Transcript PPP İdaresi Başkanlığı

www.ppp.org.tr
Av. Ahmet T. KEŞLİ (LL.M.)
Başkan
PPP Tanımı
PPP, geleneksel olarak sadece
kamunun yapması beklenen
hizmetlerin/yapıların, planlanması
ve yapılmasının özel girişimciler ile
birlikte gerçekleştirilmesi ve/veya
finanse edilmesi ve/veya
işletilmesi/yönetilmesidir.
Dünyada PPP-1999
Dünyada PPP-2007
PPP YAPILANMASI
• Kamuda PPP Projelerinden Sorumlu
PPP Birimi – PPP İdaresi Başkanlığı
–
–
–
–
Projelerin Hazırlanması ve Uygulanması
Standart Sözleşmeler
PPP İhale Şartnameleri
Kurumsal Birikim
• PPP Platformu
International PPP Platform l Türkiye
• Türkiye’nin İLK ve TEK PPP Platformu
• Kuruluş: 31.12.2007
• Açılış:
– Ankara Hilton: 01.05.2008
– İstanbul Conrad: 02.05.2008
• Özel Sektör
– Bankalar ve Yatırım Şirketleri
– Müteahhitlik
– Müşavirlik
• Kamu Sektörü
– Siyasetçiler ve Bürokratlar
– Yerel Yönetimler
• TBMM
ÜYELERİMİZ
Yönetim ve Denetim Kurulu-1
•
Başkan Ahmet T. KEŞLİ (LL.M.)
Avukat - Group Law Office, Founding Partner
•
As Başkan Dr. Ayhan SARISU
•
As Başkan Pınar YAPANOĞLU
•
Yönetim Kurulu Üyesi İsmail S. BAKTIR
•
Yönetim Kurulu Üyesi Müge TUNA
•
Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Oğuz CAN
•
Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Orhan ÇAKMAK
•
Yönetim Kurulu Üyesi Özgür PEHLİVAN
•
Yönetim Kurulu Üyesi Rabia EDİBALİ
İktisatçı-İşletmeci - Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Proje Grup Başkanı
Mühendis-işletmeci - UKTI Yatırım ve Ticaret Müdürü
İnşaat Mühendisi - Boydak Holding, Yeni Yatırımlar Grup Müdürü
Garanti Yatırım, Genel Müdür Yardımcısı
Mühendis, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İSTAÇ A.Ş., Sistem Geliştirme Müdürü
İktisatçı, Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi
Hazine Müsteşarlığı Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü, Müdür Yrd.
Avukat - Group Law Office
•
Denetim Kurulu Üyesi Ali Güner TEKİN
•
Denetim Kurulu Üyesi Arda AKARSU
•
Denetim Kurulu Üyesi Eyüp Vural AYDIN
Endüstri Mühendisi-Hukukçu, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Daire Başkanı
İşletmeci, TEB Proje Finansman Müdürü
Kamu Yönetimi, Müsiad Genel Sekreter Yardımcısı
Yönetim ve Denetim Kurulu-2
• Yönetim Kurulu Üyesi Y. Ayşen ARAS
Avukat - Group Law Office
• Yönetim Kurulu Üyesi Y. Berk BABİLA
ECORYS Research and Consulting, Türkiye Müdürü
• Yönetim Kurulu Üyesi Y. Dr. Murat OKÇU
Öğretim Üyesi, TOBB-ITSO
• Yönetim Kurulu Üyesi Y. Nurettin KİLCİ
İşletmeci, Kiler Holding
• Yönetim Kurulu Üyesi Y. Yusuf TÜRKOĞLU
İşletmeci, Başbakanlık İGEME
• Denetim Kurulu Üyesi Y. Murat BOYLU
İşletmeci, Mercedes-Benz Türkiye, Kamu Satış Müdürü
• Denetim Kurulu Üyesi Y. Neriman KORKMAZ
Avukat, Group Law Office
• Denetim Kurulu Üyesi Y. Sevinç TOKALAŞ
Kamu İhale Uzmanı, Sağlık Bakanlığı Bursa Devlet Hastanesi Müdür
Yardımcısı
Platformun Amacı
• Kamu – Özel KÖPRÜSÜ (PPP-İhale
Farkı)
• Tıkanma Noktalarını Açma
• Mevzuat Çalışmalarında Tartışma
• Uygulamadaki Hatalarda Uyarıcı ve
Çözüm Sunucu Olma
• Tarafların Buluşma Zemini Olma
• Ülke Kurumsal Kültürünü Oluşturma
• Akademik Çalışmalar, Sempozyum
Düzenleme
• Eğitimler Düzenleme
www.ppp.org.tr
TÜRKİYE’DE PPP
ENERJİ
• Elektrik üretim, iletim, dağıtım
ve ticareti
• Barajlar
ULAŞTIRMA
• Otoyol, köprü, tünel, otopark,
otoyol işletme tesisleri
• Demiryolu
• Sivil kullanıma yönelik deniz ve
hava limanları
İÇME SUYU, KANALİZASYON
• İçme ve kullanma suyu
• Arıtma tesisi
• Kanalizasyon
SAĞLIK
• Hastaneler
TURİZM
• Yat Limanları
GENEL İDARE
• Gümrük Kapıları
MADENCİLİK
• Maden ve işletmeleri
ÇEVRE
• Çevre kirliliğini önleyici yatırımlar
İMALAT
• Fabrika ve benzeri tesisler
HABERLEŞME
TARIM
• Sulama
MEVCUT KANUNLAR – 1
• Menafii Umumiyeye Müteallik İmtiyazat Hakkında
Kanun,1326 -1910.
