Transcript بنام خدا دانشگاه آزاد اسالمي - واحد بناب کارشناسی ارشدعمران - مهندسی مدیریت ساخت درس : مدیریت ایمنی ، بهداشت و محیط زیست موضوع.

‫بنام خدا‬
‫دانشگاه آزاد اسالمي ‪ -‬واحد بناب‬
‫کارشناسی ارشدعمران ‪ -‬مهندسی مدیریت ساخت‬
‫درس ‪ :‬مدیریت ایمنی ‪ ،‬بهداشت و محیط زیست‬
‫موضوع پژوهش ‪ :‬ایمنی حفاظت وسایل حمل ونقل‬
‫مواد واشیا درکارگاهها‬
‫استاد راهنما‪ :‬آقای دکتر سالمی‬
‫تهیه کننده ‪:‬علیرضا منثوری‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫بهار‪1394‬‬
‫خالصه ای از مطالب آیین نامه ‪ 227‬ماده ای ایمنی حفاظت وسایل حمل ونقل مواد واشیا درکارگاهها ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪‬مقدمه‬
‫‪‬تعریف جرثقیل و معرفی انواع جرثقیل بعنوان وسایل حمل ونقل وجابجایی مواددر کارگاهها‬
‫‪ ‬انواع خطرات حمل ونقل جرثقیل ها و رعایت اصول ایمنی برای مقابله با آنها‬
‫‪‬اصول ایمنی عمومی در حمل و جابجایی مواد با جرثقیل ها‬
‫‪‬اصول ایمنی درمورد راننده جرثقیل‬
‫‪‬نکات مهم وموارد ایمنی لوازم بستن وبلند کردن بار(تسمه ها – کابلهای سیم بکسل و زنجیر و قالبها)‬
‫‪‬انواع نحوه اتصال تسمه با بار‬
‫‪‬حمل بتن و چند نکته در مورد حمل ونقل بتن در کارگاهها‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫مقدمه‬
‫‪ ‬در تمامي صنايع نياز به نقل و انتقال اجسام سنگين وجود دارد و حمل و نقل جزو الینفک فعالیتهای صنایع تولیدی‪،‬‬
‫صنعتی و خدماتی است و اگر تحت پوشش رعایت اصول ایمنی‪ ،‬انجام نشود خطرات زیادی را برای کارگران در این بخش‬
‫فراهم می نماید‪.‬‬
‫‪ ‬يكي از متداولترين دستگاههايي كه در اين رابطه مورد استفاده قرار ميگيرد جرثقیل ميباشد كه به لحاظ پيچيدگي‬
‫سيستمها و نوع كار خاص ‪ ،‬دانستن نکات ایمنی حمل ونقل و بكارگيري آنها الزامي است‪.‬‬
‫‪ ‬جرثقیلها ماشين آالت جدا نشدنی از امور حمل ونقل و کارگاههای عمرانی میباشند و بیشترین موارد استفاده از جرثقیل در‬
‫ساخت پروژهای عمرانی و صنعتی است و درتمامی کارهای عمرانی از جمله ساختمان سازی – پلسازی – سد سازی و …‬
‫استفاده میشود‪ .‬به همين دلیل برای یک مهندس عمران داشتن اطالعات کافی در این رابطه ضروری است‪.‬‬
‫‪ ‬ايمني مهمترين مسئله اي است كه در کار با جرثقیل بايد به خاطر داشته باشیم‪ ،‬چون يك اشتباه ساده ممکن است‬
‫خسارات جبران ناپذیر جانی ومالی در پی داشته باشد‪.‬‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪3‬‬
‫بررسی آمار حوادث ناشی از کار‬
‫‪4‬‬
‫‪ ‬براساس آمارهای منتشر همه ساله تعداد زیادی از کارگران کشورها در بخشهای مختلف دچار انواع حوادث ناشی از کار با‬
‫درجه معلولیت های مختلف می شوند‪.‬‬
‫‪ ‬درصد حوادث ناشی از کار نشان می دهد که‪:‬‬
‫‪ ‬حوادث حمل و نقل و جابجایی بار‬
‫‪٪36/5‬‬
‫‪٪6.5‬‬
‫‪ ‬حوادث سقوط‬
‫‪ ‬تصادفات و برخورد با اشیا‬
‫‪٪15.9‬‬
