Transcript Raport Dynamiczny

RAPORT DYNAMICZNY
Stanisław Mańko
[email protected]
www.fadn.pl
Raport Dynamiczny
Wstęp
•
Raport dynamiczny wytwarzany jest w biurach rachunkowych, na zamówienie
zainteresowanych rolników, przez Aplikację Polski FADN na podstawie bazy typu
Biuro począwszy od zamknięcia roku 2009.
•
Podstawą jego wytworzenia są dane z 5 poprzednich lat w stosunku do roku
wybranego w Aplikacji. Zalecane jest aby raport dynamiczny wytwarzany był po
zamknięciu roku bazowego.
•
W przypadku, gdy gospodarstwo rolne prowadzi rachunkowość w ramach
Polskiego FADN krócej niż 5 lat, wówczas kolumny w raporcie, dla których nie ma
danych, zaznaczane są kolorem szarym. Należy nadmienić, że wytworzenie
raportu zasadne jest tylko dla gospodarstw, które prowadzą rachunkowość
przynajmniej przez okres 2 lat.
•
Na podstawie raportu możemy prześledzić zmiany w działalności GR począwszy
od zasobów środków produkcji jakimi dysponowało, poprzez poniesione
w procesie produkcyjnym nakłady, aż do uzyskanych wyników tak w wymiarze
ilościowym jak i wartościowym.
•
Dane do raportu dynamicznego pochodzą z Raportów Indywidualnych i Raportów
Porównawczych z poszczególnych lat.
Raport Dynamiczny
Cel Raportu Dynamicznego
•
podstawowym celem raportu dynamicznego jest umożliwienie rolnikom
prześledzenie i szybką ocenę zmian jakie zaszły w sytuacji ekonomicznej
gospodarstwa w ciągu 5 lat uczestnictwa w Polskim FADN;
•
dostarczenie informacji o wynikach działalności GR, jego sytuacji finansowej
oraz o wszelkich zmianach majątkowych i finansowych w analizowanym okresie;
•
może być podstawą sporządzania planów rozwoju gospodarstwa, zwłaszcza
przewidywania zakresu możliwych wahań wyników finansowych;
•
może także ułatwić weryfikację poprawności zaewidencjonowanych danych
źródłowych;
•
jest dokumentem, który poprzez swoją powszechność oraz ujednolicony format
umożliwi potwierdzenie umiejętności profesjonalnego gospodarowania, a co za
tym idzie:
– ułatwi ustalanie zdolności kredytowej,
– uwiarygodni rolników ubiegających się o kredyty bankowe.
Raport Dynamiczny
Tabela I. Użytkowanie ziemi
W tabeli tej przedstawiona jest ogólna powierzchnia użytków rolnych w ujęciu
ilościowym (w ha) będąca w dyspozycji rolnika w danym roku oraz procentowy
udział użytków rolnych dodzierżawianych w danym roku.
Zadaniem tej tabeli jest prześledzenie zmian w zasobach użytkowanej ziemi
oraz ich struktury własnościowej.
Dane pochodzą z tabeli I Raportów Indywidualnych z poszczególnych lat.
L.p. Wyszczególnienie
1. Ogółem ziemia w użytkowaniu
2. Udział gruntów dodzierżawionych
J.m.
ha
%
2009
22,89
34,6
2010
25,47
41,3
2011
27,57
45,7
2012
22,52
33,6
2013
24,52
39,0
Struktura własnościowa i rodzajowa użytkowanej ziemi
Lp.
Wyszczególnienie
Powierzchnia
Struktura
[ha - 0,00]
[% - 0,0]
I.
Struktura własnościowa użytkowanej ziemi
1
Ziemia własna w użytkowaniu
2
3
4
5
14,96
61,01
Ziemia dodzierżawiona na 1 rok i więcej
9,56
38,99
Ziemia dodzierżawiona na mniej niż 1 rok
Ziemia użytkowana na podstawie umowy o
udział w zbiorach
Ogółem ziemia w użytkowaniu (5=1+ .. + 4)
0,00
0,00
0,00
0,00
24,52
100,00
Raport Dynamiczny
Tabela II. Struktura użytków rolnych
Tabela zawiera ilościowe dane (w ha) o wykorzystywanych przez gospodarstwo użytkach
rolnych niezależnie od formy ich własności (własne + dodzierżawione).
Na podstawie tych danych można zorientować się o zmianach w zakresie predyspozycji
gospodarstwa do nastawienia produkcyjnego wynikającego ze struktury użytkowania ziemi,
o czym przede wszystkim świadczy powierzchnia sklasyfikowana jako sady oraz trwałe
użytki zielone.
Dane w tej tabeli pochodzą z tabeli II Raportów Indywidualnych z poszczególnych lat.
L.p. Wyszczególnienie
1. Grunty orne
2. Sady i szkółki drzew owocowych
3. Trwałe użytki zielone
4. Razem użytki rolne (4=1+..+3)
J.m.
ha
ha
ha
ha
2009
14,92
0,00
6,35
21,27
II. Struktura rodzajowa użytkowanej ziemi
1
Grunty orne
15,05
2
w tym: plantacje wieloletnie
0,00
3
ugory i odłogi
0,00
4
Sady, szkółki drzew owocowych, winnice
0,00
5
Trwałe użytki zielone
7,85
6
Razem użytki rolne (6=1+4+5)
7
Grunty leśne
0,96
8
Pozostałe grunty gospodarstwa rolnego
0,66
9
Ogółem ziemia w użytkowaniu (9=6+..+8)
22,90
24,52
2010
15,00
0,00
8,85
23,85
2011
15,10
0,00
10,85
25,95
2012
15,05
0,00
5,85
20,90
2013
15,05
0,00
7,85
22,90
Raport Dynamiczny
Tabela III. Zasoby i nakłady pracy
Zasoby pracy charakteryzowane są przez liczbę osób w wieku
produkcyjnym (kobieta w wieku 18-59 lat, mężczyzna w wieku (18-64 lat)
członków rodziny rolnika, pracujących w mniejszym lub większym zakresie
w gospodarstwie.
