Transcript بنام خدا www.ejozve.ir www.chedez.com  تهیه کننده :  رضا قماشی 2 عنوان دوره : شناخت لوله و اتصاالت 3

‫بنام خدا‬
www.ejozve.ir
1
‫‪www.chedez.com‬‬
‫‪ ‬تهیه کننده‪:‬‬
‫‪ ‬رضا قماشی‬
‫‪2‬‬
‫عنوان دوره‪:‬‬
‫شناخت لوله و اتصاالت‬
‫‪3‬‬
‫فصل اول‪:‬‬
‫‪ ‬آشنایی با لوله ها‬
‫‪4‬‬
‫اهداف فصل‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪5‬‬
‫آشنایی با لوله و تیوب‪ ،‬روشهای نامگذاری‪،‬‬
‫سایزبندی‪ ،‬و انواع جنس آنها‬
‫آشنایی با کاربردهای مختلف لوله ها‬
‫معرفی روشهای مختلف ساخت و خمکاری‬
‫لوله ها‬
‫آشنایی با روشهای هم محور کردن لوله و‬
‫اتصاالت‬
‫آشنایی با ابزارهای جذب انبساط و انقباض‬
‫لوله ها‬
‫تفاوتهای لوله و تیوب‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪6‬‬
‫تیوبها از قطر‪1 / 32‬اینچ تا ‪ 12‬اینج ساخته میشوند‪.‬‬
‫هزینه ساخت تیوبها در مقایسه با لوله ها بیشتر‬
‫است‪.‬‬
‫ضخامت دیواره تیوبها از لوله ها کمتر است‪.‬‬
‫دیواره داخلی تیوبها نرم و یکنواخت است به‬
‫همین دلیل جریان سیال در تیوبها بدون تالطم‬
‫صورت میگیرد‪.‬‬
‫مقاومت در برابر خوردگی تیوبها معموال بیشتر از‬
‫لوله هاست‪.‬‬
‫تیوب اغلب توسط قطر خارجي و ضخامت جداره‬
‫شناسايي مي شود‬
‫شناسایی لوله ها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪7‬‬
‫استاندارد ‪ ANSI‬با شاخص ”‪“SCHEDULE‬‬
‫استاندارد ‪ ASME‬و ‪ ASTM‬با شاخص ‪STD‬‬
‫(استاندارد)‪( XS ،‬فوق قوي) و ‪( XXS‬دوبار فوق‬
‫قوي) )‪(Manufacturers Weights‬‬
‫استاندارد ‪ API‬از طريق ‪API5L‬‬
‫استاندارد ‪ ISO‬با ‪ DN‬قطر اسمی لوله‬
‫سایزهای متداول لوله‬
‫‪14‬‬
‫‪5‬‬
‫‪16‬‬
‫‪6‬‬
‫‪18‬‬
‫‪8‬‬
‫‪20‬‬
‫‪10‬‬
‫‪24‬‬
‫‪12‬‬
‫‪1/2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3/4‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪8‬‬
‫جنس لوله ها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪9‬‬
‫لوله هاي فوالدي‬
‫لوله هاي آهني‬
‫لوله هاي سربي‬
‫لوله هاي آلومینیومي‬
‫لوله هاي الستیكي‬
‫لوله هاي پالستیكي‬
‫لوله هاي مسي‬
‫لوله هاي شیشه اي‬
‫لوله هاي ‪P.V.C‬‬
‫مزاياي استفاده از لوله هاي فوالدي‪:‬‬
‫‪ ‬در مقابل فشار و گرماي زياد از خود مقاومت‬
‫نشان مي دهند‪.‬‬
‫‪ ‬اينگونه لوله ها از نظر قیمت نسبت به لوله‬
‫هاي ديگر ارزانتر هستند‪.‬‬
‫‪ ‬بخاطر مقاومت باال در موقع خم شدن دچار‬
‫تغییر حالت نمي شوند‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫دسته بندی لوله هاي فوالدي با توجه به‬
‫آلیاژ استفاده شده در آن‪:‬‬
‫‪ ‬لوله هاي فوالدي نرم )‪(mild steel‬‬
‫‪ ‬لوله هاي فوالدي ضد زنگ )‪(stainless steel‬‬
