Transcript BHP na budowie

Bezpieczeństwo
na budowie
Ogólne wymagania
mgr Piotr Janczewski
1
Odpowiedzialność za organizację
bezpiecznej pracy na budowie
Art. 17. Uczestnikami procesu budowlanego, w rozumieniu ustawy, są:
inwestor; inspektor nadzoru inwestorskiego; projektant; kierownik budowy
lub kierownik robót.
Art. 18. 1. Do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy,
z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia, a w szczególności zapewnienie:
1) opracowania projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów,
2) objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy,
3) opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
4) wykonania i odbioru robót budowlanych,
5) w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót
……………
2. Inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie.
3. Inwestor może zobowiązać projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego.
(USTAWA z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane)
mgr Piotr Janczewski
2
Odpowiedzialność za organizację
bezpiecznej pracy na budowie
Osobą odpowiedzialną za organizację i przebieg budowy jest kierownik budowy.
Jego zadaniem jest organizacja placu budowy, kontrolowanie i monitorowanie
postępów prac oraz współpraca z inwestorem oraz państwowymi organami nadzoru
i kontroli.
Kierownik budowy oraz kierownicy robót odpowiedzialni są za organizację
i wykonanie robót w sposób bezpieczny zarówno dla pracowników, jak i innych osób.
Inżynierowie budowy, majstrowie i brygadziści podlegają bezpośrednio po
kierownika robót lub kierownika budowy. Ich zadaniem jest organizacja prac
i zapewnienie niezbędnych środków pracy i materiałów na poszczególne stanowiska
pracy.
Największą grupę pracowników stanowią robotnicy budowlani zatrudnieni przez
generalnego wykonawcę oraz podwykonawców. Z uwagi na różnorodność prac
wykonywanych jednocześnie na terenie budowy niezbędne jest koordynowanie
realizacji poszczególnych zadań.
mgr Piotr Janczewski
3
Odpowiedzialność za organizację
bezpiecznej pracy na budowie
Za koordynację odpowiedzialny jest kierownik budowy*.
Może on powołać do działań koordynacyjnych jednego ze swoich pracowników.
Jednak to nie zwalnia go z odpowiedzialności. Osoba, której powierzono zadania
koordynatora bhp, musi posiadać doświadczenie i wiedzę w zakresie realizacji
procesu budowlanego oraz doskonałą znajomość zagadnień bezpieczeństwa pracy.
Kierownik
budowy
Kierownik
robót
Inżynier
budowy/majster
Kierownik
robót
Inżynier
Inżynier
budowy/majster
budowy/majster
Koordynat
or ds. BHP
Przykład schematu organizacyjnego
Pracownicy
Pracownicy
*Patrz Ustawa Prawo budowlane Art. 22. Do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy:
mgr Piotr Janczewski
4
Odpowiedzialność za organizację
bezpiecznej pracy na budowie
USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.
Art. 208. § 1. W razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę
pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają
obowiązek:
1) współpracować ze sobą,
2) wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną
pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu,
3) ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w
przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników.
4) informować siebie nawzajem oraz pracowników lub ich przedstawicieli
o działaniach w zakresie zapobiegania zagrożeniom zawodowym występującym
podczas wykonywanych przez nich prac.
mgr Piotr Janczewski
5
Odpowiedzialność za organizację
bezpiecznej pracy na budowie
Kodeks karny
Art. 220. § 1. Kto, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia
wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie
niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze
pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 3. Nie podlega karze sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo.
Art. 156. § 1. Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci:
1) pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
2) innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby
realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej
niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub
zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
mgr Piotr Janczewski
6
Plan procesu budowlanego
Kierownik budowy organizuje proces budowy. Planowanie procesu budowy polega na
ustaleniu następujących elementów:
• Technologii wykonania poszczególnych etapów, w tym określenie kto, kiedy i co
robi.
• Metody pracy wraz z rozwiązaniami bhp.
• Wyposażenia w materiały oraz maszyny i urządzenia.
• Dobór środków ochrony zapobiegającej wypadkom i choroba zawodowym.
• Określenie zapotrzebowania na pracowników (wymagania kwalifikacyjne).
• Zaplanowanie zaplecza higieniczno-sanitarnego.
• Określenie obszarów wspólnych dla różnych procesów pracy.