• 406 Sayılı, Telgraf ve Telefon Kanunu, 1924.
• 2813 Sayılı, Telsiz Kanunu, 1983.
• 3096 Sayılı, Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki
Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve
Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun, 1984.
• 3465 Sayılı, Karayolları Genel Müdürlüğü Dışındaki
Kuruluşların Erişme Kontrollü Karayolu (Otoyol)
Yapımı, Bakımı ve İşletilmesi ile Görevlendirilmesi
Hakkında Kanun, 1988.
• 3996 Sayılı, Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşletDevret Modeli Çerçevesinde Gerçekleştirilmesi
Hakkında Kanun, 1994 (4047 SK-1994, 4180 SK –
1996, 4493 SK-1999, 5335 SK-2005, 5762 SK-2008).
MEVCUT KANUNLAR – 2
• 4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında
Kanunun, 1994 (3291 SK-1994, 3974 SK-1994,
5335 SK-2005).
• 96/8269 Sayılı, Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin
Kurulması Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı, 1996.
• 4283 Sayılı, Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi
Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji
Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 1997.
• 5216, 5222, 5393 Sayılı (Büyükşehir) Belediye
Kanunu, 2004, 2004, 2005.
• 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, 2005.
• 5396 Sayılı, Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa Bir
Ek Madde Eklenmesi Hakkında Kanun, 2005.
YETKİLİ KURUMLAR: YETKİ KARMAŞASI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
Devlet Planlama Teşkilatı Başkanlığı
Hazine Müsteşarlığı
Ulaştırma Bakanlığı
Karayolları Genel Müdürlüğü
Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
Sağlık Bakanlığı
Belediyeler
İl Özel İdareleri
Kamu İhale Kurumu
Danıştay Başkanlığı
Bakanlar Kurulu
TEMEL SORUNLAR
• Kamunun “PARTNERSHIP” mantığından uzak olması
• Devletin İşletmecilik Merakı
• Bürokrasi: Proje İzinlerinin Zaman Alması + Çok Fazla Kurumda İşlem
Yapılması
• Hukuki Risklerden Kaçınma: Bürokratlar çok ciddi hukuki ve cezai
sorumluluk altında
• Siyasi Risklerden Kaçınma: Projenin Fizıbl olması- politik risk – Bağımsız
İdari PPP Otoritesi
• Danışman Seçiminde Sınırlama: Kamu Öğreniyor, Özel Sektör Türkiye’nin
En İyileri ile Çalışıyor
• Eğitimlerde Sınırlama: ÖS En iyi eğitimleri alıyor, KS eğitim alamıyor
• Kurumsal Birikim Oluşturmama: Koordinasyonsuzluk - kümülatif bilgi
• Tip Sözleşme: Hataları tekrar
• Koordinasyonsuzluk: Kurumlar + Kanunlar (1910)
• Rakam Büyük Olmak Zorunda: 3996 – PPP küçük sözleşmelere de uygun
• Modeller Sınırlı: 3996, Yİ+YİD+YKD+İDH+BOT Süre Sonu Yenileme
Sözleşmesi– Ancak 4046 Sınırlama Getirmemiş
• Belediyelerin Bütçe Kaydı Yok
• Kanunlarda Sektör Sınırlaması Var: 3996
• Yargı ile Yatırımcı ve İdarenin Birbirini Anlayamaması
Çözüm
PPP KANUNU
MEVCUT YASALAŞTIRMA
ÇALIŞMALARI
• DPT Tarafından Hazırlanan Metin
• International PPP Platform, Türkiye
Tarafından Kamuoyu ile Müzakere
Edilerek
Şekillendirilmiş
TASLAK
Çalışma
NİÇİN BÖYLE BİR ÇALIŞMAYA
GEREK DUYULDU?
