zakon o deviznom poslovanju

Download Report

Transcript zakon o deviznom poslovanju

Slide 1

NOVI
ZAKON
O
DEVIZNOM
POSLOVANJU
Agačević Sanela, dipl. oec.
Revicon doo Sarajevo
Seminar KPE: Početak obavezne fiskalizacije i druge aktualnosti
Septembar 2010. godina
1


Slide 2

• “stari” Zakon o deviznom poslovanju je u FBiH na snazi od
1998. godine, i ne odgovara zahtjevima aktuelnog trenutka
• harmonizacija entiteskih zakona o deviznom poslovanju, u
RS je na snazi novi Zakon o deviznom poslovanju od 2009.
godine.
• zahtjevi potpisivanja Privremenog sporazuma o stabilizaciji i
pridruživanju EU i donošenje Programa mjera za provedbu
ovog sporazuma.

2


Slide 3

ZAKON O DEVIZNOM
POSLOVANJU
• Objavljen u “Sl. novinama FBiH” broj 47/2010
od 04. 08. 2010. godine
• Stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u Sl.
novinama – 05. 08. 2010. godine
• Ovim Zakonom se stavlja van snage
– “stari” Zakon o deviznom poslovanju
(“Sl. novine FBiH” broj 35/98) i
– Zakon o kreditnim poslovima sa inostranstvom
(“Sl. novine FBiH”, br. 2/92 i 13/94)

3


Slide 4

• Rok je šest mjeseci za donošenje podzakonskih akata
• Na snazi su podzakonska akta donešena po “starom”
Zakonu, sve do donošenja novih

• Do sada objavljena dva Pravilnika:
– Pravilnik o postupku otvaranja i vođenja deviznih računa i
deviznih štednih uloga rezidenata u banci (“Sl. novine FBiH”,
broj 56/10) od 06. 09. 2010. godine
– Pravilnik o uslovima i načinu otvaranja, vođenja i zatvaranja
računa nerezidenata u banci (“Sl. novine FBiH”, broj 56/10) od
06. 09. 2010. godine
– Pripremljeno pet Odluka čija se objava očekuje u narednom
periodu
4


Slide 5

Definisanje “rezidenta”:
• Rezidentima se smatraju:
– pravna lica sa sjedištem u Bosni i Hercegovini izuzev njihovih
• Dilema
oko “statusa” (ne)rezidenta za:
predstavništava koja se nalaze izvan BiH,

Organizacijepodružnice
Evropske
zajednice
–– predstavništva,
i drugi
organizacioni dijelovi stranih
lica upisanih
registar nadležnih
– pravnih
Organizacije
UN,u EUPM
i sl.? organa u BiH,
– poduzetnici (obrtnici i trgovci) i druga fizička lica koji samostalno
obavljaju djelatnost radi sticanja dohotka i registrovani su kod
– Prema
usmenom
nadležnog
organa, stajalištu Odjela za sprečavanje
pranja
i finansiranje
terorizma,
svalica
pravna
licau
– fizičkanovca
lica sa prebivalištem
u BiH,
osim fizičkih
čiji boravak
inostranstvu
traje duže
od 183stranih
dana, predstavništava
koja
su po Uredbi
o upisu
– fizička lica
državljaniimaju
koji u BiH
borave
na osnovu
dozvole za
upisana
kao- strani
nerezidenti,
takav
status
bez obzira
odnosno
vize, duže od
183 dana, osim
diplomatskih i
na boravak,
novi Zakon
o deviznom
poslovanju
?????
konzularnih predstavnika stranih zemalja i članova njihovih porodica,
– diplomatska, konzularna i druga predstavništva iz BiH u inostranstvu
koja se finansiraju iz budžeta, kao i državljani BiH zaposleni u tim
predstavništvima i članovi njihovih porodica.
5


