Nënshkrimi elektronik nga Sadi Hoti Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik Qershor 2012 Pak histori Viti 1995 - Utah Digital Signature Act Viti 1997 - Gjermania dhe Itali.
Download ReportTranscript Nënshkrimi elektronik nga Sadi Hoti Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik Qershor 2012 Pak histori Viti 1995 - Utah Digital Signature Act Viti 1997 - Gjermania dhe Itali.
Nënshkrimi elektronik nga Sadi Hoti Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik Qershor 2012 Pak histori Viti 1995 - Utah Digital Signature Act Viti 1997 - Gjermania dhe Itali adoptuan këtë ligj Viti 1999 – Keshilli i Europes miratoi Direktiven 1999/93 për nënshkrimet elektronike www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 2 Legjislacioni 2008 Shkurt 2008, Parlamenti aprovon ligjin nr. 9880 2008 Urdhri i Kryeministrit për strukturen e AKCE 2009 VKM për Rregulloren për Nënshkrimin elektronik 2009 eVKM 2010 për tarifat e regjistrimit dhe inspektimit AKCE publikon udhëzime ligjore dhe teknike www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 3 Skema e AKCE www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 4 Roli i AKCE Akreditimi i OSHC/OTK Specifikime teknike Kooperim Nderkombetar Ceshtjet ligjore dhe politikave Fushat e perdorimit www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 5 AKCE - Mbikëqyrja 1. 2. 3. 4. Ligjore – mbikëqyr zbatimin e ligjit për NE Financiare – kërkon garanci financiare nga OSHC Teknike – kontrollon përmbushjen e standardeve teknike Profesionale – kontrollon nëse subjektet e regjistruara zotërojnë njohuritë profesionale për ushtrimin e aktivitetit Kontrolle kur shkelet ligji dhe kur ka ankesa Inspektimi periodik një vjecar Tarifa = 10,000 Lek www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 6 AKCE - Regjistrimi 1. 2. 3. 4. 5. 6. Ofruesit e Shërbimit të Certifikimit Organizmat e Testimit dhe Konfirmimit Certifikatat e vlefshme Certifikatat e shfuqizuara Certifikatat e revokuara OSHC dhe OTK që kanë ndërprerë aktivitetin Tarifa e regjistrimit një vjeçare Jo më shumë se kosto e shërbimit = 20,000 Lek www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 7 AKCE - Online 8 Kriteret Akreditimi vullnetar Jo-autorizimi paraprak Jo-diskriminimi Mbrojtja e të dhënave personale Njohja e produkteve të huaja Standardet nderkombetare www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 9 Përkufizime Nënshkrime elektronike Nënshkrime elektronike të avancuara Nënshkrime elektronike të kualifikuara Ndryshimi Janë të dhënat në formën elektronike, të cilat u bashkëlidhen ose shoqërojnë logjikisht të dhëna të tjera elektronike, që shërbejnë si një mënyrë e vërtetimit të identitetit të nënshkruesit dhe e vërtetësisë së dokumentit të nënshkruar. www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 10 Përkufizime Nënshkrime elektronike Nënshkrime elektronike të avancuara Nënshkrime elektronike të kualifikuara Ndryshimi I jepen ekskluzivisht një zotëruesi i kodit të nënshkrimit Identifikojnë zotëruesin e kodit të nënshkrimit Prodhohen me mjete të sigurta Mundësojnë dallimin e çdo ndryshimi tek të dhënat www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 11 Përkufizime Nënshkrime elektronike Nënshkrime elektronike të avancuara Nënshkrime elektronike te kualifikuara Ndryshimi Janë nënshkrimet elektronike të avancuara, të cilat mbështeten në një certifikatë të