• Türkiye’nin yüksek kamu proje stoku
• Türkiye’nin bu projeleri yapmak için
yabancı sermaye için çekici olmak
zorunda olması
• DPT Tarafından hazırlanan metnin
sosyal taraflar ile müzakere edilmesi
• Türkiye’de tamamen yeni bir sektör
oluşturulabileceği-PPP
BAŞARININ ŞARTI
• PPP Kanununun “BANKABLE” olması
• Bürokrasinin azaltılması – “tek kapı
devlet” modelinin uygulamaya sokulması
• Proje üretilmesinin önündeki engellerin
aşılması
• Yerel/uluslararası finans kuruluşları ve
yatırımcıların Kanuna sıcak bakması
sağlanmadıkça amaç gerçekleşmez
• Projelerin müzakere edilmesi ve sosyal
taraflar ile istişare zemini oluşturulması
TOPLANTI FORMATI
•
•
•
•
•
•
•
TARAFSIZ
Tamamen şeffaf
Katılımcı
Uzlaştırıcı
Çoğunluğa saygılı
Sonuçların basına duyurulacağı
SONUÇ ELDE EDEN
• PERİYODİK
• Kesin süreli
T.C.
Başbakanlık
Hazine Müsteşarlığı
Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü
“…özel sektör ve kamu kurumlarının
biraraya getirilerek bahse konu kanun
tasarısı taslağının konunun tüm tarafları
ile tartışılmasının başarılı kamu özel
işbirlikleri oluşturmakta anahtar rol
oynayacağı
düşünülmekte
olup,
Derneğinizin
böyle
bir
çalışmayı
başlatması büyük önem taşımaktadır….”.
KANUNUN ADI
• BAZI YATIRIM VE HİZMETLERİN KAMU KESİMİ İLE
ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİ MODELLERİ ÇERÇEVESİNDE
GERÇEKLEŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN KANUN TASARISI
TASLAĞI
• KAMU VE ÖZEL SEKTÖR
İŞBİRLİĞİ KANUNU
• PROJE VE FİNANSMAN
İDARESİ KANUNU
KANUNUN ADI
• PROJE VE FİNANSMAN
İDARESİ KANUNU
• KAMU VE ÖZEL SEKTÖR
İŞBİRLİĞİ KANUNU
KANUNUN ADI
• PROJE VE FİNANSMAN
İDARESİ KANUNU
• KAMU VE ÖZEL SEKTÖR
İŞBİRLİĞİ KANUNU
Amaç ve Kapsam
•
Bu Kanunun amacı ve kapsamı, merkezi yönetim kapsamındaki kamu
idareleri, sosyal güvenlik kurumları, yerinden yönetim idareleri ve kamu
iktisadi teşebbüsleri ile kamu kaynağı kullanan diğer kurum ve kuruluşlar
tarafından yürütülen bazı adalet, araştırma geliştirme, bilgi teknolojileri,
çevre, eğitim, enerji, genel idare altyapısı, güvenlik, haberleşme, imalat,
kentsel dönüşüm, kentsel ve kırsal altyapı, konut, kültür, madencilik, sağlık,
sulama, tarım, turizm, ulaştırma ve sair yatırım ve hizmetlerin kamu ve
özel sektör işbirliği modelleri çerçevesinde gerçekleştirilmesine ilişkin usul
ve esaslar ile Proje ve Finansman İdaresinin kuruluş, teşkilat, görev ve
yetkilerine ilişkin hususları kapsamak ve düzenlemektir.
