Transcript Onderwijstijd vliegwiel voor vernieuwing VO-congres 26 maart 2015 Annemiek Staarman VO-raad Inhoud         De kansen van de nieuwe wet Schaap en hek Onderwijsvernieuwing FAQ nwe wet onderwijstijd Het transitieplan Voorbeelden /

Onderwijstijd vliegwiel voor
vernieuwing
VO-congres 26 maart 2015
Annemiek Staarman VO-raad
Inhoud








De kansen van de nieuwe wet
Schaap en hek
Onderwijsvernieuwing
FAQ nwe wet onderwijstijd
Het transitieplan
Voorbeelden / richting
Kansen
Tips en adviezen
De kansen van de nieuwe wet
 Vergeet de oude wet zo snel mogelijk:
-
Er is geen beoordelingskader:
Er zijn geen regels over wat wel/niet mag.
De onderwijsinspectie komt geen uren tellen
 Gebruik de nieuwe wet voor onderwijsvernieuwing
-
Er is wel een norm maar die is ruim en flexibel
Er zijn wel uitgangspunten over wat goed onderwijs is
Er zijn afspraken over verantwoording
1 Schapen zijn dom en afhankelijk.
2. Geiten zijn slim en beweeglijk (fantasierijk!)
WEES EEN GEIT
Het hek is weg !
- De onderwijstijd wordt gemeten over de hele
schoolloopbaan in plaats van per schooljaar
- Het gaat erom dat leerlingen een
programma kunnen volgen ipv moeten: dus
maatwerk
- School bepaalt wat wel/niet onderwijstijd is,
niet de overheid.
Voorbeelden van kansen
onderwijsvernieuwing
Leerlingen die sneller kunnen en minder uren
nodig hebben (individueel)
- Groepen die sneller kunnen en minder uren nodig
hebben
- Vernieuwende vormen invoeren en zelf bepalen
hoeveel: digitaal, online, buiten school,
-
Voorbeelden van kansen
zonder onderwijsvernieuwing
 Loopbaanoriëntatie en culturele
activiteiten tellen mee als onderwijstijd
 We gaan minder uren plannen, dus ook
voor docenten. Er komt tijd vrij
 We plannen in het ene jaar wat meer
dan in het andere jaar
Valkuil: waar staat het nieuwe hek?
Analyse enquete vraag naar onderwijstijd
Wat valt er nu wel en niet onder onderwijstijd?
 Hoe kan ik gepersonaliseerd leren op een goede
manier verantwoorden binnen de wet op de
onderwijstijd?
 Wat betekent het criterium dat het om
onderwijsactiviteiten gaat die verzorgd worden onder
verantwoordelijkheid van bekwaam personeel?
 Hoe gaan we om met de onderwijstijd bij versnelde
programma’s, zoals 5-jarig vwo?

Wat valt er wel/niet onder onderwijstijd
Als u in het programma onderdelen heeft ingepland die te
maken hebben met het vervolgonderwijs dan mag u dat
meetellen.
 Als u opdrachten geeft die buiten de klas / school worden
uitgevoerd, dan mag u dat meetellen, bijvoorbeeld een
bedrijfsbezoek
 Als u geen klassikale instructie geeft maar de leerlingen
instrueert via flips of youtube dan mag u dat meetellen. Die
instructie mag ook van een ander zijn, als u het heeft
goedgekeurd.
 Als enkele leerlingen uit een cohort een versneld programma
volgen en daardoor het aantal uren niet haalt, dan is dat geen
probleem

Hoe gepersonaliseerd leren verantwoorden?
Achtergrond van deze vraag is dat de verantwoording per
cohort moet worden aangegeven. Dat kan bijvoorbeeld door
binnen Vensters het lesprogramma per cohort op te nemen.
Bij gepersonaliseerd leren zal de leertijd per leerling kunnen
wisselen. Dat mag, en is geen probleem als er een
‘algemeen programma ‘ onder ligt wat de basis is voor het
gehele cohort. In een ver doorgevoerd programma op
individuele basis kan het zijn dat een relatief groot deel van
de leerlingen uit een cohort een afwijkend programma volgt.
Ook dat hoeft geen probleem te zijn, tenzij het betekent dat
deze leerlingen aanzienlijk minder uren onderwijstijd
volgen. Dan is het logisch dat u deze leerlingen extra
activiteiten aanbiedt.
Wat is “onder verantwoordelijkheid
van bekwaam personeel”
U mag er van uit gaan dat al uw docenten onder dit
criterium vallen, de vraag of de docent bevoegd is, is een
andere discussie. “Onder verantwoordelijkheid van” is in
breder dan dat de docent letterlijk aanwezig is tijdens het
leren. Het gaat om lessen die de leerlingen uitvoeren in
opdracht van een docent en waar ‘controle op de uitvoering’
bij zit. De uren/lessen staan geprogrammeerd maar dat
hoeft ook niet te betekenen dat ze in school plaatsvinden.
Mag bij gepersonaliseerd leren dus ook digitaal lesmateriaal
dat thuis wordt benut meegerekend worden met
onderwijstijd? De grootste vraag bij dit criterium is
waarschijnlijk waar ‘huiswerk’ begint en onderwijstijd
eindigt, er is een grijs gebied.
Hoe om te gaan met bijvoorbeeld 5-jarig
vwo, 6 jarige havo, etc
De nieuwe wet geeft hier nog geen
antwoord op. Het ligt voor de hand te
veronderstellen er voor dit soort
programma’s in dezelfde systematiek
gerekend kan worden en dat het,
bijvoorbeeld bij een 5-jarig vwo, er een
jaar minder onderwijstijd gerekend wordt.
Zijn er dan geen belemmeringen meer?
Jazeker wel:
buiten de wet onderwijstijd om zijn er regels aan te
wijzen die weer belemmerend werken Wat noemt
u?
 Taakbeleid
 Bevoegdheid docenten
 Organisatie bij invoering gepersonaliseerd leren
 Draagvlak in de organisatie bij vernieuwing
 Het transitieplan
Transitieplan
De bedoeling van het transitieplan is dat het
inzichtelijk wordt welke (structurele!) veranderingen
er plaats gaan vinden in de onderwijsprogrammering
en hoe dit ten goede komt aan de werkdrukverlaging.
(Def) Een transitie is een structurele verandering die het
resultaat is van op elkaar inwerkende en elkaar versterkende
ontwikkelingen
In ieder geval
 Werkgelegenheid





