Transcript Kopernik - Publiczne Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika
Slide 1
MIKOŁAJ KOPERNIK
Nicolaus Copernicus
Najlepszy polski piłkarz
(bo jak kopnął Ziemię to do dzisiaj się kręci)
Krzysztof Hełminiak
Centrum Astronomiczne
im. Mikołaja Kopernika
PAN
Slide 2
„A cóż piękniejszego nad niebo, które
przecież ogarnia wszystko co piękne?...”
Astronom
Matematyk
Ekonomista
Lekarz
Prawnik
Kartograf
Tłumacz
Poeta
Slide 3
Dzieciństwo:
Ur. 19 II 1473 w Toruniu; ojciec:
Mikołaj, matka: Barbara Watzenrode,
rodzeństwo: Andrzej, Barbara i
Katarzyna
Ojciec był kupcem z Krakowa.
Handlował miedzią (niem.: copper)
1485 – śmierć ojca. Opiekę nad
Mikołajem obejmuje brat matki –
Łukasz Watzenrode, od 1489 roku
biskup warmiński
Mikołaj pobiera nauki w szkole przy
kościele p.w. św Jana w Toruniu, a
potem w gimnazjum we Włocławku
Slide 4
Edukacja
1491-95: studia na Akademii Krakowskiej
(uczeń m.in. Wojciecha z Brudzewa)
ukończone bez tytułu magistra
1495: święcenia kapłańskie
1496: Mikołaj rozpoczyna studia prawnicze
w Bolonii. Zapisuje się do nacji niemieckiej
(jak wszyscy Polacy, Czesi i Węgrzy).
Współpracuje z Dominikiem Marią de
Novara, który daje mu inspirację do
stworzenia tzw. teorii heliocentrycznej
1497: mianowany kanonikiem warmińskim
Slide 5
Edukacja, c.d.
1500: praktyka prawnicza w
Watykanie. Obserwacje zaćmienia
Księżyca. Seria wykładów o odkryciu
tzw. nowej astronomii
1501: po zakończeniu studiów wraca
na Warmię i w tym samym roku
wyjeżdża wraz z bratem do Padwy,
gdzie zaczyna studia medyczne
31 maja 1503: zostaje doktorem
prawa kanonicznego na
uniwersytecie w Ferrarze
Slide 6
Wczesna działalność w Polsce
1507: zostaje osobistym sekretarzem
i lekarzem swojego wuja Łukasza
Watzenrode, biskupa warmińskiego.
Osiada w Lidzbarku Warmińskim
1509: ogłasza swoje tłumaczenie
łacińskich Listów Teofilakta z
Symokatty, oraz tzw. „Komentarzyk”
będący pierwszym zarysem nowej teorii
budowy Układu Słonecznego.
Fragment publikuje Tycho de Brache
w 1610
1510: Kopernik przenosi się do
Fromborka i tworzy mapę Warmii
Slide 7
Wczesna działalność, c.d.
1512: pierwszy utwór poetycki, napisany z okazji ślubu Zygmunta I
Starego z Barbarą Zapolyą
1512: Mikołaj Kopernik składa przysięgę wierności Królowi Polski
Zygmuntowi I Staremu
1513: opracował i wysłał do Rzymu własny projekt reformy
kalendarza
Slide 8
Obserwacje astronomiczne
1514: Mikołaj Kopernik kupuje jedną z baszt zamku we
Fromborku. Tam urządza swoje obserwatorium i stamtąd
dokonuje swoich epokowych obserwacji, na wykonanych
przez samego siebie przyrządach
Obserwuje ruchy planet, Księżyca i Słońca
1515 – 1530: Kopernik pisze swoje główne dzieło astronomiczne, znane dziś p.t. „O obrotach ciał niebieskich”
Slide 9
„Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem”
J. Matejko, 1873
Slide 10
Konflikt z Krzyżakami
1516: objęcie władzy nad dobrami
kapituły warmińskiej;
przeprowadzka do Olsztyna
1519-21: wojna polsko-krzyżacka.
