Slide 1

TEDMER
Türkiye Etik Değerler Merkezi Vakfı
Etik Barometre Araştırması
Nisan 2007
ERA Research & Consultancy


Slide 2

Araştırma Hakkında Bilgi
Araştırmanın amacı

Etiğe ilişkin değişimi, verilere dayalı olarak takip
etmesine imkan tanıyacak olan etik barometrenin
oluşturulması

Araştırmanın yöntemi

WEB üzerinden online anket
(kendi kendine doldurma)

Araştırmanın örneklemi

98 Yönetici

Araştırmanın örneklem profili

İSO 500 ile ERA Research ve Tedmer’in sağladığı
listelerdeki şirketlerin üst düzey yöneticileri,
Kurumsal İletişim ve İnsan Kaynakları bölümleri
yöneticileri

2


Slide 3

Türkiye’de Etik Göstergeler
TEDMER
Türkiye Etik Değerler Merkezi Vakfı


Slide 4

Etik Gelişim Beklentisi
2006 senesini göz önüne alarak, önümüzdeki 12 ay içinde ülkemizdeki
etik gelişmelerin ne yöne gideceğini düşünüyorsunuz ?
Aynı
kalacak
37,8%
Kötüye

gidecek
19,4%
Bilmiyor/
Fikri yok
2,0%
İyiye
gidecek
40,8%
Baz: 98

4


Slide 5

Türkiye’de İş Etiğinin İlerlemesini
Etkileyen Faktörler
Ülkemizde iş etiğinin ilerlemesine yönelik olarak aşağıdaki ifadelere ne
derece katıldığınızı belirtir misiniz?
Firmaların üst yönetimlerinin etik yaklaşımı
desteklemesi iş etiğinin ilerlemesine olumlu katkı yapar

96,9

Avrupa Birliği'ne uyum süreci iş etiğinin
gelişimini olumlu yönde etkileyecektir

89,8

Bürokratik engeller iş etiğinin
gelişimini yavaşlatıcı niteliktedir

73,5

Bir ülkedeki ekonomik gelişim, etik gelişimi
etkileyen başlıca faktörlerden biridir

75,5

BDDK, Reklam Özdenetim Kurulu vb. düzenleyici
otoriteler iş etiğinin gelişimine olumlu katkıda bulunur

72,4

Etik gelişim, ülkemizde ekonomik gelişimi
etkileyen başlıca faktörlerden biridir

72,4

Firmaların finansal gücünün yüksek olması
iş etiğinin gelişimini olumlu yönde etkiler

56,1

Rekabetin artması iş etiğinin
gelişimini olumlu yönde etkiler

50,0

Firmaların zaman baskısı yaşamaması iş
etiği yaklaşımını olumlu yönde etkiler

40,8
Baz: 98

Katılım %

5


Slide 6

İş Etiğinin Karlılık Üzerindeki Etkisi
Sizce iş etiğine uymak, firmaların kârlılık durumunu nasıl etkiler?
Uzun Vadede

Kısa Vadede
Olumsuz yönde etkiler

1,0

38,8

Hiç bir etkisi olmaz

29,6

Olumlu yönde etkiler

27,6

4,1

91,9

Bilmiyor/ Fikri yok 4,1

3,1

%
Ortalama : 2.93

%
Ortalama : 4.37
Baz: 98

6


Slide 7

Sektörler Bazında Etik Göstergeler
TEDMER
Türkiye Etik Değerler Merkezi Vakfı


Slide 8

Etik Konusunda En Fazla Yol Kat Etmiş
Sektörler
Bankacılık ve Finans
Bilgi Teknolojileri
Otomotiv
Dayanıklı Tüketim
26,5
İlaç
20,4
Telekomünikasyon
20,4
Dayanıksız tüketim/ FMCG
17,3
Eğitim
12,2
Pazar Araştırması
11,2
Sağlık
11,2
İletişim ve danışmanlık
9,2
Enerji
7,1
Perakendecilik
6,1
İnşaat/ Taahhüt
5,1
Kamu Sektörü
4,1
Tekstil
4,1
Turizm
Belediyeler/ Yerel 3,1
Yönetimler 2,0
Medya 1,0
Hiçbiri 3,1
Baz: 98

