Transcript Kamuda Etik Davranış İlkeleri - İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı
Slide 1
KAMUDA ETİK DAVRANIŞ
İLKELERİ
Slide 2
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK NEDİR?
ethos, genel anlamıyla iyi-kötü, doğru-yanlış ile ilgili değerler,
ilkeler ve kurallar,
…ahlakın temellerini inceleyen felsefenin bir dalı,
…ahlak ilkelerinin tümü,
…meslek ahlakı, ilkeleri ve kuralları,
…etik değerler ve ilkeler, daha evrensel bir nitelik gösterir,
2
Slide 3
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK NEDİR?
etik, felsefenin, insanın oluşturduğu değerler
evrenini inceleyen, onu iyi, kötü ya da onaylanabilir,
onaylanamaz, doğru, yanlış biçiminde yorumlayan bir
alt dalıdır,
3
Slide 4
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK NEDİR?
bir felsefe dalı olarak etik, insanların töresel ya da
ahlaksal ilişkilerini, davranış biçimlerini ve
görüşlerini araştıran bir bilim dalıdır,
…Aristo, etiği, insanın günlük hayatında yararlı olacak
davranışların keşfi olarak tanımlarken,
…bugün bazı yazarlarca etik, insan hareketlerinin
ahlaki uygulamalar doğrultusunda düşünülmesi
şeklinde açıklanabilmektedir
4
Slide 5
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK NEDİR?
•
Etik, kişinin davranışlarına temel olan ahlak
ilkelerinin
tümüdür.
• Başka bir ifade ile etik, insanlara ‘‘işlerin nasıl
yapılması gerektiğini’ belirlemede yardımcı olan
kılavuz (rehber) değerler, ilkeler ve standartlardır.
• Etik,aynı zamanda bir süreçtir. Bu süreçte karar
alırken ve uygulamayı yaparken, belirli değerlere
bağlı kalınarak hareket edilir.
5
Slide 6
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNİN AMACI VE ÖNEMİ
• Etik davranış ilkeleri ile varılmak veya elde edilmek istenen
amaç, devlette ve toplumda yolsuzluğu ve genel olarak
yozlaşmayı önlemek ve dürüstlüğü hakim kılmaktır.
• Kamu hizmeti bir “emanet”tir. Kamu görevlileri, bu
emanetin bilincinde olarak, kamu hizmetlerini etkin, verimli
ve dürüst bir şekilde yürütmeli; görevlerini yerine getirirken
ve takdir yetkilerini kullanırken mesleki etik ilke ve
standartlara bağlı kalmalıdır.
• Bazı durumlarda, yasalar ve diğer hukuki düzenlemeler, bir
kurumda ortaya çıkan ahlak dışı davranışların
tanımlanmasında yetersiz kalabilmektedir. Böylesi yasal
boşlukların bulunduğu “gri alanlar”da, karşılaşılan
ikilemlerin çözümünde kamu görevlilerine yardımcı olacak
etik ilke ve standartlar, en az yasalar kadar önemlidir.
6
Slide 7
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KARŞILAŞILABİLECEK ETİK İKİLİMLER
Etik ikilem, iki veya daha fazla yarışan değerin
çatışma halinde olmasıdır. Eğer, çatışan bu
değerlerden birisi korunursa, diğeri
korunamamaktadır ya da bir veya daha fazlasını
koruyabilmek için, diğerlerini göz ardı etmek
zorunluluğu bulunmaktadır.
1. Kamu görevlilerinin karşılaştıkları birinci ikilem
turu, önlerindeki seçeneklerin hiç birisinin tam
manasıyla tatmin edici olmadığı, onların içinden en az
kotu yada diğerlerine göre daha iyi olan seçeneğin
belirlenmesi durumudur.
7
Slide 8
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
Örnek: Yıkılan bir köprünün yenisinin yapılması için
acılan ihalede, ihaleye katılmak üzere başvuran
firmaların hiç birisi, tam anlamıyla yeterli şartları
taşımamaktadır. Ancak, yeni bir ihalenin açılması için
gerekli zaman yoktur ve kararın bir an önce verilmesi
gerekmektedir. Bu durumda, kamu görevlisi, yeterli
şartları taşımayan firmalar içinde, diğerlerine göre en
iyisini seçmek durumundadır.
8
Slide 9
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
2. İkinci ikilem türü, seçeneklerin birden fazlasının ya da
tamamının kendi başına iyi olduğu ve birisinin seçilmesi
durumunda diğerinden vazgeçilmesinin gerektiği bir
durumdur. Burada kamu görevlisi, “en iyi”ler arasında bir
secim yapmak durumundadır.
Örnek: Bir kamu görevine atamada, aynı okuldan ve aynı diploma
derecesiyle mezun olan, yapılan sınavlarda da aynı performansı
gösteren iki aday arasından birisinin tercih edilmesi, böyle zor bir
secimi gerektirmektedir.
3. Üçüncü ikilem türü, farklı kişi ve gruplar üzerinde farklı
etki ve sonuçlar doğurması muhtemel bir kararın
verilmesidir. Burada en fazla kişiyi memnun edecek bir
kararın verilmesi gerekmektedir.
9
Slide 10
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
4. Kamu görevlilerinin karşılaşabilecekleri son ikilem
türü, verecekleri kararın muhtemel sonucundan,
kendilerinin ya da yakınlarının olumlu ya da olumsuz
ve/veya dolaylı ya da dolaysız etkilenmeleri
durumudur.Böyle bir durumda, “çıkar çatışması” söz
konusu olmaktadır. Yani, karar alıcının bireysel
çıkarları ile genel anlamda kamu çıkarı çelişmektedir.
Bir kimsenin, kendi çıkarı aleyhine bir karar
verebilmesi son derece güçtür. Böyle durumlarda,
ilke olarak, karardan olumlu ya da olumsuz ve/veya
dolaylı ya da dolaysız olarak etkilenebilecek kamu
görevlilerinin, karar verme surecine katılmamaları
gerekmektedir.
10
Slide 11
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK İLKE VE DEĞERLERE İLİŞKİN MEVZUAT
Önceki dönemlerde, ülkemizde, kamu görevlilerinin
uyması gereken etik ilke ve değerlere ilişkin özel bir
düzenleme yoktu.
Etik ilke ve standartlar, Anayasada, 657 sayılı Devlet
Memurları Kanunu ve bu kanuna dayanılarak
çıkarılan yönetmeliklerde, 2531 sayılı Kamu
Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler
Hakkında Kanun’da, 3628 sayılı Mal Bildiriminde
Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele
Kanunu’nda, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda ve
diğer mevzuatta dağınık olarak yer almaktaydı.
11
Slide 12
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK İLKE VE DEĞERLERE İLİŞKİN MEVZUAT
2004 yılı, ülkemizde etiğe dayalı bir yönetim
sisteminin oluşturulmasında donum noktasıdır. Bu
tarihte çıkarılan 5176 sayılı “Kamu Görevlileri Etik
Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun” ile Kamu Görevlileri Etik
Kurulu kurulmuştur. Kamu Görevlileri Etik Kurulu
tarafından hazırlanan “Kamu Görevlileri Etik Davranış
İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında
Yönetmelik” ise, kamu görevlilerinin, görevlerini
yerine getirirken uymaları gereken genel etik ilke ve
standartları toplu olarak ortaya koyması bakımından
önemlidir.