kualifikuar www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 12 Përkufizime Nënshkrime elektronike Nënshkrime elektronike të avancuara Nënshkrime elektronike të kualifikuara Ndryshimi Kanë të njëjtat cilësi teknike, kur është i kualifikuar pranohet si provë nga gjykata, sepse vjen nga një certifikatë e lëshuar nga një OSHC e regjistruar, i avancuar nuk është i paligjshëm por, i pa-ligjëruar, sepse nuk mbështetet nga një OSHC. www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 13 Certifikata elektronike Versioni Numri serial Algoritmi Lëshuesi Vlefshmëria Mbajtësi Çelësi publik www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 14 Enkriptimi I shtojmë çdo karakteri të tekstit një numër të caktuar karakteresh, p.sh. 5, rezultati është teksti i enkriptuar. SIGURIA X M K Z TH M DH www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 15 Infrastruktura e çelësit publik Tekst i lexueshëm Takimi do të zhvillohet në me33 qershor 2010 Tekst i shifruar Py75c%bn&*)9|fDe^b DFaq#xzjFr@g5=&n mds:’ork=^r%)8ge;, Enkriptimi Tekst i lexueshëm Takimi do të zhvillohet me 3 qershor 2010 Dekriptimi I njëjti çelës (kod) www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 16 Infrastruktura e çelësit publik Tekst i lexueshëm Tekst i shifruar Py75c%bn&*)9|fDe^b DFaq#xzjFr@g5=&n mds:’ork=^r%)8ge;, Takimi do të zhvillohet në me33 qershor 2010 Enkriptimi Çelësi publik i marrësit publik Tekst i lexueshëm Takimi do të zhvillohet me 3 qershor 2010 Dekriptimi Çelësa të ndryshëm privat Çelësi privat i marrësit www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 17 Çelësat Çelësi Privat 3082 06d3 d854 463d b35f cf42 6c89 b4f8 04e3 privat 010a 0d59 0aa5 1ef0 5a22 b2f0 2aca cdf9 459e 0282 bd3e 2586 b92c 97ec 1cd5 da33 f400 a146 0101 c1ce 94ed 345f 199b 5ffb 1379 84b6 2840 00b1 4367 6356 8c7c c105 6bed c255 5742 8102 d311 018a ff70 4c08 68fd 6856 8ced 859d 0301 e079 21a8 6ca3 299d e6b7 7b39 9cbb 32a8 0001 5543 efbc a119 4055 a991 2c72 f2cb f92a 0708 ccd0 d278 eb3c 942c 38b0 5b10 54fb 4ccb a2cc be68 7d83 e478 ee93 f82e ff78 0542 b055 2a44 deb5 4824 a9d3 6135 41bc 00e2 9653 5e2f f0f7 1a25 7b77 c629 bd71 0d83 8466 cfcc 8a83 193a 3ceb 4c2a 28f4 463d 0500 185e 0ea1 eb95 7103 d02a bb90 e493 da44 47bc 4cb4 9c39 a938 63d1 bcff bab6 4980 3ab1 3aa5 0a8a 4a16 6559 9634 Çelësi Publik 3082 0673 d8b4 463d b35f cf42 6c89 b4f8 04de 01e4 0d59 0aa5 1df0 5a22 b250 2aca cdf9 45de f267 bf3e 2586 b92c 97ec 1cd5 da33 f400 af46 0142 c1ce 94ed 345f 199b 5ffb 1379 84b6 2240 0f61 4367 6356 8c7c c105 6bed c255 5742 8410 dd12 012a ff70 4c08 68fd 6856 8ced 859d 02f1 e089 11a8 6ca3 299d e6b7 7b39 9cbb 32a8 0001 5547 efbc a119 4055 a991 2c72 f2cb f92a 0f08 ccd0 d278 eb3c 942c 38b0 5b10 54fb 4ccb a2cc be68 7d83 e478 ee93 f82e ff78 0542 b055 2a44 deb5 4824 a9d3 6135 41bc 00e2 9653 5e2f f0f7 1a25 7b77 c629 bd71 0d83 8466 cfcc 8a83 193a 3ceb 4c2a 28f4 463d 0500 185e 0ea1 eb95 7103 d02a bb90 e493 da44 47bc 4cb4 9c39 a938 63d1 bcff bab6 4980 3ab1 3aa5 0a8a 4a16 6559 9634 publik [2048 bit] www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 18 Nënshkrimi elektronik Nënshkimi dorazi Nënshkrimi elektronik Krijimi Manual Me anë të algoritmit të krijimit Vendosja Pjesë e dokumentit Bashkëngjitur me dokumentin Verifikimi Krahasim me një firmë origjinale (metodë jo e sigurtë) Me anë të algoritmit të verifikimit, (metodë e sigurtë) Kopjimi I mundur I pamundur Vlefshmëria