Kopernik obejmuje dowództwo nad
obroną zamków Warmii.
Wzmacnia m.in. fortyfikacje w
Olsztynie, tak, że w 1521 Krzyżacy
rezygnują z oblężenia
1520: negocjacje z Wielkim
Mistrzem Zakonu Albrechtem
Hohenzollernem
Slide 11
Ekonomia
1517: pierwsza wersja traktatu
monetarnego – „Rozmyślania”
1519: druga wersja traktatu monetarnego
– „Traktat o monetach”
1522: dzieło „O szacunku monety”, w
którym proponował reformę monetarną,
ujednolicenie pieniądza i przedstawił tzw.
prawo Kopernika-Greshama
1528: Kopernik kończy dzieło
ekonomiczne „Sposób bicia monety”
Slide 12
Późne lata
1526: ukazują się pierwsze mapy Polski, w
przygotowaniu których uczestniczył m.in. Kopernik
1537: Kopernik kandydatem na biskupa Warmii
1538-39: biskup chełmiński Jan Dantyszek wytacza
Kopernikowi proces o to, że ten ma „nieformalną”
partnerkę
1540: Joachim van Lauchen zwany Retykiem
spisuje i wydaje pierwszą wersję „Narratio Prima”,
w którym zawarty jest skrócony opis odkryć
Kopernika
1541: „Narratio Prima” zostaje wydany w pełnej
wersji (6 ksiąg) w Norymberdze
Slide 13
Rok 1543
Dzieło Mikołaja Kopernika:
„O obrotach ciał niebieskich”
(De revolutionibus orbium
coelestium) zostaje wydane,
ale ze zmienionym tytułem i bez
oryginalnego wstępu autora
25 maja Kopernik umiera we
Fromborku. Zostaje pochowany
w tamtejszej katedrze
Slide 14
Poszukiwania miejsca pochówku
Miejsce pochówku przez długi czas pozostawało nieznane. Poszukiwania aż
od 1802 r.
W 2004 rozpoczęły się prace archeologiczne w archikatedrze we
Fromborku. Odkryto tam wiele grobów z różnych epok
Po odkryciu i zbadaniu kilkunastu
grobów stwierdzono, że żaden nie
należał do sławnego astronoma...
...aż odkryto grób nr 13/05. Był
najbardziej zniszczony – zachowała
się tylko niekompletna czaszka i
kilka większych kości – ale
najbardziej interesujący
Slide 15
Grób 13/05
Zgadzał się czas pochówku, płeć i wiek osoby
Zgadzały się także: „złamany” nos i blizna nad lewym okiem
Slide 16
Slide 17
Spuścizna Kopernika
Twierdzenie Kopernika (geometria): Jeśli
wewnątrz dużego okręgu toczy się okrąg o
promieniu dwa razy mniejszym, to dowolny,
lecz ustalony punkt małego okręgu porusza
się po średnicy dużego
Prawo Kopernika-Greshama (ekonomia):
jeśli jednocześnie istnieją dwa rodzaje
pieniądza (np. srebrne monety i papierowe
banknoty), ale jeden z nich jest postrzegany
jako lepszy (monety), to ten "lepszy"
pieniądz będzie gromadzony, a w obiegu
pozostanie głównie ten "gorszy". Krótko
mówiąc, gorszy pieniądz wypiera lepszy
Slide 18
Rewolucja kopernikańska
PIERWSZA PRAWDZIWA
REWOLUCJA NAUKOWA
Przestaliśmy postrzegać siebie i Ziemię jako centrum
i najważniejszą część Wszechświata.
Zaczęliśmy w końcu dostrzegać jego prawdziwy ogrom.
