Slide 1

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 2

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 3

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 4

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 5

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 6

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 7

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 8

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 9

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 10

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 11

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 12

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 13

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 14

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 15

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 16

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 17

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 18

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 19

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 20

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 21

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 22

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 23

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 24

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 25

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 26

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 27

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 28

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 29

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 30

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 31

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 32

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 33

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 34

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 35

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 36

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 37

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 38

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 39

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 40

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 41

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 42

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 43

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 44

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 45

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 46

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 47

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 48

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 49

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 50

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 51

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.


Slide 52

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun
Getirdikleri

Erdinç GÜNAY
İş Güvenliği Uzmanı

30 Haziran 2012
CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 28339

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

4857 sayılı İş Kanunun beşinci bölümünde
77 ila 90 maddelerinde iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümler bulunmasına rağmen,

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile
ABD, İsveç, Finlandiya gibi gelişmiş ülkelerdeki
gibi bir müstakil bir kanun olarak düzenlenmiştir.

SGK kayıtlarına göre Her gün Türkiye'de 217 iş
kazası meydana geliyor, 4 işçi hayatını kaybediyor ve 5
işçi iş kazası sonucu hayat boyu iş göremez hale geliyor.

2010 yılında gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalığı
nedeniyle toplam 1.466.146 gün ayakta 49.878 gün
hastanede yatılması nedeniyle toplamda 1.516.024
günlük iş gücü kaybı oluşmuş bu sürelerde işçilere
geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiştir.
İş kazaları nedeniyle, GSMH'nın her yıl %5'ini
kaybetmekteyiz.

2010
İŞ KAZASI SAYISI

MESLEK HASTALIĞI
SAYISI

SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI

62.903

533

2.085

%11
6.437

%6
31

%16
319

ÖLÜM SAYISI

1.454

%33
475

İş Kazalarının % 11’i Meslek Hastalıklarının
% 6’sı İnşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli
iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı
inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine
iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin
%33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu
anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül
olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu
görülmektedir.

KANUN’UN GENEL
DEĞERLENDİRMESİ
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ
•

Risk Değerlendirmesi
•

Çalışanların Katılımı
•

Uzman Katkısının Sağlanması
•

Çalışanların Bilgilendirilmesi
•

Çalışanların Eğitimi
•

Koruma Önleme Anlayışı

İŞVEREN RİSKLERİN BELİRLENMESİNDE
KONTROL, ÖLÇÜM, İNCELEME VE
ARAŞTIRMA YAPILMASINI SAĞLAYACAK

İşveren;iş sağlığı ve güvenliği yönünden
çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli;
Kontrol,
Ölçüm,
İnceleme,
Ve araştırma yapılmasını sağlayacak.

Bilirkişi raporu kazanın olduğu bölümde
taşeronun taşeronunun da bir başka
taşeron firmayla anlaştığını ortaya koydu.
Rapora göre Eti Bakır ve denetimci firmalar
tali, işi yapan 3 alt yüklenici ise asli kusurlu

Türk Metal Sendikası Samsun Şube Başkanı Orhan Demir ise
“İşçilerin çalıştığı firmanın taşeronun taşeronuna ait olduğunu” söyledi.
“Tankın üst kapağı yerleştirilmeye çalışılırken kapağı kaldırmak için

kullanılan kancaların takıldığı puntalar kopmuş. Kapak aşağıda çalışan
30 taşeron işçinin üzerine düşmüştü”

ALT İŞVEREN ASIL
İŞVEREN İLİŞKİSİ
• Yeni bir yasa daha yolda geliyor. "Taşeron
İstihdam Yasası" İş kanunundan bağımsız
olarak 6331'e atıfta bulunarak asıl işverenle
birlikte sorumluluk içeren alt işveren yasası
yayınlanacak.

PUKÖ döngüsü
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME

Sürekli iyileştirme, her geçen günün bir önceki günden daha
iyi olması felsefesine dayanmaktadır. Bu bir felsefe, yaşam
biçimidir. Japonca’da Kai: Değişim Zen: iyi ve daha iyi
manalarına gelmektedir. Onun için sürekli iyileştirme kaizen
felsefesi olarak ta anılmaktadır.

6331 Sayılı Kanun Amacı
İşyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması,

Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarını
iyileştirilmesi için, İşveren ve çalışanların
görev,
yetki,
sorumluluk,
hak
ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. (Md.1)

6331 Sayılı Kanun Kapsamı
• Yasa, kamu, özel sektör ait bütün işlere
işyerlerini kapsama alıyor.
• Bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri,
• Çırak ve stajyerlerde dahil olmak üzere tüm
çalışanlarına,
• Faaliyet konularına bakılmaksızın
uygulanacak (Md.2/1)

İSTİSNALAR
• TSK,genel kolluk kuvvetleri ve milli

istihbarat teşkilatı müsteşarlığının faaliyetleri
(fabrika, bakım merkezi, dikimevi vb. hariç)
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale
faaliyetleri,
• Ev hizmetleri,
• Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve
hesabına mal ve hizmet üretenler,
•Tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme
kapsamında işyurdu, eğitim, güvenlik ve
meslek edinme faaliyetleri. (Md. 2/2)

OSGB HER İLDE
ZORUNLUMU?
• Türkiye genelinde OSGB'ler genellikle batı
illerinde yoğunlaşmakta,

• Bakanlıktan, OSGB'lerin komşu illerden
hizmet alınmasının mümkün olabilmesi
yönünde düzenleme yapılması
beklenmekte.