Wszystkie dane do tej tabeli pochodzą z tabeli V. Raportów
Porównawczych z poszczególnych lat.
L.p. Wyszczególnienie
1. Liczba pracujących w gospodarstwie członków rodziny w wieku produkcyjnym *
2. Liczba osób pełnozatrudnionych ogółem na 100 ha UR
3. Liczba przepracowanych godzin na członka rodziny
J.m.
os.
AWU/100 ha
godz./os.
2009
4,00
8,51
940,00
2010
3,00
5,82
990,00
2011
4,00
6,82
910,00
2012
2013
5,00
8,83
772,00
* Kobieta w wieku 18-59 lat, mężczyzna w wieku 18-64 lata.
V.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Nakłady pracy i zatrudnienie
Czas pracy członków rodziny
Czas pracy osób obcych
Czas pracy ogółem (3=1+2)
Liczba pracujących w gospodarstwie członków rodziny w wieku
produkcyjnym /*
Liczba członków rodziny /**
Liczba pracowników najemnych
Liczba osób pełnozatrudnionych ogółem (7=5+6)
Liczba osób pełnozatrudnionych ogółem na 100 ha UR
j.m.
godz.
godz.
godz.
osób
fiz.
O. P.
O. P.
O. P.
O. P.
3 860
54
3 914
5,00
1,82
0,03
1,85
8,83
3860 : 5 = 772
4,00
7,70
907,50
Raport Dynamiczny
Tabela IV. Struktura zasiewów
Dane w tabeli przedstawiają procentowy udział wybranych grup roślin
w powierzchni gruntów ornych. Ponieważ pominięto niektóre grupy roślin, które
mogą być uprawiane w gospodarstwie, suma danych nie zawsze wynosi 100%.
Wszystkie dane pochodzą z tabeli IV. Raportów Porównawczych
z poszczególnych lat.
L.p. Wyszczególnienie
1. Zboża ogółem
2. Strączkowe
3. Okopowe
4. Rzepak i pozostałe przemysłowe
5. Warzywa
6. Pastewne na gruntach ornych
7. Ugory i odłogi
IV.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Struktura użytkowania gruntów ornych
Zboża
Strączkowe na "ziarno"
Ziemniaki
Buraki cukrowe
Rzepak
Pozostałe przemysłowe
Warzywa
Plantacje wieloletnie
Pastewne na gruntach ornych
Pozostałe uprawy na gruntach ornych
Grunty orne ugorowane i odłogowane
Razem grunty orne (100%) (12= 1+2+..+11)
J.m.
%
%
%
%
%
%
%
j.m.
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
ha
2009
2010
84,5
0,0
1,8
0,0
0,0
12,1
0,0
95,02
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
2,99
1,99
0,00
15,05
2011
97,2
0,0
1,1
0,0
0,0
0,0
0,0
2012
93,8
0,0
0,7
0,0
0,0
3,3
0,0
2013
95,0
0,0
0,0
0,0
0,0
3,0
0,0
96,7
0,0
0,3
0,0
0,0
3,0
0,0
Raport Dynamiczny
Tabela V. Pogłowie zwierząt
Dane w tabeli przedstawiają średni w roku stan podstawowych grup zwierząt w sztukach
fizycznych.
Biorąc pod uwagę częstość występowania poszczególnych grup zwierząt, w tabeli
prezentowane jest tylko bydło, trzoda chlewna oraz drób.
Wszystkie dane pochodzą z tabeli IV. Raportów Indywidualnych z poszczególnych lat.
L.p. Wyszczególnienie
1. Bydło ogółem - stan średni w roku
2. - w tym krowy
3. Trzoda ogółem - stan średni w roku
4. - w tym maciory
5. Drób - stan średni w roku
J.m.
szt. fiz.
szt. fiz.
szt. fiz.
szt. fiz.
szt. fiz.
2009
2010
18,5
10,8
19,8
2,0
0,0
2011
14,8
8,8
13,0
1,0
0,0
IV. Pogłowie podstawowych gatunków zwierząt
Stan średnioroczny*
Stan na
Lp.
Wyszczególnienie
początek
sztuk
koniec
roku
roku
fizycznych
przeliczeniowych**
[szt. fiz.]
1
2
3
4
Bydło ogółem
w tym: krowy mleczne
Trzoda chlewna ogółem
w tym: maciory
18,00
16,00
17,15
14,89
12,00
12,00
11,77
11,77
18,00
10,00
16,00
3,88
2,00
1,00
1,38
0,69
5
Owce ogółem
0,00
0,00
0,00
0,00
6
Kozy ogółem
0,00
0,00
0,00
0,00
7
Drób ogółem
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
8
9
10
w tym: kury nioski
Konie ogółem
w tym: konie robocze
2012
16,2
11,2
18,6
1,8
0,0
2013
17,9
11,5
18,9
1,7
0,0
17,2
11,8
16,0
1,4
0,0
Raport Dynamiczny
Tabela VI. Plony i wydajności jednostkowe zwierząt
Dane w tabeli przedstawiają średni plon podstawowych zbóż, wydajność mleczną
krów oraz liczbę urodzonych prosiąt od maciory.
Znaczne wahania plonów a zwłaszcza wydajności jednostkowych zwierząt mogą
wskazywać na popełniane błędy w technologii produkcji.