Slide 19
Przed Kopernikiem
Ziemia była w centrum. Słońce i planety
krążyły po epicyklach a te z kolei wokół
samej Ziemi po deferentach
Wszechświat składał się z idealnych sfer
Teorię geocentryczną stworzył
Hipparch a rozwinął ją Klaudiusz
Ptolemeusz
Teorię heliocentryczną pierwszy
zaproponował Arystarch z Samos,
ale nie przyjęła się ona
Slide 20
Problemy
Teoria Ptolemeusza była skomplikowana – epicykle, deferenty,
ekscentryki, ekwanty...
...i wciąż nie tłumaczyła poprawnie obserwowanych ruchów planet
Już sam Hipparch zauważył, że planety poruszają się nieregularnie
Ale ludziom, zwłaszcza Kościołowi, podobało się, że są w Centrum
Wszechświata. Dlatego Kopernik i wielu po nim mieli spore problemy
Slide 21
Rodzi się teoria...
Wątpliwości u Kopernika narodziły się we Włoszech, pod wpływem
znajomości i współpracy z Dominikiem Marią de Navaro, oraz
lektury Epitome in Almagestum Ptolemei
Rozpoczął badania nad nieścisłością ruchu Księżyca. 9 marca 1497
przeprowadził w Bolonii obserwację Aldebarana, najjaśniejszej
gwiazdy w gwiazdozbiorze Byka, która to obserwacja potwierdziła
tylko jego wątpliwości. Przeprowadza także obserwację zaćmienia
Księżyca w nocy 5/6 listopada 1497
W okolicy 1500 roku daje w Rzymie serię prywatnych wykładów, w
których podważa ówczesne założenia w astronomii i wspomina o
odkryciu „nowej astronomii” i swoich poglądach na budowę Świata i
ruch planet
Slide 22
„Komentarzyk” (1510)
Zarysy nowej teorii Kopernik spisuje własnoręcznie w
tzw. „Komentarzyku” i rozdaje kilka sztuk znajomym.
Dwa jego opisy znaleziono dopiero w XIX wieku
Ziemia nie jest centrum Wszechświata. Centrum Wszechświata znajduje się blisko
Słońca.
Pozorny dzienny ruch gwiazd i Słońca spowodowany jest obrotem Ziemi wokół
własnej osi.
Ruch roczny Słońca na tle gwiazd i zaburzenia w ruchu planet są spowodowane
obiegiem Ziemi wokół Słońca.
Odległości z Ziemi do gwiazd są dużo dużo dużo większe niż do Słońca.
Slide 23
De Revolutionibus...
Dzieło życia Kopernika. Powstawało we Fromborku
przez kilkanaście, może 20 lat
Rozwinięcie idei zawartych w „Komentarzyku”, dodanie
dokładnego opisu matematycznego, wyjaśnienie
różnego rodzaju obserwowanych ruchów obiektów
niebieskich, tabele z przewidywanymi położeniami
planet itd., itp...
Slide 24
Slide 25
Krytyka dzieła
Teoria heliocentryczna burzyła powszechnie uznawany pogląd na
budowę Wszechświata i rolę człowieka w nim
Pierwszy wydawca – Andrzej Osiander – usunął oryginalny wstęp
Kopernika i zmienił tytuł tak, aby nie wskazywał na to, że Ziemia też
się kręci. Nowa przedmowa była także sprzeczna z ideami
Kopernika i sugerowała, że jest to tylko model matematyczny
Dzieło Kopernika znalazło się w indeksie ksiąg zakazanych
(1616-1828)
Pomimo, że była bliższa prawdzie, teoria Kopernika gorzej
przewidywała ruchy planet niż stara teoria Ptolemeusza!!!
Slide 26
Poparcie i dowody
Tezy Kopernika przyjęło i rozwijało wielu
późniejszych uczonych, np. Tycho Brahe,
Galileusz, Izaak Newton. Galileusz
zaobserwował fazy Wenus i Merkurego
Uczeń Brahe’go – Johannes Kepler – opierając
się na teorii heliocentrycznej i obserwacjach
mistrza, sformułował 3 prawa ruchu planet, które
poprawnie tłumaczyły i przewidywały ruchy
planet wokół Słońca
1728 – James Bradley obserwuje zjawisko tzw.
aberracji rocznej; 1839 – W. Struve, F. Bessel i
T. Henderson niezależnie po raz pierwszy
obliczają paralaksy gwiazdowe. Oba efekty są
dowodem na ruch Ziemi wokół Słońca, a więc
na poprawność teorii Kopernika
Slide 27
Co zatem dał nam Kopernik?