12
Slide 13
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİĞE İLİŞKİN ÖRGÜTSEL YAPI
Kamu Görevlileri Etik Kurulu: kamu görevlilerinin
uymaları gereken etik davranış ilkelerini belirlemek
ve uygulamayı gözetmek üzere Başbakanlık
bünyesinde kurulmuştur.
Etik Komisyonları: Kurum ve kuruluşlarda
oluşturulur. Etik komisyonları, kurum içinden en az
üç kişiden oluşmaktadır. Etik komisyonunun üyeleri,
üyelerinin ne kadar süreyle görev yapacağı ve diğer
hususlar, kurum ve kuruluşun üst yöneticisince
belirlenir.
13
Slide 14
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
GÖREVİN YERİNE GETİRİLMESİNDE UYULMASI
GEREKEN ESASLAR
Kamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine
getirilmesinde; sürekli gelişimi, katılımcılığı,
saydamlığı, tarafsızlığı, dürüstlüğü, kamu yararını
gözetmeyi, hesap verebilirliği, öngörülebilirliği,
hizmette yerindeliği ve beyana güveni esas alırlar
14
Slide 15
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HALKA HİZMET BİLİNCİYLE HAREKET ETME
Hizmetlerle ilgili hizmetten yararlananların
ihtiyaçlarını ve beklentilerini önceden tespit etmeye
yönelik anket ve referandumlar yapılabilir, halkın
hizmetlere ilişkin memnuniyet düzeyi düzenli olarak
ölçülebilir, özel sektörün ve diğer kamu kurumlarının
iyi uygulama örnekleri görev yapılan kuruma
aktarılabilir,
15
Slide 16
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HİZMET STANDARTLARINA UYMA, VATANDAŞA YOL
GÖSTERME, NEZAKET VE SAYGI
Hizmet almak için kamu kurumlarına müracaat eden
vatandaşlar, çoğu zaman iş ve işlemlerle ilgili hangi
belgelerin gerektiğini, nereye müracaat edeceklerini,
nasıl bir yol izleyeceklerini ve işlerinin ne kadar
surede tamamlanacağını bilmemektedirler. Etik dışı
davranışlara zemin hazırlayan böylesi durumların
önlenebilmesi için, öncelikle hizmet standartları ve iş
süreçleri belirlenerek Internet, afiş, levha, el ilanı,
broşür vb. yönlendiriciler vasıtasıyla halka
duyurulmalı ve iş ve işlemler bu standartlara göre
yürütülmelidir.
16
Slide 17
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
AMAÇ VE MİSYONA BAĞLILIK
Kamu görevlileri, çalıştıkları kurum veya kuruluşun
amaçlarına ve misyonuna uygun davranırlar. Ülkenin
çıkarları, toplumun refahı ve kurumlarının hizmet
idealleri doğrultusunda hareket ederler.
17
Slide 18
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
DÜRÜSTLÜK VE TARAFSIZLIK
Kamu görevlileri; tüm eylem ve işlemlerinde
yasallık,adalet, eşitlik ve dürüstlük ilkeleri
doğrultusunda hareket ederler, görevlerini yerine
getirirken ve hizmetlerden yararlandırmada dil, din,
felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, cinsiyet ve benzeri
sebeplerle ayrım yapamazlar, insan hak ve
özgürlüklerine aykırı veya kısıtlayıcı muamelede ve
fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalarda
bulunamazlar
• Takdir Yetkisinin Kullanımından Kaçınma veya Kişisel
Çıkar Sağlama Amacıyla Kullanılması
• Hizmet Kayırmacılığı
• Kamu Makamlarının Mevzuata Uygun
Politikalarını,Kararlarını ve Eylemlerini Engelleme
(Burokratik Sabotaj)
18
Slide 19
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
SAYGINLIK VE GÜVEN
• Kamu görevlileri, halka hizmetin kişisel veya özel her
türlü menfaatin üzerinde bir görev olduğu bilinciyle
hizmet gereklerine uygun hareket eder, hizmetten
yararlananlara kotu davranamaz, işi savsaklayamaz,
cifte standart uygulayamaz ve taraf tutamazlar.
• Yönetici veya denetleyici konumunda bulunan kamu
görevlileri, keyfi davranışlarda, baskı, hakaret ve
tehdit edici uygulamalarda bulunamaz, acık ve kesin
kanıtlara dayanmayan rapor düzenleyemez,
mevzuata aykırı olarak kendileri için hizmet, imkan
veya benzeri çıkarları talep edemez ve talep olmasa
dahi sunulanı kabul edemezler.
19
Slide 20
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
YETKİLİ MAKAMLARA BİLDİRİM
Kurum içerisindeki ahlaklı kamu görevlilerinin,
meslek onurunu korumak ve kamu kaynaklarının
israfını önlemek amacıyla, ahlak dışı uygulamalarda
ve yolsuz davranışlarda bulunanları ihbar etmeleri
suretiyle söz konusu olaylar kolaylıkla açığa
çıkarılabilir.
20
Slide 21
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ÇIKAR ÇATIŞMASINDAN KAÇINMA
• Kamu görevlisinin yapacağı işlem, eylem veya alacağı
karardan olumsuz olarak etkilenecek ya da bunlardan
çıkar sağlayacak kişilerin içinde, kendisinin ya da eş,
dost, akraba, arkadaş, daha önceki işinden tanıdığı
kimselerin (objektif olarak davranmasını
etkileyebilecek herkes) bulunması, çıkar çatışmasını
ortaya çıkarmaktadır.
21
Slide 22
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ÇIKAR ÇATIŞMASINDAN KAÇINMA
• Kamu görevlileri, çıkar çatışmasında şahsi
sorumluluğa sahiptir ve çıkar çatışmasının
doğabileceği durumu genellikle şahsen bilen kişiler
oldukları için, herhangi bir potansiyel ya da gerçek
çıkar çatışması konusunda dikkatli davranır, çıkar
çatışmasından kaçınmak için gerekli adımları atar,
çıkar çatışmasının farkına varır varmaz durumu
üstlerine bildirir ve çıkar çatışması kapsamına giren
menfaatlerden kendilerini uzak tutarlar.
22
Slide 23
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HEDİYE ALMA
Türk kamu yönetimi geleneğinde, mevzuatça kesinlikle
yasaklanmış olmasına rağmen, kamu görevlilerinin iş
sahiplerinden ve mesai arkadaşlarından hediye alması,
oldukça yaygın bir uygulamadır. Yasaklamalara rağmen
kamu görevlilerine bazı özel kişi ve firmalar ile denetimi
altında bulunan kuruluşlarca özellikle yılbaşı, bayram ve
diğer özel günler bahane edilerek çeşitli hediyeler
verilmektedir.
• İyi niyetle verilen hediyeler: kamu hizmetinden memnun
kalan bir vatandaşın, memnuniyetini ifade etmek için kamu
görevlisine içinden gelerek verdiği sembolik hediyelerdir.
23
Slide 24
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HEDİYE ALMA
• Çıkar Sağlama Amacıyla verilen hediyeler: Çoğu zaman
hediyenin verildiği anda kamu görevlisi ile hediyeyi veren
arasında hizmetle ilgili bir bağlantı da bulunmamaktadır.
Kamu görevlisi hediyeyi verenin uzun donemdeki niyetini
sezememekte ve durumdan şüphelenmeyerek hediyeyi
kabul etmektedir.
• İster iyi niyetle, isterse çıkar sağlama amacıyla verilsin,
kamu görevlilerinin hediye almaması, kamu görevlisine
hediye verilmemesi ve görev sebebiyle çıkar sağlanmaması
temel ilkedir.