Wszystkie dane pochodzą z tabeli VII. Raportów Porównawczych
z poszczególnych lat.
L.p. Wyszczególnienie
1. Plon zbóż podstawowych
2. Roczna wydajność mleczna krów
3. Liczba urodzonych prosiąt od maciory
VII.
J.m.
dt/ha
l/krowę
szt./mac.
Plony i wydajności jednostkowe zwierząt*
1. Wydajność w działalności, która jest w kryterium podobieństwa
: w ujęciu technicznym
: w ujęciu finansowym
2. Plon zbóż podstawowych
3. Ziemniaki
4. Buraki cukrowe
5. Rzepak
6. Ilość mleka w roku od krowy mlecznej
7. Liczba urodzonych prosiąt od maciory
2009
35,5
4 558
19,00
2010
26,7
4 240
18,00
j.m.
zł/szt.
dt/ha
dt/ha
dt/ha
dt/ha
l/krowę
szt/maciorę
0,00
0,00
28,63
0,00
0,00
0,00
4 033,16
21,86
2011
25,4
4 404
20,58
2012
28,6
4 033
21,86
2013
31,3
4 718
20,94
Raport Dynamiczny
Tabela VII. Przepływy pieniężne
Prezentację danych o przepływach pieniężnych ograniczono do ukazania rocznych wpłat, wypłat i salda
w działalności operacyjnej, a w przypadku pozostałych działalności przedstawiono tylko salda środków
pieniężnych.
W prawidłowo działającym gospodarstwie saldo z działalności operacyjnej i ogólne saldo z gospodarstwa
rolnego powinny być dodatnie. Saldo z działalności inwestycyjnej najczęściej jest ujemne
(wypłaty na inwestycje przewyższają wpłaty ze sprzedaży środków trwałych).
Wszystkie dane pochodzą z tabeli VIII. Raportów Porównawczych z poszczególnych lat.
L.p. Wyszczególnienie
1. Wpłaty w działalności operacyjnej
2. Wypłaty w działalności operacyjnej
3. Saldo roczne z działalności operacyjnej (dochód pieniężny)
4. Saldo z dzialalności inwestycyjnej
5. Saldo z dzialalności finansowej
6. Razem saldo z działalności gospodarstwa rolnego
J.m.
zł
zł
zł
zł
zł
zł
VIII.
Sprawozdanie z przepływu pieniędzy
Działalność operacyjna
1. + Wpłaty
2. - Wypłaty
3. = Saldo z działalności operacyjnej (Dochód pieniężny)
Działalność inwestycyjna
4. + Wpłaty
5. - Wypłaty
6. = Saldo z działalności inwestycyjnej
Działalność finansowa
7. + Wpłaty
8. - Wypłaty
9. = Saldo z działalności finansowej
10. Razem salda z działalności gospodarstwa rolnego
2009
123 887
48 958
74 929
-10 499
0
64 430
2010
65 665
52 153
13 512
-2 753
0
10 759
j.m.
zł
zł
zł
116 865
71 154
45 711
zł
zł
zł
0
8 965
-8 965
zł
zł
zł
zł
0
0
0
36 745
2011
106 562
53 762
52 799
-3 841
0
48 959
2012
116 865
71 154
45 711
-8 965
0
36 745
2013
151 610
87 538
64 073
-57 758
0
6 314
Raport Dynamiczny
Tabela VIII. Syntetyczny rachunek wyników
Syntetyczny rachunek wyników wzorowany jest na rachunku wyników gospodarstwa rolnego
(tabela IX w Raportach Indywidualnych), pominięto w nim jednak niektóre szczegółowe pozycje, na
podstawie których obliczane są salda dopłat i podatków.
W ostatnim wierszu tabeli zamieszczono nadwyżkę finansową, która zgodnie z najnowszą propozycją UE
nazwano Dochodem netto z gospodarstwa rolnego.
Wszystkie dane pochodzą z tabeli IX. Raportów Indywidualnych z poszczególnych lat.
L.p. Wyszczególnienie
IX.ogółem
Rachunek wyników gospodarstwa rolnego
1. Wartość produkcji
2. - Zużycie pośrednie
Lp.dopłat i podatków
Wyszczególnienie
3. + Saldo bieżących
4. = Wartość dodana brutto
5. - Amortyzacja 1 Wartość produkcji ogółem (X.18)
2 netto
- Zużycie pośrednie (XIII.29)
6. = Wartość dodana
3
+ Saldo bieżących dopłat i podatków (3=4-5+6)
7. - Koszt pracy najemnej
4
[+] dopłaty do działalności operacyjnej (XI.9-XI.8; Przyznane)
8. - Czynsze
5
[-] podatki (XIII.34)
9. - Odsetki
6
[+] saldo podatku VAT z działalności operacyjnej (XII.3)
10. + Saldo dopłat i podatków
związanych
z inwestycjami
7 = Wartość dodana
brutto (7=1-2+3)
- Amortyzacja
(XIII.42)
11. = Dochód netto z8gospodarstwa
rolnego
**
9
= Wartość dodana netto (9=7-8)
10
- Koszt czynników zewnętrznych (XIII.46)
11
+ Saldo dopłat i podatków związanych z inwestycjami (11=12+13)
12
13
14
J.m.
