Slide 1

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 2

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 3

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 4

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 5

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 6

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 7

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 8

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 9

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 10

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 11

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 12

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 13

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 14

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 15

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 16

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 17

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 18

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 19

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 20

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 21

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 22

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 23

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 24

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 25

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 26

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 27

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 28

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 29

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 30

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 31

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 32

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 33

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 34

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 35

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 36

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 37

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 38

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 39

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 40

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 41

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 42

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 43

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 44

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 45

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 46

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 47

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 48

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 49

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 50

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 51

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 52

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 53

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 54

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 55

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 56

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 57

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 58

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 59

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…


Slide 60

ÇALIŞAN
HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ
31.10.2015

ARTVİN İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ

Sema GÜZEL
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimi İletişim Sorumlusu

1

2
31.10.2015

3
31.10.2015

KONU BAŞLIKLARI
Hasta Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Mevzuatı
Çalışan Hakları Ve Güvenliği Birimi
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
Uygulamaları
• Şiddet Nedir
• Şiddet Sonrası Takip Edilecek Yol
• Sağlık Çalışanına Hukuki Yardım
•
•
•
•

İNSAN HAKLARI
Hak
• İnsanın doğuştan
getirdiği ve daha sonra
hukuk düzeninin verdiği
maddi-manevi
yetkilerdir.
İnsan Hakları
• Tüm insanların hak ve
saygınlık açısından eşit,
onurlu ve özgür doğduğu
anlayışına dayanır.

5

Hasta Hasta Hakları
Hasta Hakları

31.10.2015

6
31.10.2015

Hasta Hakları Mevzuatı
• Anayasa,

• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü
• Hasta Hakları Yönetmeliği (01.08.1998)

• Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (26.04.2005
tarih ve 3077 sayı)
• Biyotıp Sözleşmesi (Kanun Hükmünde)
• 20.04.2004
•

7
31.10.2015

ÇALIŞAN
HAKLARI
VE
GÜVENLİĞİ

8

Amaç:

31.10.2015

Sağlık çalışanına yönelik şiddet
olaylarının meydana geldiği anda ve
sonrasında yürütülmesi gereken iş
ve işlemler konusunda ilgili
mevzuata uygun olarak hareket
edilmesini sağlamak

9
31.10.2015

Dayanak:
• Sağlık Bakanlığı’ nın 06.04.2011
tarih ve 27897 sayılı Hasta ve
Çalışan Güvenliği’ nin
Sağlanmasına Dair Yönetmelik

10
31.10.2015

•İç İşleri Bakanlığının
26.04.2012 tarih 2012/22
sayılı Sağlık Çalışanlarına
karşı İşlenen Suçların
Soruşturulması Genelgesi ve

11
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının 28.04.2012
tarih ve 28277 sayılı Sağlık
Personeline Karşı İşlenen Suçlar
Nedeniyle Yapılacak Hukuki
Yardımın Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik,

12
31.10.2015

Sağlık Bakanlığının
14.05.2012 tarih ve 6665
sayılı Çalışan Güvenliğinin
Sağlanmasına Dair Genelge,

13
31.10.2015

Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 29/06/2012
tarihli 12989 sayılı Beyaz Kod
İl Koordinatörlerinin
Belirlenmesi konulu yazısı

14

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’
nün 28.12.2012tarih ve 4697 sayılı
Tıbbi Sosyal Hizmet, Hasta-Çalışan
Hakları ve Güvenliği yazısı ile de
Hasta ve Çalışan Haklarını
birleştirilerek Hasta ve Çalışan
Hakları Güv. Bir. adı altında
birleştirilmiştir.
31.10.2015

15
31.10.2015

16
31.10.2015

17
31.10.2015

ÇALIŞAN HAKLARI VE
GÜVENLİĞİ BİRİMLERİ
İl Sağlık Müdür Yardımcımızın
doğrudan takibinde; Sağlık
Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi
kapsamında çalışan hakları
güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini
yürütmek üzere Çalışan Hakları ve
Güvenliği Birimi kurulmuştur.

18
31.10.2015

• Ayrıca; hızlı iletişimi sağlamak
adına Tüm İlçelerimizde
Hastanelerde,Ağız Diş Sağlığı
Merkezinde ve İlçe Entegre
Hastanelerde de
Çalışan Hakları ve Güvenliği
Birimleri
kurulmuştur.

19

• Bu birimler, çalışanların
hakları ve güvenliğine yönelik
talep ve şikayetleri kabul
edecek, bu başvuruları
değerlendirerek raporlayacak,
gerekli düzeltici/önleyici
faaliyetlerin başlatılmasını
sağlayarak talep sahibine geri
bildirimde bulunacaktır.

31.10.2015

20
31.10.2015

Çalışan güvenliği uygulamaları

21

Çalışanlara yönelik sağlık
taramaları yapılmalıdır
31.10.2015

• Hasta bakım ve tedavisini sağlayan tüm
sağlık personelinin HBsAg, Antı HBs, Anti
HCV, Anti HIV tetkiklerine bakılır.
• Aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda
çalışan personelin aşılanması sağlanır.
• Mutfak ve yemekhane personelinin 3 aylık
portör muayenelerini yaptırmaları ve
yılda bir akciğer grafilerini çektirmeleri
sağlanır.

Çalışanların kişisel koruyucu
önlemleri almasının sağlanması
Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar
kullanmalıdır.
(kep, maske, koruyucu gözlük...)
• Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları
kullanılmalıdır.
• Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon
sistemleri seçilebilir.
• Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için
enfekte materyaller işaretli ve izole
taşınmalı.
• Personele yönelik aşı programları
planlanmalıdır.

31.10.2015

22

23

Çalışanlara yönelik fiziksel
saldırıların önlenmesine
yönelik düzenleme yapılması
31.10.2015

• Beyaz kod uygulamasını tüm personel
bilmelidir.
• Kod alarmı verildikten sonra beyaz
kod ekibi 3 dk içinde orada olmalıdır.
• Hastane güvenlik ekibi her an hazır
olmalı ve olabilecek saldırılara karşı
önlem almalıdır.

24
31.10.2015

25

Şiddet:

Türk Ceza Kanunu’nda suç
olarak tanımlanan her türlü
zorbalık, darp, tehdit,
hakaret ve taciz şeklinde
ortaya çıkan ve kişilerin
fiziksel, zihinsel, ruhsal,
ahlaki veya sosyal gelişimine
zarar vermek ile
sonuçlanabilen kasıtlı güç
kullanılması,

31.10.2015

26
31.10.2015

• İş yerinde şiddet, çalışanın işiyle ilgili
durumlar sırasında bir kişi veya kişiler
tarafından istismar edildiği veya saldırıya
uğradığı olaylar olarak tanımlanmıştır.
• Sağlık kurumlarında şiddet, hasta yakınları ya
da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık
çalışanı için risk oluşturan, tehdit oluşturan ,
sözel, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum olarak tanımlanmıştır.
• Şiddet ana hatları ile sözel, fiziksel ve cinsel
şiddet olmak üzere 3 ana başlık altında
toplanmakta olup ruhsal ve fiziksel etkileriyle
ortaya çıkmaktadır.

27

• Sözel
Şiddet,
kişinin
değerlerine
ve
bütünlüğüne dönük yapılan hakaret , tükürme,
küfür, bağırma ve tehdit gibi fiilleri
içermektedir.
• Fiziksel Şiddet, dayak, yumruk, aletle saldırı
gibi kişinin bedenine yönelen saldırı ve fiilleri
içermektedir.
• Duygusal şiddet: Reddetme, aşağılama, yoksun
bırakma, yıldırma, umursamama, davranış
bozuklukları sergilemesine göz yummadır.
Bir araştırmaya göre sağlık alanında
çalışmanın diğer alanlara göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli
olduğu
belirtilmiştir.
31.10.2015

28
31.10.2015

Sağlıkta Şiddetin Nedenleri
Çalışma hayatında meydana gelen şiddetin
%25 i sağlık alanında yaşanmaktadır. Sağlıkta
şiddetin bu denli yoğun yaşanması bir çok
nedenle ilişkilidir. Öncelikle sağlık çalışanının
muhatap oldukları kişiler hasta ve hasta
yakınlarıdır.Bu kişilerle optimal bir ilişki kurmak
çok zordur. Çünkü maruz kaldıkları hastalık ,
sakatlanma veya ölüm olayı ve tehdidi dolayısıyla
bu kişiler genellikle kederli, isyankar, gergin
paniklemiş, endişeli, ağrılı ve bitkin haldedirler.

29
31.10.2015

• Bazen de muhatap alkolik, madde bağımlısı
veya psikiyatrik sorunu olan kişilerdir. Bu
durumdaki
kişilerin
şiddete
başvurma
eğilimleri ortalama kişilere kıyasla çok daha
yüksektir.
• Sağlık
kurumlarında
gözlenen
şiddetin
toplumdaki şiddetin toplumdaki profilin bir
yansıması olduğu unutulmamalı ve toplumsal
nedenlerden bağımsız düşünülmemelidir.

30
31.10.2015

• İnsanın doğasında var olan şiddet uygulama
eğiliminin,
yararlı
alanlara
kanalize,
edilememesi çocukluktan itibaren sorunları
şiddet
kullanarak
çözme
alışkanlığının
pekiştirilmesi, gençlerin televizyonda her gün
onlarca şiddet sahnesi izleyerek yetişmeleri
toplumsal ahlakla, gücü kutsayan değişim ile “
güçlü
olanın
haklı
olduğu”
fikrinin
yaygınlaşması, genel olarak sorunları açıkla
konuşma, dinleme ve empati alışkanlığının pek
olmaması, bir sorunla karşılaşan bireyleri
hemen şiddete yöneltmektedir.

31
31.10.2015

ŞİDDET ÖNCESİ

32

Hasta ve yakınlarının ilk olarak
nereye müracaat edecekleri,
hangi işlemler ve tedavinin
yapılacağı, tetkik ve
tahlillerinin nerede yapılacağı,
beklemeleri gerekiyorsa ne
kadar süreyle bekleyecekleri
gibi konularda hasta ve
yakınlarını bilgilendirmek,
31.10.2015

33
31.10.2015

Vatandaşı şiddete uğrayan
sağlık personelinin
hizmetten çekilme hakkının
bulunduğu, böyle bir
durumda hizmet alma
sürecinin aksayabileceği
konusunda bilgilendirmek ve

34
31.10.2015

Sağlık çalışanına şiddet
uygulayanların mutlaka
yargılanacağı ve
cezalandırılacağı konusunda
vatandaşı bilgilendirmek şiddet
olaylarının azalmasını
sağlayacaktır.

35
31.10.2015

ŞİDDET SONRASI
BİLDİRİM SÜRECİ

36

• Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet
olaylarını takip etmek üzere
«Bakanlık Beyaz Kod Birimi»
kurulmuş, 24 saat hizmet verecek
«113» numaralı telefon ve
«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
internet sayfası oluşturulmuştur.
31.10.2015

37
31.10.2015

Sağlık çalışanı kuruma ait
çalışan hakları ve güvenliği
birimine veya kurumun güvenlik
birimine olayı derhal
iletmelidir.

38
31.10.2015

Yaşanan ve biten vakalarda
ise yine çalışan hakları ve
güvenliği birimine ulaşarak konu
hakkında rapor düzenlenmesine
yardımcı olmalıdır.

39
31.10.2015



Yöneticiler,

«www.beyazkod.saglik.gov.tr»
adresinde bulunan «Beyaz Kod
Bildirim Formu» nu
dolduracaklar ve 113 nolu
telefona ihbarda
bulunacaklardır.

40
31.10.2015



Ayrıca; şiddete uğrayan
sağlık çalışanı tarafından da
«113» numaralı telefona
doğrudan bildirim
yapılabilecektir.

41

Hizmetten Çekilme

31.10.2015

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu
esnasında şiddete uğraması halinde, acil
verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere
hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.

42

•

Hizmetten çekilme talebi,
kurum yöneticisine sözlü veya
yazılı olarak bildirilecektir.
31.10.2015

43
31.10.2015

Bildirim üzerine yetkili yönetici,
olayı derhal değerlendirerek
hizmetten çekilme talebinin
uygun olup olmadığı hakkında
gecikmeksizin karar verecektir.

44
31.10.2015

•

Yönetici, hizmetten çekilme
talebini uygun bulduğu takdirde
hastanın sağlık hizmeti almasına
ve tedavisinin devamına yönelik
tedbirleri güvenlik tedbirleri ile
birlikte alacaktır.

45
31.10.2015

• Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık
hizmetini devam ettirecek olan yeni
sağlık çalışanını belirleyecek,
kurum içerisinde bunun mümkün
olmaması halinde hastanın hizmet
alabileceği başka bir sağlık kurumuna
sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin
aksatılmamasına özen gösterilecektir.

46
31.10.2015

Aile hekimleri ile sorun yaşayan
hasta veya hasta yakınlarının
kayıtlarının, mevzuata uygun
şekilde başka bir hekime
yönlendirilmesi yapılacaktır.

47
31.10.2015

Olaydan sonra sağlık çalışanı
düzenlenecek olan raporda
kendisine yöneltilen şiddeti
tüm ayrıntıları ile anlatmalıdır.
Sözel şiddet vakası yaşandı ise
saldırganın sarf ettiği sözlerin
birebir tutanağa geçirilmesi
uygun olacaktır.

48
31.10.2015

Saldırgandan şikâyetçi olup
olmadığını da açıkça ifade
etmelidir. Bundan sonraki
hukuki aşamalar için kurumdaki
yönetici gerekli işlemleri
yapacaktır.

49
31.10.2015

HUKUKİ

YARDIM

50
31.10.2015

2012/23 sayılı Çalışan
Güvenliğinin Sağlanması
Hakkında Genelgenin 7 nci
maddesinin (a) bendi gereğince
personelin hukuki yardım alması
bakımından kamu personeli olan
her çalışan hakkındaki olayı il
hukuk birimlerine intikal
ettirecektir.

51
31.10.2015

Sağlık müdürlükleri hukuk
birimi de hukuki yardım ile ilgili
Yönetmelik hükümleri
gereğince konuyu hukuki
yardım verilip verilmeyeceği
yönünden değerlendirecektir.

52
31.10.2015

Genelgenin 7 nci maddesinin
(e) bendi gereğince de,
müdürlük hukuk birimleri sağlık
çalışanına hukuki yardım isteyip
istemediğini soracaktır.

53

Sağlık kurumu yönetimi
tarafından olaya ilişkin tutanak
düzenlenirken, çalışanın avukat
talebi varsa ve bu durum da
tutanağa eklenmiş ise müdürlük
hukuk birimi, kişiye sormadan
hukuki yardım talebi hususunu
derhal karara
bağlayabilecektir.
31.10.2015

54
31.10.2015

Baştan böyle bir talebi
olmayan sağlık çalışanı
sonradan da müdürlük hukuk
birimine başvurarak bu yöndeki
talebini yapabilecektir.

55

Ancak;

31.10.2015

Şiddete maruz kalan personel hukuki
yardım talep etmezse veya adli
mercilerce yapılacak tahkikat
sonucunda ilgili personel sanık
durumuna gelirse hukuki yardım
sağlanmaz.

56
31.10.2015

SONUÇ

•Sesli ve sessiz
şiddetten uzak
duralım hayatı kolay
kılalım.

57
31.10.2015

58
31.10.2015

59
31.10.2015

Serçe Masalından Empati
Göğsü kınalı serçe, gök gürlemesinden çok
korkar, “gök gürlediğinde kırk kantar
yağım eriyor” dermiş.
Bir gün birisi demiş ki; “Sen kendin beş
dirhem gelmezken nasıl oluyor da kırk
kantar yağın eriyor?”
Bunun üzerine serçe şöyle karşılık vermiş:
“Herkesin dirhemi de kantarı da kendine
göre”
Her insanın, hatta her canlının olaylara
kendine özgü bir bakış açısı vardır.
Dışarıdan bakarak bunu göremeyiz.
Kendimizi karşımızdakinin yerine koyup
olaylara onun gözüyle bakabilirsek onun
duygularını, düşüncelerini anlayabiliriz.

(Üstün Dökmen’den)

60
31.10.2015

DAİMA
GÜLÜMSEYİN.
NE KADAR
SOĞUK OLSANIZ
DA SICAK
GÖRÜNÜRSÜNÜZ
TEŞEKKÜRLER…