Slide 1

IX. BÖLÜM
ZEHİRLENMELERDE
İLKYARDIM


Slide 2

Zehirlenmeler
Belli miktarlarda vücuda girdiklerinde vücuda zarar
veren veya ölüme yol açan maddelere “zehir”,
zehirlerin vücutta oluşturduğu tabloya ise
“zehirlenme” denir.
 Zehirlerin Vücuda Giriş Yolları;
 Sindirim yolu

 Solunum yolu
 Deri yolu


Slide 3

Sindirim Yolu Zehirlenmelerinde Belirtiler
•
•
•
•
•
•
•

Bulantı
Kusma
Kanlı ya da müküslü ishal
Karında yaygın ağrı
Karında hassasiyet
Bağırsaklarda gaz, şişlik
Zehrin genel etkisiyle; baş ağrısı, baş dönmesi, solunum güçlüğü,
çift görme, bitkinlik hali ve şok belirtileri


Slide 4

Sindirim Yolu Zehirlenmelerde
İlkyardım
 Solunum yolu açık tutularak solunumun devamı sağlanır
 Zehir danışma merkezi (114) aranarak yardım istenir.
 Ağızdan bir şey verilmez, hasta kusturulmaya çalıştırılmaz

 Hasta kusuyorsa kusmuğun solunum yoluna gitmemesi için
hasta yan yatış pozisyonunda tutulur.
 Tıbbi yardım istenir(112).
 Olayla ilgili bilgiler (zehirli maddenin türü, hastanın ilaç yada
uyuşturucu kullanıp kullanmadığı, saat kaçta bulunduğu, evde
ne tip ilaçların olduğu) toplanarak kaydedilir .

Ulusal Zehir Danışma Merkezi (Uzem)
Telefonu
114


Slide 5

Solunum Yolu Zehirlenmeleri
Solunum yolu zehirlenmesi belirtileri;
Baş ağrısı
Baş dönmesi
Kulaklarda çınlama
Bulantı, kusma
Morarma
Kaslarda aşırı gevşeme
Hareket edememe
Cildin kırmızı renk alması


Slide 6

Solunum Yolu
Zehirlenmelerinde İlkyardım
 Olay yeri güvenliği sağlanır.
 Kazazede derhal olay yerinden alınıp, temiz havaya çıkarılır /
ortam havalandırılır.
 Hava yolu açık tutularak solunum sağlanır,gerekirse suni
solunum yapılır.

 Hasta hareket ettirilmez, bilinçli ise yarı oturur pozisyonu,
hastanın bilinci tam değilse sabit yan yatış (koma) pozisyonu
verilerek, salya ve benzeri çıkartıların soluk yoluna kaçması
önlenir.

 Tıbbi yardım istenir.


Slide 7

Deri Yolu İle Zehirlenmeler
Deri Yolu İle Zehirlenmelerde Belirtiler;
Yerel Belirtiler;
Ciltte kaşıntı
Ağrı
Yanma
Kızarma
Şişlik
Alerjik belirtiler


Slide 8

Deri Yoluyla Zehirlenmelerde İlkyardım
• Zehirle kirlenmiş giysiler çıkarılır.
• Cilt bol su ve sabunla yıkanır.
• Cilde bulaşan madde, toz türü bir madde ( kireç tozu) ise önce toz
madde ciltten uzaklaştırılıp,sonra bol suyla cilt yıkanmalıdır.
• Tıbbi yardım istenmelidir.


Slide 9

Zehirlenmelerde Genel İlkyardım Kuralları
• Genel ilkyardım ilkeleri her zaman dikkate alınmalıdır
(ilkyardımda yaşamsal fonksiyon ve öncelikler vs.) .
• Zehirleyici madde tespiti yapılmalıdır.
• Hastalar kusmaya zorlanmamalı,kusuyorsa yan yatış pozisyonu
verilmeli,
• Ağızdan hiçbir şey verilmemeli, sıkı giysiler gevşetilmeli,
• Tarım ilacı gibi ilaçla zehirlenmelerde giysiler çıkarılmalı, vücuda
bulaşmış bir şey varsa bol suyla yıkanmalıdır.
• Gaz zehirlenmesi durumlarında hasta açık havaya çıkarılmalıdır.
• Sık aralıklarla (2-3 dak.) yaşamsal fonksiyonlar kontrol edilmelidir.
• En kısa zamanda sağlık yardımı almak için gerekenler yapılmalıdır.


Slide 10

X. BÖLÜM
HAYVAN ISIRMA
VEYA
SOKMASINDA
İLKYARDIM


Slide 11

Hayvan Isırık ve Sokmasında İlkyardım

• Yaralı sakinleştirilir,
• Yara 5 dakika süreyle soğuk su ve sabunla yıkanır,
• Yara dış etkenlerden korumak için steril bir bezle ya da
eldeki en temiz bezle sarılarak yaralı bölge sabitleştirilir.
• Isıran hayvan belirlenip, veteriner kontrolünde müşahede
altında tutulur,
• Tıbbi yardım sağlanır.


Slide 12

Hayvan Ve Böcek Sokmalarında
Belirtiler
Genel Belirtiler;
Kusma
Soğuk terleme
Kaslarda ağrılı kasılmalar
Baş ağrısı
Şok belirtileri

Bulantı
Koma
Felç ve ölüm


Slide 13

Yılan sokmaları
Belirtileri:

Genel belirtilere ek olarak;
Isırılan yerde diş izleri
Isırılan yerde morarma ve şişlik


Slide 14

Yılan Sokmasında İlkyardım
Yaralı ABC yönünden değerlendirilip, derhal tıbbi yardım istenir.
Kişi sakinleştirilir, korkusu ortadan kaldırmaya çalışılır.
Isırılan bölge kalp seviyesinden aşağıda tutulur.
Isırılan bölge soğuk sabunlu suyla yıkanır.
Isırılan bölgenin 3-4 cm. yukarısından elastik bandaj uygulanır.

Isırılan bölgeye soğuk uygulama yapılır.
Hastanın hareketleri kısıtlanır.
Yaşam belirtileri takip edilir.
Tıbbi yardım istenir.


Slide 15

Akrep Sokmalarında İlkyardım
Kişi sakinleştirilir, korkusu ortadan kaldırmaya çalışılır.

Sokulan bölge kalp seviyesinden aşağıda tutulur.
Sokulan bölge soğuk sabunlu suyla yıkanır.
Sokulan bölgenin üzerinden elastik bandaj uygulanır.
Sokulan bölgeye soğuk uygulama yapılır.

Hastanın hareketleri kısıtlanır.
Yaşam belirtileri takip edilir.
Tıbbi yardım istenir.


Slide 16

Arı Sokmalarında İlkyardım
Kişi sakinleştirilir.
Arının iğnesi deride kalmışsa, zehir kesesi patlatılmadan çıkarılmaya
çalışılır.
Sokulan bölge soğuk uygulama yapılır. Ağızdan sokmalarda buz
emdirilir.
Alerjik kişilerde soluk yolu açık tutularak solunum sağlanmaya çalışılır.
Hastanın hareketleri kısıtlanır.
Yaşam belirtileri takip edilir.
Tıbbi yardım istenir.


Slide 17

Isırılan ya da sokulan yer elastik bandaj uygulanamayacak vücut
bölgesindeyse; sadece soğuk uygulama yapılır, hareketlerin
kısıtlamasına gidilir.


Slide 18

Deniz Canlıları Sokmasında İlkyardım
• Yaralı bölge hareket ettirilmez.
• Yaralar dış etkenlerden korunur.
• Deniz kestanesi gibi dikenli canlıların sokması halinde,diken
görülüyorsa çıkarılır.
• Yaralı bölgeye sıcak (su ile) uygulanma yapılır.
• Deniz anası çarpması halinde bölge tuzlu su ile yıkanır.
• Tıbbi yardım sağlanır.