TÜRKİYE’DE BÖLGE SINIFLANDIRMASI

BÖLGE NEDİR?

• Doğal, beşerî ve ekonomik özellikler yönünden sınırları içinde benzerlik gösteren geniş alanlara

bölge

denir.

• Bölge tespit edilirken ilgili arazi parçasının, diğer arazilerle ne tür farklılıklara sahip olduğuna bakılmalıdır.

Yeryüzü üzerinde bölge sınırları oluşturulmak istendiğinde karşımıza sabit ve değişken özellikler çıkacaktır.

SABİT ÖZELLİKLER

Jeolojik yapı Topoğrafya (yeryüzü şekilleri) Metematik konum Önemli güzergahlara olan konum Yeraltı kaynakları vb. doğal unsurlar sabittir.

DEĞİŞKEN ÖZELLİKLER

Nüfus yapısı ve miktarı Tarım faaliyetleri Sanayi faaliyetleri Ulaşım ağı Yerleşme tipleri Kültürel özellikler vb. beşeri(insanla ilgili) unsurlar değişkendir .

Ülkemizde Coğrafi Bölge Kavramı

1941 yılında Ankara'da toplanan Birinci Coğrafya Kongresi, uzun süren çalışmaları sonunda Türkiye'yi yedi coğrafi bölgeye ayırmıştır.

Tespit edilen yedi bölgeden ilk dördüne komşu olduğu denizin adı verilmiştir (Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgeleri).

Diğer üç bölge de Anadolu bütünü içindeki yerlerine göre adlandırılmıştır (İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri).

Sizce bu sınıflandırma yapılırken nelere dikkat edilmiş olabilir?

Birinci Coğrafya Kongresinde tespit edilmiş bölge sınıflandırması haricinde, fiziki coğrafya ve beşeri coğrafya özelliklerine göre de bölge sınıflandırması yapabiliriz.

Fiziki Coğrafya Özelliklerine Göre Bölgeler Beşeri Coğrafya Özelliklerine Göre Bölgeler Yeryüzü şekillerine göre Nüfus yoğunluğuna göre İklim tipine göre Bitki örtüsüne göre Yerleşim özelliklerine göre Ekonomik özelliklerine göre Karma bölgeler

FİZİKİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER

1- Yeryüzü Şekillerine Göre Bölgeler

• Düz Ovalık Bölgeler Çukurova, Çarşamba, Bafra,Iğdır,Erzurum,Erzincan ovaları ve Marmara,İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin büyük çoğunluğu yurdumuzdaki düz alanların olduğu yerlerdir •Engebeli(Arızalı)-Dağlık Bölgeler Yurdumuzda en engebeli ve dağlık bölgelere Doğu Anadolu’da denk gelinir.

Ayrıca Karadeniz ,Akdeniz ve kısmen de Ege Denizi’ne kıyısı olan alanlardan iç kesimlere doğru engebeli ve dağlık bölgelere denk gelinir.

FİZİKİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER 2-İklim Tipine Göre Bölgeler  Karadeniz İklim Bölgesi  Akdeniz İklim Bölgesi  Karasal iklim Bölgesi BU İKLİM BÖLGELERİNE BAŞKA HANGİ İLLERİ ÖRNEK VEREBİLİRİZ?

FİZİKİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER 3-Bitki Örtüsü Özelliklerine Göre Bölgeler 

Maki Bitki Örtüsü



Orman Bitki Örtüsü



Bozkır Bitki Örtüsü

BİTKİ ÖRTÜSÜ ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELERE BAŞKA ÖRNEKLER VERİNİZ .

BEŞERİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER 1 Nüfus Yoğunluğuna Göre Bölgeler

Yoğun Nüfuslu Bölgeler Seyrek Nüfuslu Bölgeler

İstanbul-İzmit, Ankara, İzmir,Bursa illeri ve çevreleri Hakkari,Bayburt,Ardahan,Tunceli illeri ve çevreleri YOĞUN VE SEYREK NÜFUSLU BÖLGELERE, BU İLLER DIŞINDA HANGİ İLLERİMİZİ ÖRNEK VEREBİLİRİZ?

BEŞERİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER 2 Yerleşim Özelliklerine Göre Bölgeler Kentsel Bölgeler Kırsal Bölgeler İstanbul, İzmir Bursa vb. gelişmiş illerimizin çevreleri Hakkari,Ağrı,Rize,Siirt gibi gelişememiş illerimiz ve çevreleri 3 Ekonomik Özelliklerine Göre Bölgeler  Tarım Bölgeleri:Konya-Aksaray, Adana, Şanlıurfa, Manisa ve çevresi  Sanayi Bölgesi:İstanbul-İzmit,Bursa,İzmir,Adana çevresi  Maden Bölgesi:Zonguldak, Sivas,Artvin,Elazığ,Eskişehir çevreleri  Serbest Ticaret Bölgesi: Mersin Limanı,İstanbul Atatürk Hava Limanı,Rize,Trabzon ve Kayseri vb .(Lütfen sununun sonundaki haritayı inceleyiniz)  Turizm Bölgesi:Antalya,Muğla,İstanbul,İzmir,Nevşehir Bununla birlikte birden fazla ekonomik özelliği üzerinde taşıyan karma bölgelerimiz de mevcuttur. Örneğin Adana-Mersin,İstanbul-İzmit,İzmir-Manisa gibi...

Türkiye’de Serbest Ticaret Bölgeleri Öncelikle

serbest

bölge dendiğinde, ülkenin gümrük alanından bir engel ile ayrılmış toprak parçasıdır. Bu gibi bölgelerde, mallar gümrük işlemleri olmaksızın ithal edilebilir, depolanabilir, çeşitli işlemlere tabi tutulabilir ve yeniden ihraç edilebilir. Fakat mallar engelden geçirilerek ülkenin gümrük alanına sokulmak istendiğinde gümrük vergisi ödeme gereği ortaya çıkmaktadır (Thoman, 1956:6). Dolayısıyla

serbest

bölge en kısa ifadesiyle "ülkenin siyasi sınırları içinde yer alan gümrüksüz alanlardır" denilebilir.