• Wyznaczenie terminów realizacji poszczególnych zadań.
Zmiany przyjętego porządku i harmonogramu prac, wymagają uzyskania zgody
kierownika budowy.
mgr Piotr Janczewski
7
Plan zagospodarowania
Plan zagospodarowania placu budowy z uwzględnieniem informacji
w zakresie bezpieczeństwa pracy.
mgr Piotr Janczewski
8
Plan BIOZ
Plan Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia (plan BIOZ) zawiera informacje istotne dla
bezpieczeństwa pracy podczas realizacji budowy oraz wytyczne i zasady postępowania
określone dla osób pracujących na budowie. Każda osoba wykonująca pracę na
budowie powinna zapoznać się z zapisami zawartymi w planie BIOZ, dzięki temu
posiądzie wiedzę w zakresie:
• Planowanych robót oraz kolejności ich wykonania.
• Elementów, które mogą stwarzać zagrożenia, np. sieci gazowe, linie energetyczne.
• Zagrożeń związanych z uwzględnieniem ich skali oraz miejsca i czasu
występowania.
• Szkoleń i instruktaży, jakie powinni przejść pracownicy przed przystąpieniem do
pracy.
• Zasady magazynowania i transportowania materiałów i substancji niebezpiecznych.
• Sposobów zapobiegania niebezpieczeństwa na budowie.
• Zachowania na wypadek wystąpienia awarii lub zagrożeń dla zdrowia i życia.
• Oznaczenie czynników mogących stwarzać zagrożenia.
• Rozmieszczenie urządzeń przeciwpożarowych i dróg ewakuacyjnych.
• Oznakowanie dróg komunikacyjnych oraz przebiegu ogrodzenia budowy.
• Lokalizacji pomieszczeń sanitarnych i punktu pierwszej pomocy itp..
mgr Piotr Janczewski
9
Przykładowe zagrożenia
Sytuacja niebezpieczna
Zagrożenia
Prawdopodobne
skutki
Otwory
technologiczne w
stropie
Nie właściwie zabezpieczony otwór,
np. przykryty sklejką.
Brak oznakowania.
Brak wygrodzenia.
Prace transportowe i ruch
pracowników odbywa się w
obszarze źle zabezpieczonego
otworu.
Przewrócenie się,
upadek z wysokości
pracownika i/lub
ładunku.
Złamania, stłuczenia,
krwotoki, obrażenia
wielonarządowe,
śmierć.
Organizacja ruchu
pieszego i
kołowego
Na placu budowy nie wyznaczono
ruchu pieszego i samochodowego.
Potrącenie, najechanie
pieszego.
Złamania, stłuczenia,
krwotoki, obrażenia
wielonarządowe,
śmierć.
Wykopy
Nie ustalono i nie zabezpieczono
strefy klina odłamu wykopu
sąsiadującego z drogą, w którym
prowadzone są prace.
Zsunięcie się ziemi
wraz z samochodem ,
przygniecenie
pracowników
Złamania, stłuczenia,
krwotoki, obrażenia
wielonarządowe,
śmierć.
Transport bliski
przy pomocy
żurawia
budowlanego
Transport stalowej konstrukcji nad
stanowiskami pracy.
Upadek konstrukcji
lub jej części, na
stanowisko pracy
Urazy kończyn, głowy,
śmierć
mgr Piotr Janczewski
10
Przykładowe zagrożenia
mgr Piotr Janczewski
11
mgr Piotr Janczewski
12
Zasady ochrony przed zagrożeniami
Przy planowaniu i realizacji działań zmierzających do eliminacji sytuacji
niebezpiecznych obowiązują następujące zasady:
• Wybieramy procesy, technologię o najmniejszej szkodliwości dla człowieka.
• Obowiązuje pierwszeństwo środków ochrony zbiorowej przed indywidualnymi.
Przy braku możliwości skutecznego zastosowania środków ochrony zbiorowej,
zachodzi konieczność wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej przy
zachowaniu następujących zasad:
• Właściwy dobór środków ze względu na czynniki występujące w procesach pracy.
• Dobór środków do pracownika.
• Utrzymanie środków ochrony indywidualnej w czystości i odpowiednim stanie
technicznym.
