Transcript EFS szansą na przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu Elżbieta Szymanik Wzrost a rozwój • Wzrost gospodarczy Wzrost gospodarczy to proces powiększania produkcji dóbr i usług danej gospodarki mierzony przyjętym.

EFS szansą na przeciwdziałanie
wykluczeniu społecznemu
Elżbieta Szymanik
Wzrost a rozwój
•
Wzrost gospodarczy
Wzrost gospodarczy to proces powiększania produkcji dóbr i usług
danej gospodarki mierzony przyjętym wskaźnikiem PKB lub PNB, PNN,
DN. W przyjętym wskaźniku notowane są wyłącznie zmiany ilościowe,
mierzalne.
•
Rozwój gospodarczy
Rozwój gospodarczy jest długofalowym procesem przemian
dokonujących się w gospodarce, dla którego PKB jest tylko jednym z
mierników, a ponadto obejmuje on zmiany jakościowe w gospodarce,
które o wiele trudniej poddają się pomiarowi,np. zmiany struktury
gospodarki”. Te zmiany jakościowe w gospodarce mierzy się za pomocą
wskaźnika HDI – indeks rozwoju społecznego, gdzie bierze się m.in. pod
uwagę długość życia mieszkańców, poziom zaspakajania potrzeb w
zakresie edukacji i zdrowia.
(Gradowski J., Gilejko L., Siewierski J., Towalski R., Socjologia gospodarki, Difin,
Warszawa 2006)
Wzrost gospodarczy (GUS)
Lp
Wyszczególnienie
1
2
3
4
5
6
7
Polska
woj. mazowieckie
ciechanowsko-płocki
ostrołęcko-siedlecki
radomski
warszawski
miasto Warszawa
2003
22 048
34 179
20 955
15 570
16 402
21 160
65 371
2004
24 181
36 636
26 813
16 930
17 546
22 949
68 140
Wzrost czy rozwój?
Kapitał ludzki i kapitał społeczny i ich
znaczenie dla rozwoju:
- Kapitał ludzki to zasób wiedzy, umiejętności,
zdrowia ucieleśniony w każdej osobie.
- Jest on zasobem dla danego człowieka, z którego
czerpie zdolność do pracy, zarobków a tym samym
jest źródłem satysfakcji jako konsumenta.
- Wyróżniającą cechą kapitału ludzkiego jest to, że
jakby jest częścią człowieka
Kapitał społeczny:
• jest siecią zależności kreowanych przez
normy, wartości i przekonania, które
ułatwiają współpracę wewnątrz grup
społecznych i między nimi
• jest dobrem publicznym, z którego
korzystają wszyscy.
(raport OECD).
Kapitał społeczny
• „…więzi zaufania, lojalności i solidarności
znajdujące wyraz w samoorganizowaniu się i
samorządności, głównie w ramach
dobrowolnych stowarzyszeń ,
• „…sieć kontaktów, znajomości, powiązań,
przynależności do organizacji i stowarzyszeń,
która stwarza jednostce lepsze możliwości
uzyskiwania innych społecznie cenionych
zasobów - bogactwa, władzy, prestiżu itp.”.
(Piotr Sztompka , Socjologia, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002)
Kapitał społeczny
Wartości podstawowe dla budowy kapitału
społecznego:
- dialog - porozumienie,
- współpraca,
- wzajemne zaufanie,
- działania na rzecz innych .
Kapitał społeczny
• Społeczności, w których ludzie mają do
siebie nawzajem zaufanie będą bardziej
konkurencyjne, niż społeczności, gdzie
brak wzajemnego zaufania.
• Zaufanie będzie oddziaływać na udane
związki ekonomiczne, co przyczyni się do
rozwoju gospodarczego.
(Fukuyama F. , Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu,
PWN Warszawa 1997)
Idea ekonomii społ.
- ekonomia społeczna w Polsce : XIX w , banki
ludowe, różne formy spółdzielczości- łączenie celów
gospodarczych z celami społecznymi- nadrzędność
celów społecznych
- ekonomia społeczna w Unii Europejskiej – zgodna z
założeniami Strategii Lizbońskiej w obszarach:
spójności społecznej, pełnego zatrudnienia, walki
przeciw biedzie i wykluczeniu społecznemu,
demokracji uczestniczącej i zrównoważonego
rozwoju
Ekonomia społeczna
Ekonomia społeczna jako droga wyjścia
z ubóstwa i wykluczenia społecznego:
• CIS
• reintegracja zawodowa- odbudowanie u uczestnika
zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy
• reintegracja społeczna- odbudowanie u uczestnika
umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i
pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu
CIS- zadania
• kształcenie umiejętności pozwalających na pełnienie ról
społecznych i osiąganie pozycji społecznych
• nabywanie umiejętności zawodowych oraz przyuczenia
do zawodu, przekwalifikowanie, lub podwyższenie
kwalifikacji zawodowych
• naukę planowania życia i zaspokajania potrzeb własnym
staraniem, zwłaszcza przez możliwość osiągania
własnych dochodów przez zatrudnienie lub działalność
gospodarczą
• uczenie umiejętności racjonalnego gospodarowania
posiadanymi środkami pieniężnymi
Beneficjenci
•
•
•
•
•
•
•
osoby długotrwale bezrobotne
osoby bezdomne
osoby zwalniane z zakładów karnych
uchodźcy
osoby uzależnione
chorzy psychicznie
osoby, które podlegają wykluczeniu
społecznemu i ze względu na swoją sytuację
życiową nie są w stanie własnym staraniem
zaspokoić swoich podstawowych potrzeb
życiowych, są w stanie ubóstwa
Prawo
• CIS może utworzyć wójt, burmistrz,
prezydent – działa w formie gospodarstwa
pomocniczego, zgodnie z przepisami
ustawy o finansach publicznych
• CIS może utworzyć organizacja
pozarządowa – działa w formie
wyodrębnionej jednostki / organizacyjnie i
finansowo / , zgodnie z ustawą o
rachunkowości
Ekonomia społeczna
- Spółdzielnia Socjalna jest autonomicznym
zrzeszeniem osób, które zjednoczyły się
dobrowolnie w celu zaspokajania swoich
wspólnych potrzeb ekonomicznych,
społecznych i kulturalnych oraz innych
aspiracji poprzez współposiadane i
demokratycznie zarządzane i kontrolowane
przedsiębiorstwo.
Spółdzielnia Socjalna
• Przedmiotem działalności spółdzielni socjalnej jest
prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu
o pracę własnych członków / Prawo spółdzielcze, Ustawa
o spółdzielniach socjalnych /
• Spółdzielnia działa na rzecz społecznej i zawodowej
reintegracji jej członków / Ustawa o zatrudnieniu socjalnym /
• Sp. socjal. prowadzi również działalność społeczną ,
oświatową, kulturalną na rzecz członków i ich
środowiska lokalnego
• wspólne gospodarstwo rolne
• nie prowadzi działalności nastawionej na zysk
Beneficjenci
• bezrobotni
• bezdomni z programów wychodzenia zbezdomności
• uzależnieni od alkoholu po zakończeniu programu
psychoterapii
• uzależnieni od narkotyków po zakończeniu programu
terapeutycznego
• chorzy psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie
zdrowia psychicznego
• zwalniani z zakładów karnych
• uchodźcy realizujący indywidualny program integracji
• niepełnosprawni
POKL
• Rozwój i upowszechnianie aktywnej
integracji- 7.1:
• Cel działania: rozwijanie aktywnych form integracji
społecznej i umożliwienie dostępu do nich osobom
zagrożonym wykluczeniem społecznym , oraz poprawa
skuteczności funkcjonowania instytucji pomocy społecznej w
regionie
POKL
• Poddziałanie 7.1.1- Rozwój i upowszechnianie aktywnej
integracji przez ośrodki pomocy społecznej- projekty
systemowe
• Typy realizowanych operacji ( projektów ): rozwój form
aktywnej integracji poprzez kontrakty socjalne, które mogą
obejmować wspieranie zdolności do zatrudnienia poprzez
zatrudnienie socjalne, szkolenia oraz zajęcia reintegracji
zawodowej u pracodawcy, usługi o charakterze edukacyjnym,
zdrowotnym, społecznym, rozwój nowych form wsparcia
indywidualnego i środowiskowego, upowszechnianie aktywnej
integracji i pracy socjalnej w regionie ( wzmocnienie kadrowe
służb pomocy społecznej )
POKL 7.1.1
• Osoby, instytucje korzystające z pomocy: osoby
korzystające z pomocy społecznej w wieku
aktywności zawodowej z grup ryzyka ( zwalniani z
zakładów karnych, bezdomni, niepełnosprawni,
uzależnieni od alkoholu, młodzież w wieku 15- 25 lat
zagrożona wykluczeniem ) , ośrodki pomocy
społecznej i ich pracownicy , inne jednostki pomocy
społecznej ich pracownicy realizujący działania w
zakresie integracji i pomocy społecznej w regionie
POKL 7.1.2
• Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez PCPRprojekty systemowe
• Typy realizowanych operacji : kontrakty socjalne dla
uchodźców i osób ubiegających się o status uchodźcy, dla
osób wychodzących z placówek opieki, rodzin zastępczych,
wspieranie zdolności do zatrudnienia, usługi o charakterze
edukacyjnym , zdrowotnym i społecznym, rozwój nowych form
wsparcia, wsparcie osób niepełnosprawnych- WTZ,
upowszechnianie aktywnej integracji i pracy socjalnej w
regionie- wzmocnienie kadrowe służb pomocy społecznej
POKL 7.1.2
• Osoby, instytucje korzystające z pomocy: osoby
korzystające z pomocy społecznej w wieku
aktywności zawodowej z grup ryzyka
((niepełnosprawni, uchodźcy, cudzoziemcy, osoby
opuszczające rodziny zastępcze i placówki
opiekuńczo- wychowawcze, resocjalizacyjne ) ,
powiatowe centra pomocy rodzinie i ich pracownicy,
inne jednostki organizacyjne i ich pracownicy
realizujący zadania w zakresie integracji i pomocy
społecznej w regionie
POKL 7.1.3
• Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji
społecznej-projekty systemowe
• Typy realizowanych operacji: szkolenia i doradztwo dla
kadr instytucji pomocy społecznej w regionie
• Osoby, instytucje korzystające z pomocy: pracownicy
regionalnych ośrodków polityki społecznej, pracownicy i
wolontariusze GOPS i PCPR, pracownicy i wolontariusze
innych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz
instytucji pomocy i integracji społecznej realizujących działania
w zakresie integracji
POKL
• Przeciwdziałanie wykluczeniu i
wzmocnienie sektora ekonomii
społecznej- 7.2
• Cel działania: poprawa dostępu do
zatrudnienia osób zagrożonych
wykluczeniem społecznym i rozwijanie
sektora ekonomii społecznej
POKL 7.2.1
• Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych
wykluczeniem społecznym- projekty konkursowe
• Typy realizowanych operacji: wsparcie dla tworzenia i działania
podmiotów integracji społecznej ( CIS, KIS, inne ), kursy i
szkolenia zawodowe, zatrudnienie subsydiowane, poradnictwo
psychologiczne, zawodowe, rozwój nowych form i metod
wsparcia, rozwój usług społecznych, wsparcie tworzenia i
działalności środowiskowych instytucji aktywizujących osoby
niepełnosprawne, promocja i wsparcie wolontariatu, wsparcie
dla świetlic środowiskowych, wsparcie kampanii promocyjnoinformacyjnych, rozwój dialogu, partnerstwa publicznospołecznego i współpracy na rzecz rozwoju zasobów ludzkich
na poziomie regionalnym i lokalnym, badania, analizy
POKL 7.2.1
• Osoby, instytucje korzystające z pomocy: długotrwale
bezrobotni, niepełnosprawni, osoby po urlopach
wychowawczych i macierzyńskich, 50+, młodzież 15-25 lat,
bezdomni, uchodźcy, mniejszości etniczne, osoby
opuszczające rodziny zastępcze , placówki opiekuńczowychowawcze, zakłady karne , uzależnieni od alkoholu,
otoczenie osób wykluczonych społecznie, pracownicy
instytucji pomocy i integracji społecznej działających w
regionie ( z wyłączeniem publicznych ), partnerzy społeczni i
gospodarczy
POKL 7.2.2
• Wsparcie ekonomii społecznej- projekty konkursowe
• Typy realizowanych operacji: wsparcie funkcjonowania
instytucji otoczenia sektora ekonomii społecznej świadczących
usługi z zakresu doradztwa, usługi prawne, finansowe,
marketingowe, działania na rzecz partnerstwa, promocję
ekonomii społecznej
• Osoby, instytucje korzystające z pomocy: podmioty
ekonomii społecznej , stowarzyszenia, fundacje, spółdzielnie
socjalne, spółdzielnie pracy
POKL
• Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej
integracji- 7.3
• Cel działania: wsparcie dla rozwoju
inicjatyw na rzecz aktywizacji i
integracji społeczności lokalnych,
przyczyniających się do realizacji
strategii kapitału ludzkiego na terenach
wiejskich
POKL 7.3
• Typy realizowanych operacji: projekty
przyczyniające się do integracji społecznej na
terenach wiejskich, wsparcie inicjatyw lokalnych o
charakterze szkoleniowym, promocyjnym,
informacyjnym, rozwój dialogu, partnerstwa i
współpracy na poziomie lokalnym
• Osoby, instytucje korzystające z pomocy:
mieszkańcy terenów wiejskich oraz mieszkańcy
miast do 25 tys. , społeczności i podmioty lokalne
działające na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu
społecznemu
Dobre praktyki
• W Polsce działa około 50 CIS- dane
MPIPS (na stronie www.cis.org.pl- 28 )
• CIS Olsztyn – www.olsztyn.cis.org.pl
• Regionalny Ośrodek SpecjalnoEdukacyjny „Dla ludzi i Środowiska”www.chudobczyce –cis.net.pl
• Słupno- www.cis.slupno.eu
• Siedlce- www.siedlce.caritas.pl
Dziękuję za uwagę
Elżbieta Szymanik