Transcript Ssaki leśne

Ssaki leśne
• Pod ochroną
• Niechronione
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gacek wielkouch
Bóbr europejski
Gronostaj
Jeż wschodni
Kozica
Łasica
Mroczek późny
Niedźwiedź brunatny
Nocek duży
Popielica
Ryjówka aksamitna
Ryjówka malutka
Ryś
Rzęsorek rzeczek
Smużka
Suseł perełkowany
Świstak
Wiewiórka pospolita
Wilk
Wydra
Żbik
żubr
Gacek wielkouch
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
nietoperze
Rodzina
mroczkowate
Gatunek
gacek wielkouch
Nazwa systematyczna
Plecotus auritus
Gacek wielkouch, Plecotus auritus,
nietoperz z rodziny mroczkowatych. Długość
ciała 4–5,2 cm, ogona 3,8–5 cm, rozpiętość
skrzydeł 22–26 cm, waga 5–11 g. Futerko
brązowe do szarobrązowego, brzuch
białawoszary; nienormalnie wielkie uszy
stykają się na środku czoła; koziołek długi,
spiczasty, często przeświecający; skrzydła
szerokie.
Zamieszkuje otwarte tereny leśne,
zarośla, parki, ogrody. Prowadzi aktywny tryb
życia o zmierzchu i w nocy; lot powolny; mało
towarzyski. Zapada w sen zimowy od
października do kwietnia, zwykle pojedynczo w
jaskiniach i piwnicach. Jego pokarm stanowi ą
ćmy, chrząszcze, gąsienice, muchówki.
Występuje w Europie poza Skandynawią,
Islandią, Półwyspem Iberyjskim, północnymi
Włochami i wyspami śródziemnomorskimi, w
strefie klimatu umiarkowanego Azji; w Polsce
pospolity.
Bóbr europejski
Bobry przy pracy
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
Ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
gryzonie
Rodzina
bobrowate
Nazwa systematyczna
Castor fiber
Bóbr europejski (Castor fiber L.)
dawniej występował w całej strefie
umiarkowanej Europy i Azji, obecnie wyginął w
wielu regionach Europy. W Polsce jest
gatunkiem chronionym.
W rzece Pasłęce występował także
bóbr kanadyjski (Castor canadensis Kuhl),
zbiegły z hodowli. Na skutek migracji z terenów
wschodnich, planowej introdukcji oraz
naturalnych procesów migracji obecnie
populacja bobra jest bardzo liczna. Gatunek w
wielu miejscach jest pospolity.
Długość ciała dorosłych osobników
wynosi 70-100 cm, ogona 28-38 cm, waga 15-30
kg. Ma małe oczy i uszy. Nogi ma krótkie, biega
ociężale, palce stopy tylnej pary nóg są
złączone błoną, ułatwiająca pływanie, ogon jest
szeroki, spłaszczony grzbietobrzusznie i
pokryty łuskami, służy jako ster regulujący
głębokość zanurzenia. Futro koloru brązowego,
ciemnobrązowego, a nawet czarne.
Występuje głównie w lasach łęgowych nad
strumieniami, rzekami, jeziorami.
Gronostaj
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Rząd
drapieżne
Rodzina
łasicowate
Gatunek
gronostaj
Nazwa systematyczna
Mustela erminea
W lecie jego sierść jest koloru
czekoladowobrązowego na grzbiecie,
żółtobiałego na brzuchu, z czarnym
końcem ogona; w zimie futro zmienia na
białe z czarnym końcem ogona. Mieszka
na obrzeżach lasu, w zaroślach, jest
zwierzęciem naziemnym, prowadzącym
raczej nocny tryb życia.
Żywi się drobnymi owadami,
kręgowcami, mięczakami. W zimie
czasem atakuje też zwierzęta większe
od siebie np. zające.
W lutym i w marcu ma ruję i po
70 dniach ciąży rodzi od 2 do 13
młodych, które są ślepe przez około
10 dni. Samica karmi młode przez 2
miesiące. Gniazdo wyścieła mchem i
sierścią.
Jeż wschodni
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
owadożerne
Rodzina
jeżowate
Nazwa systematyczna
Erinaceinae
Jeże są zwierzętami nocnymi i
żywią się ślimakami, dżdżownicami, jajami
ptaków, małymi ssakami i płazami oraz
owadami. Wbrew ludowym przesądom, jeże
nie jedzą jabłek. Jako ssaki owadożerne mogą
służyć w charakterze naturalnego środka
owadobójczego. Jeż jest w stanie podczas
jednej nocy zjeść 200 gramów owadów. Kiedy
jednak spożyje szkodniki zabite pestycydami,
może ulec zatruciu. Właściciel ogrodu może
zachęcić kłującego konsumenta owadów do
zamieszkania w ogrodzie przez dokarmianie
go niewielkimi ilościami pokarmu dla psów lub
kotów. Nie wolno dawać jeżom ani sera, ani
mleka, bo nie tolerują laktozy. Jeże są
przystosowane do spożywania
wysokobiałkowych pokarmów, jeżeli jednak
podaje się im za dużo tłustego jedzenia, to
zapadają na niewydolność wątroby oraz mają
problemy z sercem. W klimacie
umiarkowanym jeże zapadają w sen zimowy.
