Slide 1

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 2

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 3

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 4

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 5

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 6

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 7

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 8

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 9

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 10

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 11

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 12

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 13

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 14

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 15

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 16

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 17

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 18

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 19

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 20

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.


Slide 21

w Polsce jest około 30 tys. osób z
autyzmem, w tym 20 tys. dzieci i 10 tys.
dorosłych,
 w regionie zielonogórskim mówi się
nawet o liczbie tysiąca osób z
autyzmem,
 raz na 160 osób zdarza się autyzm,
 autyzm występuje 4 razy częściej u
chłopców iż u dziewcząt.




Słowo autyzm(z gr. autos - sam) wprowadził
do psychiatrii Eugeniusz Bleuler, aby określić
jeden z centralnych objawów schizofrenii.
Autyzm Bleulera oznaczał rozluźnieni się
dyscyplin
myślenia
logicznego
w połączeniu z zamknięciem się w sobie.
Autyzm wczesnodziecięcy został opisany
po raz pierwszy w 1943 r. przez psychiatrę
pochodzenia austriackiego Leo Kannera.








brak kontaktu afektywnego(uczuciowego)
z innymi osobami, wycofanie się z
kontaktów społecznych lub niezdolność do
ich tworzenia,
obsesyjna potrzeba zachowania
stałości(identyczność otoczenia),
fascynacja przedmiotami(obiektami),
mutyzm lub taki rodzaj języka, który nie służy
do komunikacji interpersonalnej,
zachowanie inteligentne, które wskazuje na
potencjalne możliwości intelektualne
dziecka.

1.

Interakcji
społecznych:
zaburzenia
kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy,
postawy ciała i gestów. Zaburzony
rozwój
związków
rówieśniczych
(zainteresowań emocji i czynności),
odmienność reagowania na emocje
innych osób, brak potrzeby dzielenia się
z
innymi
osobami
radością,
zainteresowaniami lub osiągnięciami.

2.

Komunikacji: opóźnienie lub brak
rozwoju języka mówionego, brak
inicjatywy
i
wytrwałości
w
podejmowaniu
konwersacji,
stereotypowe
i
powtarzające
się wykorzystywanie słów i wyrażeń,
brak zabawy w udawanie(na niby)
lub
zabaw
naśladujących
role
społeczne.



Zachowania i myślenia- powtarzające
się stereotypowe wzorce zachowania,
zainteresowań i aktywnościpochłonięcie jednym lub kilkoma
stereotypowymi zachowaniami lub
zainteresowaniami nieprawidłowymi
- z powodu swej intensywności
i myślenia(np. zainteresowanie),
przywiązanie do specyficznych
niefunkcjonalnych czynności
rutynowych, powtarzające się
manieryzmy ruchowe, koncentracja na
niefunkcjonalnych cząstkach
właściwościach przedmiotów zabawy.

 nie

jest skutkiem złych relacji
z najbliższymi,
 nie jest psychozą,
 nie jest upośledzeniem
umysłowym,(ale może do niego
prowadzić),
 nie jest zaburzeniem przywiązania.

Integracja sensoryczna - proces,
w którym mózg człowieka otrzymując
informacje ze zmysłów dokonuje
rozpoznania, segregacji i interpretacji,
a także integruje je ze sobą
i poprzednimi doświadczeniami, i na jej
podstawie tworzy odpowiednią reakcję.
 Zaburzenia sensoryczne- czyli zaburzenia
odbioru i integracji bodźców
sensorycznych(zmysłowych) w mózgu.


1.

2.

3.

Nadwrażliwość: kanały sensoryczne się zbyt
„otwarte” dlatego do mózgu przedostaje się
zbyt duża ilość bodźców by mógł on się z nimi
uporać.
Zbyt mała wrażliwość- kanały sensoryczne są
zablokowane. Do mózgu dociera zbyt mało
bodźców.
Biały szum – jest to wytworzenie przez
zaburzone kanały sensoryczne własnych
bodźców, co powoduje zakłócenia przekazu
płynącego ze świata zewnętrznego lub nawet
w skrajnych przypadkach przekaz ten jest
niedopuszczony do mózgu przez szumy
powstające w układzie.

Najczęściej, w przypadku osób
z autyzmem, mamy do czynienia
z zaburzeniem odbioru świata przez
zmysły. Osoby te inaczej odbierają
światło, obrazy i dźwięki, inaczej
odczuwają dotyk, zapach, smak czy ból.
Często mają trudności z precyzyjnym
rozumieniem kierowanych do nich
wypowiedzi. Inny sposób odbioru świata
powoduje, że osoby z autyzmem tworzą
swój wewnętrzny obraz świata, często
odmienny od naszego.

Przykłady zaburzeń rejestracji bodźców
wzrokowych- ignorowanie otoczenia,
unikanie patrzenia w oczy, brak
zainteresowania zabawkami ale np.
plamką na podłodze.
W przypadku zaburzenia rejestracji
bodźców słuchowych- brak reakcji na to
co do dziecka się mówi, ignorowanie
nawet bardzo głośnego dźwięku.

Dysfunkcja w modulacji bodźców sensorycznych
dotyczy głównie impulsów przedsionkowych
i dotykowych. Zaburzenia modulacji bodźców
przedsionkowych przejawiają się niepewnością
grawitacji i nietolerancją ruchu. Obronność
dotykowa jest to przejaw zaburzeń modulacji
impulsów dotykowych. Przejawia się
nadwrażliwością na dotyk szczególnie innych
ludzi, ale również pewnych materiałów i
przedmiotów o określonej strukturze. Czasem
unikając dotyku stopami dzieci chodzą na
palcach. Unikając pokarmów o kleistej lub
ziarnistej strukturze. Mając problem z rejestracją
bodźców bólowych, oczekują silnych wrażeń
dotykowych stąd uderzają siebie, lub innych
np. uderzają głową w ścianę.

Mają także trudności z klasycznym
w naszym rozumieniu
budowaniem więzi
i okazywaniem emocji
w relacjach z innymi ludźmi. Świat
osób z autyzmem jest inny od
„naszego świata", a kłopoty
z komunikacją sprawiają, że
osoby z autyzmem borykają się
z doświadczeniem psychicznego
osamotnienia

Stopień autyzmu może być bardzo różny: od ciężkiego
do łagodnego. Jego skutki są jednak zawsze
poważne. Istnieje grupa osób, u których głębokiemu
autyzmowi towarzyszą poważne trudności w uczeniu
się. Drugą grupę stanowią osoby, u których autyzm
umiarkowanego stopnia występuje wraz z przeciętną
lub wysoką inteligencją. Niektóre osoby mówią, ale
nie rozumieją w pełni znaczenia wypowiadanych
słów i mają trudności w prowadzeniu rozmowy. Taką
szansę daje im pomoc specjalistów. Część z nich
w ogóle nie posługuje się mową. Wtedy ze światem
zewnętrznym porozumiewają się zazwyczaj za
pomocą pisma. Z relacji osób z autyzmem wynika
jednak, że bardzo chcą żyć tak, jak inni ludzie, chcą
włączać się w życie społeczne. Doświadczenia
pokazują, że właśnie praca jest dla dorosłych osób
z autyzmem najlepszą formą terapii i źródłem
satysfakcji.

Psycholog Andrzej Wolski wymienia 5 elementów
wchodzących w skład strukturalizacji i organizacji
środowiska :
 strukturalizacja przestrzeni: sale lub sala powinny być
zawsze takie same, dziecko ma własny stolik, krzesło,
półkę, stałe miejsce posiłków,
 stały charakter zajęć i organizacji czasu: wskazanie jest
umieszczenie dużego formatu zdjęcia twarzy dziecka przy
stanowisku pracy oraz za pomocą obrazków lub
piktogramów zaznaczone kolejne zajęcia lub czynności,
 z dzieckiem pracują te same osoby: początkowo 1 potem
2,
 język, którym się posługujemy: jasny, wypowiedzi krótkie,
ton jednoznaczny,
 przedmioty, którymi się posługujemy: jednoznaczność
przedmiotów i ich przeznaczenia: np. talerz służy do
jedzenia to nie może służyć do zabawy.









pobudzenie zmysłów(obniżenie autoagresji),
integracja sensoryczno – motorycznapobudzenie pojedynczych zmysłów do
prawidłowego funkcjonowania,
rozwinięcie świadomości własnego ciałazajęcia ruchowe,
wypracowanie gotowości do nauki, nauczenie
koncentrowania wzroku na wykonywanej
czynności i naśladownictwo (dziecko powinno
patrzeć na nas wysłuchiwać polecenia),
edukacja elementarna- rozwijanie umiejętności
w dziedzinie socjalizacji, samodzielności
i samoobsługi, małej motoryki, funkcji
poznawczych, komunikowania się.

1.

2.

3.

4.

Pomóż osobie autystycznej zrozumieć, co mówisz. Mów
poglądowo, pokazuj co masz na myśli: najpierw upewnij się,
że osoba do której mówisz, jest zwrócona w twoim kierunku;
używaj języka odpowiedniego do sytuacji i wieku; korzystaj
z demonstracji, aby pomóc w wykonaniu wymaganej
czynności,
Osoby autystyczne mogą w różny sposób próbować przekazać
ci informacje: mogą szarpać cię w kierunku, skąd czegoś chcą;
stanąć obok czegoś, co chciałyby otrzymać, utkwić wzrok
w przedmiocie swoich pragnień; kiedy chcą czegoś lub mają
ochotę coś robić, mogą powtarzać twoje pytanie: Czy chcesz
ciastko? Czy chcesz ciastko?
Przekazuj osobie autystycznej informacje o tym, co ma zrobić.
Nie trać czasu na mówienie dziecku, czego nie może. Jasne
wskazanie, co mogłyby zrobić, może być dla niej bardziej
pomocnicze.
Mów jej kiedy zrobi dobrze. Kiedy osoba autystyczna grzecznie
się bawi, spokojnie czeka, to niech się dowie, kiedy skończy,
że zachowywała się dobrze.

5. Dowiedź się, co jest dla osoby autystycznej
nagrodą. Powinieneś w właściwie
dobierać nagrody, gdy chcesz mu okazać,
że zrobił dobrze.
6. Uprzedzaj osobę autystyczną, kiedy ma
nastąpić jakaś zmiana. Pozwoli jej to
przekierować swoją aktywność.
7. Pamiętaj, że reakcje osoby autystycznej
mogą być nieodpowiednie do
niebezpiecznej sytuacji.
8. Osoba autystyczne może być niezdolna
do porozumiewania się za pomocą mowy,
obrazów, czy znaków migowych dlatego
też może używać swojego zachowania,
aby przekazać informację:









może rzucać grą lub zabawką, jeśli ta
jest dla niej zbyt łatwa lub trudna,
odepchnąć coś, czego nie chce, gdy
nie potrafi powiedzieć w tej chwili
„nie”,
może okazać agresją, jeśli potrzebuje
przerwy,
może być przestraszone lub
zdenerwowane jeśli znajdzie się w
zatłoczonym, hałaśliwym miejscu,
dziecko autystyczne czuje to samo co
Ty, tylko czasem nie potrafi tego
wyrazić.

Teksty prezentacji pochodzą z:





-

Biuletynu Autyzm w Polsce pod redakcją
Agnieszki Rymszy i Andrzeja Czajkowskiego,
wydawanego przez Fundacje SYNAPSIS.
Informacji uzyskanych w Stowarzyszeniu
„Dalej Razem”.
Książki: „Dzieci z zaburzeniami integracji
sensoryczne” P.G. Emmons, L.McKendry
Anderson oraz materiałów uzyskanych na
szkoleniu podstawowym z zakresu:
Integracji sensorycznej,
Autyzmu.