‫‪ ‬لغزیدن و زمین خوردن‬
‫‪٪20.2‬‬
‫‪ ‬ابزار و ماشین آالت‬
‫‪ ‬سایر موراد‬
‫‪% 4/4‬‬
‫‪٪16.5‬‬
‫‪ ‬تقریبا یک سوم حوادث ناشی از کار در کشورها مربوط به بخش حمل و نقل بار و کاالست‪.‬‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫تعریف جرثقیل ‪:‬‬
‫جرثقیل دستگاهی است که بتواند بارهای سنگین را در حالت معلق در امتداد قائم و افق جابجا نماید‪.‬‬
‫انواع جرثقیل ها ‪:‬‬
‫جرثقیل های پایه ثابت ‪:‬‬
‫‪ ‬جرثقیل برجی‬
‫‪Tower crane‬‬
‫‪ ‬جرثقیل پشت بامی (باالبر ساختمانی )‬
‫‪ ‬جرثقیل سقفی ()‪overhead crane‬‬
‫‪ ‬جرثقیل دروازه ای ()‪Gantry crane‬‬
‫‪ ‬جرثقیل دروازه ای گردان ()‪Portal crane‬‬
‫‪ ‬جرثقیل نیمه دروازه ای )‪Semi-Gantry crane‬‬
‫‪ ‬جرثقیل دیواری‬
‫‪ ‬جرثقیل بازوئی‬
‫()‪Wall crane‬‬
‫()‪Jip crane‬‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪5‬‬
‫تاور کرین وبرخی موارد ایمنی آن ‪:‬‬
‫‪ ‬این نوع جرثقیل ها بهترین نوع ترکیب از ارتفاع و قدرت جابجایی را تامین میکند‪.‬‬
‫‪ ‬در قسمت پشت این جرثقیل وزنه های تعادل میباشند و کابلی که دو قسمت جرثقیل را به یکدیگر متصل میکند‬
‫برای تعادل جرثقیل است‪.‬‬
‫‪ ‬در شرایط استاتیک‪ ،‬وزن بار متصل به جرثقیل نباید از ‪ 2/3‬میزان بار واژگونی فراتر رود‪.‬‬
‫‪ ‬برای جلوگیری از خطر برخورد هواپیماها ‪ ،‬چراغ های هشدار دهنده قرمز رنگ چشمک زن که شدت در‬
‫باالترین نقطه ی این جرثقیل ها ‪ ،‬نصب می شوند‬
‫‪ ‬میدان دید راننده باید کامال ً وسیع بوده و راننده بتواند به وضوح منطقه ی عملیات را مشاهده کند‪.‬‬
‫‪ ‬خطر عمده این نوع از جرثقیل ها در بخش عمرانی کشور ما اینست که اکثر این ماشین آالت بصورت دست‬
‫دوم که بعضا ً عمر مفید آنها نیز پایان یافته ‪ ،‬بدون کنترل های دوره ای توسط مالکین در پروژه ها مورد‬
‫استفاده قرار میگیرد وبا ایجاد مشکالت فنی در قطعات بحرانی دستگاه ‪ -:‬درام – سیم بکسل – قالب –‬
‫استراکچر یا بدنه ‪ -‬فرسودگی و خستگی سازه دستگاه‪ -‬فقدان تجهیزات کنترلی و حفاظتی همانند قطع کن های‬
‫بار و حسگرهای ظرفیت بار و‪...‬‬
‫فقدان اطالعات و آموزش کافی ‪ ،‬در مورد افراد مرتبط با دستگاه و‬
‫خطاهای انسانی باعث واژگونی یا ایجاد حادثه میشود‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪6‬‬
‫‪7‬‬
‫سقوط وزنه تعادل ‪ 4.5‬تنی تاور به حیاط همسایه و روی‬
‫سواری ‪206‬‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫سقوط بدنه تاور به خیابان روی خودرو پارک شده‬
‫موارد ایمنی در باالبر ساختمانی ‪:‬‬
‫‪ ‬حداکثر باری کهمی توان بهوسیله آن بلندنمود‪ ،‬بهطور واضح بر روی آن حک شده باشد‪.‬‬
‫‪ ‬واژگونی پایه های باالبر و یا سقوط دینام از شاس ی بعلت نامرغوب بودن پیچ و مهره های اتصال معموال اتفاق می افتد‬
‫‪ ‬نداشتن آگاهی الزم درخصوص ظرفیت بار مجاز و همچنين سرعت کار مطمئن با دستگاه هستند که می تواند منجر به بروز‬