Slide 6

Karakter i vrste “tekućih poslova”
• Tekućim poslovima smatraju se poslovi zaključeni između
rezidenata i nerezidenata, čija namjera nije prenos kapitala
(čl. 2. st. 1. tačka 9. Zakona)
• Plaćanja i prenosi na osnovu tekućih poslova, između
ostalog, obuhvataju (čl. 2. st. 1. tačka 10. alineja 4.):
– .............. (alineje 1 – 3)
– prenosi u korist fizičkih lica po osnovu: doznaka radnika, penzija,
invalidnina i ostalih socijalnih primanja, prijenose po osnovu poreza i
taksi, međudržavne saradnje, isplata po štetama na osnovu ugovora
o osiguranju, prijenose po osnovu pravosnažnih i izvršnih sudskih
odluka, prijenose po osnovu dobitaka u igrama na sreću, naknada za
koncesije, članarine i kazne (penale) i umjerene doznake na ime
troškova za izdržavanje porodice.
6


Slide 7

• Nerezident može transferisati sredstva u inostranstvo nakon
predočenja uvjerenja da nema neizmirenih carinskih i
poreskih obaveza (član 32.).
• Šta se podrazumijeva pod “transferom sredstava”?
• Za koji iznos transfera sredstava su potrebna navedena
uvjerenja i potvrde ..... ?????

7


Slide 8

Obavljanje “kapitalnih poslova”
• Platnim karticama se ne može vršiti plaćanje po kapitalnim
poslovima (Član 7. st. 4. Zakona)
Kako će banka kontrolisati ove transakcije?
• Rezident ne može izvršiti plaćanje prema inostranstvu na
osnovu simuliranog ugovora ili druge nevjerodostojne
dokumentacije odnosno zaključiti ugovor u kojem nije
navedena stvarna vrijednost (Član 7. st. 5. Zakona)
Kako će banka kontrolisati ove transakcije?
• Rezident može doznačiti sredstva u inostranstvo radi sticanja
vlasništva nad nekretninama u inostranstvu ako je podmirio
obaveze po osnovu poreza i doprinosa (direktni i indirektni
porezi i doprinosi), osim ako posebnim Zakonom ili Lista
reciprociteta
međudržavnim ugovorom nije drugačije propisano
(čl. 17. st.
ili?
1).
8


Slide 9

• Nerezident može vršiti plaćanje radi sticanja vlasništva nad
nekretninama u FBiH, osim ako posebnim zakonom ili
međudržavnim ugovorom nije drugačije propisano (čl. 17. st.
2).
Lista reciprociteta ili?
• Rezidenti i nerezidenti mogu slobodno vršiti plaćanje i prenos
kapitala po osnovu sticanja, prodaje i likvidacije direktnih
investicija u inostranstvu i u FBiH, samo ako je taj posao
izvršen u skladu sa propisima o vanjskotrgovinskom
poslovanju (član 15.)
Ko ovo kontroliše i koja je
potvrda / uvjerenje (i da li je)
potrebna za dokazivanje?
9


Slide 10

Plaćanja u Federaciji koja se mogu
vršiti u devizama i stranoj gotovini:

•– deviznog
Vlada FBiH
će podzakonskim
aktom propisati i druge
kreditiranja
u Federaciji,
osnove
po kojima
u FBiH može izvršiti plaćanje,
– otplate
deviznog
kreditase
u Federaciji,
naplaćivanje
i prenos
u devizama
gotovini.
– isplaćivanja
premije
osiguranja
i isplati štete iustranoj
poslovima
osiguranja
•–









nerezidentima, kao i sa rezidentima koji obavljaju investicione radove i
privrednu djelatnost u inostranstvu,
Stranai kupovine
gotovina
koju
rezident naplati
podu udlovima
prodaje
robe
sa konsignacionih
skladišta,
slobodnim
navedenim
u Zakonu
i podzakonskim
zonama
i u slobodnim
carinskim
prodavnicama, aktima, mora
se položiti
na devizni
račun
najkasnije
kupovine
i prodaje
vrijednosnih
papira
koji glase nanarednog
stranu valutu,
dana.strane gotovine sa devizne štedne knjižice i deviznog računa,
isplate
kao i prenosa deviza sa jedne devizne štedne knjižice na drugu,
odnosno sa jednog deviznog računa na drugi istog lica,
Do donošenja nove Odluke / podzaknskog akta, na
kupovine i prodaje, odnosno plaćanja i naplate potraživanja i dugovanja
snazi je
Odluka oposlovima
uslovima
pod kojima
nastalih
po“stara”
vanjskotrgovinskim
rezidenta
- pravnihse
lica i
domaćoj pravnoj
možeposlovima,
dati odobrenje
da se
poduzetnika
po tekućimosobi
i kapitalnim
odnosno kreditnih
poslova
naplatasai inostranstvom,
plaćanje u FBiH izvrši u efektivnom
uplate
depozita
kao sredstva
osiguranja.
stranom
novcu
(“Sl. novine
FBiH”, broj 02/00)
10


