Slide 1


Slide 2

‫سال ‪1391‬‬


Slide 3

‫خط مش ي سال ‪1391‬مركز‬

‫‪‬كيفيت‪،‬سرعت و استفاده از فناوري‬


Slide 4

4


Slide 5

‫روش تهيه و توليد آمار‬

‫نمونه گيري ها‬

‫آمارهاي رسمي‬

‫داده هاي ثبتي‬

‫‪5‬‬

‫سرشماري ها‬


Slide 6

‫ويژگي‌هاي روش اجراي سرشماري‌‬
‫دقت زياد‬
‫آمار مقطعي‬

‫ً‬
‫عمدتا در‬
‫جوامع كوچك‬

‫ي‬
‫سرشمار ‌‬
‫خطاهاي‬
‫چارچوبسازي‬

‫غير نمونهگيري‬

‫هزينه باال‬

‫‪6‬‬


Slide 7

‫ي‬
‫ويژگي‌هاي روش نمونه‌گير ‌‬
‫دقت تابعي از نمونه‬
‫نتايج جنبة برآورد‬

‫كاهش زمان پردازش‬

‫نمونهگيري‬
‫وجود خطاهاي‬

‫كاهش خطاهاي غيرنمونهاي‬

‫نمونهاي‬

‫هزينه تابعي از نمونه‬

‫‪7‬‬


Slide 8

‫ويژگي‌هاي آما ‌رهاي ثبتي‬
‫سهولت دسترس ي‬

‫صرفهجويي در منابع‬

‫سرعت ارايه‬

‫آمارهاي ثبتي‬
‫كاهش سؤاالت در برخي‬
‫طرحها‬

‫بينيازي از برخي‬
‫طرحها‬

‫مستمر بودن‬

‫‪8‬‬


Slide 9

‫ماده‌ي ‪ :3‬اهداف‪ ،‬سياست‌هاي كلي و راهبردها و سياست‌هاي اجرايي برنامه‬
‫ملي در خصوص آمارهاي ثبتي‪:‬‬
‫‪ ‬اهداف كيفي‬
‫‪ ‬تهيه آمارهاي رسمي موردنياز‪ ،‬بهنگام‪ ،‬با كيفيت مطلوب و دورههای زماني‬

‫مناسب‬
‫‪ ‬گسترش توليد آمار به روش ثبتي و بهبود كيفيت آنها‬

‫‪ ‬اهداف كمي‬
‫‪ ‬ساماندهي حداقل ‪ 60‬سيستم اطالعاتي‪ -‬عملياتي در دستگاههاي اجرايي‬
‫‪ ‬افزايش سهم آمارهاي ثبتي در آمارهاي مندرج در سالنامه آماري به ‪70‬‬

‫درصد در انتهاي برنامه‬
‫‪ ‬ارزيابي كيفيت حداقل ‪ 100‬قلم آمار ثبتي در هر سال‬

‫‪9‬‬


Slide 10

‫تعاريف و مفاهيم‬
‫آمارهاي ثبتي‬

‫‪ ‬آمارهاي ثبتي‪ ،‬آمارهايي هستند كه از پردازش (طبقهبندي‪ ،‬مرتب كردن‪،‬‬
‫محاسبات و تلخيص و ‪ )...‬دادههاي ثبتي حاصل ميشوند‬

‫دادههاي ثبتي‬

‫‪ ‬دادههاي ثبتي‪ ،‬دادههايي هستند كه در حين انجام فعاليتهاي عيني‪ ،‬واقعي و‬
‫جاري يك سازمان و با استفاده از فرم ها‪ ،‬اسناد‪ ،‬مدارك و فايل های کامپيوتری‬
‫جاري در داخل سازمان ثبت ميشوند‪.‬‬
‫‪ ‬مثال‪:‬‬
‫• تعداد دانشجويان ثبتنام شده‬
‫• تعداد كاركنان استخدام شده‬
‫• تعداد مراجعه به بيمارستان‬
‫• تعداد بارنامه صادر شده‬
‫‪10‬‬