‫‪ ‬لوله هاي فوالد كربني )‪(plain carbon steel‬‬
‫‪11‬‬
‫لوله هاي آهني‬
‫‪ ‬لوله آهنی گالوانیزه‬
‫‪ ‬لوله آهنی بدون روکش‬
‫‪12‬‬
‫لوله هاي پالستیكي‬
‫‪ ‬لوله هاي ترموپالستیك )‪(Thermo Plastic‬‬
‫‪ ‬لوله هاي ترموستینگ پالستیك‬
‫)‪(Thermosetting Plastic‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪13‬‬
‫لوله‬
‫لوله‬
‫لوله‬
‫لوله‬
‫هاي ‪ABS‬‬
‫هاي ‪CAB‬‬
‫هاي ‪PVC‬‬
‫هاي ‪FRP‬‬
‫لوله هاي مسي‬
‫‪ ‬نسبت به ساير لوله ها هزينه باالتري دارند‪.‬‬
‫‪ ‬به دلیل انتقال حرارت باال در مبدلها ي حرارتي‬
‫كاربرد فراوان دارند‪.‬‬
‫‪ ‬به راحتي خم مي شوند و داراي االستیسیته‬
‫باال هستند‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫لوله هاي شیشه اي‬
‫‪ ‬مقاومت شیمیايي مناسبي دارند‪.‬‬
‫‪ ‬به دلیل شفاف بودن در انتقال مواد شیمیايي‬
‫حساس نقش اساسي دارند‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫کاربرد انواع لوله در صنعت‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪16‬‬
‫تیوبهای مکانیکی‬
‫لوله های انتقال نیرو‬
‫• لو له های ساختمانی‬
‫بزرگ‬
‫قطر‬
‫های‬
‫لوله‬
‫• لوله چاههای آب‬
‫خطوط لوله‬
‫• لوله های اکتشاف نفت‬
‫تیوبهای تیر‬
‫• تیوبهای تحت فشار‬
‫لوله های ساخت‬
‫غلطک تیوبهای مبدل حرارتی‬
‫•‬
‫لوله های تحت فشار • لوله های جدار نازک مخصوص‬
‫روشهای ساخت لوله‬
‫‪ ‬تقسیم بندی لوله ها از نظر ساخت‪:‬‬
‫‪ ‬لوله های با درز جوش‬
‫‪ ‬لوله های بدون درز‬
‫(‪)2‬‬
‫‪17‬‬
‫(‪)1‬‬
‫روشهای ساخت لوله‬
‫لوله های بدون درز‬
‫لوله با جوشکاری‬
‫لب به لب‬
‫لوله با جوشکاری‬
‫روی هم‬
‫لوله های درزدار‬
‫لوله بدون درز‬
‫ریخته گری‬
‫لوله های بدون درز‬
‫کار شده‬
‫‪18‬‬
‫جوشکاری لوله ها‬
‫‪19‬‬
‫روند تولید لوله های با درز جوش‬
‫‪20‬‬
‫روشهای مختلف کشش لوله‬
‫‪.a‬با استفاده از سنبه استوانه ای‬
‫‪.b‬با استفاده از سنبه مخروطی‬
‫‪21‬‬
‫‪.c‬با استفاده از میله استوانه ای‬
‫تولید لوله بدون درز به روش اکستروژن‬
‫‪22‬‬
‫تولید لوله به روش ریخته گری گریز از مرکز‬
‫‪23‬‬
‫تولید لوله به روش سوراخکاری‬
‫دورانی‬
‫‪24‬‬
‫روشهای خم کردن‬
‫لوله و تیوب‬
‫خمش گرم‬
Mandrel
Bending
25
‫خمش سرد‬
Draw
Bending
Compression
Bending
Ram – Type
Bending
Ring Roll
Bending
‫روشهای مختلف خم کردن لوله‬
‫‪26‬‬
‫خم کردن لوله به روش ‪Mandrel‬‬
‫‪Bending‬‬
‫‪27‬‬
Ring Roll Bender
28
‫‪29‬‬
‫خمکاری لوله با استفاده از روش خمکاری القایی‬
‫انواع ساپورتهای لوله‬
Shoe
Saddle
Support •
Slide Plate
Hanger
•
Anchor
•
Spring
Hanger
Tie •
‫با بار ثابت‬Hanger
Dummy
Leg •
‫ساپورت فنري متغیر‬
‫ و‬Hanger
Guide •