OSGB’LER NASIL
ÇALIŞACAK?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğünde ayrı bir Daire Başkanlığı
kurulacak.

•OSGB Daire Başkanlığı sadece OSGB'leri
denetleyecek onlardan belli peryotlarda
check list isteyecek.

TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
İşyeri tehlike sınıfları; 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun
83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli
sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün
Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan
komisyonun
görüşleri
doğrultusunda,
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde,
o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

İŞVEREN RİSK
DEĞERLENDİRMESİ YAPMAK
ZORUNDA

İşveren iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;
-Risk değerlendirmesi yapmak,
-Veya yaptırmakla,
zorunlu tutulmuş bulunuyor.

İŞVERENİN
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşveren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini

sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede;
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim, bilgi
verilmesi dahil her türlü tedbiri alır,
• Alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını izler,
• Risk değerlendirmesi yapar, yaptırır,
• Çalışana görev verirken , çalışanın işe
uygunluğunu göz önüne alır,
• Çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için tedbirleri alır,

DIŞARIDAN HİZMET SATIN ALINMASI
İŞVERENİN SORUMLULUĞUNU
ORTADAN KALDIRMIYOR

• İşyeri dışındaki uzman kişi ve
kuruluşlardan hizmet satın alınması
işverenin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz,
• Çalışanların yükümlülükleri, işverenin
sorumluluğunu etkilemez,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
İşveren yükümlülüklerini yerine getirirken şu
ilkeleri göz önünde bulundurur.
• Risklerden kaçınmak,
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz
etmek,
• Risklerle kaynağında mücadele etmek,
• İşyerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli
ve üretim metodu seçiminde özen göstermek,
tekdüze çalışma ve üretim temposunun olumsuz
etkilerini önlemek,

RİSKLERDEN KORUNMA
İLKELERİ
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak,
• Tehlikeli olanı daha az tehlikeli olanla
değiştirmek,
• Teknoloji, iş organizasyonu,çalışma
şartları,sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili tutarlı ve genel bir önleme politikası
geliştirmek,
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma
tedbirlerine göre öncelik vermek,
• Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?
İşveren ya;
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• Sağlık personeli istihdam edecek.
• Ya da dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinden) hizmet satın alacak.

İŞVERENİN ARAÇ GEREÇ
SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren görevlendirdiği, veya dışarıdan
hizmet satın aldığı kuruluşların
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla;
-Araç,
-Gereç,
-Mekan,
-Ve zaman vb. bütün ihtiyaçlarını
karşılar.

ORTAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK BİRİMİ
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi:
Kamu kurum ve kuruluşları,
• Organize sanayi bölgeleri ve TTK’ya göre
kurulan şirketler tarafından işyerine iş sağlığı ve
güvenliği sunmak üzere kurulan gerekli
donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça
yetkilendirilen birimlerdir.

İŞVERENİN
KOORDİNASYON GÖREVİ
İşveren,
-Gerek kendi istihdam ettiği,
-Gerekse dışarıdan hizmet satın aldığı
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürüten çalışanları,
arasındaki “işbirliği” ve
“koordinasyonu” sağlayacak.

İŞVERENİN YAZILI OLARAK
BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ ALMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren,
-Gerek istihdam ettiği personel,
-Gerekse hizmet satın aldığı kurum ve
kuruluşların, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
olarak yazılı olarak bildirdikleri tedbirleri
almak zorundadır.

SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU
Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran
işyerlerinde, diğer sağlık personeli
çalıştırılması zorunlu değil.

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan

az 1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;
• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan
işyerleri,
• BKK.kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan
az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri
Bakanlıkça karşılanmak suretiyle
desteklenebilecek.

DESTEK GİDERLERİ
NEREDEN KARŞILANACAK
• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve
güvenliği giderler;
• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa
vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden
kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik
Kurumu tarafından finanse edilecek.
• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu
kayıtları esas alınacak.

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN
İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE
DESTEKTEN
YARARLANAMAYACAK
• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği
kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı
tespit edilen işverenlerden;
• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal
faizi ile birlikte SGK’ca tahsil edilir ve işveren,
destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANLARININ HAK VE
YETKİLERİ KISITLANAMAZ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve
güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri
işverene yazılı olarak bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz
edenlerin işveren tarafından yerine
getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın
yetkili birimine bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ
GÜVENLİĞİ UZMANLARININ
SORUMLULUĞU

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş
güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden
dolayı, hizmet sundukları işverene karşı
sorumludur.
Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak
şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana
gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya
iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE
TÜRÜNE GÖRE GÖREV ALABİLECEK
İş güvenliği uzmanlarından;
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A),
• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B),
• Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az
(C) sınıfı, İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip
olmaları şartı aranır.

