Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013 Podstawy ekonomiczne i prawne wykorzystania odnawialnych.
Download ReportTranscript Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013 Podstawy ekonomiczne i prawne wykorzystania odnawialnych.
Slide 1
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 2
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 3
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 4
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 5
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 6
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 7
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 8
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 9
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 10
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 11
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 12
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 13
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 14
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 15
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 16
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 17
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 18
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 19
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 20
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 21
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 22
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 23
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 24
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 25
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 26
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 27
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 28
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 29
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 30
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 31
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 2
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 3
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 4
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 5
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 6
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 7
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 8
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 9
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 10
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 11
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 12
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 13
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 14
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 15
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 16
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 17
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 18
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 19
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 20
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 21
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 22
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 23
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 24
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 25
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 26
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 27
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 28
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 29
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 30
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl
Slide 31
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
Podstawy ekonomiczne i prawne
wykorzystania odnawialnych źródeł
energii
Grzegorz Wiśniewski
Instytut Energetyki Odnawialnej
[email protected]
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energii
vs. światowe zużycie energii
Roczny strumień
energii
promieniowania
słonecznego
docierająca do
powierzchni Ziemi (1,76
x 1017) przekracza 30
tys. razy światowe,
roczne
zapotrzebowanie na
energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Zrównoważone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
www.ieo.pl
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
PROMOCJA
I INFORMACJA
BADANIA I ROZWÓJ
SZKOŁY, MEDIA
BADANIA PODSTAWOWE
PUNKTY
BADANIA STOSOWANE
INFORMACYJNE
Pomysł techniczny
Informacje ogólne
INNOWCYJNE FIRMY KONSULTANCI
Model matematyczny
Informacje szczegółowe
Model techniczny PRODUCENCI PROJEKTANCI
Studia wykonalności
Prototyp rynkowy INSTALATORZY
Projekt techniczny
Produkt
Inwestycje
Servis
Inwestor
Integracja działalności w
obszarach :
Badania i wdrożenia
demonstracyjne
LIDERZY LOKALNI Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Polityka i strategie
regionalne
Promocja i informacja
SAMORZĄD TERYTORIALNY
Plany energetyczne
Programy rozwoju
RZĄD Polityka
PARLAMENT
Prawo
POLITYKA
I PROGRAMY ROZWOJOWE
www.ieo.pl
OZE na świecie ‘2010
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
www.ieo.pl
OZE-E na świecie ‘2011
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
OZE-Elektryczne (OZE-E)
stanowiły ok 50% wszystkich
nowych inwestycji na świecie
w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011
roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki
wodnej - 390GW, wzrost o 24%
w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of
całkowitej globalnej mocy
zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na
świecie zostało
wyprodukowane z OZE-E
www.ieo.pl
Wiodące technologie OZE-E na świecie
źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o
promocji stosowania odnawialnych źródeł energii
1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-20%
PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując
szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do
5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do
raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii
(elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych
mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane
musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych
i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym
łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych
przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie
inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz
ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element
ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez
zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego
minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb
energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i
certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i
ułatwienia dla przedsiębiorców.
Cele dla krajów członkowskich na 2020
Źródło: DG ENER
EU-27 efforts in Renewables
13%
BE 2.2%
9.4%
16%
BG
6.1%
13%
CZ
17.0%
DK
5.8%
18%
DE
18.0%
25%
EE
16%
IE 3.1%
6.9%
18%
EL
8.7%
20%
ES
10.3%
23%
FR
5.2%
17%
IT
13%
CY 2.9%
LV
15%
23%
LT
11%
LU 0.9%
13%
HU 4.3%
10%
MT
2.4%
14%
NL0%
23.3%
AT
7.2%
15%
PL
20.5%
PT
17.8%
24%
RO
SI
16%
25%
SK
6.7%
14%
FI
28.5%
SE
UK1.3%
15%
2005
30%
2020
32.6%
40%
34%
31%
38%
39.8%
49%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
15%
OZEC OZEE OZEB OZEZWW
FZE PW S
OZEC
-zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE
-zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB
-zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW
zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej
i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do
podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z
silnika na biogaz) [TJ]
FZE
-finalne zużycie energii [TJ]
PW
-zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]
S
-straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji
energii z OZE w 2020
EU-27 efforts in Renewables
Energia
elektryczn
a
26%
en. wodna
<1MW
1,5%
biogaz
12,4%
biomasa
stała
31,5%
małe
elektrowni
e wiatrowe
1,7%
en. wodna
1MW 10MW
2,2%
en. wodna
>10 MW
5,4%
fotowoltai
ka
0,01%
Ciepło
55%
Transport
19%
pompy
ciepła
biogaz
2%
8%
en.
wiatrowa
lądowa
40,6%
en.
wiatrowa
morska
4,6%
Energia
elektryczna
ze źródeł
odnawialny
ch
2%
Biodiesel
73%
Inne
3%
Bioetanol/b
io-ETBE
22%
biomasa
stała
78%
en.
geotermaln
a
3%
en.
słoneczna
9%
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg.
technologii OZE w Polsce wg. KPD
EU-27 efforts in Renewables
12000
10000
MW
8000
6000
4000
2000
0
2005
2010
2011
2012
El. wodne >10MW
Energia wiatrowa lądowa
Biomasa stała
2013
2014
2015
El. wodne 1MW-10MW
Energia wiatrowa morska
Biogaz
2016
2017
2018
El. wodne <10MW
Energia wiatrowa mała
Energia fotowoltaiczna
2019
2020
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce
wg. KPD
7000
6000
5000
ktoe
4000
3000
2000
1000
0
2005
2010
2011
2012
2013
2014
Biomasa stała
Energia słoneczna
Energia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
2015
2016
Biogaz
Energia z pomp ciepła
2017
2018
2019
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
Energia wodna, w tym:
<1MW
1MW - 10MW
>10 MW
Fotowoltaika
Energia wiatrowa, w tym:
lądowa
morska
Małe elektrownie wiatrowe
Biomasa, w tym:
stała (wraz ze współspalaniem)
biogaz
Razem
Moc zainstalowana w roku
Nowe moce do zainstalowania
2020
w latach 2010-2020
MW
MW
1152
200
142
40
238
60
772
100
3
3
6650
5469
5600
4420
500
500
550
549
2530
1609
1550
718
980
891
10335
7281
KPD – jakie technologie OZE będą się
rozwijać?