Często zagrzebują się w stertach opadłych
liści, aby przespać chłodny okres roku.
Kozica
Kozica
Systematyka
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
parzystokopytne
Rodzina
krętorogie
Gatunek
kozica
Nazwa systematyczna
Rupicapra rupicapra
Ssak z rodziny krętorogich
(Bovidae), zamieszkujący wysokie
góry, takie jak Alpy, Kaukaz, Taurus,
Bałkany, Karpaty Wschodnie oraz
Tatry. Jeden z dwóch gatunków z
rodzaju Rupicapra - drugi to
Rupicapra pyrenaica o nieustalonej
dotąd polskiej nazwie, zamieszkujący
Pireneje, Apeniny i Góry
Kantabryjskie.
Dojrzałość płciową zwierzęta
te osiągają w wieku około 20 miesięcy,
ale rozmnażają się dopiero po
osiągnięciu 3-4 lat. Żyją 18-25 lat.
Kozica zamieszkuje wyższe piętra
górskie, aż do granicy śniegu. Żyje w
niewielkich stadach, ze starą samicą na
czele. Długość skoku osiąga niekiedy 8
metrów. Żywi się trawami i ziołami,
zimą porostami i korą. W Polsce objęta
ochroną gatunkową.
Łasica
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Rząd
drapieżne
Rodzina
łasicowate
Gatunek
łasica
Nazwa systematyczna
Mustela nivalis
Długość ciała łasicy wynosi do
28cm (samce większe od samic). Tułów
ma smukły, giętki. Kończyny są krótkie o
owłosionych podeszwach. Ogon jest też
stosunkowo krótki - ok. 9cm.
Podgatunek M. n. rixosa żyjący w
Ameryce Północnej jest najmniejszym
przedstawicielem rodziny. Ubarwienie
letnie sierści z wierzchu ciała jest
brązoworude, na brzuchu białe,
odgraniczone od barwy grzbietu linią
falistą. Cały ogon jest brązowy. Na
białym futerku brzucha często
występują brązowe cętki i plamki. W
zimie futerko jest całkowicie białe (w
górach północnej i wschodniej Europy)
lub bieleje tylko częściowo, albo
pozostaje brązowe jak w lecie, tylko jest
jaśniejsze (środkowa Europa).
Mroczek późny
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
nietoperze
Rodzina
mroczkowate
Gatunek
mroczek późny
Nazwa systematyczna
Eptesicus serotinus
Największy z lisów z
rodzaju Vulpes. Zwierzę dobrze
znane, o wydłuzonym ciele,
wąskim pysku, spiczastych
uszach i charakterystycznym
długim i bardzo puszystym
ogonie. Kończyny krótkie, lecz
wytrzymałe, u niektórych
podgatunków bardzo cienkie.
Barwa futra zależna od
zamieszkiwanego rejonu i
podgatunku, np. u podagatunku
skandynawskiego intensywnie
rude, a u kaukaskiego
srebrzystoszare.
Niedźwiedź brunatny
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
drapieżne
Rodzina
niedźwiedziowate
Gatunek
niedźwiedź
brunatny
Nazwa systematyczna
Ursus arctos
Drapieżny ssak z rodziny
niedźwiedziowatych. Dochodzi do 2 m
długości, 1,25 m wysokości i do 400 kg
wagi. Sierść gęsta, barwy rudej, brunatnej,
czarnej lub srebrzystej. Zamieszkiwał
pierwotnie całą Europę, obecnie w
południowo-zachodniej Europie
wytępiony. Występuje w niedostępnych
lasach górskich, w Eurazji i Ameryce
Północnej, aż do północnego Meksyku.
Żywi się nasionami, owocami, grzybami,
dżdżownicami, ślimakami, jajami ptaków,
chętnie zjada miód; z braku produktów
naturalnych może wyrządzać znaczne
szkody wśród bydła i zwierzyny leśnej.
Na człowieka napada tylko drażniony lub
zachęcony, np. przez karmienie. Na zimę
przygotowuje sobie legowisko zwane
gawrą i zapada w sen zimowy, z którego
od czasu do czasu może się budzić.
Nocek duży
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
nietoperze
Rodzina
mroczkowate
Gatunek
nocek duży
Nazwa systematyczna
Myotis myotis
Długość ciała wynosi 7 - 8 cm,
rozpiętość skrzydeł 35 -44 cm, masa ciała 25 - 40
g. Uszy owalne, dosyć szerokie. Ciało ma
ubarwienie dość zróżnicowane u różnych
osobników. Grzbiet ciała ma barwę od
szarobrunatnej do ciemno brązowej., spód ciała
jest jaśniejszy; biały lub lekko brunatny, skrzydła
są ciemnoszare.
W Polsce występuje na południu oraz
wschodzie kraju. Zachodnia granica jego zasi ęgu
biegnie wzdłuż Wisły i Sanu.
Zamieszkuje głównie w osiedlach
ludzkich, śpiąc na strychach, w stodołach, na
wieżach kościelnych i innych budowlach. Na
nocleg zimowy przenosi się na południe, zimując
w piwnicach, w opuszczonych kopalniach, w
jaskiniach. Wybiera miejsca, gdzie temperatura
nie spada w zimie powyżej kilku stopni Celsjusza.