kohore E pakufizuar E kufizuar Roli Nuk mbron përmbajtjen Mbron përmbajtjen www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 19 Fushat e aplikimit të NE Administrata publike, institucionet qëndrore dhe lokale Shërbimet, aplikimet, format, regjistrimet e biznesit, prokurimet Sistemi i drejtësisë - administratë, avokati, shërbime ndaj qytetarëve Biznes - tregtia elektronike, sistemi bankar, kontratat elektronike Në çdo vend ku nevojitet: Siguria e komunikimeve Identifikimi i paleve Integriteti i informacionit Konfirmimi P Ë R D O R Nënshkrim elektronik www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 20 Përdorimi Prokurimet online Votimi elektronik Regjistrimi elektronik Dokumenti elektronik Tregtia elektronike Nënshkrimi Elektronik www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 21 Disa të dhëna Prokurime online 83,000 gjatë vitit 2011 Regjistrimi online i biznesit 130,000 biznese aktualisht Dokumenti elektronik 89,000 punonjës në administratë Sistemi bankar 16 banka Transferta parash Mbi 1 milion emigrantë Votimi elektronik Mbi 1 milion votues Shpejtesi Kursim financiar Konfirmim Kursim kohor Siguri Integritet www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 22 Dokumenti letër Ministri Zv/Ministër Kabineti Zv/Ministër Sekretar i Përgjithshëm Drejtor i Përgjithshëm Drejtor Drejtor Drejtor Sektor Sektor Sektor Sektor Sektor Sektor Inspektor Specialist Protokolli 23 Sistemi i manaxhimit Formati leter Libraria Dixhitalizimi Dërgohen Ruhen Përpunohen Indeksi: •ID Unike •Data Skanimi •Lloji i dokumentit •Lidhja me klientin 24 Menaxhimi i eDoc Sistemi MDE Funksionet Kryesore Administ. 1 Bashkëpunim Certifikim Autoriteti i menaxhimit Web page E-mail E-buletin Menaxhimi i file Perdorues 2 Aprovimi 3 1 Transferim/ shpërndarje e informacionit tek përdoruesit 2 Proces miratimi standard për përdoruesin dhe progresi ne monitorim 3 Menaxhimi i dokumentit të integruar për të gjithë ciklin 4 Kontroll i centralizuar qarkullimit të dokumenteve ndërmjet agjensive Te dhenat e menaxhimit Drafte Aprovimi Transferta Fatura Arkivim Ruajtja pa u perdorur Operator 4 Shpërndarja e dokumentit elektronik Qarkullimi/shperndarja 25 Situata aktuale 1 OSHC i regjistruar, por jo në treg me CQ, 2 OSHC së afërmi, me CQ në treg, Interesim nga kompanitë celulare, bankat, Kompani të huaja, Problematika: Të njëjtat shkaqe si në vendet e tjera të BE: 1. 2. 3. Mungesë tregu, Plotësime ligjore, Mungesë i Organizmit të Testimit dhe Konfirmimit. www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik 26 Të reja nga BE Rishikimi i Direktives 1999/93 EC Procesi legjislativ Konsultim Sugjerim Legjislacioni Mandati m460 Standartizim Vleresim Implementimi i akteve Vendimet e Komisionit 2011 2012 2013 2014 2015 2016 27 Synimet Krijimi i besueshmërise nga identifikimi, autentifikimi & nënshkrimi elektronik Parimet Krijimi i Besimit • Besimi 1. eIDentifikim/ eAutentifikim • Mirekuptimi - Persona fizik & juridik • Mbrojtja e te dhenave - Autentifikim i faqes Web • Efekti ligjor - Rolet dhe Autorizimet • Njohja reciproke 2. Nenshkrimet Elektronike • Pergjegjesia • Transparenca • Neutraliteti teknologjik 3. Sherbimet ndihmese te besueshme • Siguri/mbikeqyrja - Vula elektronike • Tregu i brendshem - Vula Kohore Kerkesat • Standartet - Posta elektronike e certifikuar - Dokumentet elektronik 28 Faleminderit për vëmendjen! Pyetje? [email protected]