30
Hangers
31
Supports 
32
33
34
‫نگهداری لوله ها بوسیله بستن به فوالدهای ساختمانی‬
‫‪35‬‬
‫نگهداری لوله ها بوسیله بستن به‬
‫فوالدهای ساختمانی‬
‫‪36‬‬
Spring Hagers
37
‫ساپورت بندی لوله با امکان حرکت آن‬
‫‪38‬‬
‫هم محور کردن لوله و اتصاالت‬
‫‪ ‬اتصال لوله به لوله‬
‫‪39‬‬
‫اتصال زانويي ‪ 90‬درجه به لوله‬
‫‪40‬‬
‫اتصال زانویي ‪ 45‬درجه به لوله‬
‫‪41‬‬
‫اتصال سه راهي به لوله‬
‫‪42‬‬
‫اتصال فلنج به لوله‬
‫‪43‬‬
‫روش دیگر‬
‫‪44‬‬
‫انبساط و انقباض لوله ها‬
‫روشهای جذب تغییر طول ناشی از انبساط و‬
‫انقباض‬
expansion bents
expansion loops
expansion joints
bellows & flexible pipe





45
expansion joints
•slip
•ball
•metal bellows
•rubber bellows
46
Sliding Slip
Slip End Connection
Guide Insert
Stuffing Box
Plunger
Std. Packing Cylinder
Injectable Packing
Ring Packing
Limit Stop Pins
Body End Connection
Slip -Type
Expansion
Joint
Traverse
Chamber
Anchor Base












47
Ball expansion joint
48
Metal Bellow
49
‫اتصاالت‬
‫فصل دوم‪:‬‬
‫‪50‬‬
‫اهداف فصل‬
‫‪‬آشنایی با انواع روشهای اتصال لوله و اتصاالت‬
‫‪‬شناخت اتصاالت رایج در هر کدام از روشهای اتصال‬
‫‪51‬‬
‫انواع روشهاي اتصال‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪52‬‬
‫اتصال‬
‫اتصال‬
‫اتصال‬
‫اتصال‬
‫جوشي لب به لب )‪(Butt-Welded‬‬
‫جوشي نرو مادگي )‪(Soclect-Welded‬‬
‫رزوه اي )‪(Threaded‬‬
‫فلنجی )‪(Flange to Flange‬‬
BW ‫اتصاالت‬
(Elbows) ‫زانويي ها‬
(Miters) ‫مايترها‬
(Reducers) ‫كاهنده ها‬
( Tee ) ‫سه راهي‬
BW Cap
Stube in
Lateral







53
‫انواع زانویی ها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪54‬‬
‫زانو با شعاع كوتاه ‪EL 90 or 45 SR‬‬
‫زانو با شعاع بلند )‪(EL90 or 45 LR‬‬
‫زانوي با شعاع سه برابر بلند )‪(EL90 3LR‬‬
‫زانوي با شعاع پنج برابر بلند )‪(EL90 5LR‬‬
‫زانوي كاهنده )‪(Reducing Eblbow‬‬
Short Radius 90º Elbow
45o Elbow
Long Radius 90º Elbow
Reducing 90º Elbow
55
‫مایتر‪ 90 o‬سه تکه ای‬
‫‪56‬‬
Concentric and Eccentric reducers
Straight Tee
Reducing Tee
Cap
57
Stub in
‫دو تکه ای‬Lateral 45° ‫انشعاب‬
58
(Olets) ‫اولتها‬
Weldolet
BW Elbolet
BW Sweepolet
SW Sockolet
Nipolot





59
Weldolet
Butt-Welding Elbolet
Sockolet
Sweepolet
Niploet
60
SW ‫اتصاالت مورد استفاده دراتصال‬
SW ELBWS
SW TEES
SW LATERAL
SW REDUCERS
SW COUPLINGS HALF- FULL COUPLINGS
SW CAP






61
Full-Coupling, Half-Coupling
SW Cap
SW Tee & Cross
SW Elbow
Reducer Insert
62
(Threaded) ‫اتصاالت رزوه اي‬
Coupling , Half - Coupling
Swedge Nipple
90° T Elbow
Reducer Coupling
T Cap
63
‫اتصاالت فلنجی )‪(F.L.G‬‬
‫‪lb‬‬
‫‪lb‬‬
‫‪lb‬‬
‫‪600‬‬
‫‪900‬‬
‫‪1500‬‬
‫‪150‬طبقه بندي فلنج ها از‬
‫‪‬‬
‫‪250‬نظر تحمل فشار‪:‬‬
‫‪lb‬‬
‫‪lb‬‬
‫‪lb‬‬
‫‪300‬‬
‫‪lb‬‬
‫‪400‬‬
‫‪64‬‬
‫انواع فلنج ها‬
(Welding Neck Flange) ‫فلنج گردن دار‬
(Socket-Welding) ‫فلنج‬
)Lap Joint ( ‫فلنج لبه دار‬
Slip-on ‫فلنج‬
(Blind Flange) ‫فلنج كور‬
)Screwed Flange ( ‫فلنج پیچي‬
(Reduced Flange& ‫فلنج كاهنده و افزاينده‬
Increaser Flage)