Slide 11

Plaćanja u devizama ili ... ?
• Načelno, Zakon propisuje obavezu da rezidenti i nerezidenti
za plaćanje prema inostranstvu koriste devize, ukoliko nije
drugačije propisano (član 3. st. 1. Zakona)
• Platni promet između nerezidenata i rezidenata u FBiH se
vrši u KM
• U FBiH se može vršiti ugovaranje u devizama, ali plaćanje
mora biti u KM, osim u slučajevima koji su navedeni u
Zakonu, i osim u Odluci koju će donijeti FMF

11


Slide 12

Kompenzacije, cesija i asignacije
sa stranim pravnim licima
• Plaćanje, naplaćivanje i prenos po tekućim i kapitalnim
poslovima između rezidenata i nerezidenata vrši se
slobodno, u skladu sa Zakonom (član 6.)
• FMF će podzakonskim aktom propisati uslove pod kojima se
plaćanje i naplata između rezidenata i nerezidenata može
vršiti kompenzacijom, ustupanjem potraživanja,
preuzimanjem duga i dr.
• Usmeno iz FMF da neće više biti dosadašnje prakse
podnošenja zahtjeva za saglasnost.
12


Slide 13

Dokumentacija o izvršenom plaćanju
• Prije izvršenja naloga za plaćanje, Banka je obavezna
• Izvod
(i to kakav)
klijentu da osigura informacije
o:
– Uslovima pod kojima se izvršava• nalog
za 1450
plaćanje
Obr.
– Vrijeme potrebno za izvršenje plaćanja
ovjeren i obrađen
– Načinu obračuna provzije i dr. troškova

• SWIFT

• Nakon izvršenja naloga za plaćanje, Banka je obavezna
klijentu da obezbijedi informacije o:





Izvršenom plaćanju
Originalnom iznosu po kojem je izvršeno plaćanje
Iznosu svih troškova i provizija koje je klijent dužan da plati
Datumu valute
13


Slide 14

Rokovi za naplatu, povrat, uvoz ...
Novi Zakon je propisao obavezu za rezidenta:
1. Izvoz robe i usluga :
– obaveza naplate i unosa u FBiH sredstava plaćanja po
ovom osnovu iz inostranstva je u roku od šest mjeseci
od dana izvoznog carinjenja, odnosno od dana izvršenja
usluge (do sada je rok bio devedeset dana).
– FMF taj rok izuzetno može produžiti za 60 dana.

14


Slide 15

Rokovi za naplatu, povrat, uvoz ...
2. Izvoz robe i usluga sa ugovorenim rokom naplate dužim
od šest mjeseci smatra se kreditnim poslom, u smislu
Zakona o deviznom poslovanju.
– Obaveza unosa u FBiH sredstava plaćanja koja su
ostvarena po osnovu prodaje plaćene robe koja se nalazi
u inostranstvu, i koja se neposredno isporučuje u
inostranstvo, u roku od šest mjeseci od dana izvršenog
plaćanja.
– FMF će propisati uslove evidentiranja i prijavljivanja.

