Transcript Netnography of Iranian Users of Social Networks  هر حساب کاربری یا شناسه به عنوان یک هویت مجازی مستقل  به بیان.

Netnography of Iranian Users of Social Networks
1
‫‪ ‬هر حساب کاربری یا شناسه به عنوان یک هویت مجازی مستقل‬
‫‪ ‬به بیان دیگر هر یک از نمایه های موجود در شبکه‪ ،‬مجموعه ای از‬
‫ویژگی ها و مختصات شخصی‪/‬فردی است که می تواند به عنوان یک‬
‫هویت مجازی و بدون در نظر گرفتن فرد ایجاد کننده آن نمایه و‬
‫تطابق یا عدم تطابق آین ویژگی ها با وی‪ ،‬مورد بررسی قرار گیرد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ ‬نمایه ای را با این مشخصات در نظر بگیرید‪:‬‬
‫پسری ‪ 25‬ساله‪ ،‬ورزشکار‪ ،‬عالقه مند به موسیقی و ‪. . . .‬‬
‫‪ ‬او خود را با این مشخصات به سایرین معرفی و با آن ها تعامل می کند و در‬
‫کنش های متقابل با آن ها مشارکت می کند‪.‬‬
‫‪ ‬این هویت را‪ ،‬فارغ از این که او در عالم خارج از فضای مجازی کیست‪ ،‬می توان‬
‫مستقال و در ارتباط با سایرهویت های مجازی حاضر در شبکه‪ ،‬مطالعه کرد‪.‬‬
‫‪ ‬با این رویکرد می توان به تعامالت میان اعضای شبکه های اینترنتی نیز به‬
‫عنوان پدیده ای مستقل نگریست‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪ ‬پرداختن به شناخت ماهیت و هستی شبکه‬
‫‪ ‬بیش از پرداختن به تاثیر و تاثرات آن با دنیای بیرونی (غیر مجازی) توجه کرد‪.‬‬
‫مقدمه و زیربنایی برای بررسی و شناخت ارتباط و پیوند دنیای مجازی و غیر‬
‫مجازی افراد باشد‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫بررسی فضای عمومی شبکه های اجتماعی اینترنتی ایرانی از طریق مطالعه هویت‬
‫های موجود در آن ها و سطح و شیوه تعامالت جاری کاربران در این شبکه ها‬
‫برای دستیابی به شناخت اکتشافی در زمینه شبکه های اجتماعی اینترنتی‬
‫بومی در ایران‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫علی رغم مباحث گوناگون و متعددی که در این زمینه در نشریات مختلف و‬
‫همچنین افکار عموعی جریان دارد‪ ،‬تاکنون پژوهش علمی و دانشگاهی‬
‫چندانی در حوزه کاربران ایرانی صورت نپذیرفته است‪.‬‬
‫‪ ‬بررسی های موردی (در یک زمان خاص و بسیار محدود)‬
‫‪ ‬کلی و اجمالی (ویژگی های عمومی و عمدتا جمعیت شناختی)‬
‫در مجموع؛ پرداختن به موارد کلی و فنی‪ ،‬تهدید ها و فرصت ها‬
‫‪7‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪8‬‬
‫شناخت ساختار شبکه‪ ،‬روابط و همچنین فضای حاکم بر ارتباطات رایج در این‬
‫شبکهها‪ ،‬به عنوان فلسفه و کارویژه آنها‬
‫پژوهشی بر پایه داده های حاصل از فعالیت های کاربران ایرانی و همچنین‬
‫نحوه استفاده خاص آنها از این پدیده طراحی گردد‪.‬‬
‫مطالبی که در زمینه نوع و شدت تاثیرات این پدیده در فضای عمومی جامعه‬
‫به میان می آید‪ ،‬بدون وجود پشتوانه پژوهشیِ بومیِ قابل توجه صورت می‬
‫پذیرد‪.‬‬
‫تنها‪ ،‬شناختِ کامل و چند بعدی از این پدیده‪ ،‬فرصت شناخت همه جانبه و‬