Sen zimowy trwa od września (lub października,
gdy jesień jest ciepła) do kwietnia.
Popielica
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
gryzonie
Rodzina
popielicowate
Gatunek
popielica
Nazwa systematyczna
Glis glis
Występuje w lasach liściastych
i mieszanych z gęstym podszytem i
podrostem. Aktywna jest tylko w nocy.
Dzień spędza w dziuplach drzew,
rzadziej w gniazdach lub norach
ziemnych albo budkach lęgowych
wywieszanych dla ptaków. Odżywia się
głównie pokarmem roślinnym. Samica w
połowie lata rodzi 4-5 młodych, które
wychowuje bez pomocy samca. Pod
koniec sierpnia popielice intensywnie
się odżywiają i właśnie wtedy najłatwiej
je wykryć w terenie. Zimę spędza w
specjalnych norach ziemnych
zapadając w stan hibernacji. Sen
zimowy ma bardzo długi (może on trwać
kilka do nawet 11 miesięcy) i wychodzi
na zewnątrz dopiero kiedy jest już
całkowicie ciepło
Ryjówka aksamitna
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
owadożerne
Rodzina
ryjówkowate
Rodzaj
ryjówki
Gatunek
ryjówka aksamitna
Nazwa systematyczna
Sorex araneus
Długość ciała 6,5 - 8 cm, ogona:
ok. 4 cm. Kolor sierści zmienia się
zależnie od sezonu: zimą ma barwę
prawie czarną, a latem brunatno-szarokasztanową.
Ryjówka jest bardzo żarłocznym
zwierzęciem, żeruje całą dobę i zjada w
tym czasie ilość pokarmu przekraczającą
jej ciężar. Bez pożywienia ginie w ciągu
10 godzin.
W Polsce należy do najpospolitszych
ssaków. Żyje w różnych środowiskach: w
ogrodach, lasach liściastych i
mieszanych, na zakrzewionych łąkach.
Gniazda buduje pod ziemią lub przy
próchniejących pniach. Jest niezwykle
pożyteczna ze względu na swoją
owadożerność i dlatego podlega
ochronie.
ryjówka malutka
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
owadożerne
Rodzina
ryjówkowate
Rodzaj
ryjówka
Gatunek
ryjówka malutka
Nazwa systematyczna
Sorex minutus
Jest to najmniejszy ssak żyjący w
Polsce. Długość ciała 4 – 6 cm, długość
ogona 3,2 – 4,4 cm, masa ciała 3 – 7 g.
Posiada charakterystyczny, wydłużony
ryjek z dużymi włosami czuciowymi.
Ubarwieniem ciała zbliżona jest do ryjówki
aksamitnej. Grzbiet ciała ma brunatnoszary, brzuch żółto-szary. Między tymi
barwami brak ostrej granicy – ciemniejsze
ubarwienie grzbietu łagodnie przechodzi w
jaśniejsze ubarwienie brzucha.
Lubi przebywać w wilgotnym
terenie. Typowym środowiskiem jej życia
są obrzeża podmokłych lasów, wilgotne
łąki, kępy krzewów na łąkach i bagnach,
żywopłoty, ogródki działkowe. Można ją
spotkać także w obrębie zabudowań
(szczególnie w zimie).
ryś
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
drapieżne
Rodzina
kotowate
Gatunek
ryś
Nazwa systematyczna
Lynx lynx
Największy z rysi. Wierzch
czarożółtorudy z brunatnymi plamkami
(wyraźniejsze u populacji górskich, i
mniej wyraźne u nizinnych), brzuch i
bokobrody białe. Uszy zakończone
charakterystycznym pędzelkiem, ogon
ciemniejszy na czubku.
Prowadzą samotniczy, nocny
tryb życia. Rewiry samców są większe niż
rewiry samic; rewir jednego samca mo że
zachodzić na rewiry 2-3 samic. W trakcie
poszukiwania jedzenia rysie przemierzają
średnio 7 km w czasie jednej nocy; wbrew
utartym poglądom ryś nie czatuje na
ofiarę na gałęzi, ale aktywnie jej
poszukuje. Samice z młodymi mogą
polować również za dnia.
Rzęsorek rzeczek
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
owadożerne
Rodzina
ryjówkowate
Gatunek
rzęsorek rzeczek
Nazwa systematyczna
Neomys fodiens
Zamieszkuje biotopy
wilgotne, zarówno na niżu jak w
górach. Małżowiny uszne
zredukowane , prawie niewidoczne.
Mieszka w norach, które wygrzebuje
w miękkim gruncie, w bezpośrednim
sąsiedztwie wody lub pod
korzeniami drzew. Występowanie:
Europa i Azja. W Polsce - na całym
obszarze kraju.
Sierść gęsta, ciemna na
stronie grzbietowej; wyraźna granica
między ciemną sierścią na grzbiecie
i jaśniejszą (prawie białą) sierścią na
brzuchu. Powierzchnia palców
tylnych łap pokryta sztywnym,
dłuższym włosem (przystosowanie
do pływania).