•

•Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A)
sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye
sahip,

•Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı
yerine 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip,
İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren, çalışma ortamı, kullanılan maddeleri,
iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak,
Çalışanları ve işyerini etkileyecek muhtemel
acil durumları tespit eder,

Acil durumun olumsuz etkilerinden korunmak
üzere gerekli ölçüm, değerlendirmeleri yapar
acil durum planı hazırlar,

İŞVERENİN ACİL DURUM, YANGIN VE
İLK YARDIM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren acil durumlarla mücadele için;
• Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele,
ilk yardım vb. konularda uygun donanıma sahip
ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi
görevlendirir.
• Araç ve gereçleri sağlar,
• Eğitim ve Tatbikat yaptırır,
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale,
kurtarma, yangınla mücadele konularında ilgili
kuruluşlarla irtibat sağlar, gerekli
düzenlemeleri yapar.

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE
MESLEK HASTALIĞI
YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İşveren;
• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını
tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.
• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara
uğratma potansiyeli olan olayları inceler,
bunlarla ilgili rapor düzenler.
• İş Kazalarını 3 gün içinde,
• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren
3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

İŞYERİ HEKİMİ VE
HASTANELERİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ

• İşyeri hekimi veya hastane meslek hastalığı

tanısı koyduğu çalışanı SGK’ nın
yetkilendirdiği hastaneye sevk eder.
• Hastaneler, iş kazası ve meslek hastalığı
•vakalarını en geç 15 gün içinde SGK’ ya
bildirir.
• Bakanlık, Sağlık Bakanlığının da görüşünü
alarak bu konuda usul ve esasları belirleyecek.

İŞVERENİN ÇALIŞANLARIN
SAĞLIĞINI GÖZETLEME
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren çalışanları, maruz kalacakları sağlık ve
güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi
tutulmalarını sağlar,
Bu çerçevede çalışanların;
-İşe girişlerinde,
-İş değişikliğinde,
-İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık
nedeniyle işten uzaklaşmalarında işe dönüşte,
-İşin devamı süresince Bakanlıkça belirlenen
aralıklarla,
-Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışanların işe uygun
olduğuna dair, sağlık raporu almadan işe başlatamaz.

SAĞLIK RAPORLARI
NEREDEN ALINACAK?
Yasa kapsamında alınması gerekli sağlık raporlar;
“İşyeri sağlık ve güvenlik birimde” görevli işyeri
hekimi,
Veya hizmet satın alınan “ortak sağlık ve güvenlik
birimi” nde görevli işyeri hekiminden alınır.
Sağlık gözetiminden doğan maliyeti işveren karşılar,
çalışana yansıtamaz.
Çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
bilgiler gizli tutulur.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ
İşveren, çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
almasını sağlar. Bu eğitim öncelikle;
• İşe başlamadan önce,
• İşyeri ve iş değişikliğinde,
• İş ekipmanların değişmesi halinde,
• Yeni teknoloji uygulanması halinde,
verilir. Ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak
yenilenir. Gerektiğinde tekrarlanır.

İŞVERENİN EĞİTİM
YÜKÜMLÜĞÜ

• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde, yapacağı işle
ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeyen
çalıştırılmaz.
• İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere işe
başlamadan ilave eğitim verilir.
• 6 aydan fazla süre işten uzak kalanlara, işe
başlamadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

İŞVEREN ÇALIŞAN
TEMSİLCİSİ
GÖREVLENDİRECEK
İşveren işyerinin değişik
bölümlerindeki riskleri ve çalışan
sayısını da dikkate alarak, dengeli
dağılıma da özen göstermek suretiyle
seçim, seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla “çalışan
temsilcisi” görevlendirir.

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI
İşveren çalışan sayısı;
• 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,
• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,
• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,
• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4,
• 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,
• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,
İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu”
oluşturur.
Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında
çalışmalar yapar,
İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını
uygular.

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu
hallerde;
• Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa
koordinasyonu asıl işveren yapar,
• Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren
koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci
atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt
işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili
bir temsilci atar,
• Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren
yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,
• Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve
birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler,
birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında
diğer işverenleri bilgilendirirler.

TELEVİZYON VE
RADYOLARA YAYIN
ZORUNLULUĞU
TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en
az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma
hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal
güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında
uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla
zorunlu tutuldular.
Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri
arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ
UZMANI GÖREVLENDİRME
ZORUNLULUĞUN YÜRÜLÜĞÜ
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme
zorunluluğu;
Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,
50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,
Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde
yürürlüğe girecek.