Transcript Zmiany na krajowym rynku detalicznym paliw Jacek

Zmiany na krajowym rynku
detalicznym paliw
Jacek Wróblewski POPiHN
Konferencja „Stacja paliw – paliwa
płynne i gazowe 2005”
Warszawa 4.05.2005
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Mówimy o rynku, o którym nie mamy rzeczywistych,
zweryfikowanych, pewnych danych o:
 liczbie stacji
 sprzedaży detalicznej poszczególnych paliw
 udziałach poszczególnych operatorów w rynku
Brak powyższych danych powoduje brak informacji, np. o:
 liczbie firm działających legalnie,
 liczbie zbiorników nie spełniających wymagań “technicznych”
 liczbie stacji sprzedających poszczególne rodzaje paliw
2
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Pod względem wiedzy „o rynku” jesteśmy w tyle za „starymi”
krajami UE. Przyczyny:
 struktura rynku
 brak przepływu informacji i wymagań do jej przekazywania
 brak zdefiniowania w prawie energetycznym i w statystykach
GUS obrotu hurtowego i detalicznego
Skutki:
 nierzetelne podstawy do przeprowadzania analiz rynkowych
 utrudniony start systemu kontrolowania jakości paliw
 ułatwienie dla funkcjonowania szarej strefy
 trudności w wyminie informacji
3
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Liczba stacji 31.12.2004
Stacje przy
hipermarketach; 35
PKN ORLEN; 1902
Niezależni
operatorzy; 3500
Esso (39) ?
Slovnaft (23)?
Grupa LOTOS ;
349
Rafinerie
południowe; 58
Koncerny
zagraniczne; 922
4
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Zmiana liczby stacji
7 000
6 000
5 000
4 000
3 000
2 000
1 000
0
1996
1997
1998
1999
.2000
2001
2002
2003
2004
PKN ORLEN
Grupa LOTOS
Rafinerie południowe
Koncerny zagraniczne
Niezależni operatorzy
Stacje przy hipermarketach
5
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Udziały w rynku (%)
Hipermarkety; 2
Niezależni
operatorzy; 29
PKN ORLEN; 29
Grupa LOTOS ;
6
Koncerny
zagraniczne; 33
Dla BP, Shell, Statoil
– najważniejszy rynek w regionie
6
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw



udziały w rynku:
• spada PKN Orlen
• wzrasta koncernów zagranicznych i stacji przy
hipermarketach
• stabilizacja Grupy Lotos
• maleje niezależnych operatorów
Udział koncernów i hipermarketów będzie wzrastał
kosztem operatorów niezależnych
Czy hipermarkety odbiorą klientów sieciom?
7
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Efektywność detalu (MER- wg PK N Orlen)
6,0
5,0
4,0
3,0
2,0
1,0
0,0
Niezależni
operatorzy
PKN Orlen
Grupa Lotos
Koncerny
zagraniczne
Hipermarkety
8
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Konsumpcja benzyn i autogazu (tys. ton)
7 000
6 000
400
5 000
560
700
860
1070
1273
4 000
3 000
5530
2 000
5090
4711
4423
4240
4282
1 000
0
1999
2000
2001
Eu
2002
LPG
2003
2004
wg Nafty Polskiej
9
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Konsumpcja oleju napędowego
i lekkiego oleju opałowego (tys. ton)
10 000
8 000
6 000
4 000
2 000
1 630
2 272
2 873
2 677
2 640
2 808
5 787
5 163
4 724
4 765
5 700
6 400
1999
2000
2001
2002
2003
2004
0
ON
LOO
wg Nafty Polskiej
10
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw



sprzedaż paliw
• zahamowany spadek sprzedaży benzyn
• wzrost sprzedaży ON i LPG
wzrost konsumpcji paliw powinien się utrzymać:
• ON i LPG
• na poziomie wzrostu gospodarczego
zagrożenia:
• dalszy wzrost cen ropy
• brak wzrostu siły nabywczej społeczeństwa
• osłabienie gospodarki
11
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Prognozy wskaźników stanu gospodarki
25,00%
20,00%
15,00%
10,00%
5,00%
0,00%
2005
2006
Wzrost PKB
2007
Inflacja
2008
Stopa bezrobocia
12
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Konsumpcja paliw w Europie 2003
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
ka WB ecja ania ndia chy nd ia e cja mcy ncja a nia lgia stria
s
l
e
u
w zp o la Wło Irla Gr Nie Fra
D
B
z
Po
A
S His
H
ludnosc x100000
roczna konsumpcja paliw na jednego mieszkańca w litrach
13
wg Europia
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Struktura dostaw paliw 2004
100%
80%
60%
40%
20%
0%
benzyna
olej napędowy
import
autogaz
kraj
lekki olej
opałowy
14
wg Nafty Polskiej
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Źródła paliw w 2004:
 kraj – 72%
• Płock – 65%
• Gdańsk – 27%
• Południe – 8%
 import i dostawy wewnątrz-wspólnotowe -28%
• ustały dostawy z Czech (ale Orlen, CP?)
• wzrósł import z Białorusi i Ukrainy
• wzrosły dostawy z Litwy i Niemiec
15
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Ceny detaliczne paliw 2004
4,50
4,00
3,50
3,00
2,50
2,00
1,50
1,00
0,50
Ceny detaliczne - pochodne:
ceny ropy, kursu $, konkurencji, polityki cenowej PKN Orlen
0,00
1
2
3
4
5
6
Eu95
7
8
ON
9
10
11
12
16
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Segmenty rynku:
 aglomeracyjny - największa konkurencja: wszystkie sieci, z
dominacja zagranicznych, hipermarkety, stacje
bezobsługowe. Stacje wielkomiejskie, poza
bezobsługowymi, to małe centra (szczególnie na osiedlach):
• nie tylko paliwo, ale również
• myjnia samochodowa
• sklep
• barek
• dostęp do internetu
• bankomat, lottomat,
17
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Segmenty rynku:
 miejski - gównie dawne stacje CPN i patronackie,
niezależni – jeszcze niedoinwestowany
• stopniowo wchodzą na ten rynek sieci koncernów
zagranicznych
• mogą to być stacje trochę tańsze, od tych które znamy z
dużych miast – np. koncepcja drugiego brandu PKN
Orlen, Statoil wprowadza stacje „123”
• duże wielkomiejskie stacje tylko w najlepszych
lokalizacjach
18
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Segmenty rynku:
 drogowy – niezależni operatorzy, stacje patronackie
PP i RG, sporadycznie sieci koncernów, stacje sieci
lokalnych
• Bez znacznego wzrostu natężenia ruchu nie
należy oczekiwać znaczącego przyrostu liczby
stacji drogowych
• dalej jedziemy „na baku”
• postój na odpoczynek, a nie tankowanie
19
20
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Segmenty rynku:
 autostradowy – zależny od tempa budowy autostrad
• o ograniczonym dostępie dla operatorów
• stacje paliw lokalizowane w wytypowanych MOP
• zobowiązanie do zachowania warunków konkurencji, ale …
• wszystkie 10 stacji przy A2 i A4 należy do PKN Orlen. Jest
to sytuacja niespotykana na innych rynkach
• konieczna zmiana warunków i procedur przetargów
• zasada: co najwyżej co trzecia stacja może być
prowadzona przez tego samego operatora
• szczególny przypadek - A2: akcjonariuszem AW SA jest
21
PKN Orlen SA (9.2%).
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Segmenty rynku:
 wiejski – dawne stacje PGR, SKR, niezależnych operatorów wymagają modernizacji albo zamknięcia
• oba procesy niestety są kosztowne
• bez uruchomienia programu ich likwidacji z funduszy np.
ochrony środowiska sprawa nie ruszy z miejsca
• nie jest rozwiązaniem problemu ciągłe przesuwanie terminu
zapewnienia monitoringu szczelności zbiorników
• chyba bez przyszłości?
22
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Jakość paliw – wg IH uległa poprawie: 2004r. -10.7% próbek nie
spełniało wymagań jakościowych, ale
 z 217 spraw skierowanych do prokuratur jedynie 8 skierowano
do sądu, a tylko w jednej zapadł wyrok!!
 od 1.01.05 ostrzejsze wymagania dotyczące siarki: 50 ppm dla
ON i benzyn
 od 1.01.09 paliwo z zawartością siarki poniżej 10 ppm
 dzisiaj takie paliwo ma być dostępne w sposób równomiernie
rozmieszczony na terenie całego kraju
 na „bezsiarkowy” ON jest niższa akcyza, na benzyny juz nie -?
 zmiana rozporządzenia - rozszerzona lista parametrów
23
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw

Następuje polaryzacja klientów:
nastawieni na jakość
• nastawieni na cenę
•

Główne kryteria wyboru stacji (wg BPS Consultants
Poland)
•
lokalizacja (53%)
• cena (17%)

Wzrasta znaczenie sprzedaży
pozapaliwowej
24
Zmiany na krajowym rynku detalicznym
paliw
Czy wejście do UE spowodowało zmiany na rynku?
 nie znowelizowano na czas ustaw o zapasach
obowiązkowych i o opłacie paliwowej, co naruszyło
warunki konkurencji
 wprowadzono “unijny” system podatkowy, który dla
obrotu paliwami – wbrew oczekiwaniom - jest
bardziej uciążliwy od poprzedniego

nastąpił wzrost konsumpcji paliw – i oby
tak dalej
25