Slide 11

‫تعاريف و مفاهيم‬
‫سیستم اطالعاتی‪ -‬عملياتي‬
‫‪‬يك سيستم اطالعاتي‪ -‬عملياتي‪ ،‬سيستمي است‬
‫كه دادههاي خام را به عنوان درون داده‬
‫ميپذيرد و پس از پردازش‪ ،‬برون دادههايي به‬
‫صورت اطالعات عملياتي و گزارشهاي مديريتي‬
‫تولید می کند‪.‬‬
‫‪11‬‬


Slide 12

‫تعاريف و مفاهيم‬
‫ساماندهي نظام آمارهاي ثبتي‬
‫‪‬ساماندهي نظام آمارهاي ثبتي فرايندي است كه با‬
‫هدف ارتقاي كمي ‌و كيفي آمارهاي ثبتي به ايجاد‪،‬‬
‫بهبود و استقر ‌ار سيستمهاي اطالعاتي – عملياتي‬
‫در حوزههاي مختلف‪ ،‬به ثبت‪ ،‬انتقال‪،‬‬
‫مطلوب ‌‬
‫پردا ‌زش ‌و ارايه دادههاي ثبتي ميپردازد‪.‬‬
‫‪12‬‬


Slide 13

‫تعاريف و مفاهيم‬
‫نظام آمارهاي ثبتي‬
‫‪‬نظام آمارهای ثبتی‪ ،‬مجموعهاي ‌از‬
‫سيستمهاي اطالعاتي ‪ -‬عملياتي می باشد كه‬
‫داده‌ها را درون خود ثبت کرده ‌و پس ‌از‬
‫پردازش‪ ،‬برون داده‌هايي به صورت آمارهای‬
‫ثبتی ارایه میکند‪.‬‬
‫‪13‬‬


Slide 14

‫مالكهاي قابليت توليد به روش ثبتي‬
‫الف ‪ -‬برخورداري از تعريف مشخص‪ ،‬روشن و بدون ابهام‬

‫ب ‪ -‬امكان ثبت دادهها در پايينترين نقطه‬
‫ج‪ -‬امكان ثبت دادهها بهنگام وقوع عمل‬
‫د‪ -‬داشتن فرآيند منطقي‬
‫هـ ‪ -‬وجود افراد مسؤول و پاسخگو‬


Slide 15

‫حوزههاي كاري نظام آمارهاي ثبتي‬
‫شناسايي‬

‫ثبت‬
‫دادههاي ثبتي‬
‫انتقال‬
‫پردازش‬

‫آمارهاي ثبتي‬
‫ارايه‬
‫‪15‬‬


Slide 16

‫ماده ‪ 6‬برنامه ملي آمار‬
‫به منظور ساماندهي و استقرار نظام آمارهاي ثبتي كشور وظايف ذيل در‬
‫خصوص آمارهاي ثبتي بر عهده مركز آمار ايران و دستگاههاي اجرايي قرار‬

‫داده شده است‪:‬‬
‫‪ -1‬دستگاههاي اجرايي مكلفند تا پايان برنامه نسبت به ساماندهي آن دسته‬

‫از سيستمهاي اطالعاتي ـ عملياتي خود كه موردنياز شبكه ملي آماري كشور‬
‫ميباشد (شامل سيستمهاي موجود در پيوست برنامه) براساس "ضوابط و‬

‫فرآيند انتخاب نهايي سيستمهاي اطالعاتي‪ -‬عملياتي اقدام نمايند‪.‬‬
‫‪16‬‬


Slide 17

‫ماده ‪ 6‬برنامه ملي آمار‬
‫‪ ‬تبصره ‪ -1‬با توجه به اهميت سيستمهاي اطالعاتي‪-‬عملياتي اصلي شامل‬
‫سيستمهاي‪ :‬ثبت وقايع حياتي چهارگانه‪ ،‬مهاجرت‪ ،‬دانشآموزي‪ ،‬دانشجويي‪،‬‬
‫ماليات‪ ،‬كد مكاني (كدپستي)‪ ،‬جامع اطالعات امالك و كاداستر‪ ،‬خدمات رفاهي و‬
‫تأمين اجتماعي‪ ،‬واردات و صادرات‪ ،‬تسهيالت و مشتريان بانكي‪،‬كاركنان دولت و نظام‬
‫وظيفه و نقش آنها در ساماندهي نظام آمارهاي ثبتي كشور‪ ،‬دستگاههاي اجرايي‬
‫ذيربط مكلفند حداكثر تا پايان سال دوم برنامه توسعه نسبت به ساماندهي اين‬
‫سيستمها اقدام نمايند‪.‬‬
‫‪17‬‬


Slide 18

‫ضوابط‪ ،‬مقررات و دستورالعمل نظارت بر نظام آمارهاي ثبتي‬

‫‪ 1‬ـ آييننامه نظارت بر ساماندهي نظام آمارهاي ثبتي در دستگاههاي اجرايي كشور مصوب‬
‫جلسه مورخ ‪ 1387/6/3‬شوراي عالي آمار‬
‫‪ 2‬ـ ضوابط و دستورالعملهاي ساماندهي سيستمهاي اطالعاتي ـ عملياتي موضوع ماده ‪12‬‬
‫آييننامه مذكور‬
‫‪ 3‬ـ ضـوابط و فـرآيند انتخـاب نهايي سيستمهاي اطالعاتي – عملياتي به منظور ساماندهي‬
‫نظـام آمارهاي ثبتي در دستگاههاي اجرايي كشور مصوب شوراي عالي آمار‬
‫‪ 4‬ـ چـارچوب پيشنهـادي مـركز آمار ايران براي شرح خدمات طراحي‪ ،‬ساخت و استقرار‬
‫سيستمهاي اطالعاتي – عملياتي‬
‫‪ 5‬ـ اصول كلي و استـانداردهـاي الزماالجـرا براي طـراحي‪ ،‬سـاخت و استقـرار سيستمهاي‬
‫اطالعاتي – عملياتي‬
‫‪ 6‬ـ رويه نظارت بر طرح ساماندهي نظام آمارهاي ثبتي در دستگاههاي اجرايي كشور‬

‫‪18‬‬


Slide 19

‫ضابطه انتخاب سيستمها‬
‫سيستمهاي منتخب بايد ضمن ايفاي بيشترين نقش در‬

‫انجام مهمترين وظايف و ماموريتهاي اصلي دستگاه‪،‬‬
‫بيشترين اقالم آماري مورد نياز بخش در دستگاه مربوطه و‬
‫همچنين پايگاه اطالعات آماري كشور را تامين نمايد‪.‬‬
‫‪19‬‬


Slide 20

‫شناسايي‬
‫براي ايجاد هر نظام اطالعاتي بايد در ابتدا‪ ،‬اقالم اطالعاتي موردنياز شناسايي‬
‫شده سپس فرآيندهاي توليد اين اقالم مورد بررس ي قرار گيرد‪ .‬آن گاه به‬
‫منظور پوشش كامل حوزه مربوط به سواالتي از قبيل سواالت ذيل پاسخ داده‬
‫شود‪:‬‬
‫‪ ‬چه دادههايي را بايد ثبت كنيم؟‬
‫‪ ‬اين دادهها براي پوشش كدام نياز اطالعاتي ثبتميشوند؟‬
‫‪ ‬تعاريف و مفاهيم استاندارد اقالم اطالعاتي موردنياز كدام است؟‬
‫‪20‬استانداردها در مورد زمان‪ ،‬مكان‪ ،‬واحد اندازهگيري و غيره چيست؟‬


Slide 21

‫ثبت‬
‫در اين حوزه نيز بايستي به سؤاالت ذيل پاسخ داد‪:‬‬
‫دادههاي شناسايي شده‪ ،‬چگونه و در جريان چه عملياتي بايد ثبت شوند؟‬
‫چگونه ميتوان ثبت دادههاي الزم را در مناسبترين نقطه و در خالل عمليات عادي‬
‫سازمان گنجاند؟‬
‫فرمهاي عملياتي الزم چگونه طراحي ميشوند؟‬

‫چه كس ي و در چه زماني مسئوليت ثبت چه دادهاي را بر عهده دارد؟‬
‫مكانيزم الزم براي كنترل و تأييد صحت ثبت چيست؟‬
‫آيا الزامات و محمل قانوني براي ثبت هر قلم اطالعاتي وجود دارد يا بايد بهوجود آورد؟‬
‫‪21‬‬