Smużka
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
gryzonie
Rodzina
smuzkowate
Gatunek
smużka
Nazwa systematyczna
Sicista betulina
Charakteryzuje się jedwabistą
sierścią. Wzdłuż ciała siągnie się ciemny pas
o szerokości ok. 3 mm.
Smużka żyje w Europie (od Skandynawii i
Niemiec) po środkową Azję. W Polsce można
ją spotkać w północno wschodnich rejonach
oraz w Karpatach
Wspina się sprawnie po trawie i gałęziach,
chodzi także po ziemi. Gniazdo z trawy i
mchu buduje w spróchniałych pniach.
Jesienią schodzi na siedem miesięcy pod
ziemię, do nory, gdzie zapada w sen zimowy
-hibernację. Po przebudzeniu, w maju,
rozpoczyna okres godowy. Samica wydaje
młode na świat tylko raz w roku, w czerwcu.
Smużka jest aktywna głównie i najczęściej w
nocy.
Suseł perełkowany
Systematyka
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
gryzonie
Rodzina
wiewiórkowate
Gatunek
Suseł perełkowany
Nazwa systematyczna
Citellus suslicus
Gryzoń, ssak z rodziny wiewiórkowatych.
Długość ciała 18-23 cm, ogona 14-25 cm, ciężar 200500 g. Futro od zółtawobrązowego do
czerwonawobrązowego. Cechą odróżniającą go od
susła moręgowanego są jasne, wyraźne plamki na
grzbiecie i ogonie. Pokarmem susła perełkowanego
są trawy, zioła, bulwy, nasiona, jagody oraz owady i
jaja ptaków naziemnych. W ciągu dnia prowadzi
aktywny tryb życia. Zapada w długi sen zimowy - do
7 miesięcy. Miot raz w roku: 2-11 młodych. Ciąża trwa
25-26 dni.
Niegdyś licznie występował na obszarach
leśnostepowych i półpustynnych północnej pólkuli
(m.in. Polska, Ukraina, Mołdawia, Rosja, itd.). Coraz
rzadszy z powodu zalesiania lub przeznaczania
terenów obejmujących siedliska na cele rolnicze. Od
1984 roku objęty całkowitą ochroną gatunkową. Jako
gatunek ginący umieszczony jest w Czerwonej
Księdze zagrożonych gatunków. W Polsce
występuje jeszcze w południowej Lubelszczyźnie i
na Zamojszczyźnie.
Świstak
Systematyka
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
gryzonie
Rodzina
wiewiórkowate
Gatunek
świstak
Nazwa systematyczna
Marmota marmota
Długość ciała: 42 - 54 cm, długość ogona 13 - 16 cm,
waga ciała: 2,3 - 5,7 kg; samce większe od samic. Barwa zmienna od żółtawobrązowej do czerwonawej lub szarej. Wierzch głowy
zawsze czarny, boki ciała i nogi żółtawoszare.
Zamieszkuje Alpy i niektóre pasma Karpat, sztucznie
został wprowadzony w Pirenejach. W Polsce zamieszkuje jedynie
wysokie rejony Tatr w niewielkiej liczbie osobników.
Gatunek wysokogórski. Przebywa w piętrze hal i turni
w miejscach trudno dostępnych. Unika okolic ruchliwych szlaków
turystycznych. Kopie nory, głębokie na ok. 1m i osiągające
długość do 10 m. Służą mu one jako komora lęgowa, do ucieczki
w razie zagrożenia, a w zimie spędza w nich sen zimowy.
Prowadzi stadny tryb życia. Jest bardzo ostrożny i płochliwy. W
czasie żerowania stada zawsze jakiś osobnik stoi na czatach.
Zwykle zajmuje wtedy pozycję, z której dobrze widać na
wszystkie strony i staje "na słupka". W razie zagro żenia wydaje
głośny świst, od którego pochodzi właśnie nazwa gatunku. Tak
zaalarmowane stado błyskawicznie kryje się w doskonale sobie
znanych wejściach do nor.
Wiewiórka pospolita
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
gryzonie
Rodzina
wiewiórkowate
Gatunek
wiewiórka
posolita
Nazwa systematyczna
Sciurus vulgaris
Osiąga długość ciała 19,5 - 29,0 cm, ogona 14
- 24 cm. Jest typowym zwierzęciem nadrzewnym. Grzbiet
ubarwiony ma na kolor od rudego do
ciemnobrązowego, spód ciała jest biały. Wiewiórki
żyjące w Karpatach. Sudetach i Beskidzie maj ą
ubarwienie ciemniejsze - ciemnobrązowe. W zimie
wszystkie wiewiórki zmieniają ubarwienie na popielate
(szata zimowa).
Jest pospolita na terenie całej Polski.
Występuje w lasach liściastych i iglastych, a
także w parkach i zadrzewieniach.
Zamieszkuje dziuple, zajmuje gniazda
ptaków lub buduje je sama. Gniazda te buduje w
koronach drzew, zwykle w rozwidleniu gał ęzi. Buduje je
z trawy i drobnych gałązek i wyściela mchami. Gniazda
te mają jeden wejściowy otwór. Długi, puszysty ogon
odgrywa ważną rolę podczas skoków. Jest aktywna w
dzień. Jej pożywienie stanowią nasiona, pędy, grzyby,
owoce, ale także owady, jaja i pisklęta. Gromadzi
zapasy żywności, np. zakopując nasiona – przyczynia
się w ten sposób do rozsiewu nasion drzew.
