Transcript Slayt 1 - Etkinlik

SIFAT
- Varlıkların rengini, şeklini, büyüklüğünü,
küçüklüğünü bildiren ya da onları sayı,
soru, işaret ve belgisiz olarak tamamlayan
kelimelerdir.
SIFATIN ÖZELLİKLERİ
- Sıfat mutlaka isimden önce gelmelidir. Yani
ismi tamamlamalıdır.
- Sıfatlar isim çekim eklerini (Hal
ekleri,iyelik ekleri,çoğul eki, ilgi hali,eşitlik
hali,vasıta hali.) almazlar.
SIFATLARIN
ÇEŞİTLERİ
- Niteleme sıfatları: İsimlerin renklerini,
şekillerini, yani iç özelliklerini belirten
kelimelerdir. İsme nasıl sorusunu
sorduğumuzda niteleme sıfatını buluruz.
Örnek: Yeşil tahta.(Nasıl tahta ? - yeşil)
Küçük çocuk.(Nasıl çocuk? - küçük)
Çalışkan öğrenci.(Nasıl öğrenci ? çalışkan)
Güzel kapı.(Nasıl kapı ? – güzel)
Belirtme Sıfatı
-
İsimleri sayı, soru, işaret, ya da belgisiz
olarak tamamlayan sıfatlardır.
a)İşaret sıfatı: İsimleri işaret yoluyla
tamamlayan sıfatlardır.
bu, şu, o, öteki, beriki…
Örnek: Bu soruyu kim sordu?
O rüyayı herkese anlattı.
Öteki öğrenci gelsin.
Soru Sıfatı
- İsimleri soru yoluyla belirten sıfatlardır.
Örnek: Nasıl soru sordu.
Kaç gün sonra gelecek.
Alişen kaçıncı sınıfta okuyor.
Hangi arabaya bineceğiz.
Belgisiz Sıfatlar
- Hangi ismi nitelediği belli olmayan
sıfatlardır.
Örnek: Bazı insanlar.
Her nefis.
Kimi insanlar.
Falan adam.
Sayı Sıfatları
- İsimleri sayı yoluyla belirten sıfatlardır.
Asıl sayı sıfatı: İsimlerin sayılarını kesin
olarak belirten sıfatlardır.
Örnek: Bugün altı soru çözdük.
Her gün beş saat çalışıyormuş.
Bir soru bile yapamamış.
Sıra Sayı Sıfatı
- İsimlerin sıralarını derecelerini belirten
sıfatlardır."-ncı,-nci,-ncu,-ncü." ekleri
getirilerek yapılır.
Örnek: 21 inci sokakta sağa döneceksiniz.
Altıncı soruyu çözünüz.
Ebru üçüncü sınıfta okuyan bir öğrencidir.
Üleştirme Sayı Sıfatı
- İsimlerin bölümlerini belirten sıfatlardır.
Örnek: Öğrenciler üçer soru yaptılar.
- Kesir sayı sıfatı: İsimlerin parçalarını
bildiren sıfatlardır.
Örnek: Yarım ekmek.
Üçte bir arsa.
Yüzde yetmiş beş başarı sağlanmış.
Adlaşmış Sıfat
- Sıfatlar yalnız kullanıldığında birer
isimdirler. Sıfat tamlamalarında sıfatla
ismin arasına virgül konulduğu zaman sıfat
adlaşmış sıfat olur. Yine bir sıfat
tamlamasında isim düştüğünde, sıfat ismin
görevini üstlenir,ve adlaşmış sıfat olur.
Adlaşmış Sıfat
Örnek: İhtiyar kadın yavaş yavaş yerinden
kalktı.
İhtiyar, yavaş yavaş yerinden kalktı.
(Adlaşmış s)
Örnek: Yalancı,insanlardan kaçar.
(Adlaşmış s)
Örnek: Ağlayanlar bir gün güler.
(Adlaşmış s)
Sıfatlarda Pekiştirme
- p, r, s, m harfleri ile yapılan pekiştirme:
Örnek: Mor çiçek - Mosmor çiçek.
Sarı ev - Sapsarı ev.
- Sıfatlar bazen şu şekilde pekiştirilir:
Örnek: Sağlam çocuk - Sapasağlam
çocuk.
Yalnız adam - Yapayalnız adam.
- 3.Sıfatlarda pekiştirme ikilemeler
yoluyla da yapılır.