• PPP ile yürütülmesi mümkün olan bütün sektörleri
ve bütün faaliyetleri kapsama alması,
• Bu kapsama, “imtiyazların” da kesin olarak dahil
olacağı şekilde tanımlama yapılması,
İLKELER
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
En iyi finansal kaynağın en uygun finansman imkanı ile temin edilmesi,
En uygun yatırımcının temini,
Proje risklerinin riski en iyi yönetecek tarafa ait olması,
Ekonomik veya sosyal kalkınmaya katkıda bulunması,
Yatırımın en kısa sürede tamamlanması ve hizmetin aksaksız
yürütülmesinin sağlanması,
Uygulamaların rekabete ve eşit muameleye dayalı, açık ve şeffaf
usullerle yapılması,
İdarelerin kendi görev alanları kapsamında proje üretmeleri,
Kamu tarafından garanti verilmesi durumunda garantinin miktar ve
süresinin piyasanın işleyişi ile uyumlu olması,
Verilen garantilerin, kamunun ve idarelerin finansman dengeleri ile
uyumlu olması,
Görevli şirketlere sağlanan desteklerin, devlet yardımlarına ilişkin
genel kurallara uygun olması,
İdarenin uygulanacak PPP yöntemini belirlemekte esnek olması,
Yatırım projelerinin seçiminde fayda/maliyet analizi’nin dikkate
alınması,
Projelerde başka bir kamu biriminin aday ve/veya istekli olamaması,
PPP Birimlerinin Farklı Rolleri
Avustralya
Kanada
İrlanda
Bilgi ve
Kılavuzluk
√
√
Proje
Danışmanı
√
√
√
√
√
Proje
Geliştirme
İtalya
Hollanda
Filipinler
G. Afrika
B. Krallık
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
PPP
Hazırlığı için
Finansman
Sözleşme
Denetimi
Onay Yetkisi
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
AB’de Siyasi ve Kurumsal Çevre
PPP Biriminin Başarısı
Ülkenin PPP Başarısıdır
• Liderlik ve uzmanlık sergilemediği sürece
PPP Birimi başarılı olamaz.
• Geleneksel alım prosedüründe tecrübeli
olan bakanlıklar, yeni birim ile işbirliği
yapmak istemeyebilir.
• PPP’lerin kullanımını teşvik etmek ve
etkinliği sağlamak önemlidir.
Ülkenin PPP
Başarısı
=
PPP Birimin
Başarısı
.
•
•
•
•
•
•
•
Başbakanın başkanlığında,
Başbakanın belirleyeceği dört Bakan,
Proje ve Finansman İdaresi Başkanı,
Özelleştirme İdaresi Başkanı,
Hazine Müsteşarı,
Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarı,
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı,
• Konsey, üyelerin tamamının katılımı ile toplanır ve kararları 2/3
çoğunlukla alır. Başbakanın bulunmadığı toplantılara Başbakan
tarafından belirlenen Devlet Bakanlarından biri başkanlık eder.
Konseyin görüşeceği konuların mahiyet ve özelliğinin gerektirdiği
durumlarda, Konseye Başkan tarafından diğer Bakanlar ve Kamu
görevlileri de çağrılabilir. Konseyin sekreterya hizmetleri Proje ve
Finansman İdaresi Başkanlığınca yürütülür.
.
• Proje ve Finansman İdaresi Kurulu biri Başkan, biri İkinci Başkan
olmak üzere toplam 7 üyeden teşekkül eder. Kararlar 2/3 oy
çokluğu ile alınır. Çekimser oy kullanılamaz.
• Bakanlar Kurulu;
–
–
–
–
–
iki üyeyi Proje ve Finansman Kurulunun,
bir üyeyi Maliye Bakanlığı’nın,
bir üyeyi Hazine Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Devlet Bakanlığı’nın,
bir üyeyi Adalet Bakanlığının,
bir üyeyi Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının bağlı olduğu
Devlet Bakanlığının,
– bir üyeyi de Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin
kendi kurumları içinden veya dışarıdan göstereceği ikişer aday
arasından seçer ve atar.
• Bakanlar Kurulu, Kurulun göstereceği üç aday arasından birisini
Başkan olarak görevlendirir. İkinci Başkanı Kurul üyeleri seçer.
.
Heyetin görevleri şunlardır:
• a) Kamu projelerinin özel sektör ile işbirliği içinde yapılması
konusunda öneriler geliştirmek.
• b) Kamu projelerinin etkinliğinin ve özel sektör işbirliğinin
artırılması hususunda tavsiyelerde bulunmak.
• c) Kurumun yıllık faaliyet raporunu değerlendirmek.
• ç) Kurumun yıllık faaliyet planında yer alan konularla ilgili kurum
ve kuruluşların uygulamaya sağlayabileceği katkıları belirlemek.
• Müzakere zemini oluşturmak,
• Eleştirilmesi gereken kişi ve kurumların eleştiri zemini oluşturmak,
• Kamunun atıl kalan kaynak kullanım ve proje imkanlarının
belirlenmesine yardımcı olmak,
• Projelerde ve PPP sektöründe yaşanan aksaklıkları müzakere
etmek,
.