‫تصمیم گیری مقتضی را برای تصمیم گیران فراهم می نماید‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫سوال اصلی‬
‫سواالت فرعی‬
‫‪ ‬فضای حاکم بر روابط درون شبکه‬
‫های اجتماعی چگونه است؟‬
‫‪ ‬مشارکت کنندگان در این فضا‪،‬‬
‫چگونه به تعامل می پردازند؟‬
‫‪ ‬در این بستر چه تعامالتی تقویت‬
‫میگردد؟‬
‫‪ ‬محتوای به اشتراک گذاشته شده با‬
‫هرفرد حامل چه پیام و بینشی‬
‫است؟‬
‫‪ ‬اولین بار در سال ‪1998‬‬
‫‪ ‬رابرت کوزینتس‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫پژوهش مردمنگارانه‬
‫تطبیق داده (بهینه) شده جهت مطالعه اجتماعات آنالین‬
‫دستیابی به بینش مشارکت کنندگان‬
‫در زمینه معنا و متن ( بافت) کاربران آنالین‬
‫‪11‬‬
‫‪ ‬داده هایی مستقیم از اعضای جامعه آنالین‬
‫‪ ‬توصیف محقق یادداشت های بازتابی (منعکس کننده) فیلد‬
‫‪ ‬بررسی و مشاهده پروفایل اعضای انتخاب شده و محتوای به اشتراک‬
‫گذاشته شده توسط آنها‬
‫‪ ‬مشاهده مشارکتی و جمعآوری دادههای مورد نیاز‬
‫‪ ‬مصاحبه آنالین ساخت نایافته ( جهت جمع آوری داده های تکمیلی)‬
‫‪12‬‬
17
‫گودر را شبکه اجتماعی بدانیم که مهمترین‬
‫کارکرد آن فید خوانی است (نگاه کاربران)‬
‫‪« ‬ما توی گودر عالوه بر خبرخونی‪،‬‬
‫قرار میذاریم‪ ،‬آگهی میدیم‪ ،‬با‬
‫همدیگه بحث میکنیم‪ ،‬سر یه‬
‫چیزایی هماهنگی میکنیم‪،‬‬
‫سواالتمون را از همدیگه میپرسیم و‬
‫حتی با همدیگه رفیق میشیم یا‬
‫متنفر میشیم از هم‪ .‬به نظر من این‬
‫چیزا خیلی فراتر از یه ابزار‬
‫خبرخوانه!»‬
‫‪18‬‬
‫گودر را فیدخوانی بدانیم که برخی قابلیتهای‬
‫شبکههای اجتماعی را هم داراست (نگاه طراحان‬
‫تکنولوژی)‬
‫‪« ‬اگر بخواهی به صورت کلی تعریف کنی از نظر من‬
‫گوگل ریدر یک ابزار وب هست نه یک شبکهی‬
‫اجتماعی‪ .‬گوگل ریدر یک خبرخوان هست که شما‬
‫خوراک یا فید وبسایت یا وبالگ مورد نظر را‬
‫میدهی و بعد به دلخواه میخوانی و به اشتراک‬
‫میگذاری‪ .‬بعضی از دوستان به دلیل قابلیت‬
‫کامنتگذاری در گوگل ریدر میگویند که گوگل یک‬
‫شبکهی اجتماعی هست که درست نیست! اگر‬
‫اینجوری باشه وب ‪ 1‬یا همون وبسایتهای دههی‬
‫‪ 9۰‬میالدی که بازدیدکنندگان میتوانستند در‬
‫گست لیست نظرشون را بگذارند هم شبکههای‬
‫اجتماعی هست! برای همین گوگل ریدر یک ابزار‬
‫وب هست نه شبکههای اجتماعی و حاال اینکه‬
‫ایرانیها در آن بعضی وقتها چت و… میکنند و به‬
‫نوعی ایرانیزه کردهاند ماجرا را متفاوت میکند‪.‬‬
‫هسته‬
‫مقوله‬
‫شهروندی مجازی‪ -‬شهروند شبکهای (شبکه وند)‬
‫‪19‬‬
‫‪ ‬هویت قائل شدن برای شبکه (هویت جمعی شبکهای)‬
‫‪ ‬تناسب نسلی‪ -‬سنی‬
‫‪ ‬تناسب فضایی‬
‫‪ ‬تجربه مشابه‬
‫‪ ‬تجربه در سایر شبکهها‬
‫‪ ‬تجربه در فضای مشترک با کاربران خارجی‬
‫‪20‬‬
‫‪ ‬این مقولة دو بخشی و دو وجهی به ‪ ‬تفاوت کاربران‬
‫عنوان یکی از چهار مقوله اصلی این (شهروندی شبکه)‬
‫پژوهش پدیدار شده است‪ .‬این مقوله‬
