Formułowanie i weryfikowanie
hipotez dotyczących problemów
współczesnego świata[II]
Proponowanie rozwiązań problemów
występujących w środowisku
geograficznym, zgodnie z koncepcją
zrównoważonego rozwoju i zasadami
współpracy, w tym międzynarodowej[III]
Slide 8
Podstawa programowa - gimnazjum
Cele kształcenia- wymagania ogólne
I. Korzystanie z różnych źródeł informacji
geograficznej.
II. Identyfikowanie związków i zależności oraz
wyjaśnianie zjawisk i procesów.
III. Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w
praktyce.
IV. Kształtowanie postaw.
Slide 9
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
1. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i
posługiwania się mapą (9).
2. Kształt, ruchy Ziemi i ich następstwa (4).
3. Wybrane zagadnienia geografii fizycznej (7).
4. Położenie i środowisko geograficzne Polski (5).
5. Ludność Polski (6).
6. Wybrane zagadnienia geografii gospodarczej Polski (8).
7. Regiony geograficzne Polski (6).
8. Sąsiedzi Polski (5).
9. Europa. Relacje przyroda-człowiek-gospodarka (10).
10. Wybrane regiony świata. Relacje człowiek-przyrodagospodarka (15).
Razem 75 wymagań szczegółowych.
Slide 10
Wymagania szczegółowe z podstawy programowej
powinny być zrealizowane do egzaminu gimnazjalnego
(koniec kwietnia).
Geografia Polski – przy 2 h/rok
Najlepszy układ godzin to: 1 – 2 – 1
Najgorszy układ godzin to: 1 – 1 – 2
Dlaczego?
Slide 11
Koncepcja kształcenia geograficznego na III etapie
edukacyjnym opiera się na konsekwentnym odejściu od
przekazywania uczniom opisowej wiedzy
encyklopedycznej oraz schematyzmu na rzecz
wykorzystania kształcących walorów geografii i
kształtowania umiejętności.
Ważnym elementem są zajęcia terenowe i wycieczki.
Slide 12
Zajęcia terenowe w nowej Podstawie programowej
(Źródło: Przewodnik metodyczny „Ziemia i ludzie” wyd. SOP w Toruniu)
Wybrane treści nauczania
Tematyka obserwacji i ćwiczeń
Mapa
1.
Kształt Ziemi. Ruchy
Ziemi i ich następstwa.
1. Obserwacja widnokręgu.
2. Obserwacja sklepienia niebieskiego: wyznaczanie południka
miejscowego; obserwacja położenia i pomiar wysokości Słońca
nad widnokręgiem w ciągu dnia i w ciągu roku.
Regiony geograficzne
Polski
1.
Orientacja w terenie (wyznaczanie kierunku północnego za
pomocą: zegarka, kompasu, mapy topograficznej i turystycznej;
zorientowanie mapy w terenie; lokalizacja i identyfikacja
obiektów geograficznych.
2. Plan sytuacyjny obiektu geograficznego, w tym jego położenie w
stosunku do obiektów sąsiednich.
3. Opracowanie trasy wycieczki, ścieżki dydaktycznej na podstawie
map topograficznych, turystycznych i samochodowych.
Środowisko geograficzne własnego regionu: główne rodzaje skał;
krajobraz najbliższej okolicy (formy terenu, wody
powierzchniowe, gleby i roślinność); struktura zatrudnienia
ludności, aktualne problemy na rynku pracy, struktura
użytkowania ziemi, rozmieszczenie wybranych upraw, zmiany
zachodzące w przemyśle i ich przyczyny, rozwój usług w regionie,
formy ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego.
