Tarihte ilk kez Türk adına Orhun kitabelerinde rastlanmıştır.Bu kitabelerde “Türk” adı

güç, kuvvet

anlamında kullanılmıştır.Burada Türük olarak geçmektedir.

• Wambery,1879’da Türk adının “Türemek” fiilinden geldiğini ileri sürmüştür.

• Kaşgarlı Mahmut,İlk Türkçe lugat (sözlük) olan Divan-ı Lugat-it Türk adlı eserinde Türk adına “Olgunluk çağı” anlamını vermiştir.

• Ziya Gökalp,Türk adının anlamını “Türeli” töre sahibi diye açıklamıştır.

ORHUN KİTABELERİ

Orhun Kitabeleri’nin Türk tarihindeki önemi nedir?

• •

Türk adının geçtiği ilk belgedir.

Türk tarihine ait ilk yazılı kaynaktır.

•

Türk kültürüne ait ilk edebi eserdir.

Türklerin anayurdu Orta Asya’dır.

• • •

Türklerin göçebe hayat sürmelerinin nedenleri ne olabilir?

• Orta Asya ‘nın iklim özellikleri en önemli nedendir.

Yağışların yetersiz olması Irmaklardan sulamada yararlanılamaması Hayvanları besleyebilmek için otlak arama zorunluluğu • Karın uzun süre toprak üzerinden kalkmaması • Yaz,kış iklim farklılığı

Türkler Orta Asya’dan neden göç etmişlerdir?

• • • • • •

Kuraklık Şiddetli kışlar Nüfus artışı ve toprakların yetersizliği Hayvan hastalıkları Kendi aralarındaki mücadeleler Siyasi ve askeri dış baskılar

ANADOLU SİBİRYA Orta Asya ÇİN

1.

2.

3.

4.

5.

Orta Asya nüfusu azaldı Bazı kültür ve medeniyetler yıkıldı.

Türk kültürü farklı bölgelere taşındı. Türkler gittikleri bölgelere uygarlıklarını yaydılar.

Kalan boylar büyük Türk devletleri kurdular.(Büyük Hun Devleti) Göç eden Türklerden bazıları kültürel anlamda eridiler.

• Tarihte bilinen ilk Türk devletidir.

• Orta Asya’nın hemen hemen tamamında hüküm sürmüşlerdir.

• Bilinen ilk hükümdarı Teoman’dır.

• Teoman Çin içlerine kadar ilerlemiş,Çinliler bu akınlara karşı “Çin Seddi” ni inşa etmişlerdir.

• En parlak devirleri Oğuz Kağan adıyla bilinen Mete dönemidir.

Mete Han

• • •

METE DÖNEMİ

• Asya’da ilk kez Türk siyasi birliğini kurmuştur.

İpek yolu denetimini ele geçirmiştir.

Orduda ilk kez onlu sistemi kullanmıştır.

Çin Seddi’ni aşarak Çin’i yenilgiye uğratmış,vergiye bağlamıştır.

Mete niçin Çin’i işgal etmemiş, vergiye bağlayarak dışardan yönetmiştir?

•

Güçlü Çin kültürü içinde Türklerin asimile olmasını istemeyen Mete ,Çin’i vergiye bağlayarak dışardan yönetmiştir.

•

HUNLAR’IN YIKILIŞI

Devletin zayıflamasına ve yıkılmasına neden olan en önemli faktör devlet yönetiminin bozulmasıdır.

• Çin’in evlilikler yoluyla Hunlar’ın içişlerine karışması diğer bir nedendir.

• İpek yolu denetiminin Çin’in eline geçmesi ekonomik açıdan Hunlar’ı kayıba uğratmıştır.

• Tarih boyunca Türk devletlerinin kısa sürede yıkılmalarında etken olan en önemli neden belirli bir

veraset sisteminin

olmayışıdır.

• Kuzey Hunları’nın Balamir komutasında Hazar’ın ve Karadeniz’in kuzeyinden Avrupa’ya göç etmesiyle başlayan, • Vizigotlar,Ostrogotlar,Vandallar,Süevler, Angıllar,Saksonlar,Franklar gibi kavimlerin yerlerinden göç etmeleriyle meydana gelen olay

Kavimler Göçü’dür

.

• • • •

Kavimler Göçü’nün Sonuçları

Avrupa’da Hun Devleti kurulmuştur.