• Przeszkolenie pracowników w zakresie użytkowania przydzielonych środków
ochrony i ich konserwacji.
mgr Piotr Janczewski
13
Przykładowe kryteria doboru rękawic
Kategorie rękawic według zasad Dyrektywy 89/686/EWG dotyczącej procedur
oceny zgodności z zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa i ergonomii:
Rękawice kategorii I wyłącznie w przypadku
możliwości wystąpienia
minimalnego ryzyka
Proste modele rękawic, chroniące przed ryzykiem niskiego
stopnia (np. rękawice do sprzątania), mogą testować
producenci i wydawać certyfikaty we własnym zakresie.
Rękawice tej kategorii posiadają następujące oznaczenie CE
Rękawice kategorii II –
w przypadku możliwości
wystąpienia średniego
ryzyka
Rękawice przeznaczone do ochrony przed średnim ryzykiem
(np. rękawice do ogólnego użytku, wymagające dobrej
odporności na przecięcia, przebicia i tarcie) muszą być
poddane niezależnym testom i zatwierdzone przez Jednostkę
Notyfikowaną. Tylko zatwierdzone jednostki mogą wydawać
znak CE, bez którego rękawice nie mogą być sprzedawane.
Rękawice kategorii III –
w przypadku możliwości
wystąpienia
nieodwracalnego lub
śmiertelnego ryzyka
Rękawice przeznaczone do ochrony przed najwyższym
poziomem ryzyka (np. przed substancjami chemicznymi)
muszą być testowane i zatwierdzone przez Jednostkę
Notyfikowaną. Dodatkowo system zapewnienia jakości,
używany przez producenta w celu zagwarantowania
jednorodności produkcji, musi być sprawdzany niezależnie.
mgr Piotr Janczewski
14
Odporność mechaniczna rękawic
Norma EN388 ma zastosowanie do wszelkiego typu rękawic ochronnych w zakresie
oddziaływań fizycznych i mechanicznych w postaci tarcia, przecięcia, przekłucia
i rozdarcia
mgr Piotr Janczewski
15
Odporność chemiczna
Norma EN374-3 dotyczy wyznaczenia odporności tworzyw wchodzących w skład
rękawic na przesiąkanie związków chemicznych bez gazów, potencjalnie
niebezpiecznych w razie ciągłego kontaktu.
Przenikanie substancji chemicznej przez rękawice ochronne określa się na podstawie
tzw. czasu przebicia materiału rękawicy przez badany związek podczas ciągłego
kontaktu rękawicy ze związkiem.
•
klasa 1 > 10 min,
•
klasa 2 > 30 min,
•
klasa 3 > 60 min,
•
klasa 4 > 120 min,
•
klasa 5 > 240 min,
•
klasa 6 > 480 min.
Wysoka temperatura i poluźnienie podczas noszenia mogą skrócić czas przenikania
o 50%.
mgr Piotr Janczewski
16
Warunki socjalne i higiena osobista
pracowników
Na każdej budowie niezależnie od wielkości zapewnia się:
• Szatnie. Każdemu pracownikowi przydziela się indywidualną
dwuczęściową szafkę.
• Umywalnie i prysznice z zimna i ciepłą bieżącą wodą.
• Ustępy w odległości nie większej ja 75 m od stanowiska pracy.
• Pomieszczenia do suszenia przemoczonej odzieży roboczej.
• Pomieszczenia do ogrzewania się pracowników.
mgr Piotr Janczewski
17
Pierwszy dzień w pracy
Podczas pierwszego dnia pracy pracownik powinien zostać zaznajomiony z:
• Plan BIOZ lub jego częścią istotną dla bezpieczeństwa pracy.
• Zagrożeniami występującymi na budowie.
• Zasadami bezpiecznego poruszania się po budowie.
• Instrukcją bezpiecznego wykonywania powierzonych prac.
• Ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaniem powierzonych prac.
• Obowiązkiem stosowania środków ochrony osobistej.
• Obowiązkiem informowania kierownika budowy o wypadkach.
• Obowiązkiem informowania kierownika budowy o zagrożeniach na terenie .
• Lokalizacji ważnych miejsc, takich jak: punkty udzielania pierwszej pomocy,
ustępy, szatnie, umywalnie, stołówki.
• Procedurą udzielania pierwszej pomocy.
• Instrukcją bezpieczeństwa pożarowego na budowie
mgr Piotr Janczewski
18
Instalacje elektryczne na placu budowy
Eksploatacja i utrzymanie sprawności technicznej sieci elektrycznej, jest jedną z prac na budowie,
które wymagają posiadania przez pracownika specjalistycznych kwalifikacji. Oznacza to, że bez
odpowiedniego prze szkolenia zakończonego egzaminem, pracownik może wykonywać jedynie
czynności związane z użytkowaniem sieci elektrycznej, w tym:
■ Podłączenie i odłączenie wtyków przewodów elektrycznych z gniazda.
■ Obsługa urządzeń o napędzie elektrycznym.
■ Czyszczenie urządzeń elektrycznych nie będących pod napięciem i zabezpieczonych
przed przypadkowym uruchomieniem.
■ Sprawdzanie, przed każdym użyciem czy urządzenia i przewody zasilające, nie posiadają
widocznych gołym okiem uszkodzeń.
Aby zachować bezpieczeństwo pracownik zobowiązany jest przestrzegać następujących zasad:
■ Niezwłocznie zgłaszać kierownictwu budowy wszelkie zagrożenia związane z wyposażeniem
elektrycznym
■ Każdorazowo przed przystąpieniem do pracy sprawdzać, czy wyposażenie elektryczne
(urządzenia i przewody zasilające) nie noszą śladów zniszczenia, uszkodzenia lub czy nie zostały
na prawione w sposób prowizoryczny.
■ Przed przystąpieniem do pracy, sprawdzić czy prze nośny sprzęt elektryczny posiada niezbędne
zabezpieczenie przed porażeniem (jest uziemiony lub odpowiednio izolowany).
■ Przestrzegać zasad doboru urządzeń elektrycznych do pracy w warunkach szczególnie
niebezpiecznych (pomieszczeniach mokrych, zawilgoconych, itp.).
mgr Piotr Janczewski
19
Instalacje elektryczne na placu
budowy
mgr Piotr Janczewski
20
Instalacje elektryczne na placu
budowy
mgr Piotr Janczewski
21
Instalacje elektryczne na placu
budowy
mgr Piotr Janczewski
22
Instalacje elektryczne na placu
budowy
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 6 lutego 2003 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót
budowlanych
§ 55. 1. Nie jest dopuszczalne sytuowanie stanowisk pracy, składowisk wyrobów i materiałów lub
maszyn i urządzeń budowlanych bezpośrednio pod napowietrznymi liniami
elektroenergetycznymi lub w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, mniejszej
niż:
1) 3 m - dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV;
2) 5 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nieprzekraczającym 15 kV;
3) 10 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nieprzekraczającym 30 kV;
4) 15 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nieprzekraczającym 110 kV;
5) 30 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV.
2. W czasie wykonywania robót budowlanych z zastosowaniem żurawi lub urządzeń załadowczowyładowczych zachowuje się odległości, o których mowa w ust. 1, mierzone do najdalej
wysuniętego punktu urządzenia wraz z ładunkiem.
3. Przy wykonywaniu robót budowlanych przy użyciu maszyn lub innych urządzeń technicznych,
bezpośrednio pod linią wysokiego napięcia, należy uzgodnić bezpieczne warunki pracy z jej
użytkownikiem.
4. Żurawie samojezdne, koparki i inne urządzenia ruchome, które mogą zbliżyć się na
niebezpieczną odległość do napowietrznych lub kablowych linii elektroenergetycznych, o których
mowa w
ust. 1, powinny być wyposażone w sygnalizatory napięcia.
mgr Piotr Janczewski
23
Instalacje elektryczne na placu
budowy
mgr Piotr Janczewski
24
Elektronarzędzia
Warunkiem bezpiecznej pracy z narzędziami
i elektronarzędziami jest przestrzeganie następujących zasad:
• Użytkowanie elektronarzędzi oznakowanych znakiem CE.
• Użytkowanie narzędzi sprawnych technicznie.
• Wymiana narzędzi, gdy zostały zużyte w stopniu
uniemożliwiającym bezpieczną pracę.
• Stosowanie środków ochrony indywidualnej w tym: ochrony
oczu i twarzy przed odpryskami.
• Zapewnienie, by narzędzia do cięcia zawsze były naostrzone.
• Zapewnić by urządzenia elektryczne posiadały
zabezpieczenia przed samoczynnym uruchomieniem się po
zaniku i przywróceniu napięcia.
• Używanie osłon elementów roboczych zgodnie z ich
przeznaczeniem.
• Stosowanie urządzeń i narzędzi tylko zgodnie
z przeznaczeniem.
• Stosowanie się zaleceń producenta w zakresie bezpiecznej
eksploatacji.
mgr Piotr Janczewski
25
Kontrola maszyn - elektronarzędzia
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 30 października 2002 r.
w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez
pracowników podczas pracy.
§ 26. 1. W przypadku gdy bezpieczne użytkowanie maszyn jest uzależnione od warunków,
w jakich są one instalowane, pracodawca powinien poddać maszyny:
1) wstępnej kontroli po ich zainstalowaniu, a przed przekazaniem do eksploatacji po raz pierwszy;
2) kontroli po zainstalowaniu na innym stanowisku pracy lub w innym miejscu.
2. Kontroli, o której mowa w ust. 1, dokonują jednostki działające na podstawie odrębnych
przepisów albo osoby upoważnione przez pracodawcę i posiadające odpowiednie kwalifikacje.
Uprawnienia kwalifikacyjne typu E
Na stanowisku eksploatacji w zakresie elektroenergetycznym - dla osób zajmujących się
eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenegetycznych i wykonujących prace w zakresie:
obsługi, konserwacji, napraw, kontrolno-pomiarowym i montażu.
Wykonywanie prac kontrolno-pomiarowych i montażowych:
- częstotliwość i zakres wykonywania pomiarów i badań,
- warunki przeprowadzenia prac kontrolno-pomiarowych,
- przygotowanie i przeprowadzenie pomiarów,
- zasady i metody pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych oraz pomiarów w zakresie
ochrony przeciwporażeniowej,
- zakres i metody wykonywania prac kontrolno-pomiarowych poszczególnych urządzeń sieci
i instalacji,
- sporządzanie protokołów z badań oraz ocena wyników pomiarów,
- prace przygotowawcze do prac montażowych,
- zasady wykonywania prac montażowych urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych,
mgr Piotr Janczewski
26
- sprawdzanie i ocena wykonanych prac montażowych.
Kontrola maszyn - elektronarzędzia
§ 27. Pracodawca powinien zapewnić, aby maszyny narażone na działanie warunków
powodujących pogorszenie ich stanu technicznego, co może spowodować powstawanie
sytuacji niebezpiecznych, poddane były:
1) okresowej kontroli, a także badaniom przez jednostki działające na podstawie
odrębnych przepisów albo osoby upoważnione przez pracodawcę i posiadające
odpowiednie kwalifikacje;
2) specjalnej kontroli przeprowadzanej przez jednostki albo osoby, o których mowa w
pkt 1, w przypadku możliwości pogorszenia bezpieczeństwa związanego z maszyną, a
będącego wynikiem:
a)
prac modyfikacyjnych,
b)
zjawisk przyrodniczych,
c)
wydłużonego czasu postoju maszyny,
d)
niebezpiecznych uszkodzeń oraz wypadków przy pracy.
§ 28. 1. Wyniki kontroli, o których mowa w § 26 i 27, rejestruje się i przechowuje, do
dyspozycji zainteresowanych organów, zwłaszcza nadzoru i kontroli warunków pracy,
przez okres 5 lat od dnia zakończenia tych kontroli, o ile odrębne przepisy nie stanowią
inaczej.
2. Jeżeli maszyny są użytkowane poza terenem zakładu pracy, w miejscu ich
użytkowania powinien być dostępny dokument potwierdzający przeprowadzenie
ostatniej kontroli maszyny.
mgr Piotr Janczewski
27
Substancje i preparaty chemiczne
Substancje i preparaty chemiczne mogą dostać się do organizmu przez skórę, drogi
oddechowe lub przewód pokarmowy. Substancji i preparatów chemicznych nie wolno
dopuścić do użytkowania na stanowisku pracy, bez przekazania informacji
pracownikom o zagrożeniach i sposobach ochrony w formie instruktarzu
stanowiskowego, na podstawie aktualnej karty charakterystyki substancji
niebezpiecznej:
Producent lub dystrybutor zamieszcza w „Karcie charakterystyki…” istotne dla
bezpieczeństwa informacje, dotyczące m.in.:
• Identyfikację zagrożeń – objawy i skutki oddziaływania na organizm.
• Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach.
• Postępowanie w przypadku pożaru.
• Postępowanie w przypadku wycieku substancji do środowiska naturalnego.
• Magazynowanie i transport substancji.
• Zaleceń dotyczących wymaganych środków ochrony zdrowia pracowników.
mgr Piotr Janczewski
28
Substancje i preparaty chemiczne
Art. 221. § 1. Niedopuszczalne jest stosowanie substancji i preparatów chemicznych nie
oznakowanych w sposób widoczny, umożliwiający ich identyfikację.
§ 2. Niedopuszczalne jest stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych
preparatów chemicznych bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i preparatów
oraz kart charakterystyki, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym
działaniem, pożarem lub wybuchem.
§ 3. Stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów chemicznych
jest dopuszczalne pod warunkiem zastosowania środków zapewniających
pracownikom ochronę ich zdrowia i życia.
mgr Piotr Janczewski
29
Ryzyko zawodowe przy stosowaniu
substancji i preparatów chemicznych
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 30 grudnia 2004 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu
pracy czynników chemicznych
§ 2. Pracodawca jest obowiązany do ustalenia, czy w środowisku pracy występuje
czynnik chemiczny stwarzający zagrożenie oraz do dokonania i udokumentowania
oceny ryzyka zawodowego stwarzanego przez czynnik chemiczny.
§ 3. 1. W ocenie ryzyka zawodowego pracodawca jest obowiązany uwzględnić:
1) niebezpieczne właściwości czynnika chemicznego;
2) otrzymane od dostawcy informacje dotyczące zagrożenia czynnikiem chemicznym
oraz zaleceń jego bezpiecznego stosowania, w szczególności zawarte w karcie
charakterystyki, o których mowa w odrębnych przepisach;
3) rodzaj, poziom i czas trwania narażenia;
4) wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń w środowisku pracy, jeżeli zostały
ustalone;
5) wartości dopuszczalnych stężeń w materiale biologicznym, jeżeli zostały ustalone;
6) efekty działań zapobiegawczych;
7) wyniki oceny stanu zdrowia pracowników, jeżeli została przeprowadzona;
8) warunki pracy przy użytkowaniu czynników chemicznych, z uwzględnieniem ilości
mgr Piotr Janczewski
30
tych czynników.
Prace ziemne
By bezpiecznie wykonywać prace ziemne należy stosować zasady i dobre praktyki:
• Wszystkie miejsca niebezpieczne należy ogrodzić oraz umieścić napisy ostrzegawcze
• Gdy istnieje ryzyko występowania podziemnych instalacji, których nie ma na
mapach i planach, prace należy wykonywać ręcznie.
• Jeśli teren na którym wykonywany jest wykop nie może być ogrodzony należy
zapewnić stały jego dozór.
• Wykop o ścianach pionowych powinien być zabezpieczony przed osuwaniem się
gruntu, wyjątek stanowią wykopy o głębokości 1 m pod warunkiem, że:
• wykonywane są w gruntach zwartych,
• teren przy wykopie nie jest obciążony w pasie o szerokości równej głębokości
wykopu.
• Należy zapewnić bezpieczne wejście i wyjście z wykopu
(20 m odległość między w..).
• Stan wykopu sprawdź każdorazowo przed pracą.
• Zabronione jest składowanie urobku, materiałów w:
• odległości 0,6 od krawędzi wykopów.
• w strefie klina odłamu gruntu.
110 cm
mgr Piotr Janczewski
100 cm
31
Prace ziemne
• Zasypując wykop zabezpieczenia należy demontować zaczynając od dna wykopu.
• Przy wykonywaniu wykopu sprzętem mechanicznym należy wyznaczyć strefę
niebezpieczną, w której nie powinni przebywać pracownicy.
• Przebywanie osób pomiędzy ścianą wykopu a koparką jest zabronione, nawet
podczas postoju.
• Wszystkie maszyny do robót ziemnych powinny być wyposażone w sygnał cofania.
mgr Piotr Janczewski
32
Maszyny do prac ziemnych
Sprzęt, który pracuje na budowie, musi spełniać wymogi określone w przepisach oraz
normach. Warunkiem pełnego bezpieczeństwa jest przestrzeganie następujących zasad:
• Maszyny mogą być obsługiwane tylko przez osoby posiadające odpowiednie
kwalifikacje i uprawnienia.
• Maszyny mogą być użytkowane tylko do realizacji zadań zgodnych z jej
przeznaczeniem (przewożenie osób w łyżce koparki).
• Należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń zawartych w instrukcji obsługi maszyny.
• Chodzenie po maszynie w miejscach do tego nieprzystosowanych, np. kołach.
• Utrzymywanie w czystości podestów roboczych, drabin itp.(bieżące usuwanie błota,
śniegu zapobiega poślizgnięciom).
• Wchodzenie i wychodzenie z maszyny wykonujemy po całkowitym jej zatrzymaniu.
• Zawsze należy zabezpieczyć maszynę przed przypadkowym uruchomieniem lub
uruchomieniem przez osoby przypadkowe.
• Operator maszyny powinien zadbać o bezpieczeństwo pracowników
przebywających na budowie , przez ograniczanie dostępu do strefy pracy maszyny.
mgr Piotr Janczewski
33
Praca na wysokości
Pracą na wysokości jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na
wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi.
Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości,
na jakiej się znajduje, jeżeli powierzchnia ta:
1) osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami
lub ścianami z oknami oszklonymi,
2) wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika
przed upadkiem z wysokości.
Prace na wysokości zalicza się do najbardziej niebezpiecznych prac budowlanych.
Kierownictwo budowy wybierając technologię wykonania robót w pierwszej kolejności
rozważa rozwiązania, które umożliwiają ochronę pracowników, bez konieczności
stosowania środków ochrony indywidualnej. Nie zawsze można zabezpieczyć
pracowników poprzez zastosowanie środków ochrony zbiorowej i w takich sytuacjach
stosuje się zabezpieczenia indywidualne.
mgr Piotr Janczewski
34
Praca na wysokości
Zasady bezpiecznej pracy na wysokości:
• Pracownik wykonujący prace na wysokości zabezpieczony środkami ochrony
indywidualnej, zawsze jest przypięty do punktu kotwienia.
• Zabronione jest ponowne stosowanie szelek, linek, czy amortyzatorów.
• Przed każdym zastosowaniem szelek należy dokonać oględzin wszystkich części
składowych Oględzin dokonuje osoba użytkująca szelki. W przypadku stwierdzenia
uszkodzeń, szelki należy wycofać z użytkowania,
• Podczas użytkowania należy chronić szelki przed kontaktem z olejami,
rozpuszczalnikami, kwasami i zasadami, otwartym płomieniem, odpryskami
gorących metali i przedmiotami o ostrych krawędziach.
• Zabronione jest dokonywanie wszelkich napraw lub modyfikacji szelek we własnym
zakresie.
mgr Piotr Janczewski
35
Praca na wysokości
• Wszystkie osoby stosujące środki ochrony
przed upadkiem z wysokości powinny
przejść szkolenie w zakresie ich bezpiecznego
użytkowania, przechowywania i konserwacji.
• Każda praca na wysokości powinna być
poprzedzona instruktażem.
• Dokonaj prawidłowego doboru środków
indywidualnych do cech osobniczych
pracownika i warunków pracy
Punkt konstrukcji
Stałej min. 15 kN
0,5 m wolny spadek
do wytracenia
luzu linki
1,5 m max.
wydłużenie
amortyzatora
0,2 m
przesunięcie
klamry
1,8 wzrost
człowieka
+1m
zabezpieczenie
mgr Piotr Janczewski
36
Praca na wysokości -drabiny
Podczas stosowania drabin przenośnych niedopuszczalne jest:
• Stosowanie drabin uszkodzonych.
• Stosowanie drabin jako drogi transportowej.
• Używanie drabin niezgodnie z przeznaczeniem.
• Używanie drabiny rozstawnej jako przystawnej.
• Ustawienie drabiny na niestabilnym podłożu.
• Opieranie drabiny o niestabilne, śliskie powierzchnie.
• Wchodzenie na szczeble znajdujące się powyżej punktu
podparcia.
• Ustawianie w miejscach gdzie może być potrącona lub
przewrócona:
• na wprost drzwi,
• w strefie pracy maszyn.
• Wchodzenie i schodzenie plecami do drabiny.
mgr Piotr Janczewski
37
Środki załadunku i transportu
Podstawowymi środkami transportu na budowie są żurawie
budowlane, samochody dostawcze i wózki transportowe.
Na większości budów podstawowe zadania transportowe
wykonywane są przy pomocy żurawia. Do jego bezpiecznej
obsługi potrzebne są dwie osoby: operator żurawia i hakowy.
Operator żurawia musi posiadać odpowiednie i kwalifikacje.
Obowiązki hakowego może pełnić każdy pracownik pod
warunkiem przeszkolenia i znajomości zagadnień w zakresie:
• Znaki i sygnały niezbędne do porozumienia się z operatorem.
• Umiejętność przygotowania materiałów do transportu.
• Ocena stanu technicznego zawiesi.
• Zasady prowadzenia transportu w warunkach budowy
mgr Piotr Janczewski
38
Środki załadunku i transportu
Bezpieczna eksploatacja żurawia wymaga od operatora i hakowego oraz od wszystkich
pracowników budowy przestrzeganie następujących zasad:
• Transport nie może być prowadzony nad stanowiskami pracy.
• Na czas przerwy i po zakończeniu pracy żuraw powinien być zabezpieczony,
a ładunki zdjęte.
• Materiały i ładunki powinny być starannie przygotowane do transportu.
• Zabrania się osobom nieupoważnionym wchodzić na konstrukcję żurawia.
• Wstrzymuje się prace żurawia w niebezpiecznych warunkach pogodowych.
Urządzenia eksploatowane na budowie, tak jak: wózki widłowe, żurawie budowlane,
podnośniki itp., należą do grupy urządzeń podlegających nadzorowi prowadzonemu
przed UDT. Gdy urządzenia spełnia wymagania i jest utrzymana w dobrym stanie
technicznym inspektor dopuszcza je do eksploatacji
mgr Piotr Janczewski
39
Rusztowania
Rusztowania powinny być wykonane w sposób określony przepisami w tym:
rusztowania typowe zgodnie z dokumentacją producenta, rusztowania nietypowe
zgodnie z projektem. Nie dopuszcza się budowy rusztowań z dowolnych materiałów,
bez wcześniejszego zaprojektowania i przeliczania wytrzymałości i nośności
konstrukcji. Rusztowania nogą być montowane lub demontowane tylko przez
uprawnionych pracowników i pod nadzorem osoby posiadającej odpowiednie
uprawnienia. Przed rozpoczęciem prac należy sprawdzić stan techniczny konstrukcji
urządzeń, a ponadto:
•
•
•
•
•
•
Stosować środki ochrony indywidualnej (hełm, obuwie).
Poruszać się tylko pionami komunikacyjnymi.
Zapewnić zamknięcie włazów komunikacyjnych.
Przestrzegać ograniczeń dotyczących dopuszczalnych
obciążeń podestów.
Równoczesne wykonywanie prac na różnych poziomach
rusztowania jest dopuszczalne tylko pod warunkiem
zachowania odstępów między stanowiskami.
Zabrania się zostawiania materiałów na pomostach po
zakończeniu prac i zrzucania materiałów z rusztowań.
mgr Piotr Janczewski
40
Rusztowania
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 6 lutego 2003 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych
Rozdział 8
Rusztowania i ruchome podesty robocze
§ 108. 1. Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny być wykonywane zgodnie
z dokumentacją producenta albo projektem indywidualnym.
2. Rusztowania systemowe powinny być montowane zgodnie z dokumentacją
projektową z elementów poddanych przez producenta badaniom na zgodność
z wymaganiami konstrukcyjnymi i materiałowymi, określonymi w kryteriach oceny
wyrobów pod względem bezpieczeństwa.
3. Elementy rusztowań, innych niż wymienione w ust. 2, powinny być montowane
zgodnie z projektem indywidualnym.
4. Montaż rusztowań, ich eksploatacja i demontaż powinny być wykonywane zgodnie
z instrukcją producenta albo projektem indywidualnym.
§ 109. Osoby zatrudnione przy montażu i demontażu rusztowań oraz monterzy
ruchomych podestów roboczych powinni posiadać wymagane uprawnienia.
§ 110. 1. Użytkowanie rusztowania jest dopuszczalne po dokonaniu jego odbioru
przez kierownika budowy lub uprawnioną osobę.
.........................................................
mgr Piotr Janczewski
41
KONIEC
Opracował: mgr Piotr Janczewski
Tel: 663 207 255
E-mail: [email protected]
www.specbhp.republika.pl
mgr Piotr Janczewski
42