Slide 13
Dział - Wody na Ziemi (Puls Ziemi)
Temat – Zasoby wodne Ziemi (Planeta Nowa)
(nie ma w podstawie programowej hydrosfery)
Egipt i RPA
charakteryzuje (…) występowanie stref klim- roś – gleb w Afryce;
wykazuje, na przykładzie strefy Sahelu, związek pomiędzy formami
gospodarowania człowieka … ;
określa związki pomiędzy problemami wyżywienia, występowania chorób (…) w
krajach na pd. od Sahary
Handel zagraniczny w Polsce (Puls Ziemi, Planeta
Nowa)
Slide 14
Trasy wycieczek:
- wym. 1.9 projektuje i opisuje trasy podróży na
podstawie map turystycznych, topograficznych i
samochodowych.
- wym. 7.5 projektuje i opisuje (…) podróż wzdłuż
wybranej trasy we własnym regionie (…).
- wym.9.10 prezentuje opracowane na podst. (…) trasę
wycieczki po Europie lub jej części.
Slide 15
Podstawa programowa – szkoły
ponadgimnazjalne poziom podstawowy
Cele kształcenia – wymagania ogólne:
I. Wykorzystanie różnych źródeł informacji do analizy
i prezentowania współczesnych problemów
przyrodniczych, gospodarczych, społecznych,
kulturowych i politycznych.
II. Formułowanie i weryfikowanie hipotez dotyczących
współczesnego świata.
III. Rozumienie relacji człowiek-przyrodaspołeczeństwo w skali globalnej i regionalnej.
Slide 16
Treści nauczania – wymagania szczegółowe:
1. Współczesne problemy demograficzne i społeczne
świata (6).
2. Zróżnicowanie gospodarcze świata (16).
3. Relacja człowiek-środowisko przyrodnicze a
zrównoważony rozwój (5).
Razem 27 wymagań
Pamiętać należy, że IV etap edukacyjny jest kontynuacją
etapu III, zatem cele kształcenia geograficznego w
szkołach ponadgimnazjalnych są kontynuacją celów
kształcenia z gimnazjum.
Slide 17
Przydział godzin (propozycja SOP i Nowa Era)
Dział programu
Liczba godzin
Współczesne problemy demograficzne i
społeczne świata
8 lub 6
Zróżnicowanie gospodarcze świata
Relacja człowiek-środowisko
przyrodnicze a zrównoważony rozwój
Lekcje powtórzeniowe
Razem
14 lub 16
5
3 -4
30 - 31
Dział programu
Mapa świata
Ludność i urbanizacja
Globalna gospodarka
Globalne problemy
Relacje człowiek-środowisko
Test diagnozujący po gimnazjum
Lekcje powtórzeniowe
Testy sprawdzające
Razem
Liczba godzin
1
7
9
5
2
1
3
3
31
Slide 18
Taki przydział godzin zmusza nauczyciela do
dokładnego przestudiowania podstawy programowej,
szczegółowego zaplanowania metod dostosowanych
do możliwości uczniów danej klasy i zakresu treści
niezbędnych do realizacji zagadnień na lekcji. Na tym
etapie „podręcznikiem” powinna być aktualna
sytuacja na świecie, dobrze opracowane karty pracy i
kierowany sposób gromadzenia materiałów
źródłowych, który dostarczy uczniowi aktualnych –
bieżących informacji, zarówno dotyczących
środowiska przyrodniczego, gospodarki czy zmian w
polityce.
Slide 19
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Globalizacja – przewodnim tematem.
Prosty i atrakcyjny przekaz – każda lekcja dokładnie
przemyślana (dużo treści – mało godzin).
Nacisk na samodzielne zdobywanie wiedzy przez ucznia,
przy wsparciu i kierownictwie nauczyciela.
Korzystanie z różnych źródeł informacji.
Praca z atlasem, rocznikiem statystycznym, tekstem
źródłowym.
Wybrane tematy realizować różnorodnymi metodami np.
metodą projektu edukacyjnego (np. raz w roku).
Praca domowa – utrwalenie lub poszerzenie treści
realizowanych na lekcji, przygotowanie informacji do
nowej lekcji.