100%
90%
7,65%
12,40%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
E. wiatrowa morska
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
9,16%
3,01%
8,55%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu
wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej
dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla
energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012
(rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki
prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone
skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu,
zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z
OZE w Polsce
+
=
System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę
Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość www.ieo.pl
ŚP
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
biomasowe
biogazowe
wiatrowe
wodne
2005
189,8
32
83,3
922
2006
238,8
36,8
152
931
2007
255,4
45,7
287,9
934,8
2008
232
54,61
451
940,57
2009
252,49
71,62
724,68
945,2
2010
356,19
88,884
1180,272
937,044
2011
409,679
103,487
1616,361
951,389
2012
820,7
131,247
2496,748
966,103
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
www.ieo.pl
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku
wiodących technologii OZE
w 2012 roku - 9,1 mld zł
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
www.ieo.pl
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w
projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn.
4/10/2012
Źródło: opracowanie IEO
Rodzaje OZE
Stała cena zł/kWh '2013/14
Wsp. korekcyjny ŚP '2013
przychody jedsnostkowe
lądowa
Energetyka wiatrowa morska
rolniczy
Biogaz
Biomasa
Energetyka wodna
PV
Mikroinstalacja
Mała instalacja
Instalacja OZE (duża)
10 kW
40 kW 50 kW 75 kW 100 kW 200 kW 500 kW 1 MW 5 MW 10 MW 20 MW 50 MW
0,95
0,65
0,70
0,65
ze składowisk odpadów
z oczyszczalni ścieków
0,55
0,45
współspalanie
0,30
biomasa stała
biomasa +CHP
biopłyny
1,30
1,70
1,15
wymagania admin.
przyłaczenie do sieci
wszystkie rodzaje
OZE
1,50
na budynkach
wolnostojące
1,45
1,30
1,15
J
1,10
0,75
J J
? L
L
1,15
1,10
1,05
1,40
1,60
2,85
2,75
1,15
2,00
1,20
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Wystarczy informacja
do operatora z opisem Potrzebny jest wpis do rejestru
instalacji, nie stanowi
wytwórców energii w małej
działałalności
instalacji, działalność gospodarcza
gospodarczej
Wymagana koncesja
wszystkie odmiany
technologiczne OZE
Brak opłat
przyłączeniowych, o ile
mikroinstalacja ma moc
mniejszą niż aktualnie
wydane warunki
przyłączena - tylko
zgłoszenie u operatora
J
J
J
J
J
2,30
J
J
J
J
J J
J J
J J
J
Pobierana jest pełna opłata
przyłączeniowa
Pobierana jest połowa opłaty przyłączeniowej
J
0,95
1,15
2,45
1,20
J
J
J J
0,30
1,60
?
0,90
1,80
1,40
1,30
1,70
0,70
Geotermia
wszystkie rodzaje
OZE
1,20
J
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny
dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE,
KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania
danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o
mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej
posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i
prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie
równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku
poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w
szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji
rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji,
zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do
Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o
wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez
instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów
odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji
sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub
modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub
równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym
szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła
energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie
projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie
technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora
mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez
akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w
zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną,
odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w
„Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego
dotychczas z taryfy G11
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
-energia czynna całodobowa
-opłata handlowa
-składnik staly opłaty sieciowej
-opłata przejściowa
-opłata dystrybucyjna zmienna
całodobowa
-opłata abonementowa
Obrót
zł/kWh
zł/mc
Dystrybucja
zł/mc
zł/mc
zł/kWh
zł/mc
0,2878
4,2900
9,1200
1,1300
0,1471
0,5400
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby
własne, 30%- eksport)
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136
0,20136
mnożnik w projektu nowelizacji Prawa
energetycznego i oczekiwane mnożniki
80%
100%
265%
realny i oczekiwany przychod prosumenta ze
sprzedaży energii do sieci
zł/kWh
0,16
0,20
0,53
progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE
:(
:(
mkrowiatrak
0,20136
950%
1,91
PV
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji
energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii
po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen
energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w
systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są
przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu
z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013
Kod
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
Rodzaj
Biogaz
Biomasa
Grupa technologii
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW
biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW
biogaz – z rolnictwa > 1000 kW
biogaz - ze składowisk >200 kW
biogaz - z oczyszczalni >200 kW
biomasa <10 MW
biomasa - kogeneracja <10 MW
biomasa 10-50 MW
biomasa - kogeneracja 10-50 MW
biomasa >50 MW
biomasa - kogeneracja >50 MW
Kod
T12
T14
T15
T16
T17
T18
T20
T21
T22
Rodzaj
Grupa technologii
Biomasa
biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
Wiatr
Woda
wiatr 100-500 kW
wiatr >500 kW
woda <75 kW
woda 75-1000 kW
woda 1000-5000 kW
Fotowoltaika
fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW
fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
www.ieo.pl