Obserwowano też, że na gałęziach drzew suszyła
grzyby.
Wilk
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Rząd
drapieżne
Rodzina
psowate
Gatunek
wilk
Nazwa systematyczna
Canis lupus
Wilki są ewolucyjnie młodym gatunkiem (ok. 2 mln
lat), który wywodzi się (prawdopodobnie) z Canis davisi, a nie
jak pierwotnie przyjmowano bezposrednio z Tomarctus czy z
bocznej gałęzi do której należał wcześniej występujący Canis
dirus który wyginął ok. 16 tys. lat temu. Na terenie Polski
kopalne szczątki przodków współcześnie występującego wilka
znaleziono w okolicach Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej,
Sudetów, Tatr, na Rzeszowszczyźnie, gdzie znajdowano w
osadach plejstoceńskich wraz z różnymi śladami życia i
bytności tam człowieka. Podobnym znaleziskiem mog ą
pochwalić się wczesnośredniowieczne stanowiska
archeologiczne Gniezna, Gdańska i Opola. Z Eurazji wilk
migrował podczas jednego ze zlodowaceń ok. 750 tys. lat temu
do Ameryki Północnej. Z tej samej co wilk odnogi ewolucyjnej
pochodzi także pies domowy canis familiaris.
Wiązany z wilkiem (Canis lupus) jest tak że potocznie wymarły
obecnie wilk workowaty (Thylacinus cynocephalus) zwany
wilkiem tasmańskim, który jednak wywodzi się od zupełnie
innych przodków, należy do torbaczy i nie jest skojarzony
genetycznie z wilkiem (Canis lupus). Innym gatunkiem
wiązanym potocznie z wilkiem Canis lupus jest wilk grzywiasty
(Chrysocyon brachyurus).
Wydra europejska
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Rząd
drapieżne
Rodzina
łasicowate
Gatunek
wydra europejska
Nazwa systematyczna
Lutra lutra
Długość ciała: 70 - 100 cm, ogona 35 - 60
cm, masa ciała - około 10 kg. Górna część ciała
ubarwiona na brunatno, spód ciała dużo jaśniejszy.
Występuje na terytorium całej Polski,
ale wszędzie jest bardzo rzadka.
Związana jest ze środowiskiem wodnym.
Spotkać ją można nad brzegiem Bałtyku, nad
brzegami rzek, potoków, stawów i jezior. Buduje na
ich brzegu nory, wejście do których znajduje się
pod powierzchnią wody. Oprócz tego otworu
wejściowego, nory wydry posiadają jeszcze otwory
wentylacyjne, znajdujące się pod korzeniami
drzew. Czasami zajmuje też gotowe nory wykonane
przez lisa, czy borsuka.
Doskonale pływa. Główny jej pokarm
stanowią ryby, ale uzupełnia pożywienie także
gryzoniami, ptakami wodnymi i błotnymi. Na
polowania wychodzi nocą. Od wody oddala się
bardzo niechętnie. Jeśli jednak głód zmusi ją do
szukania pożywienia, potrafi podejmować nawet
dalekie wędrówki, w czasie których może czynić
szkody również w gospodarstwach rolniczych,
polując na drób domowy. Obecnie są to jednak
bardzo rzadkie przypadki.
Żbik
Systematyka
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
drapieżne
Rodzina
kotowate
Gatunek
żbik
Nazwa systematyczna
Felis silvestris
Przedstawiciel kotowatych, po raz
pierwszy opisany przez Karola Linneusza w
1758 roku (pod nazwą Felis catus), na
podstawie wyglądu kota domowego. Obecną
nazwę nadał żbikowi w 1775 roku niemiecki
przyrodnik Schreber, który w Niemczech
obserwował zwierzę w naturze.
Zamieszkuje gęste lasy obszarów
górskich. Najlepiej czują się na skraju
kompleksów leśnych. Znajdując schronienie
wśród drzew, a polując na terenach
otwartych: łąkach, śródleśnych polach, na
polach.
Szacuje się, że w Polsce we wschodniej
części Karpat żyje nie więcej niż 200 żbików.
Żubr
Systematyka
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
parzystokopytne
Rodzina
krętorogie
Gatunek
żubr
Nazwa systematyczna
Bison bonasus
Ssak łożyskowy z rodziny krętorogich,
rzędu parzystokopytnych. Aktualnie populacja
żubrów na świecie liczy ok. 3400 osobników, z czego
630 żyje w Polsce na terenie Puszczy Białowieskiej,
Puszczy Boreckiej, Puszczy Pilskiej, Puszczy
Knyszyńskiej oraz w Bieszczadach.
Żubr nizinny (Bison bonasus bonasus) przed I wojną światową zamieszkiwał w stanie dzikim
jedynie Puszczę Białowieską. W wyniku działań
wojennych i kłusownictwa do 1918 nie dotrwał żaden
osobnik tej populacji. Odtworzono ją dzięki
osobnikom trzymanym w niewoli.
Żubr kaukaski (górski) (Bison bonasus
caucasicus) - mniejszy od żubra nizinnego.