Slide 20
Podstawa programowa – poziom
rozszerzony
Wymagania ogólne:
I. Dostrzeganie prawidłowości dotyczących środowiska
przyrodniczego, życia i gospodarki człowieka oraz
wzajemnych powiązań i zależności w systemie człowiekprzyroda-gospodarka.
II. Analiza i wyjaśnianie problemów demograficznych
społeczeństw.
III. Proponowanie rozwiązań problemów występujących w
środowisku geograficznym, zgodnie z koncepcją
zrównoważonego rozwoju i zasadami współpracy, w tym
międzynarodowej.
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz prezentowanie
informacji na podstawie różnych źródeł informacji
geograficznej, w tym również technologii informacyjnokomunikacyjnych oraz GIS.
Slide 21
Wymagania szczegółowe:
1. Źródła informacji geograficznej (8).
2. Ziemia we Wszechświecie (8).
3. Sfery Ziemi – atmosfera (7).
4. Sfery Ziemi – hydrosfera (12).
5. Sfery Ziemi – litosfera (9).
6. Sfery Ziemi – pedosfera i biosfera (6)
7. Klasyfikacja państw świata (3).
8. Ludność (12).
9. Działalność gospodarcza na świecie (15).
10. Geografia Polski – środowisko przyrodnicze (11).
11. Geografia Polski – zagadnienia ludnościowe (5).
12. Geografia Polski – działalność gospodarcza (10).
Razem 106 wymagań.
Slide 22
Przykładowy przydział godzin
(żródło:Barbara Grabowska • Geografia – to lubię)
Lp.
Dział
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Źródła informacji geograficznej.
Ziemia we Wszechświecie.
Sfery Ziemi – atmosfera.
Sfery Ziemi – hydrosfera
Sfery Ziemi – litosfera
Sfery Ziemi – pedosfera i biosfera
Klasyfikacja państw świata
Ludność
Działalność gospodarcza na świecie
Geografia Polski – środowiskoprzyrodnicze
Geografia Polski – zagadnienia ludnościowe
Geografia Polski – działalność gospodarcza
Godziny do dyspozycji nauczyciela
Razem
Planowana liczba
godzin
16
16
19
18
24
14
6
19
28
22
10
18
30
240
Slide 23
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Geografia Polski – przynajmniej 1/3 godzin (80 h).
Np. kl. II – 75 h g. fizycznej i 75 h g. społ.-ekon.
kl. III 75 h g. Polski.
Obserwacje bezpośrednie i lekcje w terenie (np. 10 w II
klasie i 5 klasie III)
Diagnoza najlepiej przed każdym działem (po niej
nauczyciel może zwiększyć lub zmniejszyć liczbę godzin
na dane zagadnienie).
Poszerzanie i utrwalanie treści zdobytych przez
uczniów na wcześniejszym etapie.
Wymagania szczegółowe PP i PR dot. zagadnień
demograficznych i gospodarczych – (porównać i
wykorzystać na poziomie rozszerzonym).
Wykorzystanie metody projektu pozwalającej na
samodzielne dochodzenie do wiedzy i umiejętności a
także na indywidualizację procesu nauczania
Slide 24
Zajęcia terenowe:
Podstawa programowa sugeruje tematykę zajęć terenowych, a
mianowicie znajduje się w niej zapis: 1.6. „Uczeń przeprowadza
badania wybranych elementów środowiska geograficznego w
regionie zamieszkania według przygotowanego planu”.
Oto przykładowe tematy zajęć terenowych (żródło: prog. nauczania wyd.
PWN Tylko geografia)
– opis i interpretacja odkrywki geologicznej
– obserwacje i pomiary meteorologiczne
– opis profilu glebowego
– obserwacja zmian w poszczególnych składnikach środowiska w
wyniku działalności gospodarczej
– badanie cech demograficznych ludności w miejscu zamieszkania
– obserwacja i wyjaśnienie zmian w fizjonomii miast regionu
– badanie wpływu turystyki na rozwój regionu
– badanie zróżnicowania usług w miejscu zamieszkania
– obserwacja zmian w strukturze produkcji przemysłowej w
regionie.
Slide 25
Plan pracy nauczyciela (przykład)
Nr
lekc
ji
Temat
Cele
Odniesie
Wymagania
Sposoby i warunki realizacji
szczegóło
nie do
we
podstawy
podstawow ponadpodpods
metody
formy
środki
program
e
tawowe
owej
Dział
Termi
n
Liczba Uwagi
godzi
n
Warsztaty metodyczne dla nauczycieli geografii III i IV
etapu edukacyjnego
Prowadząca: Jolanta Piotrowska
doradca metodyczny
[email protected]
Slide 2
Informacje ogólne
Gimnazjum
Szkoła ponadgimnazjalna
130 h (4 h)
30 h (1 h)
(zakres podstawowy)
Szkoła ponadgimnazjalna
(zakres rozszerzony)
240 h (8 h)
Slide 3
Podstawa programowa
Program nauczania
Podręcznik
Planowanie pracy dydaktycznej
Slide 4
Program nauczania
Nauczyciel może:
zaproponować program opracowany
samodzielnie lub we współpracy z innymi
nauczycielami.
zaproponować program opracowany przez
innego autora (autorów)
zaproponować program opracowany przez
innego autora (autorów) wraz z dokonanymi
zmianami.
Slide 5
Podręcznik a podstawa
programowa
Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy
o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw
Podręczniki
Nauczyciel może zdecydować o realizacji
programu nauczania:
1) z zastosowaniem podręcznika, materiału
edukacyjnego lub materiału ćwiczeniowego lub
2) bez zastosowania podręcznika lub materiałów,
o których mowa w pkt 1.
Slide 6
Wymagania ogólne akcentują czynności
dydaktyczne nauczyciela, które stwarzają
uczniom możliwość uzyskania pewnej
właściwości, ale nie opisują tej właściwości
z dostateczną precyzją.
Wymagania szczegółowe nie niosą
żadnych ukrytych treści i należy je
interpretować dosłownie, a nie jako hasła
odnoszące się do obszerniejszych
zagadnień.
Slide 7
l.p
III etap edukacyjny
IV etap edukacyjny, z.podstawowy IV etap edukacyjny, z.rozszerzony
1.
Korzystanie z
Wykorzystywanie różnorodnych
różnorodnych źródeł
źródeł informacji do analizy i
informacji geograficznej[I] prezentowania współczesnych
problemów przyrodniczych,
gospodarczych, społecznych,
kulturowych i politycznych[I]
Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz
prezentowanie informacji na podstawie
różnych źródeł informacji geograficznej, w
tym również technologii
informacyjno-komunikacyjnych oraz
GIS[IV]
2.
Identyfikowanie związków Rozumienie relacji człowiek–
i zależności
przyroda społeczeństwo w skali
oraz wyjaśnianie zjawisk i globalnej i regionalnej[III]
procesów.[II]
Dostrzeganie prawidłowości dotyczących
środowiska przyrodniczego, życia i
gospodarki człowieka oraz
wzajemnych powiązań i zależności w
systemie człowiek – przyroda –
gospodarka[I]
3.
Stosowanie wiedzy i
umiejętności
geograficznych w
praktyce[III]
Kształtowanie postaw[IV]
Analiza i wyjaśnianie problemów
demograficznych społeczeństw[II]
4.
5.
Formułowanie i weryfikowanie
hipotez dotyczących problemów
współczesnego świata[II]
Proponowanie rozwiązań problemów
występujących w środowisku
geograficznym, zgodnie z koncepcją
zrównoważonego rozwoju i zasadami
współpracy, w tym międzynarodowej[III]
Slide 8
Podstawa programowa - gimnazjum
Cele kształcenia- wymagania ogólne
I. Korzystanie z różnych źródeł informacji
geograficznej.
II. Identyfikowanie związków i zależności oraz
wyjaśnianie zjawisk i procesów.
III. Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w
praktyce.
IV. Kształtowanie postaw.
Slide 9
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
1. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i
posługiwania się mapą (9).
2. Kształt, ruchy Ziemi i ich następstwa (4).
3. Wybrane zagadnienia geografii fizycznej (7).
4. Położenie i środowisko geograficzne Polski (5).
5. Ludność Polski (6).
6. Wybrane zagadnienia geografii gospodarczej Polski (8).
7. Regiony geograficzne Polski (6).
8. Sąsiedzi Polski (5).
9. Europa. Relacje przyroda-człowiek-gospodarka (10).
10. Wybrane regiony świata. Relacje człowiek-przyrodagospodarka (15).
Razem 75 wymagań szczegółowych.
Slide 10
Wymagania szczegółowe z podstawy programowej
powinny być zrealizowane do egzaminu gimnazjalnego
(koniec kwietnia).
Geografia Polski – przy 2 h/rok
Najlepszy układ godzin to: 1 – 2 – 1
Najgorszy układ godzin to: 1 – 1 – 2
Dlaczego?
Slide 11
Koncepcja kształcenia geograficznego na III etapie
edukacyjnym opiera się na konsekwentnym odejściu od
przekazywania uczniom opisowej wiedzy
encyklopedycznej oraz schematyzmu na rzecz
wykorzystania kształcących walorów geografii i
kształtowania umiejętności.
Ważnym elementem są zajęcia terenowe i wycieczki.
Slide 12
Zajęcia terenowe w nowej Podstawie programowej
(Źródło: Przewodnik metodyczny „Ziemia i ludzie” wyd. SOP w Toruniu)
Wybrane treści nauczania
Tematyka obserwacji i ćwiczeń
Mapa
1.
Kształt Ziemi. Ruchy
Ziemi i ich następstwa.
1. Obserwacja widnokręgu.
2. Obserwacja sklepienia niebieskiego: wyznaczanie południka
miejscowego; obserwacja położenia i pomiar wysokości Słońca
nad widnokręgiem w ciągu dnia i w ciągu roku.
Regiony geograficzne
Polski
1.
Orientacja w terenie (wyznaczanie kierunku północnego za
pomocą: zegarka, kompasu, mapy topograficznej i turystycznej;
zorientowanie mapy w terenie; lokalizacja i identyfikacja
obiektów geograficznych.
2. Plan sytuacyjny obiektu geograficznego, w tym jego położenie w
stosunku do obiektów sąsiednich.
3. Opracowanie trasy wycieczki, ścieżki dydaktycznej na podstawie
map topograficznych, turystycznych i samochodowych.
Środowisko geograficzne własnego regionu: główne rodzaje skał;
krajobraz najbliższej okolicy (formy terenu, wody
powierzchniowe, gleby i roślinność); struktura zatrudnienia
ludności, aktualne problemy na rynku pracy, struktura
użytkowania ziemi, rozmieszczenie wybranych upraw, zmiany
zachodzące w przemyśle i ich przyczyny, rozwój usług w regionie,
formy ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego.
Slide 13
Dział - Wody na Ziemi (Puls Ziemi)
Temat – Zasoby wodne Ziemi (Planeta Nowa)
(nie ma w podstawie programowej hydrosfery)
Egipt i RPA
charakteryzuje (…) występowanie stref klim- roś – gleb w Afryce;
wykazuje, na przykładzie strefy Sahelu, związek pomiędzy formami
gospodarowania człowieka … ;
określa związki pomiędzy problemami wyżywienia, występowania chorób (…) w
krajach na pd. od Sahary
Handel zagraniczny w Polsce (Puls Ziemi, Planeta
Nowa)
Slide 14
Trasy wycieczek:
- wym. 1.9 projektuje i opisuje trasy podróży na
podstawie map turystycznych, topograficznych i
samochodowych.