•
•
•
•
Yüksek İstişare Heyeti;
– Başbakan tarafından belirlenen bakanlar,
– Yatırım Destek Ajansı temsilcisi,
– PPP sivil toplum örgütleri ve
– Bankalar Birliği,
– Türkiye Müteahhitler Birliği,
– Türkiye Mimar Müşavir ve Mühendisler Birliği ile
– Özel sektör temsilcilerinden oluşur.
– İdare Başkanı Heyetin doğal üyesidir.
Heyete Başbakan başkanlık eder.
Heyetin görüşeceği konuların nitelik ve özelliklerinin gerektirmesi
halinde diğer kamu kurum ve kuruluş temsilcileri ile sivil toplum örgütleri
temsilcileri de Heyet Başkanının daveti üzerine toplantıya çağrılabilir.
Heyet yılda en az bir defa toplanır. Heyet sekretarya hizmetlerini İdare
yürütür.
KAMU PROJELERİNDE
KULLANILACAK MODELLER
• Kamu idareleri, görev ve sorumluluklarıyla uyumlu olmak kaydıyla,
bir hizmetin sağlanması ve/veya bir eserin tasarımı, yapımı,
işletilmesi, kiralanması, ortaklık, menkul kıymetleştirme ve
finansmanının temininde özel sektörle genel hükümler ve özel
kanunlarda belirtilen isimli sözleşmeler ile aşağıda örnekleri
verilen isimsiz sözleşme yöntemlerinin uygulanması suretiyle özel
hukuk hükümlerine tabi sözleşmeler yapabilir.
ANA UNSURLAR
• Yapım
• İşletme
• Kiralama
• Ortaklık
• Menkul Kıymetleştirme
• Sınırlı Ayni Hakların Tesisi
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
(1) Kamu idareleri, görev ve sorumluluklarıyla uyumlu olmak kaydıyla, bir hizmetin sağlanması ve/veya bir eserin[A1] tasarımı, yapımı, işletilmesi, kiralanması, ortaklık,
menkul kıymetleştirme ve finansmanının temininde özel sektörle genel hükümler ve özel kanunlarda belirtilen isimli sözleşmeler ile aşağıda örnekleri[A2] verilen isimsiz
sözleşme[A3] yöntemlerinin uygulanması suretiyle özel hukuk hükümlerine tabi sözleşmeler yapabilir. Bu madde kapsamında yapılan sözleşmenin konusu veya unsuru
olan şey[A4] üzerindeki mülkiyet hakkı sözleşmede belirlenen şekilde ve şartlarla kamuya geçebileceği gibi özel sektörde de kalabilir.
(2) Bu kapsamda kullanılacak ana unsurlar özellikle şunlardır;
a) Yapım: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, bir eserin[A5] , tamamlama, yenileştirme, geliştirme, arama, restorasyon, bakım-onarım,
ilave yatırım yapma ve benzeri işler biçiminde yapılmasıdır.
b) İşletme: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, mevcut veya yapılacak mal veya hizmetin veya bunların üretim birimlerinin bir bütün olarak
veya kısmen özel sektör tarafından işletilmesidir.
c) Kiralama: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, bir eserin belirli bir süre için kiralanmasıdır.
d) Ortaklık: bir projenin geliştirilmesi veya gerçekleştirilmesi ve/veya finansman katkısı sağlanması amacıyla [A6] kamu kuruluşları özel sektör ile kamu nakdi ve/veya
ayni sermaye karşılığı gelir ortaklığı ve/veya ortaklık kurulmasıdır. Ancak, ortaklık kurulması halinde kamu payı %49’u geçemez.
e) Menkul Kıymetleştirme: Mevcut veya yapılacak bir varlığın kendisinin ve/veya bu varlığı aktifinde bulunduran şirketin menkul kıymetleştirilmesidir.
f) Sınırlı Ayni Hakların Tesisi: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, mevcut veya yapılacak mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıkların,
Türk Medeni Kanununda öngörülen şekil ve şartlar dahilinde, malike ait kullanma hakkına ilişkin bazı tasarruflara rıza gösterilmesine veya malikin mülkiyete bağlı haklarını
kullanmasından vazgeçmesi sonucunu doğurmasına ilişkin hakların tesisidir.