‫حوادثی مانند پارگی سیم بوکسل ‪ ،‬تخریب گيربوکس قرقره و سقوط بار یا واژگونی مجموعه باالبربراثر لنگر وارده شود‬
‫‪ ‬قالب باالبر مجهز به شیطانک یا ضامن باشد تا مانع جدا شدن اتفاقی بار از آن گردد‬
‫‪ ‬شستی راه اندازی ماشين به ترتیبی باشد که وقتی فشار دست از روی آن رها می شود‪ ،‬موتور متوقف شده و بار را نگهدارد ‪-‬اکثرا‬
‫باالبرهای موجود فاقد شستی راه انداز بوده و توسط دوشاخه به منبع برق وصل می شوند که درزمان بروز حوادث بعلت‬
‫دوربودن محل دوشاخه مانع از قطع به موقع جریان برق و توقف ایمن دستگاه می شود‬
‫‪ ‬باالبر باید توسط افراد ذی صالح نصب ومورد بهره برداری قرارگيرد‬
‫‪ ‬شاس ی از عقب توسط سیم مهار به ستونهای مجاور بسته شود و صرفا به کیسه های شن روی پایه ها اکتفا نشود‬
‫‪ ‬هرگونه جابجایی محل باالبر با اطالع فرد مسؤل صورت گيرد‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪8‬‬
‫جرثقیل بازویی یا ستونی‪:‬‬
‫‪9‬‬
‫‪ ‬نوعی جرثقیل که دارای بازوی افقی یا مایل بوده وقالب و کابل نگهدارنده بار بوسیله بازو‬
‫نگهداری میشود جهت جا به جایی های ایستگاهی و مانور کم در صنایع سبک و کم کار به‬
‫صورت تمام دستی و برقی با زاویه گردش تا ‪ 360‬درجه و ظرفیت ‪ Kg125‬الی ‪ 10‬تن به‬
‫طول بازوی ‪ 2‬الی ‪ 7‬متر طراحی گردیده ‪ ،‬کم حجم و مقرون به صرفه می باشد‪.‬‬
‫کاربری ‪ :‬قطعه سازی ‪ ،‬تعميرگاه ‪ ،‬خودروسازی ‪ ،‬خط تولید نوعی از این در ظرفیتهای‬
‫سنگين و در صنایع تعميرات شناور و بارانداز کشتی استفاده می گردد‬
‫‪ ‬تحکیم محل صفحات نگهدارنده ستون وبازوی جرثقیل ستونی برای جلوگيری از واژگونی‬
‫دستگاه‬
‫‪ ‬سیستم ترمز بار جهت کنترل بار در حال پایين آمدن و سیستم نگهدارنده در انتهای ریل که‬
‫بتواند از خروج قرقره جلوگيری کند تعبیه شود‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫جرثقیل سقفی (‪)over head crane‬‬
‫‪10‬‬
‫‪ ‬از جابجایی اجسام روی نفرات و تجهيزات حساس خودداری شود‪.‬‬
‫‪ ‬در انتهای ریل‪ ،‬ترمزهای انتهایی ریل تعبیه شده باشد تا دستگاه از ریل خارج نشود‪.‬‬
‫‪ ‬آالرم هشدار دهنده ی حرکت برای دستگاه در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪ ‬تمامی قسمتهای برقی جرثقیل مجهز به سیم ارت شوند‪.‬‬
‫‪ ‬پدینگ ضد ضربه در انتهای ریل برای جلوگيری از آسیب به دستگاه نصب شود‪.‬‬
‫‪ ‬مسير حرکت اجسام با رنگ زرد روی کف کارگاه مشخص شود‪.‬‬
‫‪ ‬تجهيزات الزم رادیویی(بیسیم) برای اپراتور و ریگر در صورت نیاز فراهم شود‪.‬‬
‫‪ ‬باید مجهز به عالئم هشدار دهنده بارگيری مانند یک چراغ سبز برای بارگيری ایمن ویک چراغ قرمز به همراه زنگ خطر برای بارگيری بیش از حد مجاز باشد‪.‬‬