Slide 22

‫انتقال‬
‫دادههاي ثبت شده بايد از مسيرهاي معين و مشخص منتقل شوند‪.‬‬
‫اين انتقال ميتواند با اهداف گوناگوني (مکانی‪ ،‬موضوعی و ‪ )...‬انجام‬
‫شود‪ .‬اما به هر حال بايد مشخص كرد كه‪،‬‬
‫ـ بهترين مسير انتقال دادههاي ثبت شده چيست ؟‬
‫ـ وظيفه هر عنصر در مسير انتقال‪ ،‬انجام چه نوع عملياتي است؟‬
‫ـ از چه نوع ابزارهايي براي انتقال استفاده ميشود؟‬

‫‪22‬‬


Slide 23

‫پردازش‬
‫پردازش دادهها‪ ،‬براي رسيدن به نيازهاي نهايي و بر طبق مالكهاي‬
‫پيشبيني شده انجام ميگيرد‪ .‬در اين حوزه كاري بايد بررس ي كرد كه‪،‬‬
‫ـ چارچوب گزارشهاي خروجي به چه صورت باشد؟‬
‫ـ چه نوع پردازشهايي بايد روي دادههاي ثبتي صورت گيرد تا چارچوب‬
‫گزارشات خروجي تأمين شود؟‬

‫‪23‬‬


Slide 24

‫ارایه‬
‫آمارهاي ثبتي بايد بر طبق درخواست كاربران به آنها ارايه گردد‪ .‬براي اينكار بايد به‬
‫سؤاالت اساس ي زير پاسخ دهيم‪.‬‬
‫گزارشات خروجي از نظر شكل و قالب‪ :‬متن‪ ،‬جدول‪ ،‬نمودار و … چگونه باشد؟‬
‫( استانداردهاي شكلي)‬
‫در چه مقاطعي از زمان بايستي اين گزارشها ارايه شوند؟ (استانداردهاي زماني)‬

‫سطوح دسترس ي به گزارشات چگونه باشد؟ (استانداردهاي امنيتي)‬

‫‪24‬‬


Slide 25

‫آموزش‬
‫‪ ‬آشنایی با نظام آمارهای ثبتی ویژه کارشناسان مرکز آمار ایران‬
‫‪ ‬آشنایی با نظام آمارهای ثبتی ویژه کارشناسان دفاتر آمار و‬
‫اطالعات استانداری ها‬
‫‪ ‬آشنایی با نظام آمارهای ثبتی ویژه کارشناسان دفاتر آمار‬
‫دستگاههای اجرایی‬
‫‪ ‬آموزشهاي خاص برخي از دستگاههاي اجرايي ملي‬


Slide 26

‫برنامه كار استانها در سال جاري‬

‫‪ 1‬ـ آموزش‬
‫‪ 2‬ـ ارزيابي كيفيت آمارهاي ثبتي‬
‫‪ 3‬ـ نظارت بر آمارهاي ثبتي‬

‫‪26‬‬


Slide 27

‫برنامه كار دستگاههاي اجرايي‬
‫‪ 1‬ـ معرفي سيستمهاي موجود‬
‫‪ 2‬ـ نحوه عملكرد آنها‬

‫‪ 3‬ـ بهنگامي و تناوب‬
‫‪ 4‬ـ آموزش‬

‫‪27‬‬


Slide 28

28


Slide 29

‫به منظور پوشش كامل طرحهاي آماري نمونهگيري چارچوبسازي و بهنگامسازي آن از‬
‫ً‬
‫فعاليتهاي حايز اهميت مركز است كه معموال با دو روش ذيل صورت ميپذيرد‪:‬‬
‫‪ -‬اجرای سرشماری کارگاهی‬

‫‪-‬استفاده از آمارهای ثبتی‬


Slide 30

‫‪ 1‬ـ استفاده از فهرستهای موجود در دستگاههای اجرایی‬
‫ً‬
‫‪ 2‬ـ استفاده از فهرستها و اطالعات يك دستگاه اجرايي نسبتا جامع (مانند‬
‫سازمان امور مالياتي) بهطور ساليانه‬
‫اين امر مستلزم وجود فهرست مناسب از كارگاههاي در دستگاههاي اجرايي و‬
‫توجه به نكات ذيل است‪:‬‬
‫ تطابق تعاريف و مفاهيم‬‫ کیفیت فهرست از نظر آدرس‪ ،‬متغيرهای کمکی‪ ،‬بهنگام بودن و ‪...‬‬‫‪-‬ميزان پوشش‬