(3) Bu unsurların bileşiminde yapılacak sözleşme türleri, özellikle şunlardır:
Yap-İşlet-Devret Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, bir eserin özel sektör tarafından gerekli hallerde tasarlandığı, finanse edilerek
yapıldığı, işletildiği ve belirlenen süre sonunda idareye devredildiği modeldir.
Yap-İşlet Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, bir yapının özel sektör tarafından gerekli hallerde tasarlandığı, finanse edilerek
yapıldığı, işletildiği ve yapının mülkiyetinin özel sektörde kaldığı modeldir.
Yap-Kirala Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, bir yapının özel sektör tarafından tasarlandığı, finanse edilerek yapıldığı, belirli bir
süre için idareye kiralandığı, gerekli hallerde yatırım kapsamındaki mal ve hizmet üretim birimlerinin kısmen veya tamamen yapımcı tarafından işletildiği ve yapının
mülkiyetinin kira dönemi sonunda sözleşmede düzenlenmesi durumunda kamuya geçtiği modeldir.
İşletme Hakkı Devri Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde İdarelerin aktifindeki mal veya hizmet üretim birimlerinin bir bütün olarak
veya kısmen, mülkiyet hakkı saklı kalmak kaydıyla bir bedel karşılığında belli süre ve şartlarla işletilmesi hakkının özel sektöre verildiği modeldir.
İşletme - Bakım Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde; su temini ve atık su arıtma tesisi, kanalizasyon sistemleri, katı atık işleme
üniteleri, yol bakımı, park ve oyun alanları peyzajı, bakımı ve benzeri hizmetlerin bir bedel karşılığında belli süre ve şartlarla yapımı, işletilmesi ve bakımı ile ilgili
faaliyetlerin özel sektöre verildiği modeldir.
Tasarla-Yap Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde; yollar, otoyollar, su ve atık su işleme istasyonları, kanalizasyon sistemleri ve
benzeri tesislerin kamunun standart ve ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanması ve inşasının, mülkiyet hakkı saklı kalmak kaydıyla bir bedel karşılığında özel sektöre verildiği
modeldir.
Geliştir-İşlet Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde; İdarelerin aktifindeki mal veya hizmet üretim birimlerinin mülkiyet hakkı saklı
kalmak kaydıyla bir bütün olarak veya kısmen, modernizasyon veya genişletme yatırımı yaparak işletilmek üzere bir bedel karşılığında belli süre ve şartlarla yapımcı
tarafından işletildiği ve yapının mülkiyetinin işletme dönemi sonunda sözleşmede düzenlenmesi durumunda kamuya geçtiği modeldir.
Ek Yatırım Yap - Tüm Tesisi İşlet - Ek Yatırıma Sahip Ol Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde; özel girişimcinin, mevcut bir
kamu yatırımına ilave bir yatırımı yapması karşılığında, ilave yatırımın da dahil olduğu tüm tesisin belirli bir süre işletme hakkına sahip olduğu ve işletme dönemi sonunda,
sözleşmede hüküm bulunması halinde ilave olarak yaptığı yatırıma sahip olma hakkını da elde edebilmesinin mümkün olduğu modeldir.
Yap-Devret-İşlet Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde, bir yapının özel sektör tarafından finanse edilerek yapıldığı, uzun süreli
işletme hakkının leasing yolu ile yapımcı özel sektöre verilmek üzere, mülkiyetinin kamuya devredildiği modeldir.
Yap-İşlet-Sahip Ol-Devret Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde bir yapının tasarlanması, finanse edilerek yapılması ve işletilmesine
ilişkin olarak bir franchising anlaşması yapılarak özel sektöre bazı imtiyazların verildiği, gerekli hallerde yapının özel sektörce yeniden tasarlandığı, finanse edildiği,
yapıldığı ve yapının mülkiyetinin belli bir süre için özel sektöre devredildiği ve süre sonunda mülkiyetin kamuya iade edildiği modeldir.
Tasarla-Yap-Finanse Et-İşlet Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde bir yapının tasarlanması, finanse edilerek yapılması ve
işletilmesinin özel sektöre verildiği, sözleşme süresince belirli performans standartlarında sunduğu hizmet karşılığında özel sektöre ödeme yapılan, yapının mülkiyetinin
kamuda kaldığı modeldir.
Tasarla-Yap-İşlet Modeli: Kamu ile özel sektör arasında akdedilen bir sözleşme çerçevesinde yapının tasarlanması ve yapılması için gereken finansmanın kamu sektörü
tarafından sağlandığı, ancak işletilmesinin yönetim ücreti ödenerek özel sektöre devredildiği modeldir.