zł
zł
zł
zł
zł
zł
zł
zł
zł
zł
zł
[+] dopłaty do inwestycji (rata do rozliczenia w roku bieżącym) (XIV.C2; SP)
[+] saldo podatku VAT z działalności inwestycyjnej (XII.6)
+ Rozliczenie podatku VAT z Urzędem Skarbowym
15 = Dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego (15=9-10+11+14)
2009
91 910
58 859
25 499
58 551
4 908
53 643
2 530
512
0
-62
50 539
2010
82 629
60 759
Wartość
4 738
[zł]26 609
140
468
6 270
101
186
20 339
25 049
870
25 938
893
1 371
0
482
0
64 331
215
188576
2011
2012
108 020
120 673
Wskaźnik
relacji
68 185
87 606
do wartości
28 998
24 604
produkcji
ogółem
68
57 672
[%]833
100,00
7 031
6 558
72,03
61 801
51 114
17,83
1 268
834
18,47
1 016
1 040
0,98
00,34
0
-14945,80
-989
59 3695,85 48 251
56 116
39,95
3 400
2,42
-2 057
-1,46
0
0,00
-2 057
-1,46
0
0,00
50 659
36,06
2013
140 468
101 186
25 049
64 330
8 215
56 116
1 850
1 550
0
-2 057
50 659
Raport Dynamiczny
Tabela IX. Przyznane dotacje
Przyznane w danym roku dotacje przedstawione zostały w układzie
analogicznym jak w w tabeli XI Raportów Indywidualnych
z poszczególnych lat.
L.p. Wyszczególnienie
1. Dotacje obszarowe (jednolita i uzupełniająca)
2. Wsparcie dla gospodarstw na ONW
3. Dotacje i wsparcie z tyt. klęsk żywiołowych
4. Ekwiwalent za wył. gruntów pod zalesienia
5. Dotacje do inwestycji (rata do rozl. w roku bieżącym)
6. Pozostałe dotacje*
8. Razem dotacje (7=1+..+6)
J.m.
zł
zł
zł
zł
zł
zł
zł
2009
18 748
3 589
0
0
0
1 586
23 923
2010
2011
19 148
7 178
0
0
0
1 551
27 877
0
0
2 305
0
0
2 962
5 267
2012
21 267
0
0
0
0
3 164
24 431
XI. Dotacje (dopłaty)
Lp.
Wyszczególnienie
1
Płatności w ramach wspieranie gospodarowania na ONW
2
Płatności rolnośrodowiskowe
3
Jednolita płatność obszarowa (JPO)
4
Dotacje związane z produkcją roku bieżącego (w tym UPO)*
5
Dotacje niezwiązane z produkcją roku bieżącego (w tym UPO)
6
Dotacje do kosztów produkcji
7
8
9
Razem dotacje (9 = 1 +...+ 8)
Przyznane
Otrzymane
[zł]
[zł]
3 575
3 575
0
0
15 300
15 300
4 920
4 920
0
0
2 143
2 143
Pozostałe dotacje**
0
0
Dotacje do inwestycji
0
0
25 938
25 938
2013
20 220
3 575
0
0
0
2 143
25 938
Raport Dynamiczny
Tabela X. Saldo VAT
Dane w tej tabeli przeniesione są z tabeli XII. Raportów Indywidualnych z poszczególnych lat.
Dodatnie saldo VAT wskazuje, że wartość należnego VAT z tytułu sprzedaży produktów
lub środków trwałych jest wyższa od VAT naliczonego z tytułu poniesienia na działalność
operacyjną lub inwestycyjną. Dla rolnika wówczas korzystne jest funkcjonowanie na zasadzie
„rolnika ryczałtowego”.
W przypadku gdy wartość skumulowanego salda podatku VAT jest ujemna przez kilka lat,
prowadzący gospodarstwo ma status „rolnika ryczałtowego”, należy zastanowić się czy nie
przejść na ogólne zasady rozliczania VAT.
L.p. Wyszczególnienie
1. Saldo VAT z działalności operacyjnej
2. Saldo VAT z działalności inwestycyjnej
3. Skumulowane saldo podatku VAT (3=1+2)
J.m.
zł
zł
zł
2009
2 770
-62
2 708
2010
2011
1 381
-149
1 232
328
0
328
XII. Podatek VAT
Lp.
Wyszczególnienie
Wartość
[zł]
1
Podatek VAT należny z tytułu sprzedaży zwierząt oraz produktów rolnych
8 337
2
Podatek VAT naliczony z tytułu poniesionych kosztów na działalność operacyjną
7 855
3
Saldo podatku VAT z działalności operacyjnej (3 = 1 - 2)
4
Podatek VAT należny z tytułu sprzedaży środków trwałych i inwestycji
5
Podatek VAT naliczony z tytułu poniesionych kosztów na działalność inwestycyjną
6
Saldo podatku VAT z działalności inwestycyjnej (6 = 4 - 5)
7
Rozliczenie podatku VAT z Urzędem Skarbowym
8
Skumulowane saldo podatku VAT (8 = 3 + 6 + 7)
482
0
2 057
-2 057
0
-1 575
2012
a
2013
761
-989
-228
482
-2 057
-1 575
Raport Dynamiczny
Tabela XI. Zbiorcze zestawienie kosztów produkcji
W tabeli zamieszczono ważniejsze z punktu widzenia prowadzenia gospodarstwa koszty
produkcji, których udział w większości gospodarstw jest szczególnie wysoki lub charakteryzuje
jakość stosowanych technologii produkcji (koszty nawozów mineralnych, środków ochrony
roślin, pasz treściwych oraz paliw).
Pozycja koszty pośrednie jest sumą kosztów ogólnogospodarczych, podatków, amortyzacji
i kosztów czynników zewnętrznych (opłaty pracy najemnej, czynszów i odsetek).
Wszystkie dane pochodzą z tabeli XII. Raportów Indywidualnych z poszczególnych lat.
L.p. Wyszczególnienie
Lp.
Wyszczególnienie
1. Razem koszty
bezpośrednie
1 Nasiona i sadzeniaki (1=2+3)
2. - w tym: nawozy
mineralne
2
spoza gospodarstwa
3
z własnej
3.
środki
ochrony
roślinprodukcji
4 Nawozy
4.
pasze treściwe
5 Środki ochrony roślin
5. Koszty pośrednie
(koszty ogólnogospodarcze+podatki+amortyzacja+koszt czyn. zewn.)
6 Usługi weterynaryjne i leki
6. - w tym: paliwa
i smary
7 Pasze
(7=8+11)
8
treściwe (7=1+5)
(8=9+10)
7. Ogółem koszty
produkcji
9
spoza gospodarstwa
J.m.
zł
zł
zł
zł
zł
zł
zł
2009
36
226
6 849
418
64004
3845
367
13 203
17 188
2 548
31
776
3 171
311
367941
31
68614
003
Wartość
[zł]
7 518
10
z własnej produkcji
11
pozostałe pasze (11=12+13)
5 327
12
spoza gospodarstwa
5 267
13
z własnej produkcji
14
Ubezpieczenia specjalne (konkretnych upraw i zwierząt)
15
Pozostałe koszty bezpośrednie
16
Koszty bezpośrednie razem (16 = 1+ 4 +...+ 7 + 14 + 15)
17
Energia elektryczna
18
Opał
19
Paliwo napędowe
20
Remonty, konserwacje i przeglądy
21
Usługi
22
Ubezpieczenia (22=23+..+26)
24 096
60
0
1 442
64 154
2 078
0
13 211
6 675
11 913
1 169
2010
38 948
5 184
2 014
22 052
30 701
6 427
69 649
2011
43 124
3 542
1 110
29 566
34 637
8 434
77 760
2012
61 640
5 914
1 019
39 592
34 985
10 030
96 625
2013
64 154
13 203
2 548
31 615
50 018
13 211
114 172
Raport Dynamiczny
Tabela XII. Bilans finansowy
Układ tabeli wzorowany jest na tabeli X Raportów Porównawczych, z których też pochodzą
wszystkie szczegółowe dane.
Dodatkową pozycję stanowi kapitał pracujący, którego dodatnia wartość wskazuje na
długookresową wypłacalność gospodarstwa rolnego. Przyrost wartości kapitału pracującego
w stosunku do roku poprzedniego wskazuje na poprawę sytuacji ekonomicznej gospodarstwa
w danym roku. Szczególnie niebezpieczna jest dla gospodarstwa sytuacja gdy kapitał
pracujący jest ujemny. Jeśli taki stan utrzymuje się w gospodarstwie indywidualnym przez kilka
lat, możliwa jest upadłość gospodarstwa.
1. AKTYWA OGÓŁEM
X.
2. Aktywa trwałe
3. Ziemia - wycena Rolnika
4. Budynki i budowle
5. Środki transportu
6. Maszyny i urządzenia techniczne
7. Zwierzęta-stado podstawowe
8. Aktywa obrotowe
9. Zwierzęta-stado obrotowe
10. Zapasy materiałów
11. Zapasy produktów gotowych - własnych
12. Należności i roszczenia
13. PASYWA OGÓŁEM
14. Kapitał własny
15. Zobowiązania ogółem
16. Zobowiązania długoterminowe
17. Zobowiązania krótkoterminowe
18. Przychody przyszłych okresów razem
19. Kapitał pracujący (19=(14+16)-2)
zł
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
zł
%
%
%
%
%
zł
Struktura bilansu finasowego (wg stanu na koniec roku)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
AKTYWA OGÓŁEM
AKTYWA OGÓŁEM
Aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe
Ziemia
Budynki i budowle
Środki transportu
Maszyny i urządzenia techniczne
Zwierzęta-stado podstawowe
Pozostałe aktywa trwałe
Aktywa obrotowe
Zwierzęta-stado obrotowe
Zapasy materiałów
Zapasy produktów gotowych - własnych
Należności i roszczenia
Środki pieniężne
Pozostałe aktywa obrotowe
PASYWA OGÓŁEM
Kapitał własny
Zobowiązania długoterminowe
Kredyty i pożyczki bankowe
Pozostałe zobowiązania długoterminowe
Zobowiązania krótkoterminowe
165 567
j.m.
zł71,0
%
18,6***
%
13,1
%
% 8,4
% 7,6
%
0,0
%
%29,0
% 6,4
% 2,2
%
5,0
%
% 0,0
165%567
%
100,0
%
% 0,0
% 0,0
% 0,0
%
0,0
%
48%051
426 700
448 873
91,5
86,6
467 402
100,00
70,3
66,8
85,84
4,581,42
3,6
3,364,48
2,7
2,4 4,10
1,9
2,62
0,0
0,0
2,34
8,5 7,87
13,4
1,6 4,42
3,2
1,114,16
1,4
2,09
3,4
3,6
2,77
0,0 3,74
0,8
426 700 0,00 448 873
100,0 5,56 100,0
0,00
0,0
0,0
100,00
0,0
0,0
100,02
0,00
0,0
0,0
0,00
0,0
0,0
0,00
36 288 0,00 60 184
467 496
85,8
64,5
4,1
2,6
2,3
0,0
14,2
2,1
2,8
3,7
0,0
467 496
100,0
0,0
0,0
0,0
0,0
66 238
512 297
88,0
58,8
3,3
7,2
6,9
0,0
12,0
1,7
2,1
3,5
0,0
512 297
100,0
0,0
0,0
0,0
0,0
61 727
Raport Dynamiczny
Tabela XII. Bilans finansowy (wersja 2010)
Począwszy od roku 2010, w bilansie finansowym Raportu Dynamicznego możliwe jest wykazywanie wartości ziemi w dwóch
wersjach:
1) według wyceny normatywnej (analogicznie jak w latach 2004 - 2009 r.);
2) według wyceny własnej Rolnika.
Wybierając za pomocą przycisku odpowiedniego wariantu, na ekranie aktualizowane są wszystkie dane dotyczące ziemi, aktywów
trwałych oraz aktywów i pasywów ogółem. Pozwala to na porównywanie składników bilansu w długim okresie, wycenionych według
tych samych zasad (wycena normatywna), jak i na ocenę wpływu wyceny Rolnika na wartość, strukturę aktywów i pasywów
gospodarstwa oraz na wskaźniki wyliczane z wykorzystaniem danych z bilansu finansowego (tab. XIII):
8. Przyrost majątku trwałego w ciągu roku.
9. Przyrost kapitału własnego w ciągu roku.
1. AKTYWA OGÓŁEM
2. Aktywa trwałe
normatywna
3. Ziemia - wycena Rolnika
4. Budynki i budowle
5. Środki transportu
6. Maszyny i urządzenia techniczne
7. Zwierzęta-stado podstawowe
8. Aktywa obrotowe
9. Zwierzęta-stado obrotowe
10. Zapasy materiałów
11. Zapasy produktów gotowych - własnych
12. Należności i roszczenia
13. PASYWA OGÓŁEM
14. Kapitał własny
15. Zobowiązania ogółem
16. Zobowiązania długoterminowe
17. Zobowiązania krótkoterminowe
18. Przychody przyszłych okresów razem
19. Kapitał pracujący (19=(14+16)-2)
zł
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
zł
%
%
%
%
%
zł
165 567
71,0
18,6
18,6***
13,1
8,4
7,6
0,0
29,0
6,4
2,2
5,0
0,0
165 567
100,0
0,0
0,0
0,0
0,0
48 051
160
426 772
700
77,4
91,5
21,2
70,3
12,0
4,5
8,8
3,3
6,3
2,4
0,0
22,6
8,5
4,2
1,6
2,8
1,1
9,0
3,4
0,0
160
772
426 700
100,0
0,0
0,0
0,0
0,0
36 288
216
448 021
873
72,1
86,6
31,1
66,8
7,5
3,6
5,7
2,7
4,0
1,9
0,0
27,9
13,4
6,5
3,2
3,0
1,4
7,4
3,6
1,7
0,8
216
021
448 873
100,0
0,0
0,0
0,0
0,0
60 184
234
467 747
496
71,8
85,8
29,3
64,5
8,2
4,1
5,2
2,6
4,7
2,3
0,0
28,2
14,2
4,2
2,1
5,5
2,8
7,5
3,7
0,0
234
747
467 496
100,0
0,0
0,0
0,0
0,0
66 238
279
512 548
297
77,9
88,0
24,6
58,8
6,0
3,3
13,2
7,2
12,7
6,9
0,0
22,1
12,0
3,2
1,7
3,9
2,1
6,4
3,5
0,0
279
548
512 297
100,0
0,0
0,0
0,0
0,0
61 727
Raport Dynamiczny
Tabela XIII. Wskaźniki produktywności, intensywności i dochodowości
W tabeli zamieszczono wskaźniki charakteryzujące zmiany produktywności
ziemi i pracy, dochodowości pracy własnej, kosztowności produkcji, wpływu
Produkcja ogółem na 1 ha użytków rolnych charakteryzuje
dotacji na wyniki działalności
gospodarstwa,
zmiany
majątku
i kapitałuIm
produktywność
ziemi w cenach
rynkowych
(realizacji).
gospodarstwaWskaźnik
oraz
bieżącą
płynność
finansową.
wyższa
jest
wartość
tym
lepiej
wykorzystywana
jest
Wskaźnik
ten przedstawia
zmianę
(przyrost
lub netto
obliczany
jestjejprzez
podzielenie
dochodu
Przy obliczaniu tego wskaźnika uwzględniane są zarówno
ziemiawartości
w
Produktywność
ziemi nie
tengospodarstwie.
jest środków
relacją
produkcji
ogółem
do jest
nazmniejszenie)
osobęWskaźnik
pełnozatrudnioną
(FWU)wartości
przez
średnią
roczną
trwałych
w jak
cenach
dopłaty
dodochodu
działalności
operacyjnej
i rata
dopłat
Ważną informacją
jest
relacja
netto
do
średniej
płacy
netto
kosztów
produkcji
ogółem.
Jeśli
jest
niższy
od
100
jednak
jedynym
czynnikiem
wpływającym
na sytuację
płacę
netto
w gospodarce
narodowej.
Wroku
przypadku
gdy
ewidencyjnych.
Przyrost
majątku
trwałego
jest związany
z
Przyrost
kapitału
pracującego
w ciągu
oznacza
inwestycyjnych
przypadająca
do
rozliczania
w danym
roku.
w gospodarcewskaźnik
narodowej.
Wartość
wyższa
od
100
wskazuje,
że
pracujący
oznacza,
że
koszty
produkcji
nie
przekroczyły
rynkowej
ekonomiczną
gospodarstwa.
Wyniki
finansowe
zależą
także
ten
jest
wyższy
od
100
oznacza,
że
dochód
netto
realizacją
inwestycji
lub
wysoką
inflacją.
Jeśli
wskaźnik
ten
Wskaźnik
ten
obliczany
jest
poprzez
podzielenie
wartości
poprawę
sytuacji
ekonomicznej
gospodarstwa
a
jego
Wskaźnik
tenten
obliczany
jestjest
przez
podzielenie
dochodu
Wskaźnik
obliczany
przez
podzielenie
wartości
Wskaźnik
ten
charakteryzuje
w jakim
stopniu
sytuacja
wartości
produkcji.
Nie
wystarczającą
miarą
dowyższy
oceny
od
poniesionych
kosztów
produkcji
i gospodarowania
uzyskanych
dotacji.
wypracowany
w
przekracza
wartość
jest
ujemny,
agospodarstwie
ubytek
wartości
środków
trwałych
nie
aktywów
obrotowych
przez
zobowiązania
krótkookresowe.
Wskaźnik
ten
przedstawia
wjest
ujęciu
procentowym
jaką
spadek
pogorszenie.
Jeśli
bezwzględna
wartość
kapitału
w gospodarstwie
członkowie
rodziny
rolnika
uzyskują
dochód
netto
zdochodowa
gospodarstwa
przez
liczbę
nieopłaconych
osób
produkcji
ogółem
przez
liczbę
pełnozatrudnionych
osób
rolnika
zależy
od
jakości
i od
Przyrost
kapitału
własnego
w
prawidłowo
zarządzanym
efektywności
działalności
gospodarczej,
ponieważ
wartość
Wskaźnik
ten
możliwy
jest
do
policzenia
tylko
w poziom
parytetową.
Jest
najlepszą
miarą
charakteryzującą
część
wartości
produkcji
w
cenach
rynkowych
stanowią
przekracza
kilku
procent,
to
w
warunkach
niskiej
inflacji
pracującego
(tab.
XII
Raportu
Dynamicznego)
osiągnie
(FWU).
Wyraża
poziom
"zarobkowania"
członków
rodziny
ogółem
w
gospodarstwie
(AWU).
bieżącej
sytuacji
rynkowej,
a wCharakteryzuje
jakim
od
dopłat
parytetowej opłaty
pracy
poza
rolnictwem.
gospodarstwie
powinien
przekraczać
poziom
inflacji.
produkcji
ogółem
nie
uwzględnia
dopłat.
Charakteryzuje
gospodarstwach,
wito
których
zadłużenie
krótkookresowe
jest
wartość
ujemną
(ajest
nawet
zbliży
sięnormalna
do
zera)
należy
szybko
dopłaty
działalności
operacyjnej,
kierowane
do
"zarobkowania"
rolnika
pracujących
wrynkowymi.
gospodarstwie
należy
uznać,
że
sytuacja
(obniżenie
rolnika
zdotytułu
pracy
w
gospodarstwie
rolnym.
kierowanych
kanałami
poza
Jeśli
wskaźnik
ekonomiczną
wydajność
pracy.
jednak
jakość
gospodarowania
w relacjach
rynkowych.
Spadek
tego
wskaźnika
oznacza
sytuację
niepokojącą
i - 2.
wyższe
odrodziny.
zera.
Zaleca
sięoznacza
abyśrodków
wskaźnik
ten
wynosił
1,5
podjąć
działania
naprawcze,
bowiem,
że
część
gospodarstwa
kanałami
pozarynkowymi.
Im
wskaźnik
jest
członków
jego
wartości
jest
wynikiem
zużycia
trwałych).
przekracza
100%
oznacza,
że
dopłaty
nie
tylko
wpływają
L.p. Wyszczególnienie
J.m. rolnych,
2009jego
2010
2011
2012
2013
Jednakubytek
w
wielu
gospodarstwach
zwłaszcza
każdorazowo
powinny
byćtrwałych
wyjaśnione
przyczyny.
zadłużenia
krótkookresowego
finansuje
majątek
trwały,
co
wyższy
tym
sytuacja
finansowa
gospodarstwa
wdo
Znaczny
środków
może
wynikać
ze
na
wielkość
dochodu,
ale
w
części
służą
pokrycia
bardzo
1. Produkcja ogółem na 1 ha użytków rolnych (UR)
zł/ha
4 321
3 465
4 163
5 774
6 134
Produkcja ogółem na 1 ha
użytków
rolnych
(UR)
rozliczających
transakcje
gotówkowo,
wskaźnik
ten może być
może
oznaczać
konieczność
jego
spłaty
poprzez
sprzedaż
Wynikać
może
z
nadmiernego
zadłużenia
gospodarstwa,
mniejszym
stopniu
zależy
od
bieżącej
sytuacji
rynkowej.
zdarzeń
losowych
lub
wyzbycia
się
części
majątku
2. Produkcja
ogółem
na osobę
zł/O.P.
50 805
59 562
61 068
65 362
79 666
wysokich kosztów produkcji.
Produkcja
ogółem
napełnozatrudnioną
osobę pełnozatrudnioną
znacznie
wyższy.
Na
jego
poziom
wpływają
też
wysokie
zapasy
części
majątku
trwałego
i
obniżenie
potencjału
źle
rozplanowanej
spłaty
rat
kredytu,
niskiej
efektywności
3. Dochód netto z gospodarstwa rolnego
na
osobę
pełnozatrudnioną
zł/O.P.
27
936
13
390
33
563
26
135
28 731
trwałego.
Dochód netto z gospodarstwa
rolnego na osobę pełnozatrudnioną
produktów
przeznaczeniem
(pasze,
4. Relacja
dochodu
na osobę
do średniej
płacy
netto
w gospodarce
narodowej
%na zużycie
111,8wewnętrzne
51,8
123,1
90,6
99,6
produkcyjnego
Relacja
dochodu
netto
do
średniej
płacy
netto wzgospodarstwa.
gospodarce
narodowej losowych.
gospodarowania
lub zdarzeń
5. Koszt
wytworzenia
100 zł produkcji
Koszt
wytworzenia
100 zł produkcji
nasiona).