Roma İmparatorluğu,ikiye ayrılmış,sonunda Batı Roma İmparatorluğu yıkılmıştır.(M.S.476) İlkçağ’ın sonu,Ortaçağ’ın başlangıcı olmuştur.

Avrupa’da krallıklar sarsılmış,feodalite (derebeylik) denilen yönetim şekli yaygınlaşmıştır.

• Günümüz Avrupa milletlerinin temelleri atılmıştır.

• • • Balamir’den sonra oğlu Uldız devletin başına geçti.

Dış politikası şu şekildedir: Bizans’ı sürekli baskı altında tutmak Batı Roma ile iyi ilişkiler kurmak.

Uldız ve Karaton’dan sonra devleti dört kardeş birlikte yönetmiştir. (Muncuk,Rua,Oktar,Aybars)

Atilla’nın Bizans Seferleri

Margus Barışı Anatolyos Barışı

Atilla’nın Batı Roma Seferleri

Galya (Fransa) Seferi İtalya Seferi

• • • Tarihte Türk adıyla kurulan ilk Türk devletidir.

• Avar egemenliğine son vererek Orta Asya’ya hakim olmuşlardır.

Kurucusu Bumin Han’dır.

Merkezi Ötüken’dir.

• Bumin Han ,devletin batısına kardeşi İstemi’yi göndermiştir.

yabgu

ünvanıyla yönetici olarak

Yabgu ne demektir?

Bumin Han hangi gerekçeyle kardeşini yönetici olarak batıya göndermiştir?

• • • • Mukan Kağan devri , Göktürkler’in en parlak dönemidir.

Devletin sınırları Japon Denizi’nden Hazar Denizi’ne,Hindistan’dan Sibirya’ya kadar uzanmıştır.

Mukan Kağan’dan sonra Göktürk birliği bozuldu.Bumin’in çocukları ve İstemi Yabgu’nun oğulları arasında birlik sağlanamadı.

Doğu ve Batı olmak üzere devlet ikiye ayrıldı.

• Asya’da kurulan diğer Türk devletlerinde olduğu gibi Göktürkler’in de yıkılış nedenlerine bakıldığında ; Belirli bir veraset sisteminin olmayışı Çin baskısı ve kültürü İpek Yolu denetiminin kaybedilmesi en önemli nedenler olarak gösterilebilir.

İPEK YOLU

• • • Göktürkler’in Çin egemenliğinde yaşadıkları 630-680 yılları arasındaki döneme “ESARET DEVRİ” denilmektedir.

Kutluk Kağan (İlteriş Kağan) devleti yeniden kurdu.

Kardeşi Kapgan Dönemi ‘nde devletin dış politikası üç ana temel üzerine kurulmuştur: Çin’i baskı altında tutmak Çin’de dağınık yaşayan Türkleri toplamak Asya’daki tüm Türk boylarını Göktürk egemenliğine almak

• • • • En parlak dönemlerini Bilge Han ve kardeşi Kültigin devrinde yaşadılar.

Vezirleri Tonyukuk (Kutluk Kağan döneminden beri vezir) bu dönemde devletin iç ve dış politikasına yön verdi.

Önce Tonyukuk’un ,ardından Kültigin ve Bilge Han’ın ölümleri ile dağılma belirtileri görülmeye başlandı.

Göktürk egemenliğine Karluklar,Basmiller ve Uygurlar birleşerek son verdiler.

GÖKTÜRKLERİN TÜRK TARİHİNDEKİ ÖNEMİ NEDİR?

• Kutluk Devleti’nin yıkılmasından sonra Kutluk Bilge Kül Kağan tarafından kurulmuştur.

• Ordubalık (Karabalasagun) şehrini kurarak merkez yapmıştır.

• Moyen-Çur döneminde en parlak devirlerini yaşadılar.

• Yerleşik yaşama geçen ilk Türk devletidir.

•

Maniheizm

dinini benimsemeleri yerleşik yaşama geçmelerinde en önemli etkendir.

• Bu dönemde Abbasiler ile Çin arasında yapılan vermiştir.

Talas Savaşı

(751) Uygurlar’ın genişlemesi için bir fırsat • Bu savaştan sonra Çin doğuya çekilmiştir.

Talas Savaşı’nın Türkler açısından önemi nedir?

• Çin ile yakın ticari ilişkiler kurmaları, yönettikleri boyların ayaklanmaları sonucu zayıfladılar.İkiye ayrıldılar: • • Sarı Uygurlar Turfan Uygurları

UYGURLARIN TARİHTEKİ ÖNEMİ İlk kez yerleşik hayata geçen Türk devletidir.