24
Slide 25
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HANGİ HEDİYELER ALINABİLİR?
• Yönetmelikte, hediye alma yasağının istisnaları
sayılmaktadır. Buna göre aşağıda belirtilenler hediye
alma yasağı kapsamı dışındadır, yani alınabilir:
• Görev yapılan kuruma katkı anlamına gelen, kurum
hizmetlerinin hukuka uygun yürütülmesini
etkilemeyecek olan ve kamu hizmetine tahsis
edilmek, kurumun demirbaş listesine kaydedilmek ve
kamuoyuna açıklanmak koşuluyla alınanlar (makam
aracı ve belli bir kamu görevlisinin hizmetine tahsis
edilmek üzere alınan diğer hediyeler hariç) ile kurum
ve kuruluşlara yapılan bağışlar,
• Kitap, dergi, makale, kaset, takvim, cd veya buna
benzer nitelikte olanlar,
25
Slide 26
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HANGİ HEDİYELER ALINABİLİR?
• Halka acık yarışmalarda, kampanyalarda veya
etkinliklerde kazanılan ödül veya hediyeler,
• Herkese acık konferans, sempozyum, forum,
panel,yemek, resepsiyon veya buna benzer
etkinliklerde verilen hatıra niteliğindeki hediyeler,
• Tanıtım amacına yönelik, herkese dağıtılan ve
sembolik değeri bulunan reklam ve el sanatları
ürünleri,
• Finans kurumlarından piyasa koşullarına göre alınan
krediler.
26
Slide 27
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HANGİ HEDİYELER ALINAMAZ?
• Görev yapılan kurumla iş, hizmet veya çıkar ilişkisi içinde
bulunanlardan alınan karşılama, veda ve kutlama
hediyeleri, burs, seyahat, ücretsiz konaklama ve hediye
çekleri,
• Taşınır veya taşınmaz mal veya hizmet satın alırken,
satarken veya kiralarken piyasa fiyatına göre makul
olmayan bedeller üzerinden yapılan işlemler,
• Hizmetten yararlananların vereceği her turlu eşya, giysi,
takı veya gıda turu hediyeler,
• Görev yapılan kurumla iş veya hizmet ilişkisi içinde
olanlardan alınan borç ve krediler.
27
Slide 28
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KAMU MALLARI VE KAYNAKLARININ KULLANIMI
Kamu görevlileri, kamu bina ve taşıtları ile diğer
kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve
hizmet gerekleri dışında kullanamaz ve
kullandıramazlar, bunları korur ve her an hizmete
hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri alırlar
28
Slide 29
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
SAVURGANLIKTAN KAÇINMA
Kamu görevlileri, kamu bina ve taşıtları ile diğer
kamu malları ve kaynaklarının kullanımında israf ve
savurganlıktan kaçınır; mesai suresini, kamu
mallarını, kaynaklarını, işgücünü ve imkanlarını
kullanırken etkin, verimli ve tutumlu davranırlar
29
Slide 30
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
BAĞLAYICI AÇIKLAMALAR VE GERÇEK DIŞI BEYAN
• Kamu görevlileri, görevlerini yerine getirirken
yetkilerini aşarak çalıştıkları kurumlarını bağlayıcı
açıklama, taahhüt, vaat veya girişimlerde
bulunamazlar, aldatıcı ve gerçek dışı beyanat
veremezler
• Bilgi Verme, Saydamlık ve Katılımcılık: Kamu
görevlileri, halkın bilgi edinme hakkını kullanmasına
yardımcı olurlar. Gerçek ve tüzel kişilerin talep
etmesi halinde istenen bilgi veya belgeleri, 4982
sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’nda belirlene
istisnalar dışında, usulüne uygun olarak verirler
30
Slide 31
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
YÖNETİCİLERİN HESAP VERME SORUMLULUĞU
• Kamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine
getirilmesi sırasında sorumlulukları ve
yükümlülükleri konusunda hesap verebilir ve
kamusal değerlendirme ve denetime her zaman acık
ve hazır olurlar.
• Yönetici kamu görevlileri, kurumlarının amaç ve
politikalarına uygun olmayan işlem veya eylemleri
engellemek için görev ve yetkilerinin gerektirdiği
önlemleri zamanında alırlar.
31
Slide 32
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
MAL BİLDİRİMİNDE BULUNMA
• Kamu görevlileri, kendileriyle eşlerine ve velayeti
altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmazları,
alacak ve borçları hakkında, 3628 sayılı Mal
Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla
Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca, yetkili
makama mal bildiriminde bulunurlar.
• Kamu Görevlileri Etik Kurulu’nun, gerek gördüğü
takdirde mal bildirimlerini inceleme yetkisi
bulunmaktadır. Mal bildirimlerindeki bilgilerin
doğruluğunun kontrolü amacıyla ilgili kişi ve
kuruluşlar (bankalar ve özel finans kurumları dahil)
talep edilen bilgileri, en geç otuz gün içinde Kurul’a
vermekle yükümlüdürler.
32
Slide 33
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNE AYKIRILIK İDDİASIYLA
BAŞVURMA
3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına İlişkin
Kanun’da belirlenen esaslara göre, medeni hakları
kullanma ehliyetine sahip Türkiye Cumhuriyeti
Vatandaşları ile Türkiye’de oturan yabancı gerçek
kişiler, en az genel mudur, eşiti ve ustu kamu
görevlilerinin etik davranış ilkelerine aykırı
davrandıkları iddiası ile Kamu Görevlileri Etik
Kurulu’na başvuruda bulunabilirler. Başvuruda
bulunabilmek için başvuranın menfaatinin
etkilenmesi koşulu aranmaz.
33
Slide 34
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNE AYKIRILIK İDDİASIYLA BAŞVURMA
Diğer kamu görevlilerinin etik davranış ilkelerine
aykırı uygulamaları bulunduğu iddiasıyla yapılacak
başvurular ilgili kurumların yetkili disiplin
kurullarında Kurul tarafından çıkarılan
yönetmeliklerde belirlenen etik davranış ilkelerine
aykırılık olup olmadığı yönünde değerlendirilir.
34
Slide 35
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
BAŞVURU BİÇİMLERİ
Başvurular;
a) Yazılı dilekçe,
b) Elektronik posta,
c) Tutanağa geçirilen sözlü başvuru yolları ile yapılır.
• Başvuru usulü: Başvuru, gerçek kişiler tarafından adı,
soyadı, oturma yeri veya iş adresi ile imzayı
kapsayan dilekçelerle, en az genel mudur, eşiti ve
ustu görevliler icin Kurul Başkanlığına, diğer
görevliler için ise kurum yetkili disiplin kurullarına
yöneltilmek üzere ilgili kurum amirliğine yapılır.
• Dilekçede, etik ilkeye aykırı davranış iddiasına ilişkin
bilgi ve belgeler acık ve ayrıntılı olarak belirtilir. Elde
bulunan belgeler dilekçeye eklenir. Başvuru konusu
aykırı davranış iddiası, kişi, zaman ve yer belirtilerek
somut biçimde gösterilir
35
Slide 36
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HANGİ BAŞVURULAR KABUL EDİLMEZ?
• İsim ve imza bulunmayan başvuru dilekçeleri ile
Yönetmeliğin 33. ve 34. maddelerinde belirtilen unsurları
içermeyen elektronik posta yolu ile gönderilmiş başvurular
işleme konulmaz ve mümkünse durum başvuru sahibine
bildirilir.