6. Relacja
dotacji
operacyjnych
do produkcjidoogółem
Relacja
dodacji
operacyjnych
produkcji ogółem
7. Udzial
dopłat
w
dochodzie
netto
z
gospodarstwa
rolnego rolnego
Udział dopłat w dochodzie z gospodarstwa
8. Przyrost
majątku
trwałego
w
ciągu
roku
Przyrost majątku trwałego w ciągu roku
Przyrost
kapitału
własnego
w ciągu roku
9. Przyrost
kapitału
własnego
w ciągu roku
10. Przyrost
kapitału
pracującego
w ciągu roku
Przyrost
kapitału
pracującego
w ciągu roku
Wskaźnik
płynności
bieżacej
11. Wskaźnik płynności bieżącej **
** Relacja aktywów obrotowych do zadłużenia krótkoterminowego
zł
%
%
%
%
%
krotność
74,0
26,0
47,3
-13,7
-10,5
-
84,3
6,4
28,4
5,9
-2,9
-
72,0
25,8
47,0
25,2
34,4
65,8
-
80,1
20,2
50,6
8,1
8,7
10,1
-
81,3
18,5
51,2
29,3
19,1
-
Raport Dynamiczny
Wykres 1. Bilans finansowy
Bilans finansowy
300 000
250 000
200 000
150 000
100 000
50 000
0
2009
Aktywa obrotowe
2010
Aktywa trwałe
Zobowiązania krótkookresowe
2011
2012
Zobowiązania długookresowe
2013
Kapitał własny
Kapitał pracujący
Wykres jest uzupełnieniem danych zawartych w tabeli XII Raportu Dynamicznego i przedstawia
wartość oraz strukturę aktywów (lewa kolumna) i pasywów (prawa kolumna) gospodarstwa
w układzie klasycznym. Obie te kolumny mają identyczną wysokość (aktywa = pasywa).
Po środku zamieszczono kapitał pracujący.
Wykres pozwala na szybkie zorientowanie się o zmianach sytuacji majątkowej gospodarstw
(wysokość kolumn) oraz długookresowej zdolności płatniczej (wysokość słupków
charakteryzujących kapitał pracujący).
Raport Dynamiczny
Wykres 2. Salda środków pieniężnych
Salda środków pieniężnych
100 000
80 000
60 000
40 000
20 000
0
-20 000
2009
2010
2011
2012
2013
-40 000
-60 000
-80 000
Działalność operacyjna
Działalność inwestycyjna
Działalność finansowa
Wykres tworzony jest na podstawie danych zawartych w tabeli VII Raportu
Dynamicznego.
Słupki przedstawiające na wykresie salda poszczególnych działalności, umieszczone nad
osią zerową wskazują na wartości dodatnie a pod osią na ujemne. Wysokość słupków
nad osią zerową powinna być wyższa od wysokości słupków pod osią, oznacza to
bowiem, że saldo skumulowane z gospodarstwa jest dodatnie.
Raport Dynamiczny
Wykres 3. Rachunek wyników
Rachunek wyników
180 000
160 000
140 000
120 000
100 000
80 000
60 000
40 000
20 000
0
2009
Dotacje
2010
Produkcja
Dochód netto
2011
Koszty bezpośrednie
2012
Koszty pośrednie
2013
Skumulowane saldo VAT
Wykres tworzony jest na podstawie danych zawartych w tabeli VIII Raportu Dynamicznego.
Lewa kolumna dla danego roku przedstawia przychody, prawa - koszty i nadwyżkę finansową
(dochód netto z gospodarstwa rolnego). Skumulowane saldo VAT może pojawiać się
zarówno w lewej jak i w prawej kolumnie. Wartość dodatnia skumulowanego salda VAT
podwyższa przychody, a ujemna podwyższa koszty działalności.
Raport Dynamiczny
Podsumowanie
 Raport Dynamiczny jest narzędziem wspomagającym zarządzanie gospodarstwem, wspierającym
długookresową analizę działalności gospodarstwa i planowanie jego rozwoju oraz ocenę ryzyka działalności
związanej z wahaniami sytuacji ekonomicznej związanych z warunkami przyrodniczymi i rynkowymi.
 Porównanie danych w kolejnych latach, zawartych w Raporcie Dynamicznym, może także ułatwić
weryfikację poprawności zaewidencjonowanych danych źródłowych.
 Niska liczba przepracowanych godzin (poniżej 2200) na osobę w wieku produkcyjnym pracującą
w gospodarstwie w niektórych przypadkach może wskazywać na ukryte bezrobocie występujące w rodzinie
rolnika (jeśli niektóre osoby nie uczą się lub nie pracują poza gospodarstwem).
 Znaczne wahania plonów i wydajności jednostkowych zwierząt w kolejnych latach, mogą wskazywać na
błędy w stosowanych technologiach produkcji.
 Działalność operacyjna jest praktycznie jedyną działalnością, w której wypracowywana jest nadwyżka
finansowa gospodarstwa. Należy więc szczególną uwagę zwrócić na wahania wpłat i wypłat w tej
działalności oraz na salda środków pieniężnych.
 Powtarzające się przez kilka lat ujemne saldo VAT w gospodarstwie „rolnika ryczałtowego” może
wskazywać na celowość rozliczania VAT na zasadach ogólnych.
 Poziom „zarobkowania” rolnika i jego rodziny najlepiej charakteryzują: dochód netto na nieopłaconą osobę
pełnozatrudnioną oraz relacja tak przeliczonego dochodu do średniej płacy netto w gospodarce narodowej.
 Poprawę sytuacji ekonomicznej gospodarstwa przede wszystkim charakteryzują: przyrost kapitału
własnego (wyższy od stopy inflacji) oraz przyrost kapitału pracującego.
Dziękuję za uwagę