‫‪ ... « ‬کاربران گودر ‪ :‬امروز برم گودرم‬
‫بر ساختار و بافت کاربران تاکید‬
‫رو صفر کنم‪ ،‬چهار تا جمله باحال‬
‫دارد‪.‬‬
‫هم بنویسم‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ‬کاربران فیسبوک ‪ :‬امروز برم چهارتا‬
‫پروفایل دختر‪/‬پسر رو زیر و رو کنم ‪،‬‬
‫چهارتا جمله باحال از تویتر کپی‬
‫کنم و چهارتا دیگه از گودر‪» .‬‬
‫‪21‬‬
‫‪ ‬این مقوله محوری برای پوشش دادن‬
‫دو مفهوم «تناسب نسلی ‪ -‬سنی» و‬
‫«تناسب فضایی» به کار برده شده‬
‫است‪ .‬این مقوله متضمن این معنی‬
‫است که کاربران شبکه برای شبکهای‬
‫که کاربر آن هستند‪ ،‬هویت قائل اند و‬
‫این هویت را به رسمیت میشناسند‪.‬‬
‫این هویت وجه ای جمعی دارد؛ یعنی‬
‫در بین بخش زیادی از کاربران مشترک‬
‫است‪ .‬همچنین یک هویت جمعی و‬
‫گروهی است که افراد به نوعی خود را‬
‫وابسته به آن میدانند‪ .‬این هویت‬
‫جمعی را میتوان به نوعی خرده‬
‫فرهنگ کاربران شبکه تعبیر کرد‪.‬‬
‫‪22‬‬
‫‪« ‬گودر = میتوانیم کنار هم زندگی‬
‫کنیم‬
‫‪ ‬زیباترین‪ ،‬جذابترین‪ ،‬خوشایندترین‪،‬‬
‫دلنشینترین و انسانیترین ویژگی‬
‫«گودر» این است که در آن‪ ،‬یک مطلب‬
‫را چهار نفر با چهار گرایش مختلف و‬
‫حتی متضاد فکری‪ ،‬عقیدتی‪ ،‬مذهبی‪،‬‬
‫سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی‬
‫«شیر» ]‪[Share‬میکنند؛ پس‬
‫میفهمیم که هنوز میتوانیم کنار هم‬
‫زندگی کنیم‪».‬‬
‫‪ .‬این تناسب به زعم کاربران پیشرو ‪‬‬
‫در شبکه‪ ،‬به عنوان شرط الزم جهت‬
‫مشارکت در فضای عمومی شبکه و‬
‫درک و هم ذات پنداری هم بسته با‬
‫شرایط و فضای حاکم بر شبکه است‬
‫‪23‬‬
‫‪« ‬گودریست ها‬
‫‪ ‬یه نظریه هست میگه‪:‬‬
‫فیس بوک دسته دههی هفتادیاست‬
‫گودر دست بچههای دههی ‪»6۰‬‬
‫‪ ‬عمدتاً فصل مشترک تصویرذهنی‬
‫تمامی کاربران به عنوان میثاق‬
‫نانوشته اقتضائات و نیازهای اولیه‬
‫شهروندی شبکه‪ ،‬به مرور زمان مورد‬
‫توافق جمعی قرار میگیرد‪ .‬همچنین‬
‫این میثاق از سوی کاربران پیشرو و‬
‫تأثیرگذار تبیین شده و بر آن تاکید‬
‫میگردد‪.‬‬
‫‪24‬‬
‫‪« ‬مزایای گودر به گوگل‬
‫‪ ‬دقت کردین که چقدر گودر نسبت‬
‫به فیس بوک بهتره‬
‫چقدر همه اکتیو ترن‬
‫چقدر همه جسور ترن‬
‫چقدر همه لجن ]لجوج!؟[ ترن‬
‫فیس بوک مثل خونه خاله اینا می‬
‫مونه ولی گودر مثل پارتی با بچهها»‬
‫‪ ‬ناظر به هرگونه تجربه و تصویرذهنی‬
‫از شبکههای اجتماعی اینترنتی در‬
‫ذهن کاربر است‬
‫‪25‬‬
‫‪ « ‬تو گودر کسیو نمیشناسی ولی‬
‫همرو دوست داری تو فیس بوک‬
‫همرو میشناسی ولی هیچ کدوم‬
‫ودوست نداری»‬
‫‪« ‬تو فیس بوک در مورد همه نظرات‬
‫خوب میدید تو گودر نسبت به همه‬
‫چی شرو ور میگی کسیام کارت‬
‫نداره»‬
‫‪ ‬بر ساخت‬
‫‪ ‬اقتضای شبکه و نوع محتوای رایج‬
‫‪ ‬بازتعریف کارکردی‬
‫‪ ‬تقویت و بازتولید معنای عام پسند‪/‬مورد توافق‬
‫‪ ‬چند صدایی و فضای عمومی گفتمان‬
‫‪ ‬گروهها و نگرشهای غالب‬
‫‪ ‬هویتهای راهگشا‪ /‬پیشتاز‬
‫‪26‬‬