- wym. 7.5 projektuje i opisuje (…) podróż wzdłuż
wybranej trasy we własnym regionie (…).
- wym.9.10 prezentuje opracowane na podst. (…) trasę
wycieczki po Europie lub jej części.
Slide 15
Podstawa programowa – szkoły
ponadgimnazjalne poziom podstawowy
Cele kształcenia – wymagania ogólne:
I. Wykorzystanie różnych źródeł informacji do analizy
i prezentowania współczesnych problemów
przyrodniczych, gospodarczych, społecznych,
kulturowych i politycznych.
II. Formułowanie i weryfikowanie hipotez dotyczących
współczesnego świata.
III. Rozumienie relacji człowiek-przyrodaspołeczeństwo w skali globalnej i regionalnej.
Slide 16
Treści nauczania – wymagania szczegółowe:
1. Współczesne problemy demograficzne i społeczne
świata (6).
2. Zróżnicowanie gospodarcze świata (16).
3. Relacja człowiek-środowisko przyrodnicze a
zrównoważony rozwój (5).
Razem 27 wymagań
Pamiętać należy, że IV etap edukacyjny jest kontynuacją
etapu III, zatem cele kształcenia geograficznego w
szkołach ponadgimnazjalnych są kontynuacją celów
kształcenia z gimnazjum.
Slide 17
Przydział godzin (propozycja SOP i Nowa Era)
Dział programu
Liczba godzin
Współczesne problemy demograficzne i
społeczne świata
8 lub 6
Zróżnicowanie gospodarcze świata
Relacja człowiek-środowisko
przyrodnicze a zrównoważony rozwój
Lekcje powtórzeniowe
Razem
14 lub 16
5
3 -4
30 - 31
Dział programu
Mapa świata
Ludność i urbanizacja
Globalna gospodarka
Globalne problemy
Relacje człowiek-środowisko
Test diagnozujący po gimnazjum
Lekcje powtórzeniowe
Testy sprawdzające
Razem
Liczba godzin
1
7
9
5
2
1
3
3
31
Slide 18
Taki przydział godzin zmusza nauczyciela do
dokładnego przestudiowania podstawy programowej,
szczegółowego zaplanowania metod dostosowanych
do możliwości uczniów danej klasy i zakresu treści
niezbędnych do realizacji zagadnień na lekcji. Na tym
etapie „podręcznikiem” powinna być aktualna
sytuacja na świecie, dobrze opracowane karty pracy i
kierowany sposób gromadzenia materiałów
źródłowych, który dostarczy uczniowi aktualnych –
bieżących informacji, zarówno dotyczących
środowiska przyrodniczego, gospodarki czy zmian w
polityce.
Slide 19
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Globalizacja – przewodnim tematem.
Prosty i atrakcyjny przekaz – każda lekcja dokładnie
przemyślana (dużo treści – mało godzin).
Nacisk na samodzielne zdobywanie wiedzy przez ucznia,
przy wsparciu i kierownictwie nauczyciela.
Korzystanie z różnych źródeł informacji.
Praca z atlasem, rocznikiem statystycznym, tekstem
źródłowym.
Wybrane tematy realizować różnorodnymi metodami np.
metodą projektu edukacyjnego (np. raz w roku).
Praca domowa – utrwalenie lub poszerzenie treści
realizowanych na lekcji, przygotowanie informacji do
nowej lekcji.
Slide 20
Podstawa programowa – poziom
rozszerzony
Wymagania ogólne:
I. Dostrzeganie prawidłowości dotyczących środowiska
przyrodniczego, życia i gospodarki człowieka oraz
wzajemnych powiązań i zależności w systemie człowiekprzyroda-gospodarka.
II. Analiza i wyjaśnianie problemów demograficznych
społeczeństw.
III. Proponowanie rozwiązań problemów występujących w
środowisku geograficznym, zgodnie z koncepcją
zrównoważonego rozwoju i zasadami współpracy, w tym
międzynarodowej.