Menkul Kıymetleştirme: Mevcut veya yapılacak bir varlığın kendisinin ve/veya bu varlığı aktifinde bulunduran şirketin menkul kıymetleştirilmesidir.
Ortaklık: bir projenin geliştirilmesi veya gerçekleştirilmesi ve/veya finansman katkısı sağlanması amacıyla [A7] kamu kuruluşları, özel sektör ile kamu nakdi ve/veya ayni
sermaye karşılığı gelir ortaklığı ve/veya ortaklık kurulmasıdır. Ancak, ortaklık kurulması halinde kamu payı %49’u geçemez.
(2) İdareler yukarıda belirtilen yöntemlerin veya unsurlarının birinin veya birkaçının birlikte uygulanması suretiyle kendi ihtiyaçlarına uygun veya uluslararası
uygulamalarda genel kabul gören yöntemler çerçevesinde başka modeller geliştirebilirler.
KAMU PROJELERİNDE
KULLANILACAK MODELLER
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Yap-İşlet-Devret Modeli
Yap-İşlet Modeli
Yap-Kirala Modeli
İşletme Hakkı Devri Modeli
İşletme - Bakım Modeli
Tasarla-Yap Modeli
Geliştir-İşlet Modeli
Ek Yatırım Yap - Tüm Tesisi İşlet - Ek Yatırıma Sahip Ol Modeli
Yap-Devret-İşlet Modeli
Yap-İşlet-Sahip Ol-Devret Modeli
Tasarla-Yap-Finanse Et-İşlet Modeli
Tasarla-Yap-İşlet Modeli
Menkul Kıymetleştirme
Ortaklık
İdare yukarıda belirtilen yöntemlerin veya unsurlarının birinin veya
birkaçının birlikte uygulanması suretiyle kendi ihtiyaçlarına uygun veya
uluslararası uygulamalarda genel kabul gören yöntemler çerçevesinde
başka modeller geliştirebilir.
PROJE VE FİNANSMAN
İDARESİNE BAŞVURU
• PPP modelini kullanmak isteyen idare,
• Gerçekleştirilmek istenen projeye ilişkin hazırlayacağı ön
yapılabilirlik etüdü ve ihale stratejisi ile birlikte
• Bağlı veya ilgili olduğu Bakanlık, mahalli idareler ise
İçişleri Bakanlığı kanalıyla
• Proje ve Finansman İdaresi Başkanlığı’na başvurur
• veya Proje ve Finansman İdaresi ya da yatırımcı
adayları doğrudan doğruya sözleşmeci idareye ilişkin
proje önerisinde bulunur.
• Proje tutarı 10 milyon YTL’ye kadar olan projelerde
sözleşmeci idareler Konsey tarafından yetkilendirme
aranmaksızın Proje ve Finansman İdaresi Başkanlığı’nın
olumlu görüşü ile bu Kanun kapsamında ihaleye
çıkabilirler. PPP projeleri bu Kanun kapsamındaki proje
limitinin dışına çıkılmak amacıyla bölünemez.
PROJE KABUL SÜRECİ
•
•
•
•
•
•
Proje ve Finansman İdaresine başvuru
Proje ve Finansman İdaresi Başkanlığının projeyi ilgili sektör
dairesine havalesi ve proje ile ilgili olabilecek kamu kurum ve
kuruluşlarının görüşünün alınması.
Sektör dairesinin ön çalışmalar sonucu görüşü;
– Olumlu ise proje Kurula sunulur
– Olumsuz ise proje işlemden kaldırılmak üzere Başkanlığa iade.
Proje Kurula sunulmuşsa Kurul projeyi inceler,
– Kabul
– Gerekçeli Red: sektör dairesi ya projeyi red gerekçesine uygun
duruma getirip yeniden Kurula sunar veya proje işlemden
kaldırılmak üzere Başkanlığa iade edilir.
Proje Kurulda kabul edilmişse; projenin PPP modeli ile
yaptırılmasına ilişkin yetki almak üzere Konseye başvurulur.
Konsey, bu başvuru sonunda, seçilecek PPP modelini, yapılacak
olan yatırım ve hizmetleri, ihale stratejisinin esaslarını ve yetkinin
geçerli olacağı süreyi de belirleyerek idareyi PPP modeli ile ihaleye
çıkması için yetkilendirme kararı alır veya projeyi gerekçeli olarak
idareye iade eder.