Pokazał nam, że Wszechświat jest
ogromny i że nie kręci się wokół
człowieka
Pokazał odwagę w myśleniu.
Przekonał, iż w nauce nie ma
niepodważalnych twierdzeń
Zainspirował potomnych do nowego
podejścia do Świata, w którym
człowiek, czy Ziemia, nie mają
szczególnego miejsca
Slide 28
Kopernik dziś
Ulica w każdym (?) mieście, kilkanaście pomników
Uniwersytet, centrum astronomiczne, kilkadziesiąt liceów,
jeszcze więcej gimnazjów i szkół podstawowych
Port lotniczy we Wrocławiu
Niezliczone firmy i instytucje (np. fabryka cukiernicza
Kopernik S.A. produkująca toruńskie pierniki)
Slide 29
Slide 30
... dodatkowo
Planetoida 1322 Copernicus
Krater na Księżycu (107 km) i na Marsie (292 km średnicy)
OAO-3 Copernicus (1972-80) – satelita amerykański do
obserwacji w ultrafiolecie i promieniach Roentgena
Kopernik 500 (1973) – radziecki satelita do badań Słońca i
jonosfery Ziemi
Slide 31
...
ORP Kopernik – okręt Marynarki Wojennej do badań dna
morza
MF Mikołaj Kopernik – polski prom kolejowo-samochodowy
Copernicja – rodzaj roślin z Ameryki Poludniowej. Znanych
jest 25 gatunków
Góra Kopernika (Kopernikusfjellet) – szczyt o wysokości
1035 m.n.p.m. na wyspie Spitsbergen
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Dziękuję za uwagę
MIKOŁAJ KOPERNIK
Nicolaus Copernicus
Najlepszy polski piłkarz
(bo jak kopnął Ziemię to do dzisiaj się kręci)
Krzysztof Hełminiak
Centrum Astronomiczne
im. Mikołaja Kopernika
PAN
Slide 2
„A cóż piękniejszego nad niebo, które
przecież ogarnia wszystko co piękne?...”
Astronom
Matematyk
Ekonomista
Lekarz
Prawnik
Kartograf
Tłumacz
Poeta
Slide 3
Dzieciństwo:
Ur. 19 II 1473 w Toruniu; ojciec:
Mikołaj, matka: Barbara Watzenrode,
rodzeństwo: Andrzej, Barbara i
Katarzyna
Ojciec był kupcem z Krakowa.
Handlował miedzią (niem.: copper)
1485 – śmierć ojca. Opiekę nad
Mikołajem obejmuje brat matki –
Łukasz Watzenrode, od 1489 roku
biskup warmiński
Mikołaj pobiera nauki w szkole przy
kościele p.w. św Jana w Toruniu, a
potem w gimnazjum we Włocławku
Slide 4
Edukacja
1491-95: studia na Akademii Krakowskiej
(uczeń m.in. Wojciecha z Brudzewa)
ukończone bez tytułu magistra
1495: święcenia kapłańskie
1496: Mikołaj rozpoczyna studia prawnicze
w Bolonii. Zapisuje się do nacji niemieckiej
(jak wszyscy Polacy, Czesi i Węgrzy).
Współpracuje z Dominikiem Marią de
Novara, który daje mu inspirację do
stworzenia tzw. teorii heliocentrycznej
1497: mianowany kanonikiem warmińskim
Slide 5
Edukacja, c.d.
1500: praktyka prawnicza w
Watykanie. Obserwacje zaćmienia
Księżyca. Seria wykładów o odkryciu
tzw. nowej astronomii
1501: po zakończeniu studiów wraca
na Warmię i w tym samym roku
wyjeżdża wraz z bratem do Padwy,
gdzie zaczyna studia medyczne
31 maja 1503: zostaje doktorem
prawa kanonicznego na
uniwersytecie w Ferrarze
Slide 6
Wczesna działalność w Polsce
1507: zostaje osobistym sekretarzem
i lekarzem swojego wuja Łukasza
Watzenrode, biskupa warmińskiego.
Osiada w Lidzbarku Warmińskim
1509: ogłasza swoje tłumaczenie
łacińskich Listów Teofilakta z
Symokatty, oraz tzw. „Komentarzyk”
będący pierwszym zarysem nowej teorii
budowy Układu Słonecznego.
Fragment publikuje Tycho de Brache
w 1610
1510: Kopernik przenosi się do
Fromborka i tworzy mapę Warmii
Slide 7
Wczesna działalność, c.d.
1512: pierwszy utwór poetycki, napisany z okazji ślubu Zygmunta I
Starego z Barbarą Zapolyą
1512: Mikołaj Kopernik składa przysięgę wierności Królowi Polski
Zygmuntowi I Staremu
1513: opracował i wysłał do Rzymu własny projekt reformy
kalendarza
Slide 8
Obserwacje astronomiczne
1514: Mikołaj Kopernik kupuje jedną z baszt zamku we
Fromborku. Tam urządza swoje obserwatorium i stamtąd
dokonuje swoich epokowych obserwacji, na wykonanych
przez samego siebie przyrządach
Obserwuje ruchy planet, Księżyca i Słońca
1515 – 1530: Kopernik pisze swoje główne dzieło astronomiczne, znane dziś p.t. „O obrotach ciał niebieskich”
Slide 9
„Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem”
J. Matejko, 1873
Slide 10
Konflikt z Krzyżakami
1516: objęcie władzy nad dobrami
kapituły warmińskiej;
przeprowadzka do Olsztyna
1519-21: wojna polsko-krzyżacka.
Kopernik obejmuje dowództwo nad
obroną zamków Warmii.
Wzmacnia m.in. fortyfikacje w
Olsztynie, tak, że w 1521 Krzyżacy
rezygnują z oblężenia
1520: negocjacje z Wielkim
Mistrzem Zakonu Albrechtem
Hohenzollernem
Slide 11
Ekonomia
1517: pierwsza wersja traktatu
monetarnego – „Rozmyślania”
1519: druga wersja traktatu monetarnego
– „Traktat o monetach”
1522: dzieło „O szacunku monety”, w
którym proponował reformę monetarną,
ujednolicenie pieniądza i przedstawił tzw.
prawo Kopernika-Greshama
1528: Kopernik kończy dzieło
ekonomiczne „Sposób bicia monety”
Slide 12
Późne lata
1526: ukazują się pierwsze mapy Polski, w
przygotowaniu których uczestniczył m.in. Kopernik
1537: Kopernik kandydatem na biskupa Warmii
1538-39: biskup chełmiński Jan Dantyszek wytacza
Kopernikowi proces o to, że ten ma „nieformalną”
partnerkę
1540: Joachim van Lauchen zwany Retykiem
spisuje i wydaje pierwszą wersję „Narratio Prima”,
w którym zawarty jest skrócony opis odkryć
Kopernika
1541: „Narratio Prima” zostaje wydany w pełnej
wersji (6 ksiąg) w Norymberdze
Slide 13
Rok 1543
Dzieło Mikołaja Kopernika:
„O obrotach ciał niebieskich”
(De revolutionibus orbium
coelestium) zostaje wydane,
ale ze zmienionym tytułem i bez
oryginalnego wstępu autora
25 maja Kopernik umiera we
Fromborku. Zostaje pochowany
w tamtejszej katedrze
Slide 14
Poszukiwania miejsca pochówku
Miejsce pochówku przez długi czas pozostawało nieznane. Poszukiwania aż
od 1802 r.
W 2004 rozpoczęły się prace archeologiczne w archikatedrze we
Fromborku. Odkryto tam wiele grobów z różnych epok
Po odkryciu i zbadaniu kilkunastu
grobów stwierdzono, że żaden nie
należał do sławnego astronoma...
...aż odkryto grób nr 13/05. Był
najbardziej zniszczony – zachowała
się tylko niekompletna czaszka i
kilka większych kości – ale
najbardziej interesujący
Slide 15
Grób 13/05
Zgadzał się czas pochówku, płeć i wiek osoby
Zgadzały się także: „złamany” nos i blizna nad lewym okiem
Slide 16
Slide 17
Spuścizna Kopernika
Twierdzenie Kopernika (geometria): Jeśli
wewnątrz dużego okręgu toczy się okrąg o
promieniu dwa razy mniejszym, to dowolny,
lecz ustalony punkt małego okręgu porusza
się po średnicy dużego
Prawo Kopernika-Greshama (ekonomia):
jeśli jednocześnie istnieją dwa rodzaje
pieniądza (np. srebrne monety i papierowe
banknoty), ale jeden z nich jest postrzegany
jako lepszy (monety), to ten "lepszy"
pieniądz będzie gromadzony, a w obiegu
pozostanie głównie ten "gorszy". Krótko
mówiąc, gorszy pieniądz wypiera lepszy
Slide 18
Rewolucja kopernikańska
PIERWSZA PRAWDZIWA
REWOLUCJA NAUKOWA
Przestaliśmy postrzegać siebie i Ziemię jako centrum
i najważniejszą część Wszechświata.
Zaczęliśmy w końcu dostrzegać jego prawdziwy ogrom.
Slide 19
Przed Kopernikiem
Ziemia była w centrum. Słońce i planety
krążyły po epicyklach a te z kolei wokół
samej Ziemi po deferentach
Wszechświat składał się z idealnych sfer
Teorię geocentryczną stworzył
Hipparch a rozwinął ją Klaudiusz
Ptolemeusz
Teorię heliocentryczną pierwszy
zaproponował Arystarch z Samos,
ale nie przyjęła się ona
Slide 20
Problemy
Teoria Ptolemeusza była skomplikowana – epicykle, deferenty,
ekscentryki, ekwanty...
...i wciąż nie tłumaczyła poprawnie obserwowanych ruchów planet
Już sam Hipparch zauważył, że planety poruszają się nieregularnie
Ale ludziom, zwłaszcza Kościołowi, podobało się, że są w Centrum
Wszechświata. Dlatego Kopernik i wielu po nim mieli spore problemy
Slide 21
Rodzi się teoria...
Wątpliwości u Kopernika narodziły się we Włoszech, pod wpływem
znajomości i współpracy z Dominikiem Marią de Navaro, oraz
lektury Epitome in Almagestum Ptolemei
Rozpoczął badania nad nieścisłością ruchu Księżyca. 9 marca 1497
przeprowadził w Bolonii obserwację Aldebarana, najjaśniejszej
gwiazdy w gwiazdozbiorze Byka, która to obserwacja potwierdziła
tylko jego wątpliwości. Przeprowadza także obserwację zaćmienia
Księżyca w nocy 5/6 listopada 1497
W okolicy 1500 roku daje w Rzymie serię prywatnych wykładów, w
których podważa ówczesne założenia w astronomii i wspomina o
odkryciu „nowej astronomii” i swoich poglądach na budowę Świata i
ruch planet
Slide 22
„Komentarzyk” (1510)
Zarysy nowej teorii Kopernik spisuje własnoręcznie w
tzw. „Komentarzyku” i rozdaje kilka sztuk znajomym.
Dwa jego opisy znaleziono dopiero w XIX wieku
Ziemia nie jest centrum Wszechświata. Centrum Wszechświata znajduje się blisko
Słońca.
Pozorny dzienny ruch gwiazd i Słońca spowodowany jest obrotem Ziemi wokół
własnej osi.