IV. Pozyskiwanie, przetwarzanie oraz prezentowanie
informacji na podstawie różnych źródeł informacji
geograficznej, w tym również technologii informacyjnokomunikacyjnych oraz GIS.
Slide 21
Wymagania szczegółowe:
1. Źródła informacji geograficznej (8).
2. Ziemia we Wszechświecie (8).
3. Sfery Ziemi – atmosfera (7).
4. Sfery Ziemi – hydrosfera (12).
5. Sfery Ziemi – litosfera (9).
6. Sfery Ziemi – pedosfera i biosfera (6)
7. Klasyfikacja państw świata (3).
8. Ludność (12).
9. Działalność gospodarcza na świecie (15).
10. Geografia Polski – środowisko przyrodnicze (11).
11. Geografia Polski – zagadnienia ludnościowe (5).
12. Geografia Polski – działalność gospodarcza (10).
Razem 106 wymagań.
Slide 22
Przykładowy przydział godzin
(żródło:Barbara Grabowska • Geografia – to lubię)
Lp.
Dział
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Źródła informacji geograficznej.
Ziemia we Wszechświecie.
Sfery Ziemi – atmosfera.
Sfery Ziemi – hydrosfera
Sfery Ziemi – litosfera
Sfery Ziemi – pedosfera i biosfera
Klasyfikacja państw świata
Ludność
Działalność gospodarcza na świecie
Geografia Polski – środowiskoprzyrodnicze
Geografia Polski – zagadnienia ludnościowe
Geografia Polski – działalność gospodarcza
Godziny do dyspozycji nauczyciela
Razem
Planowana liczba
godzin
16
16
19
18
24
14
6
19
28
22
10
18
30
240
Slide 23
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Geografia Polski – przynajmniej 1/3 godzin (80 h).
Np. kl. II – 75 h g. fizycznej i 75 h g. społ.-ekon.
kl. III 75 h g. Polski.
Obserwacje bezpośrednie i lekcje w terenie (np. 10 w II
klasie i 5 klasie III)
Diagnoza najlepiej przed każdym działem (po niej
nauczyciel może zwiększyć lub zmniejszyć liczbę godzin
na dane zagadnienie).
Poszerzanie i utrwalanie treści zdobytych przez
uczniów na wcześniejszym etapie.
Wymagania szczegółowe PP i PR dot. zagadnień
demograficznych i gospodarczych – (porównać i
wykorzystać na poziomie rozszerzonym).
Wykorzystanie metody projektu pozwalającej na
samodzielne dochodzenie do wiedzy i umiejętności a
także na indywidualizację procesu nauczania
Slide 24
Zajęcia terenowe:
Podstawa programowa sugeruje tematykę zajęć terenowych, a
mianowicie znajduje się w niej zapis: 1.6. „Uczeń przeprowadza
badania wybranych elementów środowiska geograficznego w
regionie zamieszkania według przygotowanego planu”.
Oto przykładowe tematy zajęć terenowych (żródło: prog. nauczania wyd.
PWN Tylko geografia)
– opis i interpretacja odkrywki geologicznej
– obserwacje i pomiary meteorologiczne
– opis profilu glebowego
– obserwacja zmian w poszczególnych składnikach środowiska w
wyniku działalności gospodarczej
– badanie cech demograficznych ludności w miejscu zamieszkania
– obserwacja i wyjaśnienie zmian w fizjonomii miast regionu
– badanie wpływu turystyki na rozwój regionu
– badanie zróżnicowania usług w miejscu zamieszkania
– obserwacja zmian w strukturze produkcji przemysłowej w
regionie.
Slide 25
Plan pracy nauczyciela (przykład)
Nr
lekc
ji
Temat
Cele
Odniesie
Wymagania
Sposoby i warunki realizacji
szczegóło
nie do
we
podstawy
podstawow ponadpodpods
metody
formy
środki
program
e
tawowe
owej
Dział
Termi
n
Liczba Uwagi
godzi
n