KABUL EDİLEN PROJENİN
İHALE HAZIRLIK SÜRECİ
• Konsey kararının uygulanması
zımnında proje;
• Sektör dairesi tarafından
• Uzmanlık dairelerinin de işbirliği ile
• İhale hazırlıkları tamamlanarak
• İhale komisyonunca ihalesi yapılır.
İhale Komisyonlarının Oluşumu
1. İlgili projeden sorumlu sektör dairesinin bağlı bulunduğu
başkan yardımcısının başkanlığında,
2. İlgili proje daire başkanı,
3. Proje grup başkanı veya bu projede görevli bir uzman,
4. Bu projeye ilişkin sözleşmeci idarenin görevlendirmesi
halinde görevlendiren idarenin temsilcisi iki kişi,
5. İhale Hizmetleri Daire Başkanı veya bu dairede görevli
bir uzman ile
6. Hukuk müşavirliğinde görevli bir hukuk müşaviri veya
avukat olmak üzere
• Beş veya yedi üyeden oluşur ve
• Proje ve Finansman İdaresi Başkanının teklifi ve
• Başbakanın onayı ile göreve başlar.
• Komisyonda yukarıda adı geçen birimlerde görevli olmak
kaydı ile aynı sayıda ve aynı usulle yedek üye
görevlendirilir.
PPP İHALELERİNDE
UYGULANACAK İHALE USULLERİ
•
•
•
•
•
•
Açık ihale usulü
Belli istekliler arasında ihale usulü
Rekabetçi diyalog usulü
Müzakere usulü
Açık artırma veya eksiltme usulü
Pazarlık usulü
İTİRAZLARIN İNCELENMESİ
• Gerçekleştirilen ihaleler ile ilgili menfaati ihlal
edilenlerce yapılan itirazlar, bu Kanun hükümleri
doğrultusunda
hazırlanacak
yönetmelikte
belirlenecek
itirazların
incelenmesi
usulleri
çerçevesinde 3 kişilik itiraz inceleme komisyonunca
değerlendirilerek sonuçlandırılır.
• İtiraz inceleme komisyonu, sözleşmeci idare
tarafından ihale komisyonu ile eş zamanlı olarak
görevlendirmesi yapılması halinde biri sözleşmeci
idareden olmak üzere, Başbakanca atanır.
• Komisyon, bütün üyelerin katılımı ve oy çokluğu ile
karar alır ve ihale sürecinin usule uygun yapılıp
yapılmadığını değerlendirmeye yetkilidir.
UYGULAMA SÖZLEŞMESİ
• Proje ve Finansman İdaresinin hazırladığı ve
• Sözleşmeci İdare ile ihaleyi kazanan gerçek
ve/veya tüzel kişilik arasında yapılacak
uygulama
sözleşmesi
özel
hukuk
hükümlerine tabidir.
• Bu Kanun kapsamında yapılan sözleşme
sürelerinin belirlenmesinde yatırımın geri
dönüş
süresi
de
dikkate
alınarak
sözleşmelerin süresi 49 yıldan fazla olamaz.
UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ
• Taraflar arasında doğabilecek hukuki uyuşmazlıklarda
öncelikle tavsiye kararı niteliğinde ilk aşama tahkimine gidilir,
• İlk aşama tahkim heyeti, hukukçu bir başkan başkanlığında
taraflarca belirlenecek sayıda PPP konusunda uzman
kişilerden oluşur,
• olayı açıklayan ve bu yolla çözüme ulaşılamaması halinde
yargılama aşamasında kullanılacak temel dokümanları da
içeren rapor hazırlar.
• Bu yolla çözüme ulaşılamaması halinde, uyuşmazlıkların
çözümü Türkiye Cumhuriyeti mevzuatına tabi olup, Türkiye
Cumhuriyeti Mahkemeleri görevli ve yetkilidir.
• Taraflar uygulama sözleşmesinde uyuşmazlıkların Türk
Hukukuna
göre
tahkim
yolu
ile
çözümlenmesini
kararlaştırabilirler.
• Taraflardan biri yabancı olan durumlarda uluslararası tahkime
gidilmesi mümkündür. Ancak, sırf uluslararası tahkimden
yararlanabilmek için yabancılar ortakmış gibi gösterilemez.
Dikkatiniz için teşekkür ederim.
Ahmet T. KEŞLİ (LL.M.)
Başkan
www.ppp.org.tr
[email protected]
Tel : +90 212 211 66 11
Faks : +90 212 211 55 75