‫‪ ‬ساخت و الگو برای پوشش مفاهیم‬
‫ثابت در مورد شبکه که با ذات و‬
‫ماهیت اقتضائی شبکه سرو کار دارد‬
‫پرورانده شده است‪ .‬این مفاهیم با‬
‫زیر ساخت فنی و معماری شبکه در‬
‫ارتباط مستقیم هستند‪ .‬این معماری‬
‫به نوبه خود ساختار و الگوی خاصی‬
‫را به شبکه القاء مینماید‬
‫‪27‬‬
‫‪ ‬کاربران دست به باز تعریفی از هویت‬
‫مجازی خود در طول زمان و بر‬
‫مبنای اقتضای فضای شبکه میزنند‪.‬‬
‫‪ ‬طبیعی است که هر شبکه بر مبنای‬
‫نحوه شکل گیری خود اقتضائاتی‬
‫برای محتوای مورد انتظار (طلب)‬
‫خود دارد‪ .‬اما نکته قابل توجه در این‬
‫زمینه‪ ،‬وضعیت خاص کاربران ایرانی‬
‫به دلیل شرایط خاص اجتماعی –‬
‫فرهنگی جامعه و همچنین‬
‫محدودیتهای اعمالی رسمی است‪،‬‬
‫‪« ‬فیسبوک ‪ Vs‬گودر»‬
‫«اگر با عینک سه بعدی نگاه کنی فیسبوک‬
‫مثل هالیوود و گودر مثل سینمای مستقل‬
‫امریکا و سینمای اروپا و حتا سینمای آسیای‬
‫شرقیه‪.‬‬
‫‪ ‬برچسب‪ :‬فیسبوک در سطح و گودر در اعماق‬
‫ماجراست‪».‬‬
‫‪« ‬یکی از عمده مزایای گودر به فیس بوک اینه‬
‫که تو گودر با اندیشهها سرو کار داری ولی تو‬
‫فیس بوک با قیافهها‪ ،‬قیافهها به مرور از بین‬
‫می رن ولی اندیشهها همیشگی هستن‪».‬‬
‫‪... « ‬گودر پر از حرفایی که میتونم باهاشون‬
‫ارتباط برقرار کنم ولی از آدمایی که‬
‫نمیشناسم‪».‬‬
‫‪28‬‬
‫‪ ‬کاربران در صورت لزوم با بازتعریف‬
‫کارکرد شبکه‪ ،‬کارکرد نهایی مورد‬
‫نظر خود را به زیر ساخت و فضای‬
‫شبکه تحمیل مینمایند‪.‬‬
‫‪29‬‬
‫‪ ‬این نگاه بدین معنی است که‬
‫کاربران پر نفوذ در شبکه به تدریج با‬
‫اعمال نظرهای گروهی و عدم امنیت‬
‫فضای شبکه برای طرح مطالب غیر‬
‫همسو در نهایت باعث حذف این‬
‫محتواها میشوند‪ .‬این نگاه به شکل‬
‫گیری محتوای عام پسند به مرور‬
‫زمان منجر خواهد شد‪.‬‬
‫‪30‬‬
‫‪ ‬نه انتقاد پذیره نه تربیت پذیر‬
‫‪ ... « ‬از خالل گودر فهمیدهام‬
‫آدمهای آرام‪ ،‬طرفدار بحثهای به‬
‫دور از جنجال‪ ،‬بیهیاهو و‬
‫کمسروصدا‪ ،‬با انتخاب طبیعی حذف‬
‫میشوند‪ .‬عقایدشان هم بهتبع‪.‬‬
‫‪ ‬از عناصر کمیاب در گودر‪:‬‬
‫‪ )1‬فهم و منطق‬
‫‪ )2‬جنبه و ادب‬
‫‪ )3‬هر دو مورد‬
‫‪ )4‬هر ‪ 4‬مورد »‬
‫‪ ‬جنبه ایجابی و همزیستی مسالمت‬
‫آمیز تاکید میشود‪ .‬این رویکرد‬
‫شبکه را به نوعی جامعه شهروندی‬
‫دموکراتیک رهنمون میسازد‬
‫‪31‬‬
‫‪« ‬گودر = میتوانیم کنار هم‬
‫زندگی کنیم‬
‫‪ ‬زیباترین‪ ،‬جذابترین‪ ،‬خوشایندترین‪،‬‬
‫دلنشینترین و انسانیترین ویژگی‬
‫«گودر» این است که در آن‪ ،‬یک‬
‫مطلب را چهار نفر با چهار گرایش‬
‫مختلف و حتی متضاد فکری‪،‬‬
‫عقیدتی‪ ،‬مذهبی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪،‬‬
‫اجتماعی و فرهنگی «شیر»‬
‫میکنند؛ پس میفهمیم که هنوز‬
‫میتوانیم کنار هم زندگی کنیم‪».‬‬
‫هویتهای راهگشا ‪ /‬پیشتاز‬
‫کاربرانی نیز وجود دارند که معموالً ‪‬‬
‫پیشتاز گروه هستند‪ .‬این کاربران‬
‫عمدتاً با انگیزههای شخصی و یا به‬
‫دلیل احساس تعلق شدید به فضای‬
‫شبکه‪ ،‬فعالیتی بسیار جدیتر دارند‬
‫و حتی دست به ترسیم حدود و‬
‫قواعد میزنند‪.‬‬
‫‪32‬‬
‫گروهها و نگرشهای غالب‬
‫‪ ‬ناظر به حضور پر رنگتر و موثرتر‬
‫گروهی از کاربران در شبکه است‬
‫که غالباً نگرشی را نیز با خود به‬
‫عنوان نگرش غالب در فضای شبکه‬
‫به همراه دارد‪.‬‬
‫‪ ‬عمدتاً وبالگ نویسان و تا حدی‬
‫مینیمال نویسان هستند‬
‫‪ ‬ماهیت کارکردی‬
‫‪ ‬نوع و کارکرد بنیادین شبکه‬
‫‪ ‬امکانات و ویژگیهای فنی‬
‫‪ ‬عضوگیری (داخلی و ‪)...‬‬
‫‪ ‬ساختار و الگو‬
‫‪33‬‬
‫این محیطهای مجازی نه تنها ما را ‪‬‬
‫در بر میگیرند‪ ،‬بلکه ما نیز میتوانیم‬
‫در آنها به فعالیت بپردازیم و حتی‬
‫آنها را تغیر دهیم‪ .‬بنابراین منظور از‬
‫فضای مجازی‪ ،‬هم شبکهای از‬
‫اطالعات است و هم محیطها یا‬
‫واقعیتهای مجازی‬
‫‪34‬‬
‫از نگاه کاربران حرفهای گوگل ریدر ‪  ‬در «گودر» فارسی‪ ،‬فضایی خاص با‬
‫فرهنگ و ادبیات اختصاصی شکل‬
‫یک سرویس خبرخوان حرفهای‬
‫گرفته است‪ .‬ارتباطات بین اعضا نیز‬
‫است که از برخی امکانات تعاملی نیز‬
‫در این فضا کامال اختصاصی و‬
‫پشتیبانی میکند‬
‫منحصر به فرد است و نتیجه آن نیز‬
‫‪ ‬فضایی است که افراد در آن حس‬
‫«همزیستی» را تجربه میکنند‪.‬‬
‫‪35‬‬
‫‪ ‬ظاهر ساده و رابط کاربری غیر گرافیکی و متن محور گوگل ریدر از ویژگیهای‬
‫کامال بارز آن است که تا حد زیادی به متمایز شدن آن از سایر شبکههای‬
‫اجتماعی نیز دامن زده است‪.‬‬
‫‪ ‬به طبع آن کاربرانی که با متن و نوشتن و نویسندگی سروکار دارند مشتری‬
‫اصلی آن به شمار میروند‪ .‬طبیعی است که وبالگ نویسان و خوانندگان دائمی‬
‫وبالگها و سایتهای مختلف‪ ،‬یکی از کاربران دائمی این سرویس هستند‪.‬‬
‫همین امر سبب میشود تا به مرور سبک و سلوک خاصی در این شبکه رایج‬
‫گردد‬
‫‪36‬‬
‫‪ ‬نحوه عضوگیری گوگل ریدر نیز به شکل مستقیم بر خرده فرهنگ حاکم بر آن‬
‫تاثیر گذار است‪ .‬عضویت در این شبکه مانند سایر سرویسهای گوگل به صورت‬
‫یکپارچه میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬تمام کسانی که قصد استفاده از این سرویس را دارند به نوعی کاربر یک یا چند‬
‫سرویس دیگر گوگل نیز میباشند بنابراین تا حد زیادی کاربران ماهر و نیمه‬
‫ماهر و با سابقه وب را شامل میشوند‪.‬‬
‫‪37‬‬
‫ساختار و سازه معماری اطالعاتی گوگل ریدر به نوبه خود به شکلی است که ‪‬‬
‫سبب شکل گیری نوع و الگوی خاصی از روابط میشود‪.‬‬
‫صرفاً میتوان مطالب یک سایت یا نوشتهها و مطالب به اشتراک گذاشته شده ‪‬‬
‫توسط یک فرد را مشترک شد و دنبال نمود و به جای مفهوم دوستی رایج در‬
‫‪ . Follow‬سایر شبکهها‪ ،‬با مفهوم دنبال کننده روبرو هستیم‬
‫‪ . Follower‬‬
‫‪38‬‬
‫‪ ‬نظارت و راهبری رسمی‬
‫‪ ‬نظارت حاکمیت‬
‫‪ ‬نظارت مسئولین شبکه‬
‫‪ ‬حراست از مرزهای ترسیمی حدود شهروندی (خود تنظیمی)‬
‫‪ ‬بازتعریف مجموعه قواعد و قوانین توسط اعضا(طولی و عرضی)‬
‫‪39‬‬
‫‪ ‬کلیه نظارتها و محدودیتهایی که به شکل درونی یا بیرونی بر شبکه اعمال‬
‫میشود‪ ،‬اطالق میگردد‪ .‬نظارتهای بیرونی معموال به شکل رسمی و توسط‬
‫حاکمیت و یا گردانندگان شبکه اعمال میشود‪ .‬نظارتهای درونی قاعدتاً‬
‫برمبنای حدود ترسیمی کاربران و خود تنظیمی به شکل غیر رسمی صورت‬
‫میپذیرد‪.‬‬
‫‪40‬‬
‫‪ ‬به اعمال حاکمیت دولتها و یا مسئولین و ذینفعین شبکه اشاره دارد‪ .‬معموال‬
‫نظارت بر اساس قواعد و قوانین از پیش تدوین شده در سطح جهانی و یا ملی‬
‫انجام میپذیرد و راهبری بر مبنای مصالح مقطعی و حتی موردی ذینفعان‬
‫شبکه و یا جامعه است‪ .‬به این دو مفهوم در زیر عنوانهای‬
‫‪ « ‬نظارت حاکمیت»‬
‫‪ ‬فیلترینگ‬
‫‪ « ‬نظارت مسئولین‪/‬ذینفعان شبکه»‬
‫‪41‬‬
‫معموالً به شکل داوطلبانه و در قالب میثاق نانوشته بر مبنای خرد جمعی شکل ‪‬‬
‫میگیرد و ضمانت اجرای آن نیز خود کاربران شبکه هستند که با خود‬
‫تنظیمی‬
‫‪42‬‬
‫‪ ‬اساساً کاربران تاثیرگذار که نوعی احساس وابستگی و تعلق دوطرفه به شبکه را‬
‫اتجربه مینمایند‪ ،‬پیشگامان ترسیم حدود شهروندی و حراست از آن هستند‪ .‬از‬
‫سوی دیگر اقتضائات فضای شبکه سبب میشود تا موضع گیریها و حدود‪،‬‬
‫گرچه نانوشته و کلی هستند اما کامالً متقن و با رعایت همه جوانب باشد‪.‬‬
‫‪43‬‬
‫‪44‬‬
‫«چرا عاشق گودر شدیم؟‬
‫‪ ‬گودر آینهی ایرانیانِ صبور و متین است‪ .‬ایرانیانی که در پس هر غائلهای با متانت فکر‬
‫میکنند و نوشتهای پرمغز و گاهی طنزآمیز میسازند‪ ،‬برای فحش و پرخاش به دیگران الیک‬
‫نمیگذارند‪ ،‬زود عصبی نمیشوند و قضاوت نمیکنند‪ ،‬از شعر و عاشقی و بوسه و کنار یار‬
‫میگویند و برای سادگی و ایجاز اهمیت خاصی قائلند‪ .‬با اینکه گله و شکایت از سیاست و‬
‫مشکالت اجتماعی جزئی از گفتگوی روزمرهشان است اما شور زندگی مثل همیشه در آنها‬
‫جریان دارد‪ .‬از پای کوچک و چروکیدهی یک نوزاد به هیجان میآیند و برای پنکهی کج‬
‫شدهی خانهی دیگری افسوس میخورند‪ .‬برای شهید غرق در خون احترام قائلند و از گشت‬
‫نسبت مینالند‪ .‬در گودر المذهبها بدون هیچگونه دعوا و مشاجرهای از مذهبیها مطلب شـِر‬
‫میکنند و مطالبشان را الیک میزنند و بالعکس‪.‬‬
‫‪ ‬گودر به آنها یاد داده است که برای نابودی بدیها نیاز به نفرت و ‪Dislike‬نیست بلکه‬
‫فقط کافیست که خوبیها رو دوست داشت‪ ،‬الیک زد و شـِر کرد‪ .‬در گودر زندگی با همه‬
‫تنوعش جریان دارد و حتی در اوج غم هم میتوان لحظهای از دنیای واقعی گسست و شاد‬
‫بود‪ .‬هر بار که گودر را باز میکنی با چیز جدید روبرو میشوی که دست به دست آدمها‬
‫چرخیده و در نهایت به تو رسیده‪ .‬گودر تمرین به اشتراک گذاشتن و دیدن سلیقههای‬
‫متفاوت و محلی مناسب برای بحث و تبادل نظر است ‪ ...‬و چقدر این فضا با بعضی از فضاهای‬
‫دیگر اینترنت ایرانی متفاوت است ‪ ...‬چقدر اعتیاد آور است!»‬
‫‪ ‬مجموعهای از قواعد و قوانین در طول زمان توسط کاربران فعال در شبکه ایجاد‬
‫میگردد‪ .‬این قواعد میتواند کلیه شئون حضور و تعامل در شبکه را در بر گیرد و‬
‫طیف وسیعی راشامل میشود؛ از اصول اخالقی ارتباط در شبکه تا چارچوبهای مورد‬
‫قبول برای محتواهای به اشتراک گذاشته شده‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪45‬‬
‫بهترین نمونه تصمیمات گروهی و اعمال آن میتواند کمپین ها و حرکتهای‬
‫جمعیای باشد که مستقیماً از فضای شبکه بر میخیزد‪ .‬این کمپین ها معموالً‬
‫خاستگاهی خارج از فضای مجازی ندارند‪ .‬این حرکتهای نیمه منسجم‪ ،‬در سه سطح‬
‫شکل میگیرند؛‬
‫در سطح شبکه مانند مفاهیم «گودری ها!» و «بِالک شَم‪ ،‬اَگه دروغ به گم»‪،‬‬
‫در سطح جامعه (کشور) مانند؛ «مملکته داریم»‬
‫در سطح بینالملل مانند؛ «گودر من کجاست؟»‬
‫‪ ‬ابعاد مختلف ادراک کاربران ایرانی شبکههای اجتماعی اینترنتی از شبکهای که‬
‫در آن فعالیت مینمایند‬
‫‪ ‬پدیدار شدن باز تعریف هویتهای اختصاصی و منحصر به فردِ افراد به عنوان‬
‫شهروندان جامعه مجازی در هر شبکه است‪ ،‬به نحوی که افراد به نوعی یک‬
‫شبکه اجتماعی را که بیشتر با سالئق فرهنگی و رسانهای آنها سازگارتر است‬
‫به عنوان اقامتگاه رسمی خود (به عنوان شهروند مقیم آن شبکه اجتماعی) به‬
‫رسمیت میشناسند‬
‫‪46‬‬
‫• نظارت و راهبری‬
‫رسمی‬
‫• هویت جمعی‬
‫شبکهای‬
‫• خود تنظیمی‬
‫• تجربه مشابه‬
‫هویت و شخصیت‬
‫مجازی‬
‫نظارت و محدودیت‬
‫اعمالی‬
‫ساخت و الگو ‪-‬‬
‫• برساخت‬
‫• بازتعریف کارکردی‬
‫‪47‬‬
‫برساخت و‬
‫بازتعریف‬
‫بستر بالقوه شبکه‬
‫• ماهیت کارکردی‬
‫• ویژگیهای فنی‬
Google
Reader
Facebook
48
‫گوگل ریدر یا اصطالحا گودر یکی از کاربردی ترین ابزارهای وب است ‪،‬‬
‫‪ ‬گوگل ریدر امکان دسته بندی وبالگ ها و تگ گذاری و ‪ ...‬را به شما می دهد تا‬
‫راحت تر و سریع مطالب وبالگ ها را بخوانید و آنها را به اشتراک بگذارید ‪،‬‬
‫‪ ‬گوگل ریدر ابزاری مانند ‪ Note in Reader‬را نیز دارد ‪ ،‬برخی برای نوشته‬
‫های روزانه خود از این ابزار استفاده می کنند ولی این ابزار به منظور یادداشت‬
‫گذاشت بر روی مطالب و ‪ ...‬مورد استفاده قرار میگیرد ‪،‬‬
‫‪ ‬بهتر است به جای انتشار مطالب و نوشته های شخصی خود که بعد از مدتی‬
‫در بین هزاران هزار مطلب وبالگ و وب سایت های دیگر گم میشود آنها را‬
‫در یک وبالگ منتشر کنید !‬
‫‪ ‬گوگل ریدر جایی برای نوشتن یادداشت های شخصی نیست !‬
‫‪ ‬فیس بوک یکی از مشهورترین و فراگیر ترین شبکه های اجتماعی‬
‫است‬
‫‪ ‬فیس بوک سایتی به منظور ارتباط با دوستان است‬
‫‪ ‬فیس بوک شبکه ی اجتماعی عظیم و حرفه ای است ولی فرهنگ‬
‫الزم برای استفاده از این شبکه با توجه به تعطیلی یاهو ‪ 36۰‬و ‪...‬‬
‫وجود ندارد ‪.‬‬
‫البته فیس بوک با توجه به معماری ضعیف اطالعاتی بسیاری از‬
‫اطالعات شما را پس مدتی از دسترس خارج می کند و آرشیو‬
‫مناسبی به ویدئو ها و ‪ ...‬نخواهید داشت ‪.‬‬
‫‪50‬‬
‫‪ ‬فیس بوک محلی برای اشتراک گذاری عکس ها و ویدئوهای جالب و‬
‫تگ گذاری اسم دوستان بر روی عکس حیوانات و گله گوسفند و گاو‬
‫نیست ‪ ،‬از فیس بوک بهتر استفاده کنید !‬
‫‪ ‬اگر با عینک سه بعدی نگاه کنی فیسبوک مثل هالیوود و گودر مثل‬
‫سینمای مستقل امریکا و سینمای اروپا و حتا سینمای آسیای‬
‫شرقیه‪.‬‬
‫‪ ‬برچسب‪ :‬فیسبوک در سطح و گودر در اعماق ماجراست‬
‫‪ ‬یکی از عمده مزایای گودر به فیس بوک اینه که تو گودر با اندیشه ها‬
‫سرو کار داری ولی تو فیس بوک با قیافه ها ‪،‬قیافه ها به مرور از بین‬
‫می رن ولی اندیشه ها همیشگی هستن‬
‫‪.. ‬گودر پر از حرفایی که میتونم باهاشون ارتباط برقرار کنم ولی از‬
‫آدمایی که نمی شناسم‪.‬‬
‫‪ ‬دقت کردین که چقدر گودر نسبت به فیس بوک بهتره‬
‫چقدر همه اکتیو ترن‬
‫چقدر همه جسور ترن‬
‫چقدر همه لجن ترن‬
‫فیس بوک مثل خونه خاله اینا می مونه ولی گودر مثل پارتی با بچه ها‬
‫‪ ‬تو گودر کسیو نمیشناسی ولی همرو دوست داری تو فیس بوک همرو‬
‫میشناسی ولی هیچ کدوم ودوست نداری‬
‫‪ ‬تو فیس بوک در مورد همه نظرات خوب می دید تو گودر نسبت به همه چی‬
‫شرو ور میگی کسی ام کاریت نداره‬
‫گودریست ها‬
‫‪ ‬یه نظریه هست میگه‪:‬‬
‫فیس بوک دسته دهه ی هفتادیاست‬
‫گودر دست بچه های دهه ی ‪6۰‬‬
‫‪ ‬رو شیشه عکاسی زده «عکس فیسبوک در کمتر از ده دقیقه!» الیکخور!‬
‫تضمینی‬
‫‪ ‬فیسبوکیها ریختن تو گودر‪ ،‬گودرو خَز کردن!ی! مملکته داریم؟‬
‫‪.. ‬گودر ‪ :‬امروز برم گودرم رو صفر کنم‪ ،‬چهار تا جمله باحال هم بنویسم‪.‬‬
‫‪ ‬کاربران فیسبوک ‪ :‬امروز برم چهارتا پروفایل دختر‪/‬پسر رو زیر و رو کنم ‪،‬‬
‫چهارتا جمله باحال از تویتر کپی کنم و چهارتا دیگه از گودر‪.‬‬
‫نه انتقاد پذيره نه تربيت پذير‬
‫از عناصر کمیاب در گودر‪:‬‬
‫‪ )1‬فهم و منطق‬
‫‪ )2‬جنبه و ادب‬
‫‪ )3‬هر دو مورد‬
‫‪ )4‬هر ‪ 4‬مورد‬
‫‪...‬از خاللگودر" فهمیدهام آدمهای‬
‫آرام‪ ،‬طرفدار بحثهای به دور از‬
‫جنجال‪ ،‬بیهیاهو و کمسروصدا‪ ،‬با‬
‫انتخاب طبیعی حذف میشوند‪.‬‬
‫عقایدشان هم بهتبع‪.‬‬
‫پرسش‬
‫‪ ‬من یک سوال کامالً جدی دارم‪ .‬شما فرض بفرمایید دارم گزارش مینویسم‪.‬‬
‫چند درصد مردم ( طبقهی متوسط یا مرفه شهری منظورم بنده است) به‬
‫همین سبک دوستان در "گودر" حرف میزنند؟ یعنی "خو" " باس" " باسه"‬
‫"فقد" " مچکرم" و الی ماشااهلل کلمات انگلیسی توی جمالتشون هست؟‬
‫این کمترین را مشمول التفات خود میفرمایید اگر پاسخ دهید‪ ،‬همخوان‬
‫کردنش اجباری نیست‪.‬‬
‫ارادت‬
‫گودر = میتوانیم کنار هم زندگی کنیم‬
‫‪ ‬زیباترین‪ ،‬جذابترین‪ ،‬خوشایندترین‪ ،‬دلنشینترین و انسانیترین ویژگی‬
‫«گودر» این است که در آن‪ ،‬یک مطلب را چهار نفر با چهار گرایش مختلف و‬
‫حتی متضاد فکری‪ ،‬عقیدتی‪ ،‬مذهبی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی‬
‫«شیر» میکنند؛ پس میفهمیم که هنوز میتوانیم کنار هم زندگی کنیم‬
‫‪‬‬
‫سپاس از حسن توجهتان‬
‫!!‪E.Eskandari@Any‬‬
‫‪58‬‬
61