Örnek: Yüce yüce yaylalar.
SIFATLARDA
KÜÇÜLTME
- Sıfatlarda küçültme"-cık,-cik,-cek,-cak,ceğiz, -cağız"ekleri yardımıyla yapılır.
Örnek: Kolayca bir iş.
Derince bir kuyu.
Kısacık yol.
Küçücük kuzu.
Ünvan Sıfatları
- İnsanların makamlarını, mevkilerini,
rütbelerini, belirtmek için isimlerin yanına
getirilen tanıtıcı kelimelerdir. Bu sıfatlar
isimlere çeşitli şekillerde eklenir.
Diğer sıfatlar gibi isimden önce gelir:
Örnek: Doktor Selim
Profesör Ahmet.
Mareşal Tito.
Ünvan sıfatları
- Ünvan sıfatlarının bir kısmı isimden sonra
gelir:
Örnek: Veli Paşa.
Ali Bey.
Hasan Çavuş.
Nigar Hanım.
YAPI BAKIMINDAN
SIFATLAR
Basit Sıfatlar
- Herhangi bir yapım eki almamış ve başka
bir kelime ile birleşmemiş olan sıfatlardır.
Örnek: Kara gün.
İri köpek.
Kırmızı araba.
Türemiş Sıfatlar
- İsim yada fiil köklerine getirilen isim yapım
ekleri ile türetilen sıfatlardır.
Örnek: Kiralık daire.
Sabırlı adam.
Kültürlü öğrenci.
Parasız ders.
Bileşik sıfatlar
- Birden fazla kelimenin bir araya
gelmesiyle olu şan sıfatlardır.
Örnek: Cana yakın çocuk.
Boğazına düşkün adam.
Bir takım gençler.
Kahverengi pantolon.
Mavi boyalı ev.
Yeşil yapraklı ağaçlar.
SORULAR
Soru 1
Aşağıdaki tümcelerin hangisinde ön ad yoktur?
A) Çağdaş devlet hukuk devleti demektir.
B) Soğuk kış günleri geride kaldı.
C) Nüfusun büyük bölümü köylerde yaşıyor
D) Gençlerimiz, geleceğimizin güvencesidir.
Cevap:D
Soru 2
Aşağıdaki tamlamalarda bulunan ön adlardan
hangisinin çeşidi farklıdır?
A)çeyrek ekmek
B)ekşi elma
C)taze peynir
D)sıcak çay
Cevap:A
Soru 3
Aşağıdaki tamlamalardan hangisi, diğer
üçünden farklıdır?
A) kimi öğrenciler B) öğrencilerin kimileri
C) verimli topraklar D) yirminci yüzyıl
Cevap:B
Soru 4
Aşağıdaki tümcelerin soru ön adı vardır?
A) Hangi kitap senin?
B) Bunların hangisi güzel?
C) Toplantıda neler görüşüldü?
D) Bugün kimler nöbetçi?
Cevap:A
Soru 5
“Bütün
aynalar çirkin
Fakat sen
Her aynada güzelsin”
Yukarıdaki dizelerde geçen ön adların türü nedir?
A) niteleme ön adı
B) İşaret ön adı
C) belgisiz ön ad
D) Pekiştirme ön adı
Cevap:C
Soru 6
Hangi cümledeki bu kelimesinin çeşidi
diğerlerinden farklıdır?
A) Bu çocuk mu söyledi?
B) Bu senin kalemin mi?
C) Bu böyle mi olur?
D) İstediğiniz bu mu?
Cevap:A
Soru 7
Aşağıdaki kelimelerden hangisinin anlamı
diğerlerinden farklıdır
A) büyükçe
B) sarımtırak
C) masmavi
D) ekşimsi
Cevap:C
Soru 8
Aşağıdaki tamlamalarının hangisinde
belirtme sıfatı vardır?
A) mavi deniz
B) temiz oda
C) tombul çocuk
D) otuz gün
Cevap:D
Soru 9
“Cevat Binbaşı bir eri makamına çağırdı”
cümlesinde unvan belirten kelime
hangisidir?
A) binbaşı
B) cevat
C) er
D) makam
Cevap:A
Soru 10
Aşağıdakilerden hangisi sıfat tamlaması
değildir?
A) tanıdık simalar
B) duvardaki saat
C) tembel insanlar
D) sel felaketi
Cevap:D