Zamieszkiwał niegdyś Kaukaz. Ostatni osobnik padł
w 1925. Obecnie trwają prace nad odtworzeniem
podgatunku na podstawie żyjących mieszańców z
żubrem nizinnym. Do podgatunku zalicza si ę
osobniki fenotypowo odpowiadające cechom żubra
górskiego.
Bison bonasus hungarorum - żył na terenie
południowych Karpat i Siedmiogrodu. Wymarł około
1790 roku.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Borsuk
Dzik
Jeleń szlachetny
Jenot
Kuna domowa
Kuna leśna
Kret
Lis
Łoś
Sarna
Tchórz
Zając szarak
Borsuk
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Rząd
drapieżne
Rodzina
łasicowate
Gatunek
borsuk
Nazwa systematyczna
Meles meles
Borsuk jest wszystkożerny. Jego
główne pożywienie to korzonki, grzyby,
żołędzie, ślimaki, dżdżownice oraz wszelkiego
rodzaju owady i ich larwy. Zjada tak że młode
króliki, zające, ptaki i jaja ptasie, jak również
marchew, buraki, wszelkie owoce i jagody.
Borsuk występuje w lasach Eurazji (w
całej Polsce). Za ostoję obiera okolice lesiste, w
szczególności lasy mieszane i liściaste z
bogatym podszytem, otoczone urodzajnymi
polami.Uwielbia przebywać w pobliżu terenów
podmokłych i wody.
Okres godowy borsuka trwa od lutego
do października. Najczęściej do kopulacji
dochodzi w sierpniu. W grudniu jajeczka
zagnieżdżają się w macicy, a w lutym
następnego roku rodzą się młode ( od 1 do 4).
Narodziny odbywają się w specjalnie
przygotowanej norze. Tutaj młode borsuki
pozostają przez 8 tygodni. Karmione są mlekiem
matki, a ssać przestają po 4 miesiącach życia.
Dzik
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
parzystokopytne
Rodzina
świniowate
Gatunek
dzik
Nazwa systematyczna
Sus scrofa
Gatunek ssaka łożyskowego z rzędu
parzystokopytnych. Pierwotnie występował w Azji,
Europie i północnej Afryce. Jako zwierzyna łowna
został introdukowany w Australii, obu Amerykach,
południowej Afryce i na wielu wyspach
oceanicznych. W Polsce dzik jest pospolity, podlega
sezonowej ochronie (lochy od 16 stycznia do ko ńca
sierpnia, a odyńce, wycinki, przelatki i warchlaki
przez cały marzec). Jest w Polsce jedynym
przedstwawicielem tzw. zwierzyny czarnej. Samce
50-190 kg; samice 35-100 kg. W Karpatach
największe samce mogą osiągać prawie 350 kg,
natomiast dziki południowoeuropejskie nie
dorastają do połowy tej masy.
Ubarwienie dzika jest zmienne. Może
przechodzić od niemal czarnego przez brązowoczerwone po płowe. Z powodu zwyczaju tarzania si ę
w błocie jest zbliżone do barwy gleby wystepującej
w rejonie życia osobnika. Niekiedy sierść na bokach
jest tak pozlepiana na bokach żywicą, że tworzy
pancerz zwany usmołem. Młode dzika, warchlaki, do
3-4 miesiąca życia mają wzdłuż tułowia czarne
pasy.
Jeleń szlachetny
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
parzystokopytne
Rodzina
jeleniowate
Gatunek
jeleń szlachetny
Nazwa systematyczna
Cervus elaphus
Gatunek jeleniowatych; jego liczne
podgatunki zamieszkują Europę, Azję i
zachodnią część Ameryki Północnej. W
Afryce żyją tylko na północy, dochodząc na
południe do Sahary.
Wszystkie podgatunki jelenia
szlachetnego charakteryzują się dużym
porożem o okrągłym pniu i dużej liczbie
odrostków. Jelenie ubarwione są zazwyczaj
jednolicie, tylko młode są plamiste. Na szyi
mają dłuższe włosy tworzące rodzaj grzywy.
Grandle są rozwinięte słabo, siekaczy brak.
Jeleń szlachetny występujący w Polsce może
osiągać 2,5 m długości i wysokość w kłębie
do 1,5 m. Waga dużego jelenia dochodzi do
350 kg. Jeleń szlachetny pokryty jest krótkim
i przylegającym włosem. Sierść jelenia
szlachetnego jest w zimie siwobrunatna, a w
lecie rdzawobrunatna, wierzch głowy, szyja,
podbrzusze i nogi są barwy ciemniejszej od
reszty ciała. Ogon dochodzi do 15 cm
długości.
Kuna domowa
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Rząd
drapieżne
Rodzina
łasicowate
Gatunek
kuna domowa
Nazwa systematyczna
Martes foina
Niewielki ssak drapieżny z rodziny
łasicowatych, rodzaju Martes. Podobnie jak
większość małych łasicowatych charakteryzuje
się długim giętkim ciałem i krótkimi nogami.