‫‪ ‬پانل کنترل دستگاه فقط در اختیار افراد مجاز باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬نشانه های راهنمای حرکت دستگاه همراه با شکل عالمت روی پانل کنترل نصب شود‪.‬‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫جرثقیل دروازه ای‬
‫‪11‬‬
‫جرثقیل دروازه ای گردان‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪12‬‬
‫جرثقیل نیمه دروازه ای‬
‫جرثقیل دیواری‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫جرثقیل نصب شده بر واگن ریل دار‬
‫جرثقیل نصب شده بر خودرو چرخ زنجيری‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪13‬‬
‫جرثقیلهای کامیونی ‪:‬‬
‫‪14‬‬
‫‪ ‬جرثقیلهای کامیونی با چرخ امکان جابجایی سریع و همچنین مانور زیاد دارند اما به دلیل قدرت کم‬
‫آنها بیشتر برای کارهای کوچک مورد استفاده قرار میگیرند‪.‬‬
‫‪ ‬پایه های تعادل باید در زمان استفاده از آن بر روی زمین محکم شوند تا عالوه بر ایجاد تعادل برای‬
‫جرثقیل از ترکیدن الستیکهای آن جلوگیری شود‪.‬‬
‫‪ ‬آزمایش روزانه تمام حرکات وعملکرد قسمتهای مختلف جرثقیل قبل از شروع بکار‬
‫‪ ‬احتمال واژگونی زمانی حداکثر میرسد که بار سنگین عمود بر محور طولی قرارگرفته باشد‬
‫‪ ‬درزمان وزش باد شدید بعلت امکان خطر واژگونی باید کاربارگیری متوقف شود‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫جرثقیل مخصوص زمینهای ناهموار ‪:‬‬
‫‪15‬‬
‫‪ ‬این نوع جرثقیل بیشتر برای پروژه های راهسازی و‬
‫مواردی که جرثقیل باید در یک زمین ناهموار عملیات‬
‫انجام دهد مورد استفاده قرار میگیرد‪ .‬معموال این‬
‫جرثقیلها تک موتوره هستند و از همان موتوری که‬
‫برای جابجایی خود جرثقیل استفاده میشود برای‬
‫جابجایی بارها استفاده میکند‪.‬‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫انواع خطرات حمل ونقل جرثقیل ها و رعایت اصول ایمنی برای مقابله با آنها‬
‫‪ ‬خطرات الکتریکی ‪ :‬اتصال صحیح ارت در جرثقیلهایی که با موتور الکتریکی کارمیکنند وحفظ فاصله امن از خطوط برق‬
‫‪ ‬بار گذاری بیش از حد مجاز ‪ :‬رعایت سقف مجاز بارگيری‬
‫‪ ‬خطرات مسیر حمل ونقل جرثقیل ‪ :‬مسير حمل بایستی هموار باشد ویا ازجرثقیل مخصوص زمینهای ناهموار استفاده کرد‬
‫‪ ‬خطرات آتش سوزی در جرثقیل ‪ :‬کنترل سیمکش ی و اتصاالت ومنبع سوخت و جلوگيری از اتصال با خطوط برق فشارقوی‬
‫‪ ‬واژگونی جرثقیل ‪ :‬حفظ تعادل بار ورعایت بار مجاز‬
‫‪ ‬سقوط از پرتگاه جرثقیل ‪ :‬رعایت فاصله ایمن از گودالها وپرتگاهها‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪16‬‬
‫اصول ایمنی عمومی در حمل و جابجایی مواد با انواع جرثقیل ها‬
‫‪17‬‬
‫‪ (1‬دستگاه بایستی دارای مجوز سالمت فنی ‪ CERTIFICATE‬از مرکز مجاز برای مدت معین باشد ‪.‬‬
‫‪ (2‬هیچیک از قسمتهای هیدرولیک دستگاهها نبایستی نشتی روغن داشته باشد و سیم بکسل ها وکلید قطع کننده و ترمز ها بایستی سالم‬
‫باشند‬
‫‪ (3‬پیش از جک زدن ‪ ،‬محل را بازرسی نموده وحتما در زیر جکها الوار قرار دهید ‪.‬‬