Slide 31

31


Slide 32

‫هدف از تعيين شناسه يكتاي كارگاهها و فعاالن اقتصادي كشور‪:‬‬

‫در زمينه كارگاه‌ها ‌و فعا ‌لن‬
‫ي كشو ‌ر ‌‬
‫نياز نظام آمار ‌‬
‫تأمين آمارهاي مورد ‌‬
‫اقتصادي ‌از طريق يكپارچه‌سازي‌ ‌و ايجاد زمينه‌هاي لزم به منظور‌ تبادل‬
‫در دستگاه‌هاي‬
‫مستقر ‌‬
‫‌‬
‫اطالعات بين سيستم‌هاي اطالعاتي – عملياتي‬
‫اجرايي‬
‫كاربرد شناسه يكتاي كارگاهها و فعاالن اقتصادي كشور‪:‬‬
‫صر به‬
‫شناسايي كارگاه‌ها ‌و فعالن اقتصادي توسط يك رشته عددي منح ‌‬
‫كارگاه‌ها ‌و‬
‫در سيستم‌هاي اطالعاتي – عملياتي ثبت‌كننده اطالعات ‌‬
‫فرد ‌‬
‫كديگر‬
‫‌‬
‫فعالن اقتصادي ‌و ايجاد امكان مبادله اطالعات اين سيستم‌ها با ي‬
‫ي كشور‌‬
‫‌و با پايگاه اطالعات آمار ‌‬


Slide 33

‫حفظ هویت مستقل در برابر تغیيرات مکانی و مدیریتی کارگاه‬
‫برخورداری از ثبات حداکثری شناسه در طول زمان‬

‫قابلیت تعامل و تبادل اطالعات بين سیستمهای اطالعاتی‪ -‬عملیاتی مستقر در‬
‫دستگاههای اجرایی از طریق شناسه یکتا‬
‫رعایت اصل اختصار شناسه و جلوگيری از تکرار و انباشت دادهها در پایگاههای‬
‫اطالعاتی‬


Slide 34

‫ساختار شناسهي يكتاي كسب و كار ‪:‬‬
‫تعداد ‪ 9‬كاراكتر از ارقام به صورت سريالي منحصر به فرد همراه‬
‫با يك رقم كنترل براي جلوگيري از خطا در ورود اطالعات‬

‫اجزا‬

‫رقم كنترل‬

‫سريال منحصر بفرد‬

‫تعداد كاراكتر‬

‫‪1‬رقم‬

‫‪9‬رقم‬


Slide 35

‫فيلدهاي يونيك كننده‬
‫‪ ‬كد پستي‬
‫‪ ‬شماره ملي ( شخص حقيقي)‪ /‬شناسه ملي (شخص حقوقي)‬

‫فيلدهاي اطالعاتي كه موجب منحصر بفرد شدن و‬
‫جلوگيري از تكرار شناسه مربوط به هر كارگاه ميشود‪ .‬تغيير‬
‫توام فيلدهاي يونيك كننده موجب تغيير شناسه ميشود‪.‬‬


Slide 36

‫فيلدهاي الزامي‬
‫وجود اطالعات آنها در كنار شناسهي يكتاي كسب و كار ضروري است‪:‬‬
‫• كد پستي كارگاه‬
‫•شماره ملي اشخاص حقيقي براي مالكين حقيقي‪/‬‬
‫شناسه ملي اشخاص حقوقي براي مالكين حقوقي‬
‫• كد ‪ 4‬رقمي ‪ ISIC‬مربوط به فعاليت‬
‫• شماره وتاريخ صدورمجوز اخذ شده از دستگاه اجرايي صادر كننده‬
‫• نام دارنده مجوز ( نام شخص(حقيقي)‪ /‬نام شركت (حقوقي))‬
‫• تلفن ثابت كارگاه‬
‫•تابع ‪ /‬متبوع بودن كارگاه‬
‫•فعال‪ /‬غير فعال بودن كارگاه‬
‫تغیير فیلدهای الزامی موجب تغیير شناسه نمی شود‪ ،‬بلکه این فیلدها فقط‬
‫باگذشت زمان و بروز تغیيرات‪ ،‬بهنگام می شوند‪.‬‬


Slide 37

37