Sierść brązowa, na piersi biała rozwidlona
plama; jej rozwidlenia sięgają aż do nasady
przednich łap zwierzęcia. Jest to najprostszy
sposób odróżnienia kuny domowej od kuny
leśnej (Martes martes), która wprawdzie też ma
łatę na piersi, ale żółtą i nie rozwidloną. W
odróżnieniu od kuny leśnej, kuna domowa ma
nagie opuszki palców i stóp. Występuje w
południowej i środkowej Europie oraz w Azji,
aż po Himalaje i Chiny. W Polsce występuje na
całym obszarze kraju, zwykle w okolicach
ludzkich siedzib, ruinach, lasach, a także w
centrach dużych miast.
Jenot
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
drapieżne
Rodzina
psowate
Gatunek
jenot
Nazwa systematyczna
Nyctereutes procyonoides
Ssak należący do rzędu drapieżnych i rodziny
psowatych. Inne nazwy: szop usuryjski, junat, lis
japoński.
Długość ciała 49 – 70 cm, długość ogona 13 –
20 cm, masa ciała 5,5 – 9 kg. Futro puszyste o szarym
zabarwieniu, z ciemną pręgą wzdłuż grzbietu. Bardzo
charakterystyczne są odstające pasma włosów po
bokach głowy – bokobrody. Pysk czarny. Z wyglądu
przypomina szopa pracza, ale jenot ma ledwo
przylegające do futra uszy i bardziej puszyste futro.
Występuje w Azji i Europie, choć jego
pierwotnym obszarem występowania był Daleki Wschód.
Nie jest to nasz rodzimy gatunek, w Polsce wyst ępuje od
stosunkowo niedawna. Ze względu na swoje wartościowe
futro został aklimatyzowany na Ukrainie, Białorusi i
Litwie. Stąd samorzutnie rozprzestrzenił się po Polsce i
Europie. Obecnie spotykany również w Skandynawii,
Rumunii i Niemczech. W Polsce zanotowano jego
obecność w środowisku naturalnym po raz pierwszy w
roku 1955. Występuje na terenie całego kraju, najliczniej
w północno-wschodnich województwach.
Kuna leśna
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Rząd
drapieżne
Rodzina
łasicowate
Gatunek
kuna leśna
Nazwa systematyczna
Martes martes
Niewielki ssak drapieżny z rodziny
łasicowatych, rodzaju Martes. Kuna leśna
występuje w całej niemal Europie oraz w Azji, a ż
po Iran i zachodnią Syberię. W Polsce występuje,
choć niezbyt licznie, na całym obszarze kraju, a
zasieg jej występowania często pokrywa się z
występowaniem kuny domowej.
Opis
Podobnie jak większość małych
łasicowatych charakteryzuje się długim giętkim
ciałem i krótkimi nogami. Sierść jednolicie
ciemnobrązowa (łapy i ogon w podobnym kolorze
co grzbiet). Strona brzuszna jaśniejsza; na szyi
kremowa lub żółtawa plama - nie rozwidlona - co
odróżnia ją łatwo od jej bliskiej krewniaczki kuny
domowej. Opuszki palców i stóp owłosione. Pysk
wąski, nos czarny.
Lis
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
drapieżne
Rodzina
psowate
Gatunek
lis pospolity
Nazwa systematyczna
Vulpes vulpes
Największy z lisów z rodzaju Vulpes.
Zwierzę dobrze znane, o wydłuzonym ciele,
wąskim pysku, spiczastych uszach i
charakterystycznym długim i bardzo puszystym
ogonie. Kończyny krótkie, lecz wytrzymałe, u
niektórych podgatunków bardzo cienkie. Barwa
futra zależna od zamieszkiwanego rejonu i
podgatunku, np. u podagatunku
skandynawskiego intensywnie rude, a u
kaukaskiego srebrzystoszare.
Aktywny po zmroku i w nocy, ale
zachowania te mogą się zmieniać w zależnoći od
sytuacji. W biegu może osiągać szybkość 40
km/h. W wysokiej trawie wyskakuje w gór ę, by
móc sie rozejrzeć. Żyje samotniczo lub w parach
łączących się na całe życie lub tylko na czas
rozrodu. Zajmuje rewir o wielkości od 1-10 km2.
Swoje terytorium znakuje moczem i kałem.
Czasem obserwuje się rodziny lisie
zorganizowane haremowo, z samcem i kilkoma
samicami, przy czym miot daje tylko samica α
czyli dominująca; u pozostałych dochodzi do
zahamowania rui.
Łoś
Systematyka
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
parzystokopytne
Rodzina
jeleniowate
Gatunek
Alces alces
Nazwa systematyczna
Alces alces
Ssak kopytny z rodziny
jeleniowatych. Żyje w podmokłych
lasach północnej Eurazji i Ameryki
Północnej. W Polsce rzadki i
chroniony.
Jest największą żyjącą w
Polsce zwierzyną łowną. Byk
(samiec) osiąga masę 250-350 kg, a
wysokość 180-210 cm. Klępa (łosza,
samica) osiąga masę 200-250 kg.
Suknia łosia jest jednolicie
ciemnobrązowa, pod łbem na szyi
ma narośl tłuszczową z długim
czarnym włosem, tzw. brodę. Ma
poroże i krótki ogon. Ma dobry węch,
a słaby słuch i wzrok.
Jego pokarm to w lecie rośliny
zielone, liście, pędy, rośliny wodne,
w zimie gałęzie, igły, kora.
Sarna
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
parzystokopytne
Rodzina
jeleniowate
Gatunek
sarna
Nazwa systematyczna
Capreolus capreolus
Ssak z rodziny
jeleniowatych, o smukłym ciele,
wysokich nogach, sierści rudawej
w lecie, brunatnoszarej w zimie, z
białą plamą na pośladkach; żyje w
małych stadach w lasach Europy
oraz znacznej części Azji, w
Polsce pospolity w całym kraju;
łowny. Wysokość w kłębie ok. 90
cm, poroże samców (parostki)
zwykle z trzema odnogami. Na
samicę mówimy koza na samca
kozioł a ich potomstwo to koźlęta.
Kret
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
owadożerne
Rodzina
kretowate
Gatunek
kret
Nazwa systematyczna
Talpa europaea
Ssak z rodzaju Talpa, rodziny
kretowatych, zaliczanej do rzędu owadożernych.
Zamieszkuje łąki i pola Europy i Azji Środkowej,
w Polsce jest chroniony. Ciężar walcowatego
ciała do 120 g, długość ciała do 17-20 cm. Pysk o
ryjkowatym kształcie, zaopatrzony w 44 zęby.
Oczy uwstecznione (o średnicy ok. 1 mm,
prawdopodobnie niewrażliwe na światło). Uszy,
cofnięte na tył czaszki nie posiadają małżowin
zewnętrznych, są natomiast zaopatrzone w fałd
skórny i specjalne włosy zamykające otwory
słuchowe. Sierść czarna, charakteryzująca się
wyjątkową gęstością włosów dwojakiego
rodzaju: puchowych i pokrywowych (200
włosków na 1 mm²), przy dotknięciu dające
wrażenie "aksamitnych".
Silne, łopatowate łapy z mocnymi zagiętymi do
tyłu pazurami są przystosowane do kopania
podziemnych tuneli. Szczególnie silne i duże są
łapy przednie o zredukowanych kościach
przedramienia.
zając szarak
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
zajęczaki
Rodzina
zającowate
Gatunek
zając szarak
Nazwa systematyczna
Lepus europaeus (Pallas)
Ma długość 75 cm, wysokość ok. 30 cm,
a jego ogon (omyk) ma 8-10 cm. Waży 3-6 kg.
Ogon zająca jest od góry czarny, spodem biały.
Uszy są dłuższe od głowy. Nogi zająca nazywa
się skokami, natomiast uszy - słuchami. Łapy
jego są wąskie i twarde, przystosowane do
biegania po twardym terenie. Nogi tylne są
znacznie dłuższe od przednich. Jego futro
(turzyca) ma szary kolor - upodabniający go do
podłoża - ubarwienie ochronne. W zimie futro
staje się jaśniejsze i gęstsze niż w lecie.
Występuje pospolicie na terenie całej Polski.
Jest typowo stepowym gatunkiem.
Występuje głównie na otwartych terenach upraw
rolniczych i łąk, w zagajnikach śródpolnych. W
dużych lasach występuje rzadko. Nie lubi
terenów bagiennych i podmokłych. Zimą,
zmuszone głodem często żerują w
nieogrodzonych sadach.
Tchórz
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ssaki
Podgromada
ssaki żyworodne
Szczep
łożyskowce
Rząd
drapieżne
Rodzina
łasicowate
Gatunek
tchórz zwyczajny
Nazwa systematyczna
Mustela putorius L.
Długość ciała 35 - 45 cm, ogona 15 - 18 cm,
masa ciała zróżnicowana; u samców 1 - 2 kg, u samic 0,6
- 0,8 kg. Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno brunatne,
spód ciała i nogi ciemnobrązowe, niemal czarne, wargi i
końce uszu białe. U młodych ubarwienie ciała jest
bardzo jasne, niemal białe.
Jest pospolity na terenie całej Polski.
Występuje na brzegach lasów, na polach
uprawnych oraz w zaroślach nadrzecznych, bardzo
często spotkać go można w sąsiedztwie zabudowań.
Najczęściej zakłada gniazda w stogach zboża, w
opuszczonych norach borsuków i lisów. Zimą często
zamieszkuje w zabudowaniach ludzkich, pod stodołami,
szopami, w różnego rodzaju przybudówkach
gospodarczych.
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na drobne ptaki,
gady, płazy, gryzonie, a także ryby. Wyrządza czasami
duże szkody w hodowlach rolniczych, zwłaszcza w śród
drobiu. Jeśli jednak hodowle są dobrze zabezpieczone,
tchórz jest zwierzęciem pożytecznym- tępi zawzięcie
drobne gryzonie (myszy szczury i nornice), b ędące
dokuczliwymi szkodnikami. Prowadzi nocny tryb życia,
przesypiając dzień w różnych kryjówkach.
Literatura:
Wilhelm i Dorothee Eisenreich, „Przewodnik roślin i zwierząt”
Wydawnictwo Mulico, Warszawa 1994r.
Strony Internetowe:
www.wikipedia.pl
www.gify,com.pl
www.tapety4u.pl
Muzyka:
Vangeils: Opera sauvage - „Hymne”
Wykonała:
Magdalena Siraga kl. III „e”