‫‪ (4‬مطمئن شوید در باالی سر شما شبکه برق وجود ندارد ‪ .‬حداقل فاصله ایمن از جریان برق ‪ 6‬متر است ‪.‬‬
‫‪ (5‬پیش از بلند کردن بار ‪ ،‬با بوق زدن دیگران را مطلع سازید‬
‫‪ (6‬روی بدنه تمامی وسایل باالبرنده باید میزان بار مجاز نوشته باشد‪)SWL(.‬‬
‫‪ (7‬در هوای طوفانی یا بادهای شدید کار باید متوقف گردد ‪.‬‬
‫‪ (8‬تحت هیچ شرایطی نفر بین بار و جسم دیگر قرار نگیرد‪.‬‬
‫‪ (9‬بارهای سنگین با نظارت مسئولین ایمنی وحتما صبح نصب گردد تا در صورت بروز اشکال در نصب ‪،‬زمان کافی برای رفع آنها‬
‫وجود داشته باشد‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫اصول ایمنی عمومی در حمل و جابجایی مواد با انواع جرثقیل ها‬
‫‪ (1‬تحت هیچ شرایطی بار نبایستی برای مدت طوالنی به صورت معلق در هوانگه داشته شود‬
‫‪ (2‬بارها و نیز سبد حمل نفر در زمان جابجایی بوسیله طناب مهار کنترل شوند‪.‬‬
‫‪ (3‬طناب مهار نبایستی به تسمه ها وکابل ها و قالب ها بسته شود‬
‫‪ (4‬هرگز زیر و روی بار معلق نایستید‬
‫‪ (5‬جکهای تعادلی بایستی کامال بیرون آمده موازی باشند‪.‬‬
‫‪ (6‬اگر بیش از یک جرثقیل متحرک روی یک مسیر کارمیکنند حداقل فاصله آنها کمتر از ‪ 9‬متر نباشد‬
‫‪ (7‬در زمان حمل بار کسی روی بار یا قالب آویزان نشود‬
‫‪ (8‬در زمان جابجایی بار تا حد امکان به سطح زمین نزدیک باشد‬
‫‪ (9‬هرگز تسمه یا زنجیر را از زیر بار نکشید و مواظب باشید که تسمه‪ ،‬بکسل‪ ،‬زنجیر زیر بار سنگین قرار نگیرند‪.‬‬
‫‪ )10‬راننده باید دقیقا بار را ببیند و در جایی که راننده دید ندارد از رادیو‪ ،‬بی سیم یا وسیله دیگر برای ارتباط استفاده‬
‫نماید‪.‬‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪18‬‬
‫اصول ایمنی عمومی در حمل و جابجایی مواد با جرثقیل ها‬
‫‪ (1‬برای جابجایی بار هایی که سنگین هستند ابتدا به اندازه ‪ 150‬میلیمتر از زمین بلند کنید و اگر اتفاقی نیفتاد با احتیاط کامل بار را‬
‫جابجا نمایید‪.‬‬
‫‪ (2‬در زمان بلند کردن بار ‪،‬بایستی کامال در مرکز ثقل دستگاه قرار داشته باشد در غیر این صورت بار میتواند تعادل جرثقیل را بهم‬
‫بزند (بار بصورت پاندولی در می آید)‬
‫‪ (3‬حداقل فاصله بین جرثقیل در حال گردش واجسام ثابت ‪ 60‬سانتیمتر است‬
‫‪ (4‬وسایلی مانند آجر یا سنگ توسط بسکتهایی که کامال محکم وارتفاع مناسبی دارند جابجا شوند تا از سقوط بار جلوگیری شود‬
‫‪ (5‬اطراف محوطه عملیات کامال توسط نوار خطر وتابلوهای هشدار دهند نظیر(خطر سقوط بار و ‪ )..‬مشخص و معین شوند‪.‬‬
‫‪ (6‬جرثقیل های موتوری که با جریان برق کارمیکنند باید دارای اتصال مطمئنی به زمین باشند‬
‫‪ (7‬ازجابجایی بار روی نفرات وتجهیزات حساس خودداری شود‬
‫‪ (8‬کشیدن بار روی زمین وکف سالنها توسط جرثقیل ممنوع است‬
‫‪ (9‬تسمه ها بایستی کامال صاف و بدون تاب خوردگی باشند‪.‬در موراد استراحت نبایستی بار به جرثقیل آویزان باشد هنگام کار در‬
