Transcript Einelti Einelti er mjög algengt sérstaklega í skólum og vinnum. Einelti birtist í mörgum myndum, það getur verið: • Líkamlegt: t.d.

Einelti
Einelti er mjög algengt sérstaklega í
skólum og vinnum.
Einelti birtist í mörgum myndum, það
getur verið:
• Líkamlegt: t.d. barsmíðar, spörk, hrindingar eða
skemmdarverk
• munnlegt: t.d. uppnefni, niðrandi athugasemdir og
endurtekin stríðni
• skriflegt: t.d. tölvuskeyti, sms-skilaboð, krot og
bréfasendingar
• óbeint: t.d. baktal, útskúfun, eða útilokun úr félagahópi
• efnislegt: eigum barnsins stolið eða þær eyðilagðar
• andlegt: þegar barnið er þvingað til að gera eitthvað sem
stríðir algjörlega gegn réttlætiskennd þess og
sjálfsvirðingu
laugardagur, 31. október 2015
Fjölbraut við Ármúla
Guðrún Heiður Skúladóttir
2
Einelti kemur öllum við!
Hvað er einelti ?
„Einelti er endurtekið líkamlegt og /eða andlegt ofbeldi - einn eða fleiri níðast á eða ráðast á aftur og afur á einhvern
einstaking.
Andlegt einelti felst í því til dæmis að ......
Sklilja einhvern útundan eða neita einhvern um aðgang til dæmis í vinahópnum og líka bara í samfélaginu.
Tala illa um einhvern ógna eða hæða með orðum niðrandi og særandi athugasemdir um viðkomandi ( svipbrigði,
andvörp,grettur,bendingar ......)
Skamma eða eyðileggja fyrir einhverjum reglubundið s.s húfur trefla úlpur ofl
Líkamlegt einelti felst til dæmis í því að ......
Hrinda, sparka, slá eða klípa einhvern
Halda einhverjum föstum eða loka einvhern inni gegn vilja hans.
Beita kynin mismunandi aðferðum við að leggja í einelti ?
„Stelpur beita meira andlegu ofbeldi pískra og skilja útundan,benda o.s.f.v
„Strákar beita meira svona líkamlegu ofbeldi.“
Skólarnir eru ein besta grórarstían fyrir einelti.
Einelti er sennilega er eitt vannmetnaðasta mál skólans.
Margir fullorðnir hafa ekki hugmynd um hvernig eigi að taka á eineltismálum-þessvegna er oft horft framhjá þessum
vandamálum.
Kanadísk athugun leiddi í ljós að kennarar gripu inn í einnungis 1 af hverjum 25 einektistilvikum sem fram fór að þeim
ásjándi.
Gerendur glata vinsældum sínum meðal hinna barnanna eftir því sem þeir verða eldri.
Þegar gerendur hafa náð 24 ára aldri hafa 60 % þeirra hlotið einn eða fleiri og 35%-40% gerendur höfðu fengið þrjá eða fleiri
dóma á þessum aldri samkvæmt rannsóknum Dan Olweus frá 1993.
laugardagur, 31. október 2015
Fjölbraut við Ármúla
Guðrún Heiður Skúladóttir
3
Afleiðingarnar geta verið lífshættulegar
•
Langvarandi einelti getur haft tilfinningalegar og félagslegar afleiðingar. Einelti
getur alið á kvíða við samskipti við fólk og leitt til félagskvíða eða félagsfælni
í sumum tilvikum. Ósjálfráð tilfinninga viðbrögð við aðstæðum sem minna á
eineltisaðstæðurnar sérstakl. í skóla í vinnu eða í hópi fólks jafnvel meðal félaga
valda því að
bjögun á sér stað í hugsuninni í þá veru að vanmeta sjálfan sig og ótta við að verða
fyrir aðkasti og að maður geti ekki varið sig. Sjálfsmynd fólks sem verður fyrir
einelti skaðast stundum þannig að vanmetakennd
er ríkjandi í daglegu lífi og getur birst í ýmsum myndum sérstaklega þó í
samskiptum við aðra. Ótti við að kynnast nýju fólki, stofna til náinna kynna og á oft
erfitt með að viðhalda vinskap af ótta við að aðrir komist að því
hvernig maður raunverulega er. Einelti veldur tilfinningaröskun sem getur leitt af
sér bjagað sjálfsmat. Fyrir þann sem lendir í einelti er mikilvægt að gera sér grein
fyrir því að tilfinningaviðbrögð við einelti eru eðlileg viðbrögð sem segja okkur að
svona eigi hlutirnir ekki að vera. Hins vegar er líka mikilvægt að reyna að vinna með
tilfinningar sínar og átta sig á að aðstæður sem minna á eineltiaðstæður leiða ekki
alltaf og vonandi sjaldnast til eineltis það er fyrst og fremst óttin við að verða fyrir
aðkasti sem heldur óþægindatilfinningunni við. Oft þarf einstaklingur sem hefur
lent í langvarandi einelti aðstoð við að byggja upp sjálfsmynd sín og ný viðbrögð við
þeim aðstæðum sem hann óttast mest.
laugardagur, 31. október 2015
Fjölbraut við Ármúla
Guðrún Heiður Skúladóttir
4
Hverjir verða fyrir einelti?
Anstæður dapur og gleði
•
•
•
•
•
•
•
•
Þeir sem eru m.a.:
hlédrægir, varkárir, viðkvæmir
öruggir með takmarkað
sjálfstraust
ekki líkamlegir jafnokar
bekkjarfélaganna
eiga fá eða enga vini
hrædd við að meiða sig
skapbráðir, klunnalegir
ofvirkir, með einbeitingaskort
laugardagur, 31. október 2015
Fjölbraut við Ármúla
Guðrún Heiður Skúladóttir
5
Dæmigerð viðbrögð:
•
•
•
•
•
•
•
einmanakennd
minnkandi sjálfstraust
minnimáttarkennd
hræðsla við aðra/tortryggni
tilhneiging til að einangra sig
innibyrgð reiði
tilraunir til að gera ýmislegt til að hljóta
viðurkenningu og vera ,,hleypt inn”
• kannski fer maður sjálfur að leggja aðra í einelti
laugardagur, 31. október 2015
Fjölbraut við Ármúla
Guðrún Heiður Skúladóttir
6
Þrjár Leiðir til að stöðva einelti:
•
•
•
•
Maður getur sagt frá, sagt að þetta sé rangt
Maður getur sagt kennara, eða öðrum
fullorðnum sem maður treystir, frá því
Maður getur sleppt því að taka þátt í eineltinu
laugardagur, 31. október 2015
Fjölbraut við Ármúla
Guðrún Heiður Skúladóttir
7
Í hreinskilini sagt!
•
•
•
•
•
•
•
hvað veldur því að þú leggur aðra í einelti?
með hverju stríðir þú?
hvernig hefurðu sagt það?
hvað gerðirðu þegar þú sást viðbrögðin?
hættirðu?
baðstu fyrirgefningar?
sagðirðu manneskjunni af hverju þú varst að
stríða?
laugardagur, 31. október 2015
Fjölbraut við Ármúla
Guðrún Heiður Skúladóttir
8