• Gerçeğe aykırı beyanları içerdiği sonradan anlaşılan
başvurular, bu durumun anlaşıldığı tarihte işlemden
kaldırılır.
• Elektronik posta yoluyla yapılan başvurularda, gerçeğe
aykırı ad ve soyadı ile yapılan başvurular işleme konulmaz.
• Oluştuğu tarihi izleyen günden başlayarak iki yıl içinde
yapılmayan etik ilkelere aykırı davranışlar hakkındaki
başvurular incelenmez
36
Slide 37
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KAMU YÖNETİCİLERİNDEN BEKLENEN ETİK DAVRANIŞLAR
• Kurumun genel amaçlarını, ana hedeflerini ve
değerlerini tüm görevlilere bildiriniz.
• Davranış beklentilerinin açıkça tanımlandığı ve
herhangi bir ihlal varsa belirlenip düzeltildiği olumlu
bir çalışma ortamı oluşturunuz.
• Kurumunuzun faaliyetleri ile ilgili tüm sorumluluğu
kabul ediniz.
• Ust görevler için personel seçerken, liyakatlerini ve
mevcut davranış ve gelişim potansiyellerini göz
önüne alınız.
37
Slide 38
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KAMU YÖNETİCİLERİNDEN BEKLENEN ETİK DAVRANIŞLAR
• Sorun ve anlaşmazlıkları adil ve hızlı bir şekilde
çözünüz.
• Karar ve davranışlarınızda tutarlı, güvenilir,
öngörülebilir, adil ve nesne olunuz.
•
Etik ilke ve değerler konusunda kişisel olarak örnek
olunuz.
• İşinizde etkililik ve verimlilik konularında örnek
alınacak olası en yüksek standartları sürdürünüz.
• Tüm personele adil, tarafsız ve eşit davranınız.
38
Slide 39
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KAMU GÖREVLİLERİ ETİK SÖZLEŞMESİ
Kamu hizmetinin her türlü özel çıkarın üzerinde
olduğu ve kamu görevlisinin halkın hizmetinde
bulunduğu bilinç ve anlayışıyla;
* Halkın günlük yaşamını kolaylaştırmak, ihtiyaçlarını
en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamak, hizmet
kalitesini yükseltmek ve toplumun memnuniyetini
artırmak için çalışmayı,
* Görevimi insan haklarına saygı, saydamlık,
katılımcılık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu
yararını gözetme ve hukukun üstünlüğü ilkeleri
doğrultusunda yerine getirmeyi,
39
Slide 40
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KAMU GÖREVLİLERİ ETİK SÖZLEŞMESİ
*
Görevimi, görevle ilişkisi bulunan hiçbir gerçek veya
tüzel kişiden hediye almadan, maddi ve manevi fayda
veya bu nitelikte herhangi bir çıkar sağlamadan,
herhangi bir özel menfaat beklentisi içinde olmadan
yerine getirmeyi,
* Dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, yaş,
bedensel engelli ve cinsiyet ayrımı yapmadan, fırsat
eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalara
meydan vermeden tarafsızlık içerisinde hizmet
gereklerine uygun davranmayı,
40
Slide 41
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KAMU GÖREVLİLERİ ETİK SÖZLEŞMESİ
* Kişilerin dilekçe, bilgi edinme, şikayet ve dava açma
haklarına saygılı davranmayı, hizmetten
yararlananlara, çalışma arkadaşlarıma ve diğer
muhataplarıma karşı ilgili, nazik, ölçülü ve saygılı
hareket etmeyi,
* Kamu görevlileri Etik Kurulunca hazırlanan
yönetmeliklerle belirlenen etik davranış ilke ve
değerlerine bağlı olarak görev yapmayı ve hizmet
sunmayı taahhüt ederim.
Kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve
hizmet gerekleri dışında kullanmamayı ve
kullandırmamayı, bu mal ve kaynakları israf etmemeyi,
41
Slide 42
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KURULUŞUMUZ ETİK FAALİYETLERİ
• Kapsam içerisindeki kamu görevlileri, "Etik
Sozleşme" belgesini imzalamakla yükümlüdürler. Bu
belge, personelin özlük dosyasına konur.
• Kuruluşumuz Kurumsal Etik Politikası 19.03.2009
tarihinde yayınlanmıştır.
• Kuruluşumuz Etik Komisyonu 04.05.2005 tarihinde
oluşturulmuştur.
• Kuruluşlumuz Etik Komisyonu Genel Müdür
Yardımcısı başkanlığında Teftiş Kurulu Başkanı,
I.Hukuk Müşaviri ve Personel Dairesi Başkanın
katılımıyla toplanır.
42
Slide 43
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KURUMSAL ETİK POLTİKAMIZ
Görevlerimizi;
tarafsızlık,
dürüstlük
ve
adalet
ilkeleri
çerçevesinde
yürütmektir.
43
Slide 44
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KURUMSAL ETİK İLKELERİMİZ
44
Slide 45
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
YOZLAŞMA VE ETİK
o Yozlaşma, yasalara ve hizmet standartlarına
uymamanın yanında, etik ilkelere uymamayı da
içeren bir kavramdır.
o Siyaset, yönetim ve yargı, hem kurum olarak hem de
aktörler olarak bütün ülkelerde güven kaybıyla karşı
karşıya bulunmaktadır.
45
Slide 46
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
YOZLAŞMA VE ETİK
o Yozlaşma (corruption),bozulma, çürüme, kötüleşme,
lekelenme, aslından uzaklaşma, saflığını veya
dürüstlüğünü kaybetme anlamındadır.
o Yönetimde yozlaşma, kamu görevlilerinin gerek kendi
inisiyatifleriyle gerekse hizmetten yararlananların
teşvikiyle etik davranış ilkelerini ve hukuku ihlal
edecek şekilde, özel çıkar, tercih, prestij veya belirli
bir grubun çıkarı için kamusal gücü kullanarak ortaya
koydukları her türlü davranış ve yöntemdir.
o Yozlaşma; siyasi partiler, seçilmişler, kamu
görevlileri, çıkar ve baskı grupları ile seçmenler
arasındaki ilişkilerde ortaya çıkar.
46
Slide 47
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
YÖNETSEL YOZLAŞMA BİÇİMLERİ
o
1.
2.
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
47
Adam kayırmacılığı
Akraba, eş-dost kayırmacılığı (Nepotizm),hemşehricilik,
Siyasal kayırmacılık (siyasal patronaj)
Hizmet kayırmacılığı
Lobicilik
Aracılar yoluyla işlerin yürütülmesi
Rant kollama ve vurgunculuk
Rüşvet ve irtikap;zimmet ve ihtilas
Hediye alma
Verimsizlik, etkinsizlik, israf
Yetersiz hazırlanma,
Sorumluluktan kaçma/sorumluluğu yayma
Değişime gönülsüzlük/direnç
Slide 48
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
YOZLAŞMANIN SONUÇLARI
• Yönetime karşı güven krizi, yabancılaşma ve meşruiyet
sorunu.
• Verimsizlik, israf, mali kriz, hizmetlerin pahalılaşması, gelir
dağılımında bozulma; etkinsizlik.
• Kamu görevlilerin liyakatsizliği.
• Etik değerlerin itibardan düşmesi.
• Sosyal dokunun zayıflaması.
• Yozlaşma, ekonomik gelişmeyi, demokrasiyi, hukuk
devletini zayıflatır.
48
KAMUDA ETİK DAVRANIŞ
İLKELERİ
Slide 2
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK NEDİR?
ethos, genel anlamıyla iyi-kötü, doğru-yanlış ile ilgili değerler,
ilkeler ve kurallar,
…ahlakın temellerini inceleyen felsefenin bir dalı,
…ahlak ilkelerinin tümü,
…meslek ahlakı, ilkeleri ve kuralları,
…etik değerler ve ilkeler, daha evrensel bir nitelik gösterir,
2
Slide 3
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK NEDİR?
etik, felsefenin, insanın oluşturduğu değerler
evrenini inceleyen, onu iyi, kötü ya da onaylanabilir,
onaylanamaz, doğru, yanlış biçiminde yorumlayan bir
alt dalıdır,
3
Slide 4
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK NEDİR?
bir felsefe dalı olarak etik, insanların töresel ya da
ahlaksal ilişkilerini, davranış biçimlerini ve
görüşlerini araştıran bir bilim dalıdır,
…Aristo, etiği, insanın günlük hayatında yararlı olacak
davranışların keşfi olarak tanımlarken,
…bugün bazı yazarlarca etik, insan hareketlerinin
ahlaki uygulamalar doğrultusunda düşünülmesi
şeklinde açıklanabilmektedir
4
Slide 5
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK NEDİR?
•
Etik, kişinin davranışlarına temel olan ahlak
ilkelerinin
tümüdür.
• Başka bir ifade ile etik, insanlara ‘‘işlerin nasıl
yapılması gerektiğini’ belirlemede yardımcı olan
kılavuz (rehber) değerler, ilkeler ve standartlardır.
• Etik,aynı zamanda bir süreçtir. Bu süreçte karar
alırken ve uygulamayı yaparken, belirli değerlere
bağlı kalınarak hareket edilir.
5
Slide 6
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNİN AMACI VE ÖNEMİ
• Etik davranış ilkeleri ile varılmak veya elde edilmek istenen
amaç, devlette ve toplumda yolsuzluğu ve genel olarak
yozlaşmayı önlemek ve dürüstlüğü hakim kılmaktır.
• Kamu hizmeti bir “emanet”tir. Kamu görevlileri, bu
emanetin bilincinde olarak, kamu hizmetlerini etkin, verimli
ve dürüst bir şekilde yürütmeli; görevlerini yerine getirirken
ve takdir yetkilerini kullanırken mesleki etik ilke ve
standartlara bağlı kalmalıdır.
• Bazı durumlarda, yasalar ve diğer hukuki düzenlemeler, bir
kurumda ortaya çıkan ahlak dışı davranışların
tanımlanmasında yetersiz kalabilmektedir. Böylesi yasal
boşlukların bulunduğu “gri alanlar”da, karşılaşılan
ikilemlerin çözümünde kamu görevlilerine yardımcı olacak
etik ilke ve standartlar, en az yasalar kadar önemlidir.
6
Slide 7
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KARŞILAŞILABİLECEK ETİK İKİLİMLER
Etik ikilem, iki veya daha fazla yarışan değerin
çatışma halinde olmasıdır. Eğer, çatışan bu
değerlerden birisi korunursa, diğeri
korunamamaktadır ya da bir veya daha fazlasını
koruyabilmek için, diğerlerini göz ardı etmek
zorunluluğu bulunmaktadır.
1. Kamu görevlilerinin karşılaştıkları birinci ikilem
turu, önlerindeki seçeneklerin hiç birisinin tam
manasıyla tatmin edici olmadığı, onların içinden en az
kotu yada diğerlerine göre daha iyi olan seçeneğin
belirlenmesi durumudur.
7
Slide 8
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
Örnek: Yıkılan bir köprünün yenisinin yapılması için
acılan ihalede, ihaleye katılmak üzere başvuran
firmaların hiç birisi, tam anlamıyla yeterli şartları
taşımamaktadır. Ancak, yeni bir ihalenin açılması için
gerekli zaman yoktur ve kararın bir an önce verilmesi
gerekmektedir. Bu durumda, kamu görevlisi, yeterli
şartları taşımayan firmalar içinde, diğerlerine göre en
iyisini seçmek durumundadır.
8
Slide 9
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
2. İkinci ikilem türü, seçeneklerin birden fazlasının ya da
tamamının kendi başına iyi olduğu ve birisinin seçilmesi
durumunda diğerinden vazgeçilmesinin gerektiği bir
durumdur. Burada kamu görevlisi, “en iyi”ler arasında bir
secim yapmak durumundadır.
Örnek: Bir kamu görevine atamada, aynı okuldan ve aynı diploma
derecesiyle mezun olan, yapılan sınavlarda da aynı performansı
gösteren iki aday arasından birisinin tercih edilmesi, böyle zor bir
secimi gerektirmektedir.
3. Üçüncü ikilem türü, farklı kişi ve gruplar üzerinde farklı
etki ve sonuçlar doğurması muhtemel bir kararın
verilmesidir. Burada en fazla kişiyi memnun edecek bir
kararın verilmesi gerekmektedir.
9
Slide 10
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
4. Kamu görevlilerinin karşılaşabilecekleri son ikilem
türü, verecekleri kararın muhtemel sonucundan,
kendilerinin ya da yakınlarının olumlu ya da olumsuz
ve/veya dolaylı ya da dolaysız etkilenmeleri
durumudur.Böyle bir durumda, “çıkar çatışması” söz
konusu olmaktadır. Yani, karar alıcının bireysel
çıkarları ile genel anlamda kamu çıkarı çelişmektedir.
Bir kimsenin, kendi çıkarı aleyhine bir karar
verebilmesi son derece güçtür. Böyle durumlarda,
ilke olarak, karardan olumlu ya da olumsuz ve/veya
dolaylı ya da dolaysız olarak etkilenebilecek kamu
görevlilerinin, karar verme surecine katılmamaları
gerekmektedir.
10
Slide 11
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK İLKE VE DEĞERLERE İLİŞKİN MEVZUAT
Önceki dönemlerde, ülkemizde, kamu görevlilerinin
uyması gereken etik ilke ve değerlere ilişkin özel bir
düzenleme yoktu.
Etik ilke ve standartlar, Anayasada, 657 sayılı Devlet
Memurları Kanunu ve bu kanuna dayanılarak
çıkarılan yönetmeliklerde, 2531 sayılı Kamu
Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler
Hakkında Kanun’da, 3628 sayılı Mal Bildiriminde
Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele
Kanunu’nda, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda ve
diğer mevzuatta dağınık olarak yer almaktaydı.
11
Slide 12
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK İLKE VE DEĞERLERE İLİŞKİN MEVZUAT
2004 yılı, ülkemizde etiğe dayalı bir yönetim
sisteminin oluşturulmasında donum noktasıdır. Bu
tarihte çıkarılan 5176 sayılı “Kamu Görevlileri Etik
Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun” ile Kamu Görevlileri Etik
Kurulu kurulmuştur. Kamu Görevlileri Etik Kurulu
tarafından hazırlanan “Kamu Görevlileri Etik Davranış
İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında
Yönetmelik” ise, kamu görevlilerinin, görevlerini
yerine getirirken uymaları gereken genel etik ilke ve
standartları toplu olarak ortaya koyması bakımından
önemlidir.
12
Slide 13
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİĞE İLİŞKİN ÖRGÜTSEL YAPI
Kamu Görevlileri Etik Kurulu: kamu görevlilerinin
uymaları gereken etik davranış ilkelerini belirlemek
ve uygulamayı gözetmek üzere Başbakanlık
bünyesinde kurulmuştur.
Etik Komisyonları: Kurum ve kuruluşlarda
oluşturulur. Etik komisyonları, kurum içinden en az
üç kişiden oluşmaktadır. Etik komisyonunun üyeleri,
üyelerinin ne kadar süreyle görev yapacağı ve diğer
hususlar, kurum ve kuruluşun üst yöneticisince
belirlenir.
13
Slide 14
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
GÖREVİN YERİNE GETİRİLMESİNDE UYULMASI
GEREKEN ESASLAR
Kamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine
getirilmesinde; sürekli gelişimi, katılımcılığı,
saydamlığı, tarafsızlığı, dürüstlüğü, kamu yararını
gözetmeyi, hesap verebilirliği, öngörülebilirliği,
hizmette yerindeliği ve beyana güveni esas alırlar
14
Slide 15
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HALKA HİZMET BİLİNCİYLE HAREKET ETME
Hizmetlerle ilgili hizmetten yararlananların
ihtiyaçlarını ve beklentilerini önceden tespit etmeye
yönelik anket ve referandumlar yapılabilir, halkın
hizmetlere ilişkin memnuniyet düzeyi düzenli olarak
ölçülebilir, özel sektörün ve diğer kamu kurumlarının
iyi uygulama örnekleri görev yapılan kuruma
aktarılabilir,
15
Slide 16
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HİZMET STANDARTLARINA UYMA, VATANDAŞA YOL
GÖSTERME, NEZAKET VE SAYGI
Hizmet almak için kamu kurumlarına müracaat eden
vatandaşlar, çoğu zaman iş ve işlemlerle ilgili hangi
belgelerin gerektiğini, nereye müracaat edeceklerini,
nasıl bir yol izleyeceklerini ve işlerinin ne kadar
surede tamamlanacağını bilmemektedirler. Etik dışı
davranışlara zemin hazırlayan böylesi durumların
önlenebilmesi için, öncelikle hizmet standartları ve iş
süreçleri belirlenerek Internet, afiş, levha, el ilanı,
broşür vb. yönlendiriciler vasıtasıyla halka
duyurulmalı ve iş ve işlemler bu standartlara göre
yürütülmelidir.
16
Slide 17
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
AMAÇ VE MİSYONA BAĞLILIK
Kamu görevlileri, çalıştıkları kurum veya kuruluşun
amaçlarına ve misyonuna uygun davranırlar. Ülkenin
çıkarları, toplumun refahı ve kurumlarının hizmet
idealleri doğrultusunda hareket ederler.
17
Slide 18
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
DÜRÜSTLÜK VE TARAFSIZLIK
Kamu görevlileri; tüm eylem ve işlemlerinde
yasallık,adalet, eşitlik ve dürüstlük ilkeleri
doğrultusunda hareket ederler, görevlerini yerine
getirirken ve hizmetlerden yararlandırmada dil, din,
felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, cinsiyet ve benzeri
sebeplerle ayrım yapamazlar, insan hak ve
özgürlüklerine aykırı veya kısıtlayıcı muamelede ve
fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalarda
bulunamazlar
• Takdir Yetkisinin Kullanımından Kaçınma veya Kişisel
Çıkar Sağlama Amacıyla Kullanılması
• Hizmet Kayırmacılığı
• Kamu Makamlarının Mevzuata Uygun
Politikalarını,Kararlarını ve Eylemlerini Engelleme
(Burokratik Sabotaj)
18
Slide 19
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
SAYGINLIK VE GÜVEN
• Kamu görevlileri, halka hizmetin kişisel veya özel her
türlü menfaatin üzerinde bir görev olduğu bilinciyle
hizmet gereklerine uygun hareket eder, hizmetten
yararlananlara kotu davranamaz, işi savsaklayamaz,
cifte standart uygulayamaz ve taraf tutamazlar.
• Yönetici veya denetleyici konumunda bulunan kamu
görevlileri, keyfi davranışlarda, baskı, hakaret ve
tehdit edici uygulamalarda bulunamaz, acık ve kesin
kanıtlara dayanmayan rapor düzenleyemez,
mevzuata aykırı olarak kendileri için hizmet, imkan
veya benzeri çıkarları talep edemez ve talep olmasa
dahi sunulanı kabul edemezler.
19
Slide 20
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
YETKİLİ MAKAMLARA BİLDİRİM
Kurum içerisindeki ahlaklı kamu görevlilerinin,
meslek onurunu korumak ve kamu kaynaklarının
israfını önlemek amacıyla, ahlak dışı uygulamalarda
ve yolsuz davranışlarda bulunanları ihbar etmeleri
suretiyle söz konusu olaylar kolaylıkla açığa
çıkarılabilir.
20
Slide 21
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ÇIKAR ÇATIŞMASINDAN KAÇINMA
• Kamu görevlisinin yapacağı işlem, eylem veya alacağı
karardan olumsuz olarak etkilenecek ya da bunlardan
çıkar sağlayacak kişilerin içinde, kendisinin ya da eş,
dost, akraba, arkadaş, daha önceki işinden tanıdığı
kimselerin (objektif olarak davranmasını
etkileyebilecek herkes) bulunması, çıkar çatışmasını
ortaya çıkarmaktadır.
21
Slide 22
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ÇIKAR ÇATIŞMASINDAN KAÇINMA
• Kamu görevlileri, çıkar çatışmasında şahsi
sorumluluğa sahiptir ve çıkar çatışmasının
doğabileceği durumu genellikle şahsen bilen kişiler
oldukları için, herhangi bir potansiyel ya da gerçek
çıkar çatışması konusunda dikkatli davranır, çıkar
çatışmasından kaçınmak için gerekli adımları atar,
çıkar çatışmasının farkına varır varmaz durumu
üstlerine bildirir ve çıkar çatışması kapsamına giren
menfaatlerden kendilerini uzak tutarlar.
22
Slide 23
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HEDİYE ALMA
Türk kamu yönetimi geleneğinde, mevzuatça kesinlikle
yasaklanmış olmasına rağmen, kamu görevlilerinin iş
sahiplerinden ve mesai arkadaşlarından hediye alması,
oldukça yaygın bir uygulamadır. Yasaklamalara rağmen
kamu görevlilerine bazı özel kişi ve firmalar ile denetimi
altında bulunan kuruluşlarca özellikle yılbaşı, bayram ve
diğer özel günler bahane edilerek çeşitli hediyeler
verilmektedir.
• İyi niyetle verilen hediyeler: kamu hizmetinden memnun
kalan bir vatandaşın, memnuniyetini ifade etmek için kamu
görevlisine içinden gelerek verdiği sembolik hediyelerdir.
23
Slide 24
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HEDİYE ALMA
• Çıkar Sağlama Amacıyla verilen hediyeler: Çoğu zaman
hediyenin verildiği anda kamu görevlisi ile hediyeyi veren
arasında hizmetle ilgili bir bağlantı da bulunmamaktadır.
Kamu görevlisi hediyeyi verenin uzun donemdeki niyetini
sezememekte ve durumdan şüphelenmeyerek hediyeyi
kabul etmektedir.
• İster iyi niyetle, isterse çıkar sağlama amacıyla verilsin,
kamu görevlilerinin hediye almaması, kamu görevlisine
hediye verilmemesi ve görev sebebiyle çıkar sağlanmaması
temel ilkedir.
24
Slide 25
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HANGİ HEDİYELER ALINABİLİR?
• Yönetmelikte, hediye alma yasağının istisnaları
sayılmaktadır. Buna göre aşağıda belirtilenler hediye
alma yasağı kapsamı dışındadır, yani alınabilir:
• Görev yapılan kuruma katkı anlamına gelen, kurum
hizmetlerinin hukuka uygun yürütülmesini
etkilemeyecek olan ve kamu hizmetine tahsis
edilmek, kurumun demirbaş listesine kaydedilmek ve
kamuoyuna açıklanmak koşuluyla alınanlar (makam
aracı ve belli bir kamu görevlisinin hizmetine tahsis
edilmek üzere alınan diğer hediyeler hariç) ile kurum
ve kuruluşlara yapılan bağışlar,
• Kitap, dergi, makale, kaset, takvim, cd veya buna
benzer nitelikte olanlar,
25
Slide 26
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HANGİ HEDİYELER ALINABİLİR?
• Halka acık yarışmalarda, kampanyalarda veya
etkinliklerde kazanılan ödül veya hediyeler,
• Herkese acık konferans, sempozyum, forum,
panel,yemek, resepsiyon veya buna benzer
etkinliklerde verilen hatıra niteliğindeki hediyeler,
• Tanıtım amacına yönelik, herkese dağıtılan ve
sembolik değeri bulunan reklam ve el sanatları
ürünleri,
• Finans kurumlarından piyasa koşullarına göre alınan
krediler.
26
Slide 27
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HANGİ HEDİYELER ALINAMAZ?
• Görev yapılan kurumla iş, hizmet veya çıkar ilişkisi içinde
bulunanlardan alınan karşılama, veda ve kutlama
hediyeleri, burs, seyahat, ücretsiz konaklama ve hediye
çekleri,
• Taşınır veya taşınmaz mal veya hizmet satın alırken,
satarken veya kiralarken piyasa fiyatına göre makul
olmayan bedeller üzerinden yapılan işlemler,
• Hizmetten yararlananların vereceği her turlu eşya, giysi,
takı veya gıda turu hediyeler,
• Görev yapılan kurumla iş veya hizmet ilişkisi içinde
olanlardan alınan borç ve krediler.
27
Slide 28
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KAMU MALLARI VE KAYNAKLARININ KULLANIMI
Kamu görevlileri, kamu bina ve taşıtları ile diğer
kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve
hizmet gerekleri dışında kullanamaz ve
kullandıramazlar, bunları korur ve her an hizmete
hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri alırlar
28
Slide 29
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
SAVURGANLIKTAN KAÇINMA
Kamu görevlileri, kamu bina ve taşıtları ile diğer
kamu malları ve kaynaklarının kullanımında israf ve
savurganlıktan kaçınır; mesai suresini, kamu
mallarını, kaynaklarını, işgücünü ve imkanlarını
kullanırken etkin, verimli ve tutumlu davranırlar
29
Slide 30
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
BAĞLAYICI AÇIKLAMALAR VE GERÇEK DIŞI BEYAN
• Kamu görevlileri, görevlerini yerine getirirken
yetkilerini aşarak çalıştıkları kurumlarını bağlayıcı
açıklama, taahhüt, vaat veya girişimlerde
bulunamazlar, aldatıcı ve gerçek dışı beyanat
veremezler
• Bilgi Verme, Saydamlık ve Katılımcılık: Kamu
görevlileri, halkın bilgi edinme hakkını kullanmasına
yardımcı olurlar. Gerçek ve tüzel kişilerin talep
etmesi halinde istenen bilgi veya belgeleri, 4982
sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’nda belirlene
istisnalar dışında, usulüne uygun olarak verirler
30
Slide 31
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
YÖNETİCİLERİN HESAP VERME SORUMLULUĞU
• Kamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine
getirilmesi sırasında sorumlulukları ve
yükümlülükleri konusunda hesap verebilir ve
kamusal değerlendirme ve denetime her zaman acık
ve hazır olurlar.
• Yönetici kamu görevlileri, kurumlarının amaç ve
politikalarına uygun olmayan işlem veya eylemleri
engellemek için görev ve yetkilerinin gerektirdiği
önlemleri zamanında alırlar.
31
Slide 32
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
MAL BİLDİRİMİNDE BULUNMA
• Kamu görevlileri, kendileriyle eşlerine ve velayeti
altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmazları,
alacak ve borçları hakkında, 3628 sayılı Mal
Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla
Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca, yetkili
makama mal bildiriminde bulunurlar.
• Kamu Görevlileri Etik Kurulu’nun, gerek gördüğü
takdirde mal bildirimlerini inceleme yetkisi
bulunmaktadır. Mal bildirimlerindeki bilgilerin
doğruluğunun kontrolü amacıyla ilgili kişi ve
kuruluşlar (bankalar ve özel finans kurumları dahil)
talep edilen bilgileri, en geç otuz gün içinde Kurul’a
vermekle yükümlüdürler.
32
Slide 33
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNE AYKIRILIK İDDİASIYLA
BAŞVURMA
3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına İlişkin
Kanun’da belirlenen esaslara göre, medeni hakları
kullanma ehliyetine sahip Türkiye Cumhuriyeti
Vatandaşları ile Türkiye’de oturan yabancı gerçek
kişiler, en az genel mudur, eşiti ve ustu kamu
görevlilerinin etik davranış ilkelerine aykırı
davrandıkları iddiası ile Kamu Görevlileri Etik
Kurulu’na başvuruda bulunabilirler. Başvuruda
bulunabilmek için başvuranın menfaatinin
etkilenmesi koşulu aranmaz.
33
Slide 34
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNE AYKIRILIK İDDİASIYLA BAŞVURMA
Diğer kamu görevlilerinin etik davranış ilkelerine
aykırı uygulamaları bulunduğu iddiasıyla yapılacak
başvurular ilgili kurumların yetkili disiplin
kurullarında Kurul tarafından çıkarılan
yönetmeliklerde belirlenen etik davranış ilkelerine
aykırılık olup olmadığı yönünde değerlendirilir.
34
Slide 35
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
BAŞVURU BİÇİMLERİ
Başvurular;
a) Yazılı dilekçe,
b) Elektronik posta,
c) Tutanağa geçirilen sözlü başvuru yolları ile yapılır.
• Başvuru usulü: Başvuru, gerçek kişiler tarafından adı,
soyadı, oturma yeri veya iş adresi ile imzayı
kapsayan dilekçelerle, en az genel mudur, eşiti ve
ustu görevliler icin Kurul Başkanlığına, diğer
görevliler için ise kurum yetkili disiplin kurullarına
yöneltilmek üzere ilgili kurum amirliğine yapılır.
• Dilekçede, etik ilkeye aykırı davranış iddiasına ilişkin
bilgi ve belgeler acık ve ayrıntılı olarak belirtilir. Elde
bulunan belgeler dilekçeye eklenir. Başvuru konusu
aykırı davranış iddiası, kişi, zaman ve yer belirtilerek
somut biçimde gösterilir
35
Slide 36
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
HANGİ BAŞVURULAR KABUL EDİLMEZ?
• İsim ve imza bulunmayan başvuru dilekçeleri ile
Yönetmeliğin 33. ve 34. maddelerinde belirtilen unsurları
içermeyen elektronik posta yolu ile gönderilmiş başvurular
işleme konulmaz ve mümkünse durum başvuru sahibine
bildirilir.