65
Welding Neck
Flange
Socket Welding
Flange
Lap Joint
Flange
66
Slip-on
Flange
Blind
Flange
Screwed
Flange
67
( Flange ‫انواع سطح فلنج ها‬
Faces )
)RF) Raised Face
)FF) Flat Face
(RJF) Ring
)LJF) Lap-Joint Flange




68
Raised Face
Ring Joint
Flat Faec
Lap-Joint
69
‫گسکت ها )‪)Gaskets‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪70‬‬
‫عوامل موثردر انتخاب گسکتها‪:‬‬
‫درجه حرارت‪ ،‬فشار و خورندگی سیال مورد‬
‫نظر‬
‫نیاز به جداسازی مجدد برای تعمیرات‬
‫مالحظات زیست محیطی‬
‫هزینه‬
‫تقسیم بندی گسکتها از نظر جنس‬
‫‪ ‬گسکت های غیر فلزی‬
‫‪ ‬گسکت های نیمه فلزی‬
‫‪ ‬گسکت های فلزی‬
‫‪71‬‬
‫گسکتهای غیرفلزی‬
Armid Fiber
Glass Fiber
Elastomer
Teflon(PTFE)
Flexible Graphite





72
‫گسکتهای نیمه فلزی‬
Spiral Wound
Metal Jackets
Camprofile
Metal-Reinforced Graphite




73
‫گسکتهای فلزی‬
ring-joint 
lens ring 
74
Spiral Wound Gasket
75
‫استانداردهای لوله و اتصاالت‬
INITIA
LS
AAA
ANSI
API
ASME
ASTM
AWS
AWWA
FCI
GSA
ISA
MSS
NFPA
PFI
USDC
76
FULL TITL OF ORGANIZATION
American Insurance Association
American National Standard Institute
American Petroleum Institute
American Society of Mechanical Engineers
American Society for Testing and Materials
American Welding Society
American Waterworks Association
Fluid Controls Institute
General Service Administration
Instrument Society of America
Manufacturer's Standardization Society of the Valve and Fittings Industry
National Fire Protection Association
Pipe Fabrication Institute
United States Department of Commerce
‫مراجع‬
DENNIS J. WHISTANCE , " THE PIPING GUIDE 
FOR THE CLASSING AND DRAFTING OF
INDUSTRIAL PIPING SYSTEMS " , REPRING
2003
MOHINDER L. NAYYAR , " PIPING HAND 
BOOK" SEVENTH EDITION
TROUVARY & CAUNVIN COMPANY , " 
PIPING EQUIPMENT " . 1998
77
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪78‬‬
‫مهندس علیرضا قندچي‪ "،‬كلیات طراحي ‪، "PIPING‬‬
‫انتشارات ناقوس‪1384 ،‬‬
‫سلمان مدبري‪ "،‬لوله كشي صنعتی"‪ ،‬انتشارات‬
‫تعاوني كاركنان آموزش فني وحرفه اي كشور‪1383 ،‬‬
‫"سیستم هاي لوله كشي"‪ ،‬موسسه آموزشي –‬
‫پژوهشي وزارت صنايع ومعادن‪ ،‬نشرذهن –آويز‪1380 ،‬‬
‫جمشید قضايي مصلي آبادي‪ "،‬استاندارد در قطعات و‬
‫مواد"‪ ،‬انتشارات آزاده ‪1379 ،‬‬
‫دكتر علي حائريان اردكاني – مهندس احسان حائري‬
‫اركاني ‪ "،‬مواد و فرآيندهاي تولید"‪ ،‬انتشارات نما‪،‬‬
‫‪1383‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪79‬‬
‫حسین تويسركاني‪ "،‬شكل دادن فلزات "‪،‬‬
‫دانشگاه صنعتي اصفهان‪1381 ،‬‬
‫بیژن قنواتي‪ " ،‬آشنايي با مهندس شیمي‪:‬‬
‫تجهیزات صنايع نفت ‪،‬گاز وپتروشیمي"‪،‬‬
‫انتشارات دانش نگار‪1384 ،‬‬
‫"روشهاي مختلف ساخت لوله هاي بدون درز"‪،‬‬
‫مهندسین مشاور بینا‪1367 ،‬‬
‫‪ CD‬هاي آموزشي "شكل دهي مواد" و‬
‫"روشهاي ساخت و تولید"‪ ،‬شركت بنیان تدبیر‬
‫پارس‬