‫سراشیبی مراقب سقوط بار و جرثقیل باشد‪.‬‬
‫‪ )10‬اگر وزن بار به اندازه ظرفیت نهایی جرثقیل باشد ‪،‬با کنترل واحد ایمنی جابجا گردد‪.‬‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪19‬‬
‫‪20‬‬
‫نكات ایمني درمورد راننده جرثقیل‬
‫‪ .1‬رانندگان بایستی دارای گواهینامه ومعاینه پزشکی معتبر باشند‬
‫‪ .2‬در زمان تخلیه وبارگیری راننده باید در کابین خود نشسته باشد‬
‫‪ .3‬هنگام کار گوش کردن به ضبط صوت ومبایل توسط راننده ممنوع است‬
‫‪ .4‬راننده باید فقط فرمان راهنما را برای جابجایی بارها رعایت نماید‬
‫‪ .5‬راهنما بایستی یک نفر باشد‬
‫‪ .6‬وجود یکعدد کپسول آتش نشانی در اتاق راننده الزامی است‪.‬‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫نکات مهم وموارد بازرسی وکنترل وسایل باربندی (تسمه ها – کابل سیم بکسل و زنجیر)‬
‫‪ ‬انواع طناب های سیمی‬
‫‪21‬‬
‫تسمه های‬
‫زنجیری‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪ (1‬کابل یا زنجیر یا تسمه هایی که صدمه و آسیب دیده اند یا معیوب هستند نباید مورد استفاده قرار گیرند‪.‬‬
‫‪22‬‬
‫‪ (2‬از گره زدن زنجیر ها برای کوتاه کردن طول آنها خودداری شود ‪.‬‬
‫‪ (3‬تسمه و سیم نباید پیچ و تاب خوردگی داشته باشد‪.‬‬
‫‪ (4‬بیش از ظرفیت اسمی تسمه و سیم نباید بارگذاری شود‪.‬‬
‫‪ (5‬به منظور پیشگری از لغزش بار‪ ،‬تسمه و سیم های مورد استفاده در اتصال سبدی باید توازن بار خوبی داشته باشند‪.‬‬
‫‪ (6‬تسمه و سیم ها بایستی بدرستی به بار وصل شوند‪.‬و بازرسی روزانه وسایل و ملحقات جهت شناسایی صدمات‬
‫‪ (7‬قراردادن پدهای مقاوم بین بار وتسمه ها برای حفاظت از تسمه و سیم ها در برابر لبه های تیز و برنده سطوح و بار‬
‫‪ (8‬زمانی که قالب در پایین ترین حالت ممکن قرار دارد حداقل بایستی ‪2‬دور کابل دور غلتک بماند‪.‬‬
‫‪ (9‬از دوال کردن و خم کردن کابل به طور معکوس خودداری شود‪.‬‬
‫‪ )10‬نباید با کابل سیم بکسل باری بیش از اندازه ‪ 1.5‬برابر آستانه ی شکستنش برداشت‪.‬‬
‫‪ )11‬زنجیرهایی که کار با آنها زیاد باشد باید هر شش ماه یکبار‪ ،‬و زنجیرهایی که کار با آنها کمتر است هر یکسال مورد آزمایش قرار گیرند‪.‬‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫تعویض وسایل باربندی در صورت مشاهده موارد ذیل ‪:‬‬
‫‪23‬‬
‫‪ (1‬خوردگی‪ ،‬کشیدگی و خراشیدگی موضعی شدید‬
‫‪ (2‬افزایش طول زنجیر بیش از ‪ %5‬طول اولیه آن‬
‫‪ (3‬پاره شدن ‪ 10‬سیم بطور تصادفی در کابل یا پاره شدن ‪ 5‬سیم در یک رشته سیم در کابل‬
‫‪ (4‬آسیب های حرارتی نظیر برش و جوشکاری پیچ خوردگی‪ ،‬تاب خوردگی‪ ،‬له شدگی‪ ،‬سیم یا طناب‬
‫‪ (5‬قالب های آسیب دیده‪ ،‬کج شده یا جوشکاری شده (هر نوع خمیدگی و تغییر فرم بیش از ‪ 10‬درجه بیشتر‬