• Gerçeğe aykırı beyanları içerdiği sonradan anlaşılan
başvurular, bu durumun anlaşıldığı tarihte işlemden
kaldırılır.
• Elektronik posta yoluyla yapılan başvurularda, gerçeğe
aykırı ad ve soyadı ile yapılan başvurular işleme konulmaz.
• Oluştuğu tarihi izleyen günden başlayarak iki yıl içinde
yapılmayan etik ilkelere aykırı davranışlar hakkındaki
başvurular incelenmez
36
Slide 37
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KAMU YÖNETİCİLERİNDEN BEKLENEN ETİK DAVRANIŞLAR
• Kurumun genel amaçlarını, ana hedeflerini ve
değerlerini tüm görevlilere bildiriniz.
• Davranış beklentilerinin açıkça tanımlandığı ve
herhangi bir ihlal varsa belirlenip düzeltildiği olumlu
bir çalışma ortamı oluşturunuz.
• Kurumunuzun faaliyetleri ile ilgili tüm sorumluluğu
kabul ediniz.
• Ust görevler için personel seçerken, liyakatlerini ve
mevcut davranış ve gelişim potansiyellerini göz
önüne alınız.
37
Slide 38
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KAMU YÖNETİCİLERİNDEN BEKLENEN ETİK DAVRANIŞLAR
• Sorun ve anlaşmazlıkları adil ve hızlı bir şekilde
çözünüz.
• Karar ve davranışlarınızda tutarlı, güvenilir,
öngörülebilir, adil ve nesne olunuz.
•
Etik ilke ve değerler konusunda kişisel olarak örnek
olunuz.
• İşinizde etkililik ve verimlilik konularında örnek
alınacak olası en yüksek standartları sürdürünüz.
• Tüm personele adil, tarafsız ve eşit davranınız.
38
Slide 39
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KAMU GÖREVLİLERİ ETİK SÖZLEŞMESİ
Kamu hizmetinin her türlü özel çıkarın üzerinde
olduğu ve kamu görevlisinin halkın hizmetinde
bulunduğu bilinç ve anlayışıyla;
* Halkın günlük yaşamını kolaylaştırmak, ihtiyaçlarını
en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamak, hizmet
kalitesini yükseltmek ve toplumun memnuniyetini
artırmak için çalışmayı,
* Görevimi insan haklarına saygı, saydamlık,
katılımcılık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu
yararını gözetme ve hukukun üstünlüğü ilkeleri
doğrultusunda yerine getirmeyi,
39
Slide 40
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KAMU GÖREVLİLERİ ETİK SÖZLEŞMESİ
*
Görevimi, görevle ilişkisi bulunan hiçbir gerçek veya
tüzel kişiden hediye almadan, maddi ve manevi fayda
veya bu nitelikte herhangi bir çıkar sağlamadan,
herhangi bir özel menfaat beklentisi içinde olmadan
yerine getirmeyi,
* Dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, yaş,
bedensel engelli ve cinsiyet ayrımı yapmadan, fırsat
eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalara
meydan vermeden tarafsızlık içerisinde hizmet
gereklerine uygun davranmayı,
40
Slide 41
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KAMU GÖREVLİLERİ ETİK SÖZLEŞMESİ
* Kişilerin dilekçe, bilgi edinme, şikayet ve dava açma
haklarına saygılı davranmayı, hizmetten
yararlananlara, çalışma arkadaşlarıma ve diğer
muhataplarıma karşı ilgili, nazik, ölçülü ve saygılı
hareket etmeyi,
* Kamu görevlileri Etik Kurulunca hazırlanan
yönetmeliklerle belirlenen etik davranış ilke ve
değerlerine bağlı olarak görev yapmayı ve hizmet
sunmayı taahhüt ederim.
Kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve
hizmet gerekleri dışında kullanmamayı ve
kullandırmamayı, bu mal ve kaynakları israf etmemeyi,
41
Slide 42
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KURULUŞUMUZ ETİK FAALİYETLERİ
• Kapsam içerisindeki kamu görevlileri, "Etik
Sozleşme" belgesini imzalamakla yükümlüdürler. Bu
belge, personelin özlük dosyasına konur.
• Kuruluşumuz Kurumsal Etik Politikası 19.03.2009
tarihinde yayınlanmıştır.
• Kuruluşumuz Etik Komisyonu 04.05.2005 tarihinde
oluşturulmuştur.
• Kuruluşlumuz Etik Komisyonu Genel Müdür
Yardımcısı başkanlığında Teftiş Kurulu Başkanı,
I.Hukuk Müşaviri ve Personel Dairesi Başkanın
katılımıyla toplanır.
42
Slide 43
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KURUMSAL ETİK POLTİKAMIZ
Görevlerimizi;
tarafsızlık,
dürüstlük
ve
adalet
ilkeleri
çerçevesinde
yürütmektir.
43
Slide 44
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
KURUMSAL ETİK İLKELERİMİZ
44
Slide 45
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
YOZLAŞMA VE ETİK
o Yozlaşma, yasalara ve hizmet standartlarına
uymamanın yanında, etik ilkelere uymamayı da
içeren bir kavramdır.
o Siyaset, yönetim ve yargı, hem kurum olarak hem de
aktörler olarak bütün ülkelerde güven kaybıyla karşı
karşıya bulunmaktadır.
45
Slide 46
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
YOZLAŞMA VE ETİK
o Yozlaşma (corruption),bozulma, çürüme, kötüleşme,
lekelenme, aslından uzaklaşma, saflığını veya
dürüstlüğünü kaybetme anlamındadır.
o Yönetimde yozlaşma, kamu görevlilerinin gerek kendi
inisiyatifleriyle gerekse hizmetten yararlananların
teşvikiyle etik davranış ilkelerini ve hukuku ihlal
edecek şekilde, özel çıkar, tercih, prestij veya belirli
bir grubun çıkarı için kamusal gücü kullanarak ortaya
koydukları her türlü davranış ve yöntemdir.
o Yozlaşma; siyasi partiler, seçilmişler, kamu
görevlileri, çıkar ve baskı grupları ile seçmenler
arasındaki ilişkilerde ortaya çıkar.
46
Slide 47
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
YÖNETSEL YOZLAŞMA BİÇİMLERİ
o
1.
2.
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
47
Adam kayırmacılığı
Akraba, eş-dost kayırmacılığı (Nepotizm),hemşehricilik,
Siyasal kayırmacılık (siyasal patronaj)
Hizmet kayırmacılığı
Lobicilik
Aracılar yoluyla işlerin yürütülmesi
Rant kollama ve vurgunculuk
Rüşvet ve irtikap;zimmet ve ihtilas
Hediye alma
Verimsizlik, etkinsizlik, israf
Yetersiz hazırlanma,
Sorumluluktan kaçma/sorumluluğu yayma
Değişime gönülsüzlük/direnç
Slide 48
PTT Genel Müdürlüğü
Personel Dairesi Başkanlığı
YOZLAŞMANIN SONUÇLARI
• Yönetime karşı güven krizi, yabancılaşma ve meşruiyet
sorunu.
• Verimsizlik, israf, mali kriz, hizmetlerin pahalılaşması, gelir
dağılımında bozulma; etkinsizlik.
• Kamu görevlilerin liyakatsizliği.
• Etik değerlerin itibardan düşmesi.
• Sosyal dokunun zayıflaması.
• Yozlaşma, ekonomik gelişmeyi, demokrasiyi, hukuk
devletini zayıflatır.
48