Baz %

49,0
45,9
40,8

8


Slide 9

Etik Konusunda En Fazla Yol Alması
Gereken Sektörler
Belediyeler/ Yerel Yönetimler
Medya
Kamu Sektörü
Sağlık
İnşaat/ Taahhüt
İlaç
Eğitim
Turizm
Bankacılık ve Finans
Tekstil
Enerji
Dayanıksız tüketim/ FMCG
Pazar Araştırması
İletişim ve danışmanlık
Telekomünikasyon
Perakendecilik
Bilgi Teknolojileri
Dayanıklı Tüketim
Otomotiv

78,6
74,5
66,3
57,1
54,1
48,0
37,8
33,7
27,6
25,5
23,5
20,4
18,4
17,3
16,3
14,3
13,3
10,2
10,2

Baz: 98

Baz %

9


Slide 10

Türk İş Dünyası ve Kendi Sektörünü
Etik Bulma Düzeyi
Genel olarak Türk iş dünyasını ve sektörünüzü
ne derece etik bulduğunuzu belirtir misiniz?
Kendi Sektörü

Türk İş Dünyası
Etik değil

Ne etik ne de değil

Etik

Bilmiyor/ Fikri yok

28,5

49,0

26,5

42,9

40,8

6,1

4,1

2,0

%
Ortalama : 3.11

%
Ortalama : 2.53
Baz: 98

10


Slide 11

Etik Konusunda Yerli ve Yabancı
Firmaları Karşılaştırma
Yerli ve yabancı sermayeli firmaları, iş etiğinde bulundukları
nokta açısından, nasıl değerlendiriyorsunuz?

Hiçbir fark
yok 14,4%
Yabancı
firmalar
daha ileri
bir noktada
79,4%

Fikri yok
6,2%

Baz: 97
11


Slide 12

İş Etiğine Aykırı Davranışlara İlişkin
Gözlenen Değişim
Geçtiğimiz yıl içinde sektörünüzde iş etiğine aykırı eylem ve davranışların
(rüşvet, yolsuzluk, bilgi saklama, ayrımcılık, aldatıcı reklam vb.)
nasıl bir değişim gösterdiği görüşündesiniz?

Azaldı
23,7%
Bilmiyor/
Fikri yok
21,6%

Aynı kaldı
41,2%

Arttı 13,4%

Baz: 97

12


Slide 13

Etik Dışı Uygulamalar …
Sektörünüzde görülen etik dışı uygulamalar ağırlıklı olarak …
Sadece münferit düzeyde; birey düzeyinde yapılıyor

30,9

Üst yönetim iradesi ile

23,4

Şirket politikası haline gelmiş nitelikte

Etik dışı uygulama hiç yok

13,8

5,3

Fikri yok
Baz: 94

26,6
%

13


Slide 14

Etik Kod Uygulama
Firmanızda/ kurumunuzda yazılı iş etiği/ ahlaki
kuralları, standartlarına ihtiyaç var mı?
Firmanızın/ kurumunuzun işinize rehberlik
etmesi amacıyla sağladığı herhangi bir
yazılı iş etiği kuralları, standartları var mı?

İhtiyaç yok

25,0

Ne ihtiyaç var ne yok

20,0

Evet 66,7%
Hayır 22,2%

Hazırlanıyor
11,1%

İhtiyaç var

Bilmiyor/ Fikri yok

50,0

5,0

Baz: 90
%

Baz: 20

14


Slide 15

Teşekkür ederiz …
TEDMER
Türkiye Etik Değerler Merkezi Vakfı