‫‪ (6‬هرگز از ‪ SLING‬هاي صدمه ديده استفاده نکنيد‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫انواع نحوه اتصال به بار‬
‫‪ - ‬اتصال عمودی ‪:‬‬
‫اتصالی است که بار توسط یک بخش عمودی یا با یک ساق اسلینگ حمایت و بلند می‬
‫شود‪ .‬کل وزن بار توسط یک ساق حمل می شود که زاویه اسلینگ برابر ‪ 90‬درچه است ( زاویه اسلینگ یا سطح‬
‫افق اندازه گیری می شود)‪ .‬وزن بار می تواند معادل حداکثر حد بار کاری اسلینگ و اتصاالت باشد‪.‬‬
‫•‬
‫اتصال عمودی نباید برای مواد شل‪ ،‬مواد با طول زیاد یا موادی با هر مشکلی در تعادل بار مورد استفاده قرار‬
‫گیرد‪.‬‬
‫•‬
‫در این نوع اتصال بار تحت کنترل نیست و هر ان امکان چرخش بار وجود دارد‪.‬‬
‫‪ - ‬اتصال مهاری ‪ :‬دو یا چند اتصال تکی می تواند اتصال مهاری را ایجاد کند‪ .‬هنگامی که بار بطور معادل بین‬
‫ساق های اسلینگ توزیع شود‪ ،‬اتصال مهاری ثبات باالیی را برای بار ایجاد می کند‪ .‬در این نوع اتصال‪ ،‬قالب‬
‫انتهایی مستقیما روی مرکز ثقل بار است و در این حالت بار بلند می شود‪ .‬برای توزیع بار بطور متعادل‪،‬‬
‫ضروری است که طول ساق های اسلینگ با پیچ های قالب دار یا پیچ تنظیم دو طرفه تنظیم شوند‪.‬‬
‫‪ - ‬اتصال سبدی یا زنبیلی ‪ :‬اتصال تک سبدی یا زنبیلی برای حمایت بار بوسیله اتصال یک انتهای تسمه به‬
‫قالب و سپس عبور انتهای دیگر تسمه از زیر بار و در نهایت اتصال به قالب مورد استفاده قرار می گیرد‪ .‬باید‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫دقت کنید که بار روی اسلینگ نچرخد یا لیز نخورد زیرا هم بار و هم تسمه صدمه و آسیب می بیند‪.‬‬
‫‪24‬‬
‫اتصال ناامن‬
‫اتصال ایمن‬
‫رشته ها به همديگر ساييده نشوند‬
‫رشته ها مستقيم و جدا از هم باشند‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪25‬‬
‫اتصال صحیح ‪ Sling‬به بار‬
‫‪26‬‬
‫‪SHACKLE PIN‬به طرف‬
‫خارج ومحکم بسته شود‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪27‬‬
‫مطمئن شويد که جک هاکامال باز و در محل تراز و محکمي قرار گرفته اند‪.‬‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫محلي کامال نامناسب براي استقرار جرثقيل بسیار نزدیک به کانال‬
‫‪28‬‬
‫برداشتن بار بیش از ظرفیت دستگاه‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫روشهای معمول وسایل انتقال بتن و نکاتی در مورد ایمنی حمل ونقل بتن در کارگاه‬
‫‪29‬‬
‫‪ ) 1 ‬انتقال بتن با فرغون ودامپر‬
‫‪ )2 ‬انتقال با شوت( سرسره بتن یا ناوه شیبدار)‬
‫‪ )3 ‬شوت سقوطی یا لوله خرطومی‬
‫‪ )4 ‬باکت جرثقیل وتاورکرین‬
‫‪ )5 ‬نوارنقاله‬
‫‪ )6 ‬تلمبه با پمپ بتن ثابت یا متحرک‬
‫‪ )7 ‬انتقال با تراک میکسر‬
‫‪ )8 ‬قیف ولوله ترمی (بتن ریزی زیر آب )‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫عوامل مؤثر بر انتخاب روش انتقال بتن‬
‫‪30‬‬
‫‪ .1‬شرایط پروژه و موقعیت محل بتن ریزی‬
‫‪ .2‬مشخصات و نوع مصالح‬
‫‪ .3‬میزان و حجم بتن‬