Ruch roczny Słońca na tle gwiazd i zaburzenia w ruchu planet są spowodowane
obiegiem Ziemi wokół Słońca.
Odległości z Ziemi do gwiazd są dużo dużo dużo większe niż do Słońca.
Slide 23
De Revolutionibus...
Dzieło życia Kopernika. Powstawało we Fromborku
przez kilkanaście, może 20 lat
Rozwinięcie idei zawartych w „Komentarzyku”, dodanie
dokładnego opisu matematycznego, wyjaśnienie
różnego rodzaju obserwowanych ruchów obiektów
niebieskich, tabele z przewidywanymi położeniami
planet itd., itp...
Slide 24
Slide 25
Krytyka dzieła
Teoria heliocentryczna burzyła powszechnie uznawany pogląd na
budowę Wszechświata i rolę człowieka w nim
Pierwszy wydawca – Andrzej Osiander – usunął oryginalny wstęp
Kopernika i zmienił tytuł tak, aby nie wskazywał na to, że Ziemia też
się kręci. Nowa przedmowa była także sprzeczna z ideami
Kopernika i sugerowała, że jest to tylko model matematyczny
Dzieło Kopernika znalazło się w indeksie ksiąg zakazanych
(1616-1828)
Pomimo, że była bliższa prawdzie, teoria Kopernika gorzej
przewidywała ruchy planet niż stara teoria Ptolemeusza!!!
Slide 26
Poparcie i dowody
Tezy Kopernika przyjęło i rozwijało wielu
późniejszych uczonych, np. Tycho Brahe,
Galileusz, Izaak Newton. Galileusz
zaobserwował fazy Wenus i Merkurego
Uczeń Brahe’go – Johannes Kepler – opierając
się na teorii heliocentrycznej i obserwacjach
mistrza, sformułował 3 prawa ruchu planet, które
poprawnie tłumaczyły i przewidywały ruchy
planet wokół Słońca
1728 – James Bradley obserwuje zjawisko tzw.
aberracji rocznej; 1839 – W. Struve, F. Bessel i
T. Henderson niezależnie po raz pierwszy
obliczają paralaksy gwiazdowe. Oba efekty są
dowodem na ruch Ziemi wokół Słońca, a więc
na poprawność teorii Kopernika
Slide 27
Co zatem dał nam Kopernik?
Pokazał nam, że Wszechświat jest
ogromny i że nie kręci się wokół
człowieka
Pokazał odwagę w myśleniu.
Przekonał, iż w nauce nie ma
niepodważalnych twierdzeń
Zainspirował potomnych do nowego
podejścia do Świata, w którym
człowiek, czy Ziemia, nie mają
szczególnego miejsca
Slide 28
Kopernik dziś
Ulica w każdym (?) mieście, kilkanaście pomników
Uniwersytet, centrum astronomiczne, kilkadziesiąt liceów,
jeszcze więcej gimnazjów i szkół podstawowych
Port lotniczy we Wrocławiu
Niezliczone firmy i instytucje (np. fabryka cukiernicza
Kopernik S.A. produkująca toruńskie pierniki)
Slide 29
Slide 30
... dodatkowo
Planetoida 1322 Copernicus
Krater na Księżycu (107 km) i na Marsie (292 km średnicy)
OAO-3 Copernicus (1972-80) – satelita amerykański do
obserwacji w ultrafiolecie i promieniach Roentgena
Kopernik 500 (1973) – radziecki satelita do badań Słońca i
jonosfery Ziemi
Slide 31
...
ORP Kopernik – okręt Marynarki Wojennej do badań dna
morza
MF Mikołaj Kopernik – polski prom kolejowo-samochodowy
Copernicja – rodzaj roślin z Ameryki Poludniowej. Znanych
jest 25 gatunków
Góra Kopernika (Kopernikusfjellet) – szczyt o wysokości
1035 m.n.p.m. na wyspie Spitsbergen
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Dziękuję za uwagę