15


Slide 16

3. Uvoz dobara i angažovanja stranih usluga - unaprijed
plaćena roba ili usluge se moraju uvest u FBiH u roku od
šest mjeseci od dana izvršenog plaćanja (do sada je rok
bio 90 dana).
– Ukoliko se ne uveze roba ili usluga u propisanom roku
(šest mjeseci), dužan je da vrati unaprijed plaćeni iznos u
roku od osam dana od dana izvršenog plaćanja.
– Posao uvoza robe ili usluge sa ugovorenim rokom
dužim od šest mjeseci od dana plaćanja smatra se
kreditnim poslom sa inostranstvom.
16


Slide 17

4. Izvođenje investicionih radova u inostranstvu
– rezident izvođač radova dužan je ostvarenu dobit po tom
osnovu i devize koje je naručilac radova zadržao kao
garanciju za osiguranje kvaliteta izvršenih radova i
preostala sredstva na računu unijeti u FBiH u roku od
osam radnih dana od dana završetka radova, odnosno
od isteka garantnog roka (do sada je taj rok bio 90 dana
- za unos ostvarene dobiti i 60 dana - za unos sredstava
po osnovu date garancije).

17


Slide 18

5. Ostvarena dobit po osnovu obavljanja privredne
djelatnosti u inostranstvu, koju ne iskoristi za namjene
utvrđene Zakonom o vanjskotrgovinskom poslovanju
rezident je dužan unijeti u FBiH u roku od osam radnih
dana od dana iskazivanja dobiti.
– Zakon o vanjskotrgovinskom poslovanju je propisao
namjenu:





povećanje osnovnog uloga u preduzeću u inostranstvu ,
osnivanje drugog preduzeća u inostranstvu,
pokrivanje gubitka istog ili drugog preduzeća u inostranstvu,
osnivanje novih preduzeća i otkupljivanje osnovnog uloga
drugih preduzeća u inostranstvu,
• davanje kredita preduzeću u inostranstvu u kome je dobit
ostvarena ili drugom preduzeću u inostranstvu
18


Slide 19

• Dobit koju je nerezident ostvario direktnim ulaganjem
se slobodno prenosi, pod uslovom da su u FBiH
izmirene sve obaveze po osnovu poreza i doprinosa.
• Prenos u inostranstvo ostatka likvidacione ili
stečajne mase nerezidenta je slobodan pod uslovom
da su u FBiH izmirene sve obaveze po osnovu poreza i
doprinosa.
• Izmirenje poreznih obaveza dokazuje se odgovarajućim
uvjerenjem Porezne uprave Federacije, kao i uvjerenjem
Uprave za indirektno oporezivanje BiH.
19


Slide 20

Kreditni poslovi
• banka ne može rezidentu odobravati kredit u devizama,
izuzev kada se takav kredit koristi za plaćanje uvoza roba i
usluga iz inostranstva.
• rezidenti ne mogu međusobno odobravati devizne kredite.
• zabranjeno je odobravanje finansijskih kredita nerezidentima
čiji je rok dospijeća kraći od jedne godine.
• nije dopušteno kreditiranje u domaćoj valuti između
rezidenata i nerezidenata.
• finansijske kredite iz inostranstva rezident obavezno koristi
preko domaće banke ili deviznog računa u inostranstvu.
Izuzetno može i preko inostrane banke ako je ugovorom o
kreditu predviđeno plaćanje roba i usluga direktno
dobavljaču ili ako se kreditom otplaćuje ranije zaključeni
kredit u inostranstvu (refinansiranje).
20


Slide 21

Fizički prenos sredstava plaćanja
• strana gotovina, platne kartice i čekovi koji glase na stranu
valutu mogu se slobodno unositi u FBiH iz inostranstva,
• svaki prenos čija visina prelazi iznos koji kao maksimalan
propiše FMF mora se prijaviti carinskim organima,
• dozvoljava se iznošenje KM u inostranstvo od fizičkih lica
(rezidenata i nerezidinata) i banaka pod uslovima koje
propiše FMF,
• FMF će da propiše uslove pod kojima nerezident može
iznositi u inostranstvo stranu gotovinu i čekove koje je
stekao u Federaciji,
• svako iznošenje konvertibilnih maraka, strane gotovine i
čekova iznad propisanog iznosa prijavljuje se carinskom
organu.
21


Slide 22

Zaključak:
• FMF treba da donese još veći broj podzakonskih akata
• Potrebno dodatno usaglašavanje sa Zakonom o
deviznom poslovanju RS-a
• Potrebno usaglašavanje sa propisima o sprečavanju
pranja novca i finansiranju terorističkih aktivnosti

22


Slide 23

Hvala na pažnji!

23