‫‪ .4‬مسافت و زمان حمل‬
‫‪ .5‬شرایط آب و هوایی محل ساخت‬
‫‪ .6‬شرایط اقتصادی (هزینة اولیه‪ ،‬هزینة مستمر)‬
‫‪ .7‬ماشین آالت موجود‬
‫‪ .8‬نیروی انسانی‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫نکاتی در مورد حمل ونقل بتن در کارگاه‬
‫‪31‬‬
‫‪ ‬فاصله حمل بتن با فرغون حداکثر ‪ 60‬متر ودامپر ‪ 120‬متر میباشد‬
‫‪ ‬مسیر حمل بتن با فرغون ودامپر باید کامال" صاف وافقی باشد وگرنه جداشدگی اجزا بتن صورت میگیرد‬
‫‪ ‬سطح شوت بایستی نیمدایره یا نزدیک به آن بوده و شوت باید کامال" آب بند باشد‬
‫‪ ‬شیب شوت باید ثابت باشد در محدوده (‪ 1‬قائم ‪ 2‬افق ‪ 1 ....‬قائم ‪ 3‬افق ) تا اجزا بتن از هم جدا نشود‬
‫‪ ‬شوتها باید در محل تثبیت شود ودر انتهای آن قیف قائم برای تخلیه در داخل قالب تعبیه شود‬
‫‪ ‬ج) پمپ بتن برای انتقال بتن در فواصل افقی حداکثر تا ‪ 400‬متر وارتفاع تا ‪ 60‬متر کاربرد دارد‬
‫‪ ‬حداکثر زمان انتقال بتن نوسط تراک میکسر ‪ 90‬دقیقه میباشد ودر مسافتهای طوالنی حمل مصالح بصورت خشک انجام میگیرد‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫‪ ‬نتیجه گیری‬
‫‪- ‬‬
‫با توجه به اینکه براساس ماده ‪ 95‬قانون کار مسئولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشت کار بر عهده‬
‫کارفرما یا مسئول کارگاه میباشد ‪ ،‬هر گاه بر اثر عدم رعایت مقررات مذکور از سوی کارفرما یا مسئول واحد‪ ،‬حادثه‬
‫ای رخ دهد‪ ،‬شخص کارفرما یا مسئول مذکور از نظر کیفری و حقوقی و نیز مجازات های مندرج در این قانون مسئول‬
‫خواهد بود ‪.‬‬
‫‪- ‬‬
‫بنابراین سپردن کل فرایند حمل وجابجایی به اپراتور و راننده جرثقیل (که معموال" درکارگاههای ساختمانی عرف‬
‫میباشد ) کار اشتباهی است چرا که مسئولیت جبران عواقب هرگونه سهل انگاری و رعایت نکردن موارد ایمنی از‬
‫سوی راننده جرثقیل که منجر به وقوع حادثه شود برعهده مسئول کارگاه خواهد بود ‪(.‬معموال در محاکم قضایی حداقل‬
‫‪ ٪30‬مسئولیت بروز حوادث را به مسئول کارگاه یا کارفرما نسبت میدهند ) ‪.‬‬
‫‪ ‬برای پیشگیری از بروز حوادث بایستی اشخاص ذی صالح و شایسته هدایت کار جابجایی و حمل و نقل را بر عهده‬
‫داشته باشند‪.‬‬
‫‪ ‬بر اساس گزارش سال ‪ 2014‬سازمان بین المللی کار ‪98 % : ILO‬حوادث ناشی از کار قابل پیشگیری است‪ .‬آمار‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
‫حوادث ناشی از کار طی ‪ 20‬سال گذشته در کشورهای ژاپن و سوئد ‪ % 20‬و در فنالند ‪ % 62‬کاهش را نشان می‪-‬‬
‫‪32‬‬
‫‪ ‬منابع ‪:‬‬
‫‪33‬‬
‫‪ ‬آیین نامه حفاظت وسایل حمل ونقل وجابجاکردن مواد واشیا درکارگاه ها‬
‫‪ ‬سایت اینترنتی درباره ایمنی وبهداشت حرفه ای ‪www.acgih.ir‬‬
‫‪ ‬سایت اینترنتی بازرسی اداره کار وامور اجتماعی ‪http://bazresikar.mcls.gov.ir/‬‬
‫‪www.IranCivilHouse.ir‬‬
34
‫با تشکر‬
‫وسپاس‬
www.IranCivilHouse.ir