sbehoud
Lessentabel
Taakbeleid
Spreiding
lesweken
Klassengrootte
Werkdruk
Voorbeeld
 Onderwijstijd
 Lessentabel
 Taakbeleid /
aantal lessen p
docent
 Indeling
schooljaar
 Klassengrootte
 Overige
Waarom is dit zo lastig ?
 Verschillen per school; de ene school zal geen
mogelijkheden zien (willen), de andere school
zal ingrijpend willen veranderen (of heeft dat
al gedaan).
 Bij sommige scholen wordt het een
langerdurend proces waarin de komende jaren
gewerkt wordt aan onderwijsvernieuwing die
mogelijk wordt door de nieuwe wet.
 De wet op de onderwijstijd helpt bij nieuwe
programmering maar onderwijsvernieuwing
staat ook op zichzelf
Uw eerste reacties
 Wij veranderen wel maar: houden geen geld
over, er vallen geen uren vrij (dus geen TP)
 Wij veranderen niets (dus geen TP)
 Wij kunnen het nog (nog) niet: Het
transitieplan komt te vroeg, het is een
proces.
De richting die u aangeeft
De korte klap:
 Wij benoemen meer zaken dan nu als lestijd
 Wij willen onderwijsassistenten inzetten
 Wij willen minder lesuren voor docenten
realiseren
 Wij overleggen nu met de verschillende
geledingen over wat we op korte termijn
kunnen realiseren
Kans ?
Zie het transitieplan als kans voor het
aanpakken van kwaliteitsverbetering en
van de werkdruk
Ga dus van ‘vrijkomen van middelen’
naar: ‘hoe werkdruk verlagen’
Hoe dan ?
- Begin bij de veranderingen n.a.v.
-
onderwijstijd
Bespreek wat onder onderwijstijd valt
(ruim nemen)
Kijk waar de werkdruk vandaan komt
Kijk waar ruimte zit in rooster/lessen
Laat de zakjapanner thuis
Adviezen
Taakbeleid
 Laat docenten zelf kijken naar het
taakbeleid en daar wat over zeggen
 Vergelijk je school met landelijk beeld
 Bespreek wat het begrip les inhoudt en
neem dat ruim (zie onderwijstijd)
Adviezen
Werkdruk
 Laat docenten zelf kijken naar de werkdruk
en daar over adviseren
 Onderzoek de werkdruk, waar komt ie
vandaan, hoe zit het op andere scholen, wat
is de beleving
Tips:
1.
2.
3.
Het is een proces, dus benader het als een proces
Het is een gezamenlijk plan, dus doe het gezamenlijk
- Voorbeelden van commissies en werkgroepen
Kijk naar elkaars (gezamenlijke) belang en breng dat
samen:
- onderwijstijd gebruiken voor vernieuwing/kwaliteit
- onderwijstijd gebruiken voor werkdrukverlaging
Basis
Gesprek tussen de schoolleiding en de MR
over de wijze waarop de school wil omgaan
met de nieuwe wet.
Het resultaat van - en de eventuele afspraken
uit - dit gesprek worden vastgelegd in een
transitieplan.
Dit jaar: transitieplan 1.0, volgend jaar
(wellicht) 2.0
Vier vragen om te beantwoorden in een
gezamenlijk overleg
 Welke ambities heeft de school voor het (verkennen van
de mogelijkheden) voor onderwijsvernieuwing en welke
mogelijkheden kan de wet bieden?
 Wat is het tijdpad om die ambitie in de school verder
vorm te geven?
 Op welke wijze wordt dit tijdpad dit schooljaar én op de
langere ter mijn (schooljaar 2016-2017 en verder)
vormgegeven?
 Hoe worden ouders, leerlingen betrokken?