İlk kez yabancı dinleri benimseyen Türk devletidir.(Maniheizm,Zerdüştlük) İlk kez kağıt ve matbaayı kullanmışlardır.

Mimarlık alanında ilk eserler verilmeye başlanmıştır.

KIRGIZLAR

• • • • • • Günümüze kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir.

Önce Göktürklerin ,sonra Uygurların egemenliğinde yaşadılar.

Uygur Devleti’ni yıkarak ,kendi devletlerini kurdular.

1207’de Moğol hükümdarı Cengiz Han, Kırgızları hakimiyeti altına almıştır.

Moğol hakimiyetini tanıyan ilk Türk kavmidir.

Önemli edebi eserleri

Manas Destanı’dır.

• • • • •

SABARLAR

Büyük Hun Devleti’ne bağlı olarak yaşadılar.

Avarların baskısıyla Kafkaslar’ın kuzeyine yerleştiler.

Bizans ve Sasanilerle ilişki kurup,Anadolu’ya geldiler.

Bizanslılar tarafından Kafkaslar’daki hakimiyetlerine son verildi.

Sibirya’ya ismini veren Türklerdir.

• • • • • •

AVARLAR

Kavimler Göçü sonrasında Asya’da kurulmuştur.

Göktürkler’in baskısıyla Avrupa’ya göç etmişlerdir.

Franklar’la mücadele etttiler.

Bizans İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul’u iki kez kuşattılarsa da alamadılar.

Frank saldırıları sonucu yıkıldılar.

Bugünkü Slav topluluklarının oluşmasında rol oynadılar.

Avar bayrağı

Avar süs eşyaları

HAZARLAR

• • • • •

HAZARLAR

Göktürkler’in yıkılmasından sonra bağımsız Hazar Devleti’ni kurmuşlardır.

Bizans ile işbirliği yaparak Sasaniler’le mücadele ettiler.

Hz.Osman döneminde ilk kez müslüman Araplarla savaştılar.

Emeviler döneminde mücadeleler sürdü ve Hazarlar barış istemek zorunda kalmıştır.

Musevilik dinini benimseyen tek Türk devletidir.

Hazar Bayrağı

• • •

BULGARLAR

Büyük Hunlar’a bağlı olarak Ural –Volga nehirleri bölgesinde yaşadılar.

Ogurlar olarak bilinirler.Avrupa Hunları ‘nın dağılmasından sonra Hunlarla karışıp, Bulgarlar olarak anıldılar.(Kelime anlamı karışmaktır.) Göktürk egemenliğinden sonra Büyük Bulgarya adıyla kendi devletlerini kurdular.Hazarlar’ın baskısıyla parçalandılar.

• • İtil Bulgarları (Volga Bulgarları) 10.y.y.’da İslamiyeti kabul ettiler.

1237’de Moğollar tarafından yıkıldılar.

Devletin başkenti Bulgar şehri,daha sonra Rus istilasına uğradı ve Bulgarlar tamamen dağıldı.

Tuna Bulgarları 7.yy’da devlet kurdular.Bizans ve Avarlar ile mücadele ettiler.Bizans Devleti tarafından yıkıldılar.

Hristiyanlığın Ortodoks mezhebini kabul ederek,Slavlaştılar.

• • • • •

TÜRGİŞLER

Batı Göktürkleri meydana getiren On- Oklar’ın bir koludur.

İkinci Göktürk (Kutluk) devleti kurulunca onların egemenliğine girmişlerdir.

Su-lu Kağan döneminde Maveraünnehir’i fetheden Emeviler ile savaşmışlardır.

Çin etkisiyle Sarı ve Kara Türgişler olmak üzere ikiye ayrıldılar.

Karluklar Türgiş egemenliğine son verdiler.

Türgişler , Emeviler’in Orta Asya’da ilerleyişlerini durdurarak, Orta Asya’nın Araplaşmasını önlediler.

KARLUKLAR

• • • Göktürkler’in bir koludur.

Uygurlar ve Basmiller ile birleşen Karluklar İkinci Göktürk Devleti’nin yıkılmasında rol oynadılar.

751 ‘de Abbasiler ile Çin arasında yapılan Talas Savaşı’nda müslüman Araplar’ın yanında yer aldılar.Savaşın Araplar tarafından kazanılmasında önemli rol oynadılar.

İslamiyeti benimseyen ilk Türk boyu Karluklar’dır.

İlk Türk İslam devleti olan Karahanlılar’ın kurulmasında önemli rol oynamışlardır.

MACARLAR

• Ogurların Onogurlarla zamanla karışması sonucunda Macar kavmi oluşmuştur.

• Bir dönem Hazar egemenliğinde yaşayan Macarlar,daha sonra bugünkü yurtlarına yerleşmişlerdir.

• 10.y.y.’da Hristiyanlığı benimseyerek Türklük özelliklerini kaybettiler.

PEÇENEKLER

• • • • • • Göktürk egemenliğinde yaşayan Peçenekler VIII.yüzyılda Oğuzların baskısıyla Hazar Denizi’nin kuzeyine yerleştiler.

Ruslar’la savaşarak onları yenilgiye uğrattılar.

Macarlar’ın bugünkü yurtlarına yerleşmelerinde rol oynadılar İzmir civarında bir beylik kurmuş olan Çaka Bey ile anlaşarak Bizans Devleti’nin başkenti İstanbul’u kuşatmak istediler.

Peçenekler’e karşı Kumanlar’ı kullanan Bizans başarılı olmuş,Peçenekler ağır bir yenilgiye uğramışlardır.

Bu dönemden sonra zamanla Balkan toplulukları arasında eriyip kayboldular.

OĞUZLAR

• • • • • Türk milletinin en kalabalık ve tarihte en önemli rolü oynayan koldur.

Göktürkler’in yıkılışından sonra Oğuzlar, Hazar Denizi ile Aral gölü arasındaki bölgeye yerleşip,Oğuz Yabgu Devleti’ni kurdular.

Bu devletin yıkılışıyla batıya göç ederek Balkanlar’a kadar geldiler.Bizanslılar onları “Uz” diye adlandırmışlardır.

Malazgirt Savaşı’nda Selçuklu ordusunda yer aldılar.

Horasan bölgesine yerleşen Oğuzlar,Büyük Selçuklu Devleti’ni kurdular.

KIPÇAKLAR

• • • • IX.Yüzyılda Karadeniz’in kuzeyine yerleşen Kıpçaklar ,Bizans kaynaklarında “Kumanlar” olarak geçmektedir.

Moğol saldırlarıylaMacaristan’a ve Balkanlar’a kadar geldiler. X.Yüzyılda Oğuzlar ile yaptıkları savaşlar Dede Korkut Hikayeleri’nin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Ruslar’ın Karadeniz’e inmelerini geciktirerek tarihte önemli bir rol oynamışlardır.

DEVLET YÖNETİMİ

• İslamiyetten önce Türkler devlete İL veya EL demişlerdir. • Türkler Hükümdarlarına Şanyü,Tanhu, Hakan, Han, Yabgu, İlteber, İdi-kut,gibi ünvanlar vermişledir.

Türk hükümdarlarının tahta çıkışı tarih boyunca kaç değişik şekilde meydana gelmiştir?

• • • •

Hanedan üyeleri arasında siyasi ve askeri mücadeleyi kazanan hükümdar olarak tahta çıkıyordu. (En sık rastlanan durum) Hükümdarın rakipsiz aday olması(Bu durumda taht kavgası olmadan başa geçiyordu.) Seçim Usulü (Kengeş, toy veya kurultay denilen devletin ileri gelenlerinden oluşan meclisin toplanarak hanedan üyelerinden birini tahta geçirmesi. Ekber ve Erşed(En yaşlı ve Olgun) olanın başa geçmesi. (Bu yöntem I. Ahmet zamanından itibaren sadece Osmanlı Devleti’nde uygulanmıştır.)

•

Kimler Türk devletlerinde hükümdar olabilirdi?

• Hanedandan olan bütün erkeklerin hükümdar olma hakları vardı. (Kardeşler, kardeş çocukları, amca, amca çocukları ve diğer hanedan üyeleri.)

Kut anlayışı nedir?

• Türkler devleti yönetme yetkisinin TANRI tarafından verildiğine inanıyorlardı. • Tanrı tarafından verilen bu yönetme hakkına inanıyorlardı.

KUT

diyorlardı. KUT'un kan yoluyla hükümdarın tüm erkek çocuklarına geçtiğine

İkili yönetim nedir?

• Türk Devletlerinde hükümdar yönetimi kolaylaştırmak için ülkeyi SOL(Doğu) ve SAĞ(Batı) olmak üzere ikiye ayırırdı. Ortada (Merkezde) ise asıl hükümdar bulunurdu. Sağ ve Solda ise Hanedan üyelerinden YABGU 'lar bulunurdu.

•

MECLİS VE HÜKÜMET

Türk Meclislerine TOY, KURULTAY veya KENGEŞ denilirdi. Kurultay'da devletin ana meseleleri görüşülür, hükümdarın ölümü, savaş veya milli felaketlerde kurultay toplanırdı.

• Son söz daima hükümdarın olurdu.

Bu durumda Kurultay Danışma Meclisi işlevi görür.

Diğer devlet görevlileri:

• • • • • AYGUCI : Hükümet başkanı(başbakan) BUYRUK : Bakan TAMGACI: Dış siyaset işlerini yürüten görevliler TİGİN : Hükümdar çocukları (Tekin) ŞAD : Diğer Hanedan mensupları

SOSYAL HAYAT

OĞUŞ (Aile ) URUG (Sülale) BOY BUDUN (Boylar birliği – millet) İL (Devlet )

• • • Göçebe toplum yapısına göre halk ekonomik ve dini özgürlüğe sahipti.

Toplumda soyluluk ya da kölelik yoktu.

Keçeden yaptıkları çadırlarda ya da atlı arabalarda yaşarlardı.

Toplumsal sınıflar oluşmamıştır.

Türk çadırlarına bir örnek

• • • • • •

ORDU

İlk Türk devletleri askeri temeller üzerine kurulmuştur.

Türkler’de bu nedenle ORDU MİLLET anlayışı ortaya çıkmıştır.

Askerlik özel bir meslek sayılmaz,kadın erkek herkes doğuştan asker sayılırdı.

Ordu ücretli değildi.

Her an savaşa hazır durumda olurdu.

Ordunun temelini atlı askerler oluştururdu.

• • • İlk düzenli Türk ordusu Büyük Hun Devleti Hükümdarı Mete Han tarafından kuruldu.

Türk ordusunda ilk kez ONLU SİSTEMİ uyguladı.Bu sistemle; Ordunun hızlı hareket etmesi ve sevkiyatı kolaylaşmıştır.

• • Hükümdarın başkanlık ettiği ve siyasi suçlara bakan yüksek mahkemeye YARGU adı verilirdi. •

HUKUK

Türklerde yazılı olmamakla beraber, gelişmiş bir hukuk anlayışı vardı. Bu hukuk kurallarına TÖRE (Türe) denilirdi. YARGANLAR (Yargucu) idaresindeki mahkemeler ise adi suçlara bakarlardı.

Türklerde yazılı hukuk kurallarının gelişmemesinde en önemli etken ne olabilir?

Göçebe toplum yaşantısı

•

DİN VE İNANIŞ

İslam öncesi Türklerin din ve inanışlarını şu dört grupta toplayabiliriz:

1.

Tabiat Kuvvetlerine İnanma 2.

Atalar Kültü 3.

Şamanizm 4.

Gök tanrı Dini

• Tek bir Tanrının evreni yarattığına ve gökte oturduğuna inanıyorlardı. • Öldükten sonra dirileceklerine inandıklarından, ölülerini atı, eşyaları ve silahıyla birlikte gömüyorlardı. • Türkler arasında ayrıca Maniheizm (Mani dini), Budizm, Musevilik, Hırıstiyanlık gibi dinlerde yayılmıştı.

• Ölülerini KURGAN • adı verilen mezarlara gömerlerdi. Mezarın yanına ,ölen kişinin hayattayken öldürdüğü düşmanların,taştan yontulmuş tasvirleri dikilirdi.

• Bu taşlara BALBAL denirdi.

Orta Asya’da bir kurgan

TÜRKLERDE TAŞ BALBALLAR

• • • • •

EKONOMİK HAYAT

Göçebe bir hayat yaşayan Türkler belirli iki merkez arasında (yaylak-kışlak) hayatlarını sürdürürlerdi. Hayvancılık temel geçim kaynağıydı. Koyun, keçi, at en çok beslenen hayvanlardı. Bunun dışında sığır, katır ve deve de yetiştirilirdi. Tarım da gelişmişti. Arpa, buğday, darı gibi tahılları yetiştiriyorlardı. Savaşlarda elde edilen ganimetler ve devletlerden alınan vergiler gelir kaynaklarıydı. Ticaret önemli bir gelir kaynağıydı. Türkler İPEK YOLU ve KÜRK YOLU üzerinde yoğun ticaret yapmışlardır.

İPEK YOLU

YAZI, DİL VE EDEBİYAT

• • • Türkler tarih boyunca Göktürk, Uygur, Soğd, Brahmi, Süryani, Arap, Kiril ve Latin alfabelerini kullanmışlardır. Göktürk (Orhun) Alfabesi: 38 harften meydana gelir. Göktürk yazısına ilk defa Orhun Nehri kıyısındaki kitabelerde rastlandığı için ORHUN ALFABESİ de denir. Uygur Alfabesi: 18 harften meydana gelir. Uygurlar bu alfabeyi Soğd alfabesinden yararlanarak hazırlamışlardır.

GÖKTÜRK ALFABESİ

Orhun Kitabeleri

Kırgızlara ait Karabalasagun yazıtı

Türkler’in en önemli edebiyat ürünleri destanlardır. Başlıca Türk Destanları: • • • • •

Hunların İskitlerin Göktürklerin Uygurların Kırgızların

Oğuz Kağan Destanı Alper Tunga Destanı Ergenekon Destanı Göç ve Türeyiş Destanları Manas Destanı

• • • • •

BİLİM VE SANAT

Türkler 1 yılı 365 gün 5 saat olarak hesaplayarak, 12 hayvanlı Türk Takvimini oluşturmuşlardır. Uygurlar tahta harflerden matbaayı ve pamuktan kağıdı yapmışlardır. Madencilikte özellikle de demircilikte ileri gitmişlerdir. (Kazakistan'ın başkenti Alma Ata yakınlarında bir kurgandan çıkarılan "Altın Adam Heykeli" Türk maden sanatının ne kadar geliştiğini gösterir.) Eşya ve binalarda HAYVAN USLUBÜ figürlerini kullanmışlardır. denilen, hayvan HALI Türklerin Dünya medeniyetine bir katkısıdır. (Altaylarda Pazırık Kurganı'nda bulunan halı dünyanın en eski halısıdır.)

Pazırık Halısı

ALTIN ADAM

Hun dönemine ait altın plaka

On iki Hayvanlı Türk Takvimi

Kültigin Büstü

Öss /1994 Genel olarak Türklerde sanat Uygurlara kadar taşınabilir malzemeden ,deri,ahşap,metal ve taş işçiliğine dayalıdır.Uygurlarda ise sanat manastır,saray yapımı ve bunların iç donanımı biçiminde gelişme göstermiştir.

Türklerde sanatta görülen bu gelişme, aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?

A) Göçebe hayattan yerleşik hayata geçildiğinin B) Ülke sınırlarının genişlediğinin C) Komşu devletlerle ilişkilerin zayıfladığının D) Ticaret anlayışının değiştiğinin E) Ülkenin istilalardan korunduğunun

Öss / 1999

Türkçede buğday, arpa, darı gibi tahıl adları ile altın, gümüş,bakır,kurşun,demir gibi maden adlarının bulunması ve kurganlardan kılıç, süngü, bıçak, balta gibi silahların çıkması, Türklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine bir kanıt olamaz?

A) Tarım ürünlerini tanıdıklarına B) Savunma amacıyla kullanılabilecek araçlar edindiklerine C) Mezarlara kişisel eşyaların da konulduğuna D) Metal eşyalardan yararlandıklarına E) Komşu ülkelerle iyi ilişkiler içinde olduklarına

Öss / 2000 İlk Türk devletlerinde Kurultayın savaş, barış gibi önemli konularda aldığı kararlar kağanı bağlamazdı.

Buna göre,Kurultay aşağıdakilerden en çok hangisine benzemektedir ?

A) Meclis Hükümeti B) Olağanüstü Meclis C) Kurucu Meclis D) Ulusal Meclis E) Danışma Meclisi

öss /2001 İslamlıktan önceki Türk devletlerinin geleneklerinden bazıları şunlardır: I. Siyasi ,ekonomik, kültürel işlerin kurultayda görüşülüp karara bağlanması II. Kimin kağan olacağının belirlenmesinde bazı özelliklerin ölçüt alınması III. Kağanın belirli bir ailenin üyesi olması IV. Ülkenin, kağan ailesinin ortak malı sayılması

Geleneklerinden hangileri , “demokratik